نهادها و سازمانهای فرهنگی اوکراین
در طول سالیان گذشته قوانین متعددی از سوی دولتهای حاکم بر اوکراین به تصویب رسیده است که تغییراتی را در کارکرد نهادها و حوزههای مختلف فرهنگی بوجود آورده است که می توان به قوانینی همچون قانون خصوصی سازی حوزه فرهنگ عمومی در سال 1992، قانون خودگردانی نهادهای محلی وابسته به دولت درسال1997، قانون اتحادیه هنرمندان حرفهای سال1997، قانون بنیادهای خیریه سال1997، قانون ادارت محلی سال1999، قانون بودجه و مالیات اوکراین سال 2010 و همچنین فرمان ریاست جمهوری برای توسعه هنر سال 1994 اشاره کرد. هدف اصلی اصلاحیه ها و قوانینی که درجامعه اوکراین در مورد ساختارهایی فرهنگی انجام می گیرد، تمرکززدایی در بخش وظایف فرهنگی و واگذاری بخش عمده ای ازاین مسئولیتها به ادارات محلی و حتی انتقال آنها به بخش خصوصی و حتی سازمانهای غیر دولتی است. بخش خصوصی و غیردولتی نوظهور در حوزه فرهنگ عمومی اوکراین(گالریها، مراکز طراحی،انتشارات و رسانه ها) هیچ گونه نفوذی در فرهنگ عمومی اوکراین ندارند و تا این اواخر با استقلال نسبی از دولت تنها سیاستهای فرهنگی دولت را اجراء می کردند. تقویت سازمانهای فرهنگی خصوصی و غیر دولتی و افزایش پذیرش نقش مهم انها از سوی دولت می تواند این امید را دوباره ایجاد کند که این نهادها در آینده بتوانند بخشی از وظایف فرهنگی جامعه را به عهده بگیرند.اقدامات جدید در راستای ایجاد مراکز فرهنگی در بخشهای صنعتی یا شبکههایی از سازمانهای غیردولتی و فرهنگ عمومی می توانند در سطح محلی از حمایت و پشتیبانی برخوردار گردند
جدول شماره 1. نهادهای فرهنگی که از نظر مالی از حمایت عمومی برخوردار هستند(سال 2010)[۱]
حوزه فرهنگی | موسسات فرهنگی | تعداد |
میراث فرهنگی | اماکنی شناسایی شده بعنوان میراث فرهنگی | 63 |
موزه ها | 499 | |
آرشیوها | 709 | |
هنرهای دیداری | گالریهای هنر عمومی/تالارهای نمایش | - |
آکادمیهای هنر(دانشگاه ها) | 64 | |
هنرهای نمایشی | ارکستر سمفونیک | 77 |
مدارس هنر وموسیقی | 1474 | |
آکادمیهای تئاتر و موسیقی (دانشگاه ها) | 5 | |
تئاترهای نمایشی | 136 | |
خانههای تئاتر، موسیقی و اپرا | 29 | |
شرکتهای باله و رقص | 6 | |
کتاب و کتابخانه ها | کتابخانه ها | 20100 |
دیداری – شنیداری | سازمانهای پخش محصولات دیداری شنیداری | 1623 |
میان رشته ای | خانههای فرهنگ / مراکز فرهنگی – اجتماعی | 18700 |
وضعیت و مشارکت موسسات و نهادهای فرهنگی
موسسات فرهنگی در اوکراین در صورتی که عنوان (ملی) از سوی دولت به آنها داده شده باشد از حمایت مالی حکومت مرکزی و همچنین از شرایط خاص و مطلوبی برخوردار هستند . از سال 1992 تا1994 تصمیم به دادن این عنوان برای سازمانها و نهادهای فرهنگی حق ویژه ریاست جمهوری بود که وی از طریق وزرای کابینه چنین عنوانی را برای سازمانهای مربوطه اعطاء می کرد.در سال 1994 این حق تنها به شخص رئیس جمهور داده شد.برخی از مهمترین موسسات و نهادهای مهم اوکراین عبارتند از:
- آکادمی ملی تئاتر شفچنکو؛
- آکادمی ملی تئاتر فرانکو؛
- آکادمی ملی تئاتر اوکراینی - روسی؛
- جامعه ارکستر سمفونی ملی؛
- ارکستر ملی فولکلوریک.
نهادهای فرهنگی اوکراین در مقیاس ملی، ناحیه ای و محلی برخی برنامه ها و فعالیتهای مشارکت جویانه ای را با نهادها و بنیادهای فرهنگی بین المللی از قبیل بنیاد سورس،بنیاد فرهنگی اروپا،شورای انگلیسی اوکراین،مرکز فرهنگی فرانسویها،موسسه لهستانیها،موسسه سوئدیها و برخی نهادهای دیگر در چند سال اخیر به انجام رسانده اند. فعالیتهای فرهنگی انجام گرفته توسط این نهادهای بین المللی، سازمانهای فرهنگی غیردولتی و حتی در برخی موارد بخش خصوصی و جوامع فرهنگی اوکراین را برای مشارکت درحمایت از پروژههای فرهنگی در سطح محلی و مرکزی تشویق می کنند.مهمترین مثالی که در این زمینه می توان به آن اشاره کرد فستیوال بین المللی سالانه فیلم (ملودیست)است که توسط مجموعه ای از این نهادها حمایت می شود.
در سال 2007 وزارت دوباره تاسیس شده فرهنگ و توریسم اوکراین روابط و مشارکت خود را با سازمانهای خصوصی و نهادهای غیردولتی توسعه داد و به توصیه ها و راهکارهای کارشناسان بین المللی را دراین خصوص چراغ راه خود قرار داد.
در سال 2007 وزارت فرهنگ اوکراین یاداشت تفاهمی را با یک شرکت خصوصی ساختمان سازی بنام پلنیتا - باد امضاء کرد که هدف از ان بهبود فضای فرهنگی و هنری بر اساس اصول اروپایی بود. موفقیت اوکراین در دوسالانه و نیز نتیجه همکاری بین وزارت فرهنگ و بنیاد هنری پینچوک به شمار می رود. مرکز هنری پینچوک یک مرکز بین المللی برای هنر معاصر قرن بیست و یکم به شمار می رود. این مرز به عنوان ی سکوی باز برای هنرمندان، کارهای هنری و جامعه به شمار می رود.هدف معین شده این مرکز ترکیب و به هم بافتن محصولات، مجموعه ها و نمایشهای جدید، پلی بین هویت ملی و چالشهای بین المللی ایجاد کند .این یک فرصت ایده آل می باشد که در آن شاهکارهایی که بوسیله هنرمندان برجسته برای انعکاس پیچیدگیهای جهان خلق گشته اند به یک شکل نو و بی نظیر تبدیل شوند. این مرکز محدوده کارش را تعریف می کند و به سوی خلق یک هویت واحد در رسیدن به اهداف حوزههای فعالیتش حرکت می کند که این حوزه ها عبارتند از: کلکسیون ها، نمایشگاه ها، ارتباطات، آموزش، انتشارات و تحقیقات.
در سال 2007 وزارت فرهنگ اوکراین قراردادی را با یک مرکز غیردولتی توسعه بنام دموکراسی از معبر فرهنگ جهت مشارکت در فعالیتهای بین المللی و پروژههای تربیتی به امضاء رساند. انجمن هنری دزیگا مجموعه ای از هنرمندان، شخصیتهای ملی و تجار هستند که توسط انواع گوناگون پروژهها و هنرمندان فرهنگی در قالب باشگاه، فستیوال و غیره دور هم گرد آمده اند. این انجمن درسال 1993 تاسیس شد و نمایندگیهای انجمن دانشجویان را متحد کرد. یکی دیگر از گروههای مدنی گروهی بنام«کی یف فدیمی را حفظ کن» میباشد این گروه در سال 2007 در واکنش به تفکر برخی از مقامات حکومتی برای تخریب معماری قدیم شهر کی یف برای کسب منافع سودجویانه تشکیل شد.
یکی از الویتهای اصلی دولت اوکراین در زمینه فرهنگی افزایش یکپارچگی این کشور با فرهنگ جهانی و علی الخصوص اروپایی جهت ارایه تصویر مثبت از اوکراین و همچنین همکاری با سازمانهای بین المللی در زمینه فرهنگی می باشد. این الویت در برنامههای فرهنگی اوکراین خصوصا در برنامه توسعه فرهنگی اوکراین در سالهای 2013-2009 و همچنین در متن قوانین فرهنگی اوکراین گنجانده شده است.در ماده 3 این قانون آمده است افزایش سطح فرهنگ ملی اوکراین در همه زمینه ها و خصوصا تلاش در تحقق فرهنگ جهانی از الویتها به شمار می رود.این کشور زمینه مبادلات فرهنگی درسطح بین المللی و همچنین همکاری بین موسسات فرهنگی و کارگروههای فرهنگی اوکراین را با شرکای مورد نظر فراهم می سازد.
از جمله لوازم مختلفی که برای رسیدن به این اهداف مورد استفاده قرار می گیرد می توان به شرکت و سازماندهی فستیوالهای بین المللی،سمینارها و تورهای فرهنگی و دیگر موارد اشاره کرد که اگر بخواهیم به نمونههایی از این فعالیتها اشاره کنیم می توانیم به مواردی همچون «فستیوال بین المللی هنر تراونوی کی یف»،فستیوال بین المللی فرهنگ قرون وسطی با عنوان«شمشیر قلعه لوتسک»،فستیوال بین المللی«ملپومسن توریا»،فستیوال بین المللی «ملودیست»، «روز فرهنگی بهار فرانسوی در اوکراین»، «فستیوال چند فرهنگی مالیچینا» و «گوگول فست» و غیره اشاره کرد.
همکاریهای فراوانی بین سازمانهای دولتی و غیردولتی اوکراین با کشورهای اروپایی وجود دارد که این همکاریها از پروژههای تحقیقی و پژوهشی و سیاستگذاری مانند دستور جلسه 21 برای فرهنگ، «شهرهای فرهنگی»، «اتوبوس اروپایی»، «کاروان بین فرهنگی»، «شهرهای خلاق»، شبکه فرهنگی گرفته تا پروژههای هنری و مبادلات فرهنگی را شامل می شود.
در سالهای اخیر دولت اوکراین بیش از 80 توافقنامه دو طرفه بین با دولتها و وزارتخانههای کشورهای مختلف به امضاء رسانده است.همکاریهای فرهنگی این کشور در حال توسعه است و با بیش از 58 کشور روابط فرهنگی برقرار شده است در سال 2010 برخی قرار دادهایی که به امضاء رسید عبارتند از: قرارداد بین وزاری اوکراین و بلاروس جهت همکاری در زمینه میراث فرهنگی،قرارداد بین وزارت فرهنگ روسیه و اوکراین،وزارت فرهنگ اوکراین و سوریه و همچنین چهار قرارداد فرهنگی بین اوکراین وکشورهای مالت، پرتغال، جمهوری چک و مونتونگرو منعقد گردید.
وزارت فرهنگ اوکراین در بیش از 30کمیته بین دولتی فرهنگی شرکت جست. امروزه اوکراین وظیفه اصلی خود را تقویت استانداردها و ارزشهای اروپایی در زمینه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که شامل فرهنگ و میراث می باشد، قرار داده است. اوکراین تنها کشور بیرون اتحادیه اروپا به شمار می رود که روز اروپا در این کشور جشن گرفته می شود. در سال 2010 وزارت فرهنگ اوکراین با همکاری موسسات دولتی در برخی مراسمهای فرهنگی شرکت جست در بین آنها می توان به نمایشگاه عکس به مناسبت شصت و پنجمین سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم در مراکز اطلاعات و فرهنگ در کشور مولداوی، قزاقستان، روسیه و بلاروس، فستیوال هنری بازار اسلاوییافسکی در بلاروس، روز فرهنگ اوکراین در چین، روز بلاروس در در اوکراین و سمینارهای بین المللی نقش جوامع و نهادهای مذهبی در مدیریت میراث فرهنگی جهان اشاره کرد[۲].
نیز نگاه کنید به
نهادها و سازمانهای فرهنگی ژاپن؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی کانادا؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی کوبا؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی لبنان؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی افغانستان؛ مراکز و نهادهای فرهنگی چین؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی تونس؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی روسیه؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی سنگال؛ نهادها و سازمان های فرهنگی فرانسه؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی ساحل عاج؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی سوریه؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی سودان؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی زیمبابوه؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی تایلند؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی اسپانیا؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی اردن؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی سیرالئون؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی قطر
کتابشناسی
- ↑ کمیته آمار دولتی،وزارت فرهنگ،کمیته آرشیو دولتی.
- ↑ موسسه ایراس(1392). جامعه و فرهنگ اوکراین. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)