موسسات فرهنگی غير رسمی اردن: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «مؤسسات فرهنگي غير رسمي‌عمدتاً انجمن‌هاي فرهنگي فعال در اردن مي''''باشند که از زمان برپايي دولت پادشاهي اردن آغاز به کار کرده اند که بيشتر آن''''ها در شهرهاي بزرگ قرار دارند؛ مهم ترين اين انجمن''''ها، انجمن اميرعبدالله است که گروهي از اديبان...» ایجاد کرد) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
مؤسسات | مؤسسات فرهنگی غیر رسمی عمدتاً انجمن‌های فرهنگی فعال در [[اردن]] می‌باشند که از زمان برپایی دولت پادشاهی اردن آغاز به کار کرده‌اند که بیشتر آنها در شهرهای بزرگ قرار دارند؛ مهم‌ترین این انجمن‌ها، انجمن امیرعبدالله است که گروهی از ادیبان و شاعران [[سوریه]]، عراق، [[لبنان]] و [[اردن]] در آن فعالیت می‌کنند<ref>العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 115</ref>. از دیگر انجمن‌های فرهنگی [[اردن]] می‌توان بدین شرح نام برد؛ انجمن «هومنتمن» در عمان تأسیس در سال 1946، انجمن «الشباب الریاضی» در سال 1946، انجمن «الاهلی» در سال 1944، انجمن «الجزیرة» در سال 1947، انجمن «الجیل الجدید» در سال 1950، انجمن «خریجی الجامعــة الامیرکیــة»، انجمن «الاسرة البیضاء»، انجمن «الشابات المسیحیات»؛ بیشتر این انجمن‌ها در دو شهر سلط و اربد مستقرند<ref>العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 116</ref>. علاوه بر این انجمن‌ها مؤسسات فرهنگی غیررسمی دیگری نیز در [[اردن]] وجود دارد که اهم آنها عبارت‌اند از: | ||
===== [[گروه کتابخانه های اردن|گروه کتابخانه‌های اردن]] ===== | |||
گروه کتابخانه‌های [[اردن]] که در سال 1965 تأسیس شد. اهداف آن شامل تأسیس کتابخانه‌های مختلف و مراکز ثبت و آرشیو، توسعه خدمات و امکانات کتابخانه‌ها و بهبود فضاهای کتابخانه‌ها و... است. | |||
===== [[انجمن نويسندگان اردن|انجمن نویسندگان اردن]] ===== | |||
انجمن نویسندگان اردنی که مؤسسه‌ای فرهنگی و مردمی به شمار می‌رود و دارای نظام مستقل ویژه‌ای است. این مؤسسه برای اولین بار به عنوان انجمنی عادی، در سال 1966 میلادی در عمان پایتخت [[اردن]] به ثبت رسید و از آن زمان تا کنون دوبار در سال‌های 1971م و 1974م قانون این مؤسسه تعدیل و اصلاح شده است. اولین نشست این انجمن به صورت رسمی در سال 1974م در باشگاه فارغ التحصیلان دانشگاه [[اردن]] برگزار شد که در آن نماینده‌ای از سوی وزارت کشور حضور داشت و با یک دقیقه سکوت به احترام [[محمود سیف الدین الایرانی]] یکی از اعضای کمیته مؤسسان این انجمن همراه شد. | |||
از اعضای کمیته موسسان انجمن نویسندگان اردنی می‌توان افراد سرشناسی همچون دکتر محمود السمرة، دکتر عبدالرحمن یاغی، دکتر‌هانی العمد، دکتر فواز طوقان، روکس العزیزی، سالم النحاس و مرحوم محمود سیف الدین الایرانی را نام برد. این انجمن با هدف توسعه حرکت فکری و ادبی در [[اردن]]، شناساندن ادیبان و نویسندگان مناطق اشغالی و دفاع از حقوق آنان، تشویق طرح‌ها و تحقیقات در زمینه‌های ادبیاتی و فکری، صدور و چاپ مطبوعات ادبی، تحکیم روابط بین ادیبان و... به وجود آمد<ref>العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 120</ref>. | |||
از مواد اساسنامه انجمن نویسندگان اردنی می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد: | |||
از | * فعال سازی حرکت فکری و ادبی اردن از طریق گسترش آن و تلاش برای افزایش تعداد خوانندگان اردنی و ایجاد ساختاری فرهنگی و فکری در نزد مردم این کشور؛ | ||
* فراهم آوری شرایط مناسب برای رشد و تحول مبدعانه نویسندگان عربی در زمینه‌های آفرینش و بیان اندیشه در فضای آزاد همگانی؛ | |||
* الهام‌گیری از جوانب انسانی و ملی موجود در میراث ملی و ادبی مردم [[اردن]] و قرار دادن آن در جریان ادبیات جهانی؛ | |||
* صدور مطبوعات و نشریات ادبی که تریبونی برای نویسنده اردنی و انتشار آثارش به شمار می‌رود؛ | |||
* تلاش برای تأمین سطح زندگی مناسب برای نویسندگان اردنی، تا بتوانند در شرایط ثبات مادی و معنوی آثار درخشانی را خلق و ماندگار کنند. | |||
تعداد اعضای انجمن نویسندگان اردنی را بیش از هزار تن می‌توان برشمرد که در کمیسیون‌های شعر، داستان و رمان، نقد ادبی، درام، ادبیات کودکان، میراث ملی و کتابخانه مشغول به کار هستند. دهه هشتاد شاهد تحولات بزرگی در زمینه مؤسسات فرهنگی بود و انجمن‌ها و مؤسسات زیادی در زمینه‌های فرهنگی پدید آمدند. یکی از مهم‌ترین این موسسات فرهنگی موسسه عبدالحمید شومان می‌باشد. | |||
===== [[موسسه فرهنگی عبدالحميد شومان|مؤسسه عبدالحمید شومان]] ===== | |||
مؤسسه فرهنگی عبدالحمید شومان در سال 1980 میلادی با تصمیم هیئت عمومی بانک عربی و در سالروز عبدالحمید شومان مؤسس این بانک در عمان پایتخت [[اردن]] آغاز به کار کرد. از آغاز به کار این مؤسسه فرهنگی، اعضای آن اهدافش را این گونه برشمردند: | |||
* شرکت مستقیم و غیرمستقیم در پژوهش‌های علمی عربی و فعال سازی آن از طریق مؤسسات، کمیسیون‌ها و افراد که به افزایش معرفت و علم آموزی جهان عرب بینجامد. اهتمام مؤسسه عبدالحمید شومان بیشتر متوجه پژوهش‌ها و مطالعات در علوم تجربی، تطبیقی و تکنولوژی و همچنین علوم انسانی است؛ | |||
* سهیم شدن در ساخت نسلی از دانشمندان، کارشناسان و متخصصان عرب که به زمینه‌های علوم تجربی، تطبیقی و تکنولوژی می‌پردازند و استفاده جهان عرب از دستاوردهای این افراد که در شرایط کنونی علوم آزمایشگاهی و فناوری در آن اهمیت ویژه‌ای در جهان به دست آورده است. | |||
مؤسسه عبدالحمید شومان تاکنون اقداماتی همچون تشویق به ایجاد جنبشی فرهنگی و علمی با مشارکت آحاد مردم [[اردن]] را انجام داده و تسهیلاتی را برای کسب مهارت‌های شغلی از طرق علمی و فرهنگی با حضور کارشناسان و به کارگیری دستگاه‌های جدید به مردم این کشور ارائه نموده است. این مؤسسه همچنین از آغاز به کار خود با میزبانی از مشاهیر ادبی جهان عرب در [[اردن]] همچون محمود درویش، عبدالوهاب البیاتی، بلند الحیدری، توفیق فیاض و سمیر فرید همکاری‌های مستمری با نخبگان زنده جهان عرب داشته است<ref>العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 122-121</ref>. | |||
===== [[موسسه آل البيت اردن|مؤسسه آل البیت]] ===== | |||
این مؤسسه خود را به عنوان یک هیئت علمی اسلامی و جهانی، مستقل، غیر دولتی معرفی کرده است. مؤسسه آل البیت در سال 1980 میلادی به دستور ملک حسین پادشاه اردن با ریاست [[ناصرالدين الاسد|ناصرالدین الاسد]] ایجاد شد. پیش از تشکیل در تاریخ 1981/2/2 میلادی 23 تن از دانشمندان جهان اسلام اساسنامه این مؤسسه را تنظیم و تصویب کردند. از اهداف مؤسسه آل البیت می‌توان به معرفی شریعت اسلام و نقاط درخشان آن، پاکسازی فرهنگ اسلامی و ترویج مفاهیم دقیق از اسلام و میراث برجای مانده از آن اشاره کرد. همچنین ارائه جهان بینی اسلام در شرایط کنونی، همکاری بیشتر علمای اسلام و تبادل نظر در نشست‌های سالیانه از دیگر اهداف این مؤسسه است. | |||
از دیگر [[نهادها و سازمان‌های فرهنگی اردن]] که تأثیر‌گذاری قابل ملاحظه‌ای در تاریخ معاصر این کشور داشته‌اند مجمع زبان عربی [[اردن]]، مجمع فکر عربی، مؤسسه نور الحسین، جمعیت کتابخانه‌های [[اردن]] و چند مؤسسه کوچک هستند. | |||
===== [[مجمع زبان عربی اردن]] ===== | |||
[[مجمع زبان عربی اردن]] در سال 1976 تأسیس شد و اهداف آن عبارت‌اند از: ایجاد معاجم و فرهنگ لغت‌ها، ایجاد فرهنگ لغت و معاجم، احیاء میراث عربی و اسلامی در زبان و آداب و هنر و سایر علوم، تولید اصطلاحات علوم و آداب و هنر <ref>العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 125</ref> | |||
===== [[انجمن فرهنگی اربد]] ===== | |||
[[انجمن فرهنگی اربد]] در سال 1982 در شهر اربد تأسیس شد. اهداف آن عبارت‌اند از: تشویق فعالیت‌های فکری و فرهنگی و ادبی، حمایت از نویسندگان و پژوهشگران و فعالیت در جوی مملو از آزادی، وطن دوستی و روحیه جهاد و دفاع است<ref>العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 127</ref>. | |||
===== [[موسسه نورالحسين اردن|مؤسسه نورالحسین]] ===== | |||
مؤسسه نورالحسین در سال 1945 با هیئت امنای پانزده نفری به ریاست ملکه نورالحسین تشکیل شده است. اهداف آن شامل مشارکت در ساخت جامعه‌ای آباد و بزرگ، تحقق اهداف جامعه، بیداری [[اردن|کشور اردن]] در جنبه‌های مختلف است<ref>العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 126</ref>. | |||
===== [[اتحاديه نويسندگان و ادبای اردن|اتحادیه نویسندگان و ادبای اردن]] ===== | |||
اتحادیه نویسندگان و ادبای [[اردن]] در سال 1985 با هدف توسعه حرکت فرهنگی تلاش‌های اعضا و هماهنگی بین آنها، توجه به نویسندگان جوان، توجه به فرهنگ عربی و مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی و فکری تأسیس شد. | |||
در دهه نود نیز انجمن‌های زیادی در شهرهای عمان، جرش، اربد، عقبه، عجلون، زرقاء، طفیله و مادبا و... با هدف احیای میراث و هنر و ادامه فعالیت‌های فرهنگی و هنری و اجتماعی و اجرای طرح‌های فرهنگی و تشکیل گروه‌های فرهنگی به وجود آمدند<ref>العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 128</ref>. | |||
تحولات دموکراتیک در [[اردن]] به دنبال فضای نسبتاً آزاد فکری به نویسندگان و فرهنگیان فرصت داد تا مؤسسات فکری و فلسفی دیگری پدید آورند؛ از جمله جمعیــة الاردنیــة للدراسات المستقبلیــة که در سال 1991 در عمان به‌وجود آمد و منحل شد. انجمن الفکر الدیمقراطی در سال 1991 عمان، انجمن‌های السلام الاردنی و مناهضــة الصهیونیــة والنصریــة در سال 1992، الجمعیــة الفلسفیــة الاردنیــة در سال 1993 عمان، انجمن الفکر الاشتراکی در سال 1993 عمان و الوطنیــة للحریــة و النهج الدیمقراطی که در سال 1993 در عمان به‌وجود آمدند. در سال 1995 انجمن الجمعیــة الاردنیــة الدیمقراطیــة در عمان و انجمن رابطــة السلام الاردنیــة در اربد به وجود آمدند<ref>العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 129</ref><ref>لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>. | |||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[نظام فرهنگی اردن]]؛ [[مدیریت فرهنگی اردن]]؛ [[نهادها و سازمان‌های فرهنگی اردن]] | |||
== کتابشناسی == | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۹ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۰۸
مؤسسات فرهنگی غیر رسمی عمدتاً انجمن‌های فرهنگی فعال در اردن می‌باشند که از زمان برپایی دولت پادشاهی اردن آغاز به کار کرده‌اند که بیشتر آنها در شهرهای بزرگ قرار دارند؛ مهم‌ترین این انجمن‌ها، انجمن امیرعبدالله است که گروهی از ادیبان و شاعران سوریه، عراق، لبنان و اردن در آن فعالیت می‌کنند[۱]. از دیگر انجمن‌های فرهنگی اردن می‌توان بدین شرح نام برد؛ انجمن «هومنتمن» در عمان تأسیس در سال 1946، انجمن «الشباب الریاضی» در سال 1946، انجمن «الاهلی» در سال 1944، انجمن «الجزیرة» در سال 1947، انجمن «الجیل الجدید» در سال 1950، انجمن «خریجی الجامعــة الامیرکیــة»، انجمن «الاسرة البیضاء»، انجمن «الشابات المسیحیات»؛ بیشتر این انجمن‌ها در دو شهر سلط و اربد مستقرند[۲]. علاوه بر این انجمن‌ها مؤسسات فرهنگی غیررسمی دیگری نیز در اردن وجود دارد که اهم آنها عبارت‌اند از:
گروه کتابخانه‌های اردن
گروه کتابخانه‌های اردن که در سال 1965 تأسیس شد. اهداف آن شامل تأسیس کتابخانه‌های مختلف و مراکز ثبت و آرشیو، توسعه خدمات و امکانات کتابخانه‌ها و بهبود فضاهای کتابخانه‌ها و... است.
انجمن نویسندگان اردن
انجمن نویسندگان اردنی که مؤسسه‌ای فرهنگی و مردمی به شمار می‌رود و دارای نظام مستقل ویژه‌ای است. این مؤسسه برای اولین بار به عنوان انجمنی عادی، در سال 1966 میلادی در عمان پایتخت اردن به ثبت رسید و از آن زمان تا کنون دوبار در سال‌های 1971م و 1974م قانون این مؤسسه تعدیل و اصلاح شده است. اولین نشست این انجمن به صورت رسمی در سال 1974م در باشگاه فارغ التحصیلان دانشگاه اردن برگزار شد که در آن نماینده‌ای از سوی وزارت کشور حضور داشت و با یک دقیقه سکوت به احترام محمود سیف الدین الایرانی یکی از اعضای کمیته مؤسسان این انجمن همراه شد.
از اعضای کمیته موسسان انجمن نویسندگان اردنی می‌توان افراد سرشناسی همچون دکتر محمود السمرة، دکتر عبدالرحمن یاغی، دکتر‌هانی العمد، دکتر فواز طوقان، روکس العزیزی، سالم النحاس و مرحوم محمود سیف الدین الایرانی را نام برد. این انجمن با هدف توسعه حرکت فکری و ادبی در اردن، شناساندن ادیبان و نویسندگان مناطق اشغالی و دفاع از حقوق آنان، تشویق طرح‌ها و تحقیقات در زمینه‌های ادبیاتی و فکری، صدور و چاپ مطبوعات ادبی، تحکیم روابط بین ادیبان و... به وجود آمد[۳].
از مواد اساسنامه انجمن نویسندگان اردنی می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:
- فعال سازی حرکت فکری و ادبی اردن از طریق گسترش آن و تلاش برای افزایش تعداد خوانندگان اردنی و ایجاد ساختاری فرهنگی و فکری در نزد مردم این کشور؛
- فراهم آوری شرایط مناسب برای رشد و تحول مبدعانه نویسندگان عربی در زمینه‌های آفرینش و بیان اندیشه در فضای آزاد همگانی؛
- الهام‌گیری از جوانب انسانی و ملی موجود در میراث ملی و ادبی مردم اردن و قرار دادن آن در جریان ادبیات جهانی؛
- صدور مطبوعات و نشریات ادبی که تریبونی برای نویسنده اردنی و انتشار آثارش به شمار می‌رود؛
- تلاش برای تأمین سطح زندگی مناسب برای نویسندگان اردنی، تا بتوانند در شرایط ثبات مادی و معنوی آثار درخشانی را خلق و ماندگار کنند.
تعداد اعضای انجمن نویسندگان اردنی را بیش از هزار تن می‌توان برشمرد که در کمیسیون‌های شعر، داستان و رمان، نقد ادبی، درام، ادبیات کودکان، میراث ملی و کتابخانه مشغول به کار هستند. دهه هشتاد شاهد تحولات بزرگی در زمینه مؤسسات فرهنگی بود و انجمن‌ها و مؤسسات زیادی در زمینه‌های فرهنگی پدید آمدند. یکی از مهم‌ترین این موسسات فرهنگی موسسه عبدالحمید شومان می‌باشد.
مؤسسه عبدالحمید شومان
مؤسسه فرهنگی عبدالحمید شومان در سال 1980 میلادی با تصمیم هیئت عمومی بانک عربی و در سالروز عبدالحمید شومان مؤسس این بانک در عمان پایتخت اردن آغاز به کار کرد. از آغاز به کار این مؤسسه فرهنگی، اعضای آن اهدافش را این گونه برشمردند:
- شرکت مستقیم و غیرمستقیم در پژوهش‌های علمی عربی و فعال سازی آن از طریق مؤسسات، کمیسیون‌ها و افراد که به افزایش معرفت و علم آموزی جهان عرب بینجامد. اهتمام مؤسسه عبدالحمید شومان بیشتر متوجه پژوهش‌ها و مطالعات در علوم تجربی، تطبیقی و تکنولوژی و همچنین علوم انسانی است؛
- سهیم شدن در ساخت نسلی از دانشمندان، کارشناسان و متخصصان عرب که به زمینه‌های علوم تجربی، تطبیقی و تکنولوژی می‌پردازند و استفاده جهان عرب از دستاوردهای این افراد که در شرایط کنونی علوم آزمایشگاهی و فناوری در آن اهمیت ویژه‌ای در جهان به دست آورده است.
مؤسسه عبدالحمید شومان تاکنون اقداماتی همچون تشویق به ایجاد جنبشی فرهنگی و علمی با مشارکت آحاد مردم اردن را انجام داده و تسهیلاتی را برای کسب مهارت‌های شغلی از طرق علمی و فرهنگی با حضور کارشناسان و به کارگیری دستگاه‌های جدید به مردم این کشور ارائه نموده است. این مؤسسه همچنین از آغاز به کار خود با میزبانی از مشاهیر ادبی جهان عرب در اردن همچون محمود درویش، عبدالوهاب البیاتی، بلند الحیدری، توفیق فیاض و سمیر فرید همکاری‌های مستمری با نخبگان زنده جهان عرب داشته است[۴].
مؤسسه آل البیت
این مؤسسه خود را به عنوان یک هیئت علمی اسلامی و جهانی، مستقل، غیر دولتی معرفی کرده است. مؤسسه آل البیت در سال 1980 میلادی به دستور ملک حسین پادشاه اردن با ریاست ناصرالدین الاسد ایجاد شد. پیش از تشکیل در تاریخ 1981/2/2 میلادی 23 تن از دانشمندان جهان اسلام اساسنامه این مؤسسه را تنظیم و تصویب کردند. از اهداف مؤسسه آل البیت می‌توان به معرفی شریعت اسلام و نقاط درخشان آن، پاکسازی فرهنگ اسلامی و ترویج مفاهیم دقیق از اسلام و میراث برجای مانده از آن اشاره کرد. همچنین ارائه جهان بینی اسلام در شرایط کنونی، همکاری بیشتر علمای اسلام و تبادل نظر در نشست‌های سالیانه از دیگر اهداف این مؤسسه است.
از دیگر نهادها و سازمان‌های فرهنگی اردن که تأثیر‌گذاری قابل ملاحظه‌ای در تاریخ معاصر این کشور داشته‌اند مجمع زبان عربی اردن، مجمع فکر عربی، مؤسسه نور الحسین، جمعیت کتابخانه‌های اردن و چند مؤسسه کوچک هستند.
مجمع زبان عربی اردن
مجمع زبان عربی اردن در سال 1976 تأسیس شد و اهداف آن عبارت‌اند از: ایجاد معاجم و فرهنگ لغت‌ها، ایجاد فرهنگ لغت و معاجم، احیاء میراث عربی و اسلامی در زبان و آداب و هنر و سایر علوم، تولید اصطلاحات علوم و آداب و هنر [۵]
انجمن فرهنگی اربد
انجمن فرهنگی اربد در سال 1982 در شهر اربد تأسیس شد. اهداف آن عبارت‌اند از: تشویق فعالیت‌های فکری و فرهنگی و ادبی، حمایت از نویسندگان و پژوهشگران و فعالیت در جوی مملو از آزادی، وطن دوستی و روحیه جهاد و دفاع است[۶].
مؤسسه نورالحسین
مؤسسه نورالحسین در سال 1945 با هیئت امنای پانزده نفری به ریاست ملکه نورالحسین تشکیل شده است. اهداف آن شامل مشارکت در ساخت جامعه‌ای آباد و بزرگ، تحقق اهداف جامعه، بیداری کشور اردن در جنبه‌های مختلف است[۷].
اتحادیه نویسندگان و ادبای اردن
اتحادیه نویسندگان و ادبای اردن در سال 1985 با هدف توسعه حرکت فرهنگی تلاش‌های اعضا و هماهنگی بین آنها، توجه به نویسندگان جوان، توجه به فرهنگ عربی و مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی و فکری تأسیس شد.
در دهه نود نیز انجمن‌های زیادی در شهرهای عمان، جرش، اربد، عقبه، عجلون، زرقاء، طفیله و مادبا و... با هدف احیای میراث و هنر و ادامه فعالیت‌های فرهنگی و هنری و اجتماعی و اجرای طرح‌های فرهنگی و تشکیل گروه‌های فرهنگی به وجود آمدند[۸].
تحولات دموکراتیک در اردن به دنبال فضای نسبتاً آزاد فکری به نویسندگان و فرهنگیان فرصت داد تا مؤسسات فکری و فلسفی دیگری پدید آورند؛ از جمله جمعیــة الاردنیــة للدراسات المستقبلیــة که در سال 1991 در عمان به‌وجود آمد و منحل شد. انجمن الفکر الدیمقراطی در سال 1991 عمان، انجمن‌های السلام الاردنی و مناهضــة الصهیونیــة والنصریــة در سال 1992، الجمعیــة الفلسفیــة الاردنیــة در سال 1993 عمان، انجمن الفکر الاشتراکی در سال 1993 عمان و الوطنیــة للحریــة و النهج الدیمقراطی که در سال 1993 در عمان به‌وجود آمدند. در سال 1995 انجمن الجمعیــة الاردنیــة الدیمقراطیــة در عمان و انجمن رابطــة السلام الاردنیــة در اربد به وجود آمدند[۹][۱۰].
نیز نگاه کنید به
نظام فرهنگی اردن؛ مدیریت فرهنگی اردن؛ نهادها و سازمان‌های فرهنگی اردن
کتابشناسی
- ↑ العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 115
- ↑ العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 116
- ↑ العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 120
- ↑ العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 122-121
- ↑ العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 125
- ↑ العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 127
- ↑ العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 126
- ↑ العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 128
- ↑ العمد، الدکتور‌هانی(1965 - 1995م)، المؤسسات الثقافیه فی الأردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص 129
- ↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)