نظام آموزش، تحقیقات و فناوری قزاقستان
نظام آموزشی
۱-۱۱- پیشینه تاریخی و روند گسترش سیستم آموزشی
با توجه به اعلام کارشناسان علمی و آموزشی قزاقستان تولد تفکر علمی در قزاقستان به دوران باستان بر می گردد. بنا بر پژوهش های باستان شناسی و منابع مکتوب حاوی اطلاعاتی در مورد فرهنگ شهرستان ها و شهرهای قرن ۱۱- ۶ در قلمرو ژتیسو، مرکز و شرق قزاقستان وجود داشته است، بنیانگذاران این فرهنگ قبایل ترک محلی اوگوز، و قپچاقها بوده اند.
در قرن ۱۱- ۸ با توجه به افزایش نفوذ دین اسلام در آسیای مرکزی و قزاقستان فرهنگ اسلامی در این مناطق گسترش یافت و به فرهنگ قالب منطقه تبدیل شد.
شهرهای اطرار و فاراب واقع در مسیر جاده ابریشم در گسترش علم و آموزش نقش به سزایی داشته اند، کتابخانه فاراب پس از کتابخانه اسکندریه در مصر، بزرگترین گنجینه کتاب های دست خط بوده است. در زادگاه ابو نصر فارابی بیش از ۱۰۰ اثر دست خط وجود داشته است که میراث بزرگی بشمار می رفته است.
در دوران قره خانی ها و در قرن ۱۱-۱۰ آثاری از شاعر و متفکر بزرگ یوسف بلاساغونی وجود داشته است که در بسیاری از کشورهای جهان شناخته شده بود و با ترجمه آنها به زبان های فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی و دیگر زبانها سهم بزرگی در گسترش علم و فرهنگ آن دوران داشته است
در اواخر قرن ۱۷ و اوایل قرن ۱۸، دانشمندان روسی و دانشمندان تعدادی از کشورهای اروپای غربی شروع به بررسی قلمرو تاریخ، فرهنگ، زندگی و آداب و رسوم مردم قزاقستان کرده اند که حاکی از وجود علم، فرهنگ و آموزش در این منطقه می باشد.
294 http://asiarussia.ru/news/11651/
http://kaz-art.kz/services/izgotovlenie-skulptur-i-monumentov
371
در تاریخ قزاق "بخش قرقیز - قزاق" و سرزمین استپ نشین (۱۸۳۲) هرودت در رساله خود از ایجاد هوش مصنوعی در بین مردم قزاق به عنوان یک ارزش علمی ستایش شده است.
در اوایل قرن بیستم بسیاری از کودکان قزاق فرصت مطالعه و آموزش در مدارس مذهبی را یافتنند که در این آموزش ها به فراگیری آیات قران می پرداختند.
با این حال، وضعیت آموزش عمومی در قلمرو قزاقستان چندان مترقی نبود. قبل از انقلاب، تعداد افراد با سواد در قزاقستان از چند درصد تجاوز نمی کرد.در سال ۱۹۱۳ تنها ۱۵۷ مدرسه روسی - قزاقی با تعداد حدود ۵۰ نفر دانش آموز در هر مدرسه وجود داشت که در اوایل سال ۱۹۱۶ در قزاقستان چند مدرسه روسی و روسی - قزاقی وجود داشته است که در آن حدود ۱۶۴۸۵۹ کودک قزاقی به آموزش اشتغال داشته اند. با این حال، در دوره زمانی 1917-1901 تعداد مدارس به 2389 افزایش یافته است، و در سال ۱۹۱۶ در قزاقستان حدود ۱۶۴۸۵۹ نفر در مدارس ثبت نام کرده اند.
در سال ۱۹۳۲ بیش از ۱۰ موسسه تحقیقاتی و آزمایشگاه و چندین سازمان زمین شناسی و موسسات تحقیقات اقتصادی و بازسازی کشاورزی، پرورش دام، علم خاک شناسی ایجاد شده است.
در سال ۱۹۳۵، بخش های یادگیری زبان قزاقی و ادبیات، هنر مردمی و موسسه تحقیقات فرهنگ ملی قزاقستان و باغ و گیاه شناسی منطقه آلماتی ایجاد شده است که در مراکز علمی و آموزشی ده ها نفر دانشمند، کارشناس و متخصص شناخته شده جهانی مانند باردین، برنادسکی، ماشچانینف، زلینسکی، ماندلشتام، ماولو وروشچانسف و دیگران مشغول فعالیت بوده اند.
تولید فلزات آهنی، تنکستن، سنگ منگنز آغاز شد و در سال ۱۹۴۲ موسسه نجوم و فیزیک و شیمی و موسسه متالوژی و در سال ۱۹۴۳ موسسسه علوم خاک شناسی، گیاه شناسی، جانورشناسی و در سال ۱۹۴۲-۱۹۴۵ موسسات تخصصی شیمی متالوژی و مواد معدنی و مواد نسوز و جانورشناسی تأسیس شده است. سال ۱۹۹۱ دوره جدیدی در توسعه علمی و فنی جمهوری قزاقستان آغاز شد و در ۱۵ ژانویه سال ۱۹۹۲ قانون سیاست علمی و آموزشی جمهوری قزاقستان و سیستم موثر آموزش و پرورش و یکپارچه سازی علمی تصویب و وزارت علوم و فن آوری تأسیس شد.
از سال ۱۹۹۳ بودجه ای برای فعالیت های علمی و آموزشی قزاقستان در برنامه و بودجه دولت پیش بینی شد.
372
بر اساس تحقیقات و مطالعات انجام شده در طراحی علمی، فنی و تجربی در نمایشگاه آستانا در فوریه سال ۱۹۹۸ پیش نویس برنامه های دولت در توسعه مهندسی ، و انرژی هسته ای و همچنین توسعه معدن و ذوب رونمایی شد
در این نمایشگاه روش های جدید اکتشاف و استخراج منابع معدنی، استفاده موثر آنها، تولید صنایع حرارتی و الکتریکی، تجهیزات معاینه فوریت های پزشکی و برای اولین بار یک سری از کامپیوترهای داخلی، و تجهیزات الکترونیکی برای مقاصد صنعتی و خانگی نمایش داده شده است
در تاریخ ۲۳-۱۵ آوریل سال ۱۹۹۹ یک همایش علمی بین المللی در پاریس تحت عنوان " پیشرفت علمی قزاقستان از گذشته به آینده" تشکیل شد که در بهبود رقابت در حوزه علم و صنعت قزاقستان تأثیر بسزایی داشته است.
گاهی اوقات وضعیت علمی و آموزشی و توسعه اجتماعی بخاطر سیاست فاتحان سرزمین های قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان دچار تحول می شد که فتح این سرزمین ها توسط اسلام و مغولان بروز دوران فئودالیسم در آسیای مرکزی از این نمونه ها می باشد مورخان فرهنگ، علم و آموزش در آسیای مرکزی و قزاقستان را به سه دوره تقسیم کرده اند
وضعیت آموزش و پرورش قبل از فتح این مناطق توسط اعراب در آسیای مرکزی؛ که زبان های ایرانی و تعدادی از ادیان و سیستم خط و نگارش و بر اساس حروف الفبا رایج بوده است.
دوره دوم که از سال ۶۵۱ آغاز می‌شود ، زمانی که نیروهای عرب آخرین سنگر ساسانیان را فتح کردند زبان و الفبای عربی رایج شد. که در چند قرن پس از نفوذ اسلام سواد و آموزش شرط لازم برای مقامات دولتی بوده است و در دربار سلاطین و حاکمان این مناطق وجود کاتبان و نویسندگان رایج شده است: بنابراین، در قرن های ۸-۹ مکاتبات و متون رسمی تحت تأثیر هژمونی زبان عربی قرار داشت.
و سیسم آموزش در مدارس اسلامی رونق یافت و مکتب به عنوان مدرسه ابتدایی در مساجد دایر بود و آموزش دوره های متوسطه و عالی در دبیرستان ها انجام می‌شد.
در آغاز قرن هشتم که به ظهور خلافت عربی در آسیای مرکزی مشهور است در مساجد شهرها و روستاها خواندن قرآن و نوشتن پسران آموزش داده می‌شد.
373
در سال ۱۲۱۹ در آسیای میانه و قزاقستان عشایر بزرگ چنگیزخان مغول حمله کردند و طی سه سال بر این مناطق تسلط یافتند. لذا مرزهای قدیمی تغییر یافت و تاج و تخت مغولان دوران جدید سلسله مغولان را در استپها به ارمغان آورد و سومین دوره علم و فرهنگ و آموزش بوجود آمد .
در قرن ۱۵ و ۱۶ درآسیا تمرکز زیادی درمدارس بخارا،سمرقند و تاشکند بوجود آمد که درقرن ۱۶ به حد کمال رسید.
تقویت روابط قزاقستان با اتحاد جماهیر شوروی و پیوستن به این اتحادیه در سال ۱۷۳۱ موجب نفوذ فرهنگ، آموزش و پرورش شوروی بر این منطقه شد و توسعه مدارس روسی را بدنبال داشت.
در سال ۱۸۸۳ در زمان حاکمیت خان های ترک و مغولان اولین مدرسه دخترانه در قزاقستان افتتاح شد و ریاضیات، فیزیک، منطق، تاریخ، جغرافیا، زبان روسی و ادبیات، الهیات و زبانهای آلمانی، فرانسوی و باستان - یونانی و لاتین جدید به عنوان دورس اجباری در دبیرستان ها و مراکز آموزشی تدریس می‌شد. بنا بر این وضعیت کلی آموزشی در قلمرو قزاقستان به عنوان سیستم آموزشی مترقی قبل از انقلاب تعداد افراد باسواد از چند درصد در قزاقستان تجاوز نمی‌کرد، در سال ۱۹۱۳ تنها ۱۵۷ مدرسه روسی- قزاقی با تعداد ۵۰ دانش آموز در هر مدرسه وجود داشت ولی در دوره ۱۹۰۱-۱۹۱۷ تعداد مدارس ابتدائی روسی به ۲۳۸۹ مدرسه افزایش یافت و در سال ۱۹۱۶ دانش آموزان در قزاقستان به ۱۶۴ ۸۵۹ نفر رسید.
در آغاز قرن XX و در دوره سوسیالیسم آموزش علوم بصورت فشرده توسعه می‌یابد. و نسل جدیدی از مربیان در منطقه بوجود می آید و در مدارس نظرات آثار ارسطو، سقراط، روسو، لئو تولستوی و دیگران تدریس می شد. در سال ۱۹۳۱، موسسه پزشکی دولتی آغاز بکار می کند و آموزش عالی حرفه ای شروع شد و درمان بیماران با بهره گیری از تجربه پزشکان و جراحان روسی و خارجی آغاز کردند.
از سال ۱۹۳۲، مرکز آموزشی کالج جمهوریخواه قزاقستان آغاز بکار کرد که مربیان آموزشی تربیت بدنی، معلم برای کار در مدارس متوسطه و مدارس تخصصی، مدارس فنی، نیروی متخصص کارخانه ها و کشاورزی را تربیت می‌کرد
در سال ۱۹۳۴ با افتتاح دانشگاه ایالتی قزاقستان شکوفایی آموزش عالی و تربیت متخصصین و نخبگان در قزاقستان آغاز شد.
در سال ۱۹۳۸ دانش آموزان به فراگیری خلاقیت و مهارتهای علمی و تاریخ هنر و صنایع دستی پرداختند.
374
در سال ۱۹۴۱ موسسه آموزشی زبان های خارجی در آلماتی ایجاد شد که باتوجه به جنگ و روابط با غرب جوانان قزاقستان به فراگیری زبان های خارجی پرداختند.
در سال ۱۹۴۴ موسسه آموزشی زنان برای تربیت معلم علوم انسانی تأسیس شد و در همان سال کنسرواتور دولتی اعلام کرد که یک مجموعه برای موسیقی شناسی ایجاد شده است که علاوه بر آموزش پیانو، ویولن و فلوت به آموزش کوبیز، دومبرا، آکاردئون پرداخت. وهنرستان آواز برای شکوفایی دانش آموزان مستعد در حوزه موسیقی و آواز فعالیت خود را آغاز کرد.
از سال ۱۹۵۷، مدارس شبانه روزی برای آموزش دانش آموزان و کودکان خانواده های محروم، کودکان با بهداشت ضعیف، سیستم آموزش و پرورش با یک برنامه ملایم و یک برنامه دقیق با هدف بهبود سلامت کودکان تأسیس شد.
در سال ۱۹۶۳ موسسه اقتصاد ملی برای آموزشی روند تاریخ سوسیالیسم تأسیس شد و دانشجویان به فراگیری علوم اقتصادی و اجتماعی پرداختند.
از سال ۱۹۷۵ بمنظور تأمین نیروهای متخصص انرژی، صنعت و اقتصاد شهری موسسه برق آلماآتا فعالیت خود را آغاز کرد.
در سال ۱۹۷۶ موسسه راه آهن آلماتی برای تربیت متخصصین و مهندسین در حوزه راه آهن و خدمات حمل و نقل شهری تأسیس شد.
در سال ۱۹۷۸ موسسه آموزشی تئاتر، سینما، و خلاقیت های هنری جوانان به فعالیت پرداخت.
آموزش مهندسی معماری در سال ۱۹۸۰ توسط موسسه معماری آلماتی شروع شد و از سال ۱۹۸۰ به بعد مخصوصا با استقلال قزاقستان توسعه موسسات و مراکز آموزشی وارد مرحله جدیدی شد.
از جمله کسانی که در رونق و توسعه آموزش در قزاقستان نقش مهمی داشته اند، سیاستمداران و شخصیت های برجسته ای مانند اسفندیاروف، ژانوسوف، ژورگینف بوده اند.۲۹۵
دولت جمهوری قزاقستان از سال ۲۰۰۵ تدوین برنامه دولت در توسعه آموزش و پرورش در جمهوری قزاقستان را آغاز کرد که آن را در سال ۲۰۰۵ به تصویب رساند ، در سال ۲۰۱۰، برنامه دولت در توسعه آموزش و پرورش فنی و حرفه ای در جمهوری قزاقستان و در سال ۲۰۰۸ - ۲۰۱۲، برنامه "کودکان قزاقستان" و
295 http://spktaraz.kz/rus/kazakhstan/science-and-education.php 375
برای سال 2011 - 2007، به ارائه برنامه آموزش و پرورش کودکان قبل از مدرسه و برای سال ۲۰۱۰ - ۲۰۱۴ برای دوران ابتدایی پیش بینی شده است.
ساختار و سیاست آموزشی کشور
آموزش و پرورش و آموزش عالی اولویت اصلی و شاخص اصلی توسعه در تمام کشورهای متمدن جهان بشمار می‌رود. آموزش عالی یکی از نقاط مهم زندگی افراد است به خصوص در دنیای مدرن با رقابت سختی که در بازار کار وجود دارد. معمولا در کشورهایی که در آن ۳۵ درصد جمعیت بزرگسالان دارای آموزش عالی هستند نرخ رشد و توسعه (۳۰-۳۵%) اقتصاد از ویژگی های آن کشور است.
قزاقستان با پیوستن به اعلامیه بولونیا در ماه مارس ۲۰۱۰ به چهل و هفتمین عضو عالی منطقه آموزش و پرورش اروپا تبدیل شد که در این جریان ۶۰ دانشگاه بزرگ منشور دانشگاه های عضو اعلامیه بولونیا را امضاء کردند.۲۹۶ بر اساس مفاد این اعلامیه دسته بندی دوره آموزشی هر مقطع تحصیلی قزاقستان به همراه تعداد سال های مربوط به آن به شرح زیر است: مقطع : پیش دبستانی : از سن ۵ تا ۶ سالگی - ۱ سال مقطع ابتدایی ، از سن ۶ تا سن ۷ - ۴ سال مقطع دبیرستان ، از سن ۱۰ تا سن ۱۷ - ۷ سال
مقطع کالج ۲ سال آخر دبیرستان
۱ سال
تعداد ترم های یک سال تحصیلی: چهار ترم است. زمان شروع سال تحصیلی: روز ۱، ماه سپتامبر زمان پایان سال تحصیلی: روز ۲۵، ماه می
سن دانش آموزان در زمان ورود به مدرسه: ۶-۷ سال
سن دانش آموزان در زمان خاتمه تحصیل در مدرسه: ۱۷-۱۸ سال زمان شروع و پایان ترمهای تحصیلی:
ترم اول، شروع: روز ۱، ماه سپتامبر
اعلامیه بولونیا در تاریخ ۱۹ ژوئن سال ۱۹۹۹ با حضور اعضاء و رؤسای آموزش عالی کشورهای اروپایی در دانشگاه 296 بولونیا به تصویب رسید. در این اعلامیه روند، مقاطع و زمان تحصیلی و سیستم و اهداف آموزشی، سنت های فرهنگی و علمی و ... پیش بینی شده است.
376
ترم دوم، شروع: روز ۱۲، ماه نوامبر ترم سوم، شروع: روز ۹، ماه ژانویه ترم چهارم، شروع: روز ۱، ماه آوریل
ساعت شروع و پایان یک سال روز تحصیلی:
مقطع: ابتدایی، شروع ۰۸:۰۰، پایان: ۱۳:۰۰ مقطع: دبیرستان، شروع ۱۳:۳۰، پایان: ۱۹:۰۰ تعداد ساعات آموزشی (کلاس) یک روز تحصیلی: مقطع: ابتدایی : ۴-۵ مقطع: دبیرستان: ۶-۷
زمان شروع و پایان امتحانات هر ترم تحصیلی:
ترم اول، شروع: روز ۲۵، ماه اکتبر، پایان: روز ۲، ماه نوامبر
ترم دوم، شروع: روز ۲۰، ماه دسامبر، پایان: روز ۲۸، ماه دسامبر ترم سوم، شروع: روز ۱۰، ماه مارس، پایان: روز ۱۸، ماه مارس ترم چهارم، شروع: روز ۱۳، ماه می، پایان: روز ۲۳، ماه می
زمان های تعطیلی آموزشی:
روز ۴، ماه نوامبر، پایان: روز ۱۱، ماه نوامبر روز ۳۰، ماه دسامبر، پایان: روز ۸، ماه ژانویه روز ۲۰، ماه مارس، پایان: روز ۳۱، ماه مارس روز ۲۵، ماه می، پایان: روز ۳۱، ماه اوت
نحوه ارزشیابی ورود به دانشگاه یا دوره آموزشی پیشرفته تر: امتحان ملی
مهمترین مناسبتهای:
مناسبت های ملی - سیاسی : ۱ دسامبر - روز رئیس‌جمهور؛ ۱۶-۱۷ دسامبر - روز استقلال ج.ق.؛۱-۲ ژانویه - سال جدید میلادی؛ ۸ مارس - روز زنان؛ ۲۱-۲۲-۲۳ مارس - نوروز؛ ۱ می - روز وحدت ملتها؛ ۷ می - روز مدافعان وطن؛ ۹ می - روز پیروزی چنگ جهانی دوم. مناسبت های دینی - مذهبی: جشن عید فطر و قربان
سیستم آموزشی مدارس در قزاقستان سیستمی منظم و با کارکرد مناسب است که در دوران تحصیل دانش آموزان علاوه بر فراگیری دروس متداول آموزشی در طول دوران تحصیل برای آنها در مدارس و بخصوص از سوی کاخ های دانش آموزی، دانش آموزان در طول سال ، بویژه در ایام تعطیلات برنامه
377
های فرهنگی، هنری متنوعی برای آنها اجرا می‌شود و دانش آموزان با مسائل فرهنگی و هنری آشنا می شوند
زبان آموزشی؛ قبلا زبان آموزشی مدارس قزاقستان زبان روسی بوده است ولی از سال ۲۰۰۹ به این سو زبان رسمی آموزشی زبان قزاقی شده است و تنها در تعداد معدودی از مدارس که مختص روس زبان ها است آموزش به زبان روسی انجام می شود، ۲۹۷
سیستم و نظام آموزشی قزاقستان تا سال ۱۹۹۱ که منجر به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تشکیل دولتهای مشترک المنافع گردید از سیستم جماهیر شوروی تبعیت می‌کرد ولی با استقلال کشورهای مشترک المنافع و منجمله قزاقستان سیستم آموزش و پرورش آن از سال ۱۹۹۱ دگرگون شد و تمام قواعد و قوانین سیستم آموزش و پرورش در تمام مقاطع تحصیلی بومی سازی شد و هر ساله با تدوین قوانین جدید و اعمال استاندارد های آموزشی رشد و توسعه قابل توجهی در سیستم آموزش و پرورش بوجود آمد.
یکی از قوانین اصلی امور تعلیم و تربیت در جمهوری قزاقستان قانون "آموزش و پرورش" است که سال ۱۹۹۹ به تصویب رسید. ۲۷ جولای سال ۲۰۰۷ قانون جدید در مورد «آمورش و پرورش» به اجرا در آمد. قانون جدید «آموزش و پرورش» در چهارچوب الحاق قزاقستان به سازمان تجارت جهانی و ادغام به فرایند بولونیا استانداردهای بین المللی را در نظر گرفته است. به غیر از این آموزش عالی قزاقستان بر اساس برنامه ی دولتی «بیلیم (دانش)» سال ۲۰۰۰، استراتژی پیشرفت آموزش تا سال ۲۰۱۴ -۲۰۱۰، برنامه ی توسعه و رشد آموزش و پرورش انجام می‌شود.
آموزش در قزاقستان شامل مقطع ابتدائی، متوسطه و ثانویه (مقطع دیپلم) که مجموعا ۱۱ سال طول می کشد، مقطع لیسانس که این مقطع متناسب با رشته و میزان تلاش دانشجویان ۴، ۵ و یا ۶ سال طول می‌کشد. دوره کارشناسی ارشد که معمولا بین ۲ تا ۳ سال طول می کشد و دوره دکتری که بین ۳ تا ۴ سال طول می کشد بعنوان مقطع آموزش عالی به شکل تمام وقت، پاره وقت، روزانه، شبانه، حضوری و غیر حضوری و بصورت رایگان انجام می شود.
در ۲۳ اوت سال ۲۰۱۲ از سوی دولت جمهوری قزاقستان قطعنامه ای با شماره ۱۰۸۰ در مورد تعیین استاندارهای اجباری آموزش و پرورش به تصویب رسیده است: بر اساس بند ۲۴ ماده ۴ قانون اساسی جمهوری قزاقستان در تاریخ ۲۷ ژوئیه ۲۰۰۷ مقرر شده است که دولت جمهوری قزاقستان استانداردهای
گزارش رایزن فرهنگی ج.ا. ایران در جمهوری قزاقستان (آیگریم) 297 378
اجباری در حوزه آموزش و پرورش پیش‌دبستانی؛ استانداردهای اجباری آموزش متوسطه (اول، دوم، آموزش متوسطه و عمومی)؛ استانداردهای اجباری آموزش و پرورش در حوزه فنی و حرفه ای؛ استانداردهای اجباری آموزش بعد از متوسطه؛ استانداردهای اجباری آموزش عالی استاندارد های اجباری آموزش و پرورش دوره کارشناسی ارشد را تدوین و تصویب کند که این برنامه ها توسط کریم ماسیموف نخست وزیر جمهوری قزاقستان در تاریخ ۱ سپتامبر ۲۰۱۳ صادر شده است، لذا بر اساس این دستور طی قطعنامه های متعددی استانداردهای الزامی در مقاطع پیش دبستانی، دوره ابتدائی، متوسطه، دوره کالج، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تدوین و برای اجرا ابلاغ شده است. که به دلیل گسترده بودن قوانین در هر مقطع از ذکر جزئیات این قوانین و مقررات خود داری می شود.
در استانداردهای اجباری دولت مقررات عمومی، اهداف و نتایج حاصل از هر یک از مقاطع تحصیلی، دروس عمومی و اختصاصی، طول مدت تحصیل، نحوه ارزیابی و امتحانات و... سایر مقررات تدوین شده است دولت جمهوری قزاقستان برنامه دولتی توسعه آموزش و پرورش این کشور را برای سال های - 2011 2020 تدوین کرده است که هدف این برنامه ایجاد رونق اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و تربیت نیروهای مورد نیاز در این حوزه ها در نظر گرفته شده است.
۴-۱۱- آموزش ابتدایی: تعداد دانش‌آموزان، مدارس، معلمان، میزان بودجه، برنامه‌های آموزشی با توجه به رشد و توسعه روز افزون آموزش و پرورش پیش از دبستان و یازده ساله آموزش متوسطه در قزاقستان اجباری و رایگان است و در دسترسی به آموزش تبعیض جنسیتی وجود ندارد لذا آموزش و پرورش قزاقستان در بین کشورهای جهان از وضعیت مطلوبی برخوردار شده است.
بنا به گزارش روزنامه تنگری نیوز رئیس آژانس آمار قزاقستان علیخان اسماعیلوا اعلام کرده است که طبق آمار سال ۲۰۱۱ نسبت مردان به زنان در قزاقستان تقریبا برابر بوده است یعنی از کل جمعیت ۱۷۵۳۰۰۰ نفری قزاقستان زنان ۵۸،۸ درصد و مردان ۴۸،۲ درصد بوده است (به ازاء هر ۱۰۰ نفر پسر ۱۰۶ نفر دختر متولد شده است) ۲۹۸
298 IIo craTcTHKe MyKIHH H KeHIIIHH B KasaxcraHe IIoITH 0IHHaKoBoe KOJIHecTBO
IIompo6Hee: https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/statistike-mujchin-jenschin-kazahstane-odinakovoe-241649/ JIo6oe HCIIOJIb30BaHHe MarepHaJIoB IOIIyckaeTc TOJIbK0 IIp HaIHIHH THIIepCcIJIKH Ha Tengrinews.kz https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/statistike-mujchin-jenschin-kazahstane-odinakovoe-241649/ http://kstnews.kz/news?node=8919
B Ka3axcraHe yBeJIHIHJIacb poKIaeMocTb H CHH3HJIacb cMepTHOCTb
https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/v-kazahstane-uvelichilas-rojdaemost-i-snizilas-smertnost-195402/ 379
در سال ۲۰۱۵ در قزاقستان ۳۹۷ ۶۰۰ کودک متولد شده است که ۵۱،۵ درصد آن پسر و ۴۸،۵ نفر آنها دختر بوده است، یعنی به ازاء هر ۱۰۶،۳ پسر تعداد ۱۰۰ دختر متولد شده است که بیشترین نرخ تولد در منطقه مانگستائو با ۳۱۲۵ تولد و کمترین نرخ تولد در شمال قزاقستان، کستانای با ۱۴۴۴ نفر، و شرق قزاقستان با ۱۶۳۷ نفر کمترین نرخ تولد را داشته اند.۲۹۹
بنا بر این با توجه به اینکه نرخ بی سوادی در قزاقستان بسیار کم است و بیشتر کودکان به مدرسه می روند لذا نسبت دانش آموزان پسر به دختر نیز بر اساس میزان تولد دختر و پسر با هم برابر است.
در سال ۲۰۰۵ بیش از ۱۴۹۰۰۰ دانش آموز معلول وجود داشته است که این تعداد دانش آموز معلول در سال ۲۰۱۰ به ۱۲۴۰۰۰ نفر تقلیل یافته است، که تحت آموزش خاص قرار دارند.
طول مدت تحصیلی در مقطع دبستان تا کالج ۱۱ سال است که برای سال اول تحصیلی ۲۴ ساعت، برای سال دوم ۲۵ ساعت، برای سال سوم ۲۹ ساعت، برای سال چهارم ۲۹ ساعت، برای سال پنجم ۳۲ ساعت، سال ششم ۳۳ ساعت، سال تحصیلی هفتم ۳۴ ساعت، ۳۶ ساعت برای کلاس هشتم، در کلاس نهم ۳۸ ساعت، برای دهمین سال تحصیلی ۳۹ ساعت و برای کلاس یازدهم ۳۹ ساعت تحصیلی در هفته وجود دارد و طول مدت سال تحصیلی در هر سال در کلاس های ۲ الی ۱۱، ۳۳ هفته تحصیلی است.
سال تحصیلی در تاریخ ۱ سپتامبر آغاز می‌شود و قبل از ۱ جولای به پایان می رسد .- زمان تعطیلات ۱۱ هفته در هر سال، از جمله زمستان است.
امروزه در قزاقستان تعداد ۹۱۴۸ پیش دبستانی (مهد کودک) برای کودکان ۳-۶ ساله با بیش از ۷۰۰۰۰۰ کودک، تعداد ۵۴۷۴ مدرسه برای تحصیل دانش آموزان از پایه ۶ تا ۱۱ (سال ۲۰۱۴) وتعداد ۱۱۴۸ دانشگاه در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا وجود داشته است.
سیستم آموزشی مدارس در قزاقستان سیستمی منظم و با کارکرد مناسب است که در دوران تحصیل دانش آموزان علاوه بر فراگیری دروس متداول آموزشی در طول دوران تحصیل برای آنها در مدارس و بخصوص از سوی کاخ های دانش آموزی، دانش آموزان در طول سال ، بویژه در ایام تعطیلات برنامه های فرهنگی ، هنری متنوعی برای آنها اجرا می شود و دانش آموزان با مسائل فرهنگی و هنری آشنا می شوند
299 PoxIaeMocTb B KasaxcraHe BHIpoca Ha 42% 3a 10 Ier
https://365info.kz/2016/05/rozhdaemost-v-kazahstane-vyrosla-na-42-za-10-let/ http://kstnews.kz/news?node=8919
380
قبلا زبان آموزشی مدارس قزاقستان زبان روسی بوده است ولی از حدود سال ۲۰۰۹ به این سو زبان رسمی آموزشی زبان قزاقی شده است و تنها در تعداد معدودی از مدارس که مختص روس زبان ها است آموزش به زبان روسی انجام می شود.
در سال ۲۰۱۳، ۸۷۶۴ مرکز قبل از دبستان (۳۳۴۰ کودکستان، مهد و ۵۴۲۴ مینی مراکز) برای حدود ۶۷۳۷۰۰. کودک دایر بوده است.
بیشترین میزان ثبت نام مهد کودک در پاولودار (۱۰۰%)، در ،(%۹۹,۵) Kostanai در Karaganda و (۹۸,۳%)، شرق قزاقستان (۹۷,۴%) و غرب قزاقستان (۹۵,۷%) مشاهده شده است.
در تمام مناطق کشور روند رشد مراکز قبل از مدرسه خصوصی قابل ملاحظه است، (به استثنای: آتیرائو، قزاقستان غرب و منطقه کاراگاندا)، در حال حاضر، سهم مهد کودک های خصوصی %۲۴ از تعداد کل مهد کودک ها است.
شایان ذکر است که از نظر "پوشش کودکان بین ۰ تا ۶ سال آموزش و پرورش پیش دبستانی و آموزش" قزاقستان همتراز با استرالیا، کانادا، فنلاند، یونان، لهستان، سوئیس و ترکیه است که در آن حدود ۶۰ درصد از کودکان در این گروه سنی توسط مهد کودک تحت پوشش است آموزش و پرورش قرار دارند. دولت جمهوری قزاقستان در ۲۳ آگوست ۲۰۱۲ ۸۰ ۱۰۸۰ در مورد استانداردهای اجباری دولت در حوزه آموزش و پروش پیش دبستانی قطعنامه ای بشرح زیر صادر کرد: ۱ مقررات عمومی،
۱ این استاندارد اجباری در پرورش پیش دبستانی مطابق با قانون جمهوری قزاقستان در تاریخ ۲۷ ژانویه ۲۰۰۷ "در آموزش و پرورش" تدوین شده است. در این قانون الزامات استاندارد اجباری عبارتند از:
۱) توسعه برنامه های درسی آموزش و پرورش پیش دبستانی، حصول اطمینان از تشکیل تواناییها و ظرفیتهای کلیدی؛ در اجرای منافع و تمایلات کودک با هدف؛ اجرای روند آموزش در موسسات آموزش قبل از مدرسه و آموزش
آموزش و پرورش پیش دبستانی با هدف توسعه و رشد کیفیت فیزیکی، شخصی و فکری کودکان، ایجاد صلاحیت های کلیدی مورد نیاز برای اطمینان از موفقیت اجتماعی و رقابت در طول زندگی، که آموزش قبل از دبستان موارد زیر را فراهم می‌کند:
381
(۳
۱) حفاظت از زندگی و تقویت سلامت کودک، رشد کامل فیزیکی، شکل گیری ارزشهای یک زندگی سالم بر اساس سنت های ملی مردم جمهوری قزاقستان؛
(2 ایجاد یک فضای کامل و ارائه پشتیبانی یکپارچه توسعه فردی از قبل از مدرسه توسعه گفتار، زبان، فرهنگ، ارتباطات، آموزش و اصول خواندن و نوشتن؛
(4 شکل گیری ارزشهای اخلاقی کودکان پیش دبستانی همسو با رفتار مثبت انسانی، هنجارها، قواعد
رفتار، آداب و رسوم و سنت های حاکم در جامعه مردم قزاق؛
(5 توسعه عشق به سرزمین مادری، احترام به نمادهای ملی، نگرش انسانی به جهان خارج، خانواده و مردم ملیت های مختلف؛
(6 ایجاد تصویر مفهوم اصلی و جامعه جهانی و محیط اجتماعی در کودکان؛ (7 رشد درک و فهم کودک، روشهای تشکیل فعالیت فکری، توسعه کنجکاوی فکری؛
(8 توسعه حس زیبایی شناسی کودک، خلاقیت در گرافیک، هنر و کلام و فعالیت های موسیقی. (9 محتوای آموزش قبل از مدرسه شامل پنج حوزه آموزشی: "سلامت"، "ارتباط"، "دانش"، "خلاقیت" و"جامعه." است
.8 محتوای این حوزه آموزشی از طریق یک فعالیت آموزشی سازمان یافته بوجود می آید، که فعالیت مستقل کودکان و بزرگسالان و فعالیت های مشترک کودکان شکل می گیرد. .9 حوزه آموزشی "سلامت"
هدف از این آموزش بالا بردن نگرش وجدان سلامت خود، درک سلامت به عنوان ارزش اصلی اعطا شده به انسان، توسعه فعالیت بدنی و تشکیل کیفیت فیزیکی کودکان است. سازماندهی فعالیت های آموزشی در آموزش و پرورش در حوزه "سلامت:" (1 تربیت بدنی؛
(2 امنیت اصول رفتاری.
.10 حوزه آموزش "ارتباطی"
هدف: آموزش کودک پیش دبستانی تربیت شخصیت چند زبانه با ارزش های اساسی از زبان مادری، آماده سازی کودک در تعاملات اجتماعی و فرهنگی ، توانایی برقراری ارتباط کلامی و غیر کلامی با جهان خارج. سازماندهی فعالیت های آموزشی در زمینه های آموزش "ارتباطی:"
1)
رشد قدرت بیان؛
382
(2 آشنایی با ادبیات؛
(3 آشنایی با اصول شرافتمندانه.
(4 آشنایی با زبان روسی و زبان های دیگر. .11 حوزه آموزشی "دانش"
هدف: تربیت کودک پیش دبستانی که قادر به درک تصویر کامل از جهان و استفاده از اطلاعات برای حل مشکلات حیاتی باشد است.
سازماندهی فعالیت های آموزشی در منطقه آموزشی "دانش:"
(1 سنجش؛
(2 آموزش مفاهیم ریاضی ابتدایی؛ (3 ساخت و ساز.
(4 چارچوب محیط زیست؛ (5 آشنایی با جهان اطراف.
.12 منطقه آموزشی "خلاقیت"
هدف: ایجاد حوزه حسی-عاطفی و طعم زیبایی از کودک، توسعه فرهنگ تفکر خلاق و تخیل در کودکان سنین قبل از مدرسه.
سازماندهی فعالیت های آموزشی در زمینه های آموزشی "ایجاد:" (1 نقاشی،
(2 مدل سازی؛ (3 نرم افزار؛ (4 موسیقی.
.13 منطقه آموزشی "جامعه"
هدف: مطالعه بالا بردن، شخصیت خلاق اجتماعی و تطبیقی، قادر به رفتار مثبت و نگرش در جامعه، آموزش و پرورش از عشق به کشور، احترام به بزرگان است.
1)
سازماندهی فعالیت های آموزشی در زمینه آموزش و پرورش "جامعه:" خودشناسی؛
(2 آشنایی با محیط زیست؛ زبان آموزشی:
383
در نهادها و گروه های آموزشی دولت، آموزش زبان قبل از مدرسه "زبان قزاقی" است که جایگزین زیان روسی شده است.
۱ حداکثر مجاز آموزش دانش آموزان و دانشجویان در هفته ، مدت زمان یک فعالیت آموزشی سازمان یافته معرفی به منظور حفاظت سلامت و روح و روان کودک است.
۲ حجم کار از تمام سطوح سنی آموزش قبل از مدرسه مربوط به هنجارهای بهداشتی و قوانین برای توسعه استانداردهای آموزشی دولت از آموزش و پرورش پیش دبستانی و آموزش است. چارچوب الگوی برنامه درسی تعیین شده برای هر دوره سنی.
۱۷. کودک در فراغت از تحصیل در آموزش های پیش دبستانی به مهارت های زیر دست پیدا خواهد کرد: ۱) رشد فیزیکی؛ ۲) کنجکاوی.
۳) فعالیت
۴) احساس پاسخگویی.
۵) تسلط به وسایل ارتباطی و راه های تعامل با بزرگسالان و همسالان.
۶) درک تصویر اولیه از خود، خانواده و جامعه (جامعه نزدیک)، دولت (کشور)، جهان و طبیعت؛ ۷) تسلط مهارت ها و توانایی های لازم برای تحصیل در مدرسه.
نظام فرهنگی و آموزشی در مدارس قزاقستان شامل دوره های ابتدایی و متوسطه است. تحصیلات تا دوره ی متوسطه، رایگان و اجباری است که از سن هفت سالگی شروع می شود. پیش از انقلاب اکتبر، دو نوع مدرسه در قزاقستان وجود داشت : مدارس روسی و مدارس و مکتب خانه های دینی که اکثرا در جنوب و جنوب شرقی کشور رواج داشت. اما در حال حاضر، مدارس در قزاقستان به مدارس روسی و مدارس قزاقی تقسیم می شوند. زبان آموزشی در مدارس روسی، روسی و در مدرسه های قزاقی به زبان قزاقی است.زبان های خارجی همچون انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و عربی و اخیرا فارسی نیز در برخی از مراکز دانشگاهی تدریس می شود.
نرخ سواد:
از برکات آموزش اجباری و رایگان در جمهوری قزاقستان، نرخ سواد برابر است با ۴ / ۹۹ درصد که زنان نیز از نرخ باسوادی بالایی برخوردارند.
384
شاخص های کلیدی و آمار آموزش در قزاقستان
دولت قزاقستان برنامه و قانون سیستم آموزش عالی کشور را برای سالهای ۲۰۱۱ الی ۲۰۲۰ ترسیم کرده است و از سوی وزیر آموزش و پرورش برنامه ای برای نظارت بر میزان دستاوردهای قانون پیش بینی شده توسط دولت برای دوره ۲۰۱۱- ۲۰۱۴ طی شماره RK از ۲۰۱۱/۱۲/۳۰ ۵۵۹۸۰. تنظیم شد. که نتایج حاصل از نظارت بر برنامه های سه ساله از سال ۲۰۱۱ - ۲۰۱۵ از نظر رشد به قرار زیر می باشد:
در مقایسه با سال ۲۰۱۰ که ۶۴۴۶ واحد آموزشی وجود داشته است ۲۳۱۸ واحد کودکستان، مهد کودک و مراکز متوسط و مهد کودک خصوصی یعنی ۱۸،۴ درصد افزایش یافته است. و افراد تحت پوشش پیش دبستانی برای کودکان ۳ تا ۶ سال در سال ۲۰۱۳ حدود %۷۳،۴ و در سال ۲۰۱۰ حدود %۵۵ افزایش داشته است.
آمار مراکز پیش دبستانی در سال ۲۰۱۳ تعداد ۸۷۶۴ مرکز شامل ۳۳۴۰ کودکستان، مهد و ۵۴۲۴ مراکز متوسط برای آموزش ۶۷۳۷۰۰ کودک بوده است که بیشترین میزان پوشش کودکان در مراکز پیش دبستانی در پاولودار ۱۰۰%، در کستانای %۹۹،۵ در کاراگاندا ۹۸،۳%، شرق قزاقستان %۹۷،۴ و در غرب قزاقستان %۹۵،۷ بوده است.بنا براین در تمام نقاط کشور روند رشد مدارس خصوصی قبل از دبستان بجز در منطقه آتیرائر در غرب قزاقستان و استان کاراگاندا کاملا مشهود است. بطوریکه در حال حاضر مهد کودکهای خصوص نسبت به کل مهد کودکهای موجود %۲۴ است.
از نظر پوشش کودکان پیش دبستانی از ۰ تا ۶ سال در قزاقستان همتراز با کشورهای استرالیا، کانادا، فنلاند، یونان، لهستان، سوئیس و ترکیه است که در آن حدود ۶۰ درصد از کودکان در این گروه سنی توسط پیش دبستانی تحت پوشش آموزش و پرورش قرار دارند.
تعداد مراکز آموزش متوسطه از ۲۶ مرکز در سال ۲۰۱۱ به ۹۰ مرکز در سال ۲۰۱۳ یعنی حدود %۴ افزایش یافته است
در ۶۰۸۸ مدرسه متوسطه یعنی حدود %۸۴،۶ مدارس به ۱۹۸۶۴۵۶ دانش آموز حدود %۸۴،۴ و به ۲۵۴۸۵۵ دانش آموز کم درآمد %۹۹ از این دانش آموزان غذای گرم رایگان داده می شود.
در مناطق آستانا، آلماتی، آکتوبه، آتیرائو و غرب قزاقستان تقریبا به تمام دانش آموزان مدارس ابتدائی غذای گرم داده می شود.
385
با توجه به رشد و توسعه روز افزون آموزش و پرورش پیش از دبستان و یازده ساله آموزش متوسطه در قزاقستان اجباری و رایگان است و در دسترسی به آموزش تبعیض جنسیتی وجود ندارد لذا آموزش و پرورش قزاقستان در بین کشورهای جهان از وضعیت مطلوبی برخوردار شده است. ۵-۱۱- وضعیت آموزش متوسطه:
در تاریخ ۱ ژوئیه سال ۲۰۱۰ در قزاقستان تعداد ۷۵۷۶ مدرسه متوسطه دولتی تحت نظارت و مدیریت نهادهای اجرایی محلی فعالیت می کردند، که حدود ۲,۵ میلیون دانش آموز در این مدارس آموزش دیده اند. از تعداد کل مدارس %۶۴,۶ آنها داری ساختمان های معمولی و ۲۰۱ مدرسه احتیاج به تعمیرداشته است در مدارس ابتدائی و متوسطه تنها ۴۱،۷ درصد مجهز به آزمایشگاه فیزیک، ۱۳،۲ درصد دارای آزمایشگاه شیمی. ۱۶،۳۰ درصد دارای اتاق زیست شناسی بوده اند.
از هر پنج نفر معلم یک نفر بیش از ۵۰ سال یا بیشتر سن دارند. تعداد کل معلمان با تجربه بیش از سه سال ۱۳ درصد است که با آموزش های دوره ای اطلاعات آنها به روز رسانی می‌شود. تعداد کارکنان جوان سیستم آموزش و پرورش ۲،۶ در صد است.
بر اساس آمار دولتی ۱ جولای سال۲۰۱۰، ۳۰۶ مدرسه حرفه ای، ۴۸۰ کالج وجود داشته است که در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۰۵ تعداد آنها ۶۴ مورد افزایش یافته است که ۲۲،۸ درصد آن در مناطق روستایی واقع شده است.
استانداردهای اجباری دولت در مورد آموزش متوسطه
مقررات عمومی:
استاندارد اجباری آموزش متوسطه مطابق با ماده ۵۶ قانون جمهوری قزاقستان در تاریخ ۲۷ ژوئیه سال ۲۰۰۷ تصویب شده است.
سازمان آموزش و پرورش جمهوری قزاقستان اقدام به انجام فعالیت های آموزشی مطابق با موارد زیر می کند:
(1 تعیین استانداردهای آموزشی آموزش متوسطه؛ (2 تدوین برنامه های درسی ؛
386
.3 استاندارد اجباری آموزش متوسطه:
(1 تبیین قواعد کلی و ساختار اساسی (اجباری) محتوای آموزش متوسطه.
(2 تنظیم حجم بار تحصیلی دانش آموزان، شرایط نظام روند آموزشی، و کیفیت سیستم نظارت و ارزیابی دانش؛
(3 تعیین الزامات مورد نیاز برای سطح آموزش دانش آموزان در موسسات آموزشی.
(4 تعیین الزامات اجرای روند آموزشی: استفاده منطقی از بودجه دولت، و نظارت بر مواد پایه و فنی موسسات آموزشی، و بهداشت و ایمنی دانش آموزان.
4.
استاندارد آموزش متوسطه، اصطلاحات و تعاریف مطابق با قانون جمهوری قزاقستان "در مورد
آموزش و پرورش ."
از سپتامبر ۲۰۱۲ معلمان مدارس به سه دسته تقسیم شدند که برای معلمین سطح ۱ حدود ۱۰۰%، معلمین سطح ۲ حدود %۷۰ و معلیمان سطح ۳ حدود %۳۰ به حقوق و مزایای آنها افزوده شد.
وضعیت رشد آموزش و پرورش در قزاقستان در سال ۲۰۱۳ با رشد ۲۲ پله ای جایگاه رتبه ۵۰ را در بین ۱۴۸ کشور به خود اختصاص داده است.
از نظر شاخص توسعه انسانی قزاقستان در سال ۲۰۱۳ جایگاه ۶۹ از ۱۸۷ کشور در رتبه کشورهای با شاخص توسعه انسانی بالا قرار گرفته است. در حالی که در سال ۲۰۱۰ دانشگاه های قاقستان در رتبه بندی جهانی قرار نمی‌گرفتند.
در سطح آموزش عالی یک دستاورد بزرگ برای قزاقستان حاصل شد که دو دانشگاه قزاقستان موجود در بین ۴۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفته است .همانطور که در اوایل ۲۰۱۰ دانشگاه قزاقستان در رتبه بندی جهان نمی گرفت.
بنا بر این از مجموع شاخص های نظارتی چنین بر می آید که در سال های اخیر تغییرات مثبتی در نظام آموزش و پرورش کشور حاصل شده است.۳۰۰
| آموزش و پرورش در قزاقستان: ثانویه، بالاتر و تحصیلات تکمیلی |
| 387 |
آموزش برای دانش آموزان تا پایان دوره متوسطه شامل دوره ابتدائی، فنی و حرفه ای اولیه؛ متوسطه حرفه ای ثانویه الزامی است که در این دوره برای دانش آموزان با استعداد برنامه های ویژه آموزشی اجرا می شود.
سیستم آموزش عالی در جمهوری قزاقستان
تعداد دانشجویان، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در کشور، استادان، میزان ، بودجه، اصول و مبانی و اهداف آموزش، تعداد دانشجویان دختر آموزش عالی به عنوان نمادی از آموزش و پرورش پس از آموزش ابتدائی، متوسطه و حرفه ای شامل مجموعه ای از دانش نظام مند و مهارت های عملی که به ما اجازه حل و فصل نظری و عملی کارها و امور تخصصی را می دهد.
در قزاقستان هم آموزش عالی بالاترین سیستم آموزشی بشمار می‌رود که بر اساس اعلامیه بلونیا که قزاقستان در ماه مارس سال ۲۰۱۰ به آن پیوست به عنوان چهل و هفتمین عضو عالی منطقه ای آموزش و پرورش اروپا تبدیل شد و هم اکنون حدود ۶۵ دانشگاه قزاقستان منشور این اعلامیه را امضاء کرده اند. بنا براین با پیوستن قزاقستان به این اعلامیه، آموزش عالی دارای سه سطح کارشناسی - کارشناسی ارشد - دکتری، تعریف شده است.
آموزش عالی در قزاقستان پس از دوره متوسطه و حرفه ای (دوره کالج) بصورت تمام وقت، پاره وقت، شبانه، از راه دور و پژوهشی بطور رایگان آغاز می‌شود.
کلاس های تمام وقت و روزانه که معمولا در این فرم آموزشی در تمام طول روز با میانگین ۵ الی ۶ ساعت آموزش داده می شود.
کلاس های شبانه که بعنوان دوره آموزشی پاره وقت شناخته می شود معمولا از ساعت ۶ بعد از ظهر حد اقل به مدت ۴ ساعت دایر می باشد که دانشجو می‌تواند در طول روز به کار بپردازد، و بعد از ساعت ۱۸ به آموزش بپردازد. که البته بعضی از رشته ها در این فرم آموزشی ممکن نیست.
آموزش از راه دور- مجموعه ای از آموزش هایی است که دانشجویان در فرایند یادگیری، معمولا از طریق فن آوری اینترنت و فضای مجازی بصورت آنلاین برای آموزش استفاده می کنند.
شهروندان قزاقستان فرصت دارند که از آموزش عالی رایگان به صورت رقابتی بهره مند شوند، که نحوه دریافت کمک مالی آموزشی دانشجویان از دولت را می‌توان در سایت اینترنتی وزارت علوم مشاهده کرد.
388
پیاده سازی سیاست راه آینده" جوانان دولت جمهوری قزاقستان تا سال ۲۰۲۰ طی قطعنامه شماره ۱۹۱ Ng ،۲۰۱۳/۰۲/۲۷ و برنامه عملی اجرای آن تدوین شده است.
وضعیت آموزش عالی و مراکز مهم دانشگاهی
با توجه به اهتمام دولت به امر آموزش عمومی ، تحصیل در اکثر دانشگاه های کشور، رایگان است و فرصت برای تحصیل جوانان بویژه برای شهرها و مناطق کوچک مهیاست. دانشگاه های مهم و بزرگ کشور در شهر آلماتی و سپس آستانا مستقرند. دانشگاه ملی فارابی آلماتی در رده بندی های جهانی و منطقه ای همواره جایگاه اول آسیای مرکزی را با اختلاف بسیار به خود اختصاص داده است: در این دانشگاه که در سال ۱۹۳۳ تأسیس شده است بیش از ۲۰ هزار دانشجو مشغول به تحصیلند. دانشگاه ملی اوراسیا ، دانشگاه فنی ساتبایف و دانشگاه فنی قزاقستان - بریتانیا در رده های بعدی قرار دارند.
در این میان دانشگاه بین المللی نظربایف که در سال ۲۰۰۹ در آستانا تأسیس شده است تلاش می‌کند از طریق همکاری با دانشگاه های مهم بین المللی و کسب استانداردهای جهانی به عنوان نمایه تحصیلات عالی قزاقستان مطرح شود.
۱۵۰۰ دانشجو در این دانشگاه تحصیل می کنند که کاملا بورسیه هستند . دولت همچنین در قالب برنامه بین المللی «بولاشاک» هر ساله حدود ۴۰۰ دانشجو را بصورت بورسیه در رشته های مهم عازم دانشگاه های کشورهای توسعه یافته (بویژه غربی) می کند.
آموزش عالی در مراکز و دانشگاه ها صورت می‌گیرد و همه ی دوره های آموزش عالی به نوعی به تخصص منتهی می شوند. تحصیلات دانشگاهی به صورت روزانه، شبانه و مکاتبه ای انجام می گیرد و بیشتر دانشجویان از شهریه و مقرری بهره مند هستند. صلاحیت ورود داوطلبان به آموزش عالی به وسیله ی آزمون ورودی سنجیده می شود. قزاق ها سهم بیشتری از دانشجویان را در آموزش عالی نسبت به دیگر جمهوری ها دارند .دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی، بیشتر در رشته های حقوق، بیولوژی، شیمی ، فیزیك، ریاضی، جغرافی، شرق شناسی، مکانیك، تاریخ و مردم شناسی، زبان شناسی، روزنامه نگاری، فلسفه و علوم سیاسی، اقتصاد، جامعه شناسی و موسیقی و ورزش فعال هستند در حال حاضر، دانشگاه الفارابی در آلماتی قزاقستان بزرگترین نهاد فرهنگی و آموزشی به حساب می آید. دانشگاه آبلای خان، دانشگاه بین المللی روزنامه نگاری، دانشگاه بین المللی خواجه احمد یسوی (دانشگاه قزاق - ترك ) در شهر ترکستان، دانشگاه اوراسیا در شهر آستانه ( پایتخت جدید قزاقستان )، انستیتو زبان عرب در شهر چیمکنت در جنوب قزاقستان، دانشگاه آبای و دانشگاه تربیت معلم از جمله نهادهای فرهنگی و آموزشی مهم در این جمهوری هستند.
389
برای دست یابی به دانش و تکنولوژی جدید روز، دانشگاه ها نقش اصلی را ایفا می کنند. در قزاقستان اغلب موسسه آموزش عالی مجهز به تکنولوزی کارآمد روز از جمله سایت های کامپیوتری است.کاربرد تجهیزات آموزشی پیشرفته علاوه بر دانشگاه ها در مدارس این کشور نیز مورد توجه مسوولان است. استفاده از استادان خارجی در رشته های گوناگون و تربیت نیروهای متخصص از جمله اهداف اصلی است.برای تکمیل پروژه جذب تخصص روز علاوه بر بکارگیری استادان خارجی ، به دانشجویان مستعد بورسیه های تحصیلی خارج از کشور (بولاشاک) اعطا می شود. قزاقستان منتظر بازگشت نیروهای تحصیل کرده خود است تا با بکار گیری آنان در مدیریت های مختلف تحولی اساسی در توسعه همه جانبه این کشور محقق گردد. در سال های اخیر بورسیه های دولتی افزایش چشمگیری داسته است: در دانشگاه های قزاقستان بیش از دویست گروه علمی و آموزشی در دانش های گوناگون مشغول فعالیت است. دانشگاه «نظربایف» نمونه و الگویی برای دانشگاه های قزاقستان است که در آن مدل نوآوری و خلاقیت آموزشی با متدهای جدید به کار گرفته می شود. نکته قابل توجه و مهم این است که جهت گیری آموزش دانشگاهی تماما بر اساس نیاز سنجی بخش های مختلف تولیدی و فرهنگی و بازار کار و نیاز اجتماعی است .از این رو هیچ فارغ التحصیلی بدون نیاز اجتماع به تخصص او تربیت نمی شود.
در قزاقستان بیست مرکز برای شناسایی استعدادهای درخشان راه اندازی شده است.این مراکز استعدادهای درخشان را شناسایی و راهی دانشگاه های ویژه می کنند. بنابر سیاست گذاری رییس جمهور جهت گیری دانشگاه ها باید در راستای فعالیت های نوآورانه باشد. از اهداف کوتاه مدت دانشگاهی در قزاقستان رسیدن به استانداردهای جهانی است به این منظور ارتقاء دست کم دو دانشگاه به رتبه بهترین دانشگاه های جهان مد نظر مسوولان قراردارد.
استفاده از ظرفیت اقتصادی مردمی در راستای توسعه دانشگاه نیز از اهداف آموزش عالی در این کشور است. به این منظور بخشی از آموزش دانشگاهی در قزاقستان غیر دولتی و با هزینه خانواده ها صورت می گیرد.دولت برای این مقصود آموزش های ویژه ای برای خانواده ها در نظر گرفته و سیستمی طراحی و به خانوده ها اموخته شده که در آن به پس اندازهای مالی ویژه فرزندان شان در سطح آموزش عالی مبادرت می نمایند. دانشگاه های قزاقستان اختیارات قابل توجهی در عقد قراردادهای فی مابین در زمینه تبادل استاد و دانشجو با سایر کشورها دارند. این امر بزودی تحول بزرگی در ارتقا سطح آموزش و جذب تخصص در این کشور خواهد داشت.
طبق آمارهای رسمی از هر ۳۷ فارغ التحصیل مقطع دکترا در علوم مختلف تنها یک نفر به تدریس و استادی در دانشگاه مشغول شده و بقیه مستقیما وارد بازار کار و تولید می‌شوند. این خود نشان دهنده هدفمند بودن آموزش عالی در قزاقستان است.
390
از ویژگی های فعالیت های دانشگاهی در قزاقستان توجه به امور فرهنگی و فوق برنامه است: دانشجویان ضمن فراگیری علوم در رشته های تخصصی مبادرت به آموزش و تجربه هنرهای دلخواه خود می کنند. برنامه های جذاب مسابقات هنری از جمله موسیقی ، رقص ، نمایش ، آوازخوانی ، مسابقات ورزشی و... از فعالیت های روزمره دانشگاهی است .از این رو دانشگاه در قزاقستان جاذبه های بسیاری برای دانشجویان دارد.
مراکز و نهادهای آموزشی دولتی
امروزه در قزاقستان تعداد ۹۱۴۸ پیش دبستانی (مهد کودک) برای کودکان ۳-۶ ساله (بیش از ۷۰۰۰۰۰ کودک)، تعداد ۵۴۷۴ ( ۱,۰۴,۲۰۱۴) مدرسه برای تحصیل دانش آموزان از پایه ۶ تا ۱۷ ، تعداد ۱۳۶ دانشگاه در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا وجود دارد.
دانشگاه آبلای خان، دانشگاه بین المللی روزنامه نگاری، دانشگاه خواجه احمد یسوی ( قزاق - ترك ) در شهر ترکستان، دانشگاه اوراسیا در شهر آستانه ) پایتخت جدید قزاقستان )، انستیتو زبان عرب در شهر چیمکنت در جنوب قزاقستان، دانشگاه آبای ، دانشگاه الفارابی و دانشگاه تربیت معلم دختران (ژنپی) از جمله نهادهای فرهنگی و آموزشی مهم در این جمهوری هستند.
آموزش و پرورش قزاقستان در سال ۲۰۱۳ در رنکیگ بین المللی با ۲۲ رتبه در میان ۱۴۸ کشور رتبه ۵۰ را از آن خود کرده است و شاخص توسعه انسانی (HDI) قزاقستان به طور پیوسته بهبود یافته است. در سال ۲۰۱۳، قزاقستان رتبه ۶۹ از ۱۸۷ کشور را در بین گروه کشورهای با HDI بالا را بخود اختصاص داده است.
سیر رشد مراکز نظام آموزش دولتی
| 2004-2005 | 2005-200 | 2006-200 | 2007-2008 | 2008-200 | 2009-2010 | 2010-2011 |
| 25710 | 31210 | 32490 | 33190 | 33490 | 34840 | 35425 |
جدول ۲. شاخص های اصلی آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی
| شاخص | 2007/2008 | 2008/2009 | 2009/2010 | 2010/2011 |
| مجموعه موسسات آموزش عالی | 140 | 144 | 145 | 148 |
| تعداد دانش آموزان | 717053 | 633814 | 610264 | 620442 |
391
| ثبت نام دولتی | 125179 | 118629 | 141852 | 140533 |
| % | 17,5 | 18,7 | 23,2 | 22,6 |
| آموزش زبان قزاقی | 334998 | 301815 | 303720 | 319940 |
| % | 47,0 | 47,6 | 49,8 | 51,5 |
| تمام وقت | 377989 | 330970 | 318712 | 329408 |
| % | 53,0 | 52,0 | 52,2 | 53,1 |
| مکاتبه ای | 339064 | 302844 | 291552 | 285311 |
| % | 47,0 | 48,0 | 47,8 | 45,9 |
دانشگاه های قزاقستان
قزاقستان در رتبه بندی یونسکو رتبه ۷ را دارد که نه تنها بالاتر از کشورهای مشترک المنافع بلکه رتبه آن از بسیاری از کشورهای پیشرفته نیز بالاتر است.
تعداد موسسات آموزش عالی در قزاقستان ۲۰۰۸-۲۰۱۳
| سال | 2007/2008 | 2008/2009 | 2009/2010 | 2010/2011 | 2011/2012 | 2012/2013 |
| جمعا | 140 | 144 | 145 | 148 | 146 | 132 |
| دولتی | 57 | 55 | 55 | 56 | 57 | 54 |
| خصوصی | 83 | 89 | 90 | 92 | 89 | 78 |
منبع: وزارت آموزش و علوم جمهوری قزاقستان
.فرهنگستان علوم قزاقستان یکی از مهمترین مراکز آموزشی قزاقستان بشمار می رود که در سال ۱۹۴۶ تأسیس شده است و در زمینه های مختلف علوم فیزیك، ریاضی، جغرافی، شیمی، بیولوژی، فیزیولوژی و جامعه شناسی فعالیت دارد.
دانشگاه دولتی فارابی: دانشگاه دولتی و ملی قزاقستان است در سال ۱۹۳۴ تأسیس گردید و از سال ۱۹۹۱ به دانشگاه « الفاربی» تغییر نام داد در این دانشگاه تعداد اساتید این دانشگاه ۱۵۳۰ نفر و دانشجویان نیز حدود ۱۴۰۰۰ نفر می‌باشد که بصورت روزانه، شبانه و مکاتبه ای به تحصیل مشغولند. این دانشگاه عضو سازمان بین المللی دانشگاه ها می‌باشد.
392
.از دیگر دانشگاه های مهم قزاقستان می توان: دانشگاه دولتی کاراگاندا، دانشگاه زبان های خارجی قزاق، دانشگاه خواجه احمد یاسوی و بسیاری از مؤسسات آموزش عالی دیگر نام برد.
مقاطع تحصیلی در مراکز آموزش عالی قزاقستان
در آموزش عالی: یک ساعت کلاس دانشگاهی متناسب با رشته و سال تحصیلی بین ۵۰، تا ۱۰۰ دقیقه متغییر است، مدت زمان کل سال تحصیلی تقریبا ۳۶ هفته است که دوره علمی یک ترم ۱۵ هفته تعریف شده است. آموزش عالی در جمهوری قزاقستان از نظر قانون به سه دسته تقسیم می شود:
آموزش عالی پایایی؛
آموزش عالی تخصصی؛
آموزش عالی علمی و تعلیمی (فوق لیسانس، دکترا)؛
آموزش عالی در جمهوری قزاقستان بر طبق استاندارد بولونیا در سه مقطع یعنی لیسانس (کارشناسی)، فوق لیسانس (کارشناسی ارشد) و دکترا انجام می شود. اما فقط دانش آموزانی که آموزش متوسطه، فنی و حرفه ای و یا متوسطه ی ویژه را می خوانند می توانند در دانشگاه ها ادامه ی تحصیل بدهند. آموزش عالی در مقطع لیسانس (کارشناسی) ۴ سال، در مقطع فوق لیسانس (کارشناسی ارشد) ۲ سال (آموزش عالی ویژه ۱ سال) و در مقطع دکترا ۳ -۲ سال طول می‌کشد. ولی کسانی که در رشته های پزشکی درس می خوانند اول باید دیپلم آموزش عالی را که ۵ سال طول می کشد گذرانده بعد دوره ی تخصصی (residency) را بگذرانند و سپس وارد دوره ی فوق لیسانس و دکترا شوند.
در جمهوری قزاقستان موسسه های آموزش عالی در قالب انستیتو، اکادمی و دانشگاه فعالیت می‌کنند.بر طبق آمار سال ۲۰۱۰-۲۰۱۱ در کشور قزاقستان ۱۴۹ موسسه آموزش عالی از جمله ۹ دانشگاه ملی، ۱۳ موسسه آموزش عالی نظامی و ۹۶ موسسه ی خصوصی فعالیت می کنند و تقریبا ۶۲۰ هزار دانشجو (به جز دانشجویان ارشد و دکترا) درس می خوانند. شهروندان قزاقستان امکان آموزش عالی رایگان (البته آموزش عالی اولیه) را دارند. بر طبق قانون موسسه های آموزش عالی دولتی و خصوصی دارای حقوق مساوی هستند. در زمینه های خاصی آنها حقوق مستقلی دارند. هم موسسه های دولتی و هم موسسه های خصوصی حق دارند با دانشگاه ها و شرکای بین المللی روابط مستقیمی برقرار کنند، کارمند استخدام کنند، در زمینه
های مختلف قرارداد ببندند و .
اما موسسه های آموزش عالی خصوصی در مقایسه با موسسات دولتی می
توانند راحت تر کتب مورد نیاز، وسایل کمک آموزشی اعم از فن آوری و تجهیزات آموزشی را تهیه نمایند، استادان خارجی را دعوت به همکاری کنند و ساختمان و زمین خصوصی برای خودشان داشته باشند. اما برنامه های آموزشی و تخصصی آموزش عالی را دولت تعیین می‌کند. هم موسسه های آموزش عالی دولتی 393
و هم موسسه های آموزش عالی خصوصی تحت نظر وزارت آموزش و پرورش فعالیت می‌کند.مدیر دانشگاه های ملی را رییس جمهور کشور و مدیر سایر دانشگاه ها دولتی را دولت منصوب می کنند. اما موسسه های دولتی و خصوصی حق ندارند در دانشگاه خود رشته، تخصص، پذیرش دانشجو، اعطای بورسیه، فرایند آموزشی، اعطای درجه علمی را به روش خودشان انجام بدهند برای این کار اجازه ی دولت ضروری است. دولت سالانه بودجه و میزان بورسیه های دانشگاه ها را معین می کند. البته بورسیه های دولتی به برندگان مسابقات بین المللی و سراسری کشور، به برندگان در امتحانات (یعنی کسانی که در طول آموزش متوسطه به عنوان دانش آموزان ممتاز بوده اند و توانسته اند در امتحانات امتیازات بالایی را کسب نمایند) اعطا می کنند و هم چنین بر اساس کنکور هم بورسیه اعطا می گردد. البته برای دانش آموزان معلول، یتیم، روستایی هم بورسیه هایی داده می شود. بعد از اتمام آموزش متوسطه دانش آموزان کنکور می دهند و براساس نتیجه ی آن اجازه ی ورود به دانشگاه ها به آنها داده می شود.
اقدامات دریافت مجوز رسمی بین المللی دانشگاه ها از جمله مجوز ویژه و تخصصی باید انجام شود. بر طبق داده های وزارت آموزش و پروش جمهوری قزاقستان ۵ دانشگاه ملی کشور در راه به دست آوردن اعتبار بین المللی در حال بررسی هستند. با این هدف دو دانشگاه ملی قزاقستان یعنی دانشگاه ملی الفارابی و دانشگاه ملی فنی حرفه ای به نام ساتپایف اعتبار بین المللی کسب نموده اند. دانشگاه الفارابی اعتبار بین المللی را از آژانس اعتباری لامان و دانشگاه ملی فنی حرفه ای از مرکز اعتباری روسیه و آلمان دریافت کرده ند. دانشجویان مقطع لیسانس در دانشگاه ها حق انتخاب زبان آموزشی را دارند یعنی آنها می‌توانند به زبان قزاقی، روسی و یا انگلیسی تحصیل کنند. اما دانشجویان فوق لیسانس و دکترا فقط باید به زبان انگلیسی ادامه تحصیل دهند. دانشجویان به شکل زیر می‌توانند در موسسه های آموزش عالی درس بخوانند: کلاسهای روزانه
آموزش غیر حضوری؛ کلاسهای شبانه؛
آموزش از راه دور؛
بورس تحصیلی دولت قزاقستان
علاوه بر این؛ در سال ۱۹۹۳ رییس جمهور قزاقستان برنامه ی آموزشی «بالاشاک» را تصویب کرد.بر اساس این برنامه دانشجویان با استعداد می توانند در دانشگاه های معروف جهان بورسیه ی دولتی دریافت نمایند و به طور رایگان تحصیل نمایند ولی از آنجا که دانشجویان بورسیه ی دولت می باشند و با خرج دولت در خارج
394
از کشور ( کشورهایی اعم از انگلستان، آلمان، کره جنوبی، چین، مالزی، امریکا و غیره) درس می‌خوانندآنها متعهدندهنگام برگشت برای دولت کارکنند به این ترتیب اشتغال دانشجویان تضمین می شود.
اولین موسسه ی آموزش عالی جمهوری قزاقستان سال ۱۹۲۸ تاسیس شده است. این موسسه در حال حاضر به نام دانشگاه ملی تربیت مدرس منتسب به «آبای» شناخته می شود. فهرست دانشگاه های ملی جمهوری قزاقستان به شرح زیر می باشد:۳۰۱
فهرست دانشگاه های ملی جمهوری قزاقستان موسسه های ملی قزاقستان
| مکان دانشگاه | سال تاسیس | نام دانشگاه |
| آستانه | ۱۹۹۶ | دانشگاه ملی اوراسیا |
| آلماتی | ۱۹۷۸ | اکادمی ملی هنر به نام «ژورگین اف» |
| آلماتی | ۱۹۴۴ | هنرستان عالی موسیقی ملی به نام «کورمان غازی» |
| آلماتی | ۱۹۲۹ | دانشگاه ملی کشاورزی |
| آلماتی | ۱۹۳۱ | دانشگاه ملی پزشکی به نام «اسفیندیاراف» |
| آلماتی | ۱۹۲۸ | دانشگاه ملی تربیت مدرس قزاقی به نام «آبای» |
| آلماتی | ۱۹۳۴ | دانشگاه ملی قزاقی به نام «الفارابی» |
| آلماتی | ۱۹۳۴ | دانشگاه ملی فنی به نام «ساتپایو» |
| آستانه | ۱۹۹۸ | دانشگاه ملی هنر قزاقی |
| ۳۰۱ کتاب «آموزش و پرورش قزاقستان»، شرکت امار جمهوری قزاقستان، آلماتی، ۲۰۱۲؛ | |
| سایت رسمی وزارت آموزش و پرورش قزاقستان | |
| سایت رسمی تعدادی از دانشگاه های معتبر جمهوری قزاقستان: | |
| دانشگاه | |
| http://www.kaznu.kz/ru/146/page | الفارابی |
| http://www.ablaikhan.kz/ru/our- | دانشگاه آبلایخان |
| university.html | |
| http://old.ablaikhan.kz/kz/for_nash_universitet/history.php | |
| http://www.kazmkpu.kz/ru/ob- | دانشگاه تعلیم و تربیت دختران |
| universitete | |
| دانشگاه س. | |
| http://sdu.edu.kz/about | دمیرل |
| دانشگاه | |
| /http://www.kaznpu.kz/ru | آبای |
| 395 | |
| ترکستان | ۱۹۹۱ | دانشگاه بین المللی ترکی و قزاقی |
| آلماتی | ۲۰۰۹ | دانشگاه بین المللی فن آوری اطلاعات |
| آستانه | ۲۰۱۰ | دانشگاه نظربایف |
| اکتوبه | ۱۹۶۶ | دانشگاه دولتی منطقه ی اکتوبه |
| ارکالیک | ۱۹۷۲ | دانشگاه دولتی تعلیم و تربیت ارکالیک |
| آتیراو | ۱۹۳۹ | دانشگاه دولتی آتیراو |
| آتیراو | ۱۹۵۸ | دانشگاه نفت و گاز |
| اوسکیمن | ۱۹۸۰ | دانشگاه دولتی فنی استان شرقی قزاقستان |
| اوسکیمن | ۱۹۵۲ | دانشگاه دولتی استان شرقی قزاقستان |
| سیمی | ۱۹۵۳ | دانشگاه پزشکی دولتی سیمی |
| تالدیقورغان | ۱۹۷۲ | دانشگاه دولتی ژتیسو |
| اورال | ۱۹۶۳ | دانشگاه کشاورزی و فنی استان غربی قزاقستان |
| اکتوبه | ۱۹۵۷ | دانشگاه پزشکی دولتی استان غربی قزاقستان |
| اورال | ۲۰۰۰ | دانشگاه دولتی استان غربی قزاقستان |
| آلماتی | دانشگاه تعلیم و تربیت دختران (ژنپو) | |
| تمیرتاو | ۱۹۶۳ | دانشگاه صنعتی کاراگاندا |
| کاراگاندا | ۱۹۵۰ | دانشگاه پزشکی دولتی کاراگاندا |
| کاراگاندا | ۱۹۷۲ | دانشگاه دولتی کاراگاندا |
| کاراگاندا | ۱۹۵۳ | دانشگاه فنی کاراگاندا |
| اکتاو | ۱۹۷۶ | دانشگاه مهندسی و فنی دریای خزر |
| کاکشیتاو | ۱۹۹۶ | دانشگاه دولتی کاکشیتاو |
| کاستانای | ۱۹۹۲ | دانشگاه دولتی کاستانای |
| کاستانای | ۱۹۳۹ | دانشگاه دولتی تعلیم و تربیت کاستانای |
| پاولادار | ۱۹۶۲ | دانشگاه دولتی تعلیم و تربیت شهر پاولادار |
دانشگاه های بین المللی قزاقستان
دانشگاه های دولتی
396
| پاولادار | ۱۹۶۰ | دانشگاه دولتی پاولادار |
| رودنی | انستیتو صنعتی رودنی | |
| پتراپاولسک | ۱۹۳۷ | دانشگاه دولتی استان شمال قزاقستان |
| تراز | ۱۹۹۸ | دانشگاه دولتی تراز |
| شیمکنت | ۱۹۴۳ | دانشگاه دولتی استان جنوبی قزاقستان |
در سطح آموزش عالی دستاورد جمهوری قزاقستان این است که دو دانشگاه قزاقستان در سال ۲۰۱۰ در بین ۴۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفته است.
تعداد موسسات آموزش عالی در قزاقستان ۲۰۰۸-۲۰۱۳
| سال | 2007/2008 | 2008/2009 | 2009/2010 | 2010/2011 | 2011/201 | 2012/201 |
| جمعا | 140 | 144 | 145 | 148 | 146 | 132 |
| دولتی | 57 | 55 | 55 | 56 | 57 | 54 |
| خصوصی | 83 | 89 | 90 | 92 | 89 | 78 |
منبع: وزارت آموزش و علوم جمهوری قزاقستان
با توجه به اهمیت دانشگاه ملی فارابی و انستیتوی علوم جمهوری قزاقستان و دانشگاه بین المللی نظربایف؛ این سه مرکز آموزشی معرفی می شود و از ذکر جزئیات سایر دانشگاه ها و مراکز علمی و آموزشی خودداری می شود.
دانشگاه الفارابی
دانشگاه ملی قزاقی به نام فارابی که در ۱۵ ژانویه ی سال ۱۹۳۴ تاسیس شد در ابتدا در رشته ی تعلیم و تربیت فعالیت می‌کرد اما با شروع جنگ جهانی دوم دانشگاه مجبور شد در رشته های مانند شیمی، زیست شناسی، ترجمه، اپراتورهای رادیوی و غیره درس بدهد. در سالهای جنگ فعالیت دانشگاه بسیار دشوار بود. استادان و دانشجویان به جبهه رفتند که بعضی آنها برنگشتند. با اتمام جنگ دوم جهانی در دانشگاه میزان دانشجویان افزایش یافت. در دانشگاه بعد از جنگ جهانی دوم ۵ دانشکده با ۹۷۷ دانشجو وجود داشت. سالهای ۱۹۵۴-۱۹۵۵ در دانشگاه ۳۷۷۸ دانشجو درس می خواند
و ۳۸۶ استاد تدریس می کرد. سال ۱۹۷۰ دانشگاه در ۱۶ رشته ، ۱۰ دانشکده و ۶۵ زیر دانشکده (kaempa) فعالیت می کرد. سال ۱۹۸۰ در ۸۹ زیر دانشکده ۸۶۹ اساتید، از جمله ۷۹ پروفسور، ۵۴۰ دانشیار و دکترا کار می کردند: آن زمان دانشگاه ملی قزاقی به نام کیراف معروف بوده است و فقط بعد ازگرفتن استقلال یعنی سال ۱۹۹۱ به نام الفارابی تبدیل شد که در سال ۲۰۱۳ هشتادمین سالروز تاسیس خود
را جشن گرفت.
این دانشگاه در حال حاضر از ۶ بخش (اداره امور علمی، اداره علوم و نوآوری، بخش فعالیتهای آموزشی، اداره همکاری بین المللی، بخش اقتصادی و برنامه ریزی بودجه، بخش تولید )، ۱۴ دانشکده (دانشکده زیست شناسی و بیوتکنولوژی؛ دانشکده جغرافیا و طبیعت؛ دانشکده تاریخ، باستان شناسی و مردم شناسی؛ دانشکده مکانیک و ریاضیات؛ دانشکده آموزش پیش دانشگاهی؛ دانشکده شرقشناسی؛ دانشکده روزنامه نگاری؛ دانشکده فلسقه و علوم سیاسی؛ دانشکده ی روابط بین المللی؛ دانشکده اقتصاد عالی و تجارت؛ دانشکده فیزیک و فنی؛ دانشکده زبانشناسی، ادبیات و زبانها جهان؛ دانشکده حقوق؛ دانشکده شیمی و فن آوری شیمی)، مرکز نگارش علمی و انتشارات، مرکز اعتباربخشی و مدیریت کیفیت، موسسه فناوری اطلاعات و توسعه نوآوری، موسسه مطالعات پیشرفته، بخش نظامی، کتابخانه ی علمی، انتشارات، موزه، مرکز آموزشی اینترنتی، خوابگاه، مجتمع ورزشی، رسانه تشکیل می‌شود. امروزه در دانشگاه حدود ۲۰ هزار دانشجو، از جمله ۷۰۰ دانشجوی خارجی درس می‌خوانند و تقریبا ۲ هزار استاد درس می دهند. دانشگاه الفارابی در مقطع لیسانس، فوق لیسانس و دکترا به تعلیم و تربیت مشغول است.
بر اساس رنکینگ جهانی QS World University Rankings Results و سایت Top Universities دانشگاه فارابی بین دانشگاه های جهانی در سال ۲۰۰۹ جای ۶۰۰، سال ۲۰۱۰ بین ۵۰۱ -۵۵۵، سال ۲۰۱۱ بین ۴۰۰-۴۵۰ و سال ۲۰۱۲ رتبه ۳۹۰ را گرفته است. این دانشگاه در سال ۱۳۵۴ هشتادمین سال تأسیس خود را جشن گرفت. 398
رئیس جمهور قزاقستان نور سلطان نظربایف در راستای حل چالش های پیش روی کشور، سیاستهای جدید اقتصادی قزاقستان را در راستای تداوم اصلاحات ساختاری در نظام اقتصادی کشور، توسعه و گسترش آموزش کشور، بخش بهداشت و درمان و کشاورزی را ابلاغ داشته است.
در راستای برنامه ی صنعتی‌سازی کشور، ۱۰ مرکز آموزش عالی با هدف برقراری ارتباط علم با عرصه های مختلف اقتصادی و صنعتی و تربیت نیروهای متخصص تعیین گردیده اند. رئیس جمهور سفارش بر ایجاد زیرساختهای اعتباری و فنی این مراکز آموزشی را داشته است و برای نیل به این هدف مبلغی به میزان ۱۰ میلیارد تنگه تا سال ۲۰۱۷ به این امر اختصاص داده است
سیاست نوین اقتصادی قزاقستان که در بالا بدان اشاره شد ، برنامه ای کاملا روشن و واضح برای نیل به اهداف راهبردی قزاقستان ۲۰۵۰ می‌باشد.
رئیس جمهور همچنین چارچوب و اهداف سیاسی دقیق نظام آموزش عالی کشور را مبنی بر اینکه «تا سال ۲۰۲۰ میلادی دو مرکز آموزش عالی قزاقستان باید در نظام رتبه بندی دانشگاه های جهان قرار گیرند» تعریف شده است که یکی از آنها دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی می باشد.
تحقق این اهداف مستلزم تغییر اساسی در تمامی زمینه های فعالیت و عملکرد دانشگاه های جمهوری قزاقستان است. دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی ضمن برخورداری از جایگاهی برتر به عنوان مرکز آموزشی و مرکز جهانی برنامه ی سازمان ملل «تاثیر آکادمی» در زمینه ی پیشرفت و توسعه ی پایدار، نقشی کاملا فعال در عرصه ی تحصیلی، آموزشی و علمی در سطح جهانی دارد.
دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی به عنوان بزرگترین دانشگاه قزاقستان به شمار می‌رود که در آن در حدود ۲۰ هزار دانشجو از اقصی نقاط کشور و از آن سوی مرزهای دور و نزدیک مشغول به تحصیل هستند. این دانشگاه در ۱۴ دانشکده مشغول تربیت متخصصین در ۱۸۰ تخصص در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می باشد. تربیت این متخصصین به ۳ زبان، با حضور ۲۰۰۰ استاد عالی رتبه صورت می پذیرد و در این میان بیش از ۱۰۰۰ پروفسور و دانشیار، بالغ بر ۶۰ آکادمیسین و بیش از ۷۰ دارنده ی جوایز و نشانهای دولتی و غیر دولتی فعالیت می کنند.
دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی به عنوان قدیمی‌ترین مرکز آموزش عالی کشور با برخورداری از زیرساختها و امکانات پیشرفته قابلیت تبدیل شدن به یک دانشگاه بین المللی علمی و پژوهشی را دارد
نتایج رتبه بندی دانشگاه های دنیا که معیار سنجش و ارزیابی آنها بر ارزیابی فعالیت و عملکرد دانشگاه های پزوهشی فعال در فضای زبانی انگلیسی استوار است گواهی بر موفقیت آمیز بودن سیر ارتقاء دانشگاه می 399
باشد. به همین علت جایگاه این مرکز آموزش عالی در رتبه بندی بین المللی یکی از ملاک های مهم در مسیر ایجاد دانشگاه نسل سوم می باشد.
بر اساس اطلاعات موسسه معتبر بین المللی انگلیس QS World University Ranking در سال ۲۰۱۴ دانشگاه الفارابی با کسب رتبه ۳۰۵ در لیست ۴۰۰ دانشگاه معتبر جهان قرار گرفت. همچنین بر اساس اطلاعات موسسه ی رتبه بندی دانشگاه ها QS این دانشگاه رتبه ی سوم را در میان دانشگاه های کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS) و مقام اول را در میان دانشگاه های جمهوری قزاقستان دارا می باشد. دانشگاه الفارابی در آسیای مرکزی تنها دانشگاهی است که مفتخر به کسب نشان عالی ۳ ستاره ی سازمان معتبر بین المللی QS-STAR در زمینه ی ارایه خدمات آموزشی در چارچوب استانداردهای جهانی شده است. دانشگاه موفق به کسب اعتبار نامه ی بین الملی از طرف موسسه های مشهور و معتبر خارجی AQUIN و ASIIN شده است: کارفرمایان و صاحبان صنایع، صلاحیت حرفه‌ای و بنیه قوی علمی دانش آموختگان دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی را مورد تمجید قرار می‌دهند.
برنامه‌های آموزشی مشترک با دانشگاههای آمریکا، اروپا و آسیا بصورت موفقیت‌آمیزی با تحویل دو سویه ی دیپلم بین المللی و گواهینامه اجرا شده اند. این امر خود گواهی بر عملکرد عالی دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی در حیطه ی آموزشی جهانی می‌باشد. امروزه مدرک تحصیلی دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی تقریبا در تمامی رشته ها و تخصص ها با دانشگاه های معتبر دنیا در یک رتبه قرار دارد.
هر ساله دانشگاه های مشترک اعم از دانشگاه سازمان همکاری شانگهای و دانشگاه اتحادیه کشورهای مستقل در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرد.
دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی بصورت فعال در تمامی برنامه های اتحادیه اروپا شرکت دارد، که این امر خود باعث هماهنگی بیشتر در راستای اجرای مفاد موافقتنامه ی سیستم ارزشیابی یکسان اروپایی (فرایند بالونسکی) می شود و سیاست آکادمیکی دانشگاه ها به استانداردهای اروپایی را نزدیک می‌کند.
دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی بصورت موفقیت‌آمیزی با تعدادی بالغ بر ۴۰۰ دانشگاه بزرگ جهان همکاری دارد. در کلاس های درس دانشگاه ملی قزاقستان سخنرانی علمی و مشاوره، رایزنی علمی و تبادل تجربیات علمی ۱۵۰ دانشمند برجسته خارجی که ۷ تن از آنها دارنده جایزه ی نوبل نیز هستند صورت می‌گیرد. دانشجویان دانشگاه نه تنها بر اساس برنامه های معتبر بین المللی تعلیم می بینند بلکه این امکان را هم دارند که مدرک تخصصی بین المللی دریافت کنند. به عنوان مثال برند جهانی آمریکا یعنی شرکت «-Hewlett
400
«Packard در دانشگاه ملی قزاقستان یک مرکز معاصر علمی-آموزشی افتتاح کرده است: شرکت ژاپنی «Konikca minolta» در دانشگاه آزمایشگاه فناوری های پیشرفته بنا کرده است.
یکی از طرح های عظیم دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی ایجاد خوشه های نوآوری «مهندسی و فناوری پیشرفته» با همکاری و مشارکت پارک علم و فناوری «آلتااو» می باشد. ۹،۵ میلیارد تنگه برای احداث پارک علم و فناوری، مرکز رشد، مرکز صنعتی و تولیدی، آزمایشگاه های موسسات علمی-پژوهشی و خوابگاه مجهز و راحت با ظرفیت اسکان ۱۵۰۰ نفر دانشجو و دانشمندان جوان اختصاص یافته است.
در راستای ارتقای جایگاه دانشگاه در عرصه های جهانی علمی و آموزشی دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی در سال ۲۰۱۱ میلادی انجمن بین المللی دوستان را افتتاح کرده است. و هم اکنون در ترکیب این انجمن بالغ بر ۲۵۰ دانشمند خارجی و همکاران از اقصی نقاط جهان مشارکت دارند
امروز دانش آموختگان این دانشگاه در عرصه های مختلف اقتصادی، مدیریت دولتی و دیگر حیطه ها فعالیت دارند و در میان دانشگاه های کشورهای مستقل مشترک المنافع تنها دانشگاهی است که در نشست بین المللی «RIO+20» در مجمع جهانی سازمان ملل متحد در برزیل، در راستای حمایت از طرح های ریاست جمهوری کشور قزاقستان یعنی «راهبرد جهانی برای توسعه انرژی های پاک» و «پل سبز»، طرحی را تحت عنوان «پل سبز برای همه ی نسل ها» ارایه کرده است.
در دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی در سال ۲۰۱۳ یک مرکز منطقه ای آسیای مرکزی برای توسعه ی پایدار در چارچوب برنامه ها و طرح های یونسکو-UNITWIN ایجاد شد. در همین راستا دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی سومین نشست رؤسای دانشگاه های آسیا، که خود نقشی بسزایی در فرایند همگرایی و یکپارچه سازی در منطقه ی آسیا دارد را برگزار کرده است.
در این نشست نمایندگان ۴۰ کشور طرح « مدل توسعه پایدار» را مورد بررسی قرار داده و تصویب کرده اند در همین راستا از ۵ لغایت ۷ نوامبر با همکاری و مشارکت آکادمی جهانی علوم و فنون و کنسرسیوم دانشگاه های جهان، همایش بین المللی در سطح جهانی با موضوع « پارادایم جدید توسعه انسانی پایدار - G-Global قالب گفت و گوی جهانی»، با حضور رئیس پارلمان جمهوری قزاقستان ک -ژ. توکایف، همچنین دانشمندان فرهیخته، و نمایندگان سازمانهای بزرگ و تأثیر گذار بین المللی چون باشگاه روم، جنبش بین المللی اروپا، صلیب سبز بین الملل، موسسه دیپلماسی فرهنگی، مرکز بین المللی «نظامی گنجوی»، مشارکت و همکاری برای تغییر، پوگواش و غیره، برگزار شد.
401
از ویژگی های اصلی این همایش، که بازتاب گسترده ای در رسانه های معتبر جهان به همراه داشته است، این بود که اولین بار در آن مشکلات و چالش های تعریف یک پارادایم جدید توسعه انسانی پایدار در قالب G- - Global بستری برای گفتگوی جهانی - که از طرف رئیس جمهور آقای ن.آ. نظربایف طرح شده است مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند.
علاوه بر آن، موضوع کنفرانس فوق الذکر بازتاب گسترده ای نیز در جریان برگزاری نشست جهانی یونسکو در تاریخ ۱۰ لغایت ۱۲ نوامبر در شهر ناگویای ژاپن داشت که خود به عنوان نقطه ی عطفی در پایان دوره ی ده ساله ی آموزش در راستای توسعه ی پایدار واقع شده است.
ایجاد خوشه ی زیست پزشکی در دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی به عنوان یک مرکز پزشکی قدرتمند و متشکل از یک بیمارستان مجهز، آزمایشگاه علمی- تحقیقاتی، زیرساخت های لازم از طریق جذب سرمایه گذاری خارجی از برنامه ها و اهداف مهم این دانشگاه می باشد. در این پروژه دانشگاه ها، شرکت های مهندسی، عمرانی و مالی قزاقستان، کره جنوبی، هنگ‌کنگ و سنگاپور مشارکت دارند. با هدف احداث خوشه ی زیست پزشکی در دانشگاه ملی قزاقستان مرکز تشخیص طبی که اخیرا شخصا بوسیله ی ریاست جمهوری قزاقستان جناب آقای نظربایف افتتاح شده است.
دانشگاه ملی قزاقستان فارابی به عنوان یک دانشگاه پیشرو و معتبر در کشور تمام تلاش خود را در راستای توسعه و گسترش همکاری با دانشگاههای جهان اسلام مبذول می دارد و با دقت زیادی بر وضعیت امور مربوط به جهان اسلام نظارت دارد. دانشگاه فارابی یک دانشگاه معتبر تخصصی در حوزه ی تربیت نیروهای دیپلمات شرق شناس است، که احساس پیوند و قرابت معنوی و فرهنگی با تمام مسلمانان جهان دارد. تا به امروز، دانشگاه اقدامات مهم و فراوانی را در راستای ایجاد همکاری با دانشگاه های خاورمیانه صورت داده است. به عنوان مثال، با دانشگاه اردن و دانشگاه علوم و فناوری اردن چندین توافق نامه و قرارداد در زمینه ی علوم و آموزش منعقد نموده است: در همین راستا مرکز «الفارابی» نیز در دانشگاه اردن تأسیس شده است.
به زودی مرکز مشابهی نیز در در دانشگاه اسکیشهیر ترکیه و یک مرکز ترجمه ی زبانهای شرق، و همچنین مشترکا با دانشگاه کراچی پاکستان آزمایشگاه و لابراتوار شیمی در مرکز بین المللی علوم زیستی و شیمی وابسته به دانشگاه کراچی تأسیس می گردد
اخیرا (۲۰۱۳) دانشگاه در جریان میزبانی از مهمان عالی رتبه دبیر کل سازمان همکاری اسلامی آقای عیاد بن امین مدنی توافقاتی صورت پذیرفت که در زیر بدان اشاره می شود: 402
۱) افتتاح مرکز اطلاعات سازمان همکاری اسلامی در دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی
۲) تخصیص کمک هزینه‌ی تحصیلی دانشگاه ملی قزاقستان برای شهروندان کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی
۳) مساعدت سازمان همکاری اسلامی در برقراری همکاری با دانشگاه های معتبر جهان اسلام
۴) اطلاع‌رسانی در مورد اقدامات و برنامه ها در حوزه ی آموزش و علوم که در چارچوب سازمان همکاری اسلامی برگزار می‌شوند.
دانشگاه فارابی در راستای توسعه روابط خود با دانشگاه معتبر و بزرگ دنیا طی سفری که آقای موتانف رئیس دانشگاه در سال ۱۳۵۴ به تهران داشت، طی ملاقاتی که با آقای دکتر ابوذر ابراهیمی ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات
اسلامی، با رئیس و مسئولین دانشگاه شهید بهشتی و مرحوم
دکتر آئینه وند رئیس وقت پژوهشگاه علوم انسانی وزارت
فرهنگ و آموزش عالی تفاهمنامه و قرارداد های همکاری
منعقد نمود که این تفاهمنامه ها زمینه روابط گسترده دانشگاه فارابی را با مراکز فرهنگی و مراکزعلمی و آموزشی جمهوری اسلامی ایران را فراهم کرد: در همین راستا
قزاقستان ایران را همسایه‌ای صلح‌طلب در کرانه‌های دریای
راهکارهای توسعه و تعمیق روابط علمی و دانشگاهی ایران و قزاقستان تعاملات زبانی و ادبی ایران و قزاقستان
گردشگری و توسعه ارتباطات بین دو ملت: زمینه ها و راهکارها
جایگاه روابط فرهنگی در مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران و قزاقستان
دبیرخانه همایش: تهران ، اوین ، دانشگاه شهید بهشتی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، گروه زبان و ادبیات فارسی تلفن: ۲۹۹۰۲۴۹۵ - ۲۹۹۰۲۲۶۲ - ۲۹۹۰۲۴۹۳ iranghazaghestan@Mail.sbu.ac.ir iran, ghazaghestan @yahoo, com
مراسم افتتاحیه: سالن همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی نشست‌های تخصصی: تالار مولوی دانشکده ادبیات وعلوم انسانی له
|
|
خزر می‌داند و مشتاق به توسعه‌ی مناسبات و روابط فرهنگی و آموزشی با ایران است
شرق‌شناسان این دانشگاه رابطه تنگاتنگی با مراکز فرهنگی مصر و ایران دارد. دانشگاه همچنین بصورت فعال با دانشگاه های معتبر ترکیه و مالزی در زمینه ی تبادل دانشگاهی، تربیت مشترک دانشجویان دکتری و همچنین با بسیاری از دانشگاه های کشورهای اسلامی اتحادیه ی سابق در حال همکاری و تعامل موثر است. از طرف دیگر، همکاری با بانک توسعه اسلامی توسعه یافته است.همچنین هرساله بالغ بر ۲۰۰ دانشجوی افغانی در چارچوب برنامه های حمایتی دولت از افغانستان پذیرا می‌باشد.
در این راستا به مناسبت سال «آلماتی به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی» ۷ آوریل سال ۲۰۱۵ قرار است «همایش بین المللی فارابی» در چارچوب دومین کنفرانس فارابی که در آن نیز بازدید از شهر «اترار» زادگاه ابونصر فارابی گنجانده شده است، برگزار گردد.
403
در این همایش تمامی دانشمندان و کارشناسان و متخصصان کشورهای دور و نزدیک از جمله کشورهای خاور نزدیک می توانند شرکت کنند.
۲۳ و ۲۴ آوریل سال ۲۰۱۵ کنفرانس بین المللی و علمی-کاربردی با مضمون «روابط تاریخی و فرهنگی قزاقستان و کشورهای عربی شامل: ریشه ها و پیدایش، دوره ی معاصر و دورنمای آن» با مشارکت و همکاری دانشگاه «العین» امارات متحده ی عربی برگزار خواهد شد.
هر دو کنفرانس به عنوان برنامه های سال ۲۰۱۵ کمیسیون جمهوری قزاقستان در امور مربوط به یونسکو و ایسسکو به شمار می‌روند.
رئیس دانشگاه الفارابی که برای شرکت در همایش بین المللی روابط فرهنگی و تمدنی ایران و قزاقستان در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد اعلام کرد؛ این دانشگاه که نام دانشمند و متفکر بزرگ را بر خود دارد تمام مسؤلیتهای خود را که برای تربیت متخصصین لازم است به خوبی می داند. چرا که فارابی معلم و استاد بزرگ، نماد شخصیت و غرور
جهان اسلام است و میراثش تأثیر بس زیادی بر شکل گیری و گسترش نه تنها فرهنگ اسلامی بلکه فرهنگ تمام جهان را دارد. به همین دلیل، این دانشگاه برای همکاری بین المللی با دیگر دانشگاه های جهان اسلام تأسیس شده است. ما از برقراری و توسعه ی روابط با دانشگاه های ایران در راستای تأمین منافع دو کشور خرسند خواهیم بود.۳۰۲
دانشگاه نظربایف قزاقستان
HasapoaeB HBepcirer
۳۰۲ سخنرانی رئیس دانشگاه ملی قزاقستان الفارابی، عضو فرهنگستان علوم جناب آقای «گ.م. موتانوف»، ایران ۳ و ۴ آذر ۹۳، ۱۶ دسامبر ۲۰۱۴در دانشگاه شهید بهشتی - تهران
404
دانشگاه نظزبایف در سال ۲۰۰۹ توسط رئیس جمهورقزاقستان آقای نظربایف افتتاح شده است و اولین دانشجویان این دانشگاه در سپتامبر سال ۲۰۱۰ پذیرش شده اند.
ترکیب مدیریتی دانشگاه عبارت است از؛ هیئت اجرایی، هیئت امنا و هیئت عالی امنا که رئیس هیئت عالی امنا رئیس جمهور نظربایف است.
تاریخچه دانشگاه
این دانشگاه تابع وزارت آموزش و علوم نیست. فعالیت دانشگاه از تاریخ ۱۹ ژانویه سال ۲۰۱۱ بر اساس قانون خاص" دانشگاه نظربایف"، "مدارس استعدادهای درخشان نظربایف" و " بنیاد نظربایف" اداره می شود.
این دانشگاه که یک دانشگاه بین المللی است در سال ۲۰۱۲ چند قرارداد همکاری با تعدادی از دانشگاه های کشورهای مختلف امضا کرده است.
فعالیت و ساختار علمی دانشگاه نظربایف
دانشگاه نظربایف از هفت مدرسه و یک مرکزبه شرح زیر تشکیل شده است:
مرکز پیش دانشگاهی (که طرف بین المللی آن کالج دانشگاه لندن است ،( University College London ۱، مدرسه مهندسی (که طرف بین المللی آن دانشگاه کالج لندن است ،( University College London ۲ مدرسه علم و فن آوری (که طرف بین المللی آن دانشگاه کارنگی ملون است Camegie Mellon ،(University
.۳ مدرسه علوم انسانی و اجتماعی (حریف بین المللی - دانشگاه ویسکانسین مدیسون University of ،(Wisconsin-Madison
۴ مدرسه عالی کسب و کار (که شریک بین المللی آن مدرسه بیزنس فیوکوا دانشگاه دیوک است Fuqua ،(Business School of Duke University
۵. مدرسه عالی سیاست دولتی (که طرف بین المللی آن مدرسه سیاست عمومی لی کوان یو دانشگاه ملی سنگاپور است
،(Lee Kuan Yew School of Public Policy of the National University of Singapore ۶ مدرسه عالی آموزش و پرورش (که طرف بین المللی آن دانشگاه پنسیلوانیا، دانشگاه کمبریج) است ۷ مدرسه پزشکی (که طرف بین المللی آن دانشگاه پیترزبورگ است) 405
برنامه های آموزشی دانشگاه :
برنامه لیسانس:
مدرسه مهندسی
مهندسی شیمی
مهندسی مکانیک
مهندسی ساخت و ساز
مهندسی الکترونیک و فنی برق مدرسه علم و فن آوری فیزیک (Physics) شیمی (Chemistry)
زیست شناسی و بیومدیکال (Biology/Biomedicine) ریاضیات (Mathematics)
علوم کامپیوتر (Computer Sciences)
علم ربات و مکاترونیک (Robotics and Mechatronics)
مدرسه علوم انسانی و اجتماعی:
اقتصاد
علوم سیاسی و روابط بین الملل جامعه شناسی انسان شناسی .تاریخ
تاریخ جهان، فلسفه و دین
زبان ها، ادبیات و فرهنگ جهانی
مدرسه پزشکی (افتتاحیه در سال ۲۰۱۵) دکترای پزشکی (MD)
406
برنامه کارشناسی ارشد : مدرسه عالی سیاست دولتی مدرسه عالی کسب و کار
مدرسه عالی آموزش و پرورش برنامه های آموزشی کوتاه مدت
برنامه برای آموزش و بازآموزی کارمندان دولتی
برنامه آموزش مدیریت ارشد کسب و کارهای کوچک و متوسط و مشاغل زودبازده مراکز تحقیقات
دانشگاه نظربایف دانشگاهی پژوهشی است که دارای سه مرکز علمی است:
سیستم تحقیق و نوآوری مرکز علوم زندگی
مرکز سیاست آموزشی مدرسه عالی آموزش و پرورش مسئولین و ارکان اصلی دانشگاه تا سال ۲۰۱۳: .آقای شیه گو کاتسو- رئیس (ژاپنی)
آقای سیمون جونز- معاون رئیس (انگلیسی) شورای حکومتی
هزینه های کمک درسی
دانشجویان در برنامه آموزش پیش دانشگاهی و برنامه های کارشناسی توسط بورس های دولت حمایت می شوند. علاوه بر این دانشجویان از محل اقامت رایگان و برنامه آمادگی ورود به دانشگاه و تغدیه ی سه بار رایگان بهره مند می باشند. که دانشجویان دوره لیسانس معمولا در سال های آینده در دوره های کارشناسی ارشد و دکتری این دانشگاه وارد خواهند شد.
میزان کمک دولتی به مرکز پیش دانشگاهی دانشگاه نظربایف در سال تحصیلی ۲۰۱۰-۲۰۱۱ ۳،۱۷۶،۵۰۰ تنگه (معادل حدود ۱۷۰۰۰ یورو با نرخ تسعیر سال ۲۰۱۱) بوده است.
407
نمای درب ورودی ساختمان دانشگاه
سالن اجتماعات دانشگاه
پلن مجموعه ساختمان های دانشگاه فضای داخلی دانشگاه که مدرسه های دانشگاه در اطراف آن قرار دارد
مراکز پژوهشی دانشگاهی
در قزاقستان مراکز و مؤسسه های پژوهشی محلی، منطقه ای و بین المللی متعددی مانند مرکز تحقیقات منطقه ای آسیای مرکزی (TNS) واقع در شهر آلماتی، مرکز تحقیقات تجزیه و تحلیل و پیش بینی توسعه منطقه ای پاولدار، مرکز تحقیقات منطقه آلماتی ،(ASTEL) آژانس مشاوره ای منطقه آستانا ،(KIT) مرکز تحقیقاتی آژانس بازاریابی ،T&T مرکز اطلاعات جامعه شناختی و تحقیقات بازاریابی BISAM در منطقه آلماتی، مرکز تجزیه وتحلیل و پیش بینی S.A.R و مرکز تحقیقات منطقه آستانا و... و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی دانشگاهی فراوانی نیز وجود دارد که با توجه به گستردگی تعداد آنها تنها به دو مرکز پژوهشی مهم دانشگاهی اشاره می شود اول دانشگاه نظربایف که قبلا در بخش دانشگاه ها به آن اشاره شده است و دوم آکادمی ملی علوم جمهوری قزاقستان که در اینجا به معرفی اجمالی این آکادمی اشاره می شود. 408
آکادمی ملی علوم جمهوری قزاقستان
آکادمی ملی علوم جمهوری قزاقستان (RK NAS) واقع در خیابان شوچنکو ساختمان شماره ۲۸ متشکل از ۲۶۰ عضو دانشمند و متخصص دانشگاهی مانند م - آویزف، آ- بکتروف، روساکوف و دیگران از دانشگاه های داخلی و خارجی به عنوان اعضاء اصلی و افتخاری در ۱ ژوئن سال ۱۹۳۲ به عنوان یک
موسسه علمی اتحاد جماهیر شوروی (SSR) تأسیس شد و در سال ۱۹۴۶ به مرکز اصلی علوم و هماهنگ کننده تحقیقات علمی در جمهوری قزاقستان جماهیر شوروی تبدیل شد.
و در خلال جنگ جهانی دوم علاوه بر دانشمندان قزاقی دانشمندانی از دانشگاه ها مانند: و- ومادسکی، م-برگ، ن- ماندلشتام، ل - گومیلف و دیگران در این آکادمی کار کرده اند.
این آکادمی در بدو تأسیس ۴ بخش: منابع معدنی، علوم فیزیکی و ریاضی، علوم زیستی و پزشکی، علوم اجتماعی داشته است و مطالعه گسترده ای در توسعه منابع طبیعی و توسعه نیروهای مولد کشور و حل مشکلات توسعه اقتصادی، اجتماعی و معنوی جامعه قزاقستان را آغاز کرد.
در سال ۱۹۵۲-۱۹۴۶ دانشمند مشهور جهان و بنیانگذار مکتب زمین شناسان قزاقستان ساتپایف کانیش ایمانتایویچ بعنوان اولین رئیس آکادمی فرهنگستان علوم اتحاد جماهیر شوروی انتخاب شد.
آکادمی ملی علوم قزاقستان از بدو تأسیس مخصوصا بعد از استقلال این کشور در تأسیس و راه اندازی مراکز علمی زمین شناسی، زیست شناسی، اقتصادی، صنعت و ذوب فلزات و ... در دانشگاه ها اقدامات گسترده ای انجام داد.۳۰۳
در بین سالهای ۱۹۵۰-۱۹۶۰ مؤسسات تحقیقاتی: فیزیک هسته ای، ریاضیات و مکانیک، میکروب شناسی ویروس شناسی ودر بین سالهای ۱۹۷۰-۱۹۸۰موسسات انرژی، زلزله شناسی و سایر موضوعات تحقیقاتی راه اندازی شد.
ساختمان آکادمی علوم ملی جمهوری قزاقستان که در سال ۱۹۵۷ ساخته شده است، یک بنای تاریخی و معماری بسیار زیبا بدست بزرگترین معمار شوروی؛ آ - شاوسف طراحی و ساخته شده است.
معرفی آکادمی ملی جمهوری قزاقستان، 303 CupaBxa o Haunouaboit axateM ay Pecny6iuK Kasaxcra http://nauka- nanrk.kz/ru/
http://cabmarket.kz/catalog/company/issledovatelskie-tsentry?page=2 409
در سال ۱۹۹۹، به مناسبت دویستمین سالگرد پوشکین مجسمه نیم تنه شاعر در سمت شرق ساختمان نصب شد.۳۰۴
کتابخانه‌ها و مراکز اسناد
برخی از کتابخانه های مهم دانشگاه ها و مراکز علمی قزاقستان عبارتند از: ۳۰۵
.کتابخانه علمی «قیلیم اورداسی» وابسته به کمیته علمی وزارت علوم جمهوری قزاقستان
.کتابخانه مرکزی فرهنگستان علوم قزاقستان(مدرسه عالی علوم قزاقستان)درآلماتی با ۱۵۱۱۰۳۸ جلد کتاب کتابخانه دانشگاه دولتی فارابی در آلماتی با ۱۲۷۵۰۰۰ جلد کتاب .کتابخانه دانشگاه های آبای، آبیلایخان، نور و... در آلماتی .کتابخانه دانشگاه حقوق دولت قزاقستان در شهر آلماتی. کتابخانه دانشگاه دولتی کاراگاندا - ۴۰۰۰۰۰ جلد کتاب
این نمونه ای از کتابخانه های قزاقستان است که در این بخش به معرفی اجمالی تعدادی از مهمترین کتابخانه ها پرداخته می شود.
کتابخانه علمی «قیلیم اورداسی» وابسته به کمیته علمی وزارت علوم جمهوری قزاقستان
این کتابخانه بزرگترین ذخایر ادبی قزاقستان و منابع علوم طبیعی را با حدود ۷,۵ میلیون کتاب در اختیار دارد.
مخزن کتابخانه در بردارنده غنی ترین مجموعه های نشریات داخلی و خارجی، پایان نامه ها، مقالات علمی، کتب کتابخانه های شخصی و گونه های مختلف نسخه های خطی و الکترونیکی
FbiJIbIM OPIACbI
است.
کتابخانه قیلیم اورداسی صاحب یک مجموعه منحصر به فرد از کتابهای کمیاب و نسخه های خطی نادر است که تعداد کتابهای کتابخانه بالغ بر ۹۱ هزار کتاب و سند و نسخه های خطی آن به ۲۲ هزار نسخه و منبع ادبی شرقی آن به ۹,۹ هزار نسخه می‌رسد.
،معرفی آکادمی علوم جمهوری قزاقستان، 304AKateMHa HayK Pecty6IHK Ka3axcraH http://almatykala.info/thesaurus/akademiya-nauk-respubiki-kazahstan.html (لیست برخی از کتابخانه های قزاقستان) 305 CIIHCOK BHBJIHOTEK KA3AXCTAHA http://www.unesco.kz/heritagenet/kz/participant/library/list biblio.htm
410
بخش قابل توجهی از کتب این کتابخانه به نسخه های نادر دانشمندان روسی که در آنها تاریخ، باستان شناسی و قوم نگاری مردم قزاق بررسی شده است اختصاص دارد.
کتابخانه قیلیم اورداسی اهداف و سیاست های فعالیت های خورد را برپایه موارد زیر پی ریزی کرده است:
- ترویج اسناد علمی، فرهنگی و تاریخی
- دیجیتالی کردن آثار نادر، نسخه های خطی و منابع دیگر.
- ایجاد پایگاه داده از متن کامل کتابها، دفترچه های راهنمای کتابشناختی علمی و مجلات علمی دانشگاهی؛ تهیه کاتولوگ های الکترونیکی
- ارائه دسترسی به پایگاه داده های پژوهشی مراکز اطلاعات ناشران جهانی
این کتابخانه یک مرکز تبادل بین المللی کتاب است که با ۴۶۶ مؤسسه تحقیاتی در ۶۵ کشور جهان ارتباط و تبادل کتاب و اطلاعات دارد.
کتابخانه قیلیم اورداسی یک شبکه گسترده از مؤسسه تحقیقاتی در حوزه سوخت، الکتروشیمی، علوم زمین شناسی، تغذیه، ریاضیات، فیزیک، اخترشناسی و گیاه شناسی دارد.۳۰۶
کتابخانه دانشگاه نظربایف
کتابخانه علمی دانشگاه نظربایف در پاییز سال ۲۰۱۰ افتتاح شد . هر هفته هزاران نفر از گنجینه این کتابخانه استفاده می‌کنند، گنجینه این کتابخانه که متشکل از کتب مرجع و مجلات متعددی است که در هر هفته پذیرای هزاران نفر از دوست‌داران علم و اندیشه، مخصوصا دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است. از آنجا که زبان رسمی آموزش در این دانشگاه زبان انگلیسی است، مواد کتابخانه نیز عمدتا به زبان انگلیسی هستند، اما مجموعه ادبی قزاقستان و روسی نیز در حال افزایش است.کتابخانه اقدام به خرید مواد آموزشی ناشران دانشگاه کمبریج، انتشارات دانشگاه آکسفورد، پیرسون، مک میلان و دیگر ناشران بین المللی کرده است ومنابع این ناشران را جمع آوری کرده است.
با توجه به اینکه قوانین مجموعه این دانشگاه نسبت به قوانین آموزش عالی دانشگاه ها قوانین خاص است قوانین کتابخانه این دانشگاه نیز قوانین خاص است.
منابع این کتابخانه علاوه بر کتابها، نشریات و اسناد روزنامه ها، مجلات، نقشه ها و نشریات، پایان نامه ها، چکیده ها، و غیره، اسناد سمعی و بصری شامل ضبط صدا، مواد ویدئو، عکس ها، اسناد الکترونیکی متشکل از اسناد الکترونیکی و رسانه ای، اسناد دسترسی به شبکه محلی، اسناد دسترسی به شبکه های از راه دور است.
306 HayuHa 6H6IHoTea PTII "FbLIbIM optact" KoMTera HayK MucTepcTBa o6pa3oBaHH H HayKH (کتابخانه علمی «قیلیم اورداسی» وابسته به کمیته علمی وزارت علوم جمهوری قزاقستان) Pecny6JIKH Ka3axcTaH http://www.google.com/coop/cse?cx=006984700317456969282%3A sgfvurm99me 411
یکی از امکانات مهم و ارزشمند این کتابخانه دسترسی اعضاء به منابع الکترونیکی با استفاده از نام کاربری و رمز عبور بر روی پورتال کتابخانه می باشد.۳۰۷
کتابخانه دانشگاه الفارابی
کتابخانه علمی دانشگاه الفارابی (KazNU) همزمان با تاسیس دانشگاه در سال ۱۹۳۴م تأسیس شده است. کتابخانه علمی فارابی KazNU به عنوان یک مرکز فرهنگی و معنوی برای دانش آموزان، استادان، اساتید و برای هیات علمی آموزشی دانشگاه پایه گذاری شده است: این کتابخانه از ابتدای تأسیس اقدام به جمع آوری گنجینه ارزشمندی از کتاب های درسی، جزوه، آثار کلاسیک از داستان و شعر، کتب نمونه و منحصر به فرد ، کتاب های کمیاب، نسخه های خطی قرن هفدهم، نوزدهم و بیش از ۲۵۰،۰۰۰ نسخه از نشریات کرده است. در حال حاضر، کتابخانه علمی یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین کتابخانه های دانشگاهی در جمهوری قزاقستان است.که در حال حاضر مخزن این کتابخانه بیش از ۲ میلیون نسخه چاپ شده دارد که سالانه نیز حدود ۵۰- ۶۰ هزار نسخه کتاب های جدید ادبیات به کتابخانه افزوده می شود، تعداد مخاطبین کتابخانه علمی دانشگاه فارابی ۲۰ هزار نفر است، که این افراد تنها شامل دانشجویان، اعضاء هیأت علمی، اساتید ، کارکنان ، کارگزاران علمی، دانشگاه است.این کتابخانه که در بخشها و دانشکده های مختلف دانشگاه نیز کتاب های تخصصی مربوط به رشته و دانشگاه مربوطه وجود دارد دارای ۱۱۹۲ صندلی در سالن های مطالعه می باشد که در هر سال بیش از ۹۰۰ هزار نفر مراجعه کننده دارد.
یکی از خدمات این کتابخانه ارائه کتاب های امانی به اعضاء و مراجعه کنندگان می باشد که حدود ۲ میلیون نسخه ازکتاب ها، مجلات و روزنامه ها و بیش از۸۵۰ عنوان از مجلات ونشریات قزاقستان وروسیه رابه امانت می دهد.
کتابخانه علمی دانشگاه الفارابی از کتابخانه های پیشرو در حوزه فناوری های جدید اطلاعاتی است که پاسخگوی نیاز فن آوری و اطلاعات و فرهنگ قرن بیست و یکم می باشد و در سال ۱۹۹۰ به عنوان کتابخانه برتر معرفی شده است و به خاطر سرویس دهی منظم و مناسب و ارائه خدمات فن آوری از سوی کنسرسیوم اطلاعات کتابخانه های قزاقستان دیپلم و لوح افتخار دریافت کرده است.
این کتابخانه یکی از اولین، کتابخانه های دیجیتالی است که خدمات خود را از طریق کاتولوگ الکترونیکی و سایت اینترنتی ارائه داده است.
ماموریت کتابخانه علمی عبارت است از:
، http://library.nu.edu.kz/wps/portal اطلاعاتی در مورد کتابخانه نظربایف: 307HHopMaHa o 6H6JIHoTeke 412
- ارائه خدمات کتابخانه ای و اطلاع رسانی به دانشجویان و اساتید و کارکنان با دسترسی نامحدود به تمام انواع اطلاعات، به منابع ملی و جهانی اطلاعاتی به صورت سنتی و الکترونیکی.
حمایت اطلاعاتی به طور منظم از روند علمی و آموزشی، و کمک به کار علمی پژوهشی دانشگاه. - کمک برای توسعه فرهنگی افراد، انتشار ایده های دوستی، میهن پرستی، هماهنگی در میان مردم. این کتابخانه در سال ۲۰۱۳ با حضور رئیس د انشگاه جناب آقای موتانف و تعدادی از نمایندگی خارج از کشور و مسئولین محلی و مراکز آموزش عالی به ساختمان جدیدی که در محوطه دانشگاه بدین منظور ساخته شده بود منتقل و
مورد بهره برداری قرار گرفت.۳۰۸
کتابخانه فارابی، یک واحد ساختاری از دانشگاه های پیشرو در این کشور - دانشگاه ملی قزاقستان فارابی، واقع در یکی از مناطق زیبا ترین شهرستان، در یک منحصر به فرد، دانشگاه دانش آموز زیبا، شناخته شده به عنوان " KazGUGrad".
کار کتابخانه KazNU. دانشگاه الفارابی در آغاز سال ۱۹۳۴، بلافاصله پس از باز شدن از دانشگاه و در اولین روز از همه فعالیت های خود را در جهت دستیابی به
اطلاعات و کتابخانه خدمات با کیفیت بالا به فرآیندهای دانشگاهی و علمی از دانشگاه، اثربخشی، موقعیت قدرت است
برای تطابق با تصویر کتابخانه و شهرت دانشگاه از نوع نوآورانه، ۸ سپتامبر سال ۲۰۰۴، رئیس جمهور جمهوری قزاقستان NA نظربایف، همراه با رئیس‌جمهور جمهوری چک واسلاو کلاوس، سنگ اول ساختمان جدید از قزاقستان کتابخانه دانشگاه ملی فارابی گذاشته شد 2012 .در تاریخ کتابخانه مشخص شده توسط یک رویداد ویژه - حرکت به یک ساختمان مدرن جدید، که هیچ آنالوگ در کل آسیای مرکزی، مجهز به فن آوری های جدید و راه حل های ارتباطی هماهنگ با عناصر سبک شرقی هم تنیده است.
308 Ka3axcKit HallHOHalbHblit yHHBepcifreT HM. alb-Dapa6H ،http://elibrary.kaznu.kz/ru
Pecny6Iuka KasaxcraH, AJIMaTI, 050040 p. ab-papa6u, 71 Ten. 8 (727) 221-10-00, 8 (727) 221-10-10 Daxc +7 (727) 377-33-44
413
این صندوق از کتابخانه، تا به امروز، بیش از ۲ میلیون نسخه از این کتاب، اگر چه در سال ۱۹۳۴ آن را تنها ۶۱۹۴ کتاب بود .هر سال، کتابخانه به روز شده با نسخه های جدید .در حال حاضر، زیرساخت اطلاعات کتابخانه کار علمی کارکنان آموزشی، کتاب های درسی، جزوه، پایان نامه، ادبیات هنری و آموزشی کلاسیک، مجلات انتزاعی در رسانه های سنتی و الکترونیکی، و ۳۰۰ هزار دوره ارائه شده است .همچنین در صندوق کتابخانه ذخیره کتاب های کمیاب و نسخه های خطی شانزدهم، نوزدهم قرن: کتاب های کمیاب در مقدار ۱۴۳۰۶ نسخه، از جمله زبان قدیمی روسیه11 - ، 370نسخه در یک زبان خارجی - ۲۱۵۴ نسخه، کتاب فرمت های غیر معمول - ۷۸۲ نسخه، ....خلاصه و پایان نامه، و همچنین برخی از کتاب های بسیار جالب در مورد دین - قرآن و کتاب مقدس، و دیگران.
مساحت کل کتابخانه ۱۷،۸۵۶ M2 است .در ساختار آن ۱۱ بلیط کلاسیک منطقه اتاق مطالعه ۱۸۵۰ m2 برای ۷۸۰ کرسی، باشگاه علوم برای برگزاری رویدادهای جمعی (جلسات، بحث، میز گرد)، هال استاد، به طور مداوم با خلاصه های جدید به روز پایان نامه های دوره ای امکانات برای کار فردی و درس گروه.
ما فضای خود ما نمایشگاه در بیش از ، M2۱۸۰۰ 4اتاق منحصر به فرد جلسه برای 300، 80، 60و ۵۰ کرسی و کتابخانه دیجیتال ۲۷۰ صندلی، از جمله یک منطقه چند رسانه ای، یک منطقه با اینترنت، برای کار با منطقه برنامه های گرافیکی با منطقه منابع الکترونیکی، یک منطقه برای استفاده با لپ تاپ شخصی کار می کنند.
برای آرامش، خواننده تا به ارتباطات و منطقه استراحت با یک اتاق ناهار خوری برای ۷۵ کرسی.
فارابی، که به مطالعه مربی میراث علمی و موزه است که می گوید در مورد کار و مسیر زندگی دانشمند بزرگ شرق - در قلمرو کتابخانه مرکز A1 است.
کتابخانه با - AL مرکز اطلاعات، که در آن دانشگاه صورت علمی انجمن ها، کنفرانس ها، دوره های آموزشی، رویدادهای بین المللی و در سطح ملی - دانشگاه فارابی قزاقستان ملی اصلی فرهنگی است .در محل امروز در زندگی کتابخانه دانشگاه این واقعیت است که یک رویداد واحد بدون او و بدون آثار او رفتن نیست .و در روزهای هفته و تعطیلات کتابخانه دانشگاه الفارابی همراه با دانشگاه، انجام همه چیز را برای دیدار با مدل «فارابی دانشگاه - شهرستان هوشمند۳۰۹!«
، ساختار کتابخانه ، 309CrpyKrypa 6H6HoTeKH
http://elibrary.kaznu.kz/ru/node/92 414
CTpyxTypa 66.II0TeKH ساختار کتابخانه
| MPEKTOP BMEJIMOTEKM | ||
| 3aMecrurenb qMpekropa | ||
| no 6M6nMoreHbIM BonpocaM | ||
| ynpaBneMe ABToMaTM3auMM | ynpaBneMe | YnpaBneHMa KOMnneKToBaMa |
| 6M6iMoTeHo-MHbopMauMOHHbIX | MHopMauMoHHoro | xpaHeHMa ocHOBHbIX oHoB |
| npoueccos | o6cnyxMBaHMa | |
| MeronMueckM uerp |
وضعیت عمومی کتابخانه های موسسات آموزش عالی قزاقستان
در زندگی اجتماعی و اقتصادی اتحاد جماهیر شوروی سابق، در دهه ۹۰ قرن XX تغییرات عمده ای ایجاد شد.، که روش های جدید توسعه همه جانبه تمام نهادهای اجتماعی قزاقستان را در برگرفت. کتابداری، نیز به عنوان یکی از مهم ترین بخش های فضای فرهنگی و اطلاعات از این قاعده مستثنی نبود. در سالهای گذشته که هنوز استفاده از کامپیوتر، اینترنت و فضای مجازی فراگیر نشده بود تمام فعالیت کتابخانه ها بصورت فیزیکی انجام می شد و در کتابخنه ها از مخازن و گنجینه های کتابهای مکتوب و چاپی استفاده می شد ولی با معرفی نوآوری در فعالیت های خدمات کتابخانه، به طور عمده توسط عوامل خارجی باعث شد - جهانی شدن و امکانات کامپیوتری و فضای مجازی و اینترنت تقریبا تمام حوزه های فعالیت جامعه بشری را تحت تأثیر خود قرار دهد و با خلق فن آوری های نوین در فعالیت های کتابخانه ها ماهیت کارکرد و روش های کتابداری و ارائه خدمات کتابخانه ای نیز دچار تحول شد و کاتولوگ، فایلها و کارتهای معرفی کتابها برچیده شد و جای خود را به نرم افزار های اینترنتی داد و فضای استفاده از کتب و اطلاعات را برای مخاطبان گسترش داد و از طریق اینترنت دست یابی به منابع دور دست ترین کتابخانه ها را فراهم کرد با گسترش فن آوری پیشرفته اطلاعاتی در اواخر ۱۹۹۰- ۲۰۰۰ کتابخانه های موسسات آموزش عالی قزاقستان، به امکانات و ظرفیت های ویژه ای دست یافتند و زمینه استفاده بهینه کتابخانه برای تکامل نظام آموزشی، تربیت متخصصین و رشد مسائل سیاسی اجتماعی و پشتیبانی از اطلاعات تمام فعالیت های دانشگاه مدرن را تحت تأثیر خود قرار داد اما در عین حال در اوایل دوران استقلال شئون مختلف جامعه از جمله کتابخانه و کتابخوانی نیز با مشکلات متعددی مواجه بود، جامعه و مراکز علمی و آموزشی به منابع و کتابهای درسی و آموزشی جدید نیاز پیدا کرد و تقاضای گستترده برای کتب و منابع زبان قزاقی رو به افزونی نهاد. به همین خاطر با برنامه ریزی و تصویب دولت تحت عنوان میراث فرهنگی اهداء کتاب های دانشگاهی 415
رایگان به کتابخانه ها ، دانشجویان و اساتید در دستور کار قرار گرفت و در طول سالهای اولیه استقلال حدود ۴۴۲ عنوان نشریه علمی در موضوعات تاریخ، باستانشناسی، مردمشناسی ، هنر و ادبیات قزاقستان با تیراژ حدود یک میلیون نسخه در دسترش مخاطبان قرار داده شد.
امروزه یکی از مأموریت های مهم کتابخانه های قزاقستان ترویج کتابخوانی و جذب طیف گسترده ای از مردم برای مطالعه و خواندن کتب ادبیات، جزوه و مقالات علمی، دائره المعارف ها، منابع تاریخی، فرهنگ و هنر مردم است.
لازم به ذکر است که منابع الکترونیکی قزاقستان، به ویژه اینترنت، بسرعت در حال رشد و توسعه است بطوری که امروزه بیشتر کتابخانه های قزاقستان خود را مجهز به نرم افزار و برنامه های کامپیوتری کرده اند و کتابخانه خود را به کتابخانه دیجیتال و الکترونیکی مجهز کرده اند.
یکی از خدمات و فعالیت های مهم کابخانه ها برگزاری سمینارها، همایش ها و وبینار در حوزه های مختلف است
امروزه، یکی از بزرگترین کتابخانه های دانشگاه های قزاقستان کتابخانه علمی دانشگاه ایالتی کاراگاندا است که پس از کتابخانه فرهنگستان بزرگترین کتابخانه بشمار می‌رود که منبع اطلاعات کتابخانه دارای گنجینه و مخزن کتاب بالغ بر ۱ میلیون و ۷۰۶۰۰۰ منبع را در خود جای داده است و ... کتابخانه انتشار متون آموزشی، فرهنگ و ادبیات روشمند را فراهم کرده است و مجموعه ای از کتاب های کمیاب را جمع آوری کرده است: این کتابخانه که سالانه با بیش از ۵۰۰ نشریه مشترک است هر ساله نشریات و کاتولوگهای متعددی برای معرفی نشریات داخلی و خارجی منتشر می‌کند. و بسیاری از کتاب ها ، نشریات و مقاله ها را به زبان های مختلف ترجمه و منتشر می کند.۳۱۰
مشخصات تعدادی از کتابخانه های مهم قزاقستان۳۱۱
480013, AJIMaTbI, A6aa, 14, Te. (3272) 627256, (baxc: 8(7272) 696586 ,
ماتی، خیابان آبای، شماره ۱۴ تلفن: (۳۲۷۲) ۶۲۷۲۵۶، فکس، .۶۹۶ ،۸(۷۲۷۲)
E-mail: info@nlpub.iatp.kz
310 BH6IHOTeKH BbICIIIHX yle6HbIX 3aBeteHit Ka3axcraa: coBpeMeHHble 3atauH H coBpeMeHHble peleHHa ، http://articlekz.com/article/5887
311 CIIHCOK BHBJIHOTEK KA3AXCTAHA ،
http://old.unesco.kz/heritagenet/kz/participant/library/list biblio.htm 416
480100, AJIMaTbI, IIIeBueHKo, 28, TeJI. 628341, 620095, baxc: 692507,
۴۸۰۱۰۰، آلماتی ، خیابان شوچنکو، شماره ۲۸، تلفن:
۶۲۸۳۴۱، ۶۲۰۰۹۵. فکس: ۶۹۲۵۰۷
E-mail: adm@cslib.academ.alma-ata.su
473000, AcraHa, yJI. CeiibyJIJIHHa, 67, TeJI. 262214 ۴۷۳۰۰۰، آستانا، خیابان سیفولینا، شماره ۶۷. تلفن ۲۶۲۲۱۴
480100, AJIMaTbI, Tome-6, 27, TeJI.614052 ۴۸۰۱۰۰ آلماتی، خیابان تولبی، شماره ۲۷، تلفن: ۶۱۴۰۵۲
480016, AJIMaTI, DypMaHoBa, 43, TeI.394357 ۴۸۰۰۱۶، آلماتی خیابان فورمینوا، شماره ۴۳، تلفن: ۳۹۴۳۵۷
.80019, AKTIO6HHCK, yJI. CKyJIKHHa, 56. TeJI. 542996
۴۸۰۰۱، آکتوبینسک، خیابان زکولکینا، شماره ۵۶، تلفن: ۵۴۲۹۹۶
کتابخانه علمی مرکزی آکادمی علوم قزاقستان
IleuTpa.IIHLIii TocylapcTBeHHIIii ApxB Pecuy6IHKI
آرشیو(بایگانی) دولتی مرکزی Kazaxcra جمهوری قزاقستان
Bu6uoTera M. CeiibyIIHa - .a.I Hauoa.IbHoii 6H6IH0TeKH کتابخانه سیفولینا ، شاخه ای از کتابخانه ملی PK جمهوری قزاقستان
ocylapcTBea Pecuy6Ixacka IeTcka 66I0Texa HIM. C. کتابخانه جمهوری خواه دولتی Beraia کودکان با نام بگالین
ocylapcTBea Pecuy6IKacka IOH0Iecka 66I0TeKa M. کتابخانه جمهوری خواه دولتی KaM6IIa جوانان با نام ژامبیلا
KTI06Hckai 06IacTHa 66I0TeKa 06IacTH0r0 ylpaBleHHI Ky.IbTypbI کتابخانه منطقه ای آکتوب،اداره منطقه ای فرهنگ
| AIMaTuuckan o6xacTa | 480019, AJIMaTbI, TaTu6exoBa, |
| yBepca.IbHan ayua | |
| 417 |
27,TeJI.302600
۴۸۰۰۱۹. آلماتی، تاتیبکوا، شماره ۲۷، تلفن: ۳۰۲۶۰۰
65017, ATbIpay, yJI. CaTmaesa, 13, TeJI. 31106
۴۶۵۰۱۷، آتیرائو، خیایبان ساتپایوا، شماره ۱۳، تلفن ۳۱۱۰۶
484000, Tapa3. yJI. CymeiiMeHoa, 11, TeI.42956
۴۸۴۰۰۰، تاراز، خیابان سلیمانوا، شماره ۱۱، تلفن: ۴۲۹۵۶
492000,YcT-KaMeHoropcx, yJI. YaHoBa, 102, TeJI. 641901,
۴۹۲۰۰، اوست کامینوگورسک، خیابان اوشانوا، شماره ۱۰۲، تلفن: ۶۴۱۹۰۱
E-mail: root@lustkam.ricc.kz
417000, YpaJIbcx, yJI. KupoBa, 47, TeI. 53509,
۴۱۷۰۰۰، اورالسک، خیابان کیروا ، شماره ۴۷، تلفن: ۵۳۵۰۹، E-mail: rott@luural.ricc.kz
418
66IoTeKa 06IacTH0r0 ylpaBleHHg کتابخانه علمی جهانی منطقه KyIbTypII آلماتی،اداره منطقه ای فرهنگ
ATIpaycraa o61acTHaa yHMBepca.IbHam Hayuan
66.IoTexa 06IacTH0r0 ylpaBleHHg کتابخانه علمی جهانی منطقه Ky.IbTypI آتیراو،اداره منطقه ای فرهنگ
KaM6LICKa 06IacTHai
yHBepca.IbHat 66.IoTexa HM. . BaiuxaoBa 06IacTH0r0
کتابخانه علمی yupaBleHa Ky.IbTypI جهانی منطقه ژامبیل با نام والیخانوا،اداره منطقه ای فرهنگ
ocrouo-KazaxcTackaa o6IacTHag yHMBepcamba ayua 66.IoTeKa HM. A. Ilyukua 06IacTH0F0 ylpaB.IeHHI Ky.IbTypbI کتابخانه علمی جهانی منطقه شرق-قزاقستان با نام پوشکین، اداره منطقه ای فرهنگ
3anao-Ka3axcTaucka 06IacTHa yHBepca.IbHan ayua
66.IoTexa M. Kpyncxoii 3anaIH0- KazaxcTackoro 06IacTH0r0 کتابخانه علمی ylpaBleHa Ky.IbTypI جهانی منطقه غرب-قزاقستان با نام کروپسکا،اداره منطقه غربی فرهنگ قزاقستان
KaparaHIHcKaa 06IacTHag yHMBepcamban ayua
66IoTeka HM. Toro.Ia o6IacTH0r0 کتابخانه علمی ylpaB.1eHa Ky.ILTypLI جهانی منطقه کاراگاندا با نام گوگول،اداره منطقه ای فرهنگ
470061, KaparaHIa, yJI. Epy6aeBa, 44, Te/baxc: 411258,
۴۷۰۰۶، کاراگاندا، خیابان اروبایوا، شماره ۴۴، تلفکس: ۴۱۱۲۵۸
E-mail: zhanna@ounb.karaganda.su 458000, KocraHaii, yJI. AJITHIHcapHa, 111, TeJI. 395736
KocTaaiickau 06IacTHa yHBepca.mbHam Hayua
66IoTeKa M. JI.H. ToicToro 06IacTH0r0 ylpaBleHH Ky.IbTypbI کتابخانه علمی جهانی منطقه کستانای با نام لف تولستوی،اداره منطقه ای فرهنگ
K3bII0pIHHckaa o6IacTHaa yHBepca.IbHam Hayua
66IoTeKa 06IacTH0r0 ylpaB.IeHHg کتابخانه علمی جهانی Ky.IbTypI کزیلوردا،اداره منطقه ای فرهنگ
Marucraycraa o6IacTHaa yHBepca.mbHam Hayua
66.IoTeKa 06IacTH0r0 ylpaBleHHg کتابخانه علمی جهانی منطقه Ky.IbTypI مانگیستا،اداره منطقه ای فرهنگ
IlaB1oIapcrag o6IacTHag 061eIHHeHHal VHHBepca.IIHaI Hay[Ha 66.I0Teka HIM. C.Topaiiripora o6IacTH0r0 کتابخانه علمی yIpaB1eHa Ky.IbTypLI ،متحد جهانی با نام تورایگیروا ،اداره منطقه ای فرهنگ
۴۵۸۰۰۰، کستانای، خیابان آلتینسارینا، شماره ۱۱۱، تلفن: ۳۹۵۷۳۶
46702, K3IJI-OpIa, A6aa, 27, TeI. 30792
۴۶۷۰۲، قزیل - اوردا، خیابان آبای، شماره ۲۷، تلفن: ۳۰۷۹۲
466200, AKTay, 7 MKp-H, I.14, TeJI. 513286
۴۶۶۲۰۰، آکتائو، شماره ۷، بزرگراه ... شماره ۱۴، تلفن: ۵۱۳۲۸۶
37000, IIaBJIotap, yJI. JIxepKHHcKoro, 104, TeJI. 320802; 325815,
۶۳۷۰۰۰، پاولادور، خیابان جرژینسکوو، شماره ۱۰۴، تلفن: ۳۲۰۸۰۲
E-mail: library@eksi.kz
419
475010, IIerponaBJIoBcx, yJI. JIeHHHa, 25, TeJI. 463110
۴۷۵۰۱۰، پتروپاولوسک، خیابان، لنین، شماره ۲۵، تلفن: ۴۶۳۱۱۰
CeMaJIaTHHck, yJI. A6aI, 86, TeJI. 490050, baxc: 623874,
سمیپالاتینسک، خیابان آبای، شماره ۸۶، تلفن: ۴۹۰۰۵۰، فکس: ۶۲۳۸۷۴
E-mail: abail@sl.relkom.kz
480004, AJIMaTbI, ToroJIa, 109, TeJI. 398488
۴۸۰۰۰۴، آلماتی، خیابان گوگل، شماره ۱۰۹، تلفن: ۳۹۸۴۸۸
473021, AcraHa, yJI. IIoKoBcKoro, 6,
TeJI. 242327, baxc: (3172) 341212,
Cerepo-Kazaxcrackaa o6IacTHag yHMBepcamban ayua
66I0TeKa 06IacTH0r0 yIpaB.IeHII کتابخانه علمی جهانی شمال-KYIbTypLI قزاقستان،اداره منطقه ای فرهنگ
CeMulalaTHcka yHBepcaIbHaa 66IoTeka M. A6a BocTouHo- KazaxcTaHickoro 06IacTH0r0
کتابخانه جهانی ylpaB.TeHa Ky.IbTypbI سمیپالاتین با نام آبای،اداره فرهنگ منطقه شرقی قزاقستان
[eHTpa.IbHal TopoIcka 66.IoTeka کتابخانه مرکزی شهر با نام HM. HexoBa چخوف
IayuHa 66IoTexa EBpa3uiicoro usepcuTera M.I.H. TyMueBa کتابخانه علمی جهانی اوراسیا با نام گومیلیف
| ۴۷۳۰۲، آستانا، خیابان تسیاولکووسکوو، شماره | |
| ۶، تلفن : ۲۴۲۳۲۷، فکس: ۳۴۱۲۱۲ (۳۱۷۲) | |
| B6 I0 Tera Kazaxcoro تلفن | IMaTbI, A6a, 50a, TeJI. 428703, baxc: |
| TocyxapcTBeHHoro IOpIuecoro | |
| کتابخانه دولتی دانشگاه HunBepcuTera | |
| حقوق قزاقستان | لماتی، خیابان آبای، شماره ۵۰، تلفن: ۴۲۸۷۰۳، |
| 420 |
E-mail: root@1ceu.ricc.kz
32724, 25367
فکس: ۳۲۷۲۴، ۲۵۳۶۷
.80012, AJIMaTbI, yJI. ToJIe-6H, 86, TeJI. 628197
۴۸۰۰۱۲، آلماتی، خیابان تول - بی، شماره ۸۶، تلفن: ۶۲۸۱۹۷
480078, AJIMaTbI, IIp. aJIb-papa6u, 71, TeJI. 472761,
۴۸۰۰۷، آلماتی، بزرگراه الفارابی، شماره ۷۱، تلفن:۴۷۲۷۶۱
E-maill: library@kazgu.uni.szi.kz 480100, AJIMaTbI,yJI. )KaM6bIJIa, 25, TeI. 615391
Bu6uoTeKa AIMaTuckoro
TocyIapcTBeHHoro YHBepcuTera کتابخانه دولتی آلماتی دانشگاه آبای HM. A6 am
HayuHa 66.IoTeKa Kasaxckoro TocyxapcTBeHH0r0 HallH0HaIbH0T0 HusepcTera HM. a.Ib-papa6 کتابخانه علمی دانشگاه ملی دولتی فارابی قزاقستان
Pecuy6IKaHcKaa HayuHa کتابخانه علمی جمهوری خواه 66 IH0 TeR
۴۸۰۱۰۰، آلماتی، خیابان ژامبیل، شماره ۲۵، تلفن: ۶۱۵۳۹۱
480096, AJIMaTbI, yJI. C. MyxaHoBa, 2236, TeJI/baxc: 682679,
۴۸۰۰۹۰، آلماتی، خیابان موکانوا، شماره ۲۲۳۶، تلفکس: ۶۸۲۶۷۹
E-mail: root@ mtbb.iatp.kz, ntb@kaznet.kz
ecy6JIKaHcka HayIHo-TexHHecka کتابخانه علمی 66JIHoTeKa MH-AH PK فنی جمهوری خواه آکادمی علوم قزاقستان
بودجه تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور
مطالعات، تحقیقات و پژوهش پایه و زیر بنای توسعه و پیشرفت هر جامعه و کشوری است به همین خاطر در قزاقستان که سالیان زیادی از استقلال آن نمی گذر و کشور جوانی بشمار می‌رود توجه و سرمایه گذاری بر روی تحقیقات از ضرورت بیشتری برخوردار بود لذا از ابتدای دوران استقلال دولت نوپا برای ترسیم ساختار 421
سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... برنامه گسترده تحقیقاتی و پژوهشی را در زمینه های مختلف آغاز کرد و هر ساله برنامه و بودجه تحقیقاتی را افزایش داد و قزاقستان را به یکی از خواستگاه های مهم توسعه فناوری نوین در بین کشورهای آسیای مرکزی تبدیل کرد.
عامل کلیدی و مهم پیشرفت علمی، رشد بودجه لازم برای تحقیقات و مطالعات است که در سال ۲۰۰۵ نسبت به سال ۲۰۰۰ بودجه تحقیقاتی حدود ۵,۸ برابر (بیش از ۱۲,۴ میلیارد تنگه) و در سال ۲۰۱۲ این رقم به بالغ بر ۲۵ برابر رسید (حدود ۳۵۰ میلیارد تنگه در سال.)
در اجرای برنامه علوم قزاقستان در طی دوره ۲۰۰۷-۲۰۱۲ بودجه دولت به
،KZT ۴۳۳۸۶،۲۰۰،۰۰۰ در دو مرحله اختصاص داده شد: در مرحله اول ۲۴۱۳۳۷ میلیارد تنگه طی دوره ۲۰۰۷ - ۲۰۰۹ و در مرحله دوم طی دوره ۲۰۱۲-۲۰۱۰ مبلغ ۱۹۲۵۲۵ میلیارد تنگه افزایش یافته است که در نتیجه توجه ویژه به امر پژوهش و افزایش بودجه تحقیقاتی قزاقستان در دوران استقلال با تکیه بر توانایی های داخلی به دستاوردهای مهم علمی دست پیدا کرد که انتظار می رود نوسازی و گسترش صنایع شیمیایی و پتروشیمی و ساخت شرکت های کوچک و متوسط برای پردازش نفت، گاز و ذغال سنگ در سالهای آینده به پیشرفتهای قابل توجهی دست یابد.
در زمینه علوم اجتماعی، تاریخ استقلال قزاقستان، جنبش آزادی بخش ملی، تاریخ ادبیات و هنردر اوایل قرن بیستم و در حوزهعلوم فیزیک، ریاضی، طراحی سیستم پیش بینی آلودگی های صنعتی شهرها سیستم های کنترل چند منظوره فرایندهای تکنولوژیک پیچیده با بهره گیری از سیستمهای کامپیوتری از جمله تحقیقات و مطالعاتی است که در سالهای اخیر انجام شده است.
همچنین مطالعتی در حوزه انرژی، زمین شناسی، علوم شیمیایی، فناوری های نوین و... انجام شده است. البته با بروز بحران جهانی اقتصاد قزاقستان نیز تحت تأثیر این بحران قرار گرفت طی سال های ۱۹۹۸- ۱۹۹۲ بودجه و نیروهای مراکز تحقیقاتی و پژوهشی با مشکلات جدی مواجه شدند.
میزان کل تحقیق بودجه توسعه (R & D) در سال ۱۹۹۸ به مبلغ ۴۳۳۸,۰ میلیون تنگه با %۰,۲۴ از تولید ناخالص داخلی بوده است که بر اساس گزارش، وزارت علوم - آکادمی علوم 2974900000- تنگه یا کمتر از ۱,۳ درصد از هزینه های جانبی (در واقع، دریافت %۷۸,۳ از حجم ابتدا برنامه ریزی شده بوده است در گزارش کمیته آمار و تجزیه و تحلیل جمهوری قزاقستان برای سال ۱۹۹۷، میزان هزینه فعالیتهای علمی و فنی ۵۵۴۲۰۰۰۰۰۰. تنگه نشان داده شده است
بنابراین، در جداول تحلیلی زیر میزان هزینه‌های R & D در سال ۱۹۹۷ گنجانده شده است.
422
توزیع مخارج R & D در سالهای ۱۹۹۰ -۱۹۹۸
Ta6anua 1 - Iasuka BBII M 3arpar a HIOKP
[IIoxazaren
| 1990 F. | 1995 r. | 1996 , | ||||
| O6eM | BBII | Mnpl. | 47,8* | 1020,0 | 1416,0 | 1747,7 |
| Tere | ||||||
| OGbe | 3aTpaT | a | 0,395 | 2,983, | 4,905 | 4,338 |
| HHOKP, Mmpa, retre | ||||||
| Ion | 3arpaT | a | 0,8 | 0,29 | 0,35 | 0,24 |
| [[aHHkie 3a 1990 F. IpeIcHHl B MJIH. py6. | ||||||
HHOKP B BBII,%
همانطور که مشاهده می شود، در سال ۱۹۹۸ میزان R & D در قزاقستان کاهش یافته است، حتی در مقایسه با سال ۱۹۹۶ میزان کل مخارج R & D در قزاقستان ۴۳۳۸۰۰۰۰۰۰ تنگه بوده است.
جدول ۲- توزیع حجم علم و فن آوری (R & D) برای انواع سازمان ها
Ta6uua 2 - Pacupexeneue 3arpaT a HHOKP
no HanpaseHM, MJIH. Tere
| Hanpanene | 1992 F. | 1995 F. | 1996 r. | 1998 F. | % |
| Ha
Pacxobi |
3297,7 | 2983,1 | 4905,2 | 4338,0 | 100 |
| Bcex
HHOKP |
|||||
| HCTOHHKOB | |||||
| DyHxaMeHTaHble | 325,5 | 396,1 | 845,5 | 940,9 | 21,7 |
| Hccnenoga |
|
||||
| IIpKTatHHle | 1867,2 | 1343,6 | 2657,8 | 2289,5 | 52,8 |
| iccegoaH | |||||
| Paspa6oTKH | 991,8 | 1149,7 | [224,3 | 832,6 | 19,2 |
| IIpoeKTHo- | 382,0 | 496,6 | 506,7 | 349,4 | |
| KoHcTpyKTopcKe | |||||
| HarorotetHe | 148,9 | II7,I | 365,2 | 193,8 | |
| OffbITHLIX 06pa3uOB | |||||
| IlpoexTHle_pa6OTI | 460,9 | 536,0 | 352,4 | 289,4 | |
| ta crporrencraa | |||||
| Hayuo- | TI2,9 | 52,5 | 7,7 | 275,0 | 6,3 |
| rexigece |
cy
توزیع حجم کل فعالیت های علمی و فنی در سازمانها مختلف با در نظر گرفتن تمام هزینه ها
423
تعداد کارکنان درگیر در فعالیت های علمی و فن آوری، مردم
Ta6uua 3 - Pacnpexeneue 06ea ayHo-Texecx pa6or (HIOKP)
Tin opramaut Bcero.
10 THIaM opa3ai, M.TH. TeHe
| 1994 r | 1995 r. |
|
1996 r. | 1998 r. | % | ||
| 1513,I | 2983,1 | 4905,2 | 4338,0 | 100 | |||
| 842,7 | 1806,8 | 3588,3 | 3613,5 | 83,3 | |||
| npoerHo- | 292,7 | 602,0 | 256,3 | 4,9 | 0,1 | ||
|
|
81,1 | T50,1 | 364,3 | 586,6 | 13,1 | ||
| 216,1 | 310,7 | 627,3 | 148,4 | 3, 4 | |||
| 80,5 | 115,5 | 68,9 | 2,7 | 0,1 |
HayHo-accrezonarebciwe IpoeKHte
kocTpyrropcate Byl
3aoicxaa Hayka Ilpone:
همانطور که مشاهده می شود با در نظر گرفتن بحران اقتصادی و کاهش بودجه دولت و قراردادهای تجاری با شرکت های جمهوری قزاقستان تعداد کارکنان در حوزه فعالیت های علمی و فنی (R & D) در سال ۱۹۹۸ تقریبا ۳ برابر نسبت به ۱۹۹۰ (جدول ۴) کاهش یافته است. جدول ۴ - تعداد کارکنان.
Ta6uua 4 - HMc.meHH0cTL pa60THHK0B, 32HfTLIX HayH0-TeXHHeck0
Merre.HocTbo, uenoBec
HayHHIe kalpit
1990 r.
1995 r.
1998 r.
Mecry pa60TI)
| 1996 r. | 1997 r. | |||||
| Pa60THHKH, 3aHTble | CHOBHO | 18979 | 17593 | |||
| HayHo-TexHiMeckoii | ||||||
| (no
eTenHOCTIO |
OCH0BHOMy | |||||
| CneutaCTbl, | BbIIIOJIHHDIe | 11722 | 10944 | |||
| KpoMe Toro, mpenomasaren By3OB, | 3370 | 3046 | ||||
| koTope Hapagy c nenarorueckon | ||||||
| leTeJHOCT | BbIIOJIHHT | |||||
| HHOKP o cosMecrirenscry | ||||||
| 22349 | 20639 | |||||
| TOM
HCe |
CieuacTbI, | 39423 | 21224 | 17374 | 15092 | 13990 |
HHOKP H rexHonoriuecke pa6oTEI
| 50626 | 25372 | 20622 |
| 31256 | 18043 | 14572 |
| 8167 | 3184 | 2802 |
| 58793 | 28556 | 23424 |
Bcero: B
BbII0JlHHoe HHOKP
جدول فوق نشان می دهدکه تعدادی از کارکنان در حوزه های علمی و فنی جمهوری در سال ۱۹۹۶ نسبت به
نیمه اول ۹۰ با کاهش جدی مواجه شده است و تغییر عمده ای درتعداد متخصصین مجرب ایجادشده است.۳۱۲
312 Hexoropte Bonpoct HayHo-TexHHuecKoit oHTHK Pecny6uKu Ka3axcraH ، http://articlekz.com/article/11023
424
| Ioxazire | 1990 r. | 1995. | 1996 c. | 1997; | 1998 r. | ||||||
| orr. | KaHa | Horr. | Kar | Ilor. | Kat | or | Kat | Horr. | Kan | ||
| HayK | HayK | Hay | Hay | HayK | HayK | Hayi | mayi | Hay | |||
| Bcero | 580 | 757 | 3472 | 785 | 3146 | 961 | 3557 | 975 | 3388 | ||
| Hay Hite | 68i | 2982 | 716 | 276 | 843 | 2986 | 849 | 22 | |||
| yeieH | |||||||||||
| [IpoeKHo- | 9 | 131 | 5 | 4 | 21 | ||||||
| KorCTpykrope | |||||||||||
| reHonorecute | |||||||||||
| oprainfal | |||||||||||
| ۱۱
By3! (HHC |
53 | 346 | 67 | 303 | 13 | 537 | 126 | 62 | |||
| IOOJICMHie | |||||||||||
| na6opaTopot) | |||||||||||
| 3asoncKaa Haya | 2 | 37 | 2 | 65 | I | !1 | 2 | ||||
| Ipone | 12 | 66 | 13 | 2 | |||||||
بر اساس سیاستهای توسعه علمی قزاقستان برای سال ۲۰۳۰ برنامه های متنوعی برای تشویق معلمان و اساتید برای تحقیقات و پژوهش در نظر گرفته شده است این برنامه که از جمله سالانه از بین ۲۰۰ معلم جوان یک نفر به عنوان معلم برتر انتخاب و برای گذراندن دوره آموزشی یک ساله به دانشگاه های پیشرو جهان اعزام می‌شوند. و دیگر اینکه گسترش برنامه "بولاشک" به جای انتخاب و بورسیه ۳۰۰۰ دانشجو برای تحصیل در خارج از کشور ۶۰۰۰ نفر انتخاب خواهند شد که تعدادی از آنها برای فراگیری زبان خارجی بورسیه خواهند شد.۳۱۳
تعداد دانشجویان در خارج از کشور
پس از استقلال قزاقستان و رهایی از یوغ اتحاد جماهیر شوروی با باز شدن فضای سیاسی و ایجاد ارتباط با خارج از کشور بسیاری از جوانان قزاقی برای تحصیل به کشورهای مختلف عزیمت کردند، و عمدتا چین
ترکیه، کره، امریکا ، انگلستان و
را برای تحصیل انتخاب کردند.
بنا به گزارش خبرگزاری تنگری نیوز قزاقستان به نقل از سرویس مطبوعاتی وزارت آموزش و پرورش و علوم قزاقستان بر اساس آمار سال ۲۰۱۴ بیش از ۴۵ هزار دانشجوی قزاقی در خارج از کشور تحصیل می کنند.
313
Hay[HbIit II0IX0I ، https://forbes.kz/process/education/nauchnyiy podhod ، 425
با توجه به اعلام سفارتخانه های جمهوری قزاقستان در کشورهای مختلف و وزارت آموزش و پرورش و علوم قزاقستان حدود ۲۶ هزار و ۶۰۰ شهروند قزاقی در روسیه، ۹۶۷۰ دانشجو در چین، حدود ۴۰۰۰ نفر در انگلستان، در امارات متحد عربی ۷۱۵ نفر، ترکیه ۷۸۳ دانشجو در لهستان حدود ۳۰۰ نفر و بقیه در ایالات متحده آمریکا و سایر کشورها مشغول به تحصیل هستند.
از نظر مقصد تحصیلی دانشجویان قزاقی در خارج از کشور؛ بیشتر در روسیه، چین، ترکیه، انگلستان و امارات متحده عربی، کره جنوبی به تحصیل مشغول هستند.۳۱۴
همانطور که در بالا مشاهده شد بیشترین دانشجویان قزاقی در درجه اول با ۲۶ هزار و ۶۰۰ نفر در روسیه مشغول به تحصیل هستند که آشنایی قزاق ها با زبان روسی و وابستگی و ارتباط در دوران اتحاد جماهیر شوروی و مقرون به صرفه بودن از نظر اقتصادی از عمده ترین دلایل علاقمندی شهروندان قزاقی به تحصیل در روسیه است، علاوه بر اینکه تعداد زیادی از قزاق ها در روسیه زندگی می کنند و همین امر باعث می شود که بسیاری از دانشجویان روسیه را برای تحصیل انتخاب کنند که اقوام آنها در آنجا زندگی می‌کنند. پس از روسیه چین با حدود ۱۰ هزار دانشجو دومین هدف دانشجویان قزاقی برای تحصیل است، زیرا پس از روسیه، چین از مزیت های فراوانی برای تحصیل دانشجویان قزاقی برخوردار است بطوریکه یکی از دانشجویان قزاقستانی در مورد تحصیل در چین گفته است: آموزش عالی چین برای دانشجویان قزاقی جذابیت ویژه ای دارد. دانشجویان قزاقی احساس می کنند که با توجه به مراودات اقتصادی فراوان بین قزاقستان و چین با فراگیری زبان چینی آینده درخشانی برای آنها ایجاد خواهد شد.
تعدادی از دانشجویان قزاقی در قالب برنامه "بولاشک"، در شانگهای تحت برنامه آموزش تخصصی در زمینه ارتباطات تحصیل می کنند که سه سال و نیم به تحصیل زبان چینی، می‌پردازند. او می گوید دانشجویانی که مایل به تحصیل در چین هستند ابتدا باید در یک دوره آموزشی یکساله زبان چینی ثبت نام کنند، سپس به رشته مورد نظر وارد شوند.
بنا بر اعلام رئیس انجمن دانشجویان قزاقستان در حال حاضر بیش از ده هزار دانشجوی قزاقی در چین مشغول به تحصیل هستند. که از این تعداد حدود دو هزار و پانصد نفر در شانگهای، ۶۰۰ دانشجو در ارومچی، در شهر شیان ۶۰۰ دانشجو و بقیه در سایر شهرها مشغول تحصیل هستند.
الژاس سلیمانف یک از دانشجویان قزاقی که از سال ۲۰۰۷ به مدت ۷ سال در شانگهای چین در رشته مهندسی مشغول به تحصیل شده است می گوید: در ابتدا که من برای تحصیل به چین آمدم آموزش عالی چین برای دانشجویان قزاقی شناخته شده نبود و جذابیتی نداشت ولی بعدا دانشجویان قزاقی برای تحصیل به مراکز
314 Bomee 45 TbIc ka3axcraHcKHX cTyIeHT0B 06yuatoTcg 3a py6eoM
IIompo6Hee: https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/45-tyisyach-kazahstanskih-studentov-obuchayutsya-rubejom- 259529/
426
آموزش عالی چین روی آوردند بطوریکه هم اکنون در دانشگاه تونچژی تعداد دانشجویان قزاقی بعد از آلمانی ها، ایتالیایی ها، فرانسویان و کره ای ها جایگاه پنجم را به خود اختصاص داده اند.
از سوی مدیر کل آژانس "مطالعات چین"، هر ساله بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ دانشجوی قزاقی برای تحصیل در چین بورسیه می شوند که این رقم هر ساله رو به افزایش است.
یکی از دلایل جذابیت آموزش عالی چین برای دانشجویان چینی این است که مراکز آموزش عالی چین به دو زبان چینی و انگلیسی آموزش می دهند و مدرک استاندارد بین المللی از جمله مدرک بریتانیا، ایالت متحده آمریکا را دریافت می‌کنند.علاوه براینکه چین ازنظرجغرافیایی برای قزاق ها سرزمین دوری بشمارنمی رود و با هم مرز مشترک دارند که در نتیجه هزینه های رفت و آمد دانشجویان از کشورهای دیگر ارزانتر است. بنا بر اعلام وزارت آموزش و پرورش و علوم قزاقستان در حال حاضر دولت چین در هر سال کمک هزینه تحصیلی ۱۲۰ داشجوی قزاقی را برای تحصیل در چین می‌پردازد و این دانشجویان بصورت رایگان تحصیل می کنند. علاوه بر اینکه در چارچوب همکاری های شانگهای ، قراردادهای دو جانبه و براساس برنامه "بولاشک" ده ها دانشجوی قزاقی برای تحصیل در چین ثبت نام می‌کنند.۳۱۵
علاوه بر کشورهایی که ذکر شد جمهوری اسلامی ایران نیز در هر سال تعدادی از شهروندان قزاقی را برای رشته های مختلف، مخصوصا در رشته زبان و ادبیات فارسی و ایرانشناسی در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا بورسیه می‌کند که در هر سال بطور میانگین حدود ۲۰ نفر در دانشگاه های مختلف تحصیل می کنند.
تعداد دانشجویان خارجی در کشور
دانشجوی خارجی بخش جدایی ناپذیر از سیستم آموزش عالی در قزاقستان است: در جمهوری قزاقستان تعداد زیادی دانشجوی خارجی از جمله از افغانستان، چین، و کره در رشته زبان قزاقی و یا آمادگی برای ورود به رشته های مختلف تحصیلی مشغول به تحصیل هستند.۳۱۶
دانشگاه های الفارابی، اوراسیا، خواجه احمد یسوی، آبای، آبلایخان و سلیمان دمیرل و سایر دانشگاه های قزاقستان بر اساس ضوابط و شرایط آموزش عالی هر ساله تعداد زیادی دانشجوی خارجی پذیرش می‌کنند. در همین راستا دانشگاه الفارابی در هر سال حدود ۴۲۰ دانشجوی خارجی از ۸۰ کشور در رشته های مختلف را آموزش می دهد.۳۱۷
315 Ka3axcraHcke cTyIeHTbI paccxa3aIH 06 yue6e B Krae ، https://www.nur.kz/314304-kazahstanskie-studenty- rasskazali-ob-uchebe-v-kitae.html
316 Ka3axcraH rIa3aMH HHocTpaHHbIX cTyIeHTOB Ka3HY ،http://www.kaznu.kz/ru/3/news/one/5003/ 317 HHocrpaHHbIM a6rTypeHrraM، http://www.kaznu.kz/ru/17997/page 427
دانشجویان خارجی در قزاقستان بیشتر از روسیه، آسیای مرکزی به خصوص از ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان در رشته های اجتماعی، علمی، ورزشی و فرهنگی تحصیل می‌کند.
در سال تحصیلی ۲۰۱۶-۲۰۱۷، دانشگاه سیفولین قزاقستان در رشته کشاورزی و فنی ۱۱۱ دانشجوی خارجی از چین، روسیه، مغولستان، ازبکستان، تاجیکستان، اوکراین، آذربایجان و جمهوری اسلامی افغانستان ثبت نام کرده اند و در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا به زبان های روسی و زبان انگلیسی تحصیل می کنند۳۱۸.
بر اساس اعلام آموزش عالی قزاقستان طی سالهای اخیر بیش از ۱۰ هزار دانشجوی خارجی را آموزش داده است. که بیشتر آنها در دانشگاه های آلماتی و مناطق مرزی آموزش دیده اند. که بنا بر گزارش آژانس آمار جمهوری قزاقستان دانشجویان ازبکستان، چین، روسیه و مغولستان بیشترین دانشجوی خارجی را در جمهوری قزاقستان تشکیل می دهند.
وزارت آموزش عالی اعلام کرده است که در سال ۲۰۱۱- ۲۰۱۲ به ۲۵۹ دانشجوی خارجی از تاجیکستان، چین، بلاروس، رومانی، مغولستان و جمهوری اسلامی افغانستان بورسیه یا کمک های مالی اعطا کرده است که هرساله بر اساس موافقتنامه های بین المللی بر تعداد دانشجویان خارجی با کمک مالی برای تحصیل در قزاقستان افزوده می شود.۳۱۹
در سال ۲۰۰۹، قزاقستان و افغانستان یک قرارداد همکاری در حوزه آموزش و پرورش و علوم امضا کردند که بر اساس مفاد آن مقرر گردید دولت قزاقستان ۱۰۰۰ دانشجوی افغانی را برای تحصیل در دانشگاه های جمهوری قزاقستان پذیرش کند.۳۲۰ که در همین زمینه سالیانه تعدادی از دانشجویان افغانی از دانشگاه های جمهوری قزاقستان فارغ التحصیل می‌شوند و طی مراسمی از این افراد تقدیر به عمل می آید.
بر اساس گزارش فوزیه درمانی از کابل در سال ۲۰۱۴ طی برنامه ای از ده ها تن دانشجوی فارغ التحصیل
افغانی در دانشگاه های جمهوری قزاقستان در کابل تجلیل شد.
در این مراسم که با حضور نمایندگان سفارت قزاقستان در کابل، مسوول روابط و امور دانشجویان خارجی دانشگاه ملی قزاقستان، شماری از استادان دانشگاه ها، برخی اعضای مجلس
شن تجلیل از فارغ التحصیلان دانشگاههای دوست
۲/۶/۱۳۹۳ - کابل
| H pecny6nwra | Si yHepCMT |
KTb
318 http://kazatu.kz
، http://kazatu.kz/docs/anketa_ru.pdf درباره دانشجوی خارجی
HocrpaHHIe cTyIeHTbI ، http://kazatu.kz/ru/ob-universitete/centr-razvitiya-mejdunarodnogo-sotrudnichestva-i- poliyazichnogo-obrazovaniya/inostrannie-studenti/
319 6oIee 10 THICI HHocTpaHHbIX CTyIeHTOB ، https://www.zakon.kz/4456799-v-kazakhstane-obuchaetsja-bolee- 10.html
320 HHocrpaHHbIe cTyIeHTbI AraucraH ،http://www.voxpopuli.kz/main/2080-inostrannye-studenty- afganistan.html
428
نمایندگان و دانشجویان در دانشگاه ابن سینای کابل برگزار شد به تمام فارع التحصیلان و نماینده دانشگاه ملی قزاقستان تقدیر نامه هایی اهدا شد.
آقای دکتر امین احمدی، رییس دانشگاه ابن سینا در این مراسم اعلام کرد که در سال جاری بیش از ۱۰۰۰ دانشجوی افغانی در دانشگاه های جمهوری قزاقستان تحصیل می کنند که بیش از ۵۰ نفر از آنها در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و کالج ها فارغ التحصیل شده اند. و قرار است در آینده نزدیک بیش از چهل دانشجو برای تحصیل نظامی وارد قزاقستان شوند۳۲۱.
آموزش بزرگسالان ، نرخ سواد در نزد بزرگسالان
بر اساس گزارش برنامه توسعه سازمان ملل در سال ۲۰۰۹ که با استفاده از نرخ باسوان در میان جمعیت بزرگسالان توسط سازمان ملل متحده و سازمان علمی و فرهنگی ملل (یونسکو) که در سال ۲۰۰۷ انجام شده است قزاقستان با ۹۹,۶ درصد در رتبه ۱۱ جهانی قرار گرفته است.۳۲۲
طبق آماری که اعلام شده است نرخ سواد خواندن و نوشتن در بین جمعیت بزرگسال قزاقستان از سن ۱۵ سال به بالا جمعا %۹۹,۸ است که بر اساس تخمین سال ۲۰۱۵ تعداد با سوادی در بین مردان و زنان بصورت مساوی %۹۹,۸ براورد شده است.۳۲۳
طی مطالعات انجام شده و اعلام شاخص توسعه منابع انسانی که توسط برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) بر اساس داده ها در سال ۲۰۱۴ انجام و در سال ۲۰۱۵ منتشر شده است قزاقستان با نرخ سواد تحصیل کرده بزرگسالان با شاخص ۰,۷۹۸ رتبه ۳۷ را در بین کشورهای جهان به خود اختصاص داده است.۳۲۴
حضور ترکیه و جنبش فتح الله گولن در قزاقستان
با استقلال قزاقستان همچون سایر کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز عدم وجود مراکز آموزشی و ساختار آموزشی مناسب سبب شد که فعالان حوزه آموزش و فرهنگ خارجی از ابتدای استقلال این کشورها حضوری جدی و تأثیر گذار داشته باشند که یکی از فعالان خارجی در قزاقستان جنبش فتح الله گولن بود که تقریبا در تمام کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز فعالیت های آموزشی و اقتصادی خود را آغاز کرد.
۳۲۱ از فارغ التحصیلان افغان دانشگاه های قزاقستان تقدیر شد، گزارش فوزیه درمانی - کابل، یکشنبه ۰۲ سنبله ۱۳۹۳، http://bokhdinews.af/social/17873
322 Cnucox cTpaH Io ypoBHIo rpaMOTHOcTH ، https://ru.wikipedia.org/wiki
323 ypoBeHb rpaMoTHocTH HaceIeHH ، http://www.yestravel.ru/world/people/literacy/ 324 Peitruur crpat Mupa o HrteKcy ypoBH o6pa3oBaHa
United Nations Development Programme: Education Index 2014. ، http://gtmarket.ru/ratings/education- index/education-index-info
429
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز فتح الله گولن در کشورهای استقلال یافته در عرصه های آموزشی، فرهنگی و اقتصادی حضوری فعال و چشم گیر پیدا کرد، مدارس و مراکز آموزشی متعددی در شهرها و روستاهای کشورهای استقلال یافته و منجمله در قزاقستان بصورت شبکه های به هم پیوسته تأسیس کرد و از این طریق قدرت نرم خود را گسترش داد.
هنگامی که بلوک شوروی در سال ۱۹۹۰ فرو ریخت ترکیه با بهره گیری از این فرصت برای ایجاد روابط قوی با جمهوری های تازه استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی سابق و کشورهای بالکان و قفقاز استفاده کرد و از طریق جنبش گولن اولین سازمان خود را منطبق با شرایط جدید در این کشورها تأسیس کرد. به خصوص در آذربایجان و گرجستان و در تمام جمهوری های آسیای مرکزی، جنبش گولن، با پشتیبانی از سوی انجمنهای مختلف اقتصادی ترکیه، ده ها مدرسه ایجاد کرد. اولویت آموزشی این مدارس ارائه آموزش و پرورش مدرن و سکولار، مطابق با هنجارهای محلی و همچنین ارائه آموزش های مذهبی به عنوان فعالیت های فوق برنامه استوار گردید.اما با گذشت زمانی اندک با توجه به خصومت مقامات محلی برای انجام هر نوع تبلیغ دینی اسلامی فعالیت های تبلیغی و دینی جنبش فتح الله گول پایان یافت و در تمام کشورها بجز در ازبکستان بخاطر تیرگی روابط بین ترکیه و ازبکستان در سال ۲۰۰۰ تمام مدارس وابسته به فتح الله گولن بسته شد.در سایر کشورها موسسه گولن تنها مجاز به فعالیت های آموزشی مدرن و سکولار گردیدند. دولت ترکمنستان نیز در سال ۲۰۱۱ اکثر مدارس موسسه گولن را ضبط کرد و از فعالیت موسسه گولن جلو گیری کرد. اما در هر صورت هم اکنون موسسات آموزشی و اقتصادی گولن در سرتا سر قفقاز و آسیای مرکزی بصورت مستقل یا بصورت مشترک با موسسات محلی همچنان فعال می باشد.
موسسه فتح الله گولن در گرجستان، پنج مدرسه و یک دانشگاه، در آذربایجان یک دانشگاه و چندین مدرسه، در قزاقستان یک دانشگاه و سی مدرسه، در قرقیزستان یک دانشگاه و ده مدرسه و در تاجیکستان حدود پنج
مدرسه دارد.
بین سالهای ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۲ نگرش دیپلماسی ترکیه در مورد مدارس مبهم بود. برخی از سفرای ترکیه که طرفدار کمالیست بودند با فعالیت های جنبش گولن در کشورهای تازه استقلال یافته مخالف بودند. اما در هر صورت خط عمومی سیاست های ترکیه در مورد این مدارس عمل گرا بود و دیدگاه های لیبرالی تورگوت اوزال حمایت نمادین از این مدارس بود تا اینکه وقتی حزب اعتدال و توسعه به قدرت رسید حمایت و پشتیبانی دولت ترکیه از این مدارس بیشتر قابل رؤیت شد. در همان زمان که حزب عدالت و توسعه در ترکیه حاکم شد در ابتدا با اتحاد با گولن موجب نگرانی نخبگان شوروی سابق سکولار شد چون 430
تصور می‌کردند که با فعالیت موسسه های آموزشی گولن زمینه نفوذ فعالیت های ترکیه در کشورهای استقلال یافته را تثبیت کند.
با این حال کیفیت آموزش و پرورشی که توسط این مدارس ارائه می‌شد بجز ترکمنستان که بتدریج فعالیت مدارس گولن را محدود کرد سایر مقامات محلی متقاعد شدند که بصورت کنترل شده به این مدارس اجازه فعالیت بدهند.
حزب عدالت و توسعه و جنبش گولن ایده ها و اهداف مشترک ترکیه را برای سال های زیادی ترویج کردند . آنها در میان مردم و مسئولین پایگاه اجتماعی و دفاع از ارزش های مناسبی بدست آوردند و در نتیجه اتحاد حزب اعتدال و توسعه و گولن باعث شد که قدرت کمالیستها در ارتش ترکیه کاهش یابد و بتدریج باعث عقب نشینی ارتش ترکیه از سیاست شد. اما بتدریج اتحاد بین گولن و دولت حزب اعتدال و توسعه رو به افول نهاد و در نهایت منجر به اختلاف اساسی بین آنها شد.
در نتیجه این اختلافات و موضع گیری های دو جناح متخاصم مدارس موسسه فتح الله گولن را تحت تأثیر خود قرار داد و حاکمیت موسسه گولن بر این مدارس را زیر سؤال برد و کم کم این مدارس تحت قیمویت دولت ترکیه در آمد.
در ابتداء از سوی دولت ترکیه در آسیای مرکزی، مبارزه با جنبش گولن هنوز آغاز نشده بود ولی بتدریج دولت ترکیه در صدد محاکمه و تعقیب مخالفین و افراد وابسته به جنبش در ترکیه که به آسیای مرکزی پناه برده بودند برآمد. بنا بر این آنچه رخ داده در ترکیه نقطه عطفی برای جنبش خارج از کشور موسسه گولن بوده است.
جنبش فتح الله گولن معمولا در تمام کشورهایی که حضور یافته است با رویکرد فعالیت های آموزشی فعالیت های اقتصادی و نفوذ سیاسی خود و ترکیه را بدنبال دارد. در آسیای مرکزی و قفقاز نیز با تأسیس مدارس، مرکز آموزشی و دانشگاه ها حضوری فعال یافته است.
پس از کوتای ناموفق ژوئیه سال ۲۰۱۶ در ترکیه رجب طیب اردوغان در جریان ملاقاتی که با سلطان نظربایف داشت قراقستان را متقاعد کرد که فعالیت مدارس فعال فتح الله گولن را محدود کند و دولت قزاقستان بر فعالیت این مدارس نظارت جدی داشته باشد.
اسلام مورد تبلیغ گولن با الهام از زندگی و فعالیت های محقق صوفی سعید نرسی گرفته شده است به همین خاطر فتح الله گولن مدارس خود را به نام مدارس نرسی نامگذاری کرده است.
431
تاجیکستان آخرین مدارس مورد حمایت گولن را در سال ۲۰۱۵ و ترکمنستان نیز در اوایل ماه اوت مدارس وابسته به گولن را بستند.
دانشگاه بین المللی قزاقستان- ترکیه در ترکستان به نام خواجه احمد یسوی از جمله مراکزی است که با حمایت دولت ترکیه و جنبش فتح الله گولن مشغول فعالیت است.
مدارس گولن در آسیای مرکزی عموما با استدلال که موسسه گولن از طریق این مدارس و آموزش هایی که در مدارس داده می شود درصدصد شستشوی مغزی کودکان است.۳۲۵