جغرافیایی انسانی سنگال: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:جغرافیای انسانی سنگال.jpg|جایگزین=جغرافیای انسانی سنگال|بندانگشتی|جغرافیای انسانی سنگال. قابل بازیابی از https://dakarandme.wordpress.com/]]
[[سنگال]]، واقع در غرب آفریقا، با جغرافیای انسانی متنوع و پویا، یکی از کشورهای مهم این منطقه است. مطالعه جغرافیای انسانی [[سنگال]] برای درک بهتر چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی این کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. جمعیت جوان، الگوهای مهاجرت و روندهای شهرنشینی از جمله ویژگی‌های برجسته‌ای هستند که بررسی آن‌ها به تحلیل دقیق‌تری نیاز دارد.
در سال 2016 جمعیت [[سنگال]] 859.799. 14 نفر است. از این میان تعداد 372.427.7 زن و 487.372.7 نفر مرد است. جمعیت کل [[زنان در سنگال|زنان]] و مردان به نسبت سن طبق آمار در سال 2016. در جدول زیر نشان داده شده است:


جدول شماره 1. جمعیت کل [[زنان در سنگال|زنان]] و مردان
=== [[ساختار هرم جمعیتی سنگال|ساختار هرم جمعیتی]] ===
{| class="wikitable"
هرم جمعیتی [[سنگال]]، نشان‌دهنده توزیع سنی جوان و نرخ زادوولد بالا است که به طور مستقیم بر توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور تأثیر می‌گذارد.
|بین 0 تا 14 سال
|43.90%
|-
|بین 15 تا 64 سال
|53.21%
|-
|از 64 سال به بالا
|2.89%
|}
<ref name=":0">Guay, J. (2016). Perspective Monde. Faculté des lettres et sciences humaines, Université de Sherbrooke. Retrieved June 20, 2016, from https://perspective.usherbrooke.ca/</ref>


=== میزان زاد و ولد ===
'''''o جمعیت فعلی و ده سال قبل:'''''
این آمار مربوط به تولد ها در یک سال از بین 1000 نفر است. میزان زاد و ولد معمولاً عامل غالب در تعیین میزان رشد جمعیتی است و بستگی به سطح باروری و ساختار سن جمعیت دارد. در جدول زیر سیر رشد جمعیت سنگال طی سال های 2000 تا 2016 نشان داده شده است:  


جدول شماره 2. میزان رشد جمعیت سنگال طی سال های 2000 تا 2016
در سال 2024، جمعیت [[سنگال]] به حدود 18.2 میلیون نفر رسیده است. در مقایسه با سال 2014 که جمعیت 15.8 میلیون نفر بود، این کشور رشد جمعیتی 14.9 درصدی را تجربه کرده است.
{| class="wikitable"
|2016
|2015
|2014
|2013
|2012
|2011
|2010
|2009
|2008
|2007
|2006
|2005
|2004
|2003
|2002
|2001
|2000
|-
|37.52
|37.84
|38.08
|38.53
|38.85
|39.03
|39.10
|39.10
|39.08
|39.07
|39.11
|39.19
|39.32
|39.46
|39.61
|39.77
|39.94
|}
<ref name=":0" />


* امید به زندگی از بدو تولد 1970          41%؛
'''''o هرم سنی و توزیع جمعیت:'''''
* امید به زندگی از بدو تولد 1990        53%؛
* امید به زندگی از بدو تولد 2016      61.32%.


جمعیت شهری در سال 2016 به میزان 43.98 % اعلام شده است. بر اساس آمار ارائه شده و برآورد به عمل آمده از تغییرات رشد شهر نشینی تا سال 2030 میلادی شهر نشینی در این كشور رشد محسوسی خواهد داشت.
در حال حاضر، حدود 42 درصد از جمعیت زیر 15 سال سن دارند. گروه سنی 15 تا 64 سال حدود 54 درصد و افراد بالای 65 سال حدود 4 درصد از کل جمعیت را تشکیل می‌دهند. این توزیع سنی نشان‌دهنده جمعیت جوان و نیاز به سرمایه‌گذاری در بخش‌های آموزشی و بهداشتی است.


* میانگین میزان رشد سالانه‌ی جمعیت شهری 1990-1970              1.4%؛
'''''o مقایسه با هرم‌های سنی گذشته و پیش‌بینی آینده:'''''
* میانگین میزان رشد سالانه‌ی جمعیت شهری 2010-1990              1.3%؛
* میانگین میزان رشد سالانه‌ی جمعیت شهری 2030-2010            4.3% <ref name=":1">Agence Nationale de la Statistique et de la Démographie. (2016). Senegal Indicateurs. Retrieved March 15, 2016, from:  [https://www.ansd.sn/ www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html]</ref>.
=== [[سیاست جمعیتی سنگال|میزان رشد جمعیت]] ===
تغییر درصد میانگین سالانه در جمعیت، حاصل مازاد تولد ها نسبت به مرگ و میر و نرخ مهاجرانی که به یک کشور وارد و خارج می شوند، می باشد. این میزان می تواند مثبت یا منفی باشد. میزان رشد عاملی در تعیین بار سنگینی است که به یک کشور به وسیله‌ی تحول نیاز های مردمش برای زیر ساخت ها (مدارس، بیمارستان ها، مسکن، جاده ها) ، منابع (غذا، آب، برق) ، و کار، تحمیل شود. رشد جمعیت در کشور [[سنگال]] از سال 2000 تا سال 2016 به قرار زیر است:


جدول شماره 3. رشد جمعیت [[سنگال]] طی سال های 2000 تا 2016
در سال 2014، جمعیت زیر 15 سال حدود 44 درصد بود که نشان‌دهنده کاهش تدریجی نرخ زاد و ولد است. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2035، جمعیت [[سنگال]] به 25 میلیون نفر برسد، با افزایش نسبتاً ثابت در گروه‌های سنی جوان.
{| class="wikitable"
|679. 861. 9
|2000
|-
|118. 119. 10
|2001
|-
|050. 390. 10
|2002
|-
|535. 673. 10
|2003
|-
|568. 967. 10
|2004
|-
|826. 270. 11
|2005
|-
|925. 582. 11
|2006
|-
|974. 904. 11
|2007
|-
|791. 238. 12
|2008
|-
|827. 586 .12
|2009
|-
|564. 950. 12
|2010
|-
|737. 330. 13
|2011
|-
|021. 726. 13
|2012
|-
|231. 111. 14
|2013
|-
|960. 498. 14
|2014
|-
|688. 886. 14
|2015
|-
|859. 799. 14
|2016
|}
<ref name=":1" />


علاوه بر این آژانس ملی آمار و جمعیت شناسی، رشد جمعیت را در این کشور به سه دوره تقسیم و پیش بینی کرده است:
'''''o تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:'''''


* میزان رشد جمعیتی سالانه 1990-1970            8.2%؛
ساختار جمعیتی جوان کشور نیاز به افزایش سرمایه‌گذاری در آموزش و بهداشت را به همراه دارد. همچنین، نیروی کار جوان می‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند، اما چالش‌های مربوط به بیکاری و عدم اشتغال نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
* میزان رشد جمعیتی سالانه 2010-1990            7.2%؛
* میزان رشد جمعیتی سالانه2030-2010            4.2%.


=== میزان مرگ و میر ===
=== [[ویژگی های جمعیتی سنگال|ویژگی های جمعیتی]] ===
میزان مرگ و میر تعداد سالانه‌ی میانگین فوت در طول یک سال از بین 1000 نفر را نشان داده که میزان ناخالص مرگ و میر بین سال های 2000 تا 2016 است. 
تنوع قومی و زبانی [[سنگال]]، به همراه الگوهای مهاجرت و وضعیت تحصیلی، از جمله عوامل کلیدی در تحلیل جغرافیای انسانی این کشور هستند.


جدول شماره 4. میزان مرگ و میر در کشور سنگال
'''''o ترکیب قومی و زبانی:'''''
{| class="wikitable"
|2016
|2015
|2014
|2013
|2012
|2011
|2010
|2009
|2008
|2007
|2006
|2005
|2004
|2003
|2002
|2001
|2000
|-
|5.64
|5.91
|6.20
|6.45
|6.73
|7.03
|7.37
|7.72
|8.10
|8.48
|8.86
|9.24
|9.59
|9.93
|10.25
|10.53
|10.77
|}
<ref name=":0" />


آژانس آمار و جمعیت شناسی، نرخ ناخالص مرگ و میر را چنین اعلام کرده است:
[[سنگال]] از لحاظ قومی بسیار متنوع است و گروه‌های اصلی شامل فولانی (40٪)، وولوف (30٪)، و سرف (10٪) هستند. زبان رسمی کشور فرانسوی است، اما زبان‌های وولوف و پولا نیز در بین مردم بسیار رایج‌اند.


* میزان ناخالص مرگ و میر1970                24%؛
'''''o الگوهای مهاجرت داخلی و بین‌المللی:'''''
* میزان ناخالص مرگ و میر 1990                13%؛
* میزان ناخالص مرگ ومیر 2015              8.46%.


<ref>Agence Nationale de la Statistique et de la Démographie. (2011). Senegal Indicateurs. Retrieved April 15, 2011, from: [https://www.ansd.sn/ www.ansd.sn/senegal_indicateurs.html]</ref>
مهاجرت داخلی از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ مانند داکار و تیاسا افزایش‌یافته است. همچنین، مهاجران از کشورهای همسایه مانند گینه و مالی به [[سنگال]] می‌آیند. مهاجران خارجی حدود 8 درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.


==== میزان مرگ و میر کودکان ====
'''''o سطح تحصیلات و سواد:'''''
این داده ها تعداد فوت نوزادان کمتر از یک سال در یک سال از بین 1000 تولد سالم است.


جدول شماره 5. میزان مرگ و میر کودکان در کشور [[سنگال]]
نرخ سواد در [[سنگال]] در سال 2024 حدود 60 درصد است، با تفاوت‌های قابل‌توجه میان مردان (70%) و زنان (50%). همچنین، در مناطق شهری نرخ تحصیلات بالاتر است و تلاش‌هایی برای بهبود سطح آموزشی در مناطق روستایی در حال انجام است.
{| class="wikitable"
|2016
|2015
|2014
|2013
|2012
|2011
|2010
|2009
|2008
|2007
|2006
|2005
|2004
|2003
|2002
|2001
|2000
|-
|41
|42
|42
|43
|44
|45
|47
|48
|50
|52
|54
|56
|59
|61
|64
|66
|68
|}
<ref name=":0" />


=== [[نژاد در سنگال|نژاد ها]] ===
'''''o وضعیت بهداشت و امید به زندگی:'''''
مردم [[سنگال]] طبق سنت های تاریخی، گفتاری و نوشتاری حدوداً به بیست گروه تقسیم شده اند.<ref>Atlas du Sénégal. (2007). Paris: Édition J. A.</ref> که مهمترین آن‌ها عبارتند از:


* "ولوف ها" (Wolofs)، بیشترین نژاد مردم [[سنگال]] را تشکیل می دهند 5.44%. بیشتر در غرب کشور، حوزه‌ی درختان بادام زمینی، مرکز غربی و به ویژه در مراکز بزرگ شهری حضور دارند. اغلب آن‌ها مسلمان و طرفداران فرقه‌ی [[طریقت مریدیه سنگال|مریدیه]] و [[طریقت تیجانیه سنگال|تیجانی]] هستند. نژاد ولوف در این کشور رشد فزاینده ای دارد، به طوری که از لحاظ زبانی و سیاسی پدیده‌ی ولوفیزاسیون (ولوفی کردن) مطرح است.<ref>O’Brien, D. G. (1979). Langues et nationalité au Sénégal, L’enjeu politique de la wolofisation. Année africaine. Paris: Pédone.</ref>
امید به زندگی در [[سنگال]] به طور متوسط 66 سال است که نسبت به دهه گذشته بهبودیافته است. کاهش نرخ مرگ‌ومیر نوزادان (از 42 در هر 1000 تولد در سال 2014 به 35 در 2024) یکی از دلایل این افزایش است.
* گروه دوم نژاد "پول" (Peul) است که 2.25% جمعیت را تشکیل می دهد. این رقم نژاد توکولورها (Toucouleurs) را هم تشکیل می دهد. آن‌ها در بخش اعظمی از مرزهای ملی وسیع تری نسبت به ولوف ها ساکن هستند، ولی جزء مناطقی هستند که ساکنان آن کم است. آن‌ها از لحاظ سکنی چادر نشین بوده اند، ولی امروزه ساکن هستند.
* گروه سوم "سِرِرها" (Sérères) هستندکه حدود 8.13% جمعیت را در می گیرند. آن‌ها در غرب کشور متمرکز شده اند. در این قبیله گروه های مسیحی نیز وجود دارد، اما اسلام در آن‌ها غالب بوده با توجه به اینکه هنوز به بعضی از شاخص های مذهب سنتی خود احترام می گذارند.
* گروه چهارم "جولا" (Diola) نام دارد و 5% جمعیت می شود. آن‌ها در منطقه‌ی کازامانس (Casamance) زندگی می کنند و شغل اصلی آن‌ها برنجکاری و ماهیگیری است. آن‌ها از لحاظ مذهبی در برابر [[اسلام و مسلمانان سنگال|اسلام]] و [[مسیحیت در سنگال|مسیحیت]] ایستادگی کرده و هنوز هم از هویت خود دفاع می کنند. اما تعداد مسلمانان این منطقه با تلفیق اعتقادات مذهبی شان بیشتر از مسیحیان است.<ref>Marut, J.-C. (2002). Le problème casamançais est-il soluble dans .l’Etat-nation? In M. C. Diop (Ed.), Le Sénégal contemporain</ref>


قبایل زیادی وابسته به گروه "ماندیگ ها" (Mandingues) (9.3 درصد) هستند: "مالینکه" (Malinkés)، "سوسه" (Socés)، "بامبارا" (Bambara)، "دیاخانکه" (Diakhankés) و "سونینکه" (Soninkés) (6.1 درصد) بخش اعظم آن‌ها در کنار [[رودها و دریاچه های سنگال|رود]] سنگال و منطقه‌ی "گالام" (Galam) سکونت دارند.
'''''oالگوهای ازدواج و طلاق:'''''


در کشور [[سنگال]]، آفریقائی های زیادی که اصالتاً سنگالی نیستند زندگی می کنند. اقلیت هایی از [[ساحل عاج]]، نیجریه، مراکش، [[مالی]]، دماغه‌ی سبز و غیره در شهر داکار ساکن هستند. قبایل در [[سنگال]]، دارای بافت فرهنگی یکسانی هستند، به همین دلیل به جز زبان های متعدد، موانع واقعی فرهنگی بین آن‌ها وجود ندارد. این امر باعث شده است که در [[سنگال]] جنگ های قبیله ای وجود نداشته باشد، زیرا تمام این قبایل متعلق به یک فرهنگ مشترک هستند. نوع پوشش، جشن ها، موسیقی و فلسفه‌ی زندگی در نزد آن‌ها یکسان و تفاوت ها بسیار سطحی است. بر این اساس ازدواج های بین قبیله‌ی بسیار رایج و همه‌ی خانواده ها از قبایل گوناگون هستند. 96% مسلمان بوده و همین امر باعث همبستگی و اتحاد بین این قبایل شده است، زیرا آن‌ها از همان ایده آل های مذهبی پیروی می کنند. <ref>Peuples du Sénégal. (1996). Sept conférences pour mieux comprendre les rites, les cérémonies, et la spiritualité des peuples du Sénégal. Organisées par la Délégation de la Communauté française de Belgique, ces sept conférences ont été données au Goethe-Institut de Dakar entre octobre 1995 et juin 1996. Saint-Maur, Sépia.</ref><ref>بصیری، محمدعلی، فتحی پور، ریحانه (1401).جامعه و فرهنگ [[سنگال]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>
ازدواج در سنین پایین همچنان در [[سنگال]] رایج است. میانگین سنی ازدواج برای زنان حدود 20 سال و برای مردان 25 سال است. نرخ طلاق نسبتاً پایین است و فرهنگ‌های سنتی به‌ویژه در مناطق روستایی نقش مهمی در این امر دارند


{{به روز رسانی}}
=== [[رشد جمعیت در سنگال|رشد جمعیت]] ===
رشد جمعیت در [[سنگال]] تحت‌تأثیر عوامل مختلف از جمله نرخ زاد و ولد و مهاجرت است که به تحلیل دقیق این روندها نیاز دارد.


'''''o نرخ رشد جمعیت فعلی و روندهای گذشته:'''''
نرخ رشد جمعیت [[سنگال]] در سال ۲۰۲۴ حدود ۲.۸ درصد است که نسبت به سال 2014 (3.0 درصد) کاهش‌یافته است. این کاهش به دلیل سیاست‌های کنترل زادوولد و افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی است.
'''''o عوامل مؤثر بر رشد جمعیت:'''''
عوامل اصلی شامل نرخ زادوولد بالا (4.5 تولد در هر زن)، کاهش مرگ‌ومیر نوزادان، و مهاجرت‌های بین‌المللی هستند. همچنین، سیاست‌های بهداشت باروری و افزایش سطح آموزش زنان نیز بر رشد جمعیت تأثیرگذار است.
'''''o سیاست‌های جمعیتی دولت و تأثیر آن‌ها:'''''
دولت [[سنگال]] برنامه‌هایی برای کنترل رشد جمعیت از جمله برنامه‌های بهداشت باروری و افزایش آگاهی در زمینه خانواده Planing پیاده کرده است. این سیاست‌ها به کاهش نرخ زادوولد کمک کرده است، هرچند نیاز به تلاش‌های بیشتری برای اجرای کامل این برنامه‌ها احساس می‌شود.
'''''o پیش‌بینی‌های رشد جمعیت و چالش‌های آینده:'''''
بر اساس پیش‌بینی‌ها، جمعیت [[سنگال]] تا سال 2050 به حدود 40 میلیون نفر خواهد رسید. این افزایش جمعیت چالش‌های متعددی از جمله نیاز به توسعه زیرساخت‌ها، مسکن، و خدمات بهداشتی را به همراه خواهد داشت.
=== [[پراکندگی جمعیت در سنگال|پراکندگی جمعیت]] ===
پراکندگی جمعیت در [[سنگال]] به طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر عوامل جغرافیایی و اقتصادی است که به تحلیل دقیق توزیع جمعیت نیاز دارد.
'''''o الگوهای توزیع جمعیت:'''''
در سال 2024، حدود 45 درصد از جمعیت [[سنگال]] در مناطق شهری زندگی می‌کنند. داکار به‌تنهایی بیش از 30 درصد از جمعیت شهری را در خود جای‌داده است. تراکم جمعیت در داکار حدود 3500 نفر در هر کیلومترمربع است. در مقابل، مناطق روستایی در شمال و شرق کشور تراکم جمعیتی کمتری دارند، با حدود 50 نفر در هر کیلومترمربع.
'''''oعوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی:'''''
عوامل جغرافیایی مانند دسترسی به منابع آب و زمین‌های کشاورزی، و همچنین فرصت‌های شغلی در شهرهای بزرگ موجب تمرکز جمعیت در این مناطق شده است. تاریخ مهاجرت و توسعه اقتصادی نیز به این الگوهای توزیع کمک کرده است.
'''''o مناطق پرجمعیت و کم‌جمعیت:'''''
بیشترین تمرکز جمعیت در داکار و مناطق اطراف آن است، درحالی‌که مناطق روستایی و شمالی کشور کمتر پرجمعیت هستند. این توزیع نامتوازن منجر به فشارهای اقتصادی و اجتماعی در مناطق شهری شده است.
'''''o چالش‌های توزیع نامتوازن جمعیت:'''''
توزیع نامتوازن جمعیت باعث مشکلاتی از جمله افزایش جمعیت در مناطق شهری، فشار بر زیرساخت‌ها، و کمبود خدمات عمومی در مناطق روستایی شده است. این الگوهای پراکندگی نیاز به سیاست‌های توسعه متوازن و بهبود زیرساخت‌ها را به همراه دارد.
=== [[شهرنشینی و روستانشینی در سنگال|شهرنشینی و روستانشینی]] ===
روندهای شهرنشینی در [[سنگال]] به‌ویژه در داکار و سایر شهرهای بزرگ، چالش‌های متعددی را در زمینه‌های مختلف ایجاد کرده است.
'''''o نسبت جمعیت شهری به روستایی و روند تغییرات:'''''
در سال 2024، بیش از 45 درصد از جمعیت [[سنگال]] در مناطق شهری زندگی می‌کنند که در مقایسه با سال 2014 (42 درصد) افزایش‌یافته است. این روند نشان‌دهنده رشد سریع شهرنشینی و تمرکز جمعیت در شهرهای بزرگ است.
'''''o الگوهای شهرنشینی و رشد کلان‌شهرها:'''''
داکار به‌عنوان پایتخت و بزرگ‌ترین شهر کشور، شاهد رشد سریع جمعیت است و اکنون بیش از 3 میلیون نفر جمعیت دارد. سایر شهرهای بزرگ مانند تیاسا و سن لوئی نیز درحال‌توسعه و گسترش هستند.
'''''o چالش‌های شهرنشینی:'''''
رشد سریع شهرنشینی منجر به مشکلاتی از جمله حاشیه‌نشینی، کمبود مسکن مناسب، و فشار بر زیرساخت‌ها شده است. همچنین، آلودگی هوا و ترافیک از جمله چالش‌های دیگر شهرهای بزرگ است.
'''''o وضعیت مناطق روستایی و چالش‌ها:'''''
مناطق روستایی با مشکلاتی نظیر کمبود خدمات بهداشتی و آموزشی، و کاهش تولید کشاورزی مواجه‌اند. مهاجرت جوانان به شهرها موجب کاهش نیروی کار و تولید در این مناطق شده است.
'''''o سیاست‌های دولت در توسعه شهری و روستایی:'''''
دولت [[سنگال]] برنامه‌هایی برای توسعه متوازن شهری و روستایی در نظر دارد، از جمله افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های روستایی و بهبود شرایط زندگی در حاشیه شهرها.
نویسنده : نرگس شکوری
== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==
[[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی مصر]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی گرجستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]
[[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی مصر]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی گرجستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۳۹

سنگال، واقع در غرب آفریقا، با جغرافیای انسانی متنوع و پویا، یکی از کشورهای مهم این منطقه است. مطالعه جغرافیای انسانی سنگال برای درک بهتر چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی این کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. جمعیت جوان، الگوهای مهاجرت و روندهای شهرنشینی از جمله ویژگی‌های برجسته‌ای هستند که بررسی آن‌ها به تحلیل دقیق‌تری نیاز دارد.

ساختار هرم جمعیتی

هرم جمعیتی سنگال، نشان‌دهنده توزیع سنی جوان و نرخ زادوولد بالا است که به طور مستقیم بر توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور تأثیر می‌گذارد.

o جمعیت فعلی و ده سال قبل:

در سال 2024، جمعیت سنگال به حدود 18.2 میلیون نفر رسیده است. در مقایسه با سال 2014 که جمعیت 15.8 میلیون نفر بود، این کشور رشد جمعیتی 14.9 درصدی را تجربه کرده است.

o هرم سنی و توزیع جمعیت:

در حال حاضر، حدود 42 درصد از جمعیت زیر 15 سال سن دارند. گروه سنی 15 تا 64 سال حدود 54 درصد و افراد بالای 65 سال حدود 4 درصد از کل جمعیت را تشکیل می‌دهند. این توزیع سنی نشان‌دهنده جمعیت جوان و نیاز به سرمایه‌گذاری در بخش‌های آموزشی و بهداشتی است.

o مقایسه با هرم‌های سنی گذشته و پیش‌بینی آینده:

در سال 2014، جمعیت زیر 15 سال حدود 44 درصد بود که نشان‌دهنده کاهش تدریجی نرخ زاد و ولد است. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2035، جمعیت سنگال به 25 میلیون نفر برسد، با افزایش نسبتاً ثابت در گروه‌های سنی جوان.

o تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:

ساختار جمعیتی جوان کشور نیاز به افزایش سرمایه‌گذاری در آموزش و بهداشت را به همراه دارد. همچنین، نیروی کار جوان می‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند، اما چالش‌های مربوط به بیکاری و عدم اشتغال نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

ویژگی های جمعیتی

تنوع قومی و زبانی سنگال، به همراه الگوهای مهاجرت و وضعیت تحصیلی، از جمله عوامل کلیدی در تحلیل جغرافیای انسانی این کشور هستند.

o ترکیب قومی و زبانی:

سنگال از لحاظ قومی بسیار متنوع است و گروه‌های اصلی شامل فولانی (40٪)، وولوف (30٪)، و سرف (10٪) هستند. زبان رسمی کشور فرانسوی است، اما زبان‌های وولوف و پولا نیز در بین مردم بسیار رایج‌اند.

o الگوهای مهاجرت داخلی و بین‌المللی:

مهاجرت داخلی از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ مانند داکار و تیاسا افزایش‌یافته است. همچنین، مهاجران از کشورهای همسایه مانند گینه و مالی به سنگال می‌آیند. مهاجران خارجی حدود 8 درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.

o سطح تحصیلات و سواد:

نرخ سواد در سنگال در سال 2024 حدود 60 درصد است، با تفاوت‌های قابل‌توجه میان مردان (70%) و زنان (50%). همچنین، در مناطق شهری نرخ تحصیلات بالاتر است و تلاش‌هایی برای بهبود سطح آموزشی در مناطق روستایی در حال انجام است.

o وضعیت بهداشت و امید به زندگی:

امید به زندگی در سنگال به طور متوسط 66 سال است که نسبت به دهه گذشته بهبودیافته است. کاهش نرخ مرگ‌ومیر نوزادان (از 42 در هر 1000 تولد در سال 2014 به 35 در 2024) یکی از دلایل این افزایش است.

oالگوهای ازدواج و طلاق:

ازدواج در سنین پایین همچنان در سنگال رایج است. میانگین سنی ازدواج برای زنان حدود 20 سال و برای مردان 25 سال است. نرخ طلاق نسبتاً پایین است و فرهنگ‌های سنتی به‌ویژه در مناطق روستایی نقش مهمی در این امر دارند

رشد جمعیت

رشد جمعیت در سنگال تحت‌تأثیر عوامل مختلف از جمله نرخ زاد و ولد و مهاجرت است که به تحلیل دقیق این روندها نیاز دارد.

o نرخ رشد جمعیت فعلی و روندهای گذشته:

نرخ رشد جمعیت سنگال در سال ۲۰۲۴ حدود ۲.۸ درصد است که نسبت به سال 2014 (3.0 درصد) کاهش‌یافته است. این کاهش به دلیل سیاست‌های کنترل زادوولد و افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی است.

o عوامل مؤثر بر رشد جمعیت:

عوامل اصلی شامل نرخ زادوولد بالا (4.5 تولد در هر زن)، کاهش مرگ‌ومیر نوزادان، و مهاجرت‌های بین‌المللی هستند. همچنین، سیاست‌های بهداشت باروری و افزایش سطح آموزش زنان نیز بر رشد جمعیت تأثیرگذار است.

o سیاست‌های جمعیتی دولت و تأثیر آن‌ها:

دولت سنگال برنامه‌هایی برای کنترل رشد جمعیت از جمله برنامه‌های بهداشت باروری و افزایش آگاهی در زمینه خانواده Planing پیاده کرده است. این سیاست‌ها به کاهش نرخ زادوولد کمک کرده است، هرچند نیاز به تلاش‌های بیشتری برای اجرای کامل این برنامه‌ها احساس می‌شود.

o پیش‌بینی‌های رشد جمعیت و چالش‌های آینده:

بر اساس پیش‌بینی‌ها، جمعیت سنگال تا سال 2050 به حدود 40 میلیون نفر خواهد رسید. این افزایش جمعیت چالش‌های متعددی از جمله نیاز به توسعه زیرساخت‌ها، مسکن، و خدمات بهداشتی را به همراه خواهد داشت.

پراکندگی جمعیت

پراکندگی جمعیت در سنگال به طور قابل‌توجهی تحت‌تأثیر عوامل جغرافیایی و اقتصادی است که به تحلیل دقیق توزیع جمعیت نیاز دارد.

o الگوهای توزیع جمعیت:

در سال 2024، حدود 45 درصد از جمعیت سنگال در مناطق شهری زندگی می‌کنند. داکار به‌تنهایی بیش از 30 درصد از جمعیت شهری را در خود جای‌داده است. تراکم جمعیت در داکار حدود 3500 نفر در هر کیلومترمربع است. در مقابل، مناطق روستایی در شمال و شرق کشور تراکم جمعیتی کمتری دارند، با حدود 50 نفر در هر کیلومترمربع.

oعوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی:

عوامل جغرافیایی مانند دسترسی به منابع آب و زمین‌های کشاورزی، و همچنین فرصت‌های شغلی در شهرهای بزرگ موجب تمرکز جمعیت در این مناطق شده است. تاریخ مهاجرت و توسعه اقتصادی نیز به این الگوهای توزیع کمک کرده است.

o مناطق پرجمعیت و کم‌جمعیت:

بیشترین تمرکز جمعیت در داکار و مناطق اطراف آن است، درحالی‌که مناطق روستایی و شمالی کشور کمتر پرجمعیت هستند. این توزیع نامتوازن منجر به فشارهای اقتصادی و اجتماعی در مناطق شهری شده است.

o چالش‌های توزیع نامتوازن جمعیت:

توزیع نامتوازن جمعیت باعث مشکلاتی از جمله افزایش جمعیت در مناطق شهری، فشار بر زیرساخت‌ها، و کمبود خدمات عمومی در مناطق روستایی شده است. این الگوهای پراکندگی نیاز به سیاست‌های توسعه متوازن و بهبود زیرساخت‌ها را به همراه دارد.

شهرنشینی و روستانشینی

روندهای شهرنشینی در سنگال به‌ویژه در داکار و سایر شهرهای بزرگ، چالش‌های متعددی را در زمینه‌های مختلف ایجاد کرده است.

o نسبت جمعیت شهری به روستایی و روند تغییرات:

در سال 2024، بیش از 45 درصد از جمعیت سنگال در مناطق شهری زندگی می‌کنند که در مقایسه با سال 2014 (42 درصد) افزایش‌یافته است. این روند نشان‌دهنده رشد سریع شهرنشینی و تمرکز جمعیت در شهرهای بزرگ است.

o الگوهای شهرنشینی و رشد کلان‌شهرها:

داکار به‌عنوان پایتخت و بزرگ‌ترین شهر کشور، شاهد رشد سریع جمعیت است و اکنون بیش از 3 میلیون نفر جمعیت دارد. سایر شهرهای بزرگ مانند تیاسا و سن لوئی نیز درحال‌توسعه و گسترش هستند.

o چالش‌های شهرنشینی:

رشد سریع شهرنشینی منجر به مشکلاتی از جمله حاشیه‌نشینی، کمبود مسکن مناسب، و فشار بر زیرساخت‌ها شده است. همچنین، آلودگی هوا و ترافیک از جمله چالش‌های دیگر شهرهای بزرگ است.

o وضعیت مناطق روستایی و چالش‌ها:

مناطق روستایی با مشکلاتی نظیر کمبود خدمات بهداشتی و آموزشی، و کاهش تولید کشاورزی مواجه‌اند. مهاجرت جوانان به شهرها موجب کاهش نیروی کار و تولید در این مناطق شده است.

o سیاست‌های دولت در توسعه شهری و روستایی:

دولت سنگال برنامه‌هایی برای توسعه متوازن شهری و روستایی در نظر دارد، از جمله افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های روستایی و بهبود شرایط زندگی در حاشیه شهرها.

نویسنده : نرگس شکوری

نیز نگاه کنید به

جغرافیای انسانی روسیه؛ جغرافیایی جمعیتی در چین؛ جغرافیای انسانی سودان؛ جغرافیای انسانی اردن؛ جغرافیای انسانی ژاپن؛ جغرافیای انسانی کانادا؛ جغرافیای انسانی کوبا؛ جغرافیای انسانی لبنان؛ جغرافیای انسانی تونس؛ جغرافیای انسانی مصر؛ جغرافیای انسانی ساحل عاج؛ جغرافیای انسانی مالی؛ جغرافیای انسانی افغانستان؛ جغرافیای انسانی تایلند؛ جغرافیای انسانی آرژانتین؛ جغرافیای انسانی فرانسه؛ جغرافیای انسانی اسپانیا؛ جغرافیای انسانی اوکراین؛ جغرافیای انسانی سوریه؛ جغرافیای انسانی قطر؛ جغرافیای انسانی امارات متحده عربی؛ جغرافیای انسانی اتیوپی؛ جغرافیای انسانی سیرالئون؛ جغرافیای انسانی زیمبابوه؛ جغرافیای انسانی گرجستان؛ جغرافیای انسانی تاجیکستان؛ جغرافیای انسانی قزاقستان؛ جغرافیای انسانی بنگلادش

کتابشناسی