جغرافیای انسانی مصر: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:


جغرافیای انسانی [[مصر]]، تصویری پیچیده و پویا از یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان را ارائه می‌دهد. این کشور با جمعیتی بیش از ۱۱۲ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴، بزرگ‌ترین کشور جهان عرب از نظر جمعیت است. الگوهای جمعیتی [[مصر]]، متأثر از تاریخ غنی، موقعیت جغرافیایی استراتژیک و چالش‌های مدرن توسعه است. مطالعه جغرافیای انسانی [[مصر]] برای درک بهتر چالش‌های اجتماعی - اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا ضروری است. از جمله چالش‌های اصلی می‌توان به رشد سریع جمعیت، شهرنشینی فزاینده، و فشار بر منابع محدود، به‌ویژه آب رود نیل، اشاره کرد.
جغرافیای انسانی [[مصر]]، تصویری پیچیده و پویا از یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان را ارائه می‌دهد.<ref>''Ancient Egypt''. (n.d.)[https://education.nationalgeographic.org/resource/resource-library-ancient-egypt]</ref> این کشور با جمعیتی بیش از ۱۱7 میلیون نفر در سال ۲۰۲۴، بزرگ‌ترین کشور جهان عرب از نظر جمعیت است.<ref>''EGYPT Population 2024 (Live)''. (n.d.).[https://worldpopulationreview.com/countries/egypt]</ref> الگوهای جمعیتی [[مصر]]، متأثر از تاریخ غنی، موقعیت جغرافیایی استراتژیک و چالش‌های مدرن توسعه است.<ref>Ministry of Planning and Economic Development. (2023). The National Agenda for Sustainable Development: Egypt’s Updated Vision 2030. In ''Egypt’s Vision 2030'' (pp. 3–7) [Report].[https://mped.gov.eg/Files/Egypt_Vision_2030_EnglishDigitalUse.pdf]</ref> مطالعه جغرافیای انسانی [[مصر]] برای درک بهتر چالش‌های اجتماعی - اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا ضروری است. از جمله چالش‌های اصلی می‌توان به رشد سریع جمعیت، شهرنشینی فزاینده، و فشار بر منابع محدود، به‌ویژه آب رود نیل، اشاره کرد.


===[[ساختار هرم جمعیتی مصر|ساختار هرم جمعیتی]] ===
===[[ساختار هرم جمعیتی مصر|ساختار هرم جمعیتی]] ===
هرم جمعیتی [[مصر]] نشان‌دهنده ترکیب سنی و جنسیتی جمعیت این کشور است. این ساختار، تأثیر عمیقی بر جنبه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی کشور دارد و روند تغییرات آن، چالش‌ها و فرصت‌های آینده را نمایان می‌سازد.
هرم جمعیتی [[مصر]] نشان‌دهنده ترکیب سنی و جنسیتی جمعیت این کشور است. این ساختار، تأثیر عمیقی بر جنبه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی کشور دارد و روند تغییرات آن، چالش‌ها و فرصت‌های آینده را نمایان می‌سازد.


1)جمعیت فعلی و مقایسه با گذشته:
'''1)جمعیت فعلی و مقایسه با گذشته:'''


بر اساس آخرین آمار سال ۲۰۲۴، جمعیت [[مصر]] به ۱۱۲,۷۱۶,۵۹۸ نفر رسیده است. این رقم در مقایسه با سرشماری سال ۲۰۱۴ که جمعیت [[مصر]] ۸۶,۸۱۰,۲۵۶ نفر بود، افزایش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد. در طول این دهه، جمعیت [[مصر]] بیش از ۲۵ میلیون نفر افزایش‌یافته که نشان‌دهنده رشد حدود ۲۹.۸ درصدی است.
بر اساس آخرین آمار سال ۲۰۲۴، جمعیت [[مصر]] به 117,000,770 نفر رسیده است.<ref name=":0">''Egypt Population 2024 (Live)''. (2024). Worldpopulationreview.com.[https://worldpopulationreview.com/countries/egypt]</ref> این رقم در مقایسه با سرشماری سال ۲۰۱۴ که جمعیت [[مصر]] 95,592,324 نفر بود<ref>''الهرم السكاني للعالم في الفترة من 1950 إلى 2100''. (2014). PopulationPyramid.net.[https://www.populationpyramid.net/ar/%D9%85%D8%B5%D8%B1/2014/#google_vignette]</ref>، افزایش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد.


-تحلیل دقیق هرم سنی:
-تحلیل دقیق هرم سنی:
خط ۱۷: خط ۱۷:
۲. بخش میانی (۱۵-۶۴ سال): ۶۱.۸% جمعیت
۲. بخش میانی (۱۵-۶۴ سال): ۶۱.۸% جمعیت


۳. رأس هرم (۶۵ سال به بالا): ۵.۱% جمعیت
۳. رأس هرم (۶۵ سال به بالا): ۵.۱% جمعیت<ref>''Egypt Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer''. (n.d.).[https://www.worldometers.info/demographics/egypt-demographics/]</ref>


2) توزیع جمعیت بر اساس گروه‌های سنی و جنسیت:
'''2) توزیع جمعیت بر اساس گروه‌های سنی و جنسیت:'''<ref>''EGYPT Population 2024 (Live)''. (n.d.-b). [https://worldpopulationreview.com/countries/egypt]</ref>


- ۰-۱۴ سال: ۳۷,۲۸۲,۳۴۱ نفر (مردان: ۱۹,۰۴۱,۰۱۹ / زنان: ۱۸,۲۴۱,۳۲۲)
- ۰-۱۴ سال: ۳۷,۲۸۲,۳۴۱ نفر (مردان: ۱۹,۰۴۱,۰۱۹ / زنان: ۱۸,۲۴۱,۳۲۲)
خط ۳۱: خط ۳۱:
- ۶۵ سال و بالاتر: ۵,۶۱۷,۲۳۸ نفر (مردان: ۲,۷۰۵,۷۷۲ / زنان: ۲,۹۱۱,۴۶۶)
- ۶۵ سال و بالاتر: ۵,۶۱۷,۲۳۸ نفر (مردان: ۲,۷۰۵,۷۷۲ / زنان: ۲,۹۱۱,۴۶۶)


-نسبت جنسیتی کل: ۱.۰۲ مرد به‌ازای هر زن
-نسبت جنسیتی کل: ۱.۰۲ مرد به‌ازای هر زن<ref>''EGYPT population 1950-2024''. (n.d.). [https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/EGY/egypt/population MacroTrends]</ref>


3) مقایسه با هرم‌های سنی گذشته:
'''3) مقایسه با هرم‌های سنی گذشته:'''


در مقایسه با هرم سنی سال ۲۰۱۴:
در مقایسه با هرم سنی سال ۲۰۱۴:<ref>''Population Pyramids of the World from 1950 to 2100''. (n.d.-e). PopulationPyramid.net.[https://www.populationpyramid.net/egypt/2014/]</ref>


- گروه سنی ۰-۱۴ سال از ۳۵.۲% به ۳۳.۱% کاهش‌یافته است.
- گروه سنی ۰-۱۴ سال از ۳۵.۲% به ۳۳.۱% کاهش‌یافته است.
خط ۴۵: خط ۴۵:
این تغییرات نشان‌دهنده روند تدریجی پیرشدن جمعیت است، اگرچه [[مصر]] همچنان جمعیتی جوان دارد.
این تغییرات نشان‌دهنده روند تدریجی پیرشدن جمعیت است، اگرچه [[مصر]] همچنان جمعیتی جوان دارد.


4) پیش‌بینی آینده:
'''4) پیش‌بینی آینده:'''


بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان ملل متحد، انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰:
بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان ملل متحد، انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰:


- جمعیت [[مصر]] به حدود ۱۶۰ میلیون نفر برسد.
- جمعیت [[مصر]] به حدود ۱۶۰ میلیون نفر برسد.<ref>''The world counts''. (n.d.).[https://www.theworldcounts.com/populations/countries/egypt#:~:text=The%20population%20of%20Egypt%20is,and%20225%20million%20in%202100.]</ref>


- نسبت جمعیت ۶۵ سال و بالاتر به حدود ۹.۵% افزایش یابد.
- نسبت جمعیت ۶۵ سال و بالاتر به حدود ۹.۵% افزایش یابد.<ref>''Egypt - Population pyramid 2014''. (n.d.). countryeconomy.com. [https://countryeconomy.com/demography/population-structure/egypt?year=2014]</ref>


- نسبت جمعیت ۰-۱۴ سال به حدود ۲۸% کاهش یابد.
- نسبت جمعیت ۰-۱۴ سال به حدود ۲۸% کاهش یابد.<ref>''Population Pyramids of the World from 1950 to 2100''. (n.d.-f). PopulationPyramid.net. [https://www.populationpyramid.net/egypt/2050/]</ref>


5) تأثیرات اقتصادی و اجتماعی ساختار فعلی هرم جمعیتی:
'''5) تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:'''


۱. پنجره جمعیتی: [[مصر]] در حال حاضر از یک "پنجره جمعیتی" بهره می‌برد، با بیش از ۶۰% جمعیت در سن کار. این می‌تواند فرصتی برای رشد اقتصادی باشد، اما نیازمند ایجاد اشتغال کافی است.
۱. پنجره جمعیتی: بیش از ۶۰٪ جمعیت مصر در سن کار هستند که فرصت مناسبی برای رشد اقتصادی است، اما ایجاد اشتغال کافی ضروری است.<ref>Rahman, A., Marina Wes, Jean Pesme, Kevin Carey, Johannes G. Hoogeveen, & Oya Pinar Ardic Alper. (n.d.). ''Addressing informality in Egypt''. [https://documents1.worldbank.org/curated/en/779581623736141580/pdf/Addressing-Informality-in-Egypt.pdf]</ref>


۲. فشار بر سیستم آموزشی: باوجود یک‌سوم جمعیت زیر ۱۴ سال، سیستم آموزشی [[مصر]] با چالش‌های جدی روبرو است. در سال ۲۰۲۴، حدود ۲۳ میلیون دانش‌آموز در مدارس ابتدایی و متوسطه ثبت‌نام کرده‌اند که نیاز به سرمایه‌گذاری قابل‌توجه در زیرساخت‌های آموزشی را نشان می‌دهد.
۲. فشار بر آموزش: با یک‌سوم جمعیت زیر ۱۴ سال، سیستم آموزشی با چالش‌های بزرگی روبه‌رو است. در سال ۲۰۲۴، ۲۳ میلیون دانش‌آموز در مدارس ثبت‌نام کرده‌اند که نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها را نمایان می‌سازد.<ref>[https://www.unicef.org/egypt/media/11856/file/Education.pdf]</ref>


۳. بیکاری جوانان: نرخ بیکاری جوانان در [[مصر]] در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۶.۵% است که چالشی جدی برای اقتصاد و ثبات اجتماعی محسوب می‌شود.
۳. بیکاری جوانان: نرخ بیکاری جوانان در سال ۲۰۲۴ به ۲۶.۵٪ رسیده که تهدیدی برای ثبات اقتصادی و اجتماعی است.<ref>''World Bank Open Data''. (n.d.-d). World Bank Open [https://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.1524.ZS?locations=EG Data]</ref>


۴. فشار بر سیستم بهداشت و درمان: با افزایش تدریجی جمعیت سالمند، سیستم بهداشت و درمان [[مصر]] نیاز به تطبیق و توسعه دارد. در سال ۲۰۲۴، هزینه‌های بهداشتی حدود ۵.۲% از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد.
۴. فشار بر بهداشت و درمان: با افزایش جمعیت سالمند، سیستم بهداشتی [[مصر]] باید توسعه یابد. در سال ۲۰۲۴، هزینه‌های بهداشتی ۵.۲٪ از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد.<ref>''Egypt Healthcare Spending 1960-2024''. (2024). Macrotrends.net.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/EGY/egypt/healthcare-spending]</ref>


۵. چالش‌های تأمین اجتماعی: با افزایش امید به زندگی (که در سال ۲۰۲۴ به ۷۲.۷ سال رسیده است) و رشد جمعیت سالمند، سیستم تأمین اجتماعی و بازنشستگی [[مصر]] با چالش‌های جدی روبرو خواهد شد.  
۵. چالش‌های تأمین اجتماعی: افزایش امید به زندگی به ۷۲.۷ سال، فشار بیشتری بر سیستم تأمین اجتماعی و بازنشستگی وارد می‌کند.<ref>''EGYPT Life expectancy 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends. [https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/egy/egypt/life-expectancy]</ref>
 
در مجموع، ساختار هرم جمعیتی [[مصر]] فرصت‌ها و چالش‌های متعددی را پیش روی این کشور قرار می‌دهد. بهره‌برداری از پنجره جمعیتی فعلی و آمادگی برای جمعیت رو به پیری آینده، نیازمند سیاست‌گذاری‌های دقیق و سرمایه‌گذاری‌های هدفمند در زمینه‌های آموزش، اشتغال، بهداشت و تأمین اجتماعی است.


===[[ویژگی های جمعیتی مصر|ویژگی های جمعیتی]] ===
===[[ویژگی های جمعیتی مصر|ویژگی های جمعیتی]] ===
ویژگی‌های جمعیتی [[مصر]]، تصویری غنی و متنوع از ساختار اجتماعی این کشور باستانی را نشان می‌دهد. این ویژگی‌ها شامل ترکیب قومی و زبانی، الگوهای مهاجرت، سطح تحصیلات، وضعیت بهداشت و الگوهای ازدواج و طلاق است.
'''1) ترکیب قومی:'''
 
1) ترکیب قومی و زبانی جمعیت:


[[مصر]] از نظر قومی و زبانی نسبتاً همگن است:
[[مصر]] از نظر قومی و زبانی نسبتاً همگن است:


- [[مصر]]<nowiki/>ی‌های عرب: حدود ۹۹% جمعیت
- [[مصر]]<nowiki/>ی‌های عرب: حدود ۹۹% جمعیت<ref>''BTI 2024 EGYpt Country Report''. (n.d.). BTI 2024.[https://bti-project.org/en/reports/country-report/EGY]</ref>


- اقلیت‌ها: شامل نوبی‌ها، بربرها، بدوی‌ها و یونانی‌ها که کمتر از ۱% جمعیت را تشکیل می‌دهند
- اقلیت‌ها: شامل نوبی‌ها، بربرها، بدوی‌ها و یونانی‌ها که کمتر از ۱% جمعیت را تشکیل می‌دهند<ref>''Egyptian - Population statistics''. (2024). Cultural [https://culturalatlas.sbs.com.au/egyptian-culture/egyptian-culture-population-statistics Atlas]</ref>


2)زبان:
'''2)زبان:'''


- عربی [[مصر]]ی: زبان رسمی و غالب (۹۹% جمعیت)
- عربی [[مصر]]ی: زبان رسمی و غالب (۹۹% جمعیت)<ref>''Language & Currency-SIS''. (2024). Sis.gov.eg.[https://www.sis.gov.eg/section/10/9529?lang=en-us#:~:text=The%20official%20language%20of%20Egypt]</ref>


- زبان‌های اقلیت: نوبی، بربری، بدوی و یونانی
- زبان‌های اقلیت: نوبی، بربری، بدوی و یونانی<ref>Britannica. ([https://www.britannica.com/place/Egypt/Languages 2022]). Egypt - Languages. In ''Encyclopædia Britannica''.</ref>


3) الگوهای مهاجرت (داخلی و بین‌المللی):
'''3) الگوهای مهاجرت''':


<nowiki>*</nowiki>مهاجرت داخلی:
<nowiki>*</nowiki>مهاجرت داخلی:


- روند غالب مهاجرت از مناطق روستایی به شهری ادامه دارد
- روند غالب مهاجرت از مناطق روستایی به شهری ادامه دارد.


- در سال ۲۰۲۴، حدود ۴۳% جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند
- در سال ۲۰۲۴، حدود ۴۳% جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند.<ref>Kemp, S. (2024a, February 23). ''Digital 2024: Egypt — DataReportal – Global Digital Insights''. DataReportal – Global Digital Insights.[https://datareportal.com/reports/digital-2024-egypt#:~:text=Population%20of%20Egypt%20in%202024&text=At%20the%20start%20of%202024%2C%2043.2%20percent%20of%20Egypt's%20population,percent%20lived%20in%20rural%20areas.]</ref>


- قاهره بزرگ‌  سالانه حدود ۵۰۰,۰۰۰ مهاجر داخلی جذب می‌کند
- قاهره بزرگ‌  سالانه حدود ۵۰۰,۰۰۰ مهاجر داخلی جذب می‌کند.<ref>''EGYPT Net Migration Rate 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/EGY/egypt/net-migration]</ref>


<nowiki>*</nowiki>مهاجرت بین‌المللی:
<nowiki>*</nowiki>مهاجرت بین‌المللی:


- تعداد مهاجران خارجی در [[مصر]] (۲۰۲۴): حدود ۵۴۳,۰۰۰ نفر
- تعداد مهاجران خارجی در [[مصر]] (۲۰۲۴): حدود ۵۴۳,۰۰۰ نفر<ref>''UNHCR Egypt Fact Sheet - August 2024 - Egypt''. (2024, August 13). [https://reliefweb.int/report/egypt/unhcr-egypt-fact-sheet-august-2024 ReliefWeb]</ref><ref>''سياق اللاجئين في مصر - UNHCR مصر''. (n.d.). UNHCR مصر. [https://www.unhcr.org/eg/ar/about-us/refugee-context-in-egypt#:~:text=%D8%AD%D8%AA%D9%89%2026%20%D8%A3%D8%BA%D8%B3%D8%B7%D8%B3%202024%D8%8C%20%D9%88%D8%B5%D9%84,%D9%88%D8%A3%D9%83%D8%AB%D8%B1%20%D9%85%D9%86%2054%20%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9%20%D8%A3%D8%AE%D8%B1%D9%89.]</ref>


- تعداد [[مصر]]ی‌های مقیم خارج: تقریباً ۹.۵ میلیون نفر
- تعداد [[مصر]]ی‌های مقیم خارج: تقریباً ۹.۵ میلیون نفر<ref>Dailynewsegypt. (2024, August 4). ''Egypt hosts 5th Conference of Egyptians [https://www.dailynewsegypt.com/2024/08/04/egypt-hosts-5th-conference-of-egyptians-abroad/ Abroad]''</ref>


- کشورهای اصلی مقصد: عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت، ایالات متحده و اروپا  
- کشورهای اصلی مقصد: عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت، ایالات متحده و اروپا<ref>''Egypt: stock of emigrants by country [https://www.statista.com/statistics/1237586/stock-of-emigrants-from-egypt-by-country-of-destination/#:~:text=In%202020%2C%20cumulative%20Egyptian%20emigrants 2024]''. (n.d.). Statista.</ref>


4) سطح تحصیلات و سواد:
'''4) سطح تحصیلات و سواد:'''


- نرخ باسوادی کل (۲۰۲۴): ۷۳.۸%
- نرخ باسوادی کل (۲۰۲۴): ۷۳.۸%<ref>countrymeters.info. (n.d.-a). ''Egypt population (2024) live — Countrymeters''.[https://countrymeters.info/en/Egypt#:~:text=Literacy%20rate%20for%20adult%20male,67.29%25%20(24%2C809%2C661%20persons).]</ref>


  - مردان: ۷۸.۲%
  - مردان: ۷۸.۲%
خط ۱۱۶: خط ۱۱۲:
- نرخ ثبت‌نام در مدارس متوسطه: ۸۵%
- نرخ ثبت‌نام در مدارس متوسطه: ۸۵%


- نرخ ثبت‌نام در آموزش عالی: ۳۵%
- نرخ ثبت‌نام در آموزش عالی: ۳۵%<ref>''Literacy rate, adult total (% of people ages 15 and above) - Egypt, Arab Rep. | Data''. (n.d.). Data.worldbank.org.[https://data.worldbank.org/indicator/SE.ADT.LITR.ZS?locations=EG]</ref>


5)چالش‌ها:
'''5)چالش‌ها:'''


- کیفیت آموزش: علی‌رغم بهبود نرخ‌های ثبت‌نام، کیفیت آموزش همچنان چالش‌برانگیز است
- کیفیت آموزش: علی‌رغم بهبود نرخ‌های ثبت‌نام، کیفیت آموزش همچنان چالش‌برانگیز است<ref>''الاخبار''. (n.d.).[http://www.cairo.gov.eg/ar/Pages/Latestarticle.aspx?ArtID=9895]</ref>


- نابرابری جنسیتی: شکاف قابل‌توجه در نرخ باسوادی بین مردان و زنان
- نابرابری جنسیتی: شکاف قابل‌توجه در نرخ باسوادی بین مردان و زنان<ref name=":1">والمواطنة الحيوية للمهارات التربوية بالنظر إلى أفريقيا والمنطقة الشمالية الوسطى بحث في إعراب رباع البعاد وال نظمة المقربابة ين الشيخ ولا الأحدي القرنة في مهر أمجيب، ولاء ال -مخنشاي طار آل وولاء المواطنة حياة في الماهر تعليم مبادرة أفريقيا وشمال وسط آل اقش فامجي: B.L.W آل مخنشاي طار الهزا في صيدا منظمات ومشاركات. (اختصار الثاني.).[https://www.unicef.org/mena/media/6146/file/LSCE%20Conceptual%20and%20Programmatic%20Framework_AR.pdf%20.pdf]</ref>


- تفاوت‌های منطقه‌ای: مناطق روستایی و جنوبی [[مصر]] (صعید) نرخ‌های پایین‌تر سواد را نشان می‌دهند
- تفاوت‌های منطقه‌ای: مناطق روستایی و جنوبی [[مصر]] (صعید) نرخ‌های پایین‌تر سواد را نشان می‌دهند<ref name=":1" />


6)وضعیت بهداشت و امید به زندگی:
'''6)وضعیت بهداشت و امید به زندگی:'''


- امید به زندگی (۲۰۲۴): ۷۲.۷ سال
- امید به زندگی (۲۰۲۴): ۷۲.۷ سال<ref>''EGYPT Life expectancy 1950-2024''. (n.d.-b). MacroTrends. [https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/egy/egypt/life-expectancy#:~:text=The%20current%20life%20expectancy%20for,a%200.22%25%20increase%20from%202021.]</ref>


  - مردان: ۷۰.۴ سال
  - مردان: ۷۰.۴ سال
خط ۱۳۴: خط ۱۳۰:
  - زنان: ۷۵.۱ سال
  - زنان: ۷۵.۱ سال


- نرخ مرگ‌ومیر نوزادان: ۱۷.۱ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده
- نرخ مرگ‌ومیر نوزادان: ۱۷.۱ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده<ref>''Life expectancy by country and in the world (2024) - Worldometer''. (n.d.-b)[https://www.worldometers.info/demographics/life-expectancy/]</ref>


- نرخ مرگ‌ومیر مادران: ۳۷ در هر ۱۰۰,۰۰۰ تولد زنده
- نرخ مرگ‌ومیر مادران: ۳۷ در هر ۱۰۰,۰۰۰ تولد زنده


- دسترسی به آب آشامیدنی سالم: ۹۹% جمعیت
- دسترسی به آب آشامیدنی سالم: ۹۹% جمعیت<ref>''The Water Journey: From Thirst to Learning''. (2024). Unicef.org.[https://www.unicef.org/egypt/stories/water-journey-thirst-learning-0]</ref>


- دسترسی به امکانات بهداشتی مناسب: ۹۴% جمعیت
- دسترسی به امکانات بهداشتی مناسب: ۹۴% جمعیت


7) چالش‌های اصلی بهداشتی:
'''7) چالش‌های اصلی بهداشتی:'''<ref>''Health Indicators - Egypt | Statista Market Forecast''. (n.d.). Statista.[https://www.statista.com/outlook/co/health-indicators/egypt]</ref>


- بیماری‌های غیرواگیر: ۸۴% مرگ‌ومیرها ناشی از بیماری‌های غیرواگیر است
- بیماری‌های غیرواگیر: ۸۴% مرگ‌ومیرها ناشی از بیماری‌های غیرواگیر است<ref>''Egypt misses healthcare targets as population ails''. (2024, May 10). AGBI.[https://www.agbi.com/analysis/health/2024/05/egypt-misses-healthcare-targets-as-population-ails/]</ref>


- چاقی: ۳۲% بزرگسالان چاق هستند
- چاقی: ۳۲% بزرگسالان چاق هستند
خط ۱۵۰: خط ۱۴۶:
- فشارخون بالا: ۲۶% بزرگسالان مبتلا به فشارخون بالا هستند
- فشارخون بالا: ۲۶% بزرگسالان مبتلا به فشارخون بالا هستند


8)الگوهای ازدواج و طلاق:
'''8)الگوهای ازدواج و طلاق:'''


- میانگین سن ازدواج (۲۰۲۴)
- میانگین سن ازدواج (۲۰۲۴)


  - مردان: ۳۰.۵ سال
  - مردان: ۳۰.۵ سال<ref>Ahmad. (2024, August 1). ''Divorce Rates in Arab Countries for 2024: Libya Leads the List, While Qatar and the UAE Have the Lowest Rates - أخبار شمال إفريقيا''. أخبار شمال إفريقيا. [https://nan.media/en/divorce-rates-in-arab-countries-for-2024-libya-leads-the-list-while-qatar-and-the-uae-have-the-lowest-rates/]</ref>


  - زنان: ۲۵.۳ سال
  - زنان: ۲۵.۳ سال
خط ۱۶۰: خط ۱۵۶:
- نرخ ازدواج: ۷.۸ در هر ۱۰۰۰ نفر
- نرخ ازدواج: ۷.۸ در هر ۱۰۰۰ نفر


- نرخ طلاق: ۲.۲ در هر ۱۰۰۰ نفر
- نرخ طلاق: ۲.۲ در هر ۱۰۰۰ نفر<ref>''Personal Status Litigation in Egypt: The Unintended Effects of Women’s Empowerment''. (2024). Carnegie Endowment for International Peace. [https://carnegieendowment.org/sada/2024/03/personal-status-litigation-in-egypt-the-unintended-effects-of-womens-empowerment?lang=en]</ref>


9)روندها و چالش‌ها:
'''9)روندها و چالش‌ها:'''


- افزایش سن ازدواج: به دلیل تحصیلات بالاتر و مشکلات اقتصادی
- افزایش سن ازدواج: به دلیل تحصیلات بالاتر و مشکلات اقتصادی<ref>Mendoza, J. E., Tolba, M., & Saleh, Y. (2019). Strengthening marriages in Egypt: Impact of divorce on women. ''Behavioral Sciences'', ''10''(1), [https://doi.org/10.3390/bs10010014 14]</ref>


- ازدواج زودهنگام: علی‌رغم قوانین، ۱۷% دختران قبل از ۱۸ سالگی ازدواج می‌کنند
- ازدواج زودهنگام: علی‌رغم قوانین، ۱۷% دختران قبل از ۱۸ سالگی ازدواج می‌کنند.


- افزایش نرخ طلاق: نسبت به دهه گذشته، نرخ طلاق ۲۵% افزایش‌یافته است
- افزایش نرخ طلاق: نسبت به دهه گذشته، نرخ طلاق ۲۵% افزایش‌یافته است.<ref>Drieskens, B. (2018). Les métamorphoses du mariage au Moyen-Orient. In ''Presses de l’Ifpo eBooks''</ref>
 
این ویژگی‌های جمعیتی، تصویری پیچیده از جامعه [[مصر]] ارائه می‌دهد. درحالی‌که پیشرفت‌هایی در زمینه آموزش و بهداشت حاصل شده، چالش‌هایی مانند نابرابری جنسیتی، تفاوت‌های منطقه‌ای و مسائل اجتماعی - اقتصادی همچنان پابرجاست. سیاست‌گذاری‌های آینده باید بر کاهش این شکاف‌ها و بهبود کیفیت زندگی برای تمام اقشار جامعه تمرکز کند.


===[[رشد جمعیت در مصر|رشد جمعیت]]===
===[[رشد جمعیت در مصر|رشد جمعیت]]===
رشد جمعیت [[مصر]] یکی از سریع‌ترین نرخ‌ها در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است. این رشد سریع، فرصت‌ها و چالش‌های متعددی را برای کشور ایجاد کرده و نیازمند سیاست‌گذاری دقیق است.
'''1)نرخ رشد جمعیت فعلی و روندهای گذشته:'''


نرخ رشد جمعیت فعلی و روندهای گذشته:
- نرخ رشد جمعیت فعلی (۲۰۲۴): ۱.۹% سالانه<ref>Worldometer. (2024). ''Egypt Population ([https://www.worldometers.info/world-population/egypt-population/ 2024]) - Worldometers''. Worldometers.info. </ref>
 
- نرخ رشد جمعیت فعلی (۲۰۲۴): ۱.۹% سالانه


- مقایسه با دهه گذشته:
- مقایسه با دهه گذشته:


  - ۲۰۱۴: ۲.۲%
  - ۲۰۱۴: ۲.۲%<ref>World Bank. ([http://datatopics.worldbank.org/world-development-indicators 2014]). ''WDI - Home''. Worldbank.org.</ref>


  - ۲۰۰۴: ۱.۹%
  - ۲۰۰۴: ۱.۹%<ref>''Population growth (annual %) - Egypt, Arab Rep. | Data''. (n.d.). Data.worldbank.org.[https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW?locations=EG]</ref>


سرعت رشد:
'''2)سرعت رشد:'''


- در سال ۲۰۲۴، جمعیت [[مصر]] هر ۴۱ ثانیه یک نفر افزایش می‌یابد
- در سال ۲۰۲۴، جمعیت [[مصر]] هر ۴۱ ثانیه یک نفر افزایش می‌یابد<ref>countrymeters.info. (n.d.-b). ''Egypt population (2024) live — [https://countrymeters.info/en/Egypt Countrymeters]''</ref>


- هر روز حدود ۲,۱۰۰ نفر به جمعیت [[مصر]] اضافه می‌شود
- هر روز حدود ۲,۱۰۰ نفر به جمعیت [[مصر]] اضافه می‌شود


- سالانه تقریباً ۷۶۸,۰۰۰ نفر به جمعیت کشور افزوده می‌شود
- سالانه تقریباً ۷۶۸,۰۰۰ نفر به جمعیت کشور افزوده می‌شود<ref name=":0" />


عوامل مؤثر بر رشد جمعیت:
'''3)عوامل مؤثر بر رشد جمعیت:'''


۱. نرخ زادوولد:
۱. نرخ زادوولد:


- نرخ باروری کل (۲۰۲۴): ۳.۲ فرزند برای هر زن
- نرخ باروری کل (۲۰۲۴): ۳.۲ فرزند برای هر زن<ref name=":2">''Egypt birth rate 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends. [https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/EGY/egypt/birth-rate#:~:text=The%20current%20birth%20rate%20for,a%201.61%25%20decline%20from%202023.]</ref>


- نرخ تولد خام: ۲۴.۶ تولد در هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت
- نرخ تولد خام: ۲۴.۶ تولد در هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت<ref name=":2" />


- تعداد تولدها در سال ۲۰۲۴: حدود ۲.۷۷ میلیون
- تعداد تولدها در سال ۲۰۲۴: حدود ۲.۷۷ میلیون<ref>''World Bank Open Data''. (n.d.-e). World Bank Open [https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW?locations=EG Data]</ref>


۲. نرخ مرگ‌ومیر:
۲. نرخ مرگ‌ومیر:


- نرخ مرگ‌ومیر خام: ۵.۷ مرگ در هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت
- نرخ مرگ‌ومیر خام: ۵.۷ مرگ در هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت<ref>''EGYPT death rate 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/egy/egypt/death-rate]</ref>


- تعداد مرگ‌ومیر در سال ۲۰۲۴: حدود ۶۴۳,۰۰۰ نفر
- تعداد مرگ‌ومیر در سال ۲۰۲۴: حدود ۶۴۳,۰۰۰ نفر
خط ۲۱۱: خط ۲۰۳:
۳. مهاجرت:
۳. مهاجرت:


- نرخ خالص مهاجرت: ۰.۳ در هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت
- نرخ خالص مهاجرت: ۰.۳ در هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت<ref>''Net migration rate - The World Factbook''. (n.d.)[https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/net-migration-rate#:~:text=Egypt,1%2C000%20population%20(2024%20est.)]</ref>


- تعداد خالص مهاجران خارج شده در سال ۲۰۲۴: حدود ۳۳,۸۰۰ نفر
- تعداد خالص مهاجران خارج شده در سال ۲۰۲۴: حدود ۳۳,۸۰۰ نفر


سیاست‌های جمعیتی دولت و تأثیر آنها:
'''4)سیاست‌های جمعیتی دولت:'''


۱. برنامه تنظیم خانواده "دو بچه کافی است" (۲۰۱۸-۲۰۲۴)
۱. برنامه تنظیم خانواده "دو بچه کافی است" (۲۰۱۸-۲۰۲۴)<ref>Reuters. (2024, March 28). ''Egypt population growth continues slowing to 1.4%, government says''. Reuters.[https://www.reuters.com/world/africa/egypt-population-growth-continues-slowing-14-government-says-2024-03-28]</ref>


- هدف: کاهش نرخ باروری به ۲.۴ تا سال ۲۰۳۰
- هدف: کاهش نرخ باروری به ۲.۴ تا سال ۲۰۳۰<ref>Masri, L. (2019, February 20). ''“Two is enough,” Egypt tells poor families as population booms''. Reuters.[https://www.reuters.com/article/world/two-is-enough-egypt-tells-poor-families-as-population-booms-idUSKCN1Q91RJ/#:~:text=The%20government%20aims%20to%20reduce]</ref>


- اقدامات: افزایش دسترسی به خدمات تنظیم خانواده، آموزش و آگاهی‌رسانی
- اقدامات: افزایش دسترسی به خدمات تنظیم خانواده، آموزش و آگاهی‌رسانی
خط ۲۲۷: خط ۲۱۹:
۲. برنامه "[[مصر]] ۲۰۳۰":
۲. برنامه "[[مصر]] ۲۰۳۰":


- هدف: کاهش نرخ رشد جمعیت به ۱.۶% تا سال ۲۰۳۰
- هدف: کاهش نرخ رشد جمعیت به ۱.۶% تا سال ۲۰۳۰<ref>Unknown. (n.d.). ''THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT STRATEGY (SDS): EGYPT VISION [https://arabdevelopmentportal.com/sites/default/files/publication/sds_egypt_vision_2030.pdf 2030]''</ref>


- استراتژی‌ها: بهبود آموزش، توانمندسازی زنان، افزایش مشارکت نیروی کار
- استراتژی‌ها: بهبود آموزش، توانمندسازی زنان، افزایش مشارکت نیروی کار
خط ۲۳۳: خط ۲۲۵:
۳. قانون حداقل سن ازدواج:
۳. قانون حداقل سن ازدواج:


- افزایش حداقل سن قانونی ازدواج به ۱۸ سال برای هر دو جنس
- افزایش حداقل سن قانونی ازدواج به ۱۸ سال برای هر دو جنس<ref>Ali, H. (2018). ''Prepared by: Reem Bassem -Rahma Emara -Sara El Domy -Yasmine El Hagry -Supervised by''.[https://documents.aucegypt.edu/Docs/GAPP/Public%20Policy%20Hub%20Webpage/8-%20Curbing%20Child%20Marriage%20in%20Egypt%20Policy%20Brief%20-%20En.pdf]</ref>


- چالش: اجرای ضعیف در مناطق روستایی
- چالش: اجرای ضعیف در مناطق روستایی


تأثیر سیاست‌ها:
'''6)پیش‌بینی‌های رشد جمعیت برای آینده و چالش‌های احتمالی:'''
 
- کاهش تدریجی نرخ رشد جمعیت از ۲.۲% در ۲۰۱۴ به ۱.۹% در ۲۰۲۴
 
- افزایش استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری از ۵۸.۵% در ۲۰۱۴ به ۶۳.۲% در ۲۰۲۴
 
پیش‌بینی‌های رشد جمعیت برای آینده و چالش‌های احتمالی:


۱. پیش‌بینی‌های جمعیتی:
۱. پیش‌بینی‌های جمعیتی:


- ۲۰۳۰: ۱۲۰ میلیون نفر
- ۲۰۳۰: ۱۲۰ میلیون نفر<ref>''The World Counts''. (2024). Theworldcounts.com.[https://www.theworldcounts.com/populations/countries/egypt#:~:text=The%20population%20of%20Egypt%20is]</ref>


- ۲۰۵۰: ۱۶۰ میلیون نفر
- ۲۰۵۰: ۱۶۰ میلیون نفر<ref>''The world counts''. (n.d.-b)[https://www.theworldcounts.com/populations/countries/egypt#:~:text=The%20population%20of%20Egypt%20is,and%20225%20million%20in%202100.]</ref>


- ۲۱۰۰: ۱۹۰ میلیون نفر
- ۲۱۰۰: ۱۹۰ میلیون نفر<ref>''Population Pyramids of the World from 1950 to 2100''. (n.d.-g). [https://www.populationpyramid.net/egypt/2100/ PopulationPyramid.net]</ref>


۲. چالش‌های آینده:
۲. چالش‌های آینده:


- فشار بر منابع طبیعی: به‌ویژه آب رود نیل و زمین‌های کشاورزی
- فشار بر منابع طبیعی: به‌ویژه آب رود نیل و زمین‌های کشاورزی<ref>Lewis, L. N. & Mohamed Hosni Mubarak. (n.d.). EGYPT’S FUTURE DEPENDS ON AGRICULTURE AND WISDOM. In Montserrat Trueta, Beth, Brad, and Nancy, University of California, & Yousef Wali, ''EGYPT’S FUTURE DEPENDS ON AGRICULTURE AND WISDOM'' (pp. 10–328) </ref>


- نیاز به ایجاد اشتغال: سالانه حدود ۸۰۰,۰۰۰ شغل جدید برای جذب جمعیت جوان
- نیاز به ایجاد اشتغال: سالانه حدود ۸۰۰,۰۰۰ شغل جدید برای جذب جمعیت جوان
خط ۲۶۱: خط ۲۴۷:
- فشار بر زیرساخت‌ها: مسکن، حمل‌ونقل، آموزش و بهداشت
- فشار بر زیرساخت‌ها: مسکن، حمل‌ونقل، آموزش و بهداشت


- امنیت غذایی: افزایش وابستگی به واردات مواد غذایی
- امنیت غذایی: افزایش وابستگی به واردات مواد غذایی<ref>Fleischer, M., & Agrawal, M. (2023). ''Focal points: Egypt country strategic plan (2023-2028) Executive summary''.[https://cail.ucdavis.edu/calmed/August%2008,%20final%202d%20Egypt.pdf]</ref>


- چالش‌های زیست‌محیطی: افزایش آلودگی و تولید زباله
- چالش‌های زیست‌محیطی: افزایش آلودگی و تولید زباله
۳. فرصت‌ها:
- سود جمعیتی: با مدیریت صحیح، جمعیت جوان می‌تواند موتور رشد اقتصادی باشد
- نوآوری و کارآفرینی: پتانسیل بالا برای رشد در بخش‌های فناوری و خدمات
رشد سریع جمعیت [[مصر]]، این کشور را با چالش‌های جدی در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی روبرو کرده است. موفقیت در مدیریت این رشد و بهره‌برداری از فرصت‌های ناشی از ساختار جمعیتی جوان، نیازمند سیاست‌گذاری‌های جامع و اجرای دقیق برنامه‌های توسعه است. همچنین، تداوم و تقویت برنامه‌های تنظیم خانواده و آموزش، نقش کلیدی در شکل‌دهی به آینده جمعیتی [[مصر]] خواهد داشت.


===[[پراکندگی جمعیت در مصر|پراکندگی جمعیت]] ===
===[[پراکندگی جمعیت در مصر|پراکندگی جمعیت]] ===
پراکندگی جمعیت در [[مصر]] به‌شدت تحت‌تأثیر عوامل جغرافیایی، تاریخی و اقتصادی است. الگوی توزیع جمعیت در این کشور، چالش‌ها و فرصت‌های منحصربه‌فردی را ایجاد کرده که نیازمند توجه ویژه در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای است.
'''1)الگوهای توزیع جمعیت در مناطق مختلف کشور و میزان پراکندگی در هر کیلومترمربع:'''


الگوهای توزیع جمعیت در مناطق مختلف کشور و میزان پراکندگی در هر کیلومترمربع:
- تراکم جمعیت کلی (۲۰۲۴): ۱۱۳ نفر در هر کیلومترمربع<ref>''Egypt Population (2024) - Worldometer''. (2024). Worldometers.info.[https://www.worldometers.info/world-population/egypt-population/#:~:text=Egypt%202024%20population%20is%20estimated]</ref>


- تراکم جمعیت کلی (۲۰۲۴): ۱۱۳ نفر در هر کیلومترمربع
- مساحت کل [[مصر]]: ۱,۰۰۱,۴۵۰ کیلومترمربع<ref>TRADING ECONOMICS. (n.d.-d). ''Egypt - Population Density (people Per Sq. Km) - 2024 Data  2025 Forecast 1961-2021 [https://tradingeconomics.com/egypt/population-density-people-per-sq-km-wb-data.html Historical]''</ref>


- مساحت کل [[مصر]]: ۱,۰۰۱,۴۵۰ کیلومترمربع
- مساحت قابل‌سکونت: حدود ۴۰,۰۰۰ کیلومترمربع (۴% از کل مساحت)<ref>''Egypt Population Density 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends.[https://www.worldometers.info/world-population/egypt-population/#:~:text=Egypt%202024%20population%20is%20estimated]</ref>


- مساحت قابل‌سکونت: حدود ۴۰,۰۰۰ کیلومترمربع (۴% از کل مساحت)
'''2)توزیع منطقه‌ای:'''


توزیع منطقه‌ای:
۱. دره و دلتای نیل:<ref name=":3">Hurst, H. E., Smith, C. G., & El-Kammash, M. M. (2024, September 25). ''Nile River | Delta, Map, Basin, Length, Facts, Definition, Map, History, & Location''. Encyclopedia Britannica.[https://www.britannica.com/place/Nile-River/Climate-and-hydrology]</ref>
 
۱. دره و دلتای نیل:


  - جمعیت: حدود ۹۵ میلیون نفر (۸۴% کل جمعیت)
  - جمعیت: حدود ۹۵ میلیون نفر (۸۴% کل جمعیت)
خط ۳۰۲: خط ۲۷۸:
  - شامل استان‌های: مطروح، وادی الجدید
  - شامل استان‌های: مطروح، وادی الجدید


۳. صحرای شرقی:
۳. صحرای شرقی:<ref name=":4">The Editors of Encyclopaedia Britannica. ([https://www.britannica.com/place/Eastern-Desert 2020a], July 20). ''Eastern Desert | Map, Location, & Facts''. Encyclopedia Britannica.</ref>


  - جمعیت: حدود ۲ میلیون نفر (۱.۸% کل جمعیت)
  - جمعیت: حدود ۲ میلیون نفر (۱.۸% کل جمعیت)
خط ۳۱۰: خط ۲۸۶:
  - شامل استان‌های: دریای سرخ، جنوب سینا
  - شامل استان‌های: دریای سرخ، جنوب سینا


۴. شبه‌جزیره سینا:
۴. شبه‌جزیره سینا:<ref name=":5">Gaber, G. M., Saleh, S., & Toni, M. (2022). Crustal thickness and structural pattern evaluation of Sinai Peninsula using three-dimensional density modeling with aeromagnetic and earthquake data. ''Acta Geophysica'', ''70''(2), 639–657.[https://doi.org/10.1007/s11600-022-00744-4]</ref>


  - جمعیت: حدود ۶۰۰,۰۰۰ نفر (۰.۵% کل جمعیت)
  - جمعیت: حدود ۶۰۰,۰۰۰ نفر (۰.۵% کل جمعیت)
خط ۳۱۸: خط ۲۹۴:
  - شامل استان‌های: شمال سینا، جنوب سینا
  - شامل استان‌های: شمال سینا، جنوب سینا


عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی مؤثر بر پراکندگی جمعیت:
'''3)عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی مؤثر بر پراکندگی جمعیت:'''


۱. عوامل جغرافیایی:
۱. عوامل جغرافیایی:


  - رود نیل: ۹۵% جمعیت در ۵% از مساحت کشور در اطراف نیل زندگی می‌کنند
  - رود نیل: ۹۵% جمعیت در ۵% از مساحت کشور در اطراف نیل زندگی می‌کنند<ref name=":6">''Egypt - The World Factbook''. (n.d.).[https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/egypt/#:~:text=Egypt%20is%20the%20most%20populous,5%25%20of%20Egypt's%20land%20area.]</ref>


  - آب‌وهوا: شرایط بیابانی در بیش از ۹۰% مساحت کشور
  - آب‌وهوا: شرایط بیابانی در بیش از ۹۰% مساحت کشور<ref>IPCC AR5, UKMO, CCKP, UNDP, UNEP, USAID, & USGS. ([https://www.climatelinks.org/sites/default/files/asset/document/Egypt%20Climate%20Info%20Fact%20Sheet_FINAL.pdf 2020]). ''Climate change information Fact sheet''</ref>


  - توپوگرافی: دشت‌های حاصلخیز دلتا و دره نیل در مقابل مناطق کوهستانی و بیابانی
  - توپوگرافی: دشت‌های حاصلخیز دلتا و دره نیل در مقابل مناطق کوهستانی و بیابانی<ref>Zhao, X., Sheisha, H., Thomas, I., Salem, A., Sun, Q., Liu, Y., Mashaly, H., Nian, X., Chen, J., Finlayson, B., & Chen, Z. (2021). Climate-driven early agricultural origins and development in the Nile Delta, Egypt. ''Journal of Archaeological Science'', ''136'', [https://doi.org/10.1016/j.jas.2021.105498 105498]</ref>


۲. عوامل اقتصادی:
۲. عوامل اقتصادی:
خط ۳۳۲: خط ۳۰۸:
  - کشاورزی: تمرکز فعالیت‌های کشاورزی در دره و دلتای نیل
  - کشاورزی: تمرکز فعالیت‌های کشاورزی در دره و دلتای نیل


  - صنعت: تمرکز صنایع در مناطق شهری بزرگ مانند قاهره و اسکندریه
  - صنعت: تمرکز صنایع در مناطق شهری بزرگ مانند قاهره و اسکندریه<ref name=":7">Soliman, A. M., & Soliman, Y. A. (2022). Exposing urban sustainability transitions: urban expansion in Alexandria, Egypt. ''International Journal of Urban Sustainable Development'', ''14''(1), 33–55.[https://doi.org/10.1080/19463138.2022.2056894]</ref>


  - گردشگری: توسعه مناطق ساحلی دریای سرخ و مدیترانه
  - گردشگری: توسعه مناطق ساحلی دریای سرخ و مدیترانه
خط ۳۳۸: خط ۳۱۴:
۳. عوامل تاریخی:
۳. عوامل تاریخی:


  - تمدن باستانی: شکل‌گیری شهرها و روستاها در امتداد نیل از هزاران سال پیش
  - تمدن باستانی: شکل‌گیری شهرها و روستاها در امتداد نیل از هزاران سال پیش<ref name=":6" />


  - استعمار و مدرنیزاسیون: توسعه شهرهای بزرگ مانند قاهره و اسکندریه در دوران مدرن
  - استعمار و مدرنیزاسیون: توسعه شهرهای بزرگ مانند قاهره و اسکندریه در دوران مدرن<ref name=":7" />


===[[شهرنشینی و روستانشینی در مصر|شهرنشینی و روستانشینی]] ===
===[[شهرنشینی و روستانشینی در مصر|شهرنشینی و روستانشینی]] ===
مناطق پرجمعیت و کم‌جمعیت و دلایل آن:
'''1)مناطق پرجمعیت:'''


مناطق پرجمعیت:
۱. قاهره بزرگ:<ref>''Cairo, Egypt Metro Area population 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/22812/cairo/population]</ref>
 
۱. قاهره بزرگ:


  - جمعیت: حدود ۲۲ میلیون نفر
  - جمعیت: حدود ۲۲ میلیون نفر
خط ۳۵۵: خط ۳۲۹:
  - دلایل: مرکز سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور
  - دلایل: مرکز سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور


۲. دلتای نیل:
۲. دلتای نیل:<ref name=":3" />


  - جمعیت: حدود ۵۰ میلیون نفر
  - جمعیت: حدود ۵۰ میلیون نفر
خط ۳۶۳: خط ۳۳۷:
  - دلایل: زمین‌های حاصلخیز کشاورزی، دسترسی به آب
  - دلایل: زمین‌های حاصلخیز کشاورزی، دسترسی به آب


۳. اسکندریه:
۳. اسکندریه:<ref name=":7" />


  - جمعیت: حدود ۵.۲ میلیون نفر
  - جمعیت: حدود ۵.۲ میلیون نفر
خط ۳۷۱: خط ۳۴۵:
  - دلایل: بندر اصلی، مرکز صنعتی و گردشگری
  - دلایل: بندر اصلی، مرکز صنعتی و گردشگری


مناطق کم‌جمعیت:
'''2)مناطق کم‌جمعیت:'''


۱. صحرای غربی:
۱. صحرای غربی:<ref name=":4" />


  - جمعیت: کمتر از ۲% کل جمعیت
  - جمعیت: کمتر از ۲% کل جمعیت
خط ۳۷۹: خط ۳۵۳:
  - دلایل: شرایط سخت بیابانی، کمبود منابع آب
  - دلایل: شرایط سخت بیابانی، کمبود منابع آب


۲. صحرای شرقی:
۲. صحرای شرقی:<ref name=":4" />


  - جمعیت: کمتر از ۲% کل جمعیت
  - جمعیت: کمتر از ۲% کل جمعیت
خط ۳۸۵: خط ۳۵۹:
  - دلایل: توپوگرافی کوهستانی، دسترسی محدود به آب
  - دلایل: توپوگرافی کوهستانی، دسترسی محدود به آب


۳. شبه‌جزیره سینا:
۳. شبه‌جزیره سینا:<ref name=":5" />


  - جمعیت: کمتر از ۱% کل جمعیت
  - جمعیت: کمتر از ۱% کل جمعیت
خط ۳۹۱: خط ۳۶۵:
  - دلایل: شرایط بیابانی، چالش‌های امنیتی
  - دلایل: شرایط بیابانی، چالش‌های امنیتی


چالش‌های ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت:
'''3)چالش‌های ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت:'''


۱. فشار بر زیرساخت‌ها در مناطق پرجمعیت:
۱. فشار بر زیرساخت‌ها در مناطق پرجمعیت:


  - ترافیک شدید در قاهره و اسکندریه
  - ترافیک شدید در قاهره و اسکندریه<ref name=":8">''Egypt Air Quality Index (AQI) and Air Pollution information | IQAir''. (n.d.)[https://www.iqair.com/egypt?srsltid=AfmBOooDykvMmrwP6evDDxMsC0UfivxQvjH68r1xeU4LekpEy-D36EEB]</ref>


  - کمبود مسکن مناسب و رشد حاشیه‌نشینی
  - کمبود مسکن مناسب و رشد حاشیه‌نشینی


  - فشار بر سیستم‌های آموزشی و بهداشتی
  - فشار بر سیستم‌های آموزشی و بهداشتی<ref>ECORYS Nederland BV, SETS Lebanon, World Bank, Government of Egypt, Nakat, Z., & Herrera, S. ([https://documents1.worldbank.org/curated/ru/650141468248419267/pdf/718450ESW0Whit0ing0Annexes00PUBLIC0.pdf0141468248419267/pdf/718450ESW0Whit0ing0Annexes00PUBLIC0.pdf 2020]). ''Cairo Traffic Congestion Study Phase 1 Final report''</ref>


۲. امنیت غذایی:
۲. امنیت غذایی:
خط ۴۰۵: خط ۳۷۹:
  - کاهش زمین‌های کشاورزی به دلیل گسترش شهرها
  - کاهش زمین‌های کشاورزی به دلیل گسترش شهرها


  - وابستگی به واردات مواد غذایی ([[مصر]] بزرگ‌ترین واردکننده گندم در جهان است)
  - وابستگی به واردات مواد غذایی ([[مصر]] بزرگ‌ترین واردکننده گندم در جهان است)<ref>''Programme for Country Partnership Diagnostic Study in Egypt''. (2020).[https://www.unido.org/sites/default/files/unido-publications/2023-01/PCP-industrial-country-diagnostics-en.pdf]</ref>


۳. مدیریت منابع آب:
۳. مدیریت منابع آب:<ref>Hargrove, W. L., Heyman, J., Mayer, A., Mirchi, A., Granados, A., Girisha Ganjegunte, Gutzler, D. S., Pennington, D., Ward, F. A., Luis Garnica Chavira, Sheng, Z., Kumar, S., Villanueva-Rosales, N., & Walker, W. S. (2023). The future of water in a desert river basin facing climate change and competing demands: A holistic approach to water sustainability in arid and semi-arid regions. ''Journal of Hydrology: Regional Studies'', ''46'', 101336–101336.[https://doi.org/10.1016/j.ejrh.2023.101336]</ref>


  - فشار بر منابع آب نیل در مناطق پرجمعیت
  - فشار بر منابع آب نیل در مناطق پرجمعیت


  - چالش‌های تأمین آب در مناطق بیابانی و توسعه‌یافته جدید
  - چالش‌های تأمین آب در مناطق بیابانی و توسعه‌یافته جدید<ref>''Country report on the solid waste management in EGYPT''. ([https://www.retech-germany.net/fileadmin/retech/05_mediathek/laenderinformationen/Aegypten_RA_ANG_14_1_Laenderprofile_sweep_net.pdf 2024]).</ref>


۴. نابرابری‌های منطقه‌ای:
۴. نابرابری‌های منطقه‌ای:
خط ۴۲۱: خط ۳۹۵:
۵. آلودگی و مسائل زیست‌محیطی:
۵. آلودگی و مسائل زیست‌محیطی:


  - آلودگی هوا در قاهره و دیگر شهرهای بزرگ
  - آلودگی هوا در قاهره و دیگر شهرهای بزرگ<ref name=":8" />


  - مدیریت پسماند در مناطق پرجمعیت
  - مدیریت پسماند در مناطق پرجمعیت<ref>''Market scan solid waste management in Egypt sector overview & business opportunities Commissioned by the Netherlands Enterprise Agency''. (n.d.). [https://www.rvo.nl/sites/default/files/2023-03/Market-Scan-Solid-Waste-Management-in-Egypt.pdf]</ref>


۶. چالش‌های امنیتی:
پراکندگی نامتوازن جمعیت در [[مصر]]، چالش‌های پیچیده‌ای را ایجاد کرده که نیازمند رویکردی جامع در برنامه‌ریزی شهری، توسعه منطقه‌ای و مدیریت منابع است. موفقیت در ایجاد توازن بیشتر در توزیع جمعیت می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی، کاهش فشار بر منابع طبیعی و توسعه پایدارتر کشور کمک کند.
 
  - مدیریت مرزها در مناطق کم‌جمعیت مانند سینا و صحرای غربی
 
برای مقابله با این چالش‌ها، دولت [[مصر]] برنامه‌هایی برای توسعه متوازن‌تر جمعیت دارد، از جمله:


۱. ایجاد شهرهای جدید: مانند العلمین جدید در ساحل مدیترانه و پایتخت اداری جدید در شرق قاهره
۲. توسعه شبه‌جزیره سینا: باهدف افزایش جمعیت به ۳ میلیون نفر تا سال ۲۰۳۰
۳. پروژه‌های آبیاری در صحرای غربی: برای گسترش مناطق قابل‌سکونت و کشاورزی
پراکندگی نامتوازن جمعیت در [[مصر]]، چالش‌های پیچیده‌ای را ایجاد کرده که نیازمند رویکردی جامع در برنامه‌ریزی شهری، توسعه منطقه‌ای و مدیریت منابع است. موفقیت در ایجاد توازن بیشتر در توزیع جمعیت می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی، کاهش فشار بر منابع طبیعی و توسعه پایدارتر کشور کمک کند.


نویسنده : نرگس شکوری


==نیز نگاه کنید به==
==نیز نگاه کنید به==
[[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیایی انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی گرجستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]
[[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیایی انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی گرجستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]


==کتابشناسی==
<references />نویسنده : نرگس شکوری
<references />
[[رده:جغرافیای انسانی]]
[[رده:جغرافیای انسانی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۴

جغرافیای انسانی مصر، تصویری پیچیده و پویا از یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان را ارائه می‌دهد.[۱] این کشور با جمعیتی بیش از ۱۱7 میلیون نفر در سال ۲۰۲۴، بزرگ‌ترین کشور جهان عرب از نظر جمعیت است.[۲] الگوهای جمعیتی مصر، متأثر از تاریخ غنی، موقعیت جغرافیایی استراتژیک و چالش‌های مدرن توسعه است.[۳] مطالعه جغرافیای انسانی مصر برای درک بهتر چالش‌های اجتماعی - اقتصادی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا ضروری است. از جمله چالش‌های اصلی می‌توان به رشد سریع جمعیت، شهرنشینی فزاینده، و فشار بر منابع محدود، به‌ویژه آب رود نیل، اشاره کرد.

ساختار هرم جمعیتی

هرم جمعیتی مصر نشان‌دهنده ترکیب سنی و جنسیتی جمعیت این کشور است. این ساختار، تأثیر عمیقی بر جنبه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی کشور دارد و روند تغییرات آن، چالش‌ها و فرصت‌های آینده را نمایان می‌سازد.

1)جمعیت فعلی و مقایسه با گذشته:

بر اساس آخرین آمار سال ۲۰۲۴، جمعیت مصر به 117,000,770 نفر رسیده است.[۴] این رقم در مقایسه با سرشماری سال ۲۰۱۴ که جمعیت مصر 95,592,324 نفر بود[۵]، افزایش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد.

-تحلیل دقیق هرم سنی:

هرم سنی مصر در سال ۲۰۲۴ نشان‌دهنده یک جمعیت جوان است، اما نسبت به دهه‌های گذشته، علائمی از گذار جمعیتی را نشان می‌دهد:

۱. پایه هرم (۰-۱۴ سال): ۳۳.۱% جمعیت

۲. بخش میانی (۱۵-۶۴ سال): ۶۱.۸% جمعیت

۳. رأس هرم (۶۵ سال به بالا): ۵.۱% جمعیت[۶]

2) توزیع جمعیت بر اساس گروه‌های سنی و جنسیت:[۷]

- ۰-۱۴ سال: ۳۷,۲۸۲,۳۴۱ نفر (مردان: ۱۹,۰۴۱,۰۱۹ / زنان: ۱۸,۲۴۱,۳۲۲)

- ۱۵-۲۴ سال: ۱۸,۷۱۳,۵۹۳ نفر (مردان: ۹,۵۳۸,۳۸۹ / زنان: ۹,۱۷۵,۲۰۴)

- ۲۵-۵۴ سال: ۴۴,۸۴۶,۷۱۵ نفر (مردان: ۲۲,۷۱۰,۶۴۶ / زنان: ۲۲,۱۳۶,۰۶۹)

- ۵۵-۶۴ سال: ۶,۲۵۶,۷۱۱ نفر (مردان: ۳,۱۳۱,۴۷۹ / زنان: ۳,۱۲۵,۲۳۲)

- ۶۵ سال و بالاتر: ۵,۶۱۷,۲۳۸ نفر (مردان: ۲,۷۰۵,۷۷۲ / زنان: ۲,۹۱۱,۴۶۶)

-نسبت جنسیتی کل: ۱.۰۲ مرد به‌ازای هر زن[۸]

3) مقایسه با هرم‌های سنی گذشته:

در مقایسه با هرم سنی سال ۲۰۱۴:[۹]

- گروه سنی ۰-۱۴ سال از ۳۵.۲% به ۳۳.۱% کاهش‌یافته است.

- گروه سنی ۱۵-۶۴ سال از ۶۰.۱% به ۶۱.۸% افزایش‌یافته است.

- گروه سنی ۶۵ سال و بالاتر از ۴.۷% به ۵.۱% افزایش‌یافته است.

این تغییرات نشان‌دهنده روند تدریجی پیرشدن جمعیت است، اگرچه مصر همچنان جمعیتی جوان دارد.

4) پیش‌بینی آینده:

بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان ملل متحد، انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰:

- جمعیت مصر به حدود ۱۶۰ میلیون نفر برسد.[۱۰]

- نسبت جمعیت ۶۵ سال و بالاتر به حدود ۹.۵% افزایش یابد.[۱۱]

- نسبت جمعیت ۰-۱۴ سال به حدود ۲۸% کاهش یابد.[۱۲]

5) تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:

۱. پنجره جمعیتی: بیش از ۶۰٪ جمعیت مصر در سن کار هستند که فرصت مناسبی برای رشد اقتصادی است، اما ایجاد اشتغال کافی ضروری است.[۱۳]

۲. فشار بر آموزش: با یک‌سوم جمعیت زیر ۱۴ سال، سیستم آموزشی با چالش‌های بزرگی روبه‌رو است. در سال ۲۰۲۴، ۲۳ میلیون دانش‌آموز در مدارس ثبت‌نام کرده‌اند که نیاز به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها را نمایان می‌سازد.[۱۴]

۳. بیکاری جوانان: نرخ بیکاری جوانان در سال ۲۰۲۴ به ۲۶.۵٪ رسیده که تهدیدی برای ثبات اقتصادی و اجتماعی است.[۱۵]

۴. فشار بر بهداشت و درمان: با افزایش جمعیت سالمند، سیستم بهداشتی مصر باید توسعه یابد. در سال ۲۰۲۴، هزینه‌های بهداشتی ۵.۲٪ از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد.[۱۶]

۵. چالش‌های تأمین اجتماعی: افزایش امید به زندگی به ۷۲.۷ سال، فشار بیشتری بر سیستم تأمین اجتماعی و بازنشستگی وارد می‌کند.[۱۷]

ویژگی های جمعیتی

1) ترکیب قومی:

مصر از نظر قومی و زبانی نسبتاً همگن است:

- مصری‌های عرب: حدود ۹۹% جمعیت[۱۸]

- اقلیت‌ها: شامل نوبی‌ها، بربرها، بدوی‌ها و یونانی‌ها که کمتر از ۱% جمعیت را تشکیل می‌دهند[۱۹]

2)زبان:

- عربی مصری: زبان رسمی و غالب (۹۹% جمعیت)[۲۰]

- زبان‌های اقلیت: نوبی، بربری، بدوی و یونانی[۲۱]

3) الگوهای مهاجرت:

*مهاجرت داخلی:

- روند غالب مهاجرت از مناطق روستایی به شهری ادامه دارد.

- در سال ۲۰۲۴، حدود ۴۳% جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند.[۲۲]

- قاهره بزرگ‌  سالانه حدود ۵۰۰,۰۰۰ مهاجر داخلی جذب می‌کند.[۲۳]

*مهاجرت بین‌المللی:

- تعداد مهاجران خارجی در مصر (۲۰۲۴): حدود ۵۴۳,۰۰۰ نفر[۲۴][۲۵]

- تعداد مصری‌های مقیم خارج: تقریباً ۹.۵ میلیون نفر[۲۶]

- کشورهای اصلی مقصد: عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت، ایالات متحده و اروپا[۲۷]

4) سطح تحصیلات و سواد:

- نرخ باسوادی کل (۲۰۲۴): ۷۳.۸%[۲۸]

  - مردان: ۷۸.۲%

  - زنان: ۶۹.۴%

- نرخ ثبت‌نام در مدارس ابتدایی: ۹۸%

- نرخ ثبت‌نام در مدارس متوسطه: ۸۵%

- نرخ ثبت‌نام در آموزش عالی: ۳۵%[۲۹]

5)چالش‌ها:

- کیفیت آموزش: علی‌رغم بهبود نرخ‌های ثبت‌نام، کیفیت آموزش همچنان چالش‌برانگیز است[۳۰]

- نابرابری جنسیتی: شکاف قابل‌توجه در نرخ باسوادی بین مردان و زنان[۳۱]

- تفاوت‌های منطقه‌ای: مناطق روستایی و جنوبی مصر (صعید) نرخ‌های پایین‌تر سواد را نشان می‌دهند[۳۱]

6)وضعیت بهداشت و امید به زندگی:

- امید به زندگی (۲۰۲۴): ۷۲.۷ سال[۳۲]

  - مردان: ۷۰.۴ سال

  - زنان: ۷۵.۱ سال

- نرخ مرگ‌ومیر نوزادان: ۱۷.۱ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده[۳۳]

- نرخ مرگ‌ومیر مادران: ۳۷ در هر ۱۰۰,۰۰۰ تولد زنده

- دسترسی به آب آشامیدنی سالم: ۹۹% جمعیت[۳۴]

- دسترسی به امکانات بهداشتی مناسب: ۹۴% جمعیت

7) چالش‌های اصلی بهداشتی:[۳۵]

- بیماری‌های غیرواگیر: ۸۴% مرگ‌ومیرها ناشی از بیماری‌های غیرواگیر است[۳۶]

- چاقی: ۳۲% بزرگسالان چاق هستند

- فشارخون بالا: ۲۶% بزرگسالان مبتلا به فشارخون بالا هستند

8)الگوهای ازدواج و طلاق:

- میانگین سن ازدواج (۲۰۲۴)

  - مردان: ۳۰.۵ سال[۳۷]

  - زنان: ۲۵.۳ سال

- نرخ ازدواج: ۷.۸ در هر ۱۰۰۰ نفر

- نرخ طلاق: ۲.۲ در هر ۱۰۰۰ نفر[۳۸]

9)روندها و چالش‌ها:

- افزایش سن ازدواج: به دلیل تحصیلات بالاتر و مشکلات اقتصادی[۳۹]

- ازدواج زودهنگام: علی‌رغم قوانین، ۱۷% دختران قبل از ۱۸ سالگی ازدواج می‌کنند.

- افزایش نرخ طلاق: نسبت به دهه گذشته، نرخ طلاق ۲۵% افزایش‌یافته است.[۴۰]

رشد جمعیت

1)نرخ رشد جمعیت فعلی و روندهای گذشته:

- نرخ رشد جمعیت فعلی (۲۰۲۴): ۱.۹% سالانه[۴۱]

- مقایسه با دهه گذشته:

  - ۲۰۱۴: ۲.۲%[۴۲]

  - ۲۰۰۴: ۱.۹%[۴۳]

2)سرعت رشد:

- در سال ۲۰۲۴، جمعیت مصر هر ۴۱ ثانیه یک نفر افزایش می‌یابد[۴۴]

- هر روز حدود ۲,۱۰۰ نفر به جمعیت مصر اضافه می‌شود

- سالانه تقریباً ۷۶۸,۰۰۰ نفر به جمعیت کشور افزوده می‌شود[۴]

3)عوامل مؤثر بر رشد جمعیت:

۱. نرخ زادوولد:

- نرخ باروری کل (۲۰۲۴): ۳.۲ فرزند برای هر زن[۴۵]

- نرخ تولد خام: ۲۴.۶ تولد در هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت[۴۵]

- تعداد تولدها در سال ۲۰۲۴: حدود ۲.۷۷ میلیون[۴۶]

۲. نرخ مرگ‌ومیر:

- نرخ مرگ‌ومیر خام: ۵.۷ مرگ در هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت[۴۷]

- تعداد مرگ‌ومیر در سال ۲۰۲۴: حدود ۶۴۳,۰۰۰ نفر

۳. مهاجرت:

- نرخ خالص مهاجرت: ۰.۳ در هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت[۴۸]

- تعداد خالص مهاجران خارج شده در سال ۲۰۲۴: حدود ۳۳,۸۰۰ نفر

4)سیاست‌های جمعیتی دولت:

۱. برنامه تنظیم خانواده "دو بچه کافی است" (۲۰۱۸-۲۰۲۴)[۴۹]

- هدف: کاهش نرخ باروری به ۲.۴ تا سال ۲۰۳۰[۵۰]

- اقدامات: افزایش دسترسی به خدمات تنظیم خانواده، آموزش و آگاهی‌رسانی

- نتایج: کاهش نرخ باروری از ۳.۵ در ۲۰۱۸ به ۳.۲ در ۲۰۲۴

۲. برنامه "مصر ۲۰۳۰":

- هدف: کاهش نرخ رشد جمعیت به ۱.۶% تا سال ۲۰۳۰[۵۱]

- استراتژی‌ها: بهبود آموزش، توانمندسازی زنان، افزایش مشارکت نیروی کار

۳. قانون حداقل سن ازدواج:

- افزایش حداقل سن قانونی ازدواج به ۱۸ سال برای هر دو جنس[۵۲]

- چالش: اجرای ضعیف در مناطق روستایی

6)پیش‌بینی‌های رشد جمعیت برای آینده و چالش‌های احتمالی:

۱. پیش‌بینی‌های جمعیتی:

- ۲۰۳۰: ۱۲۰ میلیون نفر[۵۳]

- ۲۰۵۰: ۱۶۰ میلیون نفر[۵۴]

- ۲۱۰۰: ۱۹۰ میلیون نفر[۵۵]

۲. چالش‌های آینده:

- فشار بر منابع طبیعی: به‌ویژه آب رود نیل و زمین‌های کشاورزی[۵۶]

- نیاز به ایجاد اشتغال: سالانه حدود ۸۰۰,۰۰۰ شغل جدید برای جذب جمعیت جوان

- فشار بر زیرساخت‌ها: مسکن، حمل‌ونقل، آموزش و بهداشت

- امنیت غذایی: افزایش وابستگی به واردات مواد غذایی[۵۷]

- چالش‌های زیست‌محیطی: افزایش آلودگی و تولید زباله

پراکندگی جمعیت

1)الگوهای توزیع جمعیت در مناطق مختلف کشور و میزان پراکندگی در هر کیلومترمربع:

- تراکم جمعیت کلی (۲۰۲۴): ۱۱۳ نفر در هر کیلومترمربع[۵۸]

- مساحت کل مصر: ۱,۰۰۱,۴۵۰ کیلومترمربع[۵۹]

- مساحت قابل‌سکونت: حدود ۴۰,۰۰۰ کیلومترمربع (۴% از کل مساحت)[۶۰]

2)توزیع منطقه‌ای:

۱. دره و دلتای نیل:[۶۱]

  - جمعیت: حدود ۹۵ میلیون نفر (۸۴% کل جمعیت)

  - تراکم: ۲,۳۷۵ نفر در هر کیلومترمربع

  - شامل استان‌های: قاهره، اسکندریه، دقهلیه، غربیه، منوفیه

۲. صحرای غربی:

  - جمعیت: حدود ۱.۵ میلیون نفر (۱.۳% کل جمعیت)

  - تراکم: ۱ نفر در هر کیلومترمربع

  - شامل استان‌های: مطروح، وادی الجدید

۳. صحرای شرقی:[۶۲]

  - جمعیت: حدود ۲ میلیون نفر (۱.۸% کل جمعیت)

  - تراکم: ۲ نفر در هر کیلومترمربع

  - شامل استان‌های: دریای سرخ، جنوب سینا

۴. شبه‌جزیره سینا:[۶۳]

  - جمعیت: حدود ۶۰۰,۰۰۰ نفر (۰.۵% کل جمعیت)

  - تراکم: ۲۰ نفر در هر کیلومترمربع

  - شامل استان‌های: شمال سینا، جنوب سینا

3)عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی مؤثر بر پراکندگی جمعیت:

۱. عوامل جغرافیایی:

  - رود نیل: ۹۵% جمعیت در ۵% از مساحت کشور در اطراف نیل زندگی می‌کنند[۶۴]

  - آب‌وهوا: شرایط بیابانی در بیش از ۹۰% مساحت کشور[۶۵]

  - توپوگرافی: دشت‌های حاصلخیز دلتا و دره نیل در مقابل مناطق کوهستانی و بیابانی[۶۶]

۲. عوامل اقتصادی:

  - کشاورزی: تمرکز فعالیت‌های کشاورزی در دره و دلتای نیل

  - صنعت: تمرکز صنایع در مناطق شهری بزرگ مانند قاهره و اسکندریه[۶۷]

  - گردشگری: توسعه مناطق ساحلی دریای سرخ و مدیترانه

۳. عوامل تاریخی:

  - تمدن باستانی: شکل‌گیری شهرها و روستاها در امتداد نیل از هزاران سال پیش[۶۴]

  - استعمار و مدرنیزاسیون: توسعه شهرهای بزرگ مانند قاهره و اسکندریه در دوران مدرن[۶۷]

شهرنشینی و روستانشینی

1)مناطق پرجمعیت:

۱. قاهره بزرگ:[۶۸]

  - جمعیت: حدود ۲۲ میلیون نفر

  - تراکم: ۱۹,۳۷۶ نفر در هر کیلومترمربع

  - دلایل: مرکز سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور

۲. دلتای نیل:[۶۱]

  - جمعیت: حدود ۵۰ میلیون نفر

  - تراکم: ۱,۶۰۰ نفر در هر کیلومترمربع

  - دلایل: زمین‌های حاصلخیز کشاورزی، دسترسی به آب

۳. اسکندریه:[۶۷]

  - جمعیت: حدود ۵.۲ میلیون نفر

  - تراکم: ۲,۹۰۰ نفر در هر کیلومترمربع

  - دلایل: بندر اصلی، مرکز صنعتی و گردشگری

2)مناطق کم‌جمعیت:

۱. صحرای غربی:[۶۲]

  - جمعیت: کمتر از ۲% کل جمعیت

  - دلایل: شرایط سخت بیابانی، کمبود منابع آب

۲. صحرای شرقی:[۶۲]

  - جمعیت: کمتر از ۲% کل جمعیت

  - دلایل: توپوگرافی کوهستانی، دسترسی محدود به آب

۳. شبه‌جزیره سینا:[۶۳]

  - جمعیت: کمتر از ۱% کل جمعیت

  - دلایل: شرایط بیابانی، چالش‌های امنیتی

3)چالش‌های ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت:

۱. فشار بر زیرساخت‌ها در مناطق پرجمعیت:

  - ترافیک شدید در قاهره و اسکندریه[۶۹]

  - کمبود مسکن مناسب و رشد حاشیه‌نشینی

  - فشار بر سیستم‌های آموزشی و بهداشتی[۷۰]

۲. امنیت غذایی:

  - کاهش زمین‌های کشاورزی به دلیل گسترش شهرها

  - وابستگی به واردات مواد غذایی (مصر بزرگ‌ترین واردکننده گندم در جهان است)[۷۱]

۳. مدیریت منابع آب:[۷۲]

  - فشار بر منابع آب نیل در مناطق پرجمعیت

  - چالش‌های تأمین آب در مناطق بیابانی و توسعه‌یافته جدید[۷۳]

۴. نابرابری‌های منطقه‌ای:

  - تمرکز فرصت‌های اقتصادی در مناطق شهری بزرگ

  - محرومیت نسبی مناطق روستایی و دورافتاده

۵. آلودگی و مسائل زیست‌محیطی:

  - آلودگی هوا در قاهره و دیگر شهرهای بزرگ[۶۹]

  - مدیریت پسماند در مناطق پرجمعیت[۷۴]

پراکندگی نامتوازن جمعیت در مصر، چالش‌های پیچیده‌ای را ایجاد کرده که نیازمند رویکردی جامع در برنامه‌ریزی شهری، توسعه منطقه‌ای و مدیریت منابع است. موفقیت در ایجاد توازن بیشتر در توزیع جمعیت می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی، کاهش فشار بر منابع طبیعی و توسعه پایدارتر کشور کمک کند.


نیز نگاه کنید به

جغرافیای انسانی روسیه؛ جغرافیایی جمعیتی در چین؛ جغرافیای انسانی سودان؛ جغرافیای انسانی اردن؛ جغرافیای انسانی ژاپن؛ جغرافیای انسانی کانادا؛ جغرافیای انسانی کوبا؛ جغرافیای انسانی لبنان؛ جغرافیای انسانی تونس؛ جغرافیای انسانی ساحل عاج؛ جغرافیای انسانی مالی؛ جغرافیای انسانی افغانستان؛ جغرافیای انسانی تایلند؛ جغرافیای انسانی آرژانتین؛ جغرافیای انسانی فرانسه؛ جغرافیای انسانی اسپانیا؛ جغرافیای انسانی اوکراین؛ جغرافیای انسانی سوریه؛ جغرافیای انسانی قطر؛ جغرافیای انسانی امارات متحده عربی؛ جغرافیای انسانی اتیوپی؛ جغرافیای انسانی سیرالئون؛ جغرافیایی انسانی سنگال؛ جغرافیای انسانی زیمبابوه؛ جغرافیای انسانی گرجستان؛ جغرافیای انسانی تاجیکستان؛ جغرافیای انسانی قزاقستان؛ جغرافیای انسانی بنگلادش

  1. ↑ Ancient Egypt. (n.d.)[۱]
  2. ↑ EGYPT Population 2024 (Live). (n.d.).[۲]
  3. ↑ Ministry of Planning and Economic Development. (2023). The National Agenda for Sustainable Development: Egypt’s Updated Vision 2030. In Egypt’s Vision 2030 (pp. 3–7) [Report].[۳]
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Egypt Population 2024 (Live). (2024). Worldpopulationreview.com.[۴]
  5. ↑ الهرم السكاني للعالم في الفترة من 1950 إلى 2100. (2014). PopulationPyramid.net.[۵]
  6. ↑ Egypt Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer. (n.d.).[۶]
  7. ↑ EGYPT Population 2024 (Live). (n.d.-b). [۷]
  8. ↑ EGYPT population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends
  9. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.-e). PopulationPyramid.net.[۸]
  10. ↑ The world counts. (n.d.).[۹]
  11. ↑ Egypt - Population pyramid 2014. (n.d.). countryeconomy.com. [۱۰]
  12. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.-f). PopulationPyramid.net. [۱۱]
  13. ↑ Rahman, A., Marina Wes, Jean Pesme, Kevin Carey, Johannes G. Hoogeveen, & Oya Pinar Ardic Alper. (n.d.). Addressing informality in Egypt. [۱۲]
  14. ↑ [۱۳]
  15. ↑ World Bank Open Data. (n.d.-d). World Bank Open Data
  16. ↑ Egypt Healthcare Spending 1960-2024. (2024). Macrotrends.net.[۱۴]
  17. ↑ EGYPT Life expectancy 1950-2024. (n.d.). MacroTrends. [۱۵]
  18. ↑ BTI 2024 EGYpt Country Report. (n.d.). BTI 2024.[۱۶]
  19. ↑ Egyptian - Population statistics. (2024). Cultural Atlas
  20. ↑ Language & Currency-SIS. (2024). Sis.gov.eg.[۱۷]
  21. ↑ Britannica. (2022). Egypt - Languages. In Encyclopædia Britannica.
  22. ↑ Kemp, S. (2024a, February 23). Digital 2024: Egypt — DataReportal – Global Digital Insights. DataReportal – Global Digital Insights.[۱۸]
  23. ↑ EGYPT Net Migration Rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends.[۱۹]
  24. ↑ UNHCR Egypt Fact Sheet - August 2024 - Egypt. (2024, August 13). ReliefWeb
  25. ↑ سياق اللاجئين في مصر - UNHCR مصر. (n.d.). UNHCR مصر. [۲۰]
  26. ↑ Dailynewsegypt. (2024, August 4). Egypt hosts 5th Conference of Egyptians Abroad
  27. ↑ Egypt: stock of emigrants by country 2024. (n.d.). Statista.
  28. ↑ countrymeters.info. (n.d.-a). Egypt population (2024) live — Countrymeters.[۲۱]
  29. ↑ Literacy rate, adult total (% of people ages 15 and above) - Egypt, Arab Rep. | Data. (n.d.). Data.worldbank.org.[۲۲]
  30. ↑ الاخبار. (n.d.).[۲۳]
  31. ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ والمواطنة الحيوية للمهارات التربوية بالنظر إلى أفريقيا والمنطقة الشمالية الوسطى بحث في إعراب رباع البعاد وال نظمة المقربابة ين الشيخ ولا الأحدي القرنة في مهر أمجيب، ولاء ال -مخنشاي طار آل وولاء المواطنة حياة في الماهر تعليم مبادرة أفريقيا وشمال وسط آل اقش فامجي: B.L.W آل مخنشاي طار الهزا في صيدا منظمات ومشاركات. (اختصار الثاني.).[۲۴]
  32. ↑ EGYPT Life expectancy 1950-2024. (n.d.-b). MacroTrends. [۲۵]
  33. ↑ Life expectancy by country and in the world (2024) - Worldometer. (n.d.-b)[۲۶]
  34. ↑ The Water Journey: From Thirst to Learning. (2024). Unicef.org.[۲۷]
  35. ↑ Health Indicators - Egypt | Statista Market Forecast. (n.d.). Statista.[۲۸]
  36. ↑ Egypt misses healthcare targets as population ails. (2024, May 10). AGBI.[۲۹]
  37. ↑ Ahmad. (2024, August 1). Divorce Rates in Arab Countries for 2024: Libya Leads the List, While Qatar and the UAE Have the Lowest Rates - أخبار شمال إفريقيا. أخبار شمال إفريقيا. [۳۰]
  38. ↑ Personal Status Litigation in Egypt: The Unintended Effects of Women’s Empowerment. (2024). Carnegie Endowment for International Peace. [۳۱]
  39. ↑ Mendoza, J. E., Tolba, M., & Saleh, Y. (2019). Strengthening marriages in Egypt: Impact of divorce on women. Behavioral Sciences, 10(1), 14
  40. ↑ Drieskens, B. (2018). Les métamorphoses du mariage au Moyen-Orient. In Presses de l’Ifpo eBooks
  41. ↑ Worldometer. (2024). Egypt Population (2024) - Worldometers. Worldometers.info.
  42. ↑ World Bank. (2014). WDI - Home. Worldbank.org.
  43. ↑ Population growth (annual %) - Egypt, Arab Rep. | Data. (n.d.). Data.worldbank.org.[۳۲]
  44. ↑ countrymeters.info. (n.d.-b). Egypt population (2024) live — Countrymeters
  45. ↑ ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ Egypt birth rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends. [۳۳]
  46. ↑ World Bank Open Data. (n.d.-e). World Bank Open Data
  47. ↑ EGYPT death rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends.[۳۴]
  48. ↑ Net migration rate - The World Factbook. (n.d.)[۳۵]
  49. ↑ Reuters. (2024, March 28). Egypt population growth continues slowing to 1.4%, government says. Reuters.[۳۶]
  50. ↑ Masri, L. (2019, February 20). “Two is enough,” Egypt tells poor families as population booms. Reuters.[۳۷]
  51. ↑ Unknown. (n.d.). THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT STRATEGY (SDS): EGYPT VISION 2030
  52. ↑ Ali, H. (2018). Prepared by: Reem Bassem -Rahma Emara -Sara El Domy -Yasmine El Hagry -Supervised by.[۳۸]
  53. ↑ The World Counts. (2024). Theworldcounts.com.[۳۹]
  54. ↑ The world counts. (n.d.-b)[۴۰]
  55. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.-g). PopulationPyramid.net
  56. ↑ Lewis, L. N. & Mohamed Hosni Mubarak. (n.d.). EGYPT’S FUTURE DEPENDS ON AGRICULTURE AND WISDOM. In Montserrat Trueta, Beth, Brad, and Nancy, University of California, & Yousef Wali, EGYPT’S FUTURE DEPENDS ON AGRICULTURE AND WISDOM (pp. 10–328)
  57. ↑ Fleischer, M., & Agrawal, M. (2023). Focal points: Egypt country strategic plan (2023-2028) Executive summary.[۴۱]
  58. ↑ Egypt Population (2024) - Worldometer. (2024). Worldometers.info.[۴۲]
  59. ↑ TRADING ECONOMICS. (n.d.-d). Egypt - Population Density (people Per Sq. Km) - 2024 Data  2025 Forecast 1961-2021 Historical
  60. ↑ Egypt Population Density 1950-2024. (n.d.). MacroTrends.[۴۳]
  61. ↑ ۶۱٫۰ ۶۱٫۱ Hurst, H. E., Smith, C. G., & El-Kammash, M. M. (2024, September 25). Nile River | Delta, Map, Basin, Length, Facts, Definition, Map, History, & Location. Encyclopedia Britannica.[۴۴]
  62. ↑ ۶۲٫۰ ۶۲٫۱ ۶۲٫۲ The Editors of Encyclopaedia Britannica. (2020a, July 20). Eastern Desert | Map, Location, & Facts. Encyclopedia Britannica.
  63. ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ Gaber, G. M., Saleh, S., & Toni, M. (2022). Crustal thickness and structural pattern evaluation of Sinai Peninsula using three-dimensional density modeling with aeromagnetic and earthquake data. Acta Geophysica, 70(2), 639–657.[۴۵]
  64. ↑ ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ Egypt - The World Factbook. (n.d.).[۴۶]
  65. ↑ IPCC AR5, UKMO, CCKP, UNDP, UNEP, USAID, & USGS. (2020). Climate change information Fact sheet
  66. ↑ Zhao, X., Sheisha, H., Thomas, I., Salem, A., Sun, Q., Liu, Y., Mashaly, H., Nian, X., Chen, J., Finlayson, B., & Chen, Z. (2021). Climate-driven early agricultural origins and development in the Nile Delta, Egypt. Journal of Archaeological Science, 136, 105498
  67. ↑ ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ ۶۷٫۲ Soliman, A. M., & Soliman, Y. A. (2022). Exposing urban sustainability transitions: urban expansion in Alexandria, Egypt. International Journal of Urban Sustainable Development, 14(1), 33–55.[۴۷]
  68. ↑ Cairo, Egypt Metro Area population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends.[۴۸]
  69. ↑ ۶۹٫۰ ۶۹٫۱ Egypt Air Quality Index (AQI) and Air Pollution information | IQAir. (n.d.)[۴۹]
  70. ↑ ECORYS Nederland BV, SETS Lebanon, World Bank, Government of Egypt, Nakat, Z., & Herrera, S. (2020). Cairo Traffic Congestion Study Phase 1 Final report
  71. ↑ Programme for Country Partnership Diagnostic Study in Egypt. (2020).[۵۰]
  72. ↑ Hargrove, W. L., Heyman, J., Mayer, A., Mirchi, A., Granados, A., Girisha Ganjegunte, Gutzler, D. S., Pennington, D., Ward, F. A., Luis Garnica Chavira, Sheng, Z., Kumar, S., Villanueva-Rosales, N., & Walker, W. S. (2023). The future of water in a desert river basin facing climate change and competing demands: A holistic approach to water sustainability in arid and semi-arid regions. Journal of Hydrology: Regional Studies, 46, 101336–101336.[۵۱]
  73. ↑ Country report on the solid waste management in EGYPT. (2024).
  74. ↑ Market scan solid waste management in Egypt sector overview & business opportunities Commissioned by the Netherlands Enterprise Agency. (n.d.). [۵۲]

نویسنده : نرگس شکوری

برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جغرافیای_انسانی_مصر&oldid=64135»