رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی زیمبابوه: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:رسانه ها در زیمبابوه.jpg|بندانگشتی|تلویزیون در زیمبابوه]]
[[پرونده:رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی زیمبابوه.png|بندانگشتی|تلویزیون در زیمبابوه(1403). برگرفته از سایت LinkedIn، قابل بازیابی از https://www.linkedin.com/pulse/ztvs-dominance-demise-local-talent-senziwani-ndlovu/]]
رسانه ها و وسائل ارتباط جمعی کشور زیمبابوه شامل رادیو و تلویزیون؛ اینترنت و ماهواره، مطبوعات؛ خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای و صنعت چاپ و نشر کتاب  است که در ذیل شرح داده شده است:
 
=== [[رادیو و تلویزیون در زیمبابوه|رادیو و تلویزیون]] ===
رادیو و تلویزیون تحت مدیریت شرکت رسانه‌ای [[زيمبابوه|زیمبابوه]] که مؤسسه‌ای دولتی است، قرار دارند. شبکه‌های ملی رادیو و تلویزیون از سال 1980 بر اساس سیاست گذاری‌های حزب حاکم اداره می‌شوند. پیش از استقلال رسانه‌ها توسط بنگاه رسانه‌ای رودزیا (RBC) که شرکتی وابسته به دولت بود، اداره می‌شد<ref>برگرفته از https://www.zbc.co.zw/</ref>.
رادیو و تلویزیون تحت مدیریت شرکت رسانه‌ای [[زيمبابوه|زیمبابوه]] که مؤسسه‌ای دولتی است، قرار دارند. شبکه‌های ملی رادیو و تلویزیون از سال 1980 بر اساس سیاست گذاری‌های حزب حاکم اداره می‌شوند. پیش از استقلال رسانه‌ها توسط بنگاه رسانه‌ای رودزیا (RBC) که شرکتی وابسته به دولت بود، اداره می‌شد<ref>برگرفته از https://www.zbc.co.zw/</ref>.


شرکت رسانه دولتی زیمبابوه (ZBC) چهار شبکه رادیویی در اختیار دارد. برنامه‌های آن‌ها شامل آموزش، [[موسیقی در زیمبابوه|موسیقی]] و اخبار روز به زبان‌های انگلیسی، شونا و اندبله می‌باشد. در این کشور رادیو به دلیل هزینه بسیار ناچیز آن نسبت به سایر رسانه‌های جمعی کاربرد بیشتری داشته و شنوندگان فراوانی هم دارد. برای بیش از 30 درصد [[جمعیت زیمبابوه]] امکان دریافت برنامه‌های رسانه‌ای کشور به ویژه رادیو فراهم است. در سال 2006، کمیته رسانه‌ای مجلس پیشنهاد توسعه فعالیت‌های رسانه‌ای را تقدیم کرد<ref>برگرفته از https://www.zbc.co.zw/</ref>.
شرکت رسانه دولتی زیمبابوه (ZBC) چهار شبکه رادیویی در اختیار دارد. برنامه‌های آن‌ها شامل آموزش، [[موسیقی در زیمبابوه|موسیقی]] و اخبار روز به زبان‌های انگلیسی، شونا و اندبله می‌باشد. در این کشور رادیو به دلیل هزینه بسیار ناچیز آن نسبت به سایر رسانه‌های جمعی کاربرد بیشتری داشته و شنوندگان فراوانی هم دارد. برای بیش از 30 درصد [[جمعیت زیمبابوه]] امکان دریافت برنامه‌های رسانه‌ای کشور به ویژه رادیو فراهم است. در سال 2006، کمیته رسانه‌ای مجلس پیشنهاد توسعه فعالیت‌های رسانه‌ای را تقدیم کرد<ref>برگرفته از https://www.zbc.co.zw/</ref>.


آغاز فعالیت تلویزیون در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] به دهه‌ی 60 و در زمان حکومت رودزیای جنوبی باز می‌گردد. پیش از استقلال، بیشتر برنامه‌ها از سوی حکومت و غالباً برای سفید پوستان تهیه می‌شد. پس از استقلال و قدرت گرفتن سیاهان، دولت به عنوان متصدی امور به تهیه و پخش برنامه‌هایی برای اکثریت کشور یعنی سیاهان توجه نمود. علی‌رغم گذشت سال‌ها از این تصدی‌گری سطح برنامه‌های تولید شده در داخل اعم از کیفی و کمی بسیار پایین بوده و در سال‌های اخیر به ویژه با رشد و گسترش برنامه‌های ماهواره، بیشتر مردم به استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای روی آورده‌اند. شاید بتوان گفت تنها برنامه‌ی تلویزیون دولتی که تا حدودی مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد، بخش اخبار آن است. کانال "زد بی سی" روزانه در چهار بخش خبری به پخش اخبار داخلی و خارجی می‌پردازد<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.257-258.</ref>.
آغاز فعالیت تلویزیون در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] به دهه‌ی 60 و در زمان حکومت رودزیای جنوبی باز می‌گردد. پیش از استقلال، بیشتر برنامه‌ها از سوی حکومت و غالباً برای سفید پوستان تهیه می‌شد. پس از استقلال و قدرت گرفتن سیاهان، دولت به عنوان متصدی امور به تهیه و پخش برنامه‌هایی برای اکثریت کشور یعنی سیاهان توجه نمود. علی‌رغم گذشت سال‌ها از این تصدی‌گری سطح برنامه‌های تولید شده در داخل اعم از کیفی و کمی بسیار پایین بوده و در سال‌های اخیر به ویژه با رشد و گسترش برنامه‌های ماهواره، بیشتر مردم به استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای روی آورده‌اند. شاید بتوان گفت تنها برنامه‌ی تلویزیون دولتی که تا حدودی مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد، بخش اخبار آن است. کانال "زد بی سی" روزانه در چهار بخش خبری به پخش اخبار داخلی و خارجی می‌پردازد<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.257-258.</ref>.


=== [[ماهواره و اینترنت در زیمبابوه|ماهواره و اینترنت]] ===
=== [[ماهواره و اینترنت در زیمبابوه|ماهواره و اینترنت]] ===
خط ۱۵: خط ۱۸:
امروزه حدود  یازده درصد از جمعیت کشور از اینترنت استفاده می‌کنند. هر چند استفاده از اینترنت در قاره آفریقا به نسبت سایر نقاط جهان هزینه‌های بیشتری را بر کاربران تحمیل می‌کند، اما مردم هم‌چنان علاقه زیادی به استفاده از اینترنت دارند. به لحاظ جامعه شناسی ارتباطات در آفریقا و به طور خاص در [[زيمبابوه|زیمبابوه]]، کسب اطلاع از اخبار و رویدادهای جهان برای مردم دور افتاده‌ترین نقاط کشورهای آفریقایی از طریق اینترنت میسر و بسیار سهل الوصول می‌باشد و مردم در بعد وسیع از آن بهره مند می‌شوند.
امروزه حدود  یازده درصد از جمعیت کشور از اینترنت استفاده می‌کنند. هر چند استفاده از اینترنت در قاره آفریقا به نسبت سایر نقاط جهان هزینه‌های بیشتری را بر کاربران تحمیل می‌کند، اما مردم هم‌چنان علاقه زیادی به استفاده از اینترنت دارند. به لحاظ جامعه شناسی ارتباطات در آفریقا و به طور خاص در [[زيمبابوه|زیمبابوه]]، کسب اطلاع از اخبار و رویدادهای جهان برای مردم دور افتاده‌ترین نقاط کشورهای آفریقایی از طریق اینترنت میسر و بسیار سهل الوصول می‌باشد و مردم در بعد وسیع از آن بهره مند می‌شوند.


دولت [[زيمبابوه|زیمبابوه]] بر اساس سیاست‌های امنیت ملی خود بر شبکه اینترنت و ایمیلی نظارت دارد. براساس گزارش CIA یک میلیون و سیصد و پنجاه هزار نفر از مردم [[زيمبابوه|زیمبابوه]] در فیس بوک عضویت دارند. در حال حاضر 27 مرکز اینترنتی وظیفه ارائه خدمات لازم به مشترکین را بر عهده دارند<ref>برگرفته از https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/zi.html</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.258-261</ref>.
دولت [[زيمبابوه|زیمبابوه]] بر اساس سیاست‌های امنیت ملی خود بر شبکه اینترنت و ایمیلی نظارت دارد. براساس گزارش CIA یک میلیون و سیصد و پنجاه هزار نفر از مردم [[زيمبابوه|زیمبابوه]] در فیس بوک عضویت دارند. در حال حاضر 27 مرکز اینترنتی وظیفه ارائه خدمات لازم به مشترکین را بر عهده دارند<ref>برگرفته از https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/zi.html</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.258-261</ref>.


=== [[مطبوعات در زیمبابوه|مطبوعات]] ===
=== [[مطبوعات در زیمبابوه|مطبوعات]] ===
خط ۲۴: خط ۲۷:
در دهه 1990 به دنبال افزایش موج انتقادها بر سیاست‌های دولت موگابه، روزنامه‌های منتقد مستقل در جامعه منتشر شدند. از جمله این مطبوعات می‌توان به"گازت مالی" (Financial Gazette)، “"دیلی نیوز" (Daily News) و "استاندارد" (The Standard) اشاره کرد. هفته نامه "ایندیپندنت" (Independent) نیز بیشتر با برنامه‌های رسانه‌ای دولتی (ZBC) رقابت می‌کرد.
در دهه 1990 به دنبال افزایش موج انتقادها بر سیاست‌های دولت موگابه، روزنامه‌های منتقد مستقل در جامعه منتشر شدند. از جمله این مطبوعات می‌توان به"گازت مالی" (Financial Gazette)، “"دیلی نیوز" (Daily News) و "استاندارد" (The Standard) اشاره کرد. هفته نامه "ایندیپندنت" (Independent) نیز بیشتر با برنامه‌های رسانه‌ای دولتی (ZBC) رقابت می‌کرد.


از زمان استقلال تا سال 2000 بخش مطبوعات غیر دولتی توسعه نسبتاً چشمگیری یافت. هفته‌نامه‌ها و ماهنامه‌ها به زبان انگلیسی و برای طبقه متوسط جامعه چاپ می‌شد و کمتر به مسائل سیاسی می‌پرداخت. برخی مراکز انتشاراتی نیز بعد از استقلال کشور با مدیریت سفید پوستان آغاز به کار کردند<ref>عرب‌احمدی، امیربهرام (1382). [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%8A%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87 زیمبابوه] سرزمین رازهای جاودان. تهران: توسعه دانش و پژوهش ایران. ص. 97.</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.261-263.</ref>.
از زمان استقلال تا سال 2000 بخش مطبوعات غیر دولتی توسعه نسبتاً چشمگیری یافت. هفته‌نامه‌ها و ماهنامه‌ها به زبان انگلیسی و برای طبقه متوسط جامعه چاپ می‌شد و کمتر به مسائل سیاسی می‌پرداخت. برخی مراکز انتشاراتی نیز بعد از استقلال کشور با مدیریت سفید پوستان آغاز به کار کردند<ref>عرب‌احمدی، امیربهرام (1382). [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%8A%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87 زیمبابوه] سرزمین رازهای جاودان. تهران: توسعه دانش و پژوهش ایران. ص. 97.</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.261-263.</ref>.


==== [[خانه مطبوعاتی آلفا در زیمبابوه|خانه مطبوعاتی آلفا]] ====
==== [[خانه مطبوعاتی آلفا در زیمبابوه|خانه مطبوعاتی آلفا]] ====
خط ۳۳: خط ۳۶:
2- استاندارد (The Standard)
2- استاندارد (The Standard)


3- نیوز دی (NewsDay)
3- نیوز دی (NewsDay)<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [https://dmelal.ir/%D8%B2%DB%8C%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%DA%A9_%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87 زیمبابوه]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص. 263</ref>


==== [[هفته نامه های زیمبابوه|هفته‌نامه‌ها]] ====
==== [[هفته نامه های زیمبابوه|هفته‌نامه‌ها]] ====


===== 1- گازت مالی =====
===== گازت مالی =====
هفته نامه گازت مالی (Financial Gazette) در سال 1969 تأسیس شده مهم‌ترین هفته نامه اقتصادی و سیاسی منطقه جنوب آفریقا محسوب می‌شود. گازت مالی با سیاست گفتمان آزاد به هیچ جناح سیاسی وابسته نبوده سعی بر ارائه اخبار بدون تعارفات سیاسی جناحی دارد. مسئولین حکومتی، مدیران دولتی، اساتید دانشگاهی و نخبگان جامعه بیشترین خوانندگان آن هستند. تیراژ این هفته‌نامه از 26000 نسخه در سال 1996 به 40000 نسخه در سال 2000 افزایش یافت. بخش آنلاین هفته نامه گازت نیز دارای کاربران بسیاری بوده ماهانه یک میلیون نفر از آن بازدید می‌کنند.
هفته نامه گازت مالی (Financial Gazette) در سال 1969 تأسیس شده مهم‌ترین هفته نامه اقتصادی و سیاسی منطقه جنوب آفریقا محسوب می‌شود. گازت مالی با سیاست گفتمان آزاد به هیچ جناح سیاسی وابسته نبوده سعی بر ارائه اخبار بدون تعارفات سیاسی جناحی دارد. مسئولین حکومتی، مدیران دولتی، اساتید دانشگاهی و نخبگان جامعه بیشترین خوانندگان آن هستند. تیراژ این هفته‌نامه از 26000 نسخه در سال 1996 به 40000 نسخه در سال 2000 افزایش یافت. بخش آنلاین هفته نامه گازت نیز دارای کاربران بسیاری بوده ماهانه یک میلیون نفر از آن بازدید می‌کنند.


===== 2- هفته نامه تجاری =====
===== هفته نامه تجاری =====
یکی از سه نشریه‌ای که در آوریل 2012 موفق به دریافت مجوز نشر از شورای رسانه زیمبابوه شد، "هفته نامه تجاری"(Nako Media) بود. در گزارش خبری مربوط به دلیل چاپ هفته‌نامه آمده است که سیاست این مطبوعه در فضای مملو از گفتمان سیاسی، پرداختن به مباحث صرفاً تجاری و غیر سیاسی برای علاقمندان می‌باشد. از سوی دست اندرکاران، اهمیت مسائل اقتصادی کشور و لزوم توجه به آن از دیگر علل چاپ این نشریه عنوان شده است. این هفته‌نامه در قطع بزرگ و در صفحات بزرگ کاغذ در آفریقای جنوبی چاپ و به قیمت 2 دلار [[آمریکا]] به فروش می‌رسد<ref>برگرفته از https://www.zim.gov.com/</ref>.  
یکی از سه نشریه‌ای که در آوریل 2012 موفق به دریافت مجوز نشر از شورای رسانه زیمبابوه شد، "هفته نامه تجاری"(Nako Media) بود. در گزارش خبری مربوط به دلیل چاپ هفته‌نامه آمده است که سیاست این مطبوعه در فضای مملو از گفتمان سیاسی، پرداختن به مباحث صرفاً تجاری و غیر سیاسی برای علاقمندان می‌باشد. از سوی دست اندرکاران، اهمیت مسائل اقتصادی کشور و لزوم توجه به آن از دیگر علل چاپ این نشریه عنوان شده است. این هفته‌نامه در قطع بزرگ و در صفحات بزرگ کاغذ در آفریقای جنوبی چاپ و به قیمت 2 دلار [[آمریکا]] به فروش می‌رسد<ref>برگرفته از https://www.zim.gov.com/</ref>.  


خط ۶۳: خط ۶۶:
11-ماشوینگو میرور (Masvingo Mirror) (ماشوینگو، انگلیسی)
11-ماشوینگو میرور (Masvingo Mirror) (ماشوینگو، انگلیسی)


12-زیمبابوه ایندیپندنت (Zimbabwe Independent) ([[حراره]]، انگلیسی)<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.264-266.</ref>.   
12-زیمبابوه ایندیپندنت (Zimbabwe Independent) ([[حراره]]، انگلیسی)<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.264-266.</ref>.   


==== [[روزنامه های زیمبابوه|روزنامه‌ها]] ====
==== [[روزنامه های زیمبابوه|روزنامه‌ها]] ====
روزنامه‌ها در تمام آفریقا از مقبولیت و محبوبیت زیادی برخوردارند و بسیاری از مردم به مطالعه روزنامه‌ها علاقه مند هستند. از دلایل این علاقه مندی می‌توان به کنجکاوی مردم در پیگیری اخبار مختلف فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و البته ارزانی این رسانه اشاره کرد. در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] انتشار روزنامه قدمت طولانی دارد و بعضی از آن‌ها مانند روزنامه هرالد (Herald) (تنها روزنامه مهم دولتی [[زيمبابوه|زیمبابوه]]) بسیار قدیمی بوده از سال 1890 جایگزین روزنامه "زامبزین تایمز" (Mashonaland وZambesian Times) شده است.
روزنامه‌ها در تمام آفریقا از مقبولیت و محبوبیت زیادی برخوردارند و بسیاری از مردم به مطالعه روزنامه‌ها علاقه مند هستند. از دلایل این علاقه مندی می‌توان به کنجکاوی مردم در پیگیری اخبار مختلف فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و البته ارزانی این رسانه اشاره کرد. در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] انتشار روزنامه قدمت طولانی دارد و بعضی از آن‌ها مانند روزنامه هرالد (Herald) (تنها روزنامه مهم دولتی [[زيمبابوه|زیمبابوه]]) بسیار قدیمی بوده از سال 1890 جایگزین روزنامه "زامبزین تایمز" (Mashonaland وZambesian Times) شده است.


در [[زيمبابوه|زیمبابوه]]، وزارت اطلاعات کشور مسئولیت بررسی، نظارت و اقدام قانونی برابر مطبوعات را دارد. در نقاط مرزی کشور توزیع روزنامه‌ها با مشکلاتی مواجه بوده مردم این نواحی دسترسی کمتری به آن‌ها دارند و رادیو رسانه مورد استفاده در میان ساکنان این مناطق می‌باشد<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.265-266.</ref>. 
در [[زيمبابوه|زیمبابوه]]، وزارت اطلاعات کشور مسئولیت بررسی، نظارت و اقدام قانونی برابر مطبوعات را دارد. در نقاط مرزی کشور توزیع روزنامه‌ها با مشکلاتی مواجه بوده مردم این نواحی دسترسی کمتری به آن‌ها دارند و رادیو رسانه مورد استفاده در میان ساکنان این مناطق می‌باشد<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.265-266.</ref>. 


===== [[موسسه مطبوعاتی هرالد|مؤسسه مطبوعاتی هرالد]] =====
===== [[موسسه مطبوعاتی هرالد|مؤسسه مطبوعاتی هرالد]] =====
خط ۹۷: خط ۱۰۰:
11-"مترو" (H-Metro) (2009)  
11-"مترو" (H-Metro) (2009)  


ماهنامه "زیم تراول" (Zimtravel) که از سوی [[موسسه مطبوعاتی هرالد|مؤسسه هرالد]] به زبان انگلیسی پیرامون گردشگری چاپ می‌شود، در سال 2007 با مشارکت بعضی از [[روزنامه های زیمبابوه]]<nowiki/>‌ای و یک روزنامه نامیبیایی اقدام به چاپ هفته نامه منطقه‌ای آفریقا (Southern Times) نمود. [[موسسه مطبوعاتی هرالد|نشریات هرالد]] در شهرهای [[حراره]]، [[موتاره]]، [[بولاوایو]]، گوئرو و ماشوینگو توزیع می‌شود.در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] تعدادی روزنامه آنلاین اینترنتی نیز فعالیت دارند[1]<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.266-268.</ref>.
ماهنامه "زیم تراول" (Zimtravel) که از سوی [[موسسه مطبوعاتی هرالد|مؤسسه هرالد]] به زبان انگلیسی پیرامون گردشگری چاپ می‌شود، در سال 2007 با مشارکت بعضی از [[روزنامه های زیمبابوه]]<nowiki/>‌ای و یک روزنامه نامیبیایی اقدام به چاپ هفته نامه منطقه‌ای آفریقا (Southern Times) نمود. [[موسسه مطبوعاتی هرالد|نشریات هرالد]] در شهرهای [[حراره]]، [[موتاره]]، [[بولاوایو]]، گوئرو و ماشوینگو توزیع می‌شود.در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] تعدادی روزنامه آنلاین اینترنتی نیز فعالیت دارند[1]<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.266-268.</ref>.


=== مراکز نشر ===
=== مراکز نشر ===
خط ۱۲۰: خط ۱۲۳:
ج‌-  انتشارات کالج [[زيمبابوه|زیمبابوه]] (College Press Publishers)  
ج‌-  انتشارات کالج [[زيمبابوه|زیمبابوه]] (College Press Publishers)  


12-مؤسسه چاپ و انتشارات بنابی (Benaby Printing and Publishing): دفتر مرکزی آن در [[حراره]] واقع است<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.268-269.</ref>.  
12-مؤسسه چاپ و انتشارات بنابی (Benaby Printing and Publishing): دفتر مرکزی آن در [[حراره]] واقع است<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.268-269.</ref>.  


=== [[وضعيت استفاده از مطبوعات در زیمبابوه|نگاهی به فضای مطبوعاتی]] ===
=== [[وضعيت استفاده از مطبوعات در زیمبابوه|نگاهی به فضای مطبوعاتی]] ===
خط ۱۲۷: خط ۱۳۰:
از سال 2002 و با آغاز تحول جدی رسانه‌ای در این کشور، بعد از قریب به 40 سال مردم [[زيمبابوه|زیمبابوه]] شاهد تغییر سیاست‌های رسانه‌ای در کشورشان شدند. دولت موگابه با توجه به افزایش بحران‌های سیاسی و اقتصادی و گسترش اعتراضات گروه‌های مختلف مردمی اقدام به توقیف برخی مطبوعات خصوصی نمود. روزنامه "دیلی نیوز" در سال مزبور توقیف شد. برخی روشنفکران در تبعید که تجربیات مفید رسانه‌ای داشتند اقدام به تأسیس برخی سازمان‌های غیر دولتی برای آگاهی بخشی به هم‌وطنان خود کردند. قبل از انتخابات 2008، بسیاری از مردم از طریق اینترنت با افکار روزنامه‌نگاران در تبعید [[زيمبابوه|زیمبابوه]]<nowiki/>‌ای در غرب و کشورهای هم‌جوار آشنا شده و با آن‌ها در ارتباط بودند. گزارشگران بدون مرز مدعی شدند که رسانه‌های ارتباط جمعی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] دائم تحت مراقبت، تجسس، تهدید، تفتیش عقاید و سانسور هستند و با تطمیع و پرداخت رشوه و یا با استفاده از قدرت و زندانی کردن اصحاب مطبوعات، کنترل می‌شوند. تا جولای 2009 روزنامه زامبیایی "پست" (The Post) تنها روزنامه خارجی بود که اجازه فعالیت در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] را داشت. در کنار این روزنامه بعضی از خبرگزاری‌ها مانند "آسوشیتد پرس"، "آژانس مطبوعاتی [[فرانسه]]"، "الجزیره" و"اس.ای . بی .سی" (SABC) نیز فعالیت داشتند.
از سال 2002 و با آغاز تحول جدی رسانه‌ای در این کشور، بعد از قریب به 40 سال مردم [[زيمبابوه|زیمبابوه]] شاهد تغییر سیاست‌های رسانه‌ای در کشورشان شدند. دولت موگابه با توجه به افزایش بحران‌های سیاسی و اقتصادی و گسترش اعتراضات گروه‌های مختلف مردمی اقدام به توقیف برخی مطبوعات خصوصی نمود. روزنامه "دیلی نیوز" در سال مزبور توقیف شد. برخی روشنفکران در تبعید که تجربیات مفید رسانه‌ای داشتند اقدام به تأسیس برخی سازمان‌های غیر دولتی برای آگاهی بخشی به هم‌وطنان خود کردند. قبل از انتخابات 2008، بسیاری از مردم از طریق اینترنت با افکار روزنامه‌نگاران در تبعید [[زيمبابوه|زیمبابوه]]<nowiki/>‌ای در غرب و کشورهای هم‌جوار آشنا شده و با آن‌ها در ارتباط بودند. گزارشگران بدون مرز مدعی شدند که رسانه‌های ارتباط جمعی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] دائم تحت مراقبت، تجسس، تهدید، تفتیش عقاید و سانسور هستند و با تطمیع و پرداخت رشوه و یا با استفاده از قدرت و زندانی کردن اصحاب مطبوعات، کنترل می‌شوند. تا جولای 2009 روزنامه زامبیایی "پست" (The Post) تنها روزنامه خارجی بود که اجازه فعالیت در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] را داشت. در کنار این روزنامه بعضی از خبرگزاری‌ها مانند "آسوشیتد پرس"، "آژانس مطبوعاتی [[فرانسه]]"، "الجزیره" و"اس.ای . بی .سی" (SABC) نیز فعالیت داشتند.


پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال 2008، مورگان چانگیرایی به عنوان نخست وزیر دولت وحدت ملی اعلام کرد موضوع آزادسازی جایگاه رسانه را در کشور شخصاً پیگیری خواهد کرد. او معتقد بود بدون تغییر سیاست رسانه‌ای، بازسازی لازم در جامعه ایجاد نمی‌شود. حزب مخالف موگابه ضمن انتقاد شدید از وضعیت اسفناک روزنامه‌نگاری در کشور، اصلاح آن را ضروری خواند. در آوریل 2009، دولت ائتلافی در صدد بررسی راه‌های رفع موانع و محدودیت‌های اعمال شده بر رسانه‌های جمعی و لغو ممنوعیت فعالیت خبرگزاری‌های خارجی در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] و تشکیل کمیسیون جدید رسانه‌ای برای صدور مجوز فعالیت‌های رسانه‌ای بر آمد. وزیر دادگستری نیز ضرورت بازبینی سیاست رسانه‌ای را اعلام و ایجاد فضای سیاسی برای شنیدن صداهای مردمی را امری ضروری خواند. در 28 جولای 2009، روزنامه نگاران [[زيمبابوه|زیمبابوه]]<nowiki/>‌ای "هیئت روزنامه نگاران [[زيمبابوه|زیمبابوه]]<nowiki/>‌ای برای حقوق بشر" را با هدف دفاع از آزادی مطبوعات در کشور تأسیس کردند. با آغاز فعالیت این مرکز برخی از روزنامه‌ها از جمله "دیلی نیوز" که پیش از این توقیف شده بودند فعالیت خود را از سر گرفتند. روزنامه فوق در اولین شماره جدید خود در یکی از تیترهای صفحه اول خود این سؤال را مطرح کرد که "آیا رابرت موگابه باید حکومت خود را در سن 87 سالگی ادامه دهد؟"<ref>برگرفته از https://www.herald.co.zw/</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.269-272.</ref>
پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال 2008، مورگان چانگیرایی به عنوان نخست وزیر دولت وحدت ملی اعلام کرد موضوع آزادسازی جایگاه رسانه را در کشور شخصاً پیگیری خواهد کرد. او معتقد بود بدون تغییر سیاست رسانه‌ای، بازسازی لازم در جامعه ایجاد نمی‌شود. حزب مخالف موگابه ضمن انتقاد شدید از وضعیت اسفناک روزنامه‌نگاری در کشور، اصلاح آن را ضروری خواند. در آوریل 2009، دولت ائتلافی در صدد بررسی راه‌های رفع موانع و محدودیت‌های اعمال شده بر رسانه‌های جمعی و لغو ممنوعیت فعالیت خبرگزاری‌های خارجی در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] و تشکیل کمیسیون جدید رسانه‌ای برای صدور مجوز فعالیت‌های رسانه‌ای بر آمد. وزیر دادگستری نیز ضرورت بازبینی سیاست رسانه‌ای را اعلام و ایجاد فضای سیاسی برای شنیدن صداهای مردمی را امری ضروری خواند. در 28 جولای 2009، روزنامه نگاران [[زيمبابوه|زیمبابوه]]<nowiki/>‌ای "هیئت روزنامه نگاران [[زيمبابوه|زیمبابوه]]<nowiki/>‌ای برای حقوق بشر" را با هدف دفاع از آزادی مطبوعات در کشور تأسیس کردند. با آغاز فعالیت این مرکز برخی از روزنامه‌ها از جمله "دیلی نیوز" که پیش از این توقیف شده بودند فعالیت خود را از سر گرفتند. روزنامه فوق در اولین شماره جدید خود در یکی از تیترهای صفحه اول خود این سؤال را مطرح کرد که "آیا رابرت موگابه باید حکومت خود را در سن 87 سالگی ادامه دهد؟"<ref>برگرفته از https://www.herald.co.zw/</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص.269-272.</ref>


=== خبرگزاری‌ها و رسانه‌های خارجی ===
=== خبرگزاری‌ها و رسانه‌های خارجی ===
خبرگزاری دولتی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] تنها خبرگزاری رسمی کشور است. خبرگزاری‌های سایر کشورهای آفریقا مانند خبرگزاری آنگولا، نیجریه، [[سنگال]] و منطقه‌ای (سادک) و کشورهای هند، [[روسیه]]، [[چین]]، [[کوبا]] و جمهوری اسلامی ایران (از طریق آفریقای جنوبی) در این کشور فعالیت دارند. فعالیت خبرگزاری‌های غربی ([[فرانسه]]، ایتالیا، [[آمریکا]]، انگلیس، آلمان) در جریان بحران سیاسی و اقتصادی دهه گذشته [[زيمبابوه|زیمبابوه]] ممنوع و یا محدود شد<ref>مفرحی، احمد(1374). کتاب سبز [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: وزارت امور خارجه. ص. 80.</ref>.  
خبرگزاری دولتی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] تنها خبرگزاری رسمی کشور است. خبرگزاری‌های سایر کشورهای آفریقا مانند خبرگزاری آنگولا، نیجریه، [[سنگال]] و منطقه‌ای (سادک) و کشورهای هند، [[روسیه]]، [[چین]]، [[کوبا]] و جمهوری اسلامی ایران (از طریق آفریقای جنوبی) در این کشور فعالیت دارند. فعالیت خبرگزاری‌های غربی ([[فرانسه]]، ایتالیا، [[آمریکا]]، انگلیس، آلمان) در جریان بحران سیاسی و اقتصادی دهه گذشته [[زيمبابوه|زیمبابوه]] ممنوع و یا محدود شد<ref>مفرحی، احمد(1374). کتاب سبز [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: وزارت امور خارجه. ص. 80.</ref>.  


[[مطبوعات در زیمبابوه|مطبوعات زیمبابوه]] پیش از بحران‌های سیاسی کشور و اعمال تحریم‌های اقتصادی غرب، ارتباطات خوبی با خبرگزاری‌های خارجی داشتند. پس از  آغاز بحران‌ها، نمایندگی‌های خبری کشورهای غربی و کشورهای همسایه برای ادامه فعالیت خود در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] با مشکلات زیادی روبرو شدند. دولت [[زيمبابوه|زیمبابوه]] در اواخر دهه 90 و نیمه اول دهه 2000 و تا پیش از انتخابات سال  2008، بسیاری از دفاتر خبرگزاری‌های خارجی BBC) ،CNN،Sky News،CBC،خبرگزاری استرالیا،ABC  و Fox) را تعطیل و مانع ادامه فعالیت خبرگزاری‌های مزبور شده نمایندگان آن‌ها را به کشورهای خود بازگرداند. اگر چه پس از انتخابات برخی از خبرگزاری‌ها در سال 2009 فعالیت خود را از سر گرفتند اما بسیاری دیگر از داشتن دفتر خبری در این کشور منع شدند<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص. 272-273.</ref>.  
[[مطبوعات در زیمبابوه|مطبوعات زیمبابوه]] پیش از بحران‌های سیاسی کشور و اعمال تحریم‌های اقتصادی غرب، ارتباطات خوبی با خبرگزاری‌های خارجی داشتند. پس از  آغاز بحران‌ها، نمایندگی‌های خبری کشورهای غربی و کشورهای همسایه برای ادامه فعالیت خود در [[زيمبابوه|زیمبابوه]] با مشکلات زیادی روبرو شدند. دولت [[زيمبابوه|زیمبابوه]] در اواخر دهه 90 و نیمه اول دهه 2000 و تا پیش از انتخابات سال  2008، بسیاری از دفاتر خبرگزاری‌های خارجی BBC) ،CNN،Sky News،CBC،خبرگزاری استرالیا،ABC  و Fox) را تعطیل و مانع ادامه فعالیت خبرگزاری‌های مزبور شده نمایندگان آن‌ها را به کشورهای خود بازگرداند. اگر چه پس از انتخابات برخی از خبرگزاری‌ها در سال 2009 فعالیت خود را از سر گرفتند اما بسیاری دیگر از داشتن دفتر خبری در این کشور منع شدند<ref>ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص. 272-273.</ref>.  


== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==
[[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی آرژانتین]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اتیوپی]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اردن]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اسپانیا]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اوکراین]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تایلند]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تونس]]؛[[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی روسیه]]؛ [[رسانه و وسايل ارتباط جمعی چین]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی ژاپن]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی کوبا]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی فرانسه]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مالی]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی ساحل عاج]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی سیرالئون]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی لبنان]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مصر]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی سوریه]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی قطر]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی کانادا]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی سودان]]
[[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی آرژانتین]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اتیوپی]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اسپانیا]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اوکراین]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تایلند]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تونس]]؛[[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی روسیه]]؛ [[رسانه و وسايل ارتباط جمعی چین]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی ژاپن]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی کوبا]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی فرانسه]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مالی]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی ساحل عاج]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی سیرالئون]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی لبنان]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مصر]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی قطر]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی کانادا]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی سودان]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی گرجستان]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی بنگلادش]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تاجیکستان]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی سریلانکا]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی قزاقستان]]؛ [[رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اردن]]


== پاورقی ==
== پاورقی ==
خط ۱۴۱: خط ۱۴۴:


== کتابشناسی ==
== کتابشناسی ==
<references />
[[رده:رسانه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۴۲

تلویزیون در زیمبابوه(1403). برگرفته از سایت LinkedIn، قابل بازیابی از https://www.linkedin.com/pulse/ztvs-dominance-demise-local-talent-senziwani-ndlovu/

رسانه ها و وسائل ارتباط جمعی کشور زیمبابوه شامل رادیو و تلویزیون؛ اینترنت و ماهواره، مطبوعات؛ خبرگزاری ها و سازمان‌های رسانه ای و صنعت چاپ و نشر کتاب است که در ذیل شرح داده شده است:

رادیو و تلویزیون

رادیو و تلویزیون تحت مدیریت شرکت رسانه‌ای زیمبابوه که مؤسسه‌ای دولتی است، قرار دارند. شبکه‌های ملی رادیو و تلویزیون از سال 1980 بر اساس سیاست گذاری‌های حزب حاکم اداره می‌شوند. پیش از استقلال رسانه‌ها توسط بنگاه رسانه‌ای رودزیا (RBC) که شرکتی وابسته به دولت بود، اداره می‌شد[۱].

شرکت رسانه دولتی زیمبابوه (ZBC) چهار شبکه رادیویی در اختیار دارد. برنامه‌های آن‌ها شامل آموزش، موسیقی و اخبار روز به زبان‌های انگلیسی، شونا و اندبله می‌باشد. در این کشور رادیو به دلیل هزینه بسیار ناچیز آن نسبت به سایر رسانه‌های جمعی کاربرد بیشتری داشته و شنوندگان فراوانی هم دارد. برای بیش از 30 درصد جمعیت زیمبابوه امکان دریافت برنامه‌های رسانه‌ای کشور به ویژه رادیو فراهم است. در سال 2006، کمیته رسانه‌ای مجلس پیشنهاد توسعه فعالیت‌های رسانه‌ای را تقدیم کرد[۲].

آغاز فعالیت تلویزیون در زیمبابوه به دهه‌ی 60 و در زمان حکومت رودزیای جنوبی باز می‌گردد. پیش از استقلال، بیشتر برنامه‌ها از سوی حکومت و غالباً برای سفید پوستان تهیه می‌شد. پس از استقلال و قدرت گرفتن سیاهان، دولت به عنوان متصدی امور به تهیه و پخش برنامه‌هایی برای اکثریت کشور یعنی سیاهان توجه نمود. علی‌رغم گذشت سال‌ها از این تصدی‌گری سطح برنامه‌های تولید شده در داخل اعم از کیفی و کمی بسیار پایین بوده و در سال‌های اخیر به ویژه با رشد و گسترش برنامه‌های ماهواره، بیشتر مردم به استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای روی آورده‌اند. شاید بتوان گفت تنها برنامه‌ی تلویزیون دولتی که تا حدودی مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد، بخش اخبار آن است. کانال "زد بی سی" روزانه در چهار بخش خبری به پخش اخبار داخلی و خارجی می‌پردازد[۳].

ماهواره و اینترنت

دولت زیمبابوه با همکاری شبکه ماهواره‌ای آفریقای جنوبی در دهه گذشته فعالیت خود را در این زمینه گسترش داده است. شعبه دفاتر ماهواره‌ای آفریقای جنوبی در حراره کانال‌های بسیار زیادی از حوزه‌های مختلف جهان و البته بیشتر آفریقای جنوبی برای مشترکین ماهواره پخش می‌کند.

زیمبابوه نیز مانند سایر کشورهای جهان سوم با افزایش کاربران اینترنتی طی سال‌های گذشته روبروست. در سال 2008 تعداد کاربران اینترنت 1421000 نفر یعنی در حدود 10.5 درصد جمعیت بالای 13 میلیونی کشور بود. در مقایسه با کاربران سال 2000 که نرخ آن فقط 0/4 درصد بود، رشد تعداد کاربران کاملاً مشهود است. استفاده از موبایل نیز در زیمبابوه طی دهه گذشته بسیار افزایش یافته بازار داغ موبایل در آفریقا و به خصوص در این کشور هزینه‌های بالای استفاده از اینترنت را بسیار کاهش داده است. مردم ایجاد ارتباط رسانه‌ای با یکدیگر از طریق موبایل را به دلیل سهل الوصول‌ترین وسیله ارتباطی و صرفه جویی در زمان بر دیگر اشکال ترجیح می‌دهند. با توجه به افزایش شدید تورم و نرخ بیکاری بالای 94 درصد، بسیاری از مردم امکان استفاده از وسایل گران قیمت ارتباطی نظیر کامپیوتر را ندارند و این امر نیز در رشد استفاده از موبایل مؤثر بوده است.

بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال 2008 و روی کار آمدن دولت وحدت ملی موگابه و چانگیرایی، وزارت اطلاعات و تکنولوژی ارتباطات ایجاد شد. مهم‌ترین فعالیت این وزارتخانه در زمینه سرمایه گذاری بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در زیمبابوه است. پیش از این دولت موگابه توسعه امکانات اینترنتی و ارائه خدمات ایمیل را در دستور کار قرار داده بود. در آوریل 2009، دولت مراکز اینترنتی را در "کافی نت"‌های شهری و ادارات پست مناطق روستایی ایجاد کرد که پیشرفت این اقدامات به علت بحران اقتصادی ناشی از اعمال تحریم‌ها بسیار کند بود. مرکز کنترل داده‌ها و اطلاعات در سال 1996 تأسیس شد. در سال 1997، اداره پست ملی با همکاری مرکز ارتباطات اقدام به برقراری سرویس‌های اینترنتی و جذب مشتری کرده بود و بزرگ‌ترین شرکت فناوری اطلاعات زیمبابوه (Tel One)، امکانات موبایل و اینترنت را در اختیار مردم قرار می‌داد. در سپتامبر 2006، بسیاری از مشترکین اینترنت به علت بدهی‌های مالی شرکت مربوطه از خدمات آن محروم شدند. در آوریل 2009 رشد هزینه‌های ارتباطات اینترنتی در کشور، باعث شد شرکت یاد شده حق اشتراک ماهانه اینترنت را از 30 دلار به 300 دلار آمریکا افزایش دهد. همین اقدام موجب تعطیلی بسیاری از کافی‌نت‌ها و عدم تمدید اشتراک از جانب کاربران شد. همان سال دولت طی صدور دستوری به شرکت مزبور خواستار کاهش هزینه‌های خدماتی شد. بعدها این شرکت با توجه به مشکلات اقتصادی، از سوی دولت به بخش خصوصی واگذار شد.

امروزه حدود  یازده درصد از جمعیت کشور از اینترنت استفاده می‌کنند. هر چند استفاده از اینترنت در قاره آفریقا به نسبت سایر نقاط جهان هزینه‌های بیشتری را بر کاربران تحمیل می‌کند، اما مردم هم‌چنان علاقه زیادی به استفاده از اینترنت دارند. به لحاظ جامعه شناسی ارتباطات در آفریقا و به طور خاص در زیمبابوه، کسب اطلاع از اخبار و رویدادهای جهان برای مردم دور افتاده‌ترین نقاط کشورهای آفریقایی از طریق اینترنت میسر و بسیار سهل الوصول می‌باشد و مردم در بعد وسیع از آن بهره مند می‌شوند.

دولت زیمبابوه بر اساس سیاست‌های امنیت ملی خود بر شبکه اینترنت و ایمیلی نظارت دارد. براساس گزارش CIA یک میلیون و سیصد و پنجاه هزار نفر از مردم زیمبابوه در فیس بوک عضویت دارند. در حال حاضر 27 مرکز اینترنتی وظیفه ارائه خدمات لازم به مشترکین را بر عهده دارند[۴][۵].

مطبوعات

در دهه‌ی 80 که به دهه استقلال زیمبابوه معروف است، دولت بر همه رسانه‌ها نظارت داشت. در دهه دوم پس از استقلال، مطبوعات خصوصی هم از نظر تعداد نشریات و روزنامه‌ها و هم به لحاظ عناوین مطالب چاپی رشد قابل توجهی نمودند.

در سال 1981 دولت زیمبابوه با خرید 5 میلیون دلار ارزش سهام شرکت انتشاراتی رودزیا برنامه نشر کشور را رونق بخشید. در همین زمان دو نشریه دوران یان اسمیت یعنی روزنامه‌های "هرالد" و "کرونیکل" که زمانی سیاست‌های حکومت اسمیت را تبلیغ می‌کردند، تحت نظارت دولت قرار گرفتند. پس از آن "اتحادیه رسانه‌های جمعی" در ژانویه 1981 تأسیس شد. "شامیاریرا"، وزیراطلاعات وقت، رئیس اتحادیه روزنامه نگاران زیمبابوه شد. از سال 1986 به بعد که کشور تک حزبی شد، روزنامه‌های "هرالد" در حراره و "کرونیکل" در بولاوایو و دو نشریه‌ی ساندی میل و ساندی نیوز، به عنوان نشریات دولتی فعالیت خود را توسعه دادند و توزیع آن‌ها در مناطق روستایی گسترش یافت. فقدان یک روزنامه مستقل در برابر روزنامه‌های رسمی کشور احساس می‌شد تا این که دولت تصمیم به چاپ روزنامه "گازت" گرفت. گازت، بیانگر افکار عمومی جامعه در برابر اقدامات دولت بود و به نوعی آرای مخالفین را هم انتشار می‌داد. متعاقباً، دولت با چاپ روزنامه‌های منطقه‌ای یا ایالتی موافقت نمود و روزنامه‌های "مانیکا پست" در شهر موتاره و " گوئرو تایمز" در منطقه میدلند اجازه فعالیت یافتند. در اوایل دهه 1990 دولت با همکاری و حمایت سازمان یونسکو موافقت خود را با چاپ شش عنوان روزنامه به زبان‌های محلی اعلام نمود. دولت بعدها چاپ هفته نامه "صدای مردم" را که ارگان حزب حاکم بود، در دستور کار خود قرار داد و با تأسیس "مؤسسه اخبار داخلی زیمبابوه" نظارت بر انتشار اخبار در مطبوعات را آغاز کرد.

در دهه 1990 به دنبال افزایش موج انتقادها بر سیاست‌های دولت موگابه، روزنامه‌های منتقد مستقل در جامعه منتشر شدند. از جمله این مطبوعات می‌توان به"گازت مالی" (Financial Gazette)، “"دیلی نیوز" (Daily News) و "استاندارد" (The Standard) اشاره کرد. هفته نامه "ایندیپندنت" (Independent) نیز بیشتر با برنامه‌های رسانه‌ای دولتی (ZBC) رقابت می‌کرد.

از زمان استقلال تا سال 2000 بخش مطبوعات غیر دولتی توسعه نسبتاً چشمگیری یافت. هفته‌نامه‌ها و ماهنامه‌ها به زبان انگلیسی و برای طبقه متوسط جامعه چاپ می‌شد و کمتر به مسائل سیاسی می‌پرداخت. برخی مراکز انتشاراتی نیز بعد از استقلال کشور با مدیریت سفید پوستان آغاز به کار کردند[۶][۷].

خانه مطبوعاتی آلفا

خانه مطبوعاتی آلفا(Alpha Media House) یکی از مهم‌ترین مؤسسات مطبوعات خصوصی زیمبابوه و دارای سه هفته نامه می‌باشد:

1- زیمبابوه مستقل (Zimbabwe Independent)

2- استاندارد (The Standard)

3- نیوز دی (NewsDay)[۸]

هفته‌نامه‌ها

گازت مالی

هفته نامه گازت مالی (Financial Gazette) در سال 1969 تأسیس شده مهم‌ترین هفته نامه اقتصادی و سیاسی منطقه جنوب آفریقا محسوب می‌شود. گازت مالی با سیاست گفتمان آزاد به هیچ جناح سیاسی وابسته نبوده سعی بر ارائه اخبار بدون تعارفات سیاسی جناحی دارد. مسئولین حکومتی، مدیران دولتی، اساتید دانشگاهی و نخبگان جامعه بیشترین خوانندگان آن هستند. تیراژ این هفته‌نامه از 26000 نسخه در سال 1996 به 40000 نسخه در سال 2000 افزایش یافت. بخش آنلاین هفته نامه گازت نیز دارای کاربران بسیاری بوده ماهانه یک میلیون نفر از آن بازدید می‌کنند.

هفته نامه تجاری

یکی از سه نشریه‌ای که در آوریل 2012 موفق به دریافت مجوز نشر از شورای رسانه زیمبابوه شد، "هفته نامه تجاری"(Nako Media) بود. در گزارش خبری مربوط به دلیل چاپ هفته‌نامه آمده است که سیاست این مطبوعه در فضای مملو از گفتمان سیاسی، پرداختن به مباحث صرفاً تجاری و غیر سیاسی برای علاقمندان می‌باشد. از سوی دست اندرکاران، اهمیت مسائل اقتصادی کشور و لزوم توجه به آن از دیگر علل چاپ این نشریه عنوان شده است. این هفته‌نامه در قطع بزرگ و در صفحات بزرگ کاغذ در آفریقای جنوبی چاپ و به قیمت 2 دلار آمریکا به فروش می‌رسد[۹].

محل چاپ و زبان برخی از هفته نامه های زیمبابوه

3- ساندی میل (Sunday Mail) (حراره، انگلیسی)

4- ساندی نیوز (Sunday news) (حراره، انگلیسی)

5- کواد زا (Kwayedza) (حراره، شونا)

6- مانیکا پست (ManikaPost) (موتاره، انگلیسی)

7- میدلند آبزرور (Midland Observer) (کوئه کوئه، انگلیسی)

8- کشاورز (The Farmer) (حراره، انگلیسی)

9- بیزینس هرالد (Business herald) (حراره، انگلیسی)

10- ماکونده استار (Makonde Star) (کوئه کوئه، انگلیسی)

11-ماشوینگو میرور (Masvingo Mirror) (ماشوینگو، انگلیسی)

12-زیمبابوه ایندیپندنت (Zimbabwe Independent) (حراره، انگلیسی)[۱۰].

روزنامه‌ها

روزنامه‌ها در تمام آفریقا از مقبولیت و محبوبیت زیادی برخوردارند و بسیاری از مردم به مطالعه روزنامه‌ها علاقه مند هستند. از دلایل این علاقه مندی می‌توان به کنجکاوی مردم در پیگیری اخبار مختلف فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و البته ارزانی این رسانه اشاره کرد. در زیمبابوه انتشار روزنامه قدمت طولانی دارد و بعضی از آن‌ها مانند روزنامه هرالد (Herald) (تنها روزنامه مهم دولتی زیمبابوه) بسیار قدیمی بوده از سال 1890 جایگزین روزنامه "زامبزین تایمز" (Mashonaland وZambesian Times) شده است.

در زیمبابوه، وزارت اطلاعات کشور مسئولیت بررسی، نظارت و اقدام قانونی برابر مطبوعات را دارد. در نقاط مرزی کشور توزیع روزنامه‌ها با مشکلاتی مواجه بوده مردم این نواحی دسترسی کمتری به آن‌ها دارند و رادیو رسانه مورد استفاده در میان ساکنان این مناطق می‌باشد[۱۱]. 

مؤسسه مطبوعاتی هرالد

این مؤسسه در سال 1980 فعالیت خود را آغاز کرد. روزنامه هرالد که قدیمی‌ترین و مهم‌ترین ارگان مطبوعاتی دولتی در زیمبابوه محسوب شده سابقه 120 ساله در عرصه فعالیت رسانه‌ای و مطبوعاتی کشور دارد هم اکنون در این مؤسسه مطبوعاتی به چاپ می‌رسد.

مؤسسه مطبوعاتی هرالد زیمبابوه در حال حاضر علاوه بر روزنامه "هرالد" 9 عنوان روزنامه، دو نشریه و یک روزنامه منطقه‌ای در سه حوزه جغرافیایی حراره، بولاوایو و موتاره چاپ می‌کند. روزنامه‌ها عبارتند از[۱۲]

1- "مانیکا پست" (The Manica Post) (1893) به صورت هفته‌نامه در موتاره چاپ می‌شود.

ج‌- "کرونیکل" (The Chronicle) (1894)

3-"ساندی نیوز" (Sunday News) (1930) - بولاوایو

4-" ساندی میل" (The Sunday Mail) (1935) - حراره

5-"کوایدزا" (Kwayedza) (1986) به صورت هفته نامه به زبان شونا در حراره چاپ می شود.

6-" نیو فارمر" (New Farmer) (2002)

7-"ترندز" (Trends) (2003)

8-"زیمبابوین تراول" (Zimbabwean Travel) (2003)

9-"اومتونیوا" (Umthunywa) (2004) به صورت هفته‌نامه به زبان محلی اندبله در بولاوایو چاپ می شود.

10-"ساترن تایمز" (Southern Times) (2004)

11-"مترو" (H-Metro) (2009)

ماهنامه "زیم تراول" (Zimtravel) که از سوی مؤسسه هرالد به زبان انگلیسی پیرامون گردشگری چاپ می‌شود، در سال 2007 با مشارکت بعضی از روزنامه های زیمبابوه‌ای و یک روزنامه نامیبیایی اقدام به چاپ هفته نامه منطقه‌ای آفریقا (Southern Times) نمود. نشریات هرالد در شهرهای حراره، موتاره، بولاوایو، گوئرو و ماشوینگو توزیع می‌شود.در زیمبابوه تعدادی روزنامه آنلاین اینترنتی نیز فعالیت دارند[1][۱۳].

مراکز نشر

1- مؤسسه چاپ و انتشارات زیمبابوه

2- آمه ((Ama) amabooks.net): ناشرخصوصی، تأسیس (2000)، تعداد کتب منتشره (23 عنوان)، محل انتشارات (ماتابله لند)

3- مرکز توسعه انتشاراتی آفریقا (ACPDT)

4- انتشارات باوب (Baob Books): ناشر آثار تاریخی، سیاسی، ادبیات، فرهنگ و کودک.

5- انتشارات مامبو (Mambo Press): دفتر مرکزی آن در شهر "گوئرو" (Gweru) بوده از معروف‌ترین ناشران کشور می‌باشد و آثار مختلفی در موضوعات دینی، فرهنگی، اجتماعی و... به چاپ می‌رساند.

6- انتشارات ویور (Weaver Press): ناشر خصوصی بوده از سال 1998 فعالیت خود را آغاز کرده است. مرکز آن در حراره است و اغلب کتاب‌هایی که چاپ می‌کند، در موضوعات مربوط به حوزه جنوب آفریقا می‌باشد.

7- انتشارات نمایشگاه بین المللی کتاب زیمبابوه (Zimbabwe International Book Fair)8- انتشارات ایبو ما ندازا (Ibo mandaza Press): این مرکز انتشاراتی که مرکز آن در حراره است با همکاری خانه انتشاراتی جنوب آفریقا (SAPPHO) در زمینه نشر کتاب در موضوعات مختلف سیاسی و اجتماعی حوزه جغرافیایی جنوب آفریقا فعالیت می‌کند.

8- مرکز چاپ و نشر نویسندگان زن زیمبابوه (Zimbabwe Women Writers): دفتر مرکزی آن در حراره می‌باشد و فعالیت آن بیشتر در زمینه چاپ کتب داستانی است.

9- انتشارات اسپیس (Sapes Books): در سال 1999 در حراره تأسیس شد. این مؤسسه غیر دولتی بوده بیشتر آثار چاپ شده از سوی آن در حوزه مطالعات علوم اجتماعی در منطقه جنوب آفریقاست.

ج‌-  انتشارات کالج زیمبابوه (College Press Publishers)

12-مؤسسه چاپ و انتشارات بنابی (Benaby Printing and Publishing): دفتر مرکزی آن در حراره واقع است[۱۴].

نگاهی به فضای مطبوعاتی

اندکی پس از برپایی جشن استقلال کشور، حزب حاکم (زانو - پی اف) و "ناتان شامیاریرا" وزیر اطلاعات و توریسم که روزنامه‌نگار و از اصحاب مطبوعات در زمان مبارزات بود این نوید را به مردم دادند که استیلای حکومت بر مطبوعات برداشته شده رسانه‌ها در زیمبابوه به اکثریت مردم تعلق خواهند داشت. اما عملکرد دولت و سیاست‌های اتخاذ شده از سوی آن در رابطه با مطبوعات خلاف ادعاهای پیشین بود. دولت مانع بیان واقعیت‌ها و مشکلات جامعه توسط مطبوعات می‌شد و اجازه نمی‌داد ایرادات سیستم حکومتی مطرح و انتقادات بیان شود. مطبوعات نیز خود را زبان گویای ملت معرفی می‌کردند و معتقد بودند این حق اولیه‌ی آنان می‌باشد که بتوانند کمبودها و نقائص را طرح و درخواست پاسخ گویی از مسئولان داشته باشند. عدم توافق بر سر این موضوعات موجب بروز و افزایش تنش و اختلاف در میان دولت و مطبوعات گردید. در دوران بحران اقتصادی و اجتماعی کشور به خصوص در اواخر دهه 90 رابطه مطبوعات خصوصی و دولت بسیار تیره شد.

از سال 2002 و با آغاز تحول جدی رسانه‌ای در این کشور، بعد از قریب به 40 سال مردم زیمبابوه شاهد تغییر سیاست‌های رسانه‌ای در کشورشان شدند. دولت موگابه با توجه به افزایش بحران‌های سیاسی و اقتصادی و گسترش اعتراضات گروه‌های مختلف مردمی اقدام به توقیف برخی مطبوعات خصوصی نمود. روزنامه "دیلی نیوز" در سال مزبور توقیف شد. برخی روشنفکران در تبعید که تجربیات مفید رسانه‌ای داشتند اقدام به تأسیس برخی سازمان‌های غیر دولتی برای آگاهی بخشی به هم‌وطنان خود کردند. قبل از انتخابات 2008، بسیاری از مردم از طریق اینترنت با افکار روزنامه‌نگاران در تبعید زیمبابوه‌ای در غرب و کشورهای هم‌جوار آشنا شده و با آن‌ها در ارتباط بودند. گزارشگران بدون مرز مدعی شدند که رسانه‌های ارتباط جمعی زیمبابوه دائم تحت مراقبت، تجسس، تهدید، تفتیش عقاید و سانسور هستند و با تطمیع و پرداخت رشوه و یا با استفاده از قدرت و زندانی کردن اصحاب مطبوعات، کنترل می‌شوند. تا جولای 2009 روزنامه زامبیایی "پست" (The Post) تنها روزنامه خارجی بود که اجازه فعالیت در زیمبابوه را داشت. در کنار این روزنامه بعضی از خبرگزاری‌ها مانند "آسوشیتد پرس"، "آژانس مطبوعاتی فرانسه"، "الجزیره" و"اس.ای . بی .سی" (SABC) نیز فعالیت داشتند.

پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال 2008، مورگان چانگیرایی به عنوان نخست وزیر دولت وحدت ملی اعلام کرد موضوع آزادسازی جایگاه رسانه را در کشور شخصاً پیگیری خواهد کرد. او معتقد بود بدون تغییر سیاست رسانه‌ای، بازسازی لازم در جامعه ایجاد نمی‌شود. حزب مخالف موگابه ضمن انتقاد شدید از وضعیت اسفناک روزنامه‌نگاری در کشور، اصلاح آن را ضروری خواند. در آوریل 2009، دولت ائتلافی در صدد بررسی راه‌های رفع موانع و محدودیت‌های اعمال شده بر رسانه‌های جمعی و لغو ممنوعیت فعالیت خبرگزاری‌های خارجی در زیمبابوه و تشکیل کمیسیون جدید رسانه‌ای برای صدور مجوز فعالیت‌های رسانه‌ای بر آمد. وزیر دادگستری نیز ضرورت بازبینی سیاست رسانه‌ای را اعلام و ایجاد فضای سیاسی برای شنیدن صداهای مردمی را امری ضروری خواند. در 28 جولای 2009، روزنامه نگاران زیمبابوه‌ای "هیئت روزنامه نگاران زیمبابوه‌ای برای حقوق بشر" را با هدف دفاع از آزادی مطبوعات در کشور تأسیس کردند. با آغاز فعالیت این مرکز برخی از روزنامه‌ها از جمله "دیلی نیوز" که پیش از این توقیف شده بودند فعالیت خود را از سر گرفتند. روزنامه فوق در اولین شماره جدید خود در یکی از تیترهای صفحه اول خود این سؤال را مطرح کرد که "آیا رابرت موگابه باید حکومت خود را در سن 87 سالگی ادامه دهد؟"[۱۵][۱۶]

خبرگزاری‌ها و رسانه‌های خارجی

خبرگزاری دولتی زیمبابوه تنها خبرگزاری رسمی کشور است. خبرگزاری‌های سایر کشورهای آفریقا مانند خبرگزاری آنگولا، نیجریه، سنگال و منطقه‌ای (سادک) و کشورهای هند، روسیه، چین، کوبا و جمهوری اسلامی ایران (از طریق آفریقای جنوبی) در این کشور فعالیت دارند. فعالیت خبرگزاری‌های غربی (فرانسه، ایتالیا، آمریکا، انگلیس، آلمان) در جریان بحران سیاسی و اقتصادی دهه گذشته زیمبابوه ممنوع و یا محدود شد[۱۷].

مطبوعات زیمبابوه پیش از بحران‌های سیاسی کشور و اعمال تحریم‌های اقتصادی غرب، ارتباطات خوبی با خبرگزاری‌های خارجی داشتند. پس از  آغاز بحران‌ها، نمایندگی‌های خبری کشورهای غربی و کشورهای همسایه برای ادامه فعالیت خود در زیمبابوه با مشکلات زیادی روبرو شدند. دولت زیمبابوه در اواخر دهه 90 و نیمه اول دهه 2000 و تا پیش از انتخابات سال  2008، بسیاری از دفاتر خبرگزاری‌های خارجی BBC) ،CNN،Sky News،CBC،خبرگزاری استرالیا،ABC  و Fox) را تعطیل و مانع ادامه فعالیت خبرگزاری‌های مزبور شده نمایندگان آن‌ها را به کشورهای خود بازگرداند. اگر چه پس از انتخابات برخی از خبرگزاری‌ها در سال 2009 فعالیت خود را از سر گرفتند اما بسیاری دیگر از داشتن دفتر خبری در این کشور منع شدند[۱۸].

نیز نگاه کنید به

رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی آرژانتین؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اتیوپی؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اسپانیا؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی افغانستان؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اوکراین؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تایلند؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تونس؛رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی روسیه؛ رسانه و وسايل ارتباط جمعی چین؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی ژاپن؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی کوبا؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی فرانسه؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مالی؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی ساحل عاج؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی سیرالئون؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی لبنان؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی مصر؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی قطر؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی کانادا؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی سودان؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی گرجستان؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی بنگلادش؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی تاجیکستان؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی سریلانکا؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی قزاقستان؛ رسانه‌ها و وسائل ارتباط جمعی اردن

پاورقی

[1] - Bulawayo24.com / Zim2day.com / Zimbabwe Metro / Zimbabwe Telegraph / the Zimbabwe Daily Online / Zimbabwe News Online / Zimtownship / Zimbabwe Metro / NewZimbabwe.com / ZimDaily / Zimgreats

کتابشناسی

  1. ↑ برگرفته از https://www.zbc.co.zw/
  2. ↑ برگرفته از https://www.zbc.co.zw/
  3. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.257-258.
  4. ↑ برگرفته از https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/zi.html
  5. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.258-261
  6. ↑ عرب‌احمدی، امیربهرام (1382). زیمبابوه سرزمین رازهای جاودان. تهران: توسعه دانش و پژوهش ایران. ص. 97.
  7. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.261-263.
  8. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص. 263
  9. ↑ برگرفته از https://www.zim.gov.com/
  10. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.264-266.
  11. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.265-266.
  12. ↑ برگرفته از https://www.herald.co.zw/
  13. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.266-268.
  14. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.268-269.
  15. ↑ برگرفته از https://www.herald.co.zw/
  16. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص.269-272.
  17. ↑ مفرحی، احمد(1374). کتاب سبز زیمبابوه. تهران: وزارت امور خارجه. ص. 80.
  18. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1399). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص. 272-273.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=رسانه‌ها_و_وسائل_ارتباط_جمعی_زیمبابوه&oldid=61607»