آثار فرهنگی، تاريخی و طبيعی ثبت شده ژاپن در ميراث جهانی
ژاپن نوزده میراث فرهنگی ثبت شده جهانی دارد که با استناد به کتابچه منتشر شده از سوی سازمان فرهنگ ژاپن[۱] آنها را معرفی می‌کنیم.
بناهای بودایی در منطقه هوریوجی (法隆寺地域の仏教建造物/Hōryūji Chiiki no Bukkyōkenzōbutsu/Buddhist Monuments in the Horyu-ji Area): شامل حدود 48 بنای تاریخی بودایی در در استان نارا است و به اواخر قرن هفتم یا اوایل هشتم باز می‌گردد. بعضی از قدیمی‌ترین ساختمان‌های چوبی در جهان در این منطقه وجود دارد و این شاهکارهای معماری چوبی نه‌تنها برای تاریخ هنر بلکه از جهت سازگاری معماری و طرح چینی بودایی با فرهنگ ژاپن بسیار مهم است. این بناها از جهت تاریخ ورود بودیسم از چین به ژاپن از طریق شبه جزیره کره نیز بسیار حائز اهمیت است.
کوه فوجی: از دیگر میراث ثبت شده‌ی ژاپن، "فوجیسان؛ مظهر عقیده و سرچشمه هنر (富士山-信仰の対象と芸術の源泉/Fujisan Shinkō no taishō to Gējutsu no Gensen/Fujisan, sacred place and source of artistic inspiration)" است؛ این میراث شامل 25 سایت است که ماهیت مقدس و هنری کوه فوجی را انعکاس می‌دهد. در قرن 12 میلادی، کوه فوجی مرکز آموزش بودیسم به‌همراه عناصر شینتویی (神道/Shintō)[i] بوده است. مسیرهای زیارتی و مکان‌های مقدس همراه با سایت‌های کوهپایه‌ای اطراف از جمله ایزدکده‌های صخره‌ای جینجا (神社/Jinja)[ii]، هشت چشمه اوشی‌نو (忍野八海/Oshino Hakkai) و ویژگی‌های آتشفشانی طبیعی مانند اشکال گدازه‌ای، دریاچه‌ها، چشمه‌ها و آبشارها، از عناصر بروز یافته در هنر ژاپن از قرن 11 به بعد بوده‌اند. به عنوان مثال کاج‌های فوجیسان به عنوان نمادی بین‌المللی شناخته شده برای ژاپن به شمار رفته و تأثیر عمیقی بر توسعه هنر داشته است.
گوسوکو و مجموعه آثار مرتبط با پادشاهی ریوکیو (琉球王国のグスク及び関連遺産群/Ryūkyū Ōkoku no Gusuku oyobi kanren Isangun/Gusuku Sites and Related Properties of the Kingdom of Ryukyu): گوسوکو (グスク/Gusuku) در زبان اوکیناوایی به معنی قلعه است. پانصد سال از تاریخ پادشاهی ریوکیو (琉球王国/Ryūkyū Ōkoku) (1429-1879) در این مجموعه نمایش یافته است. ویرانه‌ی قلعه‌ها، شواهدی برای ساختار اجتماعی غالب در این دوره‌ها هستند، درحالی که سایت‌های مقدس، دین را به عصر مدرن ارائه می‌دهند، تماس‌های گسترده اقتصادی و فرهنگی جزایر ریوکیو در آن دوره باعث ایجاد یک فرهنگ منحصر به فرد شده است.
قلعه هیمه‌جی (姫路城/Himeji jō): بهترین نمونه باقیمانده از معماری قلعه‌های ژاپنی در قرن 17 میلادی که شامل 83 ساختمان با سیستم‌های پیشرفته دفاعی و حفاظتی است. این یک شاهکار از ساخت و ساز با چوب است. عملکردی ترکیبی با تجدید نظری زیبایی شناختی.
هیرا ایزومی (平泉/Hiraizumi): مجموعه معابد، باغ‌ها و سایت‌های باستان‌شناسی‌ای که معرف فرقه بودایی جودو (浄土宗/Jōdo shū)[iv] (پاک بوم) هستند. هیرا ایزومی شامل پنج سایت، از جمله کوه کین‌که‌سان (金鶏山/Kinkēsan) است. قدمت این مجموعه به قرون 11 و 12 میلادی یعنی زمانی باز می‌گردد که هیرا ایزومی مرکز اداری قلمرو شمالی ژاپن بود. این قلمرو مبتنی بر جهان‌بینی بودایی است که در قرن هشتم در ژاپن گسترش یافت.
گنبد بمب اتمی (原爆ドーム/Genbaku dōmu) (یادمان صلح هیروشیما): گنبد بمب اتمی، مخروبه‌ای عمودی در منطقه‌ای است که 6 اوت 1945 اولین بمب اتمی در آن منفجر شد. با تلاش بسیاری از مردم از جمله ساکنان هیروشیما، این اثر بجای مانده از بمباران دست نخورده باقی ماند وبه نمادی از نیروی ویرانگرترین ساخته بشر تا به امروز بدل شد. این یادبود همچنین امید به صلح جهانی و نابودی نهایی تمام سلاح‌های هسته‌ای را یادآوری می‌کند.
آثار تاریخی کیوتوی باستان (شهرهای کیوتو، اوجی و اوتسو) (古都京都の文化財(京都市、宇治市、大津市)/Koto kyōto no Bunkazai (Kyōtoshi,Ujishi,Ōtsushi)/ Historic Monuments of Ancient Kyoto (Kyoto, Uji and Otsu Cities)): سال 974 میلادی و با تقلید از پایتخت‌های چین باستان بنا شده‌اند. کیوتو پایتخت امپراتوران ژاپن از تاسیس تا اواسط قرن نوزدهم، به عنوان مرکز فرهنگ ژاپنی برای بیش از 1000 سال بوده است. کیوتو بر توسعه معماری چوبی ژاپن، به ویژه معماری مذهبی و هنر باغ‌های ژاپنی تاثیر فراوان داشته است.
آثار تاریخی نارای باستان (古都奈良の文化財/Koto Nara no Bunkazai/Historic Monuments of Ancient Nara): نارا پایتخت ژاپن از 710 تا 784 بود و در طی این دوره، چارچوب حکومت ملی در این کشور تثبیت شد، نارا از رونق زیادی برخوردار و به عنوان سرچشمه فرهنگ ژاپن مطرح است. آثار تاریخی معابد بودایی، ایزدکده‌های شینتو و بقایای کاوش‌های کاخ بزرگ امپراتوری، تصویری زنده از زندگی در پایتخت ژاپن در قرن هشتم را ارائه می‌دهد، دوره‌ای که همراه با تغییرات گسترده‌ی سیاسی و فرهنگی بوده است.
روستاهای تاریخی مناطق شیراکاواگو و گوکایاما (白川郷・五箇山の合掌造り集落/Shirakawagō Gokayama no Gashshōzukuri Shūraku/Historic Villages of Shirakawa-go and Gokayama): این روستاها با خانه‌های سبک گاشّوزوکوری (合掌造り/Gashshōzukuri)[v] خود را با رشد درختان توت و پرورش کرم ابریشم زنده نگه داشتند. خانه‌های بزرگ با سقف‌های شیب‌دار تند و تیز آنها، تنها نمونه‌هایی از این نوع خانه‌سازی در ژاپن است. با وجود تحولات اقتصادی، روستاهای اوگیماچی (荻町/Ogimachi)، آینوکورا (相倉/Ainokura) و سوگانوما (菅沼/Suganuma) نمونه‌های برجسته‌ای از یک شیوه سنتی زندگی هستند که کاملا سازگار با محیط زیست و شرایط اجتماعی و اقتصادی مردم است.
ایزدکده ایتسوکوشیما (厳島神社/Itsukushima Jinja/Itsukushima Shinto Shrine): میراثی فرهنگی که در دریای داخلی ستو واقع شده و از همان ابتدا، محل مقدس شینتوئی بوده است. اولین ساختمان‌ها احتمالا در قرن ششم تاسیس شده‌اند. یکی از معابد به قرن 12 میلادی باز می‌گردد و ساختمان‌های هماهنگ و مرتب نشانگر مهارت هنری و فنی زیادی است. معبد بر روی تضادهای رنگی و بین کوه‌ها و دریا شکل می‌گیرد و مفهوم زیبایی منظره ژاپن را نشان می‌دهد که طبیعت و خلاقیت انسان را ترکیب می‌کند.
معدن نقره ایوامی و چشم انداز فرهنگی آن (石見銀山遺跡とその文化的景観/Iwami ginzan iseki to sono bunkateki kēkan/Iwami Ginzan Silver Mine and its Cultural Landscape) : در جنوب غربی جزیره هونشو واقع شده و خوشه‌ای از کوه‌هایی است که ارتفاع آنها به 600 متر می‌رسد و دره‌های عمیق رودخانه‌ای باقی مانده از بقایای باستان شناسی معادن بزرگ، مراکز ذوب و پالایش و مراکز معدنی بین قرون 16 تا 20 میلادی را به همراه دارد. این سایت همچنین محلی برای انتقال سنگ نقره به ساحل و شهرهای بندری جهت صادرات به کره و چین بوده است. معادن در قرن‌های شانزدهم و هفدهم میلادی به طور کلی توسعه اقتصادی ژاپن و شرق آسیا را به وجود آوردند و موجب تولید انبوه نقره و طلا در ژاپن شدند.
جزیره مقدس اوکینوشیما و مجموعه اثرهای مرتبط در منطقه موناکاتا (「神宿る島」宗像・沖ノ島と関連遺産群/Kami yadoru shima Munakata Okinoshima to kanren Isangun/ Sacred Island of Okinoshima and Associated Sites in the Munakata Region): واقع در 60 کیلومتری ساحل غربی جزیره کیوشو، نمونه‌ای استثنایی از سنت پرستش یک جزیره مقدس است. سایت‌های باستان شناسی که در جزیره حفظ شده‌اند، یک سنت تاریخی در مورد چگونگی انجام مراسم مذهبی از قرن چهارم تا هجدهم میلادی را به همراه داشته، از این رو میراثی گرانمایه در عرصه‌ی فرهنگ به شمار آمده و توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی به ثبت رسیده است.
مکان‌های مقدس و راه‌های زیارتی در منطقه کوهستانی کی‌ئی (紀伊山地の霊場と参詣道/Kii sanchi no Rējō to Sankē michi/Sacred Sites and Pilgrimage Routes in the Kii Mountain Range): این مکان‌ها که در جنگل‌های متراکم با چشم انداز اقیانوس آرام واقع شده، سه مکان مقدس–یوشینو-اومینه (吉野・大峰/Yoshino Ōmine)، کومانو سانزان (熊野三山/Kumano Sanzan) و کویاسان (高野山/Kōyasan) را شامل می‌شود، هر یک از این سه محل، شامل زیارتگاه‌هایی هستند که برخی از آنها در اوایل قرن نهم ساخته شده‌اند، این مجموعه با راه‌های زیارتی به پایتخت‌های باستان، نارا و کیوتو مرتبط می‌شود و منعکس کننده تلفیق شینتو، به عنوان سنت قدیم پرستش طبیعت در ژاپن و بودیسم می‌باشد که از چین و شبه جزیره کره وارد شده است. این ناحیه با فراوانی رودخانه‌ها و آبشارها، هنوز بخشی از فرهنگ زندگی ژاپن است، برای اهداف آیینی بسیار مورد بازدید قرار می‌گیرد و توانسته به 15 میلیون نفر بازدید کننده دست یابد.
ایزدکده‌ها و معابد نیکو (日光の社寺/Nikkō no Shaji/Shrines and Temples of Nikko): این مکان‌ها همراه با محیط طبیعی اطراف آنها، برای قرن‌ها یک مکان مقدس شناخته شده‌اند. این مکان، شامل شاهکارهای معماری و تزئینی مرتبط با تاریخ عصر اِدو می‌باشد.
آثار انقلاب صنعتی ژاپن در دوره میجی؛ آهن و فولاد سازی، کشتی سازی و صنعت زغال سنگ (明治日本の産業革命遺産 製鉄、製鋼、造船、石炭産業/Meiji Nihon no Sangyō Kakumē Isan Sētetsu Sēko Zōsen Sekitan Sangyō/Sites of Japan’s Meiji Industrial Revolution Iron and Steel, Shipbuilding and Coal Mining): شامل مجموعه‌ای از بیست و سه جزء اصلی است که عمدتا در جنوب غربی ژاپن واقع شده‌اند. این سایت نشان دهنده صنعتی شدن سریع کشور از اواسط قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، از طریق توسعه صنعت آهن و فولاد، کشتی سازی و صنعت زغال سنگ است. این آثار نشان دهنده فرایندی است که ژاپن فئودال به دنبال انتقال تکنولوژی از اروپا و آمریکا از اواسط قرن نوزدهم پیمود و ژاپن را به عنوان اولین نمونه‌ی انتقال موفقیت آمیز صنعتی شدن غربی به ملتی غیر غربی نشان می‌دهد.
کارخانه ابریشم تومی‌ئوکا و مجموعه آثار صنعت ابریشم ( 富岡製糸場と絹産業遺産群/Tomioka sēshi jō to kinu sangyō Isangun/ Tomioka Silk Mill and Related Sites): یک محل نوغان‌داری و مجموعه تولیدی ابریشم است که اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در استان گونما (群馬県/Gunma ken) در شمال غربی توکیو تاسیس شد. دارای چهار سایت است که در آن مراحل مختلف تولید ابریشم خام، ریسندگی ابریشم که ماشین و تخصص صنعتی آن از فرانسه وارد شده است، مزرعه‌ای آزمایشی برای نوغان‌داری و یک محل ذخیره سازی سرد برای تخم کرم ابریشم است. این مجموعه نشان دهنده‌ی تمایل ژاپن به سرعت دسترسی به بهترین تکنیک‌های تولید انبوه را نشان می‌دهد و در ربع آخر قرن نوزدهم، یک عنصر تعیین کننده در تجدید حیات صنایع ابریشم ژاپنی است که آن را به صادر کننده عمده ابریشم خام جهان، به ویژه به اروپا و ایالات متحده بدل ساخته است.
آثار معماری لوکوربوزیه، سهمی برجسته در جنبش مدرن (ル・コルビュジェの建築作品―近代建築運動への顕著な貢献―/Ru Korubyuje no kenchiku sakuhin-Kindai kenchiku undō he no kenchona Kōken-/ The Architectural Work of Le Corbusier, an Outstanding Contribution to the Modern Movement): موزه ملی هنرهای زیبای غربی واقع در توکیو به عنوان بخشی از 17 مکان از آثار معماری فراملی ساخته لو کوربوزیه معمار سوئیسی در هفت کشور و گواهی نامه‌ای برای اختراع یک زبان معماری جدید است.
مجموعه گورتل موزو فوروایچی؛ مجموعه گورتل‌های باستانی ژاپن (百舌鳥・古市古墳群-古代日本の墳墓群-/Mozu Furuichi kofungun-Kodai Nihon no funbo gun/Mozu-Furuichi Kofun Group: Mounded Tombs of Ancient Japan): مجموعه‌ای از 49 گورتل یا کوفون متعلق به قرن چهارم و پنجم میلادی که در استان اوساکا قرار دارند.
آثار مرتبط با مسیحیت مخفیانه در ناگاساکی و منطقه آماکوسا (長崎と天草地方の潜伏キリシタン関連遺産/Nagasaki to Amakusa chihō no senpuku kirishitan kanren isan/ Hidden Christian Sites in the Nagasaki Region): بعد از ممنوعیت مسیحیت در دوره ادو و قتل و عام مسیحیان ژاپن غربی، عده‌ای مخفیانه مسیحیت خود را حفظ کردند و آن را نسل اندر نسل انتقال دادند. مجموعه آثار مرتبط با این مسیحیت مخفیانه در ناگاساکی و منطقه آماکوسا سال 2018 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.[۲]
نیز نگاه کنید به
پاورقی
[i] دین و آیین باستانی خاص ژاپن.
[ii] به معابد شینتویی جینجا می‌گویند که در فارسی عموما به ایزدکده ترجمه می‌شود.
[iii] این پادشاهی با متحد کردن جزایر استان اوکیناوای کنونی و برخی جزایر جنوبی‌تر شکل گرفت و نقش مهمی در تجارت شرق و جنوب شرق آسیا داشت.
[iv] فرقه بودایی که 1175 تأسیس شد.
[v] نوعی سبک ساخت خانه سنتی که سقفی دارای شیب تند دارد و طبقه سه یا چهار آن هم محل نوغان‌داری است.