اسلام و مسلمانان مصر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
بیشتر مسلمانان [[مصر]] در طول تاریخ دوره اسلامی، به جز دوره حکومت فاطمی‌ها، پیرو مذهب شافعی و مناصب دینی عمدتا در اختیار فقیهان این مذهب بوده است. از ویژگی‌های شافعی مذهبان محبت آنان نسبت به اهل بیت (ع) است که یکی از نمادهای آن، حضور بر مراقد منسوب به آنان در این سرزمین، همچون: مسجد رأس الحسین (ع)، مقام السیدة زینب (ع) و مقام السیدة نفیسة و ابراز ارادت به آنان است. | بیشتر مسلمانان [[مصر]] در طول تاریخ دوره اسلامی، به جز دوره حکومت فاطمی‌ها، پیرو مذهب شافعی و مناصب دینی عمدتا در اختیار فقیهان این مذهب بوده است. از ویژگی‌های شافعی مذهبان محبت آنان نسبت به اهل بیت (ع) است که یکی از نمادهای آن، حضور بر مراقد منسوب به آنان در این سرزمین، همچون: مسجد رأس الحسین (ع)، مقام السیدة زینب (ع) و مقام السیدة نفیسة و ابراز ارادت به آنان است. | ||
=== [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان مصر]] === | === [[نهادها و مراکز دینی مسلمانان مصر]] === | ||
[[پرونده:E0f6d802bafe70e93377fa26aa997cec.jpg|بندانگشتی|الجامع الازهر]] | [[پرونده:E0f6d802bafe70e93377fa26aa997cec.jpg|بندانگشتی|الجامع الازهر. برگرفته از سایت دیلی شهادت، قابل بازیابی از https://dailyshahadat.com/articles/7498]] | ||
«[[الجامع الازهر مصر|الجامع الازهر]]» مهمترین نهاد دینی مسلمانان سنی [[مصر]] است. «وزارةالاوقاف» و «دار الافتاء» نیز دو نهاد دینی [[مصر]] است که هر کدام در حوزه وظایف مربوطه مسئولیت‌های خود را انجام می‌دهند. | «[[الجامع الازهر مصر|الجامع الازهر]]» مهمترین نهاد دینی مسلمانان سنی [[مصر]] است. «وزارةالاوقاف» و «دار الافتاء» نیز دو نهاد دینی [[مصر]] است که هر کدام در حوزه وظایف مربوطه مسئولیت‌های خود را انجام می‌دهند. | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
سازمان نهاد الجامع الازهر متشکل از این 4 بخش است: المجلس الاعلی، مجمع البحوث الاسلامیة، المعاهد الازهریة، جامعة الازهر[ii].<ref>بازیابی شده در 2015 از https://www.azhar.edu.eg.</ref> | سازمان نهاد الجامع الازهر متشکل از این 4 بخش است: المجلس الاعلی، مجمع البحوث الاسلامیة، المعاهد الازهریة، جامعة الازهر[ii].<ref>بازیابی شده در 2015 از https://www.azhar.edu.eg.</ref> | ||
==== المجلس الاعلی للازهر ==== | ==== المجلس الاعلی للازهر ==== | ||
شورای عالی نهاد [[الجامع الازهر مصر|الجامع الازهر]] با ریاست شیخ و رئیس این نهاد و عضویت مسئولان عالی‌رتبه آن، این مسئولیت‌ها را بر عهده دارد: ترسیم سیاست‌های کلی در راستای اهداف تعیین شده و برنامه‌ریزی در این خصوص، سیاست‌گذاری‌های آموزشی در حوزه مسائل اسلامی و پیشنهاد مواد درسی، بررسی بودجه بخش‌های مختلف نهاد، پیشنهاد تأسیس دانشکده‌ها و مؤسسات آموزشی ازهری و بخش‌های آموزشی آنها، پذیرش موقوفات و هدایا، بررسی هرگونه طرح قانونی یا بخشنامه ریاست جمهوری مرتبط با نهاد الازهر، نظارت بر گردش مالی و اموال و دارایی‌های نهاد و چگونگی انجام هزینه‌ها و ... | شورای عالی نهاد [[الجامع الازهر مصر|الجامع الازهر]] با ریاست شیخ و رئیس این نهاد و عضویت مسئولان عالی‌رتبه آن، این مسئولیت‌ها را بر عهده دارد: ترسیم سیاست‌های کلی در راستای اهداف تعیین شده و برنامه‌ریزی در این خصوص، سیاست‌گذاری‌های آموزشی در حوزه مسائل اسلامی و پیشنهاد مواد درسی، بررسی بودجه بخش‌های مختلف نهاد، پیشنهاد تأسیس دانشکده‌ها و مؤسسات آموزشی ازهری و بخش‌های آموزشی آنها، پذیرش موقوفات و هدایا، بررسی هرگونه طرح قانونی یا بخشنامه ریاست جمهوری مرتبط با نهاد الازهر، نظارت بر گردش [[مالی]] و اموال و دارایی‌های نهاد و چگونگی انجام هزینه‌ها و ... | ||
==== مجمع البحوث الاسلامیة ==== | ==== مجمع البحوث الاسلامیة ==== | ||
[[پرونده:Islamic-Research-Academy-Cairo-11.jpg|پیوند=http://wiki.icro.ir/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Islamic-Research-Academy-Cairo-11.jpg|بندانگشتی|ساختمان مجمع البحوث الاسلامیة]] | [[پرونده:Islamic-Research-Academy-Cairo-11.jpg|پیوند=http://wiki.icro.ir/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Islamic-Research-Academy-Cairo-11.jpg|بندانگشتی|ساختمان مجمع البحوث الاسلامیة. برگرفته از سایت Akhbarelyom، قابل بازیابی از https://akhbarelyom.com/news/newdetails/4047047/1/-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AD%D9%88%D8%AB-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9-%D9%8A%D8%B9%D9%84%D9%86-%D8%A3%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%A1-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%B2%D9%8A%D9%86-%D9%81%D9%8A]] | ||
مجمع پژوهش‌های اسلامی مسئولیت بخش مطالعات و انجام طرح‌های پژوهشی در حوزه‌های مرتبط با فرهنگ اسلامی، نوآوری در این زمینه و زدودن پیرایه‌ها و ارائه در شکل و گوهر اصیل آن. | مجمع پژوهش‌های اسلامی مسئولیت بخش مطالعات و انجام طرح‌های پژوهشی در حوزه‌های مرتبط با فرهنگ اسلامی، نوآوری در این زمینه و زدودن پیرایه‌ها و ارائه در شکل و گوهر اصیل آن. | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
==== [[وزارة الاوقاف مصر]] ==== | ==== [[وزارة الاوقاف مصر]] ==== | ||
[[پرونده:69939.jpg|بندانگشتی|وزارةالاوقاف]]مهمترین مسئولیت وزارت اوقاف [[مصر]]، اداره امور موقوفات، نظارت برمدیریت امور مساجد دولتی، فعالیت‌های دینی امامان جماعت مساجد غیردولتی و نیز نظارت و اداره مراکز و حلقه‌های حفظ قرآن کریم است. همچنین تبلیغات دینی و فعالیت‌های خیریه از دیگر اهتمامات دینی وزارتخانه است. | [[پرونده:69939.jpg|بندانگشتی|وزارةالاوقاف. برگرفته از سایت Egypt today، قابل بازیابی از https://www.egypttoday.com/Article/1/74777/30th-Int%E2%80%99l-Conference-of-Islamic-Affairs-Supreme-Council-Kicks-off]]مهمترین مسئولیت وزارت اوقاف [[مصر]]، اداره امور موقوفات، نظارت برمدیریت امور مساجد دولتی، فعالیت‌های دینی امامان جماعت مساجد غیردولتی و نیز نظارت و اداره مراکز و حلقه‌های حفظ قرآن کریم است. همچنین تبلیغات دینی و فعالیت‌های خیریه از دیگر اهتمامات دینی وزارتخانه است. | ||
سه رکن اصلی این وزارتخانه شامل: سازمان اداری، شورای عالی امور اسلامی و سازمان اوقاف است. شورای عالی امور اسلامی شامل ادارات و کمیته‌های گوناگون است که برخی از آنها عبارت است از: اداره امور مراکز اسلامی، اداره ترجمه، تألیف و نشر، کمیته اندیشه اسلامی و مسائل معاصر، کمیته معرفی اسلام، کمیته پژوهش‌های فقه مقارن، کمیته قرآن و علوم قرآنی، کمیته احیای میراث اسلامی، کمیته تمدن و علوم و کمیته تبلیغات که مجله «منبر الاسلام» را نیز منتشر می‌کند. سازمان اوقاف که عمدتا نظارت و مدیریت موقوفات را بر عهده دارد شامل چند اداره است که مهمترین آنها، اداره مالکیت مستغلات، اداره املاک و سرمایه‌گذاری، اداره امور حقوقی، اداره امور کشاورزی و اداره برنامه‌ریزی و پیگیری است. شورای عالی امور اسلامی که در سال 1960 در این وزارتخانه شکل گرفت عمدتا به معرفی اسلام و آشنایی مردم مناطق مختلف جهان با اصول و مبانی اعتقادی آن اهتمام دارد که از راه انتشار مجموعه‌های فرهنگی به زبان‌های مختلف، تفسیر و ترجمه قرآن و شرح احادیث نبوی و متشکل از عالمان و اندیشمندان مسلمان با هدف مطالعه و بررسی تحولات جهان اسلام تحقق می‌بخشد. این شورا اقدام به تأسیس مرکزی برای مطالعه و پژوهش در سیره و سنت پیامبر (ص) کرده است که نتیجه آن را در شکل کتاب و دائرة المعارف منتشر می‌کند. از دیگر فعالیت‌های شورای عالی امور اسلامی، چاپ کتاب‌های دینی به زبان‌های خارجی برای مخاطبان مسلمان غیرعرب است.<ref>تقریر الحالة الدینیة (الطبعة الخامسة) (1997). القاهرة: مركز الدراسات السياسية و الاستراتيجية بالأهرام، ص62.</ref> | سه رکن اصلی این وزارتخانه شامل: سازمان اداری، شورای عالی امور اسلامی و سازمان اوقاف است. شورای عالی امور اسلامی شامل ادارات و کمیته‌های گوناگون است که برخی از آنها عبارت است از: اداره امور مراکز اسلامی، اداره ترجمه، تألیف و نشر، کمیته اندیشه اسلامی و مسائل معاصر، کمیته معرفی اسلام، کمیته پژوهش‌های فقه مقارن، کمیته قرآن و علوم قرآنی، کمیته احیای میراث اسلامی، کمیته تمدن و علوم و کمیته تبلیغات که مجله «منبر الاسلام» را نیز منتشر می‌کند. سازمان اوقاف که عمدتا نظارت و مدیریت موقوفات را بر عهده دارد شامل چند اداره است که مهمترین آنها، اداره مالکیت مستغلات، اداره املاک و سرمایه‌گذاری، اداره امور حقوقی، اداره امور کشاورزی و اداره برنامه‌ریزی و پیگیری است. شورای عالی امور اسلامی که در سال 1960 در این وزارتخانه شکل گرفت عمدتا به معرفی اسلام و آشنایی مردم مناطق مختلف جهان با اصول و مبانی اعتقادی آن اهتمام دارد که از راه انتشار مجموعه‌های فرهنگی به زبان‌های مختلف، تفسیر و ترجمه قرآن و شرح احادیث نبوی و متشکل از عالمان و اندیشمندان مسلمان با هدف مطالعه و بررسی تحولات جهان اسلام تحقق می‌بخشد. این شورا اقدام به تأسیس مرکزی برای مطالعه و پژوهش در سیره و سنت پیامبر (ص) کرده است که نتیجه آن را در شکل کتاب و دائرة المعارف منتشر می‌کند. از دیگر فعالیت‌های شورای عالی امور اسلامی، چاپ کتاب‌های دینی به زبان‌های خارجی برای مخاطبان مسلمان غیرعرب است.<ref>تقریر الحالة الدینیة (الطبعة الخامسة) (1997). القاهرة: مركز الدراسات السياسية و الاستراتيجية بالأهرام، ص62.</ref> | ||
==== [[دارالافتاء مصر]] ==== | ==== [[دارالافتاء مصر]] ==== | ||
صدور فتواهای فقهی در کشور [[مصر]] عمدتا توسط این نهاد دینی انجام می‌شود و شخص مفتی را نیز رئیس‌جمهور منصوب می‌کند. دارالافتاء دارای حوزه‌های گوناگونی است که برخی از آنها عبارت است از: [[پرونده:Amananewlogo019.jpg|بندانگشتی|لوگو الامانة العامة للفتوى]] | صدور فتواهای فقهی در کشور [[مصر]] عمدتا توسط این نهاد دینی انجام می‌شود و شخص مفتی را نیز رئیس‌جمهور منصوب می‌کند. دارالافتاء دارای حوزه‌های گوناگونی است که برخی از آنها عبارت است از: [[پرونده:Amananewlogo019.jpg|بندانگشتی|لوگو الامانة العامة للفتوى. بگرفته از سایت fatwa academy، قابل بازیابی از http://www.fatwaacademy.org/static/ContactUs]] | ||
===== الامانة العامة للفتوی ===== | ===== الامانة العامة للفتوی ===== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
مسئولیت این کمیته، مطالعه و بررسی چگونگی بهره‌گیری از «فقه المقاصد» به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای فقهی است. | مسئولیت این کمیته، مطالعه و بررسی چگونگی بهره‌گیری از «فقه المقاصد» به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای فقهی است. | ||
ادارات ترجمه، بازخوانی و دقت زبانی و اداره دقت علمی از دیگر ادارات وابسته به دارالافتاء است.<ref name=":03">بازیابی شده در 2015 از https://www.sis.gov.eg.</ref><ref>صدر هاشمی، سید محمد (1392). | ادارات ترجمه، بازخوانی و دقت زبانی و اداره دقت علمی از دیگر ادارات وابسته به دارالافتاء است.<ref name=":03">بازیابی شده در 2015 از https://www.sis.gov.eg.</ref><ref>صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ [[مصر]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، ص235-241.</ref> | ||
== پاورقی== | == پاورقی== | ||
[i] - [[دانشگاه الازهر مصر|دانشگاه الازهر]] در فصل نظام آموزشی و ذیل دانشگاه‌های مصر، معرفی شده است. | [i] - [[دانشگاه الازهر مصر|دانشگاه الازهر]] در فصل نظام آموزشی و ذیل دانشگاه‌های مصر، معرفی شده است. | ||
== نیز نگاه کنید به== | == نیز نگاه کنید به== | ||
[[مصر]]؛ [[ادیان در مصر]]؛ [[اسلام و مسلمانان کانادا]]؛ [[اسلام و مسلمانان کوبا]]؛ [[اسلام و مسلمانان لبنان]]؛ [[اسلام در چین]]؛ [[اسلام و مسلمانان تونس]]؛ [[اسلام و مسلمانان روسیه]]؛ [[اسلام و مسلمانان سنگال]] | |||
==کتابشناسی== | ==کتابشناسی== | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۵۱
ورود مسلمانان به مصر در سال 18 هجری به فرماندهی عمرو بن العاص به جز برخی درگیری‌های نظامی با سپاه روم، از سوی مردم آن نه تنها با مقاومت چندانی روبرو نشد که به دلیل نارضایتی از حاکمان مسیحی خود، با نوعی رضایت و استقبال نیز روبرو شد. با استقرار مسلمانان در مصر، حاکمیت رومی‌ها بر این سرزمین که به مدت 6 قرن استمرار داشت، پایان گرفت.[۱] از آن زمان اسلام، دین غالب جامعه و در طول 14 قرن گذشته، الهام‌بخش حیات سیاسی اجتماعی مردم این سرزمین بوده است.
بیشتر مسلمانان مصر در طول تاریخ دوره اسلامی، به جز دوره حکومت فاطمی‌ها، پیرو مذهب شافعی و مناصب دینی عمدتا در اختیار فقیهان این مذهب بوده است. از ویژگی‌های شافعی مذهبان محبت آنان نسبت به اهل بیت (ع) است که یکی از نمادهای آن، حضور بر مراقد منسوب به آنان در این سرزمین، همچون: مسجد رأس الحسین (ع)، مقام السیدة زینب (ع) و مقام السیدة نفیسة و ابراز ارادت به آنان است.
نهادها و مراکز دینی مسلمانان مصر
«الجامع الازهر» مهمترین نهاد دینی مسلمانان سنی مصر است. «وزارةالاوقاف» و «دار الافتاء» نیز دو نهاد دینی مصر است که هر کدام در حوزه وظایف مربوطه مسئولیت‌های خود را انجام می‌دهند.
الجامع الازهر مصر
قدیمیترین و تأثیرگذارترین نهاد دینی مسلمانان مصری است که مهمترین کارکردها را در حوزه‌های فقهی و آموزشی دارد و در حوزه سیاسی نیز تأثیرگذار است. نهاد دینی که بنیاد اولیه آن به سال 359 و آغاز حکومت فاطمی‌ها بر مصر باز می‌گردد، هر چند در طول تاریخ خود از فراز و نشیب‌های بسیاری برخوردار بوده، همواره مرکزیت آموزشی و تبلیغی دینی خود را حفظ کرده است. الجامع الازهر در طول دوره حکومت فاطمی‌های مصر و به مدت دو قرن مرکزی برای آموزش‌های شیعی اسماعیلی و علوم دینی بود. علاوه بر آن به زودی مرکزی برای آموزش علوم از جمله علوم دینی شد. [۲] در دوره ایوبی آموزش‌های شیعی در این نهاد تعطیل و مذهب سنی جایگزین آن شد. در دوره حکومت مملوکیان، اهتمام زیادی به نهادالازهر می‌شد و علاوه بر وظایف آموزشی و تبلیغی، جایگاه نماز جمعه نیز بود؛ همچنین مدارس متعددی در حاشیه آن شکل گرفت و بسیاری از داوطلبان از مناطق مختلف مصر و کشورهای اسلامی برای تحصیل علوم دینی به ویژه فقه شافعی به آن روی می‌آوردند. در عهد حکومت عثمانی‌ها هم این نهاد مورد توجه بود و به طور خاص در مشروعیت بخشیدن به دولتی غیر عرب نقش‌آفرین بود. در این دوره الجامع الازهر رو به توسعه گزارد و بخش‌های جدیدی به آن منضم گشت؛ همچنین برای نظارت و مدیریت این نهاد دینی، منصب «شیخ الجامع الازهر» تعیین شد که صاحب این منصب توسط عالمان آن نهاد برگزیده می‌شد. در دوره حکومت محمدعلی بنیان‌گذار خاندان خدیوی مصر، در برابر قدرت یافتن جریان نوگرایی، جایگاه اجتماعی عالمان الازهر تنزل کرد و این نهاد دینی هم تضعیف و به حاشیه رانده شد؛ در دوره اشغال مصر توسط انگلیس اما بار دیگر مورد توجه قرار گرفت و عالمان این نهاد دینی در بسیج مردم علیه اشغالگران و هدایت آنان به استقلال نقش مؤثری ایفا کردند. پس از پیروزی انقلاب سال 1952، با توجه به سیاست‌ها و رویکردهای جمال عبدالناصر و حاکمان جدید، موقعیت نهاد الازهر مجددا تضعیف و دولت با ایجاد شورای عالی امور اسلامی، جایگاه آن را فرو کاست. در دوره بعد هم همین وضعیت کم و بیش ادامه یافت. در عهد حکومت حسنی مبارک، علیرغم ارتباط نسبتا خوب و محترمانه نظام حاکم با عالمان الازهر، جایگاه سیاسی اجتماعی آن بر همان روال گذشته بود.[۳]
سازمان نهاد الجامع الازهر متشکل از این 4 بخش است: المجلس الاعلی، مجمع البحوث الاسلامیة، المعاهد الازهریة، جامعة الازهر[ii].[۴]
المجلس الاعلی للازهر
شورای عالی نهاد الجامع الازهر با ریاست شیخ و رئیس این نهاد و عضویت مسئولان عالی‌رتبه آن، این مسئولیت‌ها را بر عهده دارد: ترسیم سیاست‌های کلی در راستای اهداف تعیین شده و برنامه‌ریزی در این خصوص، سیاست‌گذاری‌های آموزشی در حوزه مسائل اسلامی و پیشنهاد مواد درسی، بررسی بودجه بخش‌های مختلف نهاد، پیشنهاد تأسیس دانشکده‌ها و مؤسسات آموزشی ازهری و بخش‌های آموزشی آنها، پذیرش موقوفات و هدایا، بررسی هرگونه طرح قانونی یا بخشنامه ریاست جمهوری مرتبط با نهاد الازهر، نظارت بر گردش مالی و اموال و دارایی‌های نهاد و چگونگی انجام هزینه‌ها و ...
مجمع البحوث الاسلامیة
مجمع پژوهش‌های اسلامی مسئولیت بخش مطالعات و انجام طرح‌های پژوهشی در حوزه‌های مرتبط با فرهنگ اسلامی، نوآوری در این زمینه و زدودن پیرایه‌ها و ارائه در شکل و گوهر اصیل آن.
شورای این مجمع مرکب از حداکثر 50 تن از عالمان برجسته از مذاهب چهارگانه اهل سنت است که حدود 20 نفر از آنان از عالمان غیرمصری است. ریاست مجمع با شیخ الازهر است و کمیته‌های مختلف تحقق مسئولیت‌های شورا دنبال می‌کنند؛ از جمله: کمیته‌های پژوهش‌های قرآنی، پژوهش‌های سیره پیامبر اکرم (ص)، پژوهش‌های فقهی، اعتقادی و فلسفی، قدس و اقلیت‌های مسلمان و نیز کمیته معرفی اسلام. علاوه بر آن، رصد و پایش هر آنچه که درباره اسلام منتشر می‌شود نیز مورد اهتمام این شورا قرار می‌گیرد و در صورت ضرورت، به پاسخگویی به شبهات و ابهامات موجود در آثار مزبور اقدام می‌کند. بخش‌های اجرایی مجمع نیز شامل: اداره کل دانشجویان خارج از مصر، اداره کل مؤسسات آموزشی از هری در خارج از مصر، اداره کل مبلغ و مدرس، اداره کل پژوهش، تألیف و ترجمه که مهمترین مسئولیت آن نظارت بر چاپ قرآن و صدور مجوز چاپ و نشر آن به مراکز انتشاراتی است. بررسی کتب تألیفی در حوزه مسائل دینی برای انتشار، کمیته فتوا، دارالکتب الازهری، به عنوان مسئول نگهداری و مدیریت میراث مکتوب این نهاد دینی می‌باشد. مجله الازهر نیز به عنوان ارگان الجامع الازهر در آغاز هر ماه توسط این مجمع منتشر می‌شود که مجله‌ای پژوهشی تحلیلی است و به مهمترین مسائل اسلامی معاصر می‌پردازد. از دیگر واحدهای این مجمع، واحد امور مؤسسات آموزشی وابسته به الازهر در کشورهای خارجی است. در این مؤسسات، داوطلبان تحصیل در دانشگاه الازهر، مقاطع تحصیلی پیش از دانشگاه را طی کرده و در صورت موفقیت، امکان ادامه تحصیل در دانشگاه الازهر خواهند داشت.
المعاهد الازهریة
مؤسسات آموزشی وابسته به نهاد الازهر در سه مقطع پیش از دانشگاه فعال است و دانش‌آموزان را برای ورود به مرحله آموزش عالی در دانشگاه الازهر آماده می‌کنند.[۵]
وزارة الاوقاف مصر
مهمترین مسئولیت وزارت اوقاف مصر، اداره امور موقوفات، نظارت برمدیریت امور مساجد دولتی، فعالیت‌های دینی امامان جماعت مساجد غیردولتی و نیز نظارت و اداره مراکز و حلقه‌های حفظ قرآن کریم است. همچنین تبلیغات دینی و فعالیت‌های خیریه از دیگر اهتمامات دینی وزارتخانه است.
سه رکن اصلی این وزارتخانه شامل: سازمان اداری، شورای عالی امور اسلامی و سازمان اوقاف است. شورای عالی امور اسلامی شامل ادارات و کمیته‌های گوناگون است که برخی از آنها عبارت است از: اداره امور مراکز اسلامی، اداره ترجمه، تألیف و نشر، کمیته اندیشه اسلامی و مسائل معاصر، کمیته معرفی اسلام، کمیته پژوهش‌های فقه مقارن، کمیته قرآن و علوم قرآنی، کمیته احیای میراث اسلامی، کمیته تمدن و علوم و کمیته تبلیغات که مجله «منبر الاسلام» را نیز منتشر می‌کند. سازمان اوقاف که عمدتا نظارت و مدیریت موقوفات را بر عهده دارد شامل چند اداره است که مهمترین آنها، اداره مالکیت مستغلات، اداره املاک و سرمایه‌گذاری، اداره امور حقوقی، اداره امور کشاورزی و اداره برنامه‌ریزی و پیگیری است. شورای عالی امور اسلامی که در سال 1960 در این وزارتخانه شکل گرفت عمدتا به معرفی اسلام و آشنایی مردم مناطق مختلف جهان با اصول و مبانی اعتقادی آن اهتمام دارد که از راه انتشار مجموعه‌های فرهنگی به زبان‌های مختلف، تفسیر و ترجمه قرآن و شرح احادیث نبوی و متشکل از عالمان و اندیشمندان مسلمان با هدف مطالعه و بررسی تحولات جهان اسلام تحقق می‌بخشد. این شورا اقدام به تأسیس مرکزی برای مطالعه و پژوهش در سیره و سنت پیامبر (ص) کرده است که نتیجه آن را در شکل کتاب و دائرة المعارف منتشر می‌کند. از دیگر فعالیت‌های شورای عالی امور اسلامی، چاپ کتاب‌های دینی به زبان‌های خارجی برای مخاطبان مسلمان غیرعرب است.[۶]
دارالافتاء مصر
صدور فتواهای فقهی در کشور مصر عمدتا توسط این نهاد دینی انجام می‌شود و شخص مفتی را نیز رئیس‌جمهور منصوب می‌کند. دارالافتاء دارای حوزه‌های گوناگونی است که برخی از آنها عبارت است از:
الامانة العامة للفتوی
دبیرخانه کل فتوا، دارای بخش‌های: شفاهی، کتبی، تلفنی و الکترونیک است.
اداره الأبحاث الشرعیة
اداره پژوهش در مسائل شرعی مسئول انجام مطالعه در حوزه مسائل شرعی و فقهی و آماده‌سازی آن برای تسهیل در صدور فتوا است و دارای 4 شعبه، پژوهش در مسائل شرعی، مسائل اسلامی، پاسخ به شبهات و شعبه اندیشه اسلامی می‌باشد.
اداره الحساب الشرعی
مسئولیت این اداره در حوزه مسائل مالی و اقتصادی، ارث و مسائل مربوط به آن، زکات و شرکت‌هاست.
ادارة لجنة المقاصد
مسئولیت این کمیته، مطالعه و بررسی چگونگی بهره‌گیری از «فقه المقاصد» به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای فقهی است.
ادارات ترجمه، بازخوانی و دقت زبانی و اداره دقت علمی از دیگر ادارات وابسته به دارالافتاء است.[۷][۸]
پاورقی
[i] - دانشگاه الازهر در فصل نظام آموزشی و ذیل دانشگاه‌های مصر، معرفی شده است.
نیز نگاه کنید به
مصر؛ ادیان در مصر؛ اسلام و مسلمانان کانادا؛ اسلام و مسلمانان کوبا؛ اسلام و مسلمانان لبنان؛ اسلام در چین؛ اسلام و مسلمانان تونس؛ اسلام و مسلمانان روسیه؛ اسلام و مسلمانان سنگال
کتابشناسی
- ↑ شاهین، دكتور عبدالصبور، الرفاعي، اصلاح عبدالسلام، (2006). مصر في الاسلام. الجزء الثاني. (الطبعة الاولي). نهضة مصر للطباعة و النشر، ص91.
- ↑ بازیابی شده در 2015 از https://www.azhar.edu.eg.
- ↑ تقریر الحالة الدینیة (الطبعة الخامسة) (1997). القاهرة: مركز الدراسات السياسية و الاستراتيجية بالأهرام، ص28-29.
- ↑ بازیابی شده در 2015 از https://www.azhar.edu.eg.
- ↑ بازیابی شده در 2015 از https://www.sis.gov.eg.
- ↑ تقریر الحالة الدینیة (الطبعة الخامسة) (1997). القاهرة: مركز الدراسات السياسية و الاستراتيجية بالأهرام، ص62.
- ↑ بازیابی شده در 2015 از https://www.sis.gov.eg.
- ↑ صدر هاشمی، سید محمد (1392). جامعه و فرهنگ مصر. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، ص235-241.