پرش به محتوا

نظام اقتصادی قطر: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
Nazanin (بحث | مشارکت‌ها)
Karimian (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
اقتصاد [[قطر]] به طور سنتی اقتصای مبتنی بر پایه ماهیگیری و صید و صدور مروارید و در حد محدود نیز پرورش دامپروری و چادرنشینی استوار بوده است. کشف و استخراج نفت در سال 1939 به تدریج اقتصاد این کشور را از اقتصادی سنتی به اقتصادی درامدزا تبدیل نمودو در سالهای اخیر با کشف و استخراج منابع عظیم گاز این کشور را در ردیف یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا قرار داده است. در مجموع این کشور با پیشرفت در صنعت نفت و گاز اقتصاد تک محصولی را بدنبال نموده است. دولت قطر برنامه‌ریزی گسترده را در جهت کاهش وابستگی اقتصاد قطر به نفت و گاز در دست اجرا دارد. قطر از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی ثروتمندترین کشور در دنیای اسلام معرفی شده است. در سال 2010 میلادی سرانه تولید ناخالص داخلی در این کشور بیشتر از 102 هزار دلار بوده است. سرانه تولید ناخالص داخلی در این کشور به حدی بالاست که اغلب وضعیت اقتصادی این کشور نه با کشورهای خاورمیانه یا کشورهای اطراف خلیج فارس که با اقتصادهای بزرگ اروپایی مقایسه می‌شود. به گزارش واحد مطالعات اقتصادی EIU کشور قطر از نظر فرصت‌های بازارین سیاست‌های دولتی برای واحدهای تولیدی کوچک و قدرت رقابت در جهان، سیاست‌های دولت برای سرمایه‌گذاران خارجی، سطح کنترل بر تجارت و نرخ تبادل ارز، مالیات‌ها، تأمین مالی طرح‌ها، بازار کار و زیرساخت‌ها در موقعیتی است که توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است. از طرف دیگر ثبات اقتصادی این کشور حوزه خلیج فارس نیز یکی دیگر مسائلی است که ریسک‌ سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد و سبب می‌شودهر روز بر شمار سرمایه‌گذاران خارجی در این کشور افزوده شود. طبق آمارهای موجود سرانه تولیدات ناخالص داخلی این کشور کوچک عضو شورای همکاری خلیج فارس معادل سه چهارم کشورهای اروپایی است و با توجه به سیاست‌های این کشور تا رسیدن به اقتصادهای برتر جهان راه درازی باقی نمانده است. قطر در سال 2008 میلادی رکوردی تازه را در خاورمیانه ثبت کرد و توانست کشوری که بیشترین سرعت رشد اقتصادی را دارد نام بگیرد. متوسط نرخ رشد اقتصادی این کشور طی پنج سال گذشته برابر با 5/6 درصد بوده است و این کشور با بهره‌گیری از درآمد کلان نفتی و گاز توانست سطح درآمد سرانه را در کشورش در سال 2010 به بیش از 102 هزاردلار برساند.
اقتصاد [[قطر]] به طور سنتی اقتصای مبتنی بر پایه ماهیگیری و صید و صدور مروارید و در حد محدود نیز پرورش دامپروری و چادرنشینی استوار بوده است. کشف و استخراج [[نفت و گاز و فلزات در سوریه|نفت]] در سال 1939 به تدریج [[اقتصاد ساحل عاج در سده 19|اقتصاد]] این کشور را از اقتصادی سنتی به اقتصادی درامدزا تبدیل نمودو در سالهای اخیر با کشف و استخراج منابع عظیم [[گاز طبیعی افغانستان|گاز]] این کشور را در ردیف یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا قرار داده است.درمجموع این کشورباپیشرفت درصنعت نفت و گاز اقتصاد تک محصولی را بدنبال نموده است. دولت [[قطر]] برنامه‌ریزی گسترده را در جهت کاهش وابستگی اقتصاد [[قطر]] به [[نفت و گاز و فلزات در سوریه|نفت و گاز]] در دست اجرا دارد. [[قطر]] از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی ثروتمندترین کشور در دنیای [[اسلام در اردن|اسلام]] معرفی شده است. در سال 2010 میلادی سرانه تولید ناخالص داخلی در این [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] بیشتر از 102 هزار دلار بوده است. سرانه تولید ناخالص داخلی در این [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] به حدی بالاست که اغلب وضعیت اقتصادی این کشور نه با کشورهای خاورمیانه یا کشورهای اطراف [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 خلیج فارس] که با اقتصادهای بزرگ اروپایی مقایسه می‌شود. به گزارش واحد مطالعات اقتصادی EIU کشور قطر از نظر فرصت‌های بازارین سیاست‌های دولتی برای واحدهای تولیدی کوچک و قدرت رقابت در جهان، سیاست‌های دولت برای سرمایه‌گذاران خارجی، سطح کنترل بر تجارت و نرخ تبادل ارز، مالیات‌ها، تأمین مالی طرح‌ها، بازار [[کاربری های مهم مساجد در چین|کار]] و زیرساخت‌ها در موقعیتی است که توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است. از طرف دیگر ثبات اقتصادی این کشور حوزه [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 خلیج فارس] نیز یکی دیگر مسائلی است که ریسک‌ سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد و سبب می‌شودهر روز بر شمار سرمایه‌گذاران خارجی در این کشور افزوده شود. طبق آمارهای موجود سرانه تولیدات ناخالص داخلی این کشور کوچک عضو شورای همکاری [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 خلیج فارس] معادل سه چهارم کشورهای اروپایی است و با توجه به سیاست‌های این [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] تا رسیدن به اقتصادهای برتر جهان راه درازی باقی نمانده است. قطر در سال 2008 میلادی رکوردی تازه را در خاورمیانه ثبت کرد و توانست کشوری که بیشترین سرعت رشد اقتصادی را دارد نام بگیرد. متوسط نرخ رشد اقتصادی این [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] طی پنج سال گذشته برابر با 5/6 درصد بوده است و این [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] با بهره‌گیری از درآمد کلان نفتی و گاز توانست سطح درآمد سرانه را در کشورش در سال 2010 به بیش از 102 هزاردلار برساند.


قطر همچون دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس اقتصادی وابسته به نفت و گاز دارد. در کنار نفت، قطر یکی از بزرگترین دارندگان گاز طبیعی در جهان است. این کشور 7000 کیلومتر مکعب ذخیره گاز طبیعتی دارد که معادل 5 درصد از کل ذخایر گاز طبیعیت جهان است. امروزه قطر نه به دلیل حجم ذخایر نفتی بلکه به دلیل پتانسیل بالا در تولید و صادرات گاز طبیعی و گاز طبیعی مایع مورد توجه سرمایه‌داران بزرگی همچون آمریکا است.
[[قطر]] همچون دیگر کشورهای حوزه [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 خلیج فارس] اقتصادی وابسته به [[نفت و گاز و فلزات در سوریه|نفت و گاز]] دارد. درکنار [[نفت و گاز و فلزات در سوریه|نفت]]، [[قطر]] یکی از بزرگترین دارندگان [[گاز طبیعی افغانستان|گاز طبیعی]] در [[جهان بینی در فرهنگ چینی|جهان]] است. این [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] 7000 کیلومتر مکعب ذخیره [[گاز طبیعی افغانستان|گاز]] طبیعتی دارد که معادل 5 درصد از کل ذخایر [[گاز طبیعی افغانستان|گاز]] طبیعیت جهان است. امروزه [[قطر]] نه به دلیل حجم ذخایر نفتی بلکه به دلیل پتانسیل بالا در تولید و صادرات گاز طبیعی و [[گاز طبیعی افغانستان|گاز طبیعی]] مایع مورد توجه سرمایه‌داران بزرگی همچون [[آمریکا]] است.


قطر در سال‌های گذشته حجم زیادی سرمایه‌گذاری خارجی جذب کرده است. حجم این سرمایه‌ها با افزایش حضور آمریکا و سرمایه‌های آمریکایی بیشتر شد و زمینه را برای بیشتر شدن نرخ رشد اقتصاد این کشور فراهم کرد. توسعه همه جانبه اقتصاد قطر و بالا رفتن سرانه تولید ناخالص داخلی در این سرزمین سبب شد تا قطر به پایگاه اقتصادی کشورهای حوزه خلیج فارس بدل شود. این کشور هم اکنون مرکز بانکداری کشورهای حوزه خلیج فارس است و انتظار می‌رود تا چند سال آینده این نقش پررنگ‌تر شود. شاید به همین دلیل است که قطر به رغم دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس عجله‌ای برای کاهش وابستگی به صنعت نفت و گاز و ایجاد تنوع در اقتصاد ندارد.  این کشور در هرسال درآمد کلانی از نفت و گاز به دست می‌آورد و با توجه به حجم کلان سرمایه‌های خارجی موجود در آن و حمایت‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکار در نظر دارد تا حد امکان از این موقعیت استفاده ببرد. به گزارش کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل متحد کشور قطر در میان 141 کشور رتبه دهم را از نظر شاخص پتانسیل جذب سرمایه‌های خارجی دارد و این نشان دهنده این مطلب است که اقتصاد قطر خواهد توانست با سرعتی بسیار بیشتر از برآوردهای قبلی رشد کند. سهم اعظم این سرمایه‌ها به بخش تولید گاز طبیعی مایع درون ریز شد. دولت قطر در نظر دارد با افزایش شمار پروژه‌هایی که با حضور شرکت‌ها و صنعتگران خارجی اجرا می‌شود سهم سرمایه‌گذاری خارجی را در کشور بیشتر کند. در سال‌های اخیر سهم اعظم سرمایه‌های خارجی به صنعت گاز طبیعی مایع درون ریز شده است. قطر در انتهای سال میلادی 2010 به بزرگترین صادر کننده LNG در جهان تبدیل شد. البته دولت قطر برای فراهم کردن بستر مناسب برای جذب سرمایه‌ها و صنایع خارجی اصلاحاتی را در سیاست‌های کشور ایجاد کرد. دولت این کشور درصدد است سرمایه‌های خارجی را به بخش پتروشیمی و بخش‌های غیرمرتبط با انرژی نیز هدایت کند. قطر موفق خواهد شد به هدف جذب سرمایه‌های کلان خارجی دست یابد. زیرا از یک طرف در میان کشورهای خلیج فارس بستر مناسب‌تری برای جذب سرمایه‌ها دارد و از طرف دیگر در میان کشورهای عربی از نظر ساختار اجتماعی پیشرفته‌تر است.
[[قطر]] در سال‌های گذشته حجم زیادی سرمایه‌گذاری خارجی جذب کرده است. حجم این سرمایه‌ها با افزایش حضور [[آمریکا]] و سرمایه‌های آمریکایی بیشتر شد و زمینه را برای بیشتر شدن نرخ رشد [[اقتصاد ساحل عاج پس از استقلال|اقتصاد]] این کشور فراهم کرد. توسعه همه جانبه اقتصاد قطر و بالا رفتن سرانه تولید ناخالص داخلی در این سرزمین سبب شد تا قطر به پایگاه اقتصادی کشورهای حوزه [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 خلیج فارس] بدل شود.این[[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]]<nowiki/>هم اکنون مرکز بانکداری کشورهای حوزه [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 خلیج فارس] است و انتظار می‌رود تا چند سال آینده این نقش پررنگ‌تر شود. شاید به همین دلیل است که قطر به رغم دیگر کشورهای حوزه [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 خلیج فارس] عجله‌ای برای کاهش وابستگی به صنعت نفت و گاز و ایجاد تنوع در [[اقتصاد ساحل عاج پس از استقلال|اقتصاد]] ندارد.  این کشور در هرسال درآمد کلانی از نفت و گاز به دست می‌آورد و با توجه به حجم کلان سرمایه‌های خارجی موجود در آن و حمایت‌های اقتصادی [[ایالات متحده]] [[آمریکا]] را در نظر دارد تا حد امکان از این موقعیت استفاده ببرد. به گزارش کنفرانس توسعه و تجارت [https://www.un.org/en/ سازمان ملل متحد] کشور [[قطر]] در میان 141 کشور رتبه دهم را از نظر شاخص پتانسیل جذب سرمایه‌های خارجی دارد و این نشان دهنده این مطلب است که [[اقتصاد ساحل عاج پس از استقلال|اقتصاد]] [[قطر]] خواهد توانست با سرعتی بسیار بیشتر از برآوردهای قبلی رشد کند. سهم اعظم این سرمایه‌ها به بخش تولید گاز طبیعی مایع درون ریز شد. دولت قطر در نظر دارد با افزایش شمار پروژه‌هایی که با حضور شرکت‌ها و صنعتگران خارجی اجرا می‌شود سهم سرمایه‌گذاری خارجی را در [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] بیشتر کند. در سال‌های اخیر سهم اعظم سرمایه‌های خارجی به صنعت [[گاز طبیعی افغانستان|گاز طبیعی]] مایع درون ریز شده است. [[قطر]] در انتهای سال میلادی 2010 به بزرگترین صادر کننده LNG در جهان تبدیل شد. البته دولت [[قطر]] برای فراهم کردن بستر مناسب برای جذب سرمایه‌ها و صنایع خارجی اصلاحاتی را در سیاست‌های کشور ایجاد کرد. دولت این [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] درصدد است سرمایه‌های خارجی را به بخش پتروشیمی و بخش‌های غیرمرتبط با انرژی نیز هدایت کند. [[قطر]] موفق خواهد شد به هدف جذب سرمایه‌های کلان خارجی دست یابد.زیرا از یک طرف در میان کشورهای [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 خلیج فارس] بستر مناسب‌تری برای جذب سرمایه‌ها دارد و از طرف دیگر در میان کشورهای عربی از نظر ساختار اجتماعی پیشرفته‌تر است.


قطر از سال 1973، وارد عرصه تولید نفت و سپس گاز شد. این کشور با داشتن 21/15 میلیارد بشکه ذخایر ثابت شده نفت خام، چهاردهمین رتبه جهانی منابع نفت را در اختیار دارد و ظرفیت تولید روزانه 800 هزار بشکه نفت خام را دارد و انتظار می‌رود در سال 2013، این میزان به 31/1 میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند. از نظر منابع گاز، قطر رتبه سوم را بعد از روسیه و ایران با 26/15 تریلیون متر مکعب گاز، یا 14/4 درصد از منابع گازی دنیا، در اختیار دارد. روسیه، ایران و قطر هر کدام به ترتیب 20/6، 83/3 و 2 درصد گاز جهان را تولید می‌کنند. اما اهمیت و موفقیت قابل توجه قطر در تولید و صادرات گاز مایع یا LNG است. این کشور توانست در سال 2010، در تولید LNG از اندونزی پیشی بگیرد و به بزرگترین صادر کننده گاز طبیعی مایع جهان تبدیل شودو اکنون به مرز تولید 77 میلیون متر مکعبت گاز طبیعی رسیده است. [[قطر]] با مشارکت شرکت‌های بزرگ بین‌المللی و به خصوص آمریکایی و دستیابی به فناوری تولید LNG به سطح بالای تولید این محصول رسیده است. تولید و صدور LNG  آن را به عنوان کشوری متمایز در عرصه جهانی مطرح می‌سازد. بر این اساس این کشور توانسته است در عرصه گازی شهرت بیشتری را نسبت به رتبه سومی خود از منظر منابع گازی به دست آورد و حتی دوحه را به مقر مجمع کشورهای صادر کننده گاز طبیعی تبدیل کند.
[[قطر]] از سال 1973، وارد عرصه تولید نفت و سپس [[گاز طبیعی افغانستان|گاز]] شد. این کشور با داشتن 21/15 میلیارد بشکه ذخایر ثابت شده نفت خام، چهاردهمین رتبه جهانی منابع [[نفت و گاز و فلزات در سوریه|نفت]] را در اختیار دارد و ظرفیت تولید روزانه 800 هزار بشکه نفت خام را دارد و انتظار می‌رود در سال 2013، این میزان به 31/1 میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند. از نظر منابع [[گاز طبیعی افغانستان|گاز]]، [[قطر]] رتبه سوم را بعد از [[روسیه]] و [[ایران شناسان ژاپن|ایران]] با 26/15 تریلیون متر مکعب [[گاز طبیعی افغانستان|گاز]]، یا 14/4 درصد از منابع گازی دنیا، در اختیار دارد. [[روسیه]]، [[ایران شناسان کانادایی|ایران]] و [[قطر]] هر کدام به ترتیب 20/6، 83/3 و 2 درصد [[گاز طبیعی افغانستان|گاز]] جهان را تولید می‌کنند. اما اهمیت و موفقیت قابل توجه [[قطر]] در تولید و صادرات [[گاز طبیعی افغانستان|گاز]] مایع یا LNG است. این [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] توانست در سال 2010، در تولید LNG از اندونزی پیشی بگیرد و به بزرگترین صادر کننده [[گاز طبیعی افغانستان|گاز طبیعی]] مایع جهان تبدیل شودو اکنون به مرز تولید 77 میلیون متر مکعبت [[گاز طبیعی افغانستان|گاز طبیعی]] رسیده است. [[قطر]] با مشارکت شرکت‌های بزرگ بین‌المللی و به خصوص آمریکایی و دستیابی به [[فناوری در عراق|فناوری]] تولید LNG به سطح بالای تولید این محصول رسیده است. تولید و صدور LNG  آن را به عنوان کشوری متمایز در عرصه جهانی مطرح می‌سازد. بر این اساس این [[کشورها و مجامع تاثیرگذار دینی مذهبی در ساحل عاج|کشور]] توانسته است در عرصه گازی شهرت بیشتری را نسبت به رتبه سومی خود از منظر منابع گازی به دست آورد و حتی دوحه را به مقر مجمع کشورهای صادر کننده [[گاز طبیعی افغانستان|گاز طبیعی]] تبدیل کند.


اقتصاد قطر با توجه به پیشرفت قابل توجه به بخش نفت و گاز یکی از صنعتی‌ترین اقتصادهای حوزه خلیج فارس است. به گزارش مقامات اقتصادی 71/2 درصد از اقتصاد قطر را صنعت، 28/7 درصد را بخش خدمات و غیره و 1/0 درصد را کشاورزی تشکیل می‌دهد. البته سهم صنعت در اقتصاد قطر در سال‌های گذشته کاهش یافته است که دلیل آن هم رشد قیمت نفت و رشد هزینه‌های صنعتی اعلام شد. این کشور در سال گذشته به فعالیت‌های خدماتی روی آورد و سهم خدمات را در اقتصاد خود بیشتر کرد.<ref>تحلیل‌های كارشناسی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قطر ص 27</ref>
[[اقتصاد ساحل عاج در سده 19|اقتصاد]] [[قطر]] با توجه به پیشرفت قابل توجه به بخش نفت و گاز یکی از صنعتی‌ترین اقتصادهای حوزه [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3 خلیج فارس] است. به گزارش مقامات اقتصادی 71/2 درصد از [[اقتصاد ساحل عاج پس از استقلال|اقتصاد]] [[قطر]] را صنعت، 28/7 درصد را بخش خدمات و غیره و 1/0 درصد را [[کشاورزی در بنگلادش|کشاورزی]] تشکیل می‌دهد. البته سهم صنعت در اقتصاد قطر در سال‌های گذشته کاهش یافته است که دلیل آن هم رشد قیمت [[نفت و گاز و فلزات در سوریه|نفت]] و رشد هزینه‌های صنعتی اعلام شد. این کشور در سال گذشته به فعالیت‌های خدماتی روی آورد و سهم خدمات را در اقتصاد خود بیشتر کرد.<ref>تحلیل‌های كارشناسی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قطر ص 27</ref>


== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==
خط ۲۰: خط ۲۰:
== نویسنده مقاله ==
== نویسنده مقاله ==
محمدمهدی احمدی
محمدمهدی احمدی
[[رده:اقتصاد و نظام اقتصادی]]
[[index.php?title=رده:اقتصاد و نظام اقتصادی]]

نسخهٔ ‏۱ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۲۰:۵۸

اقتصاد قطر به طور سنتی اقتصای مبتنی بر پایه ماهیگیری و صید و صدور مروارید و در حد محدود نیز پرورش دامپروری و چادرنشینی استوار بوده است. کشف و استخراج نفت در سال 1939 به تدریج اقتصاد این کشور را از اقتصادی سنتی به اقتصادی درامدزا تبدیل نمودو در سالهای اخیر با کشف و استخراج منابع عظیم گاز این کشور را در ردیف یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا قرار داده است.درمجموع این کشورباپیشرفت درصنعت نفت و گاز اقتصاد تک محصولی را بدنبال نموده است. دولت قطر برنامه‌ریزی گسترده را در جهت کاهش وابستگی اقتصاد قطر به نفت و گاز در دست اجرا دارد. قطر از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی ثروتمندترین کشور در دنیای اسلام معرفی شده است. در سال 2010 میلادی سرانه تولید ناخالص داخلی در این کشور بیشتر از 102 هزار دلار بوده است. سرانه تولید ناخالص داخلی در این کشور به حدی بالاست که اغلب وضعیت اقتصادی این کشور نه با کشورهای خاورمیانه یا کشورهای اطراف خلیج فارس که با اقتصادهای بزرگ اروپایی مقایسه می‌شود. به گزارش واحد مطالعات اقتصادی EIU کشور قطر از نظر فرصت‌های بازارین سیاست‌های دولتی برای واحدهای تولیدی کوچک و قدرت رقابت در جهان، سیاست‌های دولت برای سرمایه‌گذاران خارجی، سطح کنترل بر تجارت و نرخ تبادل ارز، مالیات‌ها، تأمین مالی طرح‌ها، بازار کار و زیرساخت‌ها در موقعیتی است که توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است. از طرف دیگر ثبات اقتصادی این کشور حوزه خلیج فارس نیز یکی دیگر مسائلی است که ریسک‌ سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد و سبب می‌شودهر روز بر شمار سرمایه‌گذاران خارجی در این کشور افزوده شود. طبق آمارهای موجود سرانه تولیدات ناخالص داخلی این کشور کوچک عضو شورای همکاری خلیج فارس معادل سه چهارم کشورهای اروپایی است و با توجه به سیاست‌های این کشور تا رسیدن به اقتصادهای برتر جهان راه درازی باقی نمانده است. قطر در سال 2008 میلادی رکوردی تازه را در خاورمیانه ثبت کرد و توانست کشوری که بیشترین سرعت رشد اقتصادی را دارد نام بگیرد. متوسط نرخ رشد اقتصادی این کشور طی پنج سال گذشته برابر با 5/6 درصد بوده است و این کشور با بهره‌گیری از درآمد کلان نفتی و گاز توانست سطح درآمد سرانه را در کشورش در سال 2010 به بیش از 102 هزاردلار برساند.

قطر همچون دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس اقتصادی وابسته به نفت و گاز دارد. درکنار نفت، قطر یکی از بزرگترین دارندگان گاز طبیعی در جهان است. این کشور 7000 کیلومتر مکعب ذخیره گاز طبیعتی دارد که معادل 5 درصد از کل ذخایر گاز طبیعیت جهان است. امروزه قطر نه به دلیل حجم ذخایر نفتی بلکه به دلیل پتانسیل بالا در تولید و صادرات گاز طبیعی و گاز طبیعی مایع مورد توجه سرمایه‌داران بزرگی همچون آمریکا است.

قطر در سال‌های گذشته حجم زیادی سرمایه‌گذاری خارجی جذب کرده است. حجم این سرمایه‌ها با افزایش حضور آمریکا و سرمایه‌های آمریکایی بیشتر شد و زمینه را برای بیشتر شدن نرخ رشد اقتصاد این کشور فراهم کرد. توسعه همه جانبه اقتصاد قطر و بالا رفتن سرانه تولید ناخالص داخلی در این سرزمین سبب شد تا قطر به پایگاه اقتصادی کشورهای حوزه خلیج فارس بدل شود.اینکشورهم اکنون مرکز بانکداری کشورهای حوزه خلیج فارس است و انتظار می‌رود تا چند سال آینده این نقش پررنگ‌تر شود. شاید به همین دلیل است که قطر به رغم دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس عجله‌ای برای کاهش وابستگی به صنعت نفت و گاز و ایجاد تنوع در اقتصاد ندارد.  این کشور در هرسال درآمد کلانی از نفت و گاز به دست می‌آورد و با توجه به حجم کلان سرمایه‌های خارجی موجود در آن و حمایت‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا را در نظر دارد تا حد امکان از این موقعیت استفاده ببرد. به گزارش کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل متحد کشور قطر در میان 141 کشور رتبه دهم را از نظر شاخص پتانسیل جذب سرمایه‌های خارجی دارد و این نشان دهنده این مطلب است که اقتصاد قطر خواهد توانست با سرعتی بسیار بیشتر از برآوردهای قبلی رشد کند. سهم اعظم این سرمایه‌ها به بخش تولید گاز طبیعی مایع درون ریز شد. دولت قطر در نظر دارد با افزایش شمار پروژه‌هایی که با حضور شرکت‌ها و صنعتگران خارجی اجرا می‌شود سهم سرمایه‌گذاری خارجی را در کشور بیشتر کند. در سال‌های اخیر سهم اعظم سرمایه‌های خارجی به صنعت گاز طبیعی مایع درون ریز شده است. قطر در انتهای سال میلادی 2010 به بزرگترین صادر کننده LNG در جهان تبدیل شد. البته دولت قطر برای فراهم کردن بستر مناسب برای جذب سرمایه‌ها و صنایع خارجی اصلاحاتی را در سیاست‌های کشور ایجاد کرد. دولت این کشور درصدد است سرمایه‌های خارجی را به بخش پتروشیمی و بخش‌های غیرمرتبط با انرژی نیز هدایت کند. قطر موفق خواهد شد به هدف جذب سرمایه‌های کلان خارجی دست یابد.زیرا از یک طرف در میان کشورهای خلیج فارس بستر مناسب‌تری برای جذب سرمایه‌ها دارد و از طرف دیگر در میان کشورهای عربی از نظر ساختار اجتماعی پیشرفته‌تر است.

قطر از سال 1973، وارد عرصه تولید نفت و سپس گاز شد. این کشور با داشتن 21/15 میلیارد بشکه ذخایر ثابت شده نفت خام، چهاردهمین رتبه جهانی منابع نفت را در اختیار دارد و ظرفیت تولید روزانه 800 هزار بشکه نفت خام را دارد و انتظار می‌رود در سال 2013، این میزان به 31/1 میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند. از نظر منابع گاز، قطر رتبه سوم را بعد از روسیه و ایران با 26/15 تریلیون متر مکعب گاز، یا 14/4 درصد از منابع گازی دنیا، در اختیار دارد. روسیه، ایران و قطر هر کدام به ترتیب 20/6، 83/3 و 2 درصد گاز جهان را تولید می‌کنند. اما اهمیت و موفقیت قابل توجه قطر در تولید و صادرات گاز مایع یا LNG است. این کشور توانست در سال 2010، در تولید LNG از اندونزی پیشی بگیرد و به بزرگترین صادر کننده گاز طبیعی مایع جهان تبدیل شودو اکنون به مرز تولید 77 میلیون متر مکعبت گاز طبیعی رسیده است. قطر با مشارکت شرکت‌های بزرگ بین‌المللی و به خصوص آمریکایی و دستیابی به فناوری تولید LNG به سطح بالای تولید این محصول رسیده است. تولید و صدور LNG  آن را به عنوان کشوری متمایز در عرصه جهانی مطرح می‌سازد. بر این اساس این کشور توانسته است در عرصه گازی شهرت بیشتری را نسبت به رتبه سومی خود از منظر منابع گازی به دست آورد و حتی دوحه را به مقر مجمع کشورهای صادر کننده گاز طبیعی تبدیل کند.

اقتصاد قطر با توجه به پیشرفت قابل توجه به بخش نفت و گاز یکی از صنعتی‌ترین اقتصادهای حوزه خلیج فارس است. به گزارش مقامات اقتصادی 71/2 درصد از اقتصاد قطر را صنعت، 28/7 درصد را بخش خدمات و غیره و 1/0 درصد را کشاورزی تشکیل می‌دهد. البته سهم صنعت در اقتصاد قطر در سال‌های گذشته کاهش یافته است که دلیل آن هم رشد قیمت نفت و رشد هزینه‌های صنعتی اعلام شد. این کشور در سال گذشته به فعالیت‌های خدماتی روی آورد و سهم خدمات را در اقتصاد خود بیشتر کرد.[۱]

نیز نگاه کنید به

نظام اقتصادی فرانسه؛ نظام اقتصادی آرژانتین؛ نظام اقتصادی سوریه؛ نظام اقتصادی در ساحل عاج؛ نظام اقتصادی اوکراین؛ نظام اقتصادی اسپانیا؛ نظام اقتصادی اتیوپی؛ نظام اقتصادی سیرالئون؛ نظام اقتصادی سودان؛ نظام اقتصادی مصر؛ نظام اقتصادی روسیه

کتابشناسی

  1. تحلیل‌های كارشناسی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قطر ص 27

منبع اصلی

احمدی، محمد مهدی(1393). جامعه و فرهنگ قطر. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار).

نویسنده مقاله

محمدمهدی احمدی index.php?title=رده:اقتصاد و نظام اقتصادی