موسسات فرهنگی رسمی اردن
وزارت فرهنگ
چنان که آمد اولین بار در سال 1988 به منظور شناساندن تمدن عربی اسلامی، احیاء میراث قومی در علوم و فنون و آداب، توجه به هنرمندان و نویسندگان و ادیبان و تشویق آنان، ایجاد مراکز فرهنگی و هنری و نظارت بر آنها، حمایت از حرکت نشر و تالیف، ایجاد موزههای تاریخی و مردمی و باستان شناسی، ایجاد کتابخانه و نظارت بر آنان و... تأسیس شد[۱]. این وزارت خانه تلاش زیادی در جهت نشر کتاب و مجلات و اجرای نمایشها، ایجاد کتابخانههای تخصصی، حمایت از نویسندگان و ادیبان، شرکت در سمینارها و همایشهای مختلف، توجه به میراث فرهنگی، حمایت از انجمنها و مؤسسات فرهنگی و مراکز و اتحادیهها به عمل آورده است[۲].
وزارت آموزش و پرورش
کشور اردن در ابتدای تأسیس امارت شرقی (1921)، شاهد جنبش بزرگی در زمینه آموزش بود و برنامههای بسیاری در زمینه آموزش، تأسیس مدارس ابتدایی و دبیرستان اجرا کرد ولی وزارت آموزش و پرورش این کشور، در سال 1940 تأسیس شد[۳]. این وزارت خانه در مناسبتهای مختلف ملی و دینی در راه اندازی برنامههای فرهنگی و تفریحی شرکت و جشنوارهها و جشنهای جمعی برپا میکند. مدارس در این برنامه مشارکت فعالی دارند. در زمان اتمام تحصیلات دانشجویان نیز جشن فارغ التحصیلی برپا میکند[۴]. برای توضیحات بیشتر به فصل مربوطه مراجعه شود.
وزارت آموزش عالی
قانون آموزش عالی اردن در سال 1985 به تصویب رسید. این وزارت خانه کلیه اختیارات مربوط به دانشگاهها و مؤسسات آموزشی را در اختیار دارد[۵]. اهداف این وزارتخانه عبارت است از ساختن هموطنان مومن، دارای روحیه مسئولیت پذیری، دنبال کننده مسائل انسانی و ارزشها و توسعه آنها، عالم به علوم و مهارتها و معارف و نیز تربیت افراد متخصص، ایجاد مشارکت و همکاری بین مؤسسات آموزش عالی و سایر مؤسسات و...[۶] . این وزارتخانه سعی در گسترش به کارگیری زبان عربی، تألیف و ترجمه بر اساس آن، یادگیری حداقل یک زبان خارجی برای آگاهی از دستاوردهای سایر کشورها، امضای توافقنامههای مختلف در زمینه آموزش عالی، تبادل معلومات به ویژه با کشورهای عربی و سایر کشورها، شرکت در همایشهای ملی و بینالمللی مربوط به آموزش عالی، ارسال نمایندگان، پذیرش نمایندگان خارجی، و آماده سازی و اجرای پروژههای مرتبط دارد[۷].
وزارت گردشگری و آثار باستانی
اداره گردشگری در سال 1953 با هدف توسعه اماکن سیاحتی و تنظیم فعالیتهای گردشگری تأسیس شد. در ابتدای تأسیس، بخشی از وزارت اقتصاد و صنعت و تجارت به شمار میرفت که در سال 1960 به صورت یک اداره مستقل شروع به فعالیت نمود و در سال 1967 به وزارتخانه تبدیل شد. در ابتدا، اداره باستان شناسی نیز بخشی از آن بود، اما به تدریج جدا شد[۸].
گردشگری نقش مهمی را در توسعه اقتصادی از طریق سهم بالای آن در درآمد ملی اردن ایفا میکند. در سال 1990 میزان این درآمد به حدود 7/116 میلیون دینار رسید. این وزارتخانه، اماکن تفریحی و گردشگری بسیاری را در مناطق مختلف اردن به ویژه در عجلون و جبل نیبو ایجاد کرده است؛ از جمله مدرسه میناکاری که با هزینه 300 هزار دینار تأسیس شده است و منزل ملک عبدالله در شهر معان که با نوسازی، به یک موزه تاریخی برای علاقهمندان تبدیل شده است[۹].
اداره آثار باستانی
قانون تأسیس اداره باستان شناسی در جهت حفظ آثار باستانی، در سال 1923 صادر شد و در سال 1925 با حفظ و نگهداری این آثار در جرش و در قلعه اسلامی در کرک آغاز شد. در سال 1936 «لانکسترهاردنگ» به سمت مفتش آثار باستانی بخش شرقی اردن منصوب گشت و در سال 1948 مسئولیت منطقه وسیعی از فلسطین نیز به وی واگذار شد. وی توانست بخش زیادی از آثار باستانی بخش شرقی اردن را کشف کند و به ضبط و تصویر برساند. در سال 1951 موزهای در قلعه برای نشان دادن آثار عصر سنگ تا عصر اسلامی افتتاح شد[۱۰].
وزارت تبلیغات و رسانههای اردن
وزارت تبلیغات و رسانههای اردن در سال 1964 تأسیس شد. در ابتدا، نام آن وزارت فرهنگ و تبلیغات بود برطبق قانون سال 1978 سازمانهای تلویزیون، رادیو، اداره چاپ و نشر، خبرگزاری اردن تحت نظارت آن فعالیت میکردند. اهداف این وزارتخانه عبارت است از:
- برنامهریزی و آگاه سازی فکری در کشور و ترسیم سیاستهای عمومی ادارات و مؤسسات رسمی تبلیغاتی و نظارت بر آنها؛
- تنظیم فعالیتهای تبلیغاتی و فکری مؤسسات تحت نظارت خود بر اساس ایمان به خداوند و حقیقتگویی و تأکید بر ارزشهای اخلاقی؛
- یجاد حس وطن دوستی و افتخار به آن و تأکید بر ارزشهایی چون عدالت و مساوات و...[۱۱].
اداره چاپ و نشر
قانون چاپ و نشر در سال 1993 صادر شد، و ماده 3 آن تأکید دارد که کلیه مطبوعات اردنی دارای آزادی هستند[۱۲]. اداره چاپ و نشر، قدیمیترین اداره وزارت تبلیغات و رسانهها محسوب میشود. این اداره، در سال 1946 در زمان استقلال کشور اردن تأسیس شد[۱۳]. وظایف این اداره عبارتاند از: حفظ و نگهداری و مرمت آثار باستانی با روشهای علمی و هنری، جلوگیری از نابودی آنها، ثبت آنها، نشر فرهنگ آثار باستانی، تأسیس مؤسسات و موزهها در شهرهای مختلف و شناساندن اهمیت این آثار[۱۴].
وزارت جوانان
وزارت جوانان کار خود را از سال 1966 آغاز نمود و هدف آن توجه به جوانان و امور آنها، ایجاد روح مسئولیت و ساختن جوانان مؤمن و نیرومند بود[۱۵]. وزارت جوانان تاکنون سلسله برنامههای فرهنگی، کنفرانسها و نمایشهای زیادی برای جوانان برگزار کرده و کتابها و مجلات بسیاری زیادی به چاپ رسانده و برنامههای متنوعی برای جوانان اردنی که در 22 کشور خارجی تحصیل میکنند فراهم دیده است[۱۶].
وزارت اوقاف و امور و مقدسات اسلامی
از زمان تأسیس امارت شرقی اردن، توجه و اهتمام زیادی به اوقاف اسلامی معطوف شد. در این راستا قانون تأسیس وزارت اوقاف اسلامی در سال 1280 هجری قمری صادر شد. اهداف این وزارتخانه عبارتاند از:
- محافظت از مساجد و اموال اوقاف و حفظ و ترمیم آنها؛
- توجه به توسعه مساجد برای ادای رسالت اسلامی آن؛
- پرورش روحیه فداکاری و جهاد و ایثار در میان مردم؛
- پرورش اخلاق اسلامی؛
- حمایت از فعالیتهای اسلامی، آموزش دینی، ایجاد مؤسسات، مراکز دینی، مدارس حفظ قرآن، محافظت از میراث اسلامی و نشر فرهنگ اسلامی[۱۷].
این وزارت خانه فعالیتها و اهداف خود را از طرق زیر پیگیری میکند:
- تهیه کادر مجرب متشکل از خطیبان، مدرسین و معلمین و واعظان؛
- ایجاد مراکز مرتبط در جامعه؛
- دارالقرآنها و دبیرستانهای تخصصی و مراکز فرهنگی اسلامی؛
- شناساندن تمدن اسلامی؛
- تقویت زبان عربی و...[۱۸].
این وزارتخانه در هر مسجد یک کتابخانه مخصوص فرهنگ اسلامی و دارالقرآن دایر و مجله مخصوص «هدی الاسلام» را در جهت اهداف خود منتشر کرده است[۱۹]. و دارای دو چاپخانه در شهرهای قدس و عمان است، که در آنها قرآن، مجله، تقویم سالانه، آموزشهای حج و کتابهای مدرسه به چاپ میرسد[۲۰]. حفظ و مراقبت و ترمیم «مسجد الاقصی» و قبه «الصخرة المشرفــة» بر عهده وزارت اوقاف اردن است که برای ترمیم این قبه حدود دهمیلیوندینار هزینه شده است[۲۱][۲۲].
نیز نگاه کنید به
نهادها و سازمانهای فرهنگی ژاپن؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی کانادا؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی کوبا؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی لبنان؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی مصر؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی افغانستان؛ مراکز و نهادهای فرهنگی چین؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی تونس؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی روسیه؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی سنگال؛ نهادها و سازمان های فرهنگی فرانسه؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی ساحل عاج؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی سوریه؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی سودان؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی زیمبابوه؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی تایلند؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی اوکراین؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی اسپانیا؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی سیرالئون؛ نهادها و سازمانهای فرهنگی قطر
کتابشناسی
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 20
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 23
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 23
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 24
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 28
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 43
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 45
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 45
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 46
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص57
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 60
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 63
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 79
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 82
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 83
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 64
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 101
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 107
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 113
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 113
- ↑ العمد، الدکتورهانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 114
- ↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)