معماری در اسپانیا: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۴۳

معماری در کشور اسپانیا شامل دوره پیش تاریخی (معماری خرسنگی، معماری ایبرییایی و سلتی، دوره رومی، دوره پیشا رومی‌)، معماری آستوريان، معماری بسيگودی، معماری آندلس، معماری در دوره رنسانس، معماری سبک باروک، معماری نئو کلاسیک، معماری مدرن کاتالانی است که در ذیل شرح داده شده است:

دوره پیش تاریخی

معماری خرسنگی

معماری خرسنگی (megalithic architectury)، نوعی معماری قبل از تاریخ و باستانی در اسپانیاست. كامل ترین بنای باقیمانده شبه جزیره ایبری از عصر سنگ، دولمِن (dolmen) است. این بنا‌ها تالار‌هایی بودند كه از آن‌ها برای تدفین استفاده می‌كردند و این تالار‌ها از قرار گرفتن سنگ‌های بسیار بزرگی بر روی هم ساخته می‌شد. پلان دولمن‌ها معمولا به صورت ذوزنقه بوده و معماری بسیار ساده‌ای داشتند كه با یک راهروی ورودی سر پوشیده، ‌به تالار منتهی می‌شد. مجموعه‌ی antequera در اسپانیا شامل بزرگترین دولمن‌هایی است كه در اروپا وجود دارد. یكی از دولمن‌های موجود در این مجموعه cueva de meng نام دارد كه از سی و دو سنگ عظیم ساخته شده و دارای چهار متر ارتفاع است که در این مجموعه بسیار شناخته شده می‌باشد. بهترین نمونه بازمانده از عصر برنز در جزایر بالئار واقع شده كه در آن سه گونه مختلف از ساخت وجود دارد. بنا‌های تی شكل یا تائولا (Taula)، بنا‌های تالایوت (Talayot) كه به عنوان برج‌های دفاعی استفاده می‌شدند و بنا‌های ناواته (Navate) كه شكلی قایق مانند داشتند.

معماری ایبرییایی و سلتی

معماری ایبرییایی، قابل بازیابی از https://apartamentoslanza.com/en/experiences-in-seville/

معماری ایبرییایی (Iberian) و سلتی (Celthic)، نوع معماری قدیمی در اسپانیاست. از شاخص ترین نماد معماری سلتی در اسپانیا دهكده‌هایی هستند كه دور تا دورش را دیوار فراگرفته است و معمولاً در تپه‌ها و كوه‌ها ساخته می‌شدند، این بنا‌ها کاستروس (Castros) نام دارد. نمونه‌ای از این بنا‌ها را می‌توان در گالیسیا مشاهده كرد. خانه‌های موجود در این دهكده‌ها بسیار كوچک و در حدود 5/3 تا 5 متر هستند كه معمولاً دایره شكل و در بعضی موارد مستطیل شكل ساخته می‌شدند. این دهكده‌ها توسط سلتی‌هایی كه به این مناطق آمده بودند، پدید آمده و از این رو به معماری سلتی مرتبط است.

توسعه این دهكده‌ها در برخی مناطق شبه جزیره ایبری مثل دهكده نومانتیا (Numantia) كه در شهر سوریا (Soria) قرار گرفته، مهم ترین فعالیت در معماری ایبرییایی به شمار می‌آید.

دوره رومی

معماری رومی، قابل بازیابی از https://www.ilbelcasentino.it/parish-church-arezzo-php

در این دوره دو اتفاق مهم در معماری شبه جزیره ایبری رخ داد: یكی توسعه‌ی شهر‌ها و دومی‌ساخت بنا‌های بزرگ و عمرانی. رومی‌ها با غلبه بر هیسپانیا در سال 218 قبل از میلاد، شروع به انتقال داده‌های خود به شبه جزیره ایبری كردند.

فرهنگ رومی‌توسط مردم محلی مورد تقلید قرار گرفت. رومی‌ها شهر‌های باستانی مختلفی مانند لوسیتانیا (Lusitania)، کُردبا، ایتالیسا (Italica)، هیسپالیس (Hispalis)، گادس (Gades) را توسعه دادند و شهر‌ها را به وسیله جاده به هم مرتبط ساختند. همین طور بناهایی همچون تئاتر مریدا (Merida) در اكسترِمادورا امروزی، پل‌هایی همچون آلکانترا (Alcantra) و مریدا بر روی رود تاخو و پل كوردوبا بر روی رود گواد الكیبیر از بنا‌های عظیمی‌است كه در دوره‌ی رومی‌ها ساخته شد، در این دوره شاهد گسترش معماری مذهبی در سراسر شبه جزیره هستیم، که از جمله آنها می‌توان به مقابر کوردبا و مریدا اشاره كرد.

دوره پیشا رومی‌

واژه pre-Romanesque اشاره به هنر مسیحی بعد از عصر كلاسیک و قبل از هنر رومی‌دارد. در دوره پیشا رومی‌(pre-Romanesque period)، این دوره از هنر اسپانیا، شاهد انواع مختلف معماری هستیم كه متاثر از فرهنگ‌های گوناگون موجود در این منطقه بود.

معماری آستوریان

معماری آستوریان، برگرفته از ویکی‌مدیا، قابل بازیابی از https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Church_of_San_Miguel_de_Lillo_-_Oviedo,_Spain.jpg

در معماری آستوریان (Asturian)، شاهد تركیبی از معماری بسیگودی و سنت‌ها و فرهنگ محلی هستیم. با توجه به امپراتوری قدرتمند آستوریان، معماری نیز مانند سایر هنر‌ها اختصاص به طبقه در بار یافت و اساساً معماری سلطنتی رشد یافت.

معماری آستوریان پیشا رومی‌را می‌توان به پنج بخش تاریخی تقسیم كرد. دوره اول از سلطنت شاه فافیلا (Fafila) آغاز و تا پایان سلطنت ورمودو (Vermudo) اول ادامه می‌یابد. (737 تا 791)؛ دوره‌ی دوم، دوره‌ی سلطنت آلفونسو دوم (791 تا842) را شامل می‌شد. از بنا‌های معروف این دو دوره به كلیسای سان خولیان د لوسپرادوس (san Julian de losprados) در اویدو (Oviedo) كه دارای فرسک‌هایی نمادگرایانه با الهام از نقاشی‌های مذهبی رومی‌است، می‌توان اشاره كرد. پنجره‌های سه تایی مشبک‌كاری، اولین بار در این دوره در بنا‌های مذهبی به كار رفت. تالار مقدس كلیسای جامع اوبیِدو، سان پدرو دِ نورا (san Pedro de nora) و سانتا ماریا د بندونس (santamaria de bendones) نیز متعلق به دو دوره اول معماری آستوریایی است. دوره سوم شامل سلطنت رامیرو اول و اردونو (Ordono) اول ( 842 تا 866) می‌شود. در این دوره نیز شاهد دست آورد‌هایی جدید در تزیین بنا هستیم، كه برخی از آن‌ها نزدیک به تزیینات در بنا‌های معماری سبک دمشق است. كلیسای سانتا کریستینا دِ لما (santa Cristina de Lema) در این دوره ساخته شد. دوره‌ی چهارم متعلق به پادشاهی آلفونسو سوم (866 تا 910) است. در این دوره تأثیر هنر مستعرب را بر معماری آستوریایی شاهد هستیم كه با طاق‌های نعل اسبی متمایز می‌شود. دوره آخر نیز هم زمان با تغییر مركز سلطنت به لئون به پایان می‌رسد.

معماری بسیگودی

بنا‌های شاخص باقیمانده از این گونه معماری، مربوط به قرن ششم میلادی است. كلیسای سان کوگات دِل بایس (san Cugat del valles) در بارسلونا و كلیسای سانتا ماریا دل لارا (santa Maria de Lara) در بورگوس (Burgos) ‌از بنا‌های مربوط به این سبک معماری است. از شاخصه‌های معماری سبک بسیگودی، می‌توان به پلان‌های باسیلیكایی و یا صلیب یونانی كه گاها با هم تركیب می‌شدند، طاق‌های جفتی و تزیین با نقش مایه‌های گیاهی و حیوانی اشاره كرد.

معماری آندلس

معماری مودخار، قابل بازیابی از https://whc.unesco.org/en/list/378/gallery/

پس از غلبه مسلمانان بر اسپانیایی‌ها به سركردگی طارف ابن زیاد، در قرن هشتم میلادی و سقوط خاندان بنی امیه در دمشق، عبد الرحمن، تنها بازمانده خاندان بنی امیه از سوریه گریخت و به اسپانیا مهاجرت كرد و توانست در كُردوبا، كه مركز زندگی مهاجران دمشقی در اسپانیا بود، سلطنت خویش را برقرار سازد.

حضور مسلمانان دمشقی در كوردوبا، سبب ایجاد سبک جدید از معماری شد كه تحت تاثیر فرهنگ دمشق و فرهنگ بومی‌موجود در منطقه بود. كُردوبا در اندک زمانی تبدیل به پایتخت فرهنگی مغرب زمین گشت و این پیشگامی‌را بیش از دویست و پنجاه سال حفظ كرد.

مودخار

سبک معماری مودخار (Mudejar) متاثر از معماری مسلمانان در سرزمین‌های مسیحی نشین اسپانیا بود كه جزیی از هنر مسیحی به شمار نمی‌آمدند، و از آن به نام مودخار یاد می‌شود. این سبک در بین قرون 12 تا 16 میلادی گسترش یافت و در آن از اِلمان‌های معماری اسلامی در ساخت و تزیین بنا‌های مسیحی استفاده می‌كردند. در این سبک از آجر به عنوان ماده اصلی در ساخت بنا استفاده می‌شد. از دیگر شاخصه‌های اسلامی به كار رفته در بنا‌های این دوره، می‌توان گچ بری، آجركاری، منبت‌كاری و تزیینات فلزی را نام برد كه در جلوه بخشی به بنا‌ها تاثیر فراوان داشتند. معروف ترین بنای ساخته شده در این سبک، كلیسای شهر تولدو است.

رومی‌وار

سبک معماری رومی‌وار (Romanesque)، در اسپانیا اولین بار در قرن دهم و یازدهم میلادی خودش را نشان داد و بیشتر شرق و شمال اسپانیا و مناطق بارسلونا، تاراگونا و اوئسكا را تحت تاثیر خود قرار داد. این سبک در معماری بسیار ابتدایی است و در آن بیشتر از دیوار‌های ضخیم و تكرار تزیینات ریتمیک در طاق‌ها استفاده شده است. این سبک در ادامه، تحت نفوذ فرهنگ Cluny كه از فرانسه وارد اسپانیا شده بود، تكمیل می‌شود. این سبک تكوین یافته را در كلیسای جامع سانتیاگو دِ کومپوستلا (Santiago de Compostela) می‌توان مشاهده كرد. سبک رومانسک قرن دوازدهمی، كه در آن از طاق‌های جفتی و تزیینات راه راه استفاده می‌شد در كلیسای جامع جاکا (Jaca) ظهور پیدا می‌كند.

گوتیک

معماری گوتیک، قابل بازیابی از https://veronikasadventure.com/from-madrid-private-tour-of-burgos-with-cathedral-entry/

هنر گوتیک در اسپانیا تحت تاثیر کشور‌های دیگر اروپا به وجود آمد. برای مثال تحت تاثیر معماری گوتیک آلمان و فرانسه، کلیسای جامع بورگوس و لئون ساخته شدند. این بنا‌ها بسیار عظیم بوده و دارای تزیینات فراوانی هستند. ستون‌های بلند و تالار‌های عظیم در بنای کلیسا‌ها نقش اساسی داشتند.

رنسانس

در اسپانیا رنسانس در اواخر قرن چهاردهم آغاز می‌شود. معماران اسپانیایی در ابتدای این دوره سبکی را از تلفیق کارهای هنر مندان جنوب ایتالیا با دیدگاه‌ها و خصوصیات محلی خودشان به وجود آوردند. این سبک جدید كه پلاترسک (Plateresque) نام داشت، دارای تزیینات بسیار پركار در نمای خارجی بنا بوده و نزدیک به دو قرن در معماری اسپانیا به كار گرفته شد.

تزیینات سطوح خارجی دانشگاه سالامنكا از نمونه‌های معماری پلاترسک محسوب می‌شود. ساخت قصر چارلز پنجم به وسیله پدرو ماچوکا (Pedro Machuca) در گرانادا به عنوان پیشبینی برای شكل گیری سبک مانریسم در نظر گرفته می‌شود. این بنا قبل از خلق آثار میكل آنژ و پالادیو (Palladio) كه كارهایشان به عنوان موثر ترین آثار در شكل گیری هنر مانریستی در نظر گرفته می‌شود، ساخته شده است. كم كم با گذر سال‌ها، معماری دوره رنسانس اسپانیا ویژگی‌هایی را كه از گوتیک وام داشت، رها كرد و بیشتر به هنر غنی دوره كلاسیک توجه كرد. از معماران صاحب سبک این دوره می‌توان به دیه گو سیلوئه (Diego Siloe) و رودریگو خیل دِ اونتانون (Rodrogo gil de Hontanon) اشاره كرد. بنای معروف اسكوریال، از دستاورد‌های این دوره هنر اسپانیا محسوب می‌شود.

باروک

از بنا‌های این دوره می‌توان به نمای دانشگاه وایادولید كه توسط دیه گو تومه (Diego Tome) ساخته شد، و آسایشگاه سان فرناندو، كه پدرو دِریبرا آن را طراحی كرد، اشاره كرد. این سبک كه با كار شاگردان و پیروان اِرِرا در قرن هفدهم و در مادرید توسعه یافت، در حدود دهه 1730 به سبک روكوكو ختم شد. اولین آشنایی معماری اسپانیا با روكوكو در كلیسای جامع شهر مورسیا به چشم می‌آید. از بزرگترین معماران این سبک می‌توان به بِنتورا رودریگوئز (Ventura Rodriguez) اشاره كرد.

نئو کلاسیک

هوشمندی و خلاقیت معماران اسپانیایی را در ساده ترین بنا‌های دوره نئوكلاسیک، می‌توان بالاتر از بهترین بنا‌های عصر باروک دانست. در این دوره ترویج هنر زیر نظر مستقیم آكادمی‌ هنر‌های زیبای سان فرناندو صورت می‌گرفت. چهره شاخص و اصلی این دوره‌ی اسپانیا، خوان د ویانوئوا است؛ او مجموعه بنا‌های پرادو را ساخت، كه البته تا مدت‌ها بخش‌هایی به آن الحاق شد. ساخت این بنا بخشی از جاه طلبی‌های چارلز سوم، پادشاه اسپانیا بود، كه سعی داشت مادرید را به پایتخت هنری و علمی‌دنیا تبدیل كند. ویانوئوا چندین كاخ نیز در داخل اسكوریال و آرانخوئز برای خاندان سلطنتی ساخت كه در ترویج و بسط این سبک از معماری نقش مهمی‌ ایفا كرد.

قرن 19

بانک ریو دِ لا پلاتا، برگرفته از ویکی‌مدیا، قابل بازیابی از https://veronikasadventure.com/from-madrid-private-tour-of-burgos-with-cathedral-entry/

در این قرن شاهد ظهور چندین سبک از معماری هستیم. در نیمه دوم قرن نوزدهم، معمارانی كه در سبک‌های مختلف نئوگوتیک، نئوكلاسیک، نئوبیزانسی، نئورمانسک و چندین و چند سبک دیگر به فعالیت می‌پرداختند، سبكی را به وجود آوردند كه گلچینی از تمامی‌این سبک‌ها محسوب می‌شد. این سبک كه اکلکتیسیزم (Eclecticism) نام داشت، بنا‌هایی همچون بانک ریو دِ لا پلاتا (Rio de la Plata bank) و بیمارستان لابوررس (Laborers) را از خود باقی گذاشته است. نئومودخارها نیز توانستند سبک خود را در خارج از اسپانیا گسترش دهند.

امیلیو رودریگوئز آیوسو (Emilio Rodriguez ayuso) از سردمداران این سبک در معماری اسپانیا به شمار می‌رود. استفاده از طاق‌های نعل اسبی و آجركاری‌هایی با طرح‌های انتزاعی در سطوح خارجی بنا، از المان‌هایی بود كه معماران این سبک از پیشینیان خود وام گرفته بودند. معماری شیشه و آهن به عنوان مواد خام اصلی در ساختمان سازی، بعد و در طول انقلاب صنعتی از دیگر اتفاقات مهم دنیای معماری در قرن نوزدهم بود. از معماران خوشنام اسپانیایی كه همگام با سایر كشور‌های اروپایی در همه گیری این گونه از معماری فعالیت می‌كردند، می‌توان به آلبرتو دل پالاسیو (Alberto del Palacio) و ریکاردو بوسکو (Ricardo bosco) اشاره كرد.

قرن 20

معماری مدرن کاتالانی

در این سبک از معماری منبع الهام در ساخت بنا‌ها، بیش از پیش به طبیعت نزدیک می‌شود. از معماران بنام این سبک می‌توان به آنتونی گائودی اشاره كرد كه كارهایش در كاتالونیا، لئون و كانتابریا، سنت‌های گذشته را با دیدگاه‌های جدید به خصوص الهام پذیری از طبیعت تركیب كرده است. از دیگر معماران این سبک می‌توان لوئیس دومنک‌ ای مونتانر (Luis Domenech i montaner) را نام برد.

در اسپانیای معاصر دو دسته از معماران مدرن را می‌توان شناسایی كرد: دسته اول، معمارانی كه به خلق آثار مدرن در حوزه معماری می‌پردازند؛ و دسته دوم كه مبانی به كار رفته در معماری مدرن را نیز زیر سوال برده و دست به ساختارشكنی‌های اساسی می‌زنند^[۱]^[۲].

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ برگرفته از http://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_architecture
↑ فاخری، مهدی(1392). جامعه و فرهنگ اسپانیا. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)

[1] برگرفته از http://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_architecture

[2] فاخری، مهدی(1392). جامعه و فرهنگ اسپانیا. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''معماري'''
+معماری در [[اسپانیا|کشور اسپانیا]] شامل دوره پیش تاریخی ([[معماری خرسنگی در اسپانیا|معماری خرسنگی]]، [[معماری ايبرييايی و سلتی در اسپانیا|معماری ایبرییایی و سلتی]]، دوره رومی، دوره پیشا رومی‌)، [[معماری آستوريان در اسپانیا|معماری آستوريان،]] [[معماری بسيگودی در اسپانیا|معماری بسيگودی]]، [[معماری آندلس در اسپانیا|معماری آندلس]]، [[معماری اسپانیا در دوره رنسانس|معماری در دوره رنسانس]]، [[معماری سبک باروک در اسپانیا|معماری سبک باروک]]، [[معماری نئو کلاسیک در اسپانیا|معماری نئو کلاسیک]]، [[معماری مدرن کاتالانی در اسپانیا|معماری مدرن کاتالانی]] است که در ذیل شرح داده شده است:
-'''دوره پيش تاريخي'''[42]
+=== دوره پیش تاریخی ===
-'''معماري خرسنگي'''[43]
+==== [[معماری خرسنگی در اسپانیا|معماری خرسنگی]] ====
+[[معماری خرسنگی در اسپانیا|معماری خرسنگی (megalithic architectury)]]، نوعی معماری قبل از تاریخ و باستانی در اسپانیاست. كامل ترین بنای باقیمانده شبه جزیره ایبری از عصر سنگ، دولمِن (dolmen) است. این بنا‌ها تالار‌هایی بودند كه از آن‌ها برای تدفین استفاده می‌كردند و این تالار‌ها از قرار گرفتن سنگ‌های بسیار بزرگی بر روی هم ساخته می‌شد. پلان دولمن‌ها معمولا به صورت ذوزنقه بوده و معماری بسیار ساده‌ای داشتند كه با یک راهروی ورودی سر پوشیده، ‌به تالار منتهی می‌شد. مجموعه‌ی antequera در [[اسپانیا]] شامل بزرگترین دولمن‌هایی است كه در اروپا وجود دارد. یكی از دولمن‌های موجود در این مجموعه cueva de meng نام دارد كه از سی و دو سنگ عظیم ساخته شده و دارای چهار متر ارتفاع است که در این مجموعه بسیار شناخته شده می‌باشد. بهترین نمونه بازمانده از عصر برنز در جزایر بالئار واقع شده كه در آن سه گونه مختلف از ساخت وجود دارد. بنا‌های تی شكل یا تائولا (Taula)، بنا‌های تالایوت (Talayot) كه به عنوان برج‌های دفاعی استفاده می‌شدند و بنا‌های ناواته (Navate) كه شكلی قایق مانند داشتند.
-كامل ترين بناي باقيمانده شبه جزيره ايبري از عصر سنگ، دولمِن[44] است. اين بنا ها تالار هايي بودند كه از آن ها براي تدفين استفاده مي كردند و اين تالار ها از قرار گرفتن سنگ هاي بسيار بزرگي بر روي هم ساخته مي شد. پلان دولمن ها معمولا به صورت ذوزنقه بوده و معماري بسيار ساده اي داشتند كه با يك راهروي ورودي سر پوشيده، ‌به تالار منتهي مي شد. مجموعه ی antequera در اسپانيا شامل بزرگترين دولمنهايي است كه در اروپا وجود دارد. يكي از دولمن هاي موجود در اين مجموعه cueva de meng نام دارد كه از سي و دو سنگ عظيم ساخته شده و داراي چهار متر ارتفاع است که در اين مجموعه بسيار شناخته شده می باشد. بهترين نمونه بازمانده از عصر برنز در جزاير بالئار واقع شده كه در آن سه گونه مختلف از ساخت وجود دارد. بنا هاي تي شكل يا تائولا[45] ، بنا هاي تالایوت[46] كه به عنوان برج هاي دفاعي استفاده مي شدند و بنا هاي ناواته[47] كه شكلي قايق مانند داشتند.
+==== [[معماری ايبرييايی و سلتی در اسپانیا|معماری ایبرییایی و سلتی]] ====
+[[پرونده:معماری ایبرییایی.jpg|بندانگشتی|249x249پیکسل|معماری ایبرییایی، قابل بازیابی از https://apartamentoslanza.com/en/experiences-in-seville/]][[معماری ايبرييايی و سلتی در اسپانیا|معماری ایبرییایی (Iberian) و سلتی (Celthic)]]، نوع معماری قدیمی در اسپانیاست. از شاخص ترین نماد معماری سلتی در اسپانیا دهكده‌هایی هستند كه دور تا دورش را دیوار فراگرفته است و معمولاً در تپه‌ها و كوه‌ها ساخته می‌شدند، این بنا‌ها کاستروس (Castros) نام دارد. نمونه‌ای از این بنا‌ها را می‌توان در گالیسیا مشاهده كرد. خانه‌های موجود در این دهكده‌ها بسیار كوچک و در حدود 5/3 تا 5 متر هستند كه معمولاً دایره شكل و در بعضی موارد مستطیل شكل ساخته می‌شدند. این دهكده‌ها توسط سلتی‌هایی كه به این مناطق آمده بودند، پدید آمده و از این رو به معماری سلتی مرتبط است.
-'''معماري ايبرييايي'''[48] '''و سلتي'''[49]
+توسعه این دهكده‌ها در برخی مناطق شبه جزیره ایبری مثل دهكده نومانتیا (Numantia) كه در شهر سوریا (Soria) قرار گرفته، مهم ترین فعالیت در معماری ایبرییایی به شمار می‌آید.
+====دوره رومی====
+[[پرونده:معماری رومی.jpg|بندانگشتی|معماری رومی، قابل بازیابی از https://www.ilbelcasentino.it/parish-church-arezzo-php]]در این دوره دو اتفاق مهم در معماری شبه جزیره ایبری رخ داد: یكی توسعه‌ی شهر‌ها و دومی‌ساخت بنا‌های بزرگ و عمرانی. رومی‌ها با غلبه بر هیسپانیا در سال 218 قبل از میلاد، شروع به انتقال داده‌های خود به شبه جزیره ایبری كردند.
-شاخص ترين نماد معماري سلتي در اسپانيا دهكده هايي هستند كه دور تا دورش را ديوار فراگرفته است و معمولاً در تپه ها و كوه ها ساخته مي شدند، این بنا ها کاستروس[50] نام دارد. نمونه اي از اين بنا ها را مي توان در گاليسيا مشاهده كرد. خانه هاي موجود در اين دهكده ها بسيار كوچك و در حدود 5/3 تا 5 متر هستند كه معمولاً دايره شكل و در بعضي موارد مستطيل شكل ساخته مي شدند. اين دهكده ها توسط سلتي هايي كه به اين مناطق آمده بودند، پديد آمده و از اين رو به معماري سلتي مرتبط است.
+فرهنگ رومی‌توسط مردم محلی مورد تقلید قرار گرفت. رومی‌ها شهر‌های باستانی مختلفی مانند لوسیتانیا (Lusitania)، کُردبا، ایتالیسا (Italica)، هیسپالیس (Hispalis)، گادس (Gades) را توسعه دادند و شهر‌ها را به وسیله جاده به هم مرتبط ساختند. همین طور بناهایی همچون تئاتر مریدا (Merida) در اكسترِمادورا امروزی، پل‌هایی همچون آلکانترا (Alcantra) و مریدا بر روی رود تاخو و پل كوردوبا بر روی رود گواد الكیبیر از بنا‌های عظیمی‌است كه در دوره‌ی رومی‌ها ساخته شد، در این دوره شاهد گسترش معماری مذهبی در سراسر شبه جزیره هستیم، که از جمله آنها می‌توان به مقابر کوردبا و مریدا اشاره كرد.
+====دوره پیشا رومی‌====
+واژه pre-Romanesque اشاره به هنر مسیحی بعد از عصر كلاسیک و قبل از هنر رومی‌دارد. در دوره پیشا رومی‌(pre-Romanesque period)، این دوره از هنر اسپانیا، شاهد انواع مختلف معماری هستیم كه متاثر از فرهنگ‌های گوناگون موجود در این منطقه بود.
+====[[معماری آستوريان در اسپانیا|معماری آستوریان]]====
+[[پرونده:معماری آستوریان.jpg|بندانگشتی|معماری آستوریان، برگرفته از ویکی‌مدیا، قابل بازیابی از https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Church_of_San_Miguel_de_Lillo_-_Oviedo,_Spain.jpg]]در [[معماری آستوريان در اسپانیا|معماری آستوریان (Asturian)]]، شاهد تركیبی از معماری بسیگودی و سنت‌ها و فرهنگ محلی هستیم. با توجه به امپراتوری قدرتمند آستوریان، معماری نیز مانند سایر هنر‌ها اختصاص به طبقه در بار یافت و اساساً معماری سلطنتی رشد یافت.
-توسعه اين دهكده ها در برخي مناطق شبه جزيره ايبري مثل دهكده نومانتیا[51] كه در شهر سوریا[52] قرار گرفته، مهم ترين فعاليت در معماري ايبرييايي به شمار مي آيد.
+معماری آستوریان پیشا رومی‌را می‌توان به پنج بخش تاریخی تقسیم كرد. دوره اول از سلطنت شاه فافیلا (Fafila) آغاز و تا پایان سلطنت ورمودو (Vermudo) اول ادامه می‌یابد. (737 تا 791)؛ دوره‌ی دوم، دوره‌ی سلطنت آلفونسو دوم (791 تا842) را شامل می‌شد. از بنا‌های معروف این دو دوره به كلیسای سان خولیان د لوسپرادوس (san Julian de losprados) در اویدو (Oviedo) كه دارای فرسک‌هایی نمادگرایانه با الهام از نقاشی‌های مذهبی رومی‌است، می‌توان اشاره كرد. پنجره‌های سه تایی مشبک‌كاری، اولین بار در این دوره در بنا‌های مذهبی به كار رفت. تالار مقدس كلیسای جامع اوبیِدو، سان پدرو دِ نورا (san Pedro de nora) و سانتا ماریا د بندونس (santamaria de bendones) نیز متعلق به دو دوره اول معماری آستوریایی است. دوره سوم شامل سلطنت رامیرو اول و اردونو (Ordono) اول ( 842 تا 866) می‌شود. در این دوره نیز شاهد دست آورد‌هایی جدید در تزیین بنا هستیم، كه برخی از آن‌ها نزدیک به تزیینات در بنا‌های معماری سبک دمشق است. كلیسای سانتا کریستینا دِ لما (santa Cristina de Lema) در این دوره ساخته شد. دوره‌ی چهارم متعلق به پادشاهی آلفونسو سوم (866 تا 910) است. در این دوره تأثیر هنر مستعرب را بر معماری آستوریایی شاهد هستیم كه با طاق‌های نعل اسبی متمایز می‌شود. دوره آخر نیز هم زمان با تغییر مركز سلطنت به لئون به پایان می‌رسد.
+====[[معماری بسيگودی در اسپانیا|معماری بسیگودی]]====
+بنا‌های شاخص باقیمانده از این گونه معماری، مربوط به قرن ششم میلادی است. كلیسای سان کوگات دِل بایس (san Cugat del valles) در بارسلونا و كلیسای سانتا ماریا دل لارا (santa Maria de Lara) در بورگوس (Burgos) ‌از بنا‌های مربوط به این سبک معماری است. از شاخصه‌های معماری سبک بسیگودی، می‌توان به پلان‌های باسیلیكایی و یا صلیب یونانی كه گاها با هم تركیب می‌شدند، طاق‌های جفتی و تزیین با نقش مایه‌های گیاهی و حیوانی اشاره كرد.
+====[[معماری آندلس در اسپانیا|معماری آندلس]]====
+[[پرونده:معماری مودخار.jpg|بندانگشتی|267x267پیکسل|معماری مودخار، قابل بازیابی از https://whc.unesco.org/en/list/378/gallery/]]پس از غلبه مسلمانان بر اسپانیایی‌ها به سركردگی طارف ابن زیاد، در قرن هشتم میلادی و سقوط خاندان بنی امیه در دمشق، عبد الرحمن، تنها بازمانده خاندان بنی امیه از [[سوریه]] گریخت و به [[اسپانیا]] مهاجرت كرد و توانست در كُردوبا، كه مركز زندگی مهاجران دمشقی در اسپانیا بود، سلطنت خویش را برقرار سازد.
+حضور مسلمانان دمشقی در كوردوبا، سبب ایجاد سبک جدید از معماری شد كه تحت تاثیر فرهنگ دمشق و فرهنگ بومی‌موجود در منطقه بود. كُردوبا در اندک زمانی تبدیل به پایتخت فرهنگی مغرب زمین گشت و این پیشگامی‌را بیش از دویست و پنجاه سال حفظ كرد.
+====مودخار====
+سبک [[معماری مودخار]] (Mudejar) متاثر از معماری مسلمانان در سرزمین‌های مسیحی نشین [[اسپانیا]] بود كه جزیی از هنر مسیحی به شمار نمی‌آمدند، و از آن به نام مودخار یاد می‌شود. این سبک در بین قرون 12 تا 16 میلادی گسترش یافت و در آن از اِلمان‌های معماری اسلامی در ساخت و تزیین بنا‌های مسیحی استفاده می‌كردند. در این سبک از آجر به عنوان ماده اصلی در ساخت بنا استفاده می‌شد. از دیگر شاخصه‌های اسلامی به كار رفته در بنا‌های این دوره، می‌توان گچ بری، آجركاری، منبت‌كاری و تزیینات فلزی را نام برد كه در جلوه بخشی به بنا‌ها تاثیر فراوان داشتند. معروف ترین بنای ساخته شده در این سبک، كلیسای شهر تولدو است.
+====رومی‌وار====
+سبک  معماری رومی‌وار (Romanesque)، در [[اسپانیا]] اولین بار در قرن دهم و یازدهم میلادی خودش را نشان داد و بیشتر شرق و شمال اسپانیا و مناطق بارسلونا، تاراگونا و اوئسكا را تحت تاثیر خود قرار داد. این سبک در معماری بسیار ابتدایی است و در آن بیشتر از دیوار‌های ضخیم و تكرار تزیینات ریتمیک در طاق‌ها استفاده شده است. این سبک در ادامه، تحت نفوذ فرهنگ Cluny كه از فرانسه وارد اسپانیا شده بود، تكمیل می‌شود. این سبک تكوین یافته را در كلیسای جامع سانتیاگو دِ کومپوستلا (Santiago de Compostela) می‌توان مشاهده كرد. سبک رومانسک قرن دوازدهمی، كه در آن از طاق‌های جفتی و تزیینات راه راه استفاده می‌شد در كلیسای جامع جاکا (Jaca) ظهور پیدا می‌كند.
-'''دوره رومي'''
+==== گوتیک ====
+[[پرونده:معماری گوتیک.jpg|بندانگشتی|264x264px|معماری گوتیک، قابل بازیابی از https://veronikasadventure.com/from-madrid-private-tour-of-burgos-with-cathedral-entry/]]هنر گوتیک در اسپانیا تحت تاثیر کشور‌های دیگر اروپا به وجود آمد. برای مثال تحت تاثیر [[معماری گوتیک]] آلمان و [[فرانسه]]، کلیسای جامع بورگوس و لئون ساخته شدند. این بنا‌ها بسیار عظیم بوده و دارای تزیینات فراوانی هستند. ستون‌های بلند و تالار‌های عظیم در بنای کلیسا‌ها نقش اساسی داشتند.
+====[[معماری اسپانیا در دوره رنسانس|رنسانس]]====
+در [[اسپانیا]] رنسانس در اواخر قرن چهاردهم آغاز می‌شود. [[معماران اسپانیایی]] در ابتدای این دوره سبکی را از تلفیق کارهای هنر مندان جنوب ایتالیا با دیدگاه‌ها و خصوصیات محلی خودشان به وجود آوردند. این سبک جدید كه پلاترسک (Plateresque) نام داشت، دارای تزیینات بسیار پركار در نمای خارجی بنا بوده و نزدیک به دو قرن در معماری اسپانیا به كار گرفته شد.
-در اين دوره دو اتفاق مهم در معماري شبه جزيره ايبري رخ داد: يكي توسعه ی شهر ها و دومي ساخت بنا هاي بزرگ و عمراني. رومي ها با غلبه بر هيسپانيا در سال 218 قبل از ميلاد، شروع به انتقال داده هاي خود به شبه جزيره ايبري كردند. فرهنگ رومي توسط مردم محلي مورد تقليد قرار گرفت. رومي ها شهر هاي باستاني مختلفي مانند لوسیتانیا[53] ، کُردبا ، ایتالیسا[54] ، هیسپالیس[55] ، گادس[56] را توسعه دادند و شهر ها را به وسيله جاده به هم مرتبط ساختند. همين طور بناهايي همچون تئاتر مریدا[57] در اكسترِمادورا امروزي، پل هايي همچون آلکانترا[58] و مریدا بر روي رود تاخو  و پل كوردوبا بر روي رود گواد الكيبير از بنا هاي عظيمي است كه در دوره ی رومي ها ساخته شد، در این دوره شاهد گسترش معماري مذهبي در سراسر شبه جزيره هستیم، که از جمله آنها مي توان به مقابر کوردبا و مریدا اشاره كرد.
+تزیینات سطوح خارجی دانشگاه سالامنكا از نمونه‌های معماری پلاترسک محسوب می‌شود. ساخت قصر چارلز پنجم به وسیله پدرو ماچوکا (Pedro Machuca) در گرانادا به عنوان پیشبینی برای شكل گیری سبک مانریسم در نظر گرفته می‌شود. این بنا قبل از خلق آثار میكل آنژ و پالادیو (Palladio) كه كارهایشان به عنوان موثر ترین آثار در شكل گیری هنر مانریستی در نظر گرفته می‌شود، ساخته شده است. كم كم با گذر سال‌ها، معماری دوره رنسانس اسپانیا ویژگی‌هایی را كه از گوتیک وام داشت، رها كرد و بیشتر به هنر غنی دوره كلاسیک توجه كرد. از معماران صاحب سبک این دوره می‌توان به دیه گو سیلوئه (Diego Siloe) و رودریگو خیل دِ اونتانون (Rodrogo gil de Hontanon) اشاره كرد. بنای معروف اسكوریال، از دستاورد‌های این دوره [[هنر اسپانیا]] محسوب می‌شود.
+====[[معماری سبک باروک در اسپانیا|باروک]]====
+از بنا‌های این دوره می‌توان به نمای دانشگاه وایادولید كه توسط دیه گو تومه (Diego Tome) ساخته شد، و آسایشگاه سان فرناندو، كه پدرو دِریبرا آن را طراحی كرد، اشاره كرد. این سبک كه با كار شاگردان و پیروان اِرِرا در قرن هفدهم و در مادرید توسعه یافت، در حدود دهه 1730 به سبک روكوكو ختم شد. اولین آشنایی معماری اسپانیا با روكوكو در كلیسای جامع شهر مورسیا به چشم می‌آید. از بزرگترین معماران این سبک می‌توان به بِنتورا رودریگوئز (Ventura Rodriguez) اشاره كرد.
+====[[معماری نئو کلاسیک در اسپانیا|نئو کلاسیک]]====
+هوشمندی و خلاقیت معماران اسپانیایی را در ساده ترین بنا‌های دوره نئوكلاسیک، می‌توان بالاتر از بهترین بنا‌های عصر باروک دانست. در این دوره ترویج هنر زیر نظر مستقیم آكادمی‌ هنر‌های زیبای سان فرناندو صورت می‌گرفت. چهره شاخص و اصلی این دوره‌ی اسپانیا، خوان د ویانوئوا است؛ او مجموعه بنا‌های پرادو را ساخت، كه البته تا مدت‌ها بخش‌هایی به آن الحاق شد. ساخت این بنا بخشی از جاه طلبی‌های چارلز سوم، پادشاه [[اسپانیا]] بود، كه سعی داشت مادرید را به پایتخت هنری و علمی‌دنیا تبدیل كند. ویانوئوا چندین كاخ نیز در داخل اسكوریال و آرانخوئز برای خاندان سلطنتی ساخت كه در ترویج و بسط این سبک از معماری نقش مهمی‌ ایفا كرد.
+====قرن 19====
+[[پرونده:بانک ریو دِ لا پلاتا.jpg|بندانگشتی|275x275px|بانک ریو دِ لا پلاتا، برگرفته از ویکی‌مدیا، قابل بازیابی از https://veronikasadventure.com/from-madrid-private-tour-of-burgos-with-cathedral-entry/]]در این قرن شاهد ظهور چندین سبک از معماری هستیم. در نیمه دوم قرن نوزدهم، معمارانی كه در سبک‌های مختلف نئوگوتیک، نئوكلاسیک، نئوبیزانسی، نئورمانسک و چندین و چند سبک دیگر به فعالیت می‌پرداختند، سبكی را به وجود آوردند كه گلچینی از تمامی‌این سبک‌ها محسوب می‌شد. این سبک كه اکلکتیسیزم (Eclecticism) نام داشت، بنا‌هایی همچون بانک ریو دِ لا پلاتا (Rio de la Plata bank) و بیمارستان لابوررس (Laborers) را از خود باقی گذاشته است. نئومودخارها نیز توانستند سبک خود را در خارج از اسپانیا گسترش دهند.
-'''دوره پيشا رومي'''[59]
+امیلیو رودریگوئز آیوسو (Emilio Rodriguez ayuso) از سردمداران این سبک در معماری اسپانیا به شمار می‌رود. استفاده از طاق‌های نعل اسبی و آجركاری‌هایی با طرح‌های انتزاعی در سطوح خارجی بنا، از المان‌هایی بود كه معماران این سبک از پیشینیان خود وام گرفته بودند. معماری شیشه و آهن به عنوان مواد خام اصلی در ساختمان سازی، بعد و در طول انقلاب صنعتی از دیگر اتفاقات مهم دنیای معماری در قرن نوزدهم بود. از معماران خوشنام اسپانیایی كه همگام با سایر كشور‌های اروپایی در همه گیری این گونه از معماری فعالیت می‌كردند، می‌توان به آلبرتو دل پالاسیو (Alberto del Palacio) و ریکاردو بوسکو (Ricardo bosco) اشاره كرد.
+====قرن 20====
+====[[معماری مدرن کاتالانی در اسپانیا|معماری مدرن کاتالانی]]====
+در این سبک از معماری منبع الهام در ساخت بنا‌ها، بیش از پیش به طبیعت نزدیک می‌شود. از معماران بنام این سبک می‌توان به آنتونی گائودی اشاره كرد كه كارهایش در كاتالونیا، لئون و كانتابریا، سنت‌های گذشته را با دیدگاه‌های جدید به خصوص الهام پذیری از طبیعت تركیب كرده است. از دیگر معماران این سبک می‌توان لوئیس دومنک‌ ای مونتانر (Luis Domenech i montaner) را نام برد.
-واژه pre-Romanesque اشاره به هنر مسيحي بعد از عصر كلاسيك و قبل از هنر رومي دارد. در اين دوره از هنر اسپانيا، شاهد انواع مختلف معماري هستيم كه متاثر از فرهنگ هاي گوناگون موجود در اين منطقه بود.
+در اسپانیای معاصر دو دسته از معماران مدرن را می‌توان شناسایی كرد: دسته اول، معمارانی كه به خلق آثار مدرن در حوزه معماری می‌پردازند؛ و دسته دوم كه مبانی به كار رفته در معماری مدرن را نیز زیر سوال برده و دست به ساختارشكنی‌های اساسی می‌زنند<ref>برگرفته از http://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_architecture</ref><ref>فاخری، مهدی(1392). جامعه و فرهنگ [[اسپانیا]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار)</ref>.
-'''معماري آستوريان''' [60]
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[معماری در آرژانتین]]؛ [[معماری در کانادا]]؛ [[معماری در روسیه]]؛ [[معماری در تونس]]؛ [[معماری در ژاپن]]؛ [[معماری در کوبا]]؛ [[هنر معماری در چین]]؛ [[معماری در سنگال]]؛ [[معماری در مالی]]؛ [[معماری در ساحل عاج]]؛ [[معماری در تایلند]]؛ [[معماری در اوکراین]]؛ [[معماری در اردن]]؛ [[معماری در اتیوپی]]؛ [[معماری در سیرالئون]]؛ [[معماری در قطر]]؛ [[معماری در تاجیکستان]]؛ [[معماری در سریلانکا]]
-در اين معماري شاهد تركيبي از معماري بسيگودي و سنت ها و فرهنگ محلي هستيم. با توجه به امپراتوري قدرتمند آستوریان، معماري نيز مانند ساير هنر ها اختصاص به طبقه در بار يافت و اساساً معماري  سلطنتي رشد یافت. معماري آستوريان پيشا رومي را مي توان به پنج بخش تاريخي تقسيم كرد. دوره اول از سلطنت شاه فافیلا[61] آغاز و تا پايان سلطنت ورمودو[62] اول ادامه مي يابد. (791-737 )؛ دوره ی دوم، دوره ی سلطنت آلفونسو دوم (842-791 ) را شامل مي شد. از بنا هاي معروف اين دو دوره به كليساي سان خولیان د لوسپرادوس[63] در اویدو[64] كه داراي فرسك هايي نمادگرايانه با الهام از نقاشي هاي مذهبي رومي است، مي توان اشاره كرد. پنجره هاي سه تايي مشبك كاري، اولين بار در اين دوره در بنا هاي مذهبي به كار رفت. تالار مقدس كليساي جامع اوبيِدو، سان پدرو دِ نورا[65]و سانتا ماریا د بندونس[66] نيز متعلق به دو دوره اول معماري آستوریایی است. دوره سوم شامل سلطنت راميرو اول و اردونو[67] اول ( 866-842 ) مي شود. در اين دوره نيز شاهد دست آورد هايي جديد در تزيين بنا هستيم، كه برخي از آن ها نزديك به تزيينات در بنا هاي معماري سبك دمشق است. كليساي سانتا کریستینا دِ لما [68]در اين دوره ساخته شد. دوره ی چهارم متعلق به پادشاهي آلفونسو سوم ( 910-866 ) است. در اين دوره تأثير هنر مستعرب را بر معماري آستوريايي شاهد هستيم كه با طاق هاي نعل اسبي متمايز مي شود. دوره آخر نيز هم زمان با تغيير مركز سلطنت به لئون به پايان مي رسد.
+== کتابشناسی ==
+<references />
-'''معماري بسيگودي'''
+[[رده:هنرهای تجسمی]]
-بنا هاي شاخص باقيمانده از اين گونه معماري، مربوط به قرن ششم ميلادي است. كليساي سان کوگات دِل بایس[1] در بارسلونا و كليساي سانتا ماریا دل لارا[2]در بورگوس[3] ‌از بنا هاي مربوط به اين سبك معماري است. از شاخصه هاي معماري سبك بسيگودي، مي توان به پلان هاي باسيليكايي و يا صليب يوناني كه گاها با هم تركيب مي شدند، طاق هاي جفتي و تزيين با نقش مايه هاي گياهي و حيواني اشاره كرد.
-'''معماري آندلس'''
-'''خلافت كُردوبا'''
-پس از غلبه مسلمانان بر اسپانيايي ها به سركردگي طارف ابن زياد، در قرن هشتم ميلادي و سقوط خاندان بني اميه در دمشق، عبد الرحمن، تنها بازمانده خاندان بني اميه از سوريه گريخت و به اسپانيا مهاجرت كرد و توانست در كُردوبا، كه مركز زندگي مهاجران دمشقي در اسپانيا بود، سلطنت خويش را برقرار سازد. حضور مسلمانان دمشقي در كوردوبا، سبب ايجاد سبك جديد از معماري شد كه تحت تاثير فرهنگ دمشق و فرهنگ بومي موجود در منطقه بود. كُردوبا در اندك زماني تبديل به پايتخت فرهنگي مغرب زمين گشت و اين پيشگامي را بيش از دويست و پنجاه سال حفظ كرد.
-'''مودخار'''[4]
-اين سبك معماري متاثر از معماري مسلمانان در سرزمين هاي مسيحي نشين اسپانيا بود كه جزیی از هنر مسيحي به شمار نمي آمدند، و از آن به نام مودخار ياد مي شود. اين سبك در بين قرون 12 تا 16 ميلادي گسترش يافت و در آن از اِلمان هاي معماري اسلامي در ساخت و تزيين بنا هاي مسيحي استفاده مي كردند. در اين سبك از آجر به عنوان ماده اصلي در ساخت بنا استفاده مي شد. از ديگر شاخصه هاي اسلامي به كار رفته در بنا هاي اين دوره، مي توان گچ بري، آجركاري، منبت كاري و تزيينات فلزي را نام برد كه در جلوه بخشي به بنا ها تاثير فراوان داشتند. معروف ترين بناي ساخته شده در اين سبك، كليساي شهر تولدو است.
-'''رومي وار'''[5]
-اين سبك در اسپانيا اولين بار در قرن دهم و يازدهم ميلادي خودش را نشان داد و بيشتر شرق و شمال اسپانيا و مناطق بارسلونا، تاراگونا و اوئسكا را تحت تاثير خود قرار داد. اين سبك در معماري بسيار ابتدايي است و در آن بيشتر از ديوار های ضخيم و تكرار تزيينات ريتميك در طاق ها استفاده شده است. اين سبك در ادامه، تحت نفوذ فرهنگ Cluny كه از فرانسه وارد اسپانيا شده بود، تكميل مي شود. اين سبك تكوين يافته را در كليساي جامع سانتیاگو دِ کومپوستلا[6] مي توان مشاهده كرد. سبك رومانسك قرن دوازدهمی، كه در آن از طاق هاي جفتي و تزيينات راه راه استفاده مي شد در كليساي جامع جاکا[7] ظهور پيدا مي كند.
-'''گوتیک'''
-هنر گوتيك در اسپانيا تحت تاثير كشور هاي ديگر اروپا به وجود آمد. براي مثال تحت تاثير معماري گوتيك آلمان و فرانسه، كليساي جامع بورگوس و لئون ساخته شدند. اين بنا ها بسيار عظيم بوده و داراي تزيينات فراواني هستند. ستون هاي بلند و تالار هاي عظيم در بناي كليسا ها نقش اساسي داشتند.
-'''رنسانس'''
-در اسپانيا رنسانس در اواخر قرن چهاردهم آغاز مي شود. معماران اسپانيايي در ابتداي اين دوره سبكي را از تلفيق كار هاي هنر مندان جنوب ايتاليا با ديدگاه ها و خصوصيات محلي خودشان به وجود آوردند. اين سبك جديد كه پلاترسک[8] نام داشت، داراي تزيينات بسيار پركار در نماي خارجي بنا بوده و نزديك به دو قرن در معماري اسپانيا به كار گرفته شد.  تزيينات سطوح خارجي دانشگاه سالامنكا از نمونه هاي معماري پلاترسک محسوب مي شود. ساخت قصر چارلز پنجم به وسيله پدرو ماچوکا[9] در گرانادا به عنوان پيشبيني براي شكل گيري سبك مانريسم در نظر گرفته مي شود. اين بنا قبل از خلق آثار ميكل آنژ و پالادیو[10] كه كارهايشان به عنوان موثر ترين آثار در شكل گيري هنر مانريستي در نظر گرفته مي شود، ساخته شده است. كم كم با گذر سال ها، معماري دوره رنسانس اسپانيا ويژگي هايي را كه از گوتيك وام داشت، رها كرد و بيشتر به هنر غني دوره كلاسيك توجه  كرد. از معماران صاحب سبك اين دوره مي توان به دیه گو سیلوئه[11] و رودریگو خیل دِ اونتانون[12] اشاره كرد. بناي معروف اسكوريال، از دستاورد هاي اين دوره هنر اسپانيا محسوب مي شود.
-'''باروک'''
-از بنا هاي اين دوره مي توان به نماي دانشگاه وايادوليد كه توسط دیه گو تومه[13] ساخته شد، و آسايشگاه سان فرناندو، كه پدرو دِريبرا آن را طراحي كرد، اشاره كرد. اين سبك كه با كار شاگردان و پيروان اِرِرا در قرن هفدهم و در مادريد توسعه يافت، در حدود دهه 1730 به سبك روكوكو ختم شد. اولين آشنايي معماري اسپانيا با روكوكو در كليساي جامع شهر مورسيا به چشم مي آيد. از بزرگترين معماران اين سبك مي توان به بِنتورا رودریگوئز[14] اشاره كرد.
-'''نئو کلاسیک'''
-هوشمندي و خلاقيت معماران اسپانيايي را در ساده ترين بنا هاي دوره نئوكلاسيك، مي توان بالاتر از بهترين بنا هاي عصر باروك دانست. در اين دوره ترويج هنر زير نظر مستقيم آكادمي هنر هاي زيباي سان فرناندو صورت مي گرفت. چهره شاخص و اصلي اين دوره ی اسپانيا، خوان د ویانوئوا است؛ او مجموعه بنا هاي پرادو را ساخت، كه البته تا مدت ها بخش هايي به آن الحاق شد. ساخت اين بنا بخشی از جاه طلبي هاي چارلز سوم، پادشاه اسپانيا بود، كه سعي داشت مادريد را به پايتخت هنري و علمي دنيا تبديل كند. ویانوئوا چندين كاخ نيز در داخل اسكوريال و آرانخوئز براي خاندان سلطنتي ساخت كه در ترويج و بسط اين سبك از معماري نقش مهمي ايفا كرد.
-'''قرن 19'''
-در اين قرن شاهد ظهور چندين سبك از معماري هستيم. در نيمه دوم قرن نوزدهم، معماراني كه در سبك هاي مختلف نئوگوتيك، نئوكلاسيك، نئوبيزانسي، نئورمانسك و چندين و چند سبك ديگر به فعاليت مي پرداختند، سبكي را به وجود آوردند كه گلچيني از تمامي اين سبك ها محسوب مي شد. اين سبك كه اکلکتیسیزم[15] نام داشت، بنا هايي همچون بانك ریو دِ لا پلاتا[16]و بيمارستان لابوررس[17] را از خود باقي گذاشته است. نئومودخارها نیز توانستند سبك خود را در خارج از اسپانيا گسترش دهند. امیلیو رودریگوئز آیوسو[18] از سردمداران اين سبك در معماري اسپانيا به شمار مي رود. استفاده از طاق هاي نعل اسبي و آجركاري هايي با طرح هاي انتزاعي در سطوح خارجي بنا، از المان هايي بود كه معماران اين سبك از پيشينيان خود وام گرفته بودند. معماري شيشه و آهن به عنوان مواد خام اصلي در ساختمان سازي، بعد و در طول انقلاب صنعتي از ديگر اتفاقات مهم دنياي معماري در قرن نوزدهم بود. از معماران خوشنام اسپانيايي كه همگام با ساير كشور هاي اروپايي در همه گيري اين گونه از معماري فعاليت مي كردند، مي توان به آلبرتو دل پالاسیو[19] و ریکاردو بوسکو[20] اشاره كرد.
-'''قرن 20'''
-'''معماری مدرن کاتالانی'''
-در اين سبك از معماري منبع الهام در ساخت بنا ها، بيش از پيش به طبيعت نزديك مي شود. از معماران بنام اين سبك مي توان به آنتوني گائودي اشاره كرد كه كارهايش در كاتالونيا، لئون و كانتابريا، سنت هاي گذشته را با ديدگاه هاي جديد به خصوص الهام پذيري از طبيعت تركيب كرده است. از ديگر معماران اين سبك مي توان لوئیس دومنک ای مونتانر[21] را نام برد.
-در اسپانياي معاصر دو دسته از معماران مدرن را مي توان شناسايي كرد: دسته اول، معماراني كه به خلق آثار مدرن در حوزه معماري مي پردازند؛ و دسته دوم كه مباني به كار رفته در معماري مدرن را نيز زير سوال برده و دست به ساختارشكني هاي اساسي مي زنند.[22]