تلویزیون در روسیه

بسیاری سده بیستم را قرن تلویزیون نیزدانسته‌اند. هیچ یک از دستاوردهای انقلاب‌های علمی و تکنولوژی نتوانست اینقدر سریع وارد زندگی مردم شده و بر پیشرفت او تاثیر ریشه‌ای و همه جانبه‌ای مانند تلویزیون داشته باشد. تلویزیون همگانی‌ترین و دمکراتیک‌ترین وسیله اطلاع رسانی به شمار می‌آید. زمانی که تیراژ روزنامه‌ها در روسیه کاهش یافت، نشریات مرکز به استان‌ها نمی‌رسید، زمانی که متون ادبی–هنری مخاطبین خود را از دست داده و سینماها از بینندگان خالی شدند، زمانی که ناشران کتاب داستان‌های عامه پسند را به جای داستان‌های ادبی واقعی برای کسب سود بیشتر ترجیح دادند، تلویزیون مهم‌ترین و تنها وسیله پاسخگو به نیازهای اطلاعاتی و فرهنگی کسب دانش و پر کردن اوقات فراغت مبدل شد. پخش منظم برنامه‌های در تلویزیون مرکزی در تاریخ 10مارس 1939 آغاز شد. در سال 45-1941 به علت جنگ جهانی کار تلویزیون متوقف شد. در سال 1951 استودیوی مرکزی تلویزیون ساخته شد. از سال 1956 دو برنامه در تلویزیون روسیه پخش می‌شد و درسال 1956 باپخش برنامه آموزشی – درسی تعداد آن‌ها به 3 رسید. در سال 1980 برای اولین بار در مسکو برنامه‌های لینینگراد از طریق کابلی دریافت شد. در سال 1989 اولین کانال تجاری با نام 2x2 بر روی آنتن رفت. اوایل سال 1990 زیر ساخت‌های کافی و پیشرفته که امکان دریافت سیگنال‌های تلویزیون را در کل قلمرو روسیه فراهم می‌کرد، ساخته شدند.

ظرف این ده سال تلویزیون جایگاه مهمی را در میان رسانه‌های گروهی از لحاظ جذب مخاطب و مدت زمان استفاده از آن به خود اختصاص داده است. از ابتدای سال‌های 90 بود که تلویزیون کم کم خوی جهانی شدن را به خود گرفت. جهانی شدن نه تنها به لحاظ افزایش برنامه‌های غربی، در شبکه‌های روسی، بلکه به لحاظ برقراری روابط بازاری واقتصادی و توسعه برنامه‌های تلویزیون به عنوان یک رسانه همگانی مستقل خود کفا. چشم انداز امروز تلویزیون روسیه دارای ویژگی‌های بسیار متنوعی است. امروزه تلویزیون روسیه را می‌توان یک رسانه همگانی جهان شمول و عملاً قابل دسترس برای همه مردم روسیه به شمار آورد. 99% جمعیت روسیه از طریق تلویزیون خود قادر به دریافت حداقل 1 کانال تلویزیونی می‌باشند. شبکه‌های مرکزی روسیه را می‌توان شبکه‌های قابل دسترس برای همه (همگانی) به شمار آورد. چشم انداز کنونی تلویزیون روسیه از ابتدای سال‌های 90 آغاز ب شکل گیری کرد. شبکه‌های مرکزی روسیه را می‌توان شبکه‌های قابل دسترس برای همه (همگانی) به شمار آورد. چشم انداز کنونی تلویزیون روسیه از ابتدای سال‌های 90 آغاز ب شکل گیری کرد. زمانی که پخش کانال‌هایی مانند رن تی وی، کولتورا، اس تی  اس و تی ان تی از طریق آنتن شروع شد. هم اکنون 20 کانال تلویزیونی همگانی وجود دارد که در کل روسیه قابل مشاهده می‌باشد. در صنعت تلویزیون این کانال‌ها را در 3 گروه تقسیم می‌کنند:

گروه اول: کانال‌های جهان شمول فدرال کانال 1، راسیا و ان تی وی.

گروه دوم: کانال‌هایی با پخش از طریق شبکه اس تی اس و تی ان تی.

گروه سوم: مابقی کانال‌های همگانی که اکثراً تخصصی می‌باشند.

در سال 2009 تعداد چنین کانال‌هایی 50 عدد بوده که 22% کل پخش را به خود اختصاص داده‌اند. با گسترش روزافزون فناوری و ایجاد پدیده HD و محبوبیت آن در بین مخاطبان کانال‌هایی با چنین فناوری با پسوند HD آغاز به کار کردند.N.Keno pakaza HD , HighLifeHD, Discovery HD تا اواخر سال 2009، 14 کانال با کیفیت HD در روسیه پخش می‌شدند. کمپانی‌های عظیم خارجی بسیاری به بازار تلویزیون روسیه علاقه‌مند شده و در آن سرمایه گذاری کردند. برای نمونه می‌توان به پخش کانال جدید از سوی کمپانی سونی «Sony Entertainment Television»  و شرکت  Lagarder  فرانسوی که اقدام به بازگشایی دو کانال  Tiji ,Gulli  برای کودکان با فرمت روسی اشاره کرد. در سال 2009 تعداد کانال‌های خارجی و مشترک روسی 20 کانال بود. بنابر نظرسنجی از جمعیت شهرها در چارچوب تحقیق که هر ساله توسط مرکز تحلیل Video international برای مطالعه مخاطبان تلویزیون انجام می‌شود. برای یک خانواده متشکل از 1 یا 2 نفر به طور متوسط 1/5 دستگاه تلویزیون و برای خانواده 3 نفری یا بیشتر 1/9 دستگاه تلویزیون که 73% تلویزیون‌های قدیم و 27% آن‌ها تلویزیون مدرن است وجود دارد.

در سال 2009 جمعیت شهرها به طور متوسط قادر به دریافت 25 کانال تلویزیونی بودند که این رشد از سال 2006 با افزایش تعداد 2-3 کانال در سال ادامه داشت و در سال 2009 با افزایش 4 کانال به بیش‌ترین میزان خود رسید. برای رسانه‌های همگانی ما شاهد 3 نوع مالکیت هستیم: دولتی، خصوصی و شرکت‌های مختلط تجاری. در روسیه بدون هیچ بزرگ نمای تلویزیون را می‌توان اساسی‌ترین رسانه همگانی به شمار آورد. تحقیق جامعه‌شناسی ملی «مرکز Levada» که در سال 2009 انجام شد، نشان می‌دهد که تلویزیون منبع اصلی دریافت اطلاعات برای مردم به حساب می‌آید. در پاسخ به این سوال که شما اطلاعات خود راجع به جهان و کشور خود را از کجا کسب می‌کنید؟ 94% افراد در پاسخ خود به تلویزیون اشاره کردند و 76% آن را قابل اعتماد دانسته‌اند. درصد اعتماد به دیگر رسانه‌ها در مقایسه با تلویزیون بسیار کمتر است. رادیو 23%، روزنامه 16%، مجلات 1%، نشریات اینترنتی 7% همچنین از لحاظ زمانی تلویزیون با 43% در مقام اول با 6 تا 8/5 ساعت میزان مشاهده در روز قرار دارد. آمارهای موجود از بینندگان شبکه‌های پولی نشان دهنده رشد بینندگان آن‌هاست که به طور فعال بینندگان شبکه‌های سراسری روسیه را به خود جذب می‌کند. اگر در سال 2005 این شبکه‌ها 2% بیننده داشته‌اند در سال 2009 این مقدار به 7% رسیده است. دسامبر ژوئن 2009 و لادیمیر پوتین قانونی مبنی بر توسعه پخش تلویزیونی و رادیویی در روسیه را امضا کرد. بنابر این قانون برنامه توسعه از سال  2015-2009 ادامه خواهد داشت. تحقق این برنامه به روسیه اجازه خواهد داد به یکی از ابرقدرت‌های تلویزیونی جهانی تبدیل شود.

در روسیه سه شبکه اصلی تلویزیونی فدرال وجود دارد که در مجموع، 90 درصد قلمرو روسیه را پوشش می‌دهند. روسیا (که 5-98 درصد مساحت کشور را پوشش می‌دهد) شبکه‌ای دولتی است. این شبکه در سال 1991 راه اندازی شد. شبکه ملی، پروی کانال (98/8 درصد قلمرو روسیه را پوشش می‌دهد) مالکیت دولتی (51 درصد) و خصوصی (49 درصد) دارد. پروی کانال در سال 1995 شروع به پخش برنامه‌هایش به شکل کنونی نمود و جایگزین شبکه استانکینو شد. شبکه سوم NTV (48 درصد کل مساحت کشور را پوشش می‌دهد) زمانی تحت مالکیت جرگه سالار (الیگارش) تبعید شده، ولادیمیر الکساندرویچ گوسینسکی بود، ولی هم اکنون شرکت بزرگ انرژی، گازپروم، صاحب امتیاز آن است. این شبکه از طریق 700 شبکه کابلی در سرتاسر روسیه قابل دریافت است. NTV در سال 1993 شروع به کار کرد و در سال 1998 تبدیل به «شرکتی برای تمام روس‌ها» شد.

در سال‌های اخیر، چهار شبکه دیگر وارد فهرست شبکه‌های فدرالی شده‌اند که در سرتاسر روسیه قابل دریافت هستند. این شبکه‌ها عبارتند از: شبکه‌های دولتی کولتورا (یا فرهنگ)، اسپورت، وستی و بی بی گون و شبکه متمرکز در پترزبورگ با نام پیاتی کانال. شرکت رادیو تلویزیونی ملی روسیه با نام اختصاری Vgtrk، سازمانی است که تمامی شبکه‌های دولتی را تحت پوشش خود دارد. شبکه‌های فدرال (روسیا، کولتورا، بی بی گون و اسپورت)، 89 شبکه رادیو و تلویزیونی محلی که در تمامی نقاط روسیه برنامه پخش می‌کنند، شبکه‌های خبری وستی، آر- تی – آر – پلانتا، سه ایستگاه رادیویی (رادیو روسی، مایاک و کولتورا) و پورتال اینترنت روسیا را (که 20 وب سایت را در بر می‌گیرد) به یکدیگر متصل می‌کند. شبکه کولتورا در سال 1997 افتتاح شد و تمرکز آن بر رویدادهای فرهنگی بود.  وستی، شبکه‌ای خبری است که در سال 2006 راه اندازی شد و تنها شبکه اطلاعات عمومی روسیه به شمار می‌آید که بیست و چهار ساعته در حال پخش برنامه و ارائه سرویس است. بی بی گون، شبکه مخصوص کودکان است که پخش برنامه را در سال 2007 آغاز کرد.  پیاتی کانال که قدیمی‌ترین شبکه شوروی و روسیه به شمار می‌آید، در سال 1938 پایه گذاری شد. این شبکه قسمتی از «گروه رسانه ملی» است که یکی از بزرگ‌ترین مالکان رسانه‌های خصوصی در روسیه محسوب می‌شود.  رن- تی وی از دیگر شرکت‌های رسانه‌ای بزرگ خصوصی است. این شبکه 27 ایستگاه در سرتاسر روسیه دارد و از طریق 253 شبکه کابلی به پخش برنامه‌هایش می‌پردازد. از دیگر شبکه‌های تلویزیونی مشهور واقع در مسکو می‌توان به تی وی تسنتر اشاره کرد که برنامه‌هایش بر زندگی در پایتخت تمرکز دارد و مالکیت آن در اختیار شهرداری مسکو است. این شبکه در سال 1997 آغاز به کار کرد و هم اکنون در تمامی نقاط روسیه قابل دسترسی است.  تلویزیون منبع اصلی اطلاع‌رسانی، چه سیاسی، چه سرگرمی برای اکثر مردم این کشور به شمار می‌آید. در سال 2006، روسیه شبکه‌ای ماهواره‌ای به زبان انگلیسی با نام راشا تودی راه اندازی کرد که در بیش از 100 کشور جهان قابل دریافت است.

نیز نگاه کنید به

• رادیو و تلویزیون در کانادا

• تلویزیون در افغانستان

• تلویزیون در تونس

• تلویزیون در ژاپن

• تلویزیون در کوبا

• تلویزیون در لبنان

• تلویزیون در مصر

• تلویزیون در چین

• تلویزیون در سنگال