شهرنشینی و روستانشینی در امارات متحده عربی
شهرنشینی و جمعیت شهری تا سال ۲۰۲۴
تا سال ۲۰۲۴، امارات متحده عربی همچنان یکی از کشورهایی با بالاترین نرخ شهرنشینی در جهان محسوب می‌شود، به‌طوری که حدود ۸۸ درصد از جمعیت آن در مناطق شهری زندگی می‌کنند.[۱] این روند شهرنشینی که از دهه‌های گذشته با شتاب زیادی همراه بوده است، به‌واسطه توسعه گسترده زیرساخت‌ها، پروژه‌های عظیم اقتصادی و اجتماعی و سرمایه‌گذاری‌های دولتی در شیخ نشین های بزرگ مانند دبی و ابوظبی به اوج رسیده است.[۲] دبی با جمعیتی بالغ بر ۳.۵ میلیون نفر[۳] و ابوظبی با ۱.۵ میلیون نفر[۴]، به‌عنوان قطب‌های اقتصادی و اداری امارات شناخته می‌شوند، و بیش از نیمی از کل جمعیت کشور را به خود اختصاص داده‌اند. این رشد سریع مناطق شهری با گسترش بخش‌های اقتصادی همچون گردشگری، فناوری، و خدمات مالی همراه بوده که مهاجرت نیروی کار متخصص از سراسر جهان را نیز تشویق کرده است.[۵]
روستانشینی و جمعیت روستایی
برخلاف افزایش جمعیت در مناطق شهری، روستاهای امارات با روند کاهشی جمعیت مواجه هستند.[۶] تا سال ۲۰۲۴، کمتر از ۱۲ درصد از جمعیت این کشور در مناطق روستایی ساکن هستند. این درصد نسبت به سال ۲۰۱۵ که حدود ۱۵ درصد بود، کاهش‌یافته است.[۷] بیشتر جمعیت روستایی کشور در مناطق دورافتاده مانند جیره و رأس‌الخیمه زندگی می‌کنند که عمدتاً به فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری و صید مشغول هستند.[۸] بااین‌حال، دولت امارات تلاش کرده تا با بهبود زیرساخت‌های این مناطق و ارائه خدمات بهداشتی و آموزشی، نابرابری بین مناطق شهری و روستایی را کاهش دهد.[۵] اما همچنان الگوی مهاجرت داخلی به سمت شهرها و کاهش علاقه‌مندی به زندگی در مناطق روستایی پابرجاست.
سیاست‌های دولتی و برنامه‌های توسعه شهری پایدار
امارات متحده عربی از سال ۲۰۲۴، سیاست‌های گسترده‌ای را در راستای توسعه پایدار و تعادل بین شهرنشینی و حفظ محیط‌زیست به اجرا درآورده است.[۹] به‌خصوص برنامه‌هایی مانند "چشم‌انداز ۲۰۳۰" و "استراتژی ۲۰۵۰" به‌عنوان نقاط عطف توسعه بلندمدت کشور شناخته می‌شوند.[۱۰] در این برنامه‌ها، توسعه زیرساخت‌های پایدار شهری و کاهش وابستگی به منابع طبیعی مانند آب و انرژی‌های فسیلی، در دستور کار قرار دارد.
چشم‌انداز ۲۰۳۰ امارات متحده عربی به طور خاص بر شهرهای هوشمند، انرژی‌های تجدیدپذیر، و ارتقای فناوری‌های محیط‌زیستی در شهرهای بزرگ تمرکز دارد.[۱۱] در این برنامه، هدف افزایش بهره‌وری انرژی و کاهش مصرف آب در مناطق شهری است، به‌خصوص دبی و ابوظبی که منابع طبیعی محدودی دارند.[۵] دولت به دنبال ایجاد شهرهایی است که نه‌تنها از لحاظ زیست‌محیطی پایدار باشند، بلکه از فناوری‌های هوشمند برای بهبود خدمات عمومی و حمل‌ونقل نیز استفاده کنند.[۱۱]
همچنین استراتژی ۲۰۵۰ کشور بر کاهش وابستگی به نیروی کار خارجی و افزایش سهم جمعیت بومی در نیروی کار ملی تأکید دارد.[۱۰] در همین راستا، دولت امارات مشوق‌هایی برای افزایش نرخ زادوولد در بین شهروندان اماراتی معرفی کرده است.[۱۲] این سیاست‌ها شامل ارائه تسهیلات مسکن، خدمات بهداشتی و آموزشی رایگان، و حمایت مالی از خانواده‌ها برای تشویق به تشکیل خانواده‌های بزرگ‌تر است.[۱۲] انتظار می‌رود که این سیاست‌ها در طولانی‌مدت تأثیرات مثبتی بر رشد جمعیت بومی کشور داشته باشد، هرچند همچنان مهاجرت یکی از عوامل کلیدی رشد جمعیت خواهد بود.[۱۳]
آمارهای پراکندگی جمعیت
- نرخ شهرنشینی: ۸۸ درصد در سال ۲۰۲۴ (افزایش از ۸۵ درصد در سال ۲۰۱۵).[۱]
- جمعیت روستایی: کمتر از ۱۲ درصد از کل جمعیت کشور.[۱۴]
- جمعیت دبی: ۳.۵ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴.[۱۵]
- جمعیت ابوظبی: ۱.۵ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴.
- جمعیت فجیره و رأس‌الخیمه: به ترتیب حدود ۲۵۰ هزار و ۳۰۰ هزار نفر.[۱۶]
چالش‌ها و فرصت‌ها
باوجود این رشد شهرنشینی، امارات با چالش‌های متعددی روبه‌روست. افزایش تقاضا برای منابع آب و انرژی، فشار بر زیرساخت‌های حمل‌ونقل و نیاز به توسعه مسکن ارزان‌قیمت از مهم‌ترین دغدغه‌ها هستند.[۱۷] بااین‌حال، امارات از فرصت‌های گسترده‌ای در حوزه توسعه پایدار برخوردار است. سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، توسعه شهرهای هوشمند، و افزایش بهره‌وری منابع طبیعی از جمله برنامه‌هایی است که به کاهش آثار زیست‌محیطی و تقویت اقتصاد کشور کمک خواهد کرد.[۱۸]
پیش‌بینی آینده (۲۰۳۰-۲۰۵۰)
با اجرای موفقیت‌آمیز برنامه‌های دولتی، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۰ جمعیت امارات به حدود ۱۲ میلیون نفر برسد.[۱۹] همچنین، با اجرای استراتژی ۲۰۵۰، جمعیت کشور می‌تواند از ۱۵ میلیون نفر فراتر رود.[۱۰] درعین‌حال، سیاست‌های جمعیتی دولت به طور خاص بر افزایش نرخ زادوولد میان شهروندان اماراتی متمرکز است و هدف آن کاهش وابستگی به مهاجران خارجی در آینده است.[۲۰]
نویسنده : نرگس شکوری
نیز نگاه کنید به
جغرافیای انسانی روسیه؛ جغرافیایی جمعیتی در چین؛ جغرافیای انسانی سودان؛ جغرافیای انسانی اردن؛ جغرافیای انسانی ژاپن؛ جغرافیای انسانی کانادا؛ جغرافیای انسانی کوبا؛ جغرافیای انسانی لبنان؛ جغرافیای انسانی تونس؛ جغرافیای انسانی مصر؛ جغرافیای انسانی ساحل عاج؛ جغرافیای انسانی مالی؛ جغرافیای انسانی افغانستان؛ جغرافیای انسانی تایلند؛ جغرافیای انسانی آرژانتین؛ جغرافیای انسانی فرانسه؛ جغرافیای انسانی اسپانیا؛ جغرافیای انسانی اوکراین؛ جغرافیای انسانی سوریه؛ جغرافیای انسانی قطر؛ جغرافیای انسانی اتیوپی؛ جغرافیای انسانی سیرالئون؛ جغرافیایی انسانی سنگال؛ جغرافیای انسانی زیمبابوه؛ جغرافیای انسانی گرجستان؛ جغرافیای انسانی تاجیکستان؛ جغرافیای انسانی قزاقستان؛ جغرافیای انسانی بنگلادش
کتابشناسی
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Blogger, G. (2024, September 3). UNITED ARAB EMIRATES POPULATION STATISTICS 2024. Official GMI Blog.
- ↑ Abu Dhabi is embracing dynamic population data. Here’s why. (2024, September 10). World Economic Forum.
- ↑ Properties, E. (2024, July 8). Exploring the diversity of population of Dubai in 2024: latest insight. Excel Properties. https://excelproperties.ae/blog/dubai-population
- ↑ Abu Dhabi is embracing dynamic population data. Here’s why. (2024, September 10). World Economic Forum.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ Ayish, M. (2021). 7. United Arab Emirates. In Global communications [۱](pp. 109–126).
- ↑ Baycar, H. (2023). Emirati expats in social media: a new arena for involvement and political expression? Identities, 31(2), 238–256.
- ↑ Blogger, G. (2024b, September 3). UNITED ARAB EMIRATES POPULATION STATISTICS 2024. Official GMI Blog.
- ↑ Laimoon.com. (n.d.). Fishing jobs with salaries in Fujairah - September 2024 update. Laimoon.
- ↑ Fact sheet - The Official Portal of the UAE Government. (n.d.). U.ae. https://u.ae/en/about-the-uae/fact-sheet
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ The UAE’s Net Zero 2050 Strategy | the official portal of the UAE Government. (n.d.). [۲]
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Maksim. (2024, September 5). Path to Success: The UAE Vision 2030 | GO-Globe. GO-Globe.[۳]/
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ King, J. (2023, November 15). Population growth and investment reforms lift the UAE’s economy. The Banker. reforms-lift-the-UAE-s-
- ↑ Ali, A., & Cochrane, L. (2024). Residency and citizenship in the Gulf: recent policy changes and future implications for the region. Comparative Migration Studies, 12(1).
- ↑ Kemp, S. (2024, February 21). Digital 2024: The United Arab Emirates — DataReportal – Global Digital Insights. DataReportal – Global Digital Insights.
- ↑ Dubai’s population increased. (n.d.). AX CAPITAL. hit
- ↑ Population of Fujairah 2024 — United Arab Emirates. (n.d.). aznations.com.
- ↑ Andersson, H., Brandstedt, E., & Torpman, O. (2021). Review article: the ethics of population policies. Critical Review of International Social and Political Philosophy, 1–24.
- ↑ Maina, P., Gyenge, B., Fekete-Farkas, M., & Parádi-Dolgos, A. (2024). Analyzing trends in green financial instrument issuance for climate finance in capital markets. Journal of Risk and Financial Management, 17(4), 145.
- ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.-b). PopulationPyramid.net.
- ↑ UAE Energy Diversification | UAE Embassy in Washington, DC. (n.d.). UAE Energy Diversification | UAE Embassy in Washington, DC. https://www.uae-embassy.org/discover-uae/climate-and-energy/uae-energy-diversification#:~:text=The%20UAE%20Energy%20Strategy%202050