آموزش عالی بنگلادش: تفاوت میان نسخهها
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:دانشگاه داکا.jpg|بندانگشتی|دانشگاه داکا]]دانشگاه داکا از قدیمیترین دانشگاه های بنگلادش میباشد. فعالیت این دانشگاه که موسسه ای آموزشی است، در سال 1921 آغاز شد. این دانشگاه پس از سال 1946، دانشکدهها و کالجهایی را تاسیس کرد و زیر پوشش قرار داد. دانشگاه داکا یکی از بزرگ ترین موسسات آموزشی دولتی بنگلادش میباشد که در سطح جهانی مطرح و شناخته شده است. این دانشگاه در سیاست کلی کشور نیز تاثیرگذار است به گونه ای که درجریانات سیاسی، دانشجویان این دانشگاه نقش موثری دارند. | |||
====تشکلات و مدیریت دانشگاه داکا==== | |||
*سنا؛ | |||
*سندیکا؛ | |||
دانشگاه داکا از قدیمیترین دانشگاه های | *هیات علمی؛ | ||
*4- دانشکدهها؛ | |||
تشکلات و مدیریت دانشگاه داکا | *کمیتههای درسی عالی؛ | ||
*کمیته بودجه عمران وبرنامهریزی؛ | |||
*هیات برنامهریزی مطالعات عالی. | |||
سنا عالی ترین هییت تعیین کننده سیاست کلی ودارای بیشترین قدرت است. همه موسسات و هییت های دانشگاه در برابر سنا جوابگو هستند. البته این مسیولیت و نظارت سنا بر دستگاه های دانشگاه غیر مستقیم و کاملا اداری است. سنای دانشگاه داکا متشکل ازاعضای زیر میباشد: | |||
*رییس دانشگاه؛ | |||
*نایب رییس دانشگاه؛ | |||
*مسیول مالی؛ | |||
*تعداد 5 نفر کارمند دولتی که از طرف دولت منصوب شده باشند. ؛ | |||
4- دانشکدهها؛ | *تعداد 5 نفر عضو پارلمان که از طرف رییس مجلس منصوب شده باشند؛ | ||
*تعداد 5 نفر از شخصیت های علمی که از طرف شیخ الرییس (رییس جمهور) منصوب شوند؛ | |||
*5 نفر از نمایندگان هییت های پژوهشی که از طرف سندیکا انتخاب شدهاند؛ | |||
*5 نفر از روسای دانشکدههای آزاد که توسط این دانشگاه به رسمیت شناخته شده است. این پنج نفر باید توسط هییت علمی معرفی و تایید شده باشد. | |||
جلسه سالیانه سنا با درخواست رییس دانشگاه در روز معین برگزار میشود. البته در صورت اضطراری با حداقل 30 امضاء میتوانند جلسه سنا را تشکیل دهند. | |||
====فعالیت های سنا==== | |||
*تصویب پیشنهادات سنا در صورتی که با مصوبه سال 1973م مطابقت داشته باشد؛ | |||
*بررسی و تصویب پیشنهادات مربوط به امور مالی و گزارش سالیانه که از طرف سندیکا مطرح شود؛ | |||
سنا عالی ترین | *انجام وظایف دیگر، طبق مصوبات دانشگاهی در جلسه سالیانه سنا خزانهدار دانشگاه بودجه سال آتی را مطرح میکند؛ | ||
*سنا در صورت لزوم و در مورد مقتضی در سندیکا، کمیته ها و ستادها نماینده خود را معرفی میکند؛ | |||
سنای دانشگاه داکا متشکل ازاعضای زیر میباشد: | *سنا در جلسهای که تحت ریاست نایب رییس دانشگاه و یا رییس سنا برگزار میشود، سه نفر را برای ریاست دانشگاه معرفی میکند. رییس جمهوری کشور از این سه نفر، یک نفر را برای رییس دانشگاه منصوب میکند. هر یک از اعضای سنا در این رایگیری برای پیشنهاد رییس دانشگاه حق رای دارند. | ||
====سندیکا==== | |||
سندیکا عالیترین دستگاه اجرایی دانشگاه داکا میباشد. سندیکا مشتمل بر افراد ذیل میباشد: | |||
*رییس دانشگاه؛ | |||
*نایب رییس دانشگاه؛ | |||
*دو تن از روسای دانشکدهها که توسط هییت علمی معرفی شده باشد؛ | |||
*شش تن ازاساتید دانشگاه که توسط اساتید دانشگاه انتخاب شده باشند؛ | |||
*دو تن ازنمایندگان سنا؛ | |||
*سه نفر از طرف شیخ الرییس (رییس جمهوری کشور) ؛ | |||
*یک نفر ازمقامات دولتی که مقام پایینتر از معاون وزیر نباشد. | |||
*یکی از شهروندان که عضو سنا نیست ولی از طرف سنا برای عضویت سندیکا معرفی شده باشد. | |||
جلسه سالیانه سنا با درخواست | |||
فعالیت های سنا | |||
سندیکا | |||
سندیکا عالیترین دستگاه | |||
اعضای سندیکا که از میان اساتید دانشگاه منتخب شوند، باید دارای مشخصات زیر باشند: | اعضای سندیکا که از میان اساتید دانشگاه منتخب شوند، باید دارای مشخصات زیر باشند: | ||
*از میان روسای دانشکدهها یک نفر؛ | |||
*از میان روسای خوابگاه های دانشگاه یک نفر؛ | |||
*از میان استادان یک نفر؛ | |||
*از میان استادیاران یک نفر؛ | |||
*از میان استادان معاون یک نفر؛ | |||
*از میان معلمان یک نفر. | |||
دوران فعالیت اعضای سندیکا دو سال است. البته تا زمانی که جانشینان بعدی معرفی نشوند، آن ها انجام وظیفه خواهند کرد. مدت زمان فعالیت آن ها از اولین جلسه سندیکا محسوب خواهد شد. | |||
====وظایف و اختیارات سندیکا==== | |||
*مدیریت، کنترل و محافظت داراییها و امور مالی دانشگاه؛ | |||
*پذیرفتن پیشنهادات کمیته مالی؛ | |||
*تقدیم گزارشات سالیان پیش هییت مدیره دانشگاههای کشور و مطرح کردن گزارشات در مورد نیازهای مالی؛ | |||
*تصویب اصول وسیاست های انتصاب استاد یااستادیار و یا کارمندان دانشگاه؛ | |||
*تایید و صدور مجوز برای دانشکدهها و یا موسسات آموزشی خارج از دانشگاه و یا لغو مجوزهای قبلی،؛ پذیرفتن همه نوع عطایای مالی از طرف دانشگاه و مسیولیت انتقال داراییها؛ | |||
*برگزاری امتحانات دانشگاهی تشخیص علمی دپارتمان ها؛ | |||
*امضای همه نوع قرارداد از طرف دانشگاه؛ | |||
*تدوین سیاست های جزیی طبق دستورالعمل های کلی دانشگاه. | |||
====هیات علمی دانشگاه==== | |||
هیات علمی بالاترین تصمیم گیرنده پیرامون فعالیت های آموزشی دانشگاه میباشد. این ارگان در داخل دانشگاه براساس قوانین، دستورات و اصول کلی دانشگاه برنامههای درسی، حفظ استانداردهای علمی و امتحانات و نظارت کلی آموزشی را بر عهده دارد. هیات علمی در کار آموزش نقش مشاور سندیکا را ایفا میکند. سیاستگذاری در مورد بورسیهها، جوایز و مدال ها، نمایشگاه علمی، انتصاب ممتحن طبق گزارشات دانشکدهها، مدیریت کتابخانههای دانشگاه، تشکیل دانشکدهها، تعیین وظایف آن دانشکدهها، تدارک برنامههای پژوهشی دانشگاه، تهیه گزارش به منظور پژوهش های مربوط به استخدام نیرو، و...بر عهده این هیات است. | |||
=====اعضای هیات علمی===== | |||
*رییس دانشگاه؛ | |||
*نایب رییس دانشگاه؛ | |||
*روسای دانشکدهها؛ | |||
*روسا و استادان دپارتمان ها؛ | |||
*مدیران انستیتوهای دانشگاه وکتابدار دانشگاه؛ | |||
*10 تن از روسای دانشکدههای خارج از دانشگاه که از طرف رییس جمهوری معرفی شده باشد و10 تن دیگر از قشرهای مختلف جامعه، تا اینکه هییت علمی از نمایندگی قشرهای علمی و آموزشی گوناگون برخوردار باشد. | |||
10 تن از | |||
علاوه بر اعضای فوقالذکر عدهای به صورت انتخابی و یا به صورت انتصابی عضویت دارند که در ادامه بیان می کنیم: | علاوه بر اعضای فوقالذکر عدهای به صورت انتخابی و یا به صورت انتصابی عضویت دارند که در ادامه بیان می کنیم: | ||
*سه نفر استاد و یا استادیار؛ | |||
*سه تن از معلمین که در سطح استاد و یا استادیار باشند؛ | |||
*استادان و معلمان با رای خود اعضای فوق را انتخاب میکنند. | |||
اعضای هیات علمی که با سمت خاصی عضویت دارند، تا دو سال عضویت آنان محفوظ خواهد بود. البته تا وقتی که جانشین آنان انتخاب نشود عضویت آن ها ادامه خواهد داشت. اعضایی که به عنوان استاد، استادیار، رییس دپارتمان و ... عضویت دارند، تا زمانی که در جایگاه خود باقی هستند، عضویت آن ها در هیات علمی محفوظ خواهد بود. | |||
رییس دانشگاه در صورت لزوم و یا طبق درخواست بیست نفر از اعضای هیات علمی جلسه هیات علمی را تشکیل میدهد. | |||
در صورتی که 50 نفر درجلسه حضور پیدا کنند، جلسه رسمیت خواهدیافت. در غیاب رییس دانشگاه، یک نفر از روسای دانشکدهها و یا خوابگاه ها ریاست جلسه را بر عهده خواهد داشت.ااز میان سه ارگان مهم دانشگاه داکا شامل سنا، سندیکا و هییت علمی، سنا بالاترین ارگان حراست از اصول و قوانین است وکلیه ارگان ها وموسسات دانشگاه درمورد فعالیت خود نزد سنا مسیول هستند. | |||
سندیکا بالاترین ارگان اجرایی و مدیریتی دانشگاه میباشد. مسیولیت اجرای اصول و مصوبات دانشگاه نیز، بر عهده سندیکا میباشد. | |||
هیات علمی در واقع وظایف تخصصی را بر عهده دارد، لذا وظیفه تدوین و اجرای کلیه اصول و قوانین مربوط به آموزش و تعلیم بر عهده هیات علمی است. | |||
دانشگاه داکا در حال حاضر جمعا دارای 9 دانشکده با مجموع 40 بخش (دپارتمان) است که عبارت اند از: | |||
====دانشکده علوم انسانی==== | |||
*بخش بنگالی؛ | |||
*بخش زبان شناسی؛ | |||
*بخش سرود، هنر و تاتر؛ | |||
*بخش انگلیسی؛ | |||
*بخش عربی؛ | |||
*بخش معارف اسلامی؛ | |||
*بخش فارسی؛ | |||
*بخش تاریخ؛ | |||
*بخش فرهنگ وتاریخ اسلام؛ | |||
*بخش فلسفه؛ | |||
*بخش خبرنگاری و روابط عمومی؛ | |||
*بخش علوم کتابخانه و آمار؛ | |||
*بخش زبانهای سنسکریت و پالی؛ | |||
*بخش اردو. | |||
====دانشکده علوم==== | |||
*بخش علوم فیزیک؛ | |||
*بخش علوم کامپیوتری؛ | |||
*بخش الکترونیکی و فیزیکی (کاربردی) عملی؛ | |||
*بخش آمار؛ | |||
*بخش شیمی؛ | |||
*بخش مهندسی شیمیایی و شیمیایی کاربردی؛ | |||
*بخش جغرافیا و محیط زیست؛ | |||
*بخش زمین شناسی؛ | |||
*بخش هندسه. | |||
====دانشکده حقوق==== | |||
*بخش حقوق. | |||
====دانشکده علوم اجتماعی==== | |||
*بخش اقتصاد؛ | |||
*بخش علوم سیاسی؛ | |||
*بخش علوم اجتماعی؛ | |||
*بخش باستان شناسی؛ | |||
*بخش روابط بینالملل؛ | |||
*بخش مدیریت. | |||
====دانشکده علم الحیات==== | |||
*بخش گیاه شناسی؛ | |||
*بخش زیست شناسی؛ | |||
*بخش بیو شیمیایی؛ | |||
*بخش علوم هستهای؛ | |||
*بخش روان شناسی. | |||
====دانشکده آموزش های تجارتی==== | |||
*بخش مدیریت؛ | |||
*بخش علوم حسابرسی؛ | |||
*بخش بازاریابی؛ | |||
*بخش بانک وامور مالی. | |||
====بخش دارویی==== | |||
*بخش دارویی. | |||
====معضلات موجود در سیستم آموزش عالی بنگلادش==== | |||
قبل از تقسیم شبه قاره (1947م) فاصله طبقاتی و یا تقسیمبندی خاص اجتماعی در میان مردم وجود نداشت. در حال حاضر تفاوت فاحش بین فقرا و اغنیا، شهری و روستایی، با سواد و بیسواد سبب بروز مشکلات عدیده اجتماعی شده است که در زندگی روزمره انعکاس دارد. صاحب نظران اقتصادی اظهار میدارند که اگر دولت نتواند فاصله موجود بین فقرا و اغنیا را تا حدودی که قابل تحمل باشد کاهش دهد، نجات از اوضاع متشنج اجتماعی امکانپذیر نخواهد بود. | |||
بدون شک فساد مالی تا قبل از 1947م آن چنان ریشهدار نبود. از سوی دیگر، تروریسم، خشونت، دزدی، ارعاب و وحشت در میان مردم تا آن تاریخ نیز گسترش نیافته بود. اکنون که بیش از 4 دهه از آن زمان می گذرد، در این مدت طولانی آموزش ملی که مانند ستون فقرات بدن انسان است، نتوانسته است استحکام و قدرت لازم را کسب کند و رهبران ملی نیز در این راه اهتمام لازم را نداشته اند. این روند نادرست، سبب مشکلات حادی در میان جامعه شده است. از طرفی مردم ثروتمند فرزندان خود را به مدارس انگلیسی و فرزندان عامه مردم و کم درآمد به مدارس دولتی بنگالی و اقشار مذهبی به مدارس دینی میفرستند و در نهایت جامعه با سه نوع روش و فرهنگ آموزشی روبرو است که این سه گروه، الزاما زیر یک سقف جمع نشده و از نظر فرهنگی نیز رابطهای هم میان آنان ایجاد نشده است. متاسفانه این شیوه، نه تنها در نظام آموزشی، که در سایر بخشهای اقتصادی، صنعتی کشاورزی و غیره نیز مشاهده میشود. | |||
بی توجهی دیگر به کاهش تخصیص بودجه در آموزش عالی کشور، عواقب خطرناکی را به دنبال خواهد داشت. در این میان، کمیتههایی برای اصلاح سیستم آموزشی کشور به وجود آمده و توصیههای این کمیتهها نیز به دولت ارایه شده است، ولی تا کنون به این توصیهها و رهنمودها توجه جدی نشده است. همچنین در برنامههای درسی نیز مشکلات عدیدهای وجود دارد. | |||
ستاد مدیریت دانشگاه های کشور اعلام داشته است که تعداد دانشجویان داوطلب در دانشگاه های دولتی به تدریج کاهش مییابد. زیرا فارغالتحصیلان این دانشگاه ها نمیتوانند در رقابتهای علمی برای جذب در موسسات و سازمان ها لیاقت خود را نشان دهند. در این رابطه، دانشگاه های غیر دولتی برای پر کردن این خلاء پیش قدم شدهاند. | |||
در حال حاضر علاوه بر دانشگاه ملی و دانشگاه آزاد، 16 دانشگاه دولتی دیگر در کل [[بنگلادش]] وجود دارد که در آنها 73 هزار دانشجو مشغول تحصیل میباشند. علاوه بر آن، دانشجویان دانشکدههای زیر مجموعه دانشگاه ملی حدود 615482 نفر و در مقاطع مختلف دانشگاه آزاد 107446 نفر به تحصیل اشتغال دارند. در سال 1992 لایحهای در زمینه تاسیس دانشگاه های غیر دولتی به تصویب رسید که این لایحه مشکلات جدیدی را ایجاد کرد. در حال حاضر در [[بنگلادش]] 30 دانشگاه خصوصی وجود دارد که نیاز تحصیلی 22 هزار دانشجو را تامین می کنند. گرچه این دانشگاه ها از لحاظ ساختار و تشکیلات مشکلاتی دارند، اما در کنار آموزش و تدریس دانشجویان، آن ها را به کارهای فرعی نیز هدایت میکنند؛ زیرا دیدگاه صاحبان دانشگاه های خصوصی بیشتر جنبه سوددهی و نفع طلبی دارد. اما وقتی نگاهی به امکانات آموزشی این گونه مراکز میکنیم، متوجه می شویم که متاسفانه تعداد بسیاری از این دانشگاه ها از امکانات و فضای مناسب آموزشی برخوردار نیستند و بیشتر به دنبال تامین منافع مالی خود هستند. | |||
انجمنهای دانشجویی در دانشگاه ها، نقش بارزی در همه زمینهها دارند؛ ولی تا کنون مسیولین مربوطه اقدامات لازم را برای برگزاری انتخابات برای تشکیلات قانونی دانشجویی به عمل نیاوردهاند. یکی از دلایل عمده، آلوده کردن دانشگاه و دانشجویان به بازی های سیاسی بیهوده بوده است. شک نیست برای بهبود کیفیت آموزشی در دانشگاه ها باید در مقابل هر فعالیتی که سبب کندی در پیشرفت علمی می شود، ایجاد مانع کرد.<ref>The Deaily Independent, 2002, Dhaka</ref> | |||
===دانشگاه های خصوصی=== | |||
تا سال 1992 میلادی، همه دانشگاه ها به صورت مردمی و دولتی فعالیت داشتند، اما بین سال های 1998 تا 2001 دولت اصلاحیهای را صادر کرد که پیرو آن فعالیت رسمی 27 دانشگاه خصوصی را به تصویب رساند. تا سال 2001 حدود 18 دانشگاه از دانشگاه های فوق به صورت آزاد فعال بودند. از آن زمان تا کنون 50 دانشگاه خصوصی در سطح کشور رسما فعالیت می کنند. از 50 دانشگاه خصوصی، سه دانشگاه در چیتاگنگ، یک دانشگاه در کومیلا و دو دانشگاه در [[سیلهت]] میباشند و بقیه دانشگاه ها (44 دانشگاه دیگر) در شهر داکا هستند. | |||
از سال 1992 به بعد، دانشگاه های خصوصی در تلاش بودهاند تا در توسعه اقتصادی و رشد آموزشی کشور سهیم و نقشآفرینی کنند، از این رو در صدد جذب بودجه و توجه کمیسیون تصویب بودجه برای دانشگاه ها بودهاند تا حمایت و پشتیبانی مالی آن ها را داشته باشند. بنابراین، کمیسیون مزبور نه تنها میتواند از دانشگاه های خصوصی پشتیبانی مالی کند، بلکه در صورت انجام تخلف و یا عمل خارج از چارچوب و ضوابط تعیین شده، میتواند فعالیت آن ها را لغو کند. رییس جمهور وقت [[بنگلادش]]، ریاست همه دانشگاه های خصوصی را نیز عهدهدار میباشد<ref>توسلی، محمد مهدی، علی زاده کندی، عزیز، توسلی، سینا(1391). جامعه و فرهنگ [[بنگلادش]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار) | |||
</ref>. | |||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[آموزش عالی کانادا]]؛ [[آموزش عالی روسیه]]؛ [[آموزش عالی افغانستان]]؛ [[آموزش عالی تونس]]؛ [[آموزش عالی ژاپن]]؛ [[آموزش عالی کوبا]]؛ [[آموزش عالی لبنان]]؛ [[آموزش عالی مصر]]؛ [[آموزش عالی در چین]]؛ [[آموزش عالی سنگال]]؛ [[آموزش عالی فرانسه]]؛ [[آموزش عالی مالی]]؛ [[آموزش عالی سودان]]؛ [[آموزش عالی ساحل عاج]]؛ [[آموزش عالی زیمبابوه]]؛ [[آموزش عالی اوکراین]]؛ [[آموزش عالی اسپانیا]]؛ [[آموزش عالی اردن]]؛ [[آموزش عالی اتیوپی]]؛ [[آموزش عالی سیرالئون]]؛ [[آموزش عالی قطر]]؛ [[آموزش عالی قزاقستان]]؛ [[آموزش عالی تاجیکستان]]؛ [[آموزش عالی سریلانکا]]؛ [[آموزش عالی در آرژانتین]]؛ [[آموزش عالی تایلند]] | |||
== کتابشناسی == | |||
<references /> | |||
[[رده:نظام آموزش عالی]] |
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۳۹
دانشگاه داکا از قدیمیترین دانشگاه های بنگلادش میباشد. فعالیت این دانشگاه که موسسه ای آموزشی است، در سال 1921 آغاز شد. این دانشگاه پس از سال 1946، دانشکدهها و کالجهایی را تاسیس کرد و زیر پوشش قرار داد. دانشگاه داکا یکی از بزرگ ترین موسسات آموزشی دولتی بنگلادش میباشد که در سطح جهانی مطرح و شناخته شده است. این دانشگاه در سیاست کلی کشور نیز تاثیرگذار است به گونه ای که درجریانات سیاسی، دانشجویان این دانشگاه نقش موثری دارند.
تشکلات و مدیریت دانشگاه داکا
- سنا؛
- سندیکا؛
- هیات علمی؛
- 4- دانشکدهها؛
- کمیتههای درسی عالی؛
- کمیته بودجه عمران وبرنامهریزی؛
- هیات برنامهریزی مطالعات عالی.
سنا عالی ترین هییت تعیین کننده سیاست کلی ودارای بیشترین قدرت است. همه موسسات و هییت های دانشگاه در برابر سنا جوابگو هستند. البته این مسیولیت و نظارت سنا بر دستگاه های دانشگاه غیر مستقیم و کاملا اداری است. سنای دانشگاه داکا متشکل ازاعضای زیر میباشد:
- رییس دانشگاه؛
- نایب رییس دانشگاه؛
- مسیول مالی؛
- تعداد 5 نفر کارمند دولتی که از طرف دولت منصوب شده باشند. ؛
- تعداد 5 نفر عضو پارلمان که از طرف رییس مجلس منصوب شده باشند؛
- تعداد 5 نفر از شخصیت های علمی که از طرف شیخ الرییس (رییس جمهور) منصوب شوند؛
- 5 نفر از نمایندگان هییت های پژوهشی که از طرف سندیکا انتخاب شدهاند؛
- 5 نفر از روسای دانشکدههای آزاد که توسط این دانشگاه به رسمیت شناخته شده است. این پنج نفر باید توسط هییت علمی معرفی و تایید شده باشد.
جلسه سالیانه سنا با درخواست رییس دانشگاه در روز معین برگزار میشود. البته در صورت اضطراری با حداقل 30 امضاء میتوانند جلسه سنا را تشکیل دهند.
فعالیت های سنا
- تصویب پیشنهادات سنا در صورتی که با مصوبه سال 1973م مطابقت داشته باشد؛
- بررسی و تصویب پیشنهادات مربوط به امور مالی و گزارش سالیانه که از طرف سندیکا مطرح شود؛
- انجام وظایف دیگر، طبق مصوبات دانشگاهی در جلسه سالیانه سنا خزانهدار دانشگاه بودجه سال آتی را مطرح میکند؛
- سنا در صورت لزوم و در مورد مقتضی در سندیکا، کمیته ها و ستادها نماینده خود را معرفی میکند؛
- سنا در جلسهای که تحت ریاست نایب رییس دانشگاه و یا رییس سنا برگزار میشود، سه نفر را برای ریاست دانشگاه معرفی میکند. رییس جمهوری کشور از این سه نفر، یک نفر را برای رییس دانشگاه منصوب میکند. هر یک از اعضای سنا در این رایگیری برای پیشنهاد رییس دانشگاه حق رای دارند.
سندیکا
سندیکا عالیترین دستگاه اجرایی دانشگاه داکا میباشد. سندیکا مشتمل بر افراد ذیل میباشد:
- رییس دانشگاه؛
- نایب رییس دانشگاه؛
- دو تن از روسای دانشکدهها که توسط هییت علمی معرفی شده باشد؛
- شش تن ازاساتید دانشگاه که توسط اساتید دانشگاه انتخاب شده باشند؛
- دو تن ازنمایندگان سنا؛
- سه نفر از طرف شیخ الرییس (رییس جمهوری کشور) ؛
- یک نفر ازمقامات دولتی که مقام پایینتر از معاون وزیر نباشد.
- یکی از شهروندان که عضو سنا نیست ولی از طرف سنا برای عضویت سندیکا معرفی شده باشد.
اعضای سندیکا که از میان اساتید دانشگاه منتخب شوند، باید دارای مشخصات زیر باشند:
- از میان روسای دانشکدهها یک نفر؛
- از میان روسای خوابگاه های دانشگاه یک نفر؛
- از میان استادان یک نفر؛
- از میان استادیاران یک نفر؛
- از میان استادان معاون یک نفر؛
- از میان معلمان یک نفر.
دوران فعالیت اعضای سندیکا دو سال است. البته تا زمانی که جانشینان بعدی معرفی نشوند، آن ها انجام وظیفه خواهند کرد. مدت زمان فعالیت آن ها از اولین جلسه سندیکا محسوب خواهد شد.
وظایف و اختیارات سندیکا
- مدیریت، کنترل و محافظت داراییها و امور مالی دانشگاه؛
- پذیرفتن پیشنهادات کمیته مالی؛
- تقدیم گزارشات سالیان پیش هییت مدیره دانشگاههای کشور و مطرح کردن گزارشات در مورد نیازهای مالی؛
- تصویب اصول وسیاست های انتصاب استاد یااستادیار و یا کارمندان دانشگاه؛
- تایید و صدور مجوز برای دانشکدهها و یا موسسات آموزشی خارج از دانشگاه و یا لغو مجوزهای قبلی،؛ پذیرفتن همه نوع عطایای مالی از طرف دانشگاه و مسیولیت انتقال داراییها؛
- برگزاری امتحانات دانشگاهی تشخیص علمی دپارتمان ها؛
- امضای همه نوع قرارداد از طرف دانشگاه؛
- تدوین سیاست های جزیی طبق دستورالعمل های کلی دانشگاه.
هیات علمی دانشگاه
هیات علمی بالاترین تصمیم گیرنده پیرامون فعالیت های آموزشی دانشگاه میباشد. این ارگان در داخل دانشگاه براساس قوانین، دستورات و اصول کلی دانشگاه برنامههای درسی، حفظ استانداردهای علمی و امتحانات و نظارت کلی آموزشی را بر عهده دارد. هیات علمی در کار آموزش نقش مشاور سندیکا را ایفا میکند. سیاستگذاری در مورد بورسیهها، جوایز و مدال ها، نمایشگاه علمی، انتصاب ممتحن طبق گزارشات دانشکدهها، مدیریت کتابخانههای دانشگاه، تشکیل دانشکدهها، تعیین وظایف آن دانشکدهها، تدارک برنامههای پژوهشی دانشگاه، تهیه گزارش به منظور پژوهش های مربوط به استخدام نیرو، و...بر عهده این هیات است.
اعضای هیات علمی
- رییس دانشگاه؛
- نایب رییس دانشگاه؛
- روسای دانشکدهها؛
- روسا و استادان دپارتمان ها؛
- مدیران انستیتوهای دانشگاه وکتابدار دانشگاه؛
- 10 تن از روسای دانشکدههای خارج از دانشگاه که از طرف رییس جمهوری معرفی شده باشد و10 تن دیگر از قشرهای مختلف جامعه، تا اینکه هییت علمی از نمایندگی قشرهای علمی و آموزشی گوناگون برخوردار باشد.
علاوه بر اعضای فوقالذکر عدهای به صورت انتخابی و یا به صورت انتصابی عضویت دارند که در ادامه بیان می کنیم:
- سه نفر استاد و یا استادیار؛
- سه تن از معلمین که در سطح استاد و یا استادیار باشند؛
- استادان و معلمان با رای خود اعضای فوق را انتخاب میکنند.
اعضای هیات علمی که با سمت خاصی عضویت دارند، تا دو سال عضویت آنان محفوظ خواهد بود. البته تا وقتی که جانشین آنان انتخاب نشود عضویت آن ها ادامه خواهد داشت. اعضایی که به عنوان استاد، استادیار، رییس دپارتمان و ... عضویت دارند، تا زمانی که در جایگاه خود باقی هستند، عضویت آن ها در هیات علمی محفوظ خواهد بود.
رییس دانشگاه در صورت لزوم و یا طبق درخواست بیست نفر از اعضای هیات علمی جلسه هیات علمی را تشکیل میدهد.
در صورتی که 50 نفر درجلسه حضور پیدا کنند، جلسه رسمیت خواهدیافت. در غیاب رییس دانشگاه، یک نفر از روسای دانشکدهها و یا خوابگاه ها ریاست جلسه را بر عهده خواهد داشت.ااز میان سه ارگان مهم دانشگاه داکا شامل سنا، سندیکا و هییت علمی، سنا بالاترین ارگان حراست از اصول و قوانین است وکلیه ارگان ها وموسسات دانشگاه درمورد فعالیت خود نزد سنا مسیول هستند.
سندیکا بالاترین ارگان اجرایی و مدیریتی دانشگاه میباشد. مسیولیت اجرای اصول و مصوبات دانشگاه نیز، بر عهده سندیکا میباشد.
هیات علمی در واقع وظایف تخصصی را بر عهده دارد، لذا وظیفه تدوین و اجرای کلیه اصول و قوانین مربوط به آموزش و تعلیم بر عهده هیات علمی است.
دانشگاه داکا در حال حاضر جمعا دارای 9 دانشکده با مجموع 40 بخش (دپارتمان) است که عبارت اند از:
دانشکده علوم انسانی
- بخش بنگالی؛
- بخش زبان شناسی؛
- بخش سرود، هنر و تاتر؛
- بخش انگلیسی؛
- بخش عربی؛
- بخش معارف اسلامی؛
- بخش فارسی؛
- بخش تاریخ؛
- بخش فرهنگ وتاریخ اسلام؛
- بخش فلسفه؛
- بخش خبرنگاری و روابط عمومی؛
- بخش علوم کتابخانه و آمار؛
- بخش زبانهای سنسکریت و پالی؛
- بخش اردو.
دانشکده علوم
- بخش علوم فیزیک؛
- بخش علوم کامپیوتری؛
- بخش الکترونیکی و فیزیکی (کاربردی) عملی؛
- بخش آمار؛
- بخش شیمی؛
- بخش مهندسی شیمیایی و شیمیایی کاربردی؛
- بخش جغرافیا و محیط زیست؛
- بخش زمین شناسی؛
- بخش هندسه.
دانشکده حقوق
- بخش حقوق.
دانشکده علوم اجتماعی
- بخش اقتصاد؛
- بخش علوم سیاسی؛
- بخش علوم اجتماعی؛
- بخش باستان شناسی؛
- بخش روابط بینالملل؛
- بخش مدیریت.
دانشکده علم الحیات
- بخش گیاه شناسی؛
- بخش زیست شناسی؛
- بخش بیو شیمیایی؛
- بخش علوم هستهای؛
- بخش روان شناسی.
دانشکده آموزش های تجارتی
- بخش مدیریت؛
- بخش علوم حسابرسی؛
- بخش بازاریابی؛
- بخش بانک وامور مالی.
بخش دارویی
- بخش دارویی.
معضلات موجود در سیستم آموزش عالی بنگلادش
قبل از تقسیم شبه قاره (1947م) فاصله طبقاتی و یا تقسیمبندی خاص اجتماعی در میان مردم وجود نداشت. در حال حاضر تفاوت فاحش بین فقرا و اغنیا، شهری و روستایی، با سواد و بیسواد سبب بروز مشکلات عدیده اجتماعی شده است که در زندگی روزمره انعکاس دارد. صاحب نظران اقتصادی اظهار میدارند که اگر دولت نتواند فاصله موجود بین فقرا و اغنیا را تا حدودی که قابل تحمل باشد کاهش دهد، نجات از اوضاع متشنج اجتماعی امکانپذیر نخواهد بود.
بدون شک فساد مالی تا قبل از 1947م آن چنان ریشهدار نبود. از سوی دیگر، تروریسم، خشونت، دزدی، ارعاب و وحشت در میان مردم تا آن تاریخ نیز گسترش نیافته بود. اکنون که بیش از 4 دهه از آن زمان می گذرد، در این مدت طولانی آموزش ملی که مانند ستون فقرات بدن انسان است، نتوانسته است استحکام و قدرت لازم را کسب کند و رهبران ملی نیز در این راه اهتمام لازم را نداشته اند. این روند نادرست، سبب مشکلات حادی در میان جامعه شده است. از طرفی مردم ثروتمند فرزندان خود را به مدارس انگلیسی و فرزندان عامه مردم و کم درآمد به مدارس دولتی بنگالی و اقشار مذهبی به مدارس دینی میفرستند و در نهایت جامعه با سه نوع روش و فرهنگ آموزشی روبرو است که این سه گروه، الزاما زیر یک سقف جمع نشده و از نظر فرهنگی نیز رابطهای هم میان آنان ایجاد نشده است. متاسفانه این شیوه، نه تنها در نظام آموزشی، که در سایر بخشهای اقتصادی، صنعتی کشاورزی و غیره نیز مشاهده میشود.
بی توجهی دیگر به کاهش تخصیص بودجه در آموزش عالی کشور، عواقب خطرناکی را به دنبال خواهد داشت. در این میان، کمیتههایی برای اصلاح سیستم آموزشی کشور به وجود آمده و توصیههای این کمیتهها نیز به دولت ارایه شده است، ولی تا کنون به این توصیهها و رهنمودها توجه جدی نشده است. همچنین در برنامههای درسی نیز مشکلات عدیدهای وجود دارد.
ستاد مدیریت دانشگاه های کشور اعلام داشته است که تعداد دانشجویان داوطلب در دانشگاه های دولتی به تدریج کاهش مییابد. زیرا فارغالتحصیلان این دانشگاه ها نمیتوانند در رقابتهای علمی برای جذب در موسسات و سازمان ها لیاقت خود را نشان دهند. در این رابطه، دانشگاه های غیر دولتی برای پر کردن این خلاء پیش قدم شدهاند.
در حال حاضر علاوه بر دانشگاه ملی و دانشگاه آزاد، 16 دانشگاه دولتی دیگر در کل بنگلادش وجود دارد که در آنها 73 هزار دانشجو مشغول تحصیل میباشند. علاوه بر آن، دانشجویان دانشکدههای زیر مجموعه دانشگاه ملی حدود 615482 نفر و در مقاطع مختلف دانشگاه آزاد 107446 نفر به تحصیل اشتغال دارند. در سال 1992 لایحهای در زمینه تاسیس دانشگاه های غیر دولتی به تصویب رسید که این لایحه مشکلات جدیدی را ایجاد کرد. در حال حاضر در بنگلادش 30 دانشگاه خصوصی وجود دارد که نیاز تحصیلی 22 هزار دانشجو را تامین می کنند. گرچه این دانشگاه ها از لحاظ ساختار و تشکیلات مشکلاتی دارند، اما در کنار آموزش و تدریس دانشجویان، آن ها را به کارهای فرعی نیز هدایت میکنند؛ زیرا دیدگاه صاحبان دانشگاه های خصوصی بیشتر جنبه سوددهی و نفع طلبی دارد. اما وقتی نگاهی به امکانات آموزشی این گونه مراکز میکنیم، متوجه می شویم که متاسفانه تعداد بسیاری از این دانشگاه ها از امکانات و فضای مناسب آموزشی برخوردار نیستند و بیشتر به دنبال تامین منافع مالی خود هستند.
انجمنهای دانشجویی در دانشگاه ها، نقش بارزی در همه زمینهها دارند؛ ولی تا کنون مسیولین مربوطه اقدامات لازم را برای برگزاری انتخابات برای تشکیلات قانونی دانشجویی به عمل نیاوردهاند. یکی از دلایل عمده، آلوده کردن دانشگاه و دانشجویان به بازی های سیاسی بیهوده بوده است. شک نیست برای بهبود کیفیت آموزشی در دانشگاه ها باید در مقابل هر فعالیتی که سبب کندی در پیشرفت علمی می شود، ایجاد مانع کرد.[۱]
دانشگاه های خصوصی
تا سال 1992 میلادی، همه دانشگاه ها به صورت مردمی و دولتی فعالیت داشتند، اما بین سال های 1998 تا 2001 دولت اصلاحیهای را صادر کرد که پیرو آن فعالیت رسمی 27 دانشگاه خصوصی را به تصویب رساند. تا سال 2001 حدود 18 دانشگاه از دانشگاه های فوق به صورت آزاد فعال بودند. از آن زمان تا کنون 50 دانشگاه خصوصی در سطح کشور رسما فعالیت می کنند. از 50 دانشگاه خصوصی، سه دانشگاه در چیتاگنگ، یک دانشگاه در کومیلا و دو دانشگاه در سیلهت میباشند و بقیه دانشگاه ها (44 دانشگاه دیگر) در شهر داکا هستند.
از سال 1992 به بعد، دانشگاه های خصوصی در تلاش بودهاند تا در توسعه اقتصادی و رشد آموزشی کشور سهیم و نقشآفرینی کنند، از این رو در صدد جذب بودجه و توجه کمیسیون تصویب بودجه برای دانشگاه ها بودهاند تا حمایت و پشتیبانی مالی آن ها را داشته باشند. بنابراین، کمیسیون مزبور نه تنها میتواند از دانشگاه های خصوصی پشتیبانی مالی کند، بلکه در صورت انجام تخلف و یا عمل خارج از چارچوب و ضوابط تعیین شده، میتواند فعالیت آن ها را لغو کند. رییس جمهور وقت بنگلادش، ریاست همه دانشگاه های خصوصی را نیز عهدهدار میباشد[۲].
نیز نگاه کنید به
آموزش عالی کانادا؛ آموزش عالی روسیه؛ آموزش عالی افغانستان؛ آموزش عالی تونس؛ آموزش عالی ژاپن؛ آموزش عالی کوبا؛ آموزش عالی لبنان؛ آموزش عالی مصر؛ آموزش عالی در چین؛ آموزش عالی سنگال؛ آموزش عالی فرانسه؛ آموزش عالی مالی؛ آموزش عالی سودان؛ آموزش عالی ساحل عاج؛ آموزش عالی زیمبابوه؛ آموزش عالی اوکراین؛ آموزش عالی اسپانیا؛ آموزش عالی اردن؛ آموزش عالی اتیوپی؛ آموزش عالی سیرالئون؛ آموزش عالی قطر؛ آموزش عالی قزاقستان؛ آموزش عالی تاجیکستان؛ آموزش عالی سریلانکا؛ آموزش عالی در آرژانتین؛ آموزش عالی تایلند
کتابشناسی
- ↑ The Deaily Independent, 2002, Dhaka
- ↑ توسلی، محمد مهدی، علی زاده کندی، عزیز، توسلی، سینا(1391). جامعه و فرهنگ بنگلادش. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)