تاریخچه رادیو در اردن

از دانشنامه ملل

در صحبت از نقش رادیو در گستره عمومی به نظر می رسد که رادیو هرگز به وسیله موثری در ارتباطات سیاسی تبدیل نخواهد شد، مگر این که در جوامع عرب حقیقتا فضای دموکراتیک ایجاد شود. آغاز کار اولین رادیو در اردن به پایان یک ایستگاه قیمومیت بریتانیا در فلسطین به تاریخ اواخر ماه آوریل 1948 میلادی باز‌می گردد[۱].

در آن زمان یک ایستگاه رادیویی فلسطینی وجود داشت که برنامه‌های آن از قدس پخش می‌شد که در پی وضعیت نابسامان فلسطین، به رام الله نقل مکان یافت[۲]. با بروز تنش و اشغال فلسطین، مسئولان رادیو فلسطین که از قدس برنامه‌های خود را به گوش شنوندگان می رساندند، تصمیم گرفتند دستگاه‌ها و وسایل این ایستگاه رادیویی را به کمک ارتش اردن به شهر رام الله انتقال دهند که بخاطر نزدیکی به قدس و امنیتی که در آن حاکم بود، انتخاب شد. این جابجایی در تاریخ 15 ایار 1948 صورت گرفت[۳]. کشور اردن تا سال 1956 تنها همین ایستگاه رادیویی رام الله را داشت[۴]. از آن زمان به بعد و پس از برقراری امنیت رادیو قدس به دست ارتش اردن، این رادیو وابسته به حکومت اردن شد و به نوعی زیر نظر حکومت به کار خود ادامه داد.

رادیو قدس پخش برنامه‌های خود را تا اوایل ماه سپتامبر سال 1948 در رام الله ادامه داد و پس از آن به نام رادیو اردن‌ هاشمی تغییر نام داد و بعد از جدایی دو کرانه شرقی و غربی در سال 1950 رسما به نام رادیو اردن‌ هاشمی شناخته شد و روزانه 13 ساعت برنامه پخش می‌کرد[۵]. ایستگاه رادیویی امان در اول تشرین اول (اکتبر) 1956 دومین ایستگاه رادیویی کشور اردن در منطقه جبل‌الحسین امان توسط ملک حسین افتتاح شد. این ایستگاه در ابتدا فقط سه ساعت برنامه داشت[۶]. سپس ساعت‌های پخش برنامه به 11 ساعت افزایش یافت[۷]. برنامه‌های رادیو امان شامل اخبار، موسیقی، برنامه‌های خدمات عمومی و برنامه‌های روزانه و هفتگی بود[۸].

پس از آن ملک حسین در اول آذار 1959 ایستگاه رادیویی ام حیران را در منطقه ام حیران افتتاح نمود؛ برنامه‌های آن از ساعت پنج و نیم صبح با تلاوت قرآن آغاز و در ساعت یک و نیم صبح روز بعد خاتمه می‌یافت[۹]. این ایستگاه رادیویی در نوع خود یکی از پیشرفته‌ترین ایستگاه‌های منطقه به شمار می‌رفت که شامل 6 استودیو در زمینه‌های مختلف می‌شد[۱۰]. در تاریخ 23 آب 1959 ملک حسین استودیوهای جدید این ایستگاه را افتتاح کرد. از این ایستگاه رادیویی برنامه‌های متنوعی از امان و قدس به زبان‌های عربی، انگلیسی و اسپانیایی پخش می‌شد[۱۱].

در جنگ سال 1967 بخش غربی اردن به دست اسرائیلی‌ها افتاد، از این رو تجهیزات آن به بخش شرقی اردن انتقال پیدا کرد[۱۲]. در سال 1968 وزارت آموزش و پرورش اردن 6 آموزگار را برای شرکت در دوره فشرده سه ماهه آموزشی به انگلیس فرستاد. این معلمان پس از بازگشت توانستند برنامه‌های تربیتی متنوعی در زمینه‌های ورزش و فیزیک و زبان انگلیسی ارائه دهند. در همین سال وزارت آموزش و پرورش به فکر تاسیس رادیوی تربیتی و آموزشی افتاد و در سال 1971 این ایستگاه رادیویی پخش خود را آغاز نمود[۱۳]. اهداف این رادیو شامل کمک به دانش‌ آموزان و افزایش سرعت یادگیری آن‌ها، کمک به معلمان در بهبود شیوه‌های تدریس، آشنا کردن دانش آموزان با بزرگان فکر و شعر و ادبیات و سیاست و دین و اجتماع و کمک به دانش آموزان و معلمان در جهت پیشرفت‌های سریع علمی و فکری است[۱۴].

رادیوی مدرسه آموزشی در زمینه خدمات درسی و مدرسه فعالیت می‌کند و اطلاعات علمی را به صورت‌های مختلفی ارائه می‌دهد[۱۵]. برنامه‌های آن شامل موضوعاتی چون ادبیات، تاریخ، جغرافیا، علوم، دین و سخنانی از بزرگان فکر و فرهنگ می‌باشد[۱۶]. رادیوهای اردن در ادامه کار خود با گام نهادن به دنیای جدید به تولید و پخش برنامه‌هایی به زبان انگلیسی و اسپانیایی پرداختند[۱۷]. رادیوی اردن حدود 905 ساعت پخش روزانه، 6335 ساعت پخش هفتگی و 330.225 ساعت پخش سالیانه دارد. از این میزان، 7300 ساعت آن را برنامه‌های انگلیسی و 4745 ساعت آن را برنامه‌های فرانسوی تشکیل می‌دهند[۱۸].

نیز نگاه کنید به

رادیو و تلویزیون در کانادا؛ رادیو در روسیه؛ رادیو در افغانستان؛ رادیو در تونس؛ رادیو در ژاپن؛ رادیو در کوبا؛ رادیو در لبنان؛ رادیو در مصر ؛ رادیو در چین؛ رادیو در سنگال؛ رادیو در آرژانتین؛ رادیو در فرانسه؛ رادیو در مالی؛ رادیو در سودان؛ رادیو در ساحل عاج؛ رادیو و تلویزیون در زیمبابوه؛ رادیو در تایلند؛ رادیو در اسپانیا؛ رادیو در اردن؛ رادیو در اتیوپی؛ رادیو در سیرالئون؛ رادیو در قطر

کتابشناسی

  1. العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.
  2. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 37
  3. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 37
  4. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 38
  5. العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.
  6. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 39
  7. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 40
  8. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 40
  9. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 41
  10. العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.
  11. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 42 و 43
  12. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 40
  13. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 182 و 183
  14. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 184 و 185
  15. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 180
  16. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 181
  17. العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.
  18. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 64