جشن‌ها و سرودها در اتیوپی: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
جشن باران یا مراسم باران سازی که در هنگام بروز [[خشکسالی های پیاپی در اتیوپی|خشکسالی]] با تشریفات خاصی انجام ‌می‌شود از سنت‌‌های جالب توجه [[گروه های قومی اتیوپی|قبایل]] مختلف اتیوپی است. برگزارکننده این مراسم که به صورت موروثی باران ساز نامیده ‌می‌شود پس از سلسله مراتبی ویژه تراشه‌‌های درختی خاص را جمع آوری کرده و با دندان‌‌های خود جویده و خمیر بدست آمده را با بزاق دهان نرم ‌می‌نماید. پس از آن کاملا برهنه شده و خمیر مزبور را با خاک مخلوط ‌می‌کند و سرتاسر بدن خود را با آن ‌می‌پوشاند. بعد از این فرآیند که طی مدت زمان نسبتا طولانی انجام ‌می‌پذیرد همگان در انتظار باران باقی ‌می‌مانند. لازم به ذکر است این مراسم بیشتر توسط پیروان آ‌یین‌‌های بو‌می از جمله افراد قبیله سوری صورت ‌می‌گیرد.


=== جشنواره‌ها ===
=== [[جشن دو همگانی در اتیوپی|جشن دو همگانی]] ===
7-6-1-جشن باران
هرچند جشن دو همگانی به ظاهر نوعی مسابقه دو استقامت محسوب ‌می‌شود که هر سال در ماه نوامبر برگزار ‌می‌شود با این حال این مسابقه جشنی است که عموم مردم در طبقات سنی مختلف در آن شرکت ‌می‌جویند و در نوع خود در سطح قاره آفریقا منحصربه‌فرد به شمار ‌می‌رود. این جشن که سابقه آن به دوره امپراطور‌‌ هایله سلاسی باز ‌می‌گردد دربرگیرنده نزدیک به 25 هزار نفر است که در این مسابقه شرکت ‌می‌کنند. در جریان این دوندگی که توأم با شادی و تفریح است شرکت کنندگان به نقل حکایات خنده آور و شوخی پرداخته و آوازهایی شاد سر ‌می‌دهند. در پایان این مسابقه به تما‌می شرکت کنندگان مدالی مبنی بر حضور در مسابقه اهداء ‌می‌شود با این حال دریافت این مدال‌‌های افتخار مستلزم به پایان رساندن مسیر مسابقه است. از نکات جالب توجه در [[جشن دو همگانی در اتیوپی|جشن دو همگانی]] حضور چند نفر از دوندگان بین المللی اتیوپیایی در این مسابقه نمادین است که همراه با مردم دوندگی ‌می‌نمایند<ref>برگرفته از http://www.sharyemtours.com/home/religion.html</ref>.


جشن باران یا مراسم باران سازی که در هنگام بروز
=== [[جشن کریسمس اتیوپی(جنا)|جشن کریسمس اتیوپی]] ===
این جشن که به مناسبت تولد حضرت مسیح برگزار ‌می‌شود در [[زبان امهریک]] جنا (Genna) نامیده ‌می‌شود و جشنی ویژه مسیحیان است که در مناطق مختلف این کشور به ویژه لالیبلا برپا ‌می‌گردد. در جریان برگزاری این جشن مردم به ویژه کشیش‌‌ها و روحانیون [[مسيحيت در اتیوپی|مسیحی]] لباس‌‌های رنگی متنوعی بر تن کرده و به رقص و پایکوبی ‌می‌پردازند. برگزاری برخی مسابقات [[ورزش در اتیوپی|ورزشی]] نظیر بازی‌‌های سنتی‌، اسب سواری و شترسواری از بخش‌‌های متنوع [[جشن کریسمس اتیوپی(جنا)|جشن کریسمس]] است.


خشکسالی با تشریفات خاصی انجام می شود از سنت های جالب توجه قبایل مختلف [[اتیوپی]] است. برگزارکننده این مراسم که به صورت موروثی باران ساز نامیده می شود پس از سلسله مراتبی ویژه تراشه های درختی خاص را جمع آوری کرده و با دندان هاي خود جویده و خمیر بدست آمده را با بزاق دهان نرم می نماید. پس از آن کاملا برهنه شده و خمیر مزبور را با خاک مخلوط می کند و سرتاسر بدن خود را با آن می پوشاند. بعد از این فرآیند که طی مدت زمان نسبتا طولانی
=== '''[[جشن سال نو در اتیوپی|جشن سال نو]]''' ===
همان گونه که گفته شد، سال نو [[اتیوپی]] "ماه مسکرم" مصادف با 11 سپتامبر است و در پایان فصل بارندگی در این کشور آغاز ‌می‌شود. این روز، هم آغاز سال نو و هم عید سنت جان (Saint John) تعمید دهنده است. در زبان اتیوپیایی به این روز اینکوتاتاش (انکوتاتاش) (Enkutatash) گفته ‌می‌شود که به معنای اهدای جوا[[هرات]] است. دلیل آن را نیز سفر ملکه سبا به سرزمین ملک سلیمان و بازگشت او به اتیوپی ‌می‌دانند که در هنگام بازگشت، فرماندهان و بزرگان با پر کردن خزانه از جواهرات ورود ملکه را خوشامد گفتند.


Naphtali Dan213
=== [[جشن تیمکت در اتیوپی|جشن تیمکت]] ===
[[جشن تیمکت در اتیوپی|جشن تیمکت]] [[جشن تیمکت در اتیوپی|(Timkat)]] که تیمکات (Timqat) نیز خوانده ‌می‌شود و عید غسل تعمید امهاری‌‌ها به شمار ‌می‌رود مراسمی است که به وسیله مسیحیان ارتدوکس اتیوپی و برای بزرگداشت ظهور و تجلی عیسی مسیح (ع) (Epiphany) جشن گرفته ‌می‌شود. این جشن در روز 19 ژانویه (20 ژانویه در سال‌‌های کبیسه) مطابق با دهمین روز از ماه تر (Terr) (پنجمین ماه براساس تقویم اتیوپیایی) برگزار ‌می‌گردد.


Reuben4
در مراسم تیمکت، غسل تعمید حضرت عیسی (ع) در رودخانه [[اردن]] جشن گرفته ‌می‌شود. این فستیوال بهترین بازآفرینی مذهبی از مراسم غسل تعمید به شمار ‌می‌رود و با بازآفرینی که بسیاری از زا‌یران مسیحی سرزمین مقدس در هنگام بازدید از اردن به جای ‌می‌آورند و اجرا ‌می‌کنند شباهت دارد‌. جالب اینجاست که نخستین بازدیدکنندگان اروپایی، این جشن را با رسم دینی واقعی غسل تعمید که طبق سنت و باور [[مسيحيت در اتیوپی|مسیحیان]] برای آمرزش گناهان انجام ‌می‌گیرد اشتباه گرفتند.


Half Manasseh215
در هنگام برگزاری [[جشن تیمکت در اتیوپی|مراسم تیمکت]]، کشیشان لوحه‌ای چوبی را که نمونه‌ای از لوحه ده فرمان موسی(ع) است و به آن تابوت (Tabot) می‌گویند و در تما‌می‌محراب‌‌های کلیساهای اتیوپی وجود دارد (تا حدودی شبیه به محراب‌‌های سنگی غربی) با احترام در پارچه نفیسی ‌می‌پیچند و درحالی که یکی از کشیشان آن را روی سر خود قرار ‌می‌دهد به صورت دسته جمعی حمل ‌می‌کنند. این تابوت که به ندرت به وسیله مردم عادی دیده ‌می‌شود نمادی از پیکر عیسی مسیح، هنگا‌می‌که برای غسل تعمید به اردن رفت، به شمار ‌می‌رود. مقامات مذهبی مسیحی تشریفات جشن را در اولین ساعت روز (حدود ساعت 2 نیمه شب) در نزدیکی یک رودخانه یا آبگیر آغاز ‌می‌کنند. سپس مقداری از آب را برداشته برای تبرک به شرکت کنندگان در مراسم ‌می‌پاشند. سپس برخی از شرکت کنندگان در آب غوطه ور شده و به نوعی تجدید غسل تعمید را انجام ‌می‌دهند[i].


201
=== [[جشن مسکل در اتیوپی|جشن مسکل]] ===
جشن مسکل (Meskel) که براساس الفبای [[زبان گیز|گیز‌]]، مسقل (Mesqel) نیز تلفظ ‌می‌شود یکی از تعطیلات رسمی و مذهبی سالیانه کلیسای ارتدوکس [[اتیوپی]] و اریتره است. [[جشن مسکل در اتیوپی|جشن مسکل]] هر سال به مناسبت بزرگداشت کشف صلیب راستین (صلیبی که به گمان مسیحیان حضرت عیسی (ع) بر آن به دار آویخته شد) به وسیله ملکه هلنا (Saint Helena) مادر کنستانتین امپراتور روم در قرن چهارم میلادی (326م)، برگزار ‌می‌شود.


مراسم [[جشن مسکل در اتیوپی|جشن مسکل]] در روز هفدهم ماه مسکرم‌، مطابق تقویم اتیوپیایی و معادل 27 سپتامبر براساس تقویم گری[[گوری]] (یا 28 سپتامبر در سال‌‌های کبیسه) انجام ‌می‌گیرد. واژه مسکل به معنای صلیب است. این مراسم در کلیساهای ارتدوکس، [[مسیحیت کاتولیک در اتیوپی|کاتولیک]] یا [[مسیحیت پروتستان در اتیوپی|پروتستان]] با عنوان جشن ستایش صلیب مقدس شناخته ‌می‌شود. کلیساهایی که از تقویم گریگوری پیروی ‌می‌کنند این مراسم را در روز 14 سپتامبر جشن ‌می‌گیرند.


انجام می پذیرد همگان در انتظار باران باقی می مانند. لازم به ذکر است این مراسم بیشتر توسط پیروان آئین های بومی از جمله افراد قبیله سوری صورت می گیرد. 7-6-2-جشن دو همگانی:
مراسم [[جشن مسکل در اتیوپی|جشن مسکل]] شامل برافروختن آتش و آتش بازی مفصل یا دمرا (Demera) است که اساس آن، باور به الها‌می است که در عالم رویا، مکان و محل دفن صلیب راستین را بر ملکه هلنا فاش ساخت. ملکه گفته بود که در عالم خواب به او الهام شده باید آتشی برافروزد و دود آن آتش، محل دفن صلیب راستین را نشان خواهد داد. بنا بر این عقیده، ملکه فرمان داده بود تا مردم ساکن اورشلیم، توده بزرگی از هیزم را گردآوری کنند و به آن کندر بیافزایند. هنگا‌می‌که آتش برافروخته شد، دود سرخ رنگی به آسمان رفت و سپس به زمین بازگشت و دقیقا نقطه‌ای را که صلیب راستین در آنجا دفن شده‌بود نشان داد.


هرچند جشن دو همگانی بظاهر نوعی مسابقه دو استقامت محسوب می شود که هر سال در ماه نوامبر برگزار می شود با این حال این مسابقه جشنی است که عموم مردم در طبقات سني مختلف در آن شرکت می جویند و در نوع خود در سطح قاره آفریقا منحصر به فرد به شمار می رود. این جشن که سابقه آن به دوره امپراطور هایله سلاسی باز می گردد دربرگیرنده نزدیک به 25 هزار نفر است که در این مسابقه شرکت می کنند. در جریان این دوندگی که توأم با شادی و تفریح است شرکت کنندگان به نقل حکایات خنده آور و شوخی پرداخته و آوازهایی شاد سر می دهند. در پایان این مسابقه به تمامی شرکت کنندگان مدالی مبنی بر حضور در مسابقه اهداء می شود با این حال دریافت این مدال های افتخار مستلزم به پایان رساندن مسیر مسابقه است. از نکات جالب توجه در جشن دو همگانی حضور چند نفر از دوندگان بین المللی اتیوپیایی در این مسابقه نمادین است که همراه با مردم دوندگی می نمایند.
مراسم آتش بازی (Demera) براساس سنت‌‌های محلی، اوایل عصر روز قبل از [[جشن مسکل در اتیوپی|مسکل]] یا در همان روز برگزار ‌می‌شود. هیزم‌‌ها از قبل با گل‌‌های آفتابگردان تزیین گشته و برای مراسم آماده ‌می‌شوند. پس از برافروختن آتش، مؤمنان با ذغالی که بر جای ‌می‌ماند علامت صلیب را بر پیشانی‌‌های خود رسم ‌می‌کنند‌.


www.sharyemtours.com/home/religion.html
از دلایل اهمیت فراوان این جشن، باور به‌این عقیده است که براساس تقویم و روزنگار کلیسا قسمتی از صلیب راستین، از [[مصر]] به اتیوپی آورده شده و گفته ‌می‌شود در محلی به نام آمباگشن (Amba Geshen) که به شکل یک صلیب است نگهداری ‌می‌شود<ref name=":0">برگرفته از http://www.tourismethiopia.org/festival</ref>.


7-6-3-جشن کریسمس اتیوپی (جنا)216 :
=== [[جشن ادبار در اتیوپی|جشن ادبار]] ===
یکی از جشن‌‌هایی که [[قبیله ارومو|اروموها]] هرسال در اول ماه گی بوت (گنوت) مطابق با نهم ماه مه برگزار ‌می‌کنند، جشنی است به نام ادبار که با طبیعت و بزرگداشت آن ارتباط دارد‌. مردمان [[قبیله ارومو|ارومو]] در روز موعود با جمع شدن در زیر درختان تناور و کهنسال، حیوانی را قربانی کرده و خون آن را پای ریشه درخت ‌می‌ریزند و درخت‌‌ها را با نوعی روغن آغشته ‌می‌سازند. قربانی در این مراسم «وداجو» (Wodajo) نامیده ‌می‌شود که به معنای دوستی و مشارکت است. پس از صرف غذاهای مخصوص جشن، رقص و پای کوبی برگزار ‌می‌گردد و [[جشن ادبار در اتیوپی|جشن ادبار]] در محیطی شاد و صمی‌می‌به پایان ‌می‌رسد.‌. این جشن مناسبتی است که تمام [[قبیله ارومو|اروموها]] را با یکدیگر متحد ‌می‌سازد<ref name=":0" />.


این جشن که به مناسبت تولد حضرت مسیح برگزار می شود در [[زبان امهریک]] جنا نامیده می شود و جشنی ویژه مسیحیان است که در مناطق مختلف این کشور به ویژه لالیبلا برپا می گردد.
=== '''[[سرودها در اتیوپی|سرودها]]''' ===
سرایش اشعار و سروده‌‌های سنتی و دینی از دیرباز در کشور [[اتیوپی]] رواج داشته‌است. یکی از سنت‌‌های دیرینه این سرزمین از دیرباز تاکنون نیز سرودهای [[گروه های قومی اتیوپی|قبایل]] مختلف است که در مراسم و مناسبت‌‌های این اقوام سر داده‌شده و بخشی از فرهنگ عامیانه کشور [[اتیوپی]] را بخود اختصاص داده‌است. بخشی از این [[سرودها در اتیوپی|سرودها]] و اشعار دربرگیرنده داستان‌‌های تاریخی و حماسی است و بخشی نیز دارای تم دینی بوده و در مراسم دینی [[مسيحيت در اتیوپی|مسیحیان]] و [[اسلام و مسلمانان اتیوپی|مسلمانان]] و [[یهودی ها در اتیوپی|یهودیان]] قرا‌یت ‌می‌گردد.


216
یکی از سرودهای مشهور دینی اتیوپی که بویژه در شمال شرقی اتیوپی و در بین مسلمانان ناحیه وولو رواج دارد منظومه است. منظومه که معمولا با موسیقی سنتی همراه است در نواحی «هرار» و «جیما» که نغمه سرایی به [[زبان ارومو]] رایج است طرفداران زیادی دارد.


Genna
در مناطق مرتفع [[اتیوپی]]، نوعی از [[سرودها در اتیوپی|سرودها]] به همراه موسیقی سنتی غیر مذهبی به وسیله خوانندگان و نوازندگان دوره گرد اجرا ‌می‌شود که «ازماری» (Azmari) نام دارد. به ازماری‌‌ها در [[نظام اجتماعی اتیوپی|جامعه اتیوپی]]، هم با غضب و بدبینی و هم با احترام نگریسته ‌می‌شود. این نوازندگان دوره گرد که به قوم [[قبیله امهارا|امهاری]] تعلق دارند در اشعار ساده خود که بیشتر به صورت فی‌البداهه و بدون آمادگی قبلی سروده ‌می‌شوند سنت‌‌ها و [[آداب و رسوم در اتیوپی|آداب و رسوم]] مردمان امهاری را در قالب شعر به تصویر ‌می‌کشند<ref>برگرفته از http://www.selamta.net/culture.html</ref><ref>عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ [[اتیوپی]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار)، ص 201-208.</ref>.


202
== نیز نگاه کنید به ==
[[جشن‌ها و سرودها در ژاپن]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در روسیه]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در کوبا]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در کانادا]]؛ [[جشن ها و مراسم سنتی مصر]]؛ [[جشن ها و فستیوال های چينی]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در تونس]]؛  [[جشن‌ها و سرودها در سنگال]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در آرژانتین]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در فرانسه]]؛ [[جشن ها و سرودها در مالی]]؛ [[جشن ها و سرودها در ساحل عاج]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در اسپانیا]]؛ [[جشن ها و سرودها در اردن]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در تایلند]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در سیرالئون]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در قطر|جشن‌ها و سرودها در قطر.]]


== پاورقی ==
<small>[i] - فردی به نام «دونالد لوین» (Donald Levine) نمونه‌ای از این مراسم را که در اوایل دهه 1960 مشاهده کرده است، اینچنین توصیف ‌می‌کند: در نیم روز عید تیمکت، جمعیت بسیاری در محل انجام تشریفات جمع شدند. کسانی که برای استراحتی کوتاه به خانه رفته بودند نیز بازگشتند. لوحه مقدس (تابوت) در میان صفوف رنگارنگ حاضران به سمت کلیسا بازگردانده ‌می‌شد. مردی روحانی، درحالی که ردایی بلند برتن و چتری پر نقش و نگار در بالای سر داشت جست و خیز کنان به رقص درآمده بود و آواز ‌می‌خواند. مقامات ارشد و مسن تر کلیسا، مؤقرانه با سلاح‌‌هایی که در دست داشتند، راه ‌می‌پیمودند و به همراهی مردان میانسال، آوایی را با صدای کشیده و منظم، تکرار ‌می‌کردند.‌‌هاااا‌.... هوووو....! کودکان نیز در آن حوالی با چوب‌‌هایی در دست ‌می‌دویدند و بازی ‌می‌کردند. زنان درحالی که بهترین و زیباترین لباس‌‌های خود را برتن داشتند، در روزی که از آزادی کامل و واقعی در ایام سال برخوردار بودند، با هیجان پچ پچ ‌می‌کردند‌. جوانان شجاع، رقص پرشور و سرزنده‌ای را جست و خیزکنان به نمایش ‌می‌گذاشتند و بدون خستگی، آوازهای موزونی را تکرار ‌می‌کردند. هنگا‌می‌که لوحه مقدس (تابوت) صحیح و سالم به جایگاهش در کلیسا بازگردانده شد همه برای ادامه جشن به خانه‌‌هایشان رفتند.</small>


در جریان برگزاری این جشن مردم به ویژه کشیش ها و روحانیون مسیحی لباس های رنگی متنوعی بر تن کرده و به رقص و پایکوبی می پردازند. برگزاری برخی مسابقات ورزشی نظیر بازی های سنتی ، اسب سواری و شترسواری از بخش های متنوع جشن کریسمس است.
== کتابشناسی ==
 
'''7-6-4-جشن سال نو:'''
 
همان گونه که گفته شد، سال نو اتیوپی "ماه مسکرم" مصادف با 11 سپتامبر است و در پایان فصل بارندگی در این کشور آغاز می شود. این روز، هم آغاز سال نو و هم عید سنت جان 217 تعمید دهنده است. در زبان اتیوپیایی به این روز اینکوتاتاش (انکوتاتاش) 218گفته می شود که به معنای اهدای جوا[[هرات]] است. دلیل آن را نیز سفر ملکه سبا به سرزمین ملک سلیمان و بازگشت او به اتیوپی می دانند که در هنگام بازگشت، فرماندهان و بزرگان با پر کردن خزانه از جواهرات ورود ملکه را خوشامد گفتند. 7-6-5-جشن تیمکت 219:
 
جشن تیمکت که تیمکات 220نیز خوانده می شود و عید غسل تعمید امهاری ها به شمار می رود مراسمی است که به وسیله مسیحیان ارتدوکس اتیوپی و برای بزرگداشت ظهور و تجلی عیسی مسیح (ع) 221 جشن گرفته می شود. این جشن در روز 19 ژانویه (20 ژانویه در سال های کبیسه) مطابق با دهمین روز از ماه تر
 
222
 
217 218 219 220 221
{| class="wikitable"
|
 
 
222
|}(پنجمین ماه براساس تقویم اتیوپیایی) برگزار می گردد.
 
Saint John- Enkutatash- Timkat- Timqat-
 
Epiphany- Terr-
 
203
 
 
در مراسم تیمکت، غسل تعمید حضرت عیسی (ع) در رودخانه [[اردن]] جشن گرفته می شود. این فستیوال بهترین بازآفرینی مذهبی از مراسم غسل تعمید به شمار می رود و با بازآفرینی که بسیاری از زائران مسیحی سرزمین مقدس در هنگام بازدید از اردن به جای می آورند و اجرا می کنند شباهت دارد . جالب اینجاست که نخستین بازدیدکنندگان اروپایی، این جشن را با رسم دینی واقعی غسل تعمید که طبق سنت و باور مسیحیان برای آمرزش گناهان انجام می گیرد اشتباه گرفتند.
 
در هنگام برگزاری مراسم تیمکت، کشیشان لوحه ای چوبی را که نمونه ای از لوحه ده فرمان موسی(ع) است و به آن تابوت 223 می گویند و در تمامی محراب های کلیساهای اتیوپی وجود دارد (تا حدودی شبیه به محراب های سنگی غربی) با احترام در پارچه نفیسی می پیچند و درحالی که یکی از کشیشان آن را روی سر خود قرار می دهد به صورت دسته جمعی حمل می کنند. این تابوت که به ندرت به وسیله مردم عادی دیده می شود نمادی از پیکر عیسی مسیح، هنگامی که برای غسل تعمید به اردن رفت، به شمار می رود. مقامات مذهبی مسیحی تشریفات جشن را در اولین ساعت روز (حدود ساعت 2 نیمه شب) در نزدیکی یک رودخانه یا آبگیر آغاز می کنند. سپس مقداری از آب را برداشته برای تبرک به شرکت کنندگان در مراسم می پاشند. سپس برخی از شرکت کنندگان در آب غوطه ور شده و به نوعی
 
تجدید غسل تعمید را انجام می دهند.
 
223
 
Tabot-
 
224
 
224 - فردی به نام «دونالد لوین» (Donald Levine) نمونه ای از این مراسم را که در اوایل دهه 1960 مشاهده کرده است، اینچنین توصیف می کند: در نیم روز عید تیمکت، جمعیت بسیاری درمحل انجام تشریفات جمع شدند. کسانی که برای استراحتی کوتاه به خانه رفته بودند نیز بازگشتند. لوحه مقدس (تابوت) در میان صفوف رنگارنگ حاضران به سمت کلیسا بازگردانده می شد. مردی روحانی، درحالی که ردایی بلند برتن و چتری پر نقش و نگار در بالای سر داشت جست و خیز کنان به رقص درآمده بود 204
 
 
7-6-6-مسکل 225:
 
جشن مسکل که براساس الفبای گیز ، مسقل 226نیز تلفظ می شود یکی از تعطیلات رسمی و مذهبی سالیانه کلیسای ارتدوکس اتیوپی و اریتره است . جشن مسکل هر سال به مناسبت بزرگداشت کشف صلیب راستین (صلیبی که به گمان مسیحیان حضرت عیسی (ع) بر آن به دار آویخته شد) به وسیله ملکه هلنا227 مادر کنستانتین امپراتور روم در قرن چهارم میلادی (326م)، برگزار می شود.
 
مراسم جشن مسکل در روز هفدهم ماه مسکرم ، مطابق تقویم اتیوپیایی و معادل 27 سپتامبر براساس تقویم گریگوری( یا 28 سپتامبر در سال های کبیسه )انجام می گیرد. واژه مسکل به معنای صلیب است. این مراسم در کلیساهای ارتدوکس، کاتولیک یا پروتستان با عنوان جشن ستایش صلیب مقدس شناخته می شود. کلیساهایی که از تقویم گریگوری پیروی می کنند این مراسم را در روز 14 سپتامبر جشن می گیرند.
 
و آواز می خواند. مقامات ارشد و مسن تر کلیسا، مؤقرانه با سلاح هایی که در دست داشتند، راه می پیمودند و به همراهی مردان میانسال، آوایی را با صدای کشیده و منظم، تکرار می کردند. هاااا .... هوووو....! کودکان نیز در آن حوالی با چوب هایی در دست می دویدند و بازی می کردند.
 
زنان درحالی که بهترین و زیباترین لباس های خود را برتن داشتند، در روزی که از آزادی کامل و واقعی در ایام سال برخوردار بودند، با هیجان پچ پچ می کردند . جوانان شجاع، رقص پرشور و سرزنده ای را جست و خیزکنان به نمایش می گذاشتند و بدون خستگی، آوازهای موزونی را تکرار می کردند. هنگامی که لوحه مقدس (تابوت) صحیح و سالم به جایگاهش در کلیسا بازگردانده شد همه برای ادامه جشن به خانه هایشان رفتند.
 
Meskel- 225
 
226
{| class="wikitable"
|
 
 
227
|}Mesqel-
 
Saint Helena-
{| class="wikitable"
|
 
 
205
|}
 
 
مراسم جشن مسکل شامل برافروختن آتش و آتش بازی مفصل یا دمرا 228است که اساس آن، باور به الهامی است که در عالم رویا، مکان و محل دفن صلیب راستین را بر ملکه هلنا فاش ساخت. ملکه گفته بود که در عالم خواب به او الهام شده باید آتشی برافروزد و دود آن آتش، محل دفن صلیب راستین را نشان خواهد داد. بنا بر این عقیده، ملکه فرمان داده بود تا مردم ساکن اورشلیم، توده بزرگی از هیزم را گردآوری کنند و به آن کندر بیافزایند. هنگامی که آتش برافروخته شد، دود سرخ رنگی به آسمان رفت و سپس به زمین بازگشت و دقیقا نقطه ای را که صلیب راستین در آنجا دفن شده بود نشان داد.
 
مراسم آتش بازی 229 براساس سنت های محلی، اوایل عصر روز قبل از مسکل یا در همان روز برگزار می شود. هیزم ها از قبل با گل های آفتابگردان تزیین گشته و برای مراسم آماده می شوند. پس از برافروختن آتش، مؤمنان با ذغالی که بر جای می ماند علامت صلیب را بر پیشانی های خود رسم می کنند .
 
از دلایل اهمیت فراوان این جشن، باور به این عقیده است که براساس تقویم و روزنگار کلیسا قسمتی از صلیب راستین، از [[مصر]] به اتیوپی آورده شده و گفته می شود در محلی به نام آمباگشن 230که به شکل یک صلیب است نگهداری می شود. www.tourismethiopia.org/festival
 
7-6-7-جشن ادبار
 
Demera- 228 Demera- 229
{| class="wikitable"
|
 
 
230
|}Amba Geshen-
 
206
 
 
یکی از جشن هایی که اروموها هرسال در اول ماه گی بوت (گنوت) مطابق با نهم ماه مه برگزار می کنند، جشنی است به نام ادبار که با طبیعت و بزرگداشت آن ارتباط دارد .مردمان ارومو در روز موعود با جمع شدن در زیر درختان تناور و کهنسال، حیوانی را قربانی کرده و خون آن را پای ریشه درخت می ریزند و درخت ها را با نوعی روغن آغشته می سازند. قربانی در این مراسم «وداجو»231 نامیده می شود که به معنای دوستی و مشارکت است. پس از صرف غذاهای مخصوص جشن، رقص و پای کوبی برگزار می گردد و جشن ادبار در محیطی شاد و صمیمی به پایان می رسد. . این جشن مناسبتی است که تمام اروموها را با یکدیگر متحد می سازد. www.tourismethiopia.org/festival
 
'''7-7-سرودها'''
 
سرایش اشعار و سروده های سنتی و دینی از دیرباز در کشور اتیوپی رواج داشته است.یکی از سنت های دیرینه این سرزمین از دیرباز تاکنون نیز سرودهای قبایل مختلف است که در مراسم و مناسبت های این اقوام سر داده شده و بخشی از فرهنگ عامیانه کشور اتیوپی را بخود اختصاص داده است. بخشی از این سرودها و اشعار دربرگیرنده داستان های تاریخی و حماسی است و بخشی نیز دارای تم دینی بوده و در مراسم دینی مسیحیان و مسلمانان و یهودیان قرائت می گردد.
 
یکی از سرودهای مشهور دینی اتیوپی که بویژه در شمال شرقی اتیوپی و در بین مسلمانان ناحیه وولو رواج دارد منظومه است. منظومه که معمولا با موسیقی سنتی همراه است در نواحی
 
231
 
Wodajo-
{| class="wikitable"
|
 
 
207
|}
 
 
«هرار» و «جیما» که نغمه سرایی به [[زبان ارومو]] رایج است طرفداران زیادی دارد.
 
در مناطق مرتفع اتیوپی، نوعی از سرودها به همراه موسیقی سنتی غیر مذهبی به وسیله خوانندگان و نوازندگان دوره گرد اجرا می شود که «ازماری» (232) نام دارد. به ازماری ها در جامعه اتیوپی، هم با غضب و بدبینی و هم با احترام نگریسته می شود.این نوازندگان دوره گرد که به قوم امهاری تعلق دارند در اشعار ساده خود که بیشتر به صورت في البداهه و بدون آمادگی قبلی سروده می شوند سنت ها و آداب و رسوم مردمان امهاری را در قالب شعر به تصویر می کشند. www.selamta.net/culture.html

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۴

جشن باران یا مراسم باران سازی که در هنگام بروز خشکسالی با تشریفات خاصی انجام ‌می‌شود از سنت‌‌های جالب توجه قبایل مختلف اتیوپی است. برگزارکننده این مراسم که به صورت موروثی باران ساز نامیده ‌می‌شود پس از سلسله مراتبی ویژه تراشه‌‌های درختی خاص را جمع آوری کرده و با دندان‌‌های خود جویده و خمیر بدست آمده را با بزاق دهان نرم ‌می‌نماید. پس از آن کاملا برهنه شده و خمیر مزبور را با خاک مخلوط ‌می‌کند و سرتاسر بدن خود را با آن ‌می‌پوشاند. بعد از این فرآیند که طی مدت زمان نسبتا طولانی انجام ‌می‌پذیرد همگان در انتظار باران باقی ‌می‌مانند. لازم به ذکر است این مراسم بیشتر توسط پیروان آ‌یین‌‌های بو‌می از جمله افراد قبیله سوری صورت ‌می‌گیرد.

جشن دو همگانی

هرچند جشن دو همگانی به ظاهر نوعی مسابقه دو استقامت محسوب ‌می‌شود که هر سال در ماه نوامبر برگزار ‌می‌شود با این حال این مسابقه جشنی است که عموم مردم در طبقات سنی مختلف در آن شرکت ‌می‌جویند و در نوع خود در سطح قاره آفریقا منحصربه‌فرد به شمار ‌می‌رود. این جشن که سابقه آن به دوره امپراطور‌‌ هایله سلاسی باز ‌می‌گردد دربرگیرنده نزدیک به 25 هزار نفر است که در این مسابقه شرکت ‌می‌کنند. در جریان این دوندگی که توأم با شادی و تفریح است شرکت کنندگان به نقل حکایات خنده آور و شوخی پرداخته و آوازهایی شاد سر ‌می‌دهند. در پایان این مسابقه به تما‌می شرکت کنندگان مدالی مبنی بر حضور در مسابقه اهداء ‌می‌شود با این حال دریافت این مدال‌‌های افتخار مستلزم به پایان رساندن مسیر مسابقه است. از نکات جالب توجه در جشن دو همگانی حضور چند نفر از دوندگان بین المللی اتیوپیایی در این مسابقه نمادین است که همراه با مردم دوندگی ‌می‌نمایند[۱].

جشن کریسمس اتیوپی

این جشن که به مناسبت تولد حضرت مسیح برگزار ‌می‌شود در زبان امهریک جنا (Genna) نامیده ‌می‌شود و جشنی ویژه مسیحیان است که در مناطق مختلف این کشور به ویژه لالیبلا برپا ‌می‌گردد. در جریان برگزاری این جشن مردم به ویژه کشیش‌‌ها و روحانیون مسیحی لباس‌‌های رنگی متنوعی بر تن کرده و به رقص و پایکوبی ‌می‌پردازند. برگزاری برخی مسابقات ورزشی نظیر بازی‌‌های سنتی‌، اسب سواری و شترسواری از بخش‌‌های متنوع جشن کریسمس است.

جشن سال نو

همان گونه که گفته شد، سال نو اتیوپی "ماه مسکرم" مصادف با 11 سپتامبر است و در پایان فصل بارندگی در این کشور آغاز ‌می‌شود. این روز، هم آغاز سال نو و هم عید سنت جان (Saint John) تعمید دهنده است. در زبان اتیوپیایی به این روز اینکوتاتاش (انکوتاتاش) (Enkutatash) گفته ‌می‌شود که به معنای اهدای جواهرات است. دلیل آن را نیز سفر ملکه سبا به سرزمین ملک سلیمان و بازگشت او به اتیوپی ‌می‌دانند که در هنگام بازگشت، فرماندهان و بزرگان با پر کردن خزانه از جواهرات ورود ملکه را خوشامد گفتند.

جشن تیمکت

جشن تیمکت (Timkat) که تیمکات (Timqat) نیز خوانده ‌می‌شود و عید غسل تعمید امهاری‌‌ها به شمار ‌می‌رود مراسمی است که به وسیله مسیحیان ارتدوکس اتیوپی و برای بزرگداشت ظهور و تجلی عیسی مسیح (ع) (Epiphany) جشن گرفته ‌می‌شود. این جشن در روز 19 ژانویه (20 ژانویه در سال‌‌های کبیسه) مطابق با دهمین روز از ماه تر (Terr) (پنجمین ماه براساس تقویم اتیوپیایی) برگزار ‌می‌گردد.

در مراسم تیمکت، غسل تعمید حضرت عیسی (ع) در رودخانه اردن جشن گرفته ‌می‌شود. این فستیوال بهترین بازآفرینی مذهبی از مراسم غسل تعمید به شمار ‌می‌رود و با بازآفرینی که بسیاری از زا‌یران مسیحی سرزمین مقدس در هنگام بازدید از اردن به جای ‌می‌آورند و اجرا ‌می‌کنند شباهت دارد‌. جالب اینجاست که نخستین بازدیدکنندگان اروپایی، این جشن را با رسم دینی واقعی غسل تعمید که طبق سنت و باور مسیحیان برای آمرزش گناهان انجام ‌می‌گیرد اشتباه گرفتند.

در هنگام برگزاری مراسم تیمکت، کشیشان لوحه‌ای چوبی را که نمونه‌ای از لوحه ده فرمان موسی(ع) است و به آن تابوت (Tabot) می‌گویند و در تما‌می‌محراب‌‌های کلیساهای اتیوپی وجود دارد (تا حدودی شبیه به محراب‌‌های سنگی غربی) با احترام در پارچه نفیسی ‌می‌پیچند و درحالی که یکی از کشیشان آن را روی سر خود قرار ‌می‌دهد به صورت دسته جمعی حمل ‌می‌کنند. این تابوت که به ندرت به وسیله مردم عادی دیده ‌می‌شود نمادی از پیکر عیسی مسیح، هنگا‌می‌که برای غسل تعمید به اردن رفت، به شمار ‌می‌رود. مقامات مذهبی مسیحی تشریفات جشن را در اولین ساعت روز (حدود ساعت 2 نیمه شب) در نزدیکی یک رودخانه یا آبگیر آغاز ‌می‌کنند. سپس مقداری از آب را برداشته برای تبرک به شرکت کنندگان در مراسم ‌می‌پاشند. سپس برخی از شرکت کنندگان در آب غوطه ور شده و به نوعی تجدید غسل تعمید را انجام ‌می‌دهند[i].

جشن مسکل

جشن مسکل (Meskel) که براساس الفبای گیز‌، مسقل (Mesqel) نیز تلفظ ‌می‌شود یکی از تعطیلات رسمی و مذهبی سالیانه کلیسای ارتدوکس اتیوپی و اریتره است. جشن مسکل هر سال به مناسبت بزرگداشت کشف صلیب راستین (صلیبی که به گمان مسیحیان حضرت عیسی (ع) بر آن به دار آویخته شد) به وسیله ملکه هلنا (Saint Helena) مادر کنستانتین امپراتور روم در قرن چهارم میلادی (326م)، برگزار ‌می‌شود.

مراسم جشن مسکل در روز هفدهم ماه مسکرم‌، مطابق تقویم اتیوپیایی و معادل 27 سپتامبر براساس تقویم گریگوری (یا 28 سپتامبر در سال‌‌های کبیسه) انجام ‌می‌گیرد. واژه مسکل به معنای صلیب است. این مراسم در کلیساهای ارتدوکس، کاتولیک یا پروتستان با عنوان جشن ستایش صلیب مقدس شناخته ‌می‌شود. کلیساهایی که از تقویم گریگوری پیروی ‌می‌کنند این مراسم را در روز 14 سپتامبر جشن ‌می‌گیرند.

مراسم جشن مسکل شامل برافروختن آتش و آتش بازی مفصل یا دمرا (Demera) است که اساس آن، باور به الها‌می است که در عالم رویا، مکان و محل دفن صلیب راستین را بر ملکه هلنا فاش ساخت. ملکه گفته بود که در عالم خواب به او الهام شده باید آتشی برافروزد و دود آن آتش، محل دفن صلیب راستین را نشان خواهد داد. بنا بر این عقیده، ملکه فرمان داده بود تا مردم ساکن اورشلیم، توده بزرگی از هیزم را گردآوری کنند و به آن کندر بیافزایند. هنگا‌می‌که آتش برافروخته شد، دود سرخ رنگی به آسمان رفت و سپس به زمین بازگشت و دقیقا نقطه‌ای را که صلیب راستین در آنجا دفن شده‌بود نشان داد.

مراسم آتش بازی (Demera) براساس سنت‌‌های محلی، اوایل عصر روز قبل از مسکل یا در همان روز برگزار ‌می‌شود. هیزم‌‌ها از قبل با گل‌‌های آفتابگردان تزیین گشته و برای مراسم آماده ‌می‌شوند. پس از برافروختن آتش، مؤمنان با ذغالی که بر جای ‌می‌ماند علامت صلیب را بر پیشانی‌‌های خود رسم ‌می‌کنند‌.

از دلایل اهمیت فراوان این جشن، باور به‌این عقیده است که براساس تقویم و روزنگار کلیسا قسمتی از صلیب راستین، از مصر به اتیوپی آورده شده و گفته ‌می‌شود در محلی به نام آمباگشن (Amba Geshen) که به شکل یک صلیب است نگهداری ‌می‌شود[۲].

جشن ادبار

یکی از جشن‌‌هایی که اروموها هرسال در اول ماه گی بوت (گنوت) مطابق با نهم ماه مه برگزار ‌می‌کنند، جشنی است به نام ادبار که با طبیعت و بزرگداشت آن ارتباط دارد‌. مردمان ارومو در روز موعود با جمع شدن در زیر درختان تناور و کهنسال، حیوانی را قربانی کرده و خون آن را پای ریشه درخت ‌می‌ریزند و درخت‌‌ها را با نوعی روغن آغشته ‌می‌سازند. قربانی در این مراسم «وداجو» (Wodajo) نامیده ‌می‌شود که به معنای دوستی و مشارکت است. پس از صرف غذاهای مخصوص جشن، رقص و پای کوبی برگزار ‌می‌گردد و جشن ادبار در محیطی شاد و صمی‌می‌به پایان ‌می‌رسد.‌. این جشن مناسبتی است که تمام اروموها را با یکدیگر متحد ‌می‌سازد[۲].

سرودها

سرایش اشعار و سروده‌‌های سنتی و دینی از دیرباز در کشور اتیوپی رواج داشته‌است. یکی از سنت‌‌های دیرینه این سرزمین از دیرباز تاکنون نیز سرودهای قبایل مختلف است که در مراسم و مناسبت‌‌های این اقوام سر داده‌شده و بخشی از فرهنگ عامیانه کشور اتیوپی را بخود اختصاص داده‌است. بخشی از این سرودها و اشعار دربرگیرنده داستان‌‌های تاریخی و حماسی است و بخشی نیز دارای تم دینی بوده و در مراسم دینی مسیحیان و مسلمانان و یهودیان قرا‌یت ‌می‌گردد.

یکی از سرودهای مشهور دینی اتیوپی که بویژه در شمال شرقی اتیوپی و در بین مسلمانان ناحیه وولو رواج دارد منظومه است. منظومه که معمولا با موسیقی سنتی همراه است در نواحی «هرار» و «جیما» که نغمه سرایی به زبان ارومو رایج است طرفداران زیادی دارد.

در مناطق مرتفع اتیوپی، نوعی از سرودها به همراه موسیقی سنتی غیر مذهبی به وسیله خوانندگان و نوازندگان دوره گرد اجرا ‌می‌شود که «ازماری» (Azmari) نام دارد. به ازماری‌‌ها در جامعه اتیوپی، هم با غضب و بدبینی و هم با احترام نگریسته ‌می‌شود. این نوازندگان دوره گرد که به قوم امهاری تعلق دارند در اشعار ساده خود که بیشتر به صورت فی‌البداهه و بدون آمادگی قبلی سروده ‌می‌شوند سنت‌‌ها و آداب و رسوم مردمان امهاری را در قالب شعر به تصویر ‌می‌کشند[۳][۴].

نیز نگاه کنید به

جشن‌ها و سرودها در ژاپن؛ جشن‌ها و سرودها در روسیه؛ جشن‌ها و سرودها در کوبا؛ جشن‌ها و سرودها در کانادا؛ جشن ها و مراسم سنتی مصر؛ جشن ها و فستیوال های چينی؛ جشن‌ها و سرودها در تونس؛  جشن‌ها و سرودها در سنگال؛ جشن‌ها و سرودها در آرژانتین؛ جشن‌ها و سرودها در فرانسه؛ جشن ها و سرودها در مالی؛ جشن ها و سرودها در ساحل عاج؛ جشن‌ها و سرودها در اسپانیا؛ جشن ها و سرودها در اردن؛ جشن‌ها و سرودها در تایلند؛ جشن‌ها و سرودها در سیرالئون؛ جشن‌ها و سرودها در قطر.

پاورقی

[i] - فردی به نام «دونالد لوین» (Donald Levine) نمونه‌ای از این مراسم را که در اوایل دهه 1960 مشاهده کرده است، اینچنین توصیف ‌می‌کند: در نیم روز عید تیمکت، جمعیت بسیاری در محل انجام تشریفات جمع شدند. کسانی که برای استراحتی کوتاه به خانه رفته بودند نیز بازگشتند. لوحه مقدس (تابوت) در میان صفوف رنگارنگ حاضران به سمت کلیسا بازگردانده ‌می‌شد. مردی روحانی، درحالی که ردایی بلند برتن و چتری پر نقش و نگار در بالای سر داشت جست و خیز کنان به رقص درآمده بود و آواز ‌می‌خواند. مقامات ارشد و مسن تر کلیسا، مؤقرانه با سلاح‌‌هایی که در دست داشتند، راه ‌می‌پیمودند و به همراهی مردان میانسال، آوایی را با صدای کشیده و منظم، تکرار ‌می‌کردند.‌‌هاااا‌.... هوووو....! کودکان نیز در آن حوالی با چوب‌‌هایی در دست ‌می‌دویدند و بازی ‌می‌کردند. زنان درحالی که بهترین و زیباترین لباس‌‌های خود را برتن داشتند، در روزی که از آزادی کامل و واقعی در ایام سال برخوردار بودند، با هیجان پچ پچ ‌می‌کردند‌. جوانان شجاع، رقص پرشور و سرزنده‌ای را جست و خیزکنان به نمایش ‌می‌گذاشتند و بدون خستگی، آوازهای موزونی را تکرار ‌می‌کردند. هنگا‌می‌که لوحه مقدس (تابوت) صحیح و سالم به جایگاهش در کلیسا بازگردانده شد همه برای ادامه جشن به خانه‌‌هایشان رفتند.

کتابشناسی

  1. ↑ برگرفته از http://www.sharyemtours.com/home/religion.html
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ برگرفته از http://www.tourismethiopia.org/festival
  3. ↑ برگرفته از http://www.selamta.net/culture.html
  4. ↑ عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ اتیوپی. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 201-208.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جشن‌ها_و_سرودها_در_اتیوپی&oldid=46187»