نظام فرهنگی سریلانکا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
=== فرهنگ و تمدن === | |||
بناها و میراث باستانی [[سریلانکا]] در شهرهای باستانی آنورادهاپورا(Anuradhapura)، پلوناروا(Plonnaruwa) و سیگیریا(Sigiriya) معروف به مثلث فرهنگی در مرکز این جزیره واقع شده اند که همگی تمدن 2500 ساله این کشور را خاطرنشان می کنند. این شهرها مورد توجه گردشگران محلی و خارجی و قطب های گردشگری کشور به شمار می آیند و به لحاظ تاریخی و فرهنگی در سطح جهانی ارزش فوق العاده ای دارند.<ref name=":0">رکنی، مهدیقلی (1391). جامعه و فرهنگ [[سریلانکا]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار)</ref> | |||
= | ==== شهر آنورادهاپورا ==== | ||
آنورادهاپورا زمانی یکی از شهرهای دینی و مرکز موبدان و راهبان بودایی بوده است. آن ها تمدن بزرگ و بی نظیر را در آنجا به وجود آوردند. در قرن 19 میلادی گردشگران انگلیسی، این شهر مدفون شده را کشف کردند و پس از سال ها خاکبرداری و حفاری، امروز بیشترین قسمت های این شهر قدیمی را از خاک خارج و قابل دسترس ساخته اند<ref name=":1">Anderson, J. G. (1988). ''Sri Lanka.'' Singapore: APA Publications.</ref> | |||
آنورادهاپورا دردوران شکوفایش از زیباترین شهرهای زمان خود بوده است. خرابه های کنونی جزئیات محدودی از زیبائی این شهر را نشان می دهند. کاوش ها در [[شهر آنورادهاپورا]] نشان می دهد که انسان ها حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح در آنجا سکونت داشته اند. این شهر قدیمی تا قرن 10 میلادی و نزدیک به 1400 سال پایتخت کشور بوده است. بعد از 2 قرن از سقوط شهر آنورادهاپورا، پادشاه پلوناروا تلاش کرد تا بعضی از عمارت های آن را باز سازی کند، امابعدها حدود 8 قرن این شهر باستانی در نواحی جنگلی به حال خود رها شد و تنها میراث آن درخت مقدس بو(Bo Tree) است که نسلها به طور مداوم توسط نگهبانان میراث فرهنگی حفاظت شده و تا به امروز مورد توجه مردم قرار دارد<ref name=":1" /> بهترین زمان برای بازدید از شهر مقدس آنورادهاپورا هنگام مراسم پوسون پویا (Poson Poya) در ماه ژوئن است. مردم در چنین روزی ظهور مذهب بودیسم در جزیره را جشن می گیرند و انبوهی از زائران به این شهر سفر می کنند <ref name=":1" />. آثار تاریخی و باستانی شهر آنورادهاپورا به این شرح است:<ref name=":0" /> | |||
آنورادهاپورا | ===== قدیمی ترین درخت ===== | ||
هیچ محلی در آنورادهاپورا مقدس تر از سری ماها بُدهی ( Siri Maha Bodhi) نیست. عبادت در زیر درخت بو (Bo Tree) برای مدت 23 سال ادامه داشت. در واقع به لحاظ اسناد تاریخی این درخت یکی از قدیمی ترین درخت های روی زمین است. و درحقیقت گواتما بودا خود نیز در زیر چنین درختی به روشنی ضمیر رسید. امروزه اهمیت و شهرت این درخت به اندازه ای است که در سال 1950 زمانی که این درخت رو به خشکی و فرسودگی می گذارد و زندگی آن به خطر می افتد از یک کارشناس زبده زیست گیاهی از موسسه اسمیتسونین (Smithsonian Institute) دعوت می شود و سفر ویژه ای را تنها برای مداوا و احیای این درخت به آنورادهاپورا آغاز می کند و در این کار موفق می شود.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> | |||
= | ===== سامادهی بودا (Samadhi Buddha) ===== | ||
قدمت سامادهی بودا به قرن سوم میلادی می رسد. این مجسمۀ آهکی یکی از چهار چهرۀ اصلی بودا درزیر درخت بو است که نشان دهندۀ حالت آرام بودا در هنگام تفکر است. کلمۀ سامادهی به معنی تفکر عمیق است. سیاستمدار هندی، جواهر لعل نهرو زمانی که دربند انگلیسی ها بود با تصویری از این مجسمه بودا به آرامش و صلابت رسید.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> | |||
===== میهینتال(Mihintale) ===== | |||
اگرچه آنورادهاپورا بزرگترین پایتخت بودیسم است اما اولین بار بودیسم در میان مردم سریلانکا و در شهر میهینتال استقرار یافت. این شهر روی صخره ای در یازده کیلومتری شهر آنورادهاپورا واقع شده است. سال 247 قبل از میلاد پادشاه دیوانامپیاتسیا(Devanampiyatssia) در ملاقاتش با هیئتی از دارما(Dharma) در آنجا به آیین بودیسم گروید. میهینتال به سرعت به یک شهر مقدس تبدیل شد که حصاری از جنگل، این تپه را احاطه کرده است. در قرن دهم میلادی برای نگهداری از جنگل و حیات وحش تدابیری اندیشیده شد. امروز این مکان مقدس همچنان در انزوا است، هر چند در پایین این تپه بازار بزرگی است که به ویژه در ماه می و زمان مراسم پوسون، مورد استقبال ده ها هزار زائر مشتاق واقع میگردد.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> | |||
===== اوکانا بودا(Aukana Buddha) ===== | |||
بی شک قدیمی ترین و باشکوه ترین جلوۀ باستانی جزیره، اوکانا بودا است. در زیر پناهگاهی آجری مجسمه ای با ارتفاع سیزده متر ایستاده که منسوب به شاه داتوسنا(Datusna) در قرن پنجم میلادی است. قدمت این پناهگاه به هزار سال پیش بر می گردد. اسم اوکانا به معنی "آفتاب گیر" است و تصویر این مجسمه در هنگام طلوع خورشید بسیار زیباتر دیده می شود. این مجسمۀ باستانی و برکه بزرگ کالاووا در51 کیلومتری جنوب شرقی آنورادهاپورا(Kalawewa) قرار دارد.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> | |||
= | ===== جاذبه های تاریخی پلوناروا(Polonnaruwa) ===== | ||
بیشتر آثار تاریخی پلوناروا متعلق به قرن 11 تا 13 است. این شهر با تاریخ مختصر و ساده اش ( دو قرن همراه با 12 فرمانروایی گوناگون در مقایسه با 1400 سال قدمت و 123 حکومت پادشاهی در آنورادهاپورا ) خرابه های بازسازی شدۀ کامل تری دارد.<ref name=":1" /> | |||
سال تاسیس این شهر به درستی مشخص نیست. شاید یکی از پادگانها نظامی آنورادهاپورا در دوره اولیۀ مسیحیت در آنجا وجود داشته است. در قرن ششم میلادی یک اردوگاه نظامی مهمی در این جا وجود داشته در نقطه ای استرتژیک و محلی که رودخانۀ ماهاولی(Mahaweli) از روهانا (Ruhuna)در جنوب ایالت عبور می کند محافظت می کرده است. بعد از پیروزی و تسخیر آنورادهاپورا، کولاس(cholas) پایتخت خود را در قرن یازدهم در پلوناروا قرار داد جایی که می توانست به طور موثرتری مناطق دورافتاده را کنترل کند. اما سینهالی ها تحت رهبری ویجایاباهوی اول(Vijayabahu I) با شکست کولاس در سال 1073 قدرت را در دست گرفتند. ویجایاباهو همت خود را صرف بازسازی کشور و توسعه سیستم های آبیاری پیشرفته و راه اندازی مراکز محلی بودیسم کرد. این فعالیت ها بعدها توسط پاراکراماباهو(Parakramabahu I) در قرن دوازدهم ادامه یافت. با راهنمایی او سنگرسازی ها، مخازن آب بزرگ و تعداد زیادی از عمارت ها ساخته شد. <ref name=":1" /> | |||
ساختمان مدور واتاداج(Vatadage) احتمالا از قدیمی ترین بناهای شهر پلوناروا است. در این بنا کتیبه ای منسوب به پادشاه سیلا مگاوانا(Sila Meghavanna) است. معابدی اطراف آن از اولین صومعه های بودایی بوده است. در محل ورودی ش[[مالی]] این عمارت یک سنگ محافظی وجود دارد که از ورود ارواح شیطانی جلوگیری می کند. سنگهای مرجانی پله ها بهترین آثار باقی مانده در این عمارت است. در مرکز وتاداج و در ستون های سنگی متحد المرکز که زمانی از سقف مخروطی شکل محافظت می کردند چهار مجسمه از تصویر بودا در مقابل هم و در نقاط مهمی قرار دارند. (Anderson, 1988, p. 195) | |||
بیشتر معابد بزرگ شهر پلوناروا در شمال این شهر واقع شده است. اولین معبد آن آلاهانا پریونا(Alahana Pirivena) است که اخیرا به طور گسترده زیر نظر پروژۀ مثلث فرهنگی باز سازی شده است. این معبد با بیش از 55 متر ارتفاع بزرگترین معبد پلوناروا و بزرگترین ساختمان واقع در سریلانکا است. آلاهانا پریونا به معنی منارۀ طلایی است. مسیر و راه باریکی از این محل به پکونا(Pokuna) جایی که راهبان استحمام می کنند، منتهی می شود. <ref name=":1" /><ref name=":0" /> | |||
===== قلعۀ نظامی سیگیریا(Sigiriya) ===== | |||
سیگیریا صخره و دژ نظامی است که در قرن پنجم میلادی توسط شاه کاساپایا(Kasapaya) ساخته شد و به مدت 18 سال سنگر او در برابر متجاوزان هندی بود. این قله سنگی طبیعی به وسیله خندقهای سنگی بزرگ و چند کیلومتری محاصره شده است. پله های پیچ در پیچ منتهی به محلی می شود که دیوارهایش به وسیلۀ نقاشی تزئین شده است. کاخ شاه در اوج این قله، در زمینی به مساحت حدودا هزار متر قرار داشته است. پایه های ساختمان کاخ ، استخر آب و تعدادی پله، از بقایای این ساختمان است.<ref>مظفری, سریلانکا, 1369, ص. 136</ref> | |||
این مکان حتی برای امروز نیز شگفت آور است. سنگ های قرمز یکپارچه و بزرگ 600 فوت از جنگل های انبوه بالا آمده است تا به آسمان صاف و شفاف و روشن تکیه زند. سیگیریا مانند دیگر قلعه های نظامی دلگیر و نفرت انگیز نبوده است. این مکان باشکوه باستانی که در مرکز قرار دارد در سال 477 تا 495 میلادی ساخته شده است و یکی از مکان های بسیار مشهور توریستی است. این صخره از کیلومترها و در تمامی جهات قابل مشاهده است. بازدیدکنندگان قبلا از طریق دهان باز شیر که به منزلۀ ورودی این قلعه بوده است به بالای کاخ می رفتند. امروزه از آن شیر آجری تنها پنجه هایش برجای مانده است.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> | |||
= | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[نظام فرهنگی روسیه]]؛ [[نظام فرهنگی چین]]؛ [[نظام فرهنگی تونس]]؛ [[نظام فرهنگی کوبا]]؛ [[نظام فرهنگی لبنان]]؛ [[نظام فرهنگی مصر]]؛ [[نظام فرهنگی کانادا]]؛ [[نظام فرهنگی افغانستان]]؛ [[نظام فرهنگی سودان]]؛ [[نظام فرهنگی اردن]]؛ [[نظام فرهنگی ساحل عاج]]؛ [[نظام فرهنگی مالی]]؛ [[نظام فرهنگی ژاپن]]؛ [[نظام فرهنگی تایلند]]؛ [[نظام فرهنگی آرژانتین]]؛ [[نظام فرهنگی قطر]]؛ [[نظام فرهنگی فرانسه]]؛ [[نظام فرهنگی اسپانیا]]؛ [[نظام فرهنگی اتیوپی]]؛ [[نظام فرهنگی سوریه]]؛ [[نظام فرهنگی سیرالئون]]؛ [[نظام فرهنگی سنگال]]؛ [[نظام فرهنگی اوکراین]]؛ [[نظام فرهنگی زیمبابوه]] | |||
== کتابشناسی == | |||
نسخهٔ ۵ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۵
فرهنگ و تمدن
بناها و میراث باستانی سریلانکا در شهرهای باستانی آنورادهاپورا(Anuradhapura)، پلوناروا(Plonnaruwa) و سیگیریا(Sigiriya) معروف به مثلث فرهنگی در مرکز این جزیره واقع شده اند که همگی تمدن 2500 ساله این کشور را خاطرنشان می کنند. این شهرها مورد توجه گردشگران محلی و خارجی و قطب های گردشگری کشور به شمار می آیند و به لحاظ تاریخی و فرهنگی در سطح جهانی ارزش فوق العاده ای دارند.[۱]
شهر آنورادهاپورا
آنورادهاپورا زمانی یکی از شهرهای دینی و مرکز موبدان و راهبان بودایی بوده است. آن ها تمدن بزرگ و بی نظیر را در آنجا به وجود آوردند. در قرن 19 میلادی گردشگران انگلیسی، این شهر مدفون شده را کشف کردند و پس از سال ها خاکبرداری و حفاری، امروز بیشترین قسمت های این شهر قدیمی را از خاک خارج و قابل دسترس ساخته اند[۲]
آنورادهاپورا دردوران شکوفایش از زیباترین شهرهای زمان خود بوده است. خرابه های کنونی جزئیات محدودی از زیبائی این شهر را نشان می دهند. کاوش ها در شهر آنورادهاپورا نشان می دهد که انسان ها حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح در آنجا سکونت داشته اند. این شهر قدیمی تا قرن 10 میلادی و نزدیک به 1400 سال پایتخت کشور بوده است. بعد از 2 قرن از سقوط شهر آنورادهاپورا، پادشاه پلوناروا تلاش کرد تا بعضی از عمارت های آن را باز سازی کند، امابعدها حدود 8 قرن این شهر باستانی در نواحی جنگلی به حال خود رها شد و تنها میراث آن درخت مقدس بو(Bo Tree) است که نسلها به طور مداوم توسط نگهبانان میراث فرهنگی حفاظت شده و تا به امروز مورد توجه مردم قرار دارد[۲] بهترین زمان برای بازدید از شهر مقدس آنورادهاپورا هنگام مراسم پوسون پویا (Poson Poya) در ماه ژوئن است. مردم در چنین روزی ظهور مذهب بودیسم در جزیره را جشن می گیرند و انبوهی از زائران به این شهر سفر می کنند [۲]. آثار تاریخی و باستانی شهر آنورادهاپورا به این شرح است:[۱]
قدیمی ترین درخت
هیچ محلی در آنورادهاپورا مقدس تر از سری ماها بُدهی ( Siri Maha Bodhi) نیست. عبادت در زیر درخت بو (Bo Tree) برای مدت 23 سال ادامه داشت. در واقع به لحاظ اسناد تاریخی این درخت یکی از قدیمی ترین درخت های روی زمین است. و درحقیقت گواتما بودا خود نیز در زیر چنین درختی به روشنی ضمیر رسید. امروزه اهمیت و شهرت این درخت به اندازه ای است که در سال 1950 زمانی که این درخت رو به خشکی و فرسودگی می گذارد و زندگی آن به خطر می افتد از یک کارشناس زبده زیست گیاهی از موسسه اسمیتسونین (Smithsonian Institute) دعوت می شود و سفر ویژه ای را تنها برای مداوا و احیای این درخت به آنورادهاپورا آغاز می کند و در این کار موفق می شود.[۲][۱]
سامادهی بودا (Samadhi Buddha)
قدمت سامادهی بودا به قرن سوم میلادی می رسد. این مجسمۀ آهکی یکی از چهار چهرۀ اصلی بودا درزیر درخت بو است که نشان دهندۀ حالت آرام بودا در هنگام تفکر است. کلمۀ سامادهی به معنی تفکر عمیق است. سیاستمدار هندی، جواهر لعل نهرو زمانی که دربند انگلیسی ها بود با تصویری از این مجسمه بودا به آرامش و صلابت رسید.[۲][۱]
میهینتال(Mihintale)
اگرچه آنورادهاپورا بزرگترین پایتخت بودیسم است اما اولین بار بودیسم در میان مردم سریلانکا و در شهر میهینتال استقرار یافت. این شهر روی صخره ای در یازده کیلومتری شهر آنورادهاپورا واقع شده است. سال 247 قبل از میلاد پادشاه دیوانامپیاتسیا(Devanampiyatssia) در ملاقاتش با هیئتی از دارما(Dharma) در آنجا به آیین بودیسم گروید. میهینتال به سرعت به یک شهر مقدس تبدیل شد که حصاری از جنگل، این تپه را احاطه کرده است. در قرن دهم میلادی برای نگهداری از جنگل و حیات وحش تدابیری اندیشیده شد. امروز این مکان مقدس همچنان در انزوا است، هر چند در پایین این تپه بازار بزرگی است که به ویژه در ماه می و زمان مراسم پوسون، مورد استقبال ده ها هزار زائر مشتاق واقع میگردد.[۲][۱]
اوکانا بودا(Aukana Buddha)
بی شک قدیمی ترین و باشکوه ترین جلوۀ باستانی جزیره، اوکانا بودا است. در زیر پناهگاهی آجری مجسمه ای با ارتفاع سیزده متر ایستاده که منسوب به شاه داتوسنا(Datusna) در قرن پنجم میلادی است. قدمت این پناهگاه به هزار سال پیش بر می گردد. اسم اوکانا به معنی "آفتاب گیر" است و تصویر این مجسمه در هنگام طلوع خورشید بسیار زیباتر دیده می شود. این مجسمۀ باستانی و برکه بزرگ کالاووا در51 کیلومتری جنوب شرقی آنورادهاپورا(Kalawewa) قرار دارد.[۲][۱]
جاذبه های تاریخی پلوناروا(Polonnaruwa)
بیشتر آثار تاریخی پلوناروا متعلق به قرن 11 تا 13 است. این شهر با تاریخ مختصر و ساده اش ( دو قرن همراه با 12 فرمانروایی گوناگون در مقایسه با 1400 سال قدمت و 123 حکومت پادشاهی در آنورادهاپورا ) خرابه های بازسازی شدۀ کامل تری دارد.[۲]
سال تاسیس این شهر به درستی مشخص نیست. شاید یکی از پادگانها نظامی آنورادهاپورا در دوره اولیۀ مسیحیت در آنجا وجود داشته است. در قرن ششم میلادی یک اردوگاه نظامی مهمی در این جا وجود داشته در نقطه ای استرتژیک و محلی که رودخانۀ ماهاولی(Mahaweli) از روهانا (Ruhuna)در جنوب ایالت عبور می کند محافظت می کرده است. بعد از پیروزی و تسخیر آنورادهاپورا، کولاس(cholas) پایتخت خود را در قرن یازدهم در پلوناروا قرار داد جایی که می توانست به طور موثرتری مناطق دورافتاده را کنترل کند. اما سینهالی ها تحت رهبری ویجایاباهوی اول(Vijayabahu I) با شکست کولاس در سال 1073 قدرت را در دست گرفتند. ویجایاباهو همت خود را صرف بازسازی کشور و توسعه سیستم های آبیاری پیشرفته و راه اندازی مراکز محلی بودیسم کرد. این فعالیت ها بعدها توسط پاراکراماباهو(Parakramabahu I) در قرن دوازدهم ادامه یافت. با راهنمایی او سنگرسازی ها، مخازن آب بزرگ و تعداد زیادی از عمارت ها ساخته شد. [۲]
ساختمان مدور واتاداج(Vatadage) احتمالا از قدیمی ترین بناهای شهر پلوناروا است. در این بنا کتیبه ای منسوب به پادشاه سیلا مگاوانا(Sila Meghavanna) است. معابدی اطراف آن از اولین صومعه های بودایی بوده است. در محل ورودی شمالی این عمارت یک سنگ محافظی وجود دارد که از ورود ارواح شیطانی جلوگیری می کند. سنگهای مرجانی پله ها بهترین آثار باقی مانده در این عمارت است. در مرکز وتاداج و در ستون های سنگی متحد المرکز که زمانی از سقف مخروطی شکل محافظت می کردند چهار مجسمه از تصویر بودا در مقابل هم و در نقاط مهمی قرار دارند. (Anderson, 1988, p. 195)
بیشتر معابد بزرگ شهر پلوناروا در شمال این شهر واقع شده است. اولین معبد آن آلاهانا پریونا(Alahana Pirivena) است که اخیرا به طور گسترده زیر نظر پروژۀ مثلث فرهنگی باز سازی شده است. این معبد با بیش از 55 متر ارتفاع بزرگترین معبد پلوناروا و بزرگترین ساختمان واقع در سریلانکا است. آلاهانا پریونا به معنی منارۀ طلایی است. مسیر و راه باریکی از این محل به پکونا(Pokuna) جایی که راهبان استحمام می کنند، منتهی می شود. [۲][۱]
قلعۀ نظامی سیگیریا(Sigiriya)
سیگیریا صخره و دژ نظامی است که در قرن پنجم میلادی توسط شاه کاساپایا(Kasapaya) ساخته شد و به مدت 18 سال سنگر او در برابر متجاوزان هندی بود. این قله سنگی طبیعی به وسیله خندقهای سنگی بزرگ و چند کیلومتری محاصره شده است. پله های پیچ در پیچ منتهی به محلی می شود که دیوارهایش به وسیلۀ نقاشی تزئین شده است. کاخ شاه در اوج این قله، در زمینی به مساحت حدودا هزار متر قرار داشته است. پایه های ساختمان کاخ ، استخر آب و تعدادی پله، از بقایای این ساختمان است.[۳]
این مکان حتی برای امروز نیز شگفت آور است. سنگ های قرمز یکپارچه و بزرگ 600 فوت از جنگل های انبوه بالا آمده است تا به آسمان صاف و شفاف و روشن تکیه زند. سیگیریا مانند دیگر قلعه های نظامی دلگیر و نفرت انگیز نبوده است. این مکان باشکوه باستانی که در مرکز قرار دارد در سال 477 تا 495 میلادی ساخته شده است و یکی از مکان های بسیار مشهور توریستی است. این صخره از کیلومترها و در تمامی جهات قابل مشاهده است. بازدیدکنندگان قبلا از طریق دهان باز شیر که به منزلۀ ورودی این قلعه بوده است به بالای کاخ می رفتند. امروزه از آن شیر آجری تنها پنجه هایش برجای مانده است.[۲][۱]
نیز نگاه کنید به
نظام فرهنگی روسیه؛ نظام فرهنگی چین؛ نظام فرهنگی تونس؛ نظام فرهنگی کوبا؛ نظام فرهنگی لبنان؛ نظام فرهنگی مصر؛ نظام فرهنگی کانادا؛ نظام فرهنگی افغانستان؛ نظام فرهنگی سودان؛ نظام فرهنگی اردن؛ نظام فرهنگی ساحل عاج؛ نظام فرهنگی مالی؛ نظام فرهنگی ژاپن؛ نظام فرهنگی تایلند؛ نظام فرهنگی آرژانتین؛ نظام فرهنگی قطر؛ نظام فرهنگی فرانسه؛ نظام فرهنگی اسپانیا؛ نظام فرهنگی اتیوپی؛ نظام فرهنگی سوریه؛ نظام فرهنگی سیرالئون؛ نظام فرهنگی سنگال؛ نظام فرهنگی اوکراین؛ نظام فرهنگی زیمبابوه