روابط خارجی قطر

قبل از استقلال قطر، تنظیم روابط خارجی و دفاعی این کشور بر عهده انگلیس بود. پس از آن، قطر امور دفاعی و خارجی اش را خود بر عهده گرفت، ولی روابط بازرگانی، آموزشی، فرهنگی و علمی خود با انگلیس را حفظ کرد، و حتی در دهه ی پنجاه شمسی/هفتاد میلادی به‌عنوان‌یک کشور دنباله رو سیاست‌های انگلیس باقی ماند.یکی از دلایل این دنباله روی، حضور و نفوذ مأموران و مستشاران انگلیسی دردستگاه‌های سیاسی و امنیتی قطر است.

براساس قانون اساسی قطر، هدف سیاست خارجی این کشور تحکیم پیوندهای دوستی با کشورهای مسلمان و کلیه کشورهای صلح دوست و مردم جهان است. پای بندی به اعتقادات اسلامی از معیارهای سیاست خارجی این کشور در سطح منطقه، جهان اسلام و روابط بین الملل به شمار می‌رود. حفظ و تعمیق همبستگی عربی، تعهد و هماهنگی با سیاست‌ها و هدف‌های شورای همکاری خلیج فارس و تعهد به اصول منشور سازمان ملل متحد از اصول سیاست خارجی قطر است.

عوامل متعددی سیاست داخلی و خارجی قطر را شکل می‌دهد. از یک سو، دفاع از کشور به علت کمی وسعت، جمعیت ناکافی و سربازان اندک، مشکل است. در حالی که به دلیل در اختیار داشتن یکی از بزرگ ترین منابع گازی جهان، اختلافات مرزی با برخی از همسایگان و... همواره خطر علیه قطر وجود دارد. از سوی دیگر، ارتباط گسترده با کشورهای آمریکا وانگلیس سیاست خارجی این کشور را تأثیر قرار می‌دهد. عربستان سعودی که در دهه‌های پنجاه و شصت شمسی نفوذ فراوانی در سیاست خارجی قطر داشت، به دلیل درگیری‌های مرزی با آن کشور، نفوذ خود را تا حدود زیادی از دست داد.

قطر به جهت پای بندی به قوم گرایی یا ناسیونالیسم عربی، اغلب با سیاست کشورهای عرب هماهنگ است؛ ولی گاه بر پایه ی منافع ملی با برخی از سیاست‌های عربی و کشورهای عرب نشین مخالفت کرده است. به عنوان مثال:

1. قطر به همراه عمان، تنها اعضای شورای همکاری خلیج فارس هستند که بیشترین رابطه را با رژیم صهیونیستی برقرار کرده، و حتی قرارداد غزه - اریحا را مورد تأیید قرار داده است؛
2. قطر در آبان 1371 به بغداد سفیر فرستاد، و از آن پس به گسترش روابط خود با عراق دست زد. در حالی که این اقدام به روابط قطر و کویت - عضو دیگر شورای همکاری خلیج فارس - لطمه وارد کرد.

قطر از اواخر دهه شصت شمسی / هشتاد میلادی با حفظ ارتباط خود با دولت‌های غربی، به بسط روابط خود با بلوک شرق پرداخت. در این راستا، در 1367 / 1988 اقدام به برقراری روابط دیپلماتیک با چین کرد و در همین سال، همکاری با روس‌ها را شروع نمود و دو سال بعد، یک موافقت نامه اقتصادی، بازرگانی و فنی با شوروی سابق به امضا رساند. متعاقب آن، قطر با کشورهای یوگسلاوی، چکسلواکی، رومانی و بلغارستان روابط سیاسی برقرار کرد.

قطر همکاری صمیمانه ای با سازمان ملل متحد دارد. هم چنین، این کشور، فعالانه در کنفرانس‌ها و جلسات جنبش عدم تعهد مشارکت می‌کند. از اقدامات اوپک در تعیین قیمت نفت و ثبات اقتصادی جهان حمایت به عمل می‌آورد. در تحکیم روابط خود با کشورهای اسلامی، جهان سوم و عرب می‌کوشد و در این راستا، در صدر کشورهای کمک کننده به دولت‌های مذکور قرار دارد. قطر بر خلاف گذشته، از نهضت‌ها و سازمان‌های آزادی بخش حمایت چندانی به عمل نمی‌آورد.

نیز نگاه کنید به

روابط خارجی روسیه؛ گستره روابط دیپلماتیک چین با کشورهای جهان؛ روابط خارجی تونس؛ روابط خارجی کانادا؛ روابط خارجی کوبا؛ روابط خارجی لبنان؛ روابط خارجی مصر؛ روابط خارجی سنگال؛ روابط خارجی فرانسه؛ روابط خارجی اسپانیا؛ روابط خارجی سودان؛ روابط خارجی تایلند؛ روابط خارجی اردن؛ روابط خارجی زیمبابوه؛ روابط خارجی اوکراین؛ روابط خارجی ساحل عاج؛ روابط خارجی اتیوپی؛ روابط خارجی کشور مالی.

منبع اصلی

احمدی، محمد مهدی(1393). جامعه و فرهنگ قطر. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(دردست انتشار).

نویسنده مقاله

محمد مهدی احمدی index.php?title=رده:سیاست خارجی و کنشگری فراملی index.php?title=رده:سیاست خارجی و کنشگری فراملی در مناطق پیرامونی ایران(قفقاز جنوبی، غرب آسیا، خلیج فارس، آسیای مرکزی و شبه قاره)