قانون اساسی سودان
طبق قانون اساسی جمهوری سودان، حکومت این کشور، مبتنیبر اصول دموکراسی است و براساس نظام فدرالی اداره میشود. در قانون اساسی این سرزمین، علاوهبر تبیین ساختار کلی حکومت و نهادهای حکومتی اعم از ریاست جمهوری، مجلس، قوه قضائیه و حکومتهای فدرالی استانها ، وظایف هریک از این نهادها بیان شده و موارد زیر نیز، پذیرفته و مورد تأکید قرار گرفته است:
- کرامت انسان و رعایت حقوق و آزادیهای عمومیمردم؛
- عدالت؛
- برابری همه در مقابل قانون؛
- حاکمیّت عموم مردم؛
- رعایت مفاد تعهدات و موافقتنامههای پذیرفته شده از سوی دولت سودان؛
- ممنوعیت شکنجه؛
- آزادی بیان؛
- برابری زن و مرد و حمایت دولت از مادران و کودکان با تأکید بر نقشِ زنان در خانواده و جامعه.
قانون اساسی جمهوری سودان، بر اجرای شریعت اسلامی، تأکید دارد و مبانی حقوقی این قانون، بیشتر براساس دین اسلام است ولی حقوق دیگر ادیان نیز در آن، محترم شمرده شده است. مسیحیان و پیروان ادیان سنّتی در سودان، ملزم به رعایت مقرّرات اسلامینیستند و حتّی به دعاوی آنها، در دادگاههای ویژه و مطابق با قوانین و مقرّرات برگرفته از قوانین انگلیس، رسیدگی میشود. علاوهبر این اقلیّتهای دینی و مذهبی، در انجام دادن عبادتها مطابق با عقایدشان، از آزادی برخوردارند[۱].
باتوجّه به انتقادهایی که از سوی منتقدان در داخل و خارج از کشور، به قانون اساسی سودان وارد شده و با عنایت به تحوّلات تاریخی این کشور، از سال 1953م. (1332هـ.ش) تاکنون قوانین اساسی متعدّدی به شرح زیر، در سودان اجرا شدهاند:
- نخستین قانون اساسی مصوب سال 1953م. ( 1332هـ.ش)؛
- قانون اساسی مصوب سال 1956م. (1335هـ.ش)؛
- فرمان قانون اساسی، مصوب سال 1958م. (1337هـ.ش)؛
- قانون اساسی سال 1964م. (1343هـ.ش) که در سالهای 1965، 1966 و 1968م. (1344، 1345 و 1347هـ.ش) مورد تجدیدِ نظر واقع شده است؛
- قانون اساسی مصوب سال 1973م. (1352هـ.ش)؛
- قانون اساسی دوره انتقالی مصوب سال 1985م. (1364هـ.ش)؛
- قانون اساسی مصوب سال 1998م. (1377هـ.ش)؛
- قانون اساسی دوره انتقالی مصوب سال 2005م. (1384هـ.ش).
بادقّت در قانون اساسی جمهوری سودان و تغییرات اعمال شده در آن، میتوان دریافت که قوانین اساسی این کشور آمیزهای از قوانین اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصر، لیبی و انگلیس است. پس از امضای موافقتنامه جامع صلح جنوب (CPA) ـ بین دولت سودان و جنبش آزادیبخش مردمیجنوب سودان ـ در سال 2005م. (1384هـ.ش)، آخرین قانون اساسی دوره انتقالی جمهوری سودان در هفده (17) فصل، به شرح زیر، تدوین شد:
- فصل اول: حکومت و مبانی آن؛
- فصل دوم: آزادیها، حقوق و وظایف؛
- فصل سوم: قوّه مجریه؛
- فصل چهارم: قوّه مقنّنه؛
- فصل پنجم: قوّه قضائیه؛
- فصل ششم: دادستانی کل؛
- فصل هفتم: خدمات عمومی؛
- فصل هشتم: مؤسسات و کمیسیونهای مستقل؛
- فصل نهم: نیروهای مسلّح، ضابطین قانونی و نیروهای امنیت ملّی؛
- فصل دهم: پایتخت؛
- فصل یازدهم: حکومت جنوب سودان؛
- فصل دوازدهم: استانها و منطقه اَبیی؛
- فصل سیزدهم: امور مالی و اقتصادی؛
- فصل چهاردهم: حالت فوق العاده و اعلان جنگ؛
- فصل پانزدهم: سرشماری و انتخابات؛
- فصل شانزدهم: حق تعیین سرنوشت جنوب سودان؛
- فصل هفدهم: احکام متفرقه.
قانون اساسی دوره انتقالی جمهوری سودان برای دوره 6 ساله انتقالی ـ سالهای 2005 تا 2011م. (1384 تا 1390هـ.ش) تدوین و در تاریخ ششم ژوئیه سال 2005م. ( شانزدهم تیرماه 1384هـ.ش) تأیید شده است[۲][۳].
نیز نگاه کنید به
قانون اساسی روسیه؛ قانون اساسی تایلند؛ قانون اساسی چین؛ قانون اساسی تونس؛ کمیسیون قانون اساسی ژاپن؛ قانون اساسی کانادا؛ قانون اساسی کوبا؛ قانون اساسی لبنان؛ قانون اساسی مصر؛ قانون اساسی افغانستان؛ قانون اساسی سنگال؛ قانون اساسی فرانسه؛ قانون اساسی اسپانیا؛ قانون اساسی کشور مالی؛ قانون اساسی ساحل عاج؛ قانون اساسی اردن؛ قانون اساسی زیمبابوه؛ قانون اساسی سوریه؛ قانون اساسی اتیوپی؛ قانون اساسی اوکراین؛ قانون اساسی گرجستان؛ قانون اساسی تاجیکستان؛ قانون اساسی بنگلادش؛ قانون اساسی قزاقستان؛ قانون اساسی قطر؛ قانون اساسی سیرالئون؛ قانون اساسی امارات متحده عربی
کتابشناسی
- ↑ وزارة الإعلام جمهورية السّودان(2011). السّودان: أرض الفرص، حقائق و أرقام . الخرطوم: وزارة الإعلام، يوليو.13
- ↑ برگرفته از http://esudany.com/constitution.html
- ↑ معماریان، مریم، امیدی، مصطفی (1394). جامعه و فرهنگ سودان. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.52-54