آموزش عالی تاجیکستان
دانشگاههای جمهوری تاجیکستان در چهار ولایت این کشور قرار دارند. دانشگاههای واقع در شهر دوشنبه عبارتند از:
- دانشگاه دولتی ملی جمهوری تاجیکستان؛
- دانشگاه آموزگاری؛
- دانشگاه پزشکی؛
- دانشگاه اسلاویانی؛
- دانشگاه دولتی تکنیکی محمد عاصمی؛
- دانشگاه تکنولوژی؛
- دانشگاه تجارت؛
- دانشگاه هنر ترسون زاده؛
- دانشگاه کشاورزی؛
- دانشگاه مالیات و حقوق؛
- دانشگاههای دولتی زبانها؛
- دانشگاه آزاد اسماعیل سامانی؛
- دانشگاه نقلیات؛
- دانشگاه بشردوستانه مسکو؛
- کالج نقاشی.
دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان
دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان از 14 دانشکده مشتمل بر مکانیک و ریاضی، بیولوژی، شیمی، زمینشناسی معادن، تاریخ، حقوقشناسی، زبانشناسی، شرقشناسی، روزنامهنگاری، اقتصاد و مدیریت، دارایی و اقتصاد، الکترونیک اقتصادی و فلسفه تشکیل گردیدهاست و شامل 85 کرسی میباشد. در این دانشگاه دانشجویان در 51 گرایش تحصیل مینمایند. دانشگاه ملی دارای 722 نفر استاد از جمله 75 نفر پروفسور و دکتر علوم، 273 فوق لیسانس علوم و 251 نفر دانشیار میباشد.
دانشگاه ملی جمهوری تاجیکستان با دانشگاههای دولتی مسکو، کلگین فورت اتریش، مانتون آمریکا و دانشگاه قبرس رابطه دوجانبه دارد.
دوره فوق لیسانس شامل 41 رشته تحصیلی میباشد. در سال 2002 22 نفر رسالههای فوق لیسانس را دفاع کردند. 9 نفر در دورههای دکترای رشتههای حقوق، روزنامه نگاری، اقتصاد و ریاضی شرکت کردهاند که از این تعداد 6 نفر از رساله دکتری خود دفاع کردهاند.
جدول شماره 1. رشتههای دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان
دانشکده ریاضیات | |||
سال افتتاح رشته | اسم رشته | رقم رشته | شماره |
1949 | ریاضیات | 010100 | 1 |
1985 | ریاضی تجربی | 010200 | 2 |
1998 | انفورماتیک | 010201 | 3 |
1985 | مکانیک | 010300 | 4 |
دانشکده فیزیک | |||
1949 | فیزیک | 010400 | 5 |
1999 | ستاره شناسی | 010900 | 6 |
1995 | هواشناسی | 012600 | 7 |
1991 | رادیوفیزیک و الکترونیک | 071500 | 8 |
2003 | ماشینهای حساب، مجتمعها، سیستم ها و شبکات | 220100 | 9 |
دانشکده شیمی | |||
1957 | شیمی | 011000 | 10 |
1998 | شیمی تجربی | 011001 | 11 |
2001 | تکنولوژی شیمی | 240400 | 12 |
2002 | فلزات رنگی | 011002 | 13 |
دانشکده زمین شناسی | |||
1995 | اقتصاد و اداره در صنایع معادن | 060801 | 14 |
1956 | عکسبرداری زمین و جستجو | 080100 | 15 |
1959 | علم آموزش آبهای زیرزمینی | 011400 | 16 |
1998 | زمین شناسی نفت و گاز | 080500 | 17 |
1994 | کارنقشه برداری | 090100 | 18 |
دانشکده زیست شناسی | |||
1948 | زیست شناسی | 011600 | 19 |
1996 | اکولوژی | 013100 | 20 |
دانشکده تاریخ | |||
1948 | تاریخ | 020700 | 21 |
1996 | بایگانی شناسی | 020800 | 22 |
1996 | روابط بین الملل | 021201 | 23 |
2003 | تاریخ و کشورشناسی | 020701 | 24 |
دانشکده حقوق | |||
1949 | حقوق | 021100 | 25 |
1998 | حقوق شناس- آموزگار | 021101 | 26 |
1993 | روابط بین الملل- حقوق | 021200 | 27 |
دانشکده ادبیات | |||
1948 | زبان و ادبیات تاجیک | 021700 | 28 |
1948 | زبان و ادبیات روس | 021701 | 29 |
1998 | دفتر داری | 021702 | 30 |
2003 | زبان شناسی و روابط بین فرهنگی | 620100 | 31 |
دانشکده شرق شناسی | |||
1958 | شرق شناسی | 022800 | 32 |
دانشکده روزنامه نگاری و ترجمانی | |||
1988 | روزنامه نگاری | 021400 | 33 |
1993 | روزنامه نگار- ترجمه | 021401 | 34 |
2000 | روزنامه نگاری بین المللی | 021402 | 35 |
1993 | روابط بین الملل- حقوق | 021200 | 27 |
دانشکده فلسفه | |||
1992 | فلسفه | 020100 | 36 |
1998 | سیاست شناسی | 020200 | 37 |
--- | جامعه شناسی | 020300 | 38 |
1994 | روان شناسی | 020400 | 39 |
دانشکده اقتصاد و مدیریت | |||
1966 | اقتصاد و جامعه شناسی کار | 060200 | 40 |
1958 | اقتصاد ملی | 060700 | 41 |
1954 | اقتصاد و مدیریت در شرکتها | 060800 | 42 |
1954 | اقتصاد و مدیریت مجتمع کشت و صنعت | 060900 | 43 |
1993 | مدیریت | 061100 | 44 |
1980 | سیستم اطلاع رسانی در اقتصاد | 071900 | 45 |
دانشکده اقتصاد و دارایی | |||
1953 | دارایی و اعتبار | 060400 | 46 |
1992 | اقتصاد جهانی | 060600 | 47 |
2002 | اقتصاد جهانگردی | 060619 | 48 |
1953 | حسابرسی | 060500 | 49 |
1982 | آمار | 061700 | 50 |
1996 | روشهای ریاضی در اقتصاد | 061800 | 51 |
دانشگاه اسلاویانی
دانشگاه اسلاویانی روسیه و تاجیکستان در سال 1996 میلادی مطابق قرارداد فیمابین حکومتهای تاجیکستان و فدراسیون روسیه تشکیل شد. هدف از تشکیل این دانشگاه پشتیبانی از سکنه روسی تاجیکستان و ایجاد شرایط لازم برای تحصیلات آنها میباشد. تحصیل در این دانشگاه مطابق استاندارد و برنامه آموزشی روسیه صورت میگیرد و درس ها به روسی برگزار میشود. مطابق این قرارداد، هزینههای این دانشگاه از هر دو طرف پرداخته میشود. حقوق اساتید و هزینه تحصیل دانشجویان از طرف روسیه پرداخت میشود و پرداخت بقیه هزینهها به عهده تاجیکستان است. در این دانشگاه 182 استاد به 2000 دانشجو به صورت حضوری و 1000 دانشجوی بصورت غیر حضوری (50 درصد آنها دانشجویان روس و 50 درصد آنها دانشجویان ملیتهای محلی مانند تاجیک، ازبک و قرقیز میباشد) درس میدهند. در دانشگاه اسلاویانی 4 دانشکده فیلولوژی، اقتصاد، تاریخ و روابط بین المللی و حقوق وجود دارد. در دانشکده فیلولوژی، رشتههای تخصصی زبان و ادبیات روس، زبانهای آلمانی، انگلیسی و چینی و رشته ژورنالیستی وجود دارد. در دانشکده اقتصاد، رشتههای تخصصی مدیریت، دارایی و وام، سیستم اطلاعات اقتصادی وجود دارد. در دانشکده تاریخ و روابط بین الملل، رشتههای تخصصی تاریخ، فرهنگ شنایی و روابط بین الملل تدریس میشود. در دانشکده حقوق رشتههای مربوط به این درس تدریس میشود. همچنین بخش آمادگی و پیش دانشگاهی و دو سال تحصیل سالهای آخر دبیرستانی در این دانشگاه وجود دارد. در تمام رشتههای تخصصی، زبان فارسی تاجیکی به عنوان واحد درسی غیر تخصصی تدریس میشود. در دانشگاه مذکور به آموزش زبان فارسی تاجیکی خیلی توجه میشود و همه ساله قبل از نوروز یک هفته هفته زبان تاجیکی اعلام شده و همایشهای باشکوهی به مناسبت جشن نوروز و شعرای ایرانی برگزار میشود. کرسی زبان فارسی تاجیکی دارای 5 استاد تاجیک (3 مرد و 2 زن) است و مدیریت این کرسی به عهده عبدالولی دوران اف است. همچنین در رشتههای روابط بین الملل و تاریخ، زبان عربی به عنوان واحد درسی غیر تخصصی از طرف دو استاد تاجیک تدریس میشود.
حقوق اساتید این دانشگاه از طرف وزارت علوم روسیه پرداخت میشود. میزان حقوق استادان وابسته به درجه علمی آنها میباشد و نسبت به حقوق استادان دانشگاههای تاجیکستان حدوداً 10 برابر بیشتر است. حقوق متوسط پروفسور 2500 روبل روسی (حدود 75 دلار )، دانشیار حدوداً 1500 الی 1700 روبل روسی (تقریبا برابر با 45 الی 60 دلار ) میباشد. تمام هزینههای تحصیل 330 دانشجویی که بعد از امتحان ورودی به دانشگاه پذیرفته شدهاند، از طرف دولت پرداخت میشود، اما یک تعداد دانشجویان بدون آزمون مطابق قرارداد ثبت نام می شوند که پرداخت هزینه ثبت نام به عهده خودشان است و آنها هر سال 500 دلار هزینه ثبت نام پرداخت میکنند. دانشجویانی که از طریق آزمون پذیرفته شدهاند، هر ماه 16 سامانی دریافت میکنند. در این دانشگاه بهترین استادان جهت تدریس انتخاب شدهاند و مدرک دانشجویان از مسکو داده میشود. محمد یوسف امام اف رئیس دانشگاه، ایلان توپایلا معاون آموزش، خانم ورونیکا چیگرینا معاون بخش علمی این دانشگاه میباشند. خسرو شنبه زاده، رئیس دانشکده فیلولوژی، نبی ناصراف رئیس دانشکده اقتصاد، عبدالسلام ولی یف، رئیس دانشکده تاریخ و روابط بین الملل و دولت النظر اف رئیس دانشکده حقوق میباشند.
دانشگاه دولتی تکنیکی محمد عاصمی
در دانشگاه فنی تاجیکستان 6 دانشکده مشتمل بر انرژی، مکانیک و تکنولوژی، مدیریت، مهندسی و تجارت، حمل و نقل و راه سازی، ساختمان و معماری و تکنولوژی شیمی فلزات فعالیت دارد. در این دانشگاه 45 کرسی در 33 رشته تخصصی فعالیت میکند. هیئت علمی دانشگاه تکنیکی شامل 331 نفر میباشد که از این تعداد 24 نفر پروفسور و دکترای علوم، 102 نفر دانشیار و 75 نفر کاندید دکترای علوم تدریس مینمایند.
دانشجویان این دانشگاه در 33 رشته تحصیلی به علم آموزی اشتغال دارند. دانشگاه تکنیکی جمهوری تاجیکستان با دانشگاههای دولتی فنی تاشکند، دانشگاه الکتروتکنیک مخابرات تاشکند، دانشکده اتومبیل و راه سازی تاشکند، دانشکده ساختمان و معماری تاشکند، دانشکده تکنولوژی صنایع سبک بخارا، دانشگاه برق مسکو، دانشگاه زمین شناسی مسکو، دانشگاه امور ساختمانی مسکو، دانشگاه دولتی ولادیمیر، دانشکده اتومبیل و راه سازی سیبری (آمسک)، دانشگاه حمل و نقل اوکرائین و کالج عالی تکنولوژی اینچان (کره جنوبی) رابطه و همکاری دارد. همچنین این دانشگاه با اتحادیه مدارس عالی فنی دول CIS، اتحادیه مدارس عالی ساختمانی دول CIS، اتحادیه مدارس عالی فنی اورال، سیبری و آسیای مرکزی و اتحادیه مدارس عالی معماری دول CIS همکاری مینماید.
دانشگاه فنی تاجیکستان عضو اتحادیه دانشگاههای سیستم یونسکو است. تحصیل در این دانشگاه به دو صورت با شهریه و بدون شهریه انجام می پذیرد که دانشجویان آزاد می بایستی شهریه پرداخت نمایند.
دانشگاه دولتی تجارت
در دانشگاه دولتی تجارتی تاجیکستان چهار دانشکده اقتصاد و مدیریت، اقتصاد جهانی و حقوق، تجارت و گمرک، تحصیلات غیر حضوری و 13 کرسی فعال است.
یکی از دانشکدههای این دانشگاه در شهر خجند نیز فعال است. در این دانشگاه 169 نفر استاد مشتمل بر 12 نفر پروفسور و دکترای علوم، 64 نفر کاندیدای دکترای علوم و دانشیار تدریس مینمایند. در دانشکده خجند 109 نفر استاد منجمله 4 نفر پروفسور و دکترا، 29 نفر کاندیدای دکتری و دانشیاران به تدریس اشتغال دارند.
در دانشگاه تجارت 62 نفر دانشجوی فوق لیسانس به کارهای پژوهشی اشتغال دارند. دانشگاه تجارت با انستیتوی اقتصاد، مدیریت و پیشگوییهای اقتصادی قزاقستان، دانشگاه اقتصادی قزاقستان، دانشگاه بین المللی تجارت آلمانی، دانشگاه دولتی تجارت مسکو، آکادمی اقتصادی مسکو، دانشگاه تعاون مصرف ناواسبیرسک و دانشگاه اتحاد حسابداران و بازرسهای حرفهای آسیای مرکزی همکاری نزدیک دارد. در این دانشگاه 137 نفر دانشجوی خارجی در دانشکده خجند تحصیل مینمایند که اکثریت آنها تبعه ترکمنستان و ازبکستان هستند.
دانشگاه دولتی باباجان غفوراف خجند
دانشگاه دولتی خجند بنام آکادمیسین باباجان غفوراف در شهر خجند، خیابان مولان بیک آوا میباشد. این دانشگاه در سال 1931 به عنوان دانشکده عالی آموزگاری تاسیس گردیدهاست. در نخستین سال تاسیس دارای 2 دانشکده: طبیعت شناسی و ریاضی بود و در آن 9 نفر آموزگار و 26 نفر دانشجو حضور داشتند.
سال 1936 تعداد 15 نفر دانشجویان از رشتههای فیزیک، ریاضی و طبیعی فارغ التحصیل شدند. در سال 1991 به این دانشگاه مقام دولتی داده شد و سال 1997 بنام آکادمسین باباجان غفوراف نامگذاری شد. این دانشگاه تابع مقامات دولتی آموزش و پرورش از جمله وزارت آموزش و پرورش تاجیکستان میباشد.
دانشگاه دولتی خجند
در حال حاضر این دانشگاه دارای 15 دانشکده بوده و دانشجویان در 37 رشته تحصیل میکنند. اطلاعات مربوط به دانشکدههای دانشگاه به شرح زیر میباشد:
دانشکده رشتههای طبیعی عبارت از 7 کرسی تخصصی، موزه جانورشناسی و زیست شناسی، منطقه کشاورزی و بیولوژی میباشد. همچنین متخصصین در بخشهای شیمی، بیولوژی، جغرافیایی و اکولوژی تحصیل میکنند. در این دانشکده 84 نفر آموزگار منجمله 4 نفر دکتر و پروفسور و 38 نفر تدریس و تحقیق میکنند.
دانشکده ریاضیات از کرسیهای معادلات دیفرانسیال، تحلیل ریاضی، جبر و هندسه، انفورماتیک، ریاضی آماری، اصول تعلیم ریاضی و وسایل فنی آماری تشکیل شدهاست. در دانشکده 42 نفر استاد، منجمله 19 نفر استادیار فعالیت میکنند. در مدرسه شماره 24 شهر خجند دانشمندان این دانشکده در زمینه مسائل تکمیل رشتههای ریاضی آزمایشگاه علمی دانشکده را تاسیس دادهاند.
دانشکده زبانشناسی تاجیک از بخشهای زبان و ادبیات تاجیک و روزنامهنگاری تشکیل شدهاست. این دانشکده مشتمل بر بخشهای ادبیات کلاسیک فارس و تاجیک، ادبیات معاصر تاجیک، زبان تاجیکی، اسلوب و فرهنگ سخنوری، روزنامه نگاری و نظریه ترجمه میباشند. در ادارات مزبور 67 نفر استادان تدریس میکنند و از آنان 8 نفر دکتر و پروفسور و 25 نفر نامزدهای علم و استادیار بوده به 840 نفر دانشجو تدریس میکنند. در پایگاه دانشکده شورای دفاع رسالههای نامزدی زبان و ادبیات تاجیک نیز فعالیت میکند.
دانشکده فیزیک شامل کرسیهای فیزیک عمومی و جسمهای سخت، اساسهای تولیدی، فیزیک نظری، اصول تعلیم فیزیک و تکنولوژی، وسایل آماری و وسایل فنی آموزشی و رشتههای عمومی تکنیکی میباشد. در کرسی مزبور 72 نفر استاد منجمله 5 نفر دکتر و پروفسور، 30 نفر نامزد علم و استادیار فعالیت میکنند. دانشمندان این دانشکده با پژوهشگاه فیزیک و فنی به نام ایوف شهر سن پترزبورگ روسیه طی چند سال است که همکاری علمی میکنند. همچنین نتایج کارهای علمی دانشمندان دانشکده مزبور در اکثر کشورها از جمله آمریکا، فرانسه، آلمان، اوسترالیا، چین و غیره ارائه شدهاند. این دانشکده متخصصان بخش فیزیک، استادان رشته فیزیک، رادیوفیزیک، متخصصین تکنیک آمار، الکترونیک، سیستم و روابط تکنولوژی را تربیت میکند. همچنین برای امور تحقیقی مرکز ویژه تشخیص، کلاسهای کامپیوتری و کارگاه تعلیمی موجود است.
در دانشگاه خجند برای آماده نمودن متخصصین بخش رشته اقتصاد دو دانشکده فعال است. اقتصاد جهانی، همچنین دارایی و اقتصاد بازار. در 7 کرسی تخصصی 71 استاد از جمله 3 دکتر و 17 نفر از علم اقتصاد فعالیت میکنند. آزمایشگاههای دانشکدهها کلاسهای مجهز با کامپیوترهای Pentium، پرینتهای لیزری و سایر تجهیزات در اختیار دانشجویان میباشد. استادان با سلسله مدارس عالی آمریکا، انگلستان، فرانسه، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، سازمان بین المللی ”CARANA CORPOTPW2”، صندوق یوروآسیا، اتحادیه “پراگما“ همکاری دارند.
دانشکده حقوقشناسی شامل بخشهای حقوق و کارگذاری گمرکی، حقوق جنایی و مدنی، نظارت دادستانی و حقوق دادگاهی، نظریه دولت و حقوق، حقوق قانون اساسی و غیره میباشد. از دانشکدههای مزبور متخصصین نهادهای دولتی، بازرسها، قاضی دادگاه، حقوق شناس فارغ التحصیل میشوند.
دانشکده آموزگاری برای تربیت متخصصان دبستان و کودکستان فعال میباشند. در دانشکده چندین کرسی برای تعلیم فنون مربوط به تدریس کلاسهای ابتدایی دبستان فعال اند. در دانشکده شورای دفاع رسالههای علمی نیز عمل میکند.
دانشکده نقاشی و گرافیک تنها دانشکدهای است که در دانشگاههای آموزگاری وجود دارد. در این دانشکده اساتید نقاشی را آموزش میدهند. همه ساله آثار نقاشی دانشجویان این دانشکده در نمایشگاههای نواحی استان سغد در معرض تماشا گذاشته میشود.
دانشکده زبانهای خارجی در دو بخش فعالیت میکند. متخصصان زبان انگلیسی و آلمانی تربیت میکند. همچنین دانشجویان این دانشکده زبانهای عربی و فارسی میآموزند. در جنب دانشکده مرکز بازآموزی زبان انگلیسی فعالیت میکند. رابطه دانشکده با کشورهای غربی در حال توسعه میباشد.
دانشکده شرق شناسی از بخشهای عربی و فارسی عبارت است. در دانشکده کرسیهای زبان شناسی عربی، گرامر زبان عربی، زبان معاصر ایرانی فعال اند. دانشجویان سال سوم دوره تجربه آموزش زبان را در امارات متحده عربی طی میکنند.
دانشکده هنر متخصصین بخشهای مختلف هنر خوانندگی، نقاشی، کارگردانی و غیره را تربیت میکند. زبان اصلی تحصیل در دانشگاه تاجیکی و روسی است. اما در دانشکده زبانهای خارجی، شرق شناسی، زبان شناسی و زبانهای انگلیسی، آلمانی، عربی و ازبکی تدریس میشود.
در دانشگاه 812 نفر استادان منجمله 46 نفر دکتر و پروفسور و 265 نفر کاندیدای علوم و دانشیار مشغول به تدریس و کارهای پژوهشی هستند. تعداد عمومی دانشجویان این دانشگاه 10 هزار و 620 نفر است. و دوره تحصیل در اکثر رشته ها 5 سال میباشد. در دانشکدهای که اساسا به تربیت دانشجویان میپردازد دوره تحصیل 4 ساله (برای دوره لیسانس) و 6 ساله (برای دوره فوق لیسانس) میباشد. دانشجویان پس از کسب مدرک لیسانس امکان تدریس در مدارس متوسطه را پیدا میکنند، ولی برای دریافت مجوز برای تمدید تحصیل در فوق لیسانس و ادامه کارهای پژوهشی ضرورت دریافت عنوان فوق لیسانس وجود دارد. برای این دانشجو باید دو سال اضافی (2 سال علاوه بر دوره لیسانس) تحصیل نماید. این روش تحصیل بر مبنای آییننامه وزارت معارف تاجیکستان در باره آموزش عالی است.
در دانشکدههای غیرآموزگاری مدت تحصیل 5 ساله است. در کل دانشکدهها برای دانشجویان سال اول سنجش دانش توسط رایانه صورت میگیرد. این نکته که مهمترین عنصر اصلاحات روند تعلیم در دانشگاه شناخته شده، برای دسترسی دانشجویان به کامپیوتر شرایط خوب فراهم میآورد.
کتابخانه دانشگاه از لحاظ تاریخی برابر با خود آن است. تعداد عمومی کتابهای کتابخانه 600 هزار نسخه میباشد و در آن ادبیات، مجله و روزنامههای مختلف هستند. در کتابخانه بخش خدمات و نگهداری کتاب، کتابشناسی، روزنامه و مجله ها، دست خطها و سرچشمههای نادر، تالار مطالعه و تالار دفاع رسالههای علمی و پژوهشی موجود است. علاوه بر این در زمینه مخزن کتابخانه در دانشکده ها تالار مطالعه تاسیس شدهاست و دانشجویان وابسته به تخصص خود از کتابخانه ادبیات دریافت میکنند.
در کتابخانه دانشگاه مرکز کامپیوتری فعال بوده و حالا شبکه اینترنت و پست الکترونیک نیز فعال هستند. دانشجویان و استادان دانشگاه میتوانند در برابر استفاده از کامپیوتر از خدمات اینترنت و پست الکترونیک نیز استفاده کنند. در دانشگاه مجله و مجموعههای علمی “نامه دانشگاه”، “ره آورد عالمان جوان“، “طبله عطار”، “تحقیقات علوم انسانی آسیای مرکزی” به چاپ می رسد. ماهنامه “نور معرفت” به عنوان روزنامه دانشگاه فعال است.
در جنب دانشگاه تنها یک انتشارات به نام “نور معرفت“ فعال است. مدت دو سال است که انتشارات مذکور طبع و نشر آثار پژوهشی و کتب مختلف استادان دانشگاه توسط تکنولوژی معاصر چاپی با کیفیت خوب عهده دار گردیدهاست. استادان دانشگاه بر مبنای برنامه دورنمای کارهای پژوهشی، مشغول تحقیق و بررسی مسائل مختلف رشتههای علوم هستند. برای انجام کارهای علمی در دانشگاه 8 مرکز علمی و تعداد زیاد تشخیص گاههای پژوهشی به شرح ذیل فعال اند:
- مرکز علمی و پژوهشی یونسکو: به تحقیق و بررسی مسائل انسانی و تاریخی منطقه آسیای مرکزی مشغول است؛
- مرکز پژوهش تمدن عهد سامانیان: به پژوهش مسائل تاریخی، فرهنگی، زبان و ادبیات و جغرافیای عهد سامانیان مشغول اند؛
- مرکز آموزش اکوسیستم بیولوژیک: در این مرکز استادان دانشگاه مسائل عمده بیولوژی را تحقیق و بررسی میکنند؛
- مرکز انسان شناسی: مشغول تحقیق مسائل انسانی و تشکل معرفت جامعه است؛
- مرکز علوم اقتصادی: مسائل اقتصادی را بررسی میکند؛
- مرکز علمی کریستال: در این مرکز مهمترین مسائل رشته فیزیک و فنی مورد پژوهش قرار می گیرد؛
- دانشکده مدیریت و تکنولوژی کامپیوتری: در دانشکده مذکور مسائل تجدید روند اقتصادی بر مبنای مهمترین عناصر اقتصاد جهانی و ورود تکنولوژی کامپیوتری در اداره تولیدات تحقیق و بررسی میشود؛
- مرکز تحقیقات دموگرافی: مسائل انسان شناسی و عوامل مهم تنظیم خانوادهها را بررسی مینماید. امکانات اصلی بودجه مراکز مذکور از محل اعتبارات دانشگاه و مساعدت مالی دولت صورت میگیرد. تجهیزات آزمایشگاهی شیمی، فیزیک، بیولوژیک موجودند، اما در سطح معیارهای بین المللی قرار ندارند.
از سایر دانشگاههای تاجیکستان که در شهر دوشنبه، پایتخت آن قرار دارند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دانشگاه آموزگاری؛ دانشگاه پزشکی؛ دانشگاه تکنولوژی؛ دانشگاه هنر ترسون زاده؛ دانشگاه کشاورزی؛ دانشگاه مالیات و حقوق؛ دانشگاههای دولتی زبانها؛ دانشگاه آزاد اسماعیل سامانی؛ دانشگاه نقلیات؛ دانشگاه بشر دوستانه مسکو؛کالج نقاشی.
دانشگاههای ولایت سغد (خجند مرکز ولایت)
- دانشگاه تکنولوژی خجند؛
- دانشگاه حقوق و سیاست؛
- دانشگاه دولتی ملی شعبه خجند؛
- دانشگاه معاصر بشردوستانه؛
- دانشگاه جدید روسیه.
دانشگاههای ولایت ختلان
- دانشگاه تکنولوژی کولاب.
دانشگاه دولتی قرقان تپه
این دانشگاه در مساحتی به میزان 130666 متر مربع و در 8 ساختمان در سال 1978 تأسیس و در آغاز شعبه دانشگاه آموزگاری شهر دوشنبه بود و از تاریخ 24 ژویه 1992 طبق تصمیم هیأت وزیران تاجیکستان دانشگاه به نام ناصر خسرو اعلام شد. دانشگاه قرقان تپه دولتی است و از بودجه دولت استفاده میکند.
دانشگاه دارای 8 دانشکده است تحت عناوین ریاضی، فیزیک، آموزگاری، تاریخ و حقوق، اقتصادی، زبانهای خارجی، زبان شناسی و شیمی میباشد. در دانشگاه 147 گروه وجود دارد که عبارتند از: ریاضی (23 گروه)، فیزیک (18 گروه)، آموزگاری (14 گروه)، تاریخ و حقوق (16 گروه)، اقتصادی (18 گروه)، زبانهای خارجی (23 گروه)، زبان شناسی (14 گروه) و شیمی (21 گروه). در هر یک از گروههای مذکور از 25 تا 30 نفر دانشجو تحصیل میکنند. دانشجویان به زبانهای تاجیکی، ازبکی، روسی و انگلیسی تحصیل مینمایند.
تعداد اساتید دانشگاه 198 نفر مشتمل بر 7 پروفسور، 35 کاندیدای دکترای علوم، 59 دانشیار، 85 مربی و 12 دستیار میباشد.
در دانشگاه 30 دستگاه رایانه در پنج کلاس مورد استفاده قرار میگیرد. دانشگاه دارای کتابخانه به تعداد 90460 کتابهای علمی و ادبی است. دانشگاه از سال 2000 مجله علمی “عرفان” را به چاپ میرساند. تا امروز 13 شماره از این مجله چاپ شدهاست. از طرف استادان دانشگاه همه ساله 150 مقاله و گزارشهای علمی در مجله و نشریههای مختلف به چاپ میرسند.
دانشگاه دولتی کولاب
دانشگاه دولتی کولاب برای اولین بار به عنوان دانشکده دولتی آموزگاری طبق تصمیم شورای کمیساریای مردمی تاجیکستان مورخ سال 1940 به شماره 724 و تصمیم وزارت آموزش و پرورش اتحاد شوروی مورخ سال 1945 به شماره 1373 تأسیس گردید. سپس طبق تصمیم هیئت وزیران تاجیکستان مورخ 24 ژوئن سال 1992 به شماره 235 عنوان دانشگاه دولتی کولاب را کسب نمود.
مجموع مساحت دانشگاه دولتی کولاب حدود 30 هزار و 600 متر مربع است که مشتمل بر ساختمانهای آموزشی و آزمایشگاه در مساحت 18 هزار و 570 متر مربع، چهار ساختمان آموزشی در مساحت 11 هزار و 940 متر مربع، کلاسهای آموزشی در مساحت 2041 متر مربع، انبارها در 265 متر مربع، تعمیرگاهها در 540 متر مربع، خوابگاه در 11 هزار 547 متر مربع، غذاخوری در 510 متر مربع، میدان ورزشی در 500 متر مربع و درمانگاه فعال میباشد. دانشگاه از ابتدا تا به امروز به عنوان یک دانشگاه دولتی فعالیت دارد.
قبول دانشجویان به دانشگاه طبق مقررات وزارت آموزش و پرورش تاجیکستان است که همه ساله در حال تغییر و اصلاح میباشد. دانشگاه در سال تحصیلی 2003 الی 2004 دو هزار و ده نفر دانشجو را به صورت حضوری و غیر حضوری پذیرش نمودهاست.
- تعداد دانشکده ها: 9 دانشکده؛
- تعداد دانشجو در گروههای آموزشی: 25 نفر و تنها در دانشکده زبانهای خارجی 15 نفر است؛
- کرسیهای دانشگاه: 25 کرسی در دانشگاه فعال میباشد؛
- تحصیلات ناکامل: دانشجویی که سال دوم را کاملا به پایان رسانده، دارای تحصیلات ناکامل عالی محسوب میشود؛
- کارشناسی ((تحصیلات کامل): دانشجویی که دوره تحصیلات را کاملا به انجام رسانده، دارای تحصیلات عالی است)؛
- سیستم تحصیلات: روزانه و غیابی؛
- تحصیل در دانشگاه به سه زبان: تاجیکی، روسی و انگلیسی؛
- تعداد اساتید: دو نفر آکادمیسین، 5 نفر دکتر علوم، پروفسور و 45 نفر نامزد دکتری و 41 نفر دانشیار؛
- امکانات رایانه ای: در دانشگاه اتاق کامپیوتر موجود است؛
- تجهیزات آزمایشی: در آزمایشگاههای دانشگاه تعداد 57 تجهیزات آزمایشی موجود است؛
- بودجه دانشگاه از محل بودج دولتی که وزارت آموزش و پرورش تاجیکستان همه ساله تخصیص میدهد تامین میشود. دانشگاه کولاب طی پنج سال اخیر سه گرانت دریافت کردهاست؛
- دانشگاه دارای کتابخانه غنی به تعداد 240274 نسخه کتاب است. همچنین هر دانشکده دارای کتابخانه جداگانهاست. حدود 1700 نفر دانشجو اعضای کتابخانهها هستند.
جدول شماره 2. رشتههای تخصصی دانشگاه دولتی کولاب[۱]
تخصص ها | |||
رشته | ردیف | ||
ریاضی | 1 | ||
ریاضی عملی | 2 | ||
فیزیک | 3 | ||
شیمی | 4 | ||
بیولوژی | 5 | ||
جغرافیا | 6 | ||
زبان و ادب تاجیکی | 7 | ||
زبان و ادب روسی | 8 | ||
زبان انگلیسی | 9 | ||
تاریخ | 10 | ||
تاریخ و حقوق | 11 | ||
تکنولوژی و کارفرمایی | 12 | ||
علوم آموزگاری و روانشناسی در کودکستان ها | 13 | ||
علوم آموزگاری و اسلوب آموزش ابتدایی | 14 | ||
مدیریت | 15 | ||
بازارشناسی | 16 | ||
رادیو فیزیک و الکترونیک | 17 | ||
حسابداری و بازرسی | 18 | ||
دارایی و وام | 19 | ||
زبان انگلیسی و تجهیزات الکترونیک مخابراتی | 20 |
نیز نگاه کنید به
آموزش عالی کانادا؛ آموزش عالی روسیه؛ آموزش عالی افغانستان؛ آموزش عالی تونس؛ آموزش عالی ژاپن؛ آموزش عالی کوبا؛ آموزش عالی لبنان؛ آموزش عالی مصر؛ آموزش عالی در چین؛ آموزش عالی سنگال؛ آموزش عالی فرانسه؛ آموزش عالی مالی؛ آموزش عالی سودان؛ آموزش عالی ساحل عاج؛ آموزش عالی زیمبابوه؛ آموزش عالی اوکراین؛ آموزش عالی اسپانیا؛ آموزش عالی اردن؛ آموزش عالی اتیوپی؛ آموزش عالی سیرالئون؛ آموزش عالی قطر؛ آموزش عالی قزاقستان؛ آموزش عالی بنگلادش؛ آموزش عالی سریلانکا؛ آموزش عالی در آرژانتین؛ آموزش عالی تایلند.
کتابشناسی
- ↑ زهریی، حسن (1391). جامعه و فرهنگ تاجیکستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 348-362.