پرش به محتوا

جشن‌ها و سرودها در بنگلادش: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
جز The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).
Shekvati (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''7. 3. جشن ها و سرودها'''
مردم بنگلادش به بازی و مسابقات و برگزاری جشنواره های فرهنگی از جمله موسیقی، فیلم، تیاتر، رقص و آواز اهمیت وتوجه خاصی دارند و معمولا برگزاری چنین مراسم و برنامه هایی در ایام خاصی برگزار می‌شوند. معمولا مردم [[بنگلادش]]، اوقات فراغت خود را به ورزش می‌گذرانند و حضور چشمگیر مردم برای تماشای بازی‌ها، مسابقات و جشنواره‌هایی متعدد از جمله نکات درخور توجه است. ورزش «کبدی» که یک ورزش خانگی است، از جمله ورزش‌های ملی [[بنگلادش]] به حساب می‌آید. فوتبال، کریکت، شنا، تنیس، بدمینتون، هاکی و شطرنج از جمله ورزش‌های رسمی این کشور است.


مردم [[بنگلادش]] به بازي و مسابقات و برگزاري جشنواره هاي فرهنگي از جمله موسيقي، فيلم، تئاتر، رقص و آواز اهميت وتوجه خاصي دارند و معمولاً برگزاري چنين مراسم و برنامه هايي در ايام خاصي برگزار مي شوند.
=== آخرین چهارشنبه ===
آخرین چهارشنبه ماه صفر در [[بنگلادش]]، هر سال تحت همین عنوان ( آخرین چهارشنبه ) مراسم خاص دینی برگزار می‌شود. بنابر روایت برادران اهل سنت، پیامبر گرامی اسلام (ص) در ماه صفر بیمار شده بودند و در آخرین چهارشنبه آن ماه کمی احساس بهبودی نموده و برای آخرین بار در زندگی خود غسل کرده و در مسجد نبوی حضور یافتند و با مردم نماز گزاردند. به شکرانه آن صحت و سلامتی رسول گرامی اسلام، اصحاب آن حضرت با اهدای صدقات و انجام نیایش و شکرگزاری به درگاه پروردگار اظهار خوشحالی کردند. اکنون به یادبود آن روز شیرین، مسلمانان [[بنگلادش]] هر ساله در این روز غسل می‌کنند و آن را تبرک می‌دانند<ref>The Daily Ittefag Newspaper , 20 December 2001 , Dhaka , Bangladesh</ref>.


  معمولاً مردم بنگلادش، اوقات فراغت خود را به ورزش مي گذرانند و حضور چشمگير مردم براي تماشاي بازي ها، مسابقات و جشنواره هايي متعدد از جمله نكات درخور توجه است.
=== 21 فوریه ===
همه ساله به مناسبت سالروز اکوشه (21 فوریه ) روز قیام دانشجویان برای دفاع از زبان مادری، به نخبگان فرهنگی کشور که در زمینه احیا و گسترش ادبیات و فرهنگ بنگالی تلاش کرده و آثار و نوشته‌هایی به جامعه عرضه کرده و می‌کنند، مدالهایی اهدا می‌شود. شخص نخست وزیر همه ساله در این روز، که روز زبان مادری نیز گفته می‌شود، طی مراسمی خاص، «مدال اکوشه» را، که بزرگ‌ترین مدال فرهنگی ملی [[بنگلادش]] می‌باشد، به نخبگان در رشته‌های ادبیات، روزنامه‌نگاری، موسیقی، آموزشی، فرهنگی، فیلم و تئاتر اهدا می‌کند. مدال مذکور شامل یک نشان طلا و مبلغ 40000 تاکا پول نقد و یک تقدیرنامه رسمی است.


  ورزش « كبدي » كه يك ورزش خانگي است، از جمله ورزش هاي ملي بنگلادش به حساب مي آيد.  فوتبال، كريكت، شنا، تنيس، بدمينتون، هاكي و شطرنج از جمله ورزش هاي رسمي اين كشور است.
=== [[سرودهای سنتی در بنگلادش|جایگاه سرودهای سنتی در فرهنگ بنگلادش]] ===
با توجه به رشد چشمگیر ترانه‌ها و سرودهای اجرا شده به سبک مدرن و علاقه‌مندی نسل جوان فعلی به این نوع سبک از موسیقی و سرود، باید اذعان داشت که سرودهای سنتی جایگاه قبلی خود را از دست داده‌اند و به کارگیری این نوع سرودها امروزه بسیار کم رنگ تر شده است. بعضی از سرودها مربوط به دوره اسلامی و بعضی مربوط به دوره قبل از اسلام [[بنگلادش]] است.


'''7. 3. 1.آخرين چهارشنبه'''
در حال حاضر سرودهای سنتی، که به آن‌ها غزل گفته می‌شود، بیشتر در محافل و برنامه‌های فرهنگی روستاها و یا شهرها اجرا می‌شوند و معمولا بدون استفاده از آلات موسیقی است. این نوع غزل‌ها دارای مزامین عشق به خدا و پیامبر اکرم (ص) است. معمولا توسط علمای مدارس علوم دینی در مناسبت‌های خاصی از جمله ماه مبارک [[آداب ماه رمضان در بنگلادش|رمضان]] و به هنگام سحر از طریق بلندگوهای مساجد این گونه سرودها را بدون نوا پخش می‌کنند، زیرا علمای اهل سنت موسیقی را جایزه نمی‌دانند. معمولاٌ وسعت بهره‌گیری و خواندن این نوع غزل‌ها در زبان اردو بسیار بیشتر از زبان بنگالی است. از مشهورترین غزل خوان‌ها در شبه قاره ، آقای مهدی حسن است که غزل‌های بسیار جذابی را سروده است و اغلب خوانندگان حرفه‌ای و خوش نام غزل خوان، از وی تقلید می‌کنند.


آخرين چهارشنبه ماه صفر در بنگلادش، هر سال تحت همين عنوان ( آخرين چهارشنبه ) مراسم خاص ديني برگزار مي شود. بنابر روايت برادران اهل سنت، پيامبر گرامي اسلام (ص ) در ماه صفر بيمار شده بودند و درآخرين چهارشنبه آن ماه كمي احساس بهبودي نموده و براي آخرين بار در زندگي خود غسل كرده و در مسجد نبوي حضور يافتند و با مردم نمازگزاردند. به شكرانه آن صحت و سلامتي رسول گرامي اسلام، اصحاب آن حضرت با اهدای صدقات و انجام نيايش و شكرگزاري به درگاه پروردگار اظهار خوشحالي کردند. اکنون به یادبود آن روز شیرین،  مسلمانان بنگلادش هر ساله در اين روز غسل می کنند و آن را تبرك مي دانند(The Daily Ittefag Newspaper , 20 December 2001 , Dhaka , Bangladesh. ).
در گزارش روزنامه جاناکانتا، تاریخ 1381/4/24 ه‍. ش، آمده است که سلطان صلاح‌الدین یکی از خوانندگان مشهور در یکی از برنامه‌های فرهنگی کشور به مدت سه ساعت به خواندن سرودی که برگرفته از غزل‌های مهدی حسن بود، پرداخته است. این گزارش اشاره به جایگاه خاص این گونه سرودها در میان مردم دارد.


'''7. 3. 2.  21 فوريه'''
علاوه بر غزل، قصیده خوانی نیز در میان سرودهای سنتی [[اسلام و مسلمانان بنگلادش|مردم مسلمان بنگلادش]] و عمدتا در بخش قدیمی شهر [[داكا|داکا]]، در ایام ماه مبارک [[آداب ماه رمضان در بنگلادش|رمضان]] جایگاه ویژه‌ای دارد. قصیده‌ها محتوای اسلامی دارند و دامنه استفاده از آن‌ها در سرودهای سنتی بیشتر از غزل است. در غزل بیشتر به فضایل و عشق به پیامبر اکرم (ص) و در قصیده بیشتر به فضایل ماه مبارک [[آداب ماه رمضان در بنگلادش|رمضان]] پرداخته می‌شود.


همه ساله به مناسبت سالروز اكوشه (21 فوريه ) روز قيام دانشجويان براي دفاع از زبان مادري، به نخبگان فرهنگي كشور كه در زمينه احيا و گسترش ادبيات و فرهنگ بنگالي تلاش کرده و آثار و نوشته هايي به جامعه عرضه کرده و مي کنند، مدالهايي اهدا مي شود.
معمولا اینگونه قصیده‌ها در دو بخش است، که بخش اول مربوط به نیمه اول ماه مبارک [[آداب ماه رمضان در بنگلادش|رمضان]] و دارای محتویات شادی است، اما بخش دوم که مربوط به نیمه دوم این ماه می‌شود، بیشتر از مضامین غم انگیز برخوردار است، که علت آن را وداع با این ماه گفته‌اند.


  شخص نخست وزير همه ساله در اين روز، كه روز زبان مادري نيز گفته مي شود، طي مراسمي خاص، « مدال اكوشه » را، كه بزرگ ترين مدال فرهنگي ملي بنگلادش مي باشد، به نخبگان در رشته هاي ادبيات، روزنامه نگاري، موسيقي، آموزشي، فرهنگي، فيلم و تئاتر اهدا مي کند.
در روزنامه انقلاب 1381/8/28 ه‍.ش چاپ [[بنگلادش]] آمده است، سنت قصیده خوانی در [[داكا|داکا]] در دوره حکومت مغول‌ها به ویژه در زمان شایسته خان استاندارد بنگال که ایرانی الاصل و شیعه بود، در [[داكا|داکا]] رواج یافت.  


    مدال مذكور شامل يك نشان طلا و مبلغ 40000 تاكا پول نقد و يك تقدير نامه رسمي است.
معمولا قصیده‌ها به طور دسته جمعی، مرکب از یک گروه 20 نفره، در مراسم‌ها خوانده می‌شود. در ماه مبارک [[آداب ماه رمضان در بنگلادش|رمضان]]، مسابقه‌های قصیده خوانی در سطح شهر برگزار می‌شود و به برندگان نیز جوایزی داده می‌شود.


جايگاه سرودهاي سنتي در فرهنگ بنگلادش
=== قوالی ===
نوع دیگر از سرودهای دینی سنتی [[بنگلادش]]، قوالی است، که معمولا برای ستایش خداوند و عشق به پیامبر اکرم (ص) خوانده می‌شود. قوالان قصاید و اشعار را به زبان اردو می‌خوانند که بیش از زبان بنگالی رایج است و عموما در بخش قدیمی شهر [[داكا|داکا]] و شهر [[چيتاگنگ|چیتاگنگ]] طرفداران زیادی دارد.


با توجه به رشد چشمگير ترانه ها و سرودهاي اجرا شده به سبك مدرن و علاقه مندي نسل جوان فعلي به اين نوع سبك از موسيقي و سرود، بايد اذعان داشت كه سرودهاي سنتي جايگاه قبلي خود را از دست داده اند و به كارگيري اين نوع سرودها امروزه بسيار كم رنگ تر شده است. بعضي از سرودها مربوط به دوره اسلامي و بعضي مربوط به دوره قبل از اسلام بنگلادش است.
=== سرودهای مرشدی (معرفتی) ===
سرودهای مذهبی سنتی که معمولا در مناطق روستایی [[بنگلادش]] رایج است، به نام سرودهای «مرشدی» یا «معرفتی» مشهور است و همراه با موسیقی و به طور دسته جمعی اجرا می‌شوند.


  در حال حاضر سرودهاي سنتي، كه به آن ها غزل گفته می شود، بيشتر در محافل و برنامه هاي فرهنگي روستاها و يا شهرها اجرا مي شوند و معمولا بدون استفاده از آلات موسيقي است. اين نوع غزل ها داراي مزامين عشق به خدا و پيامبر اكرم (ص ) است. معمولاً توسط علمای مدارس علوم ديني در مناسبت هاي خاصي از جمله ماه مبارك رمضان و به هنگام سحر از طريق بلند گوهاي مساجد این گونه سرودها را بدون نوا پخش مي کنند، زیرا علمای اهل سنت موسيقي را جايزه نمي دانند. معمولاٌ وسعت بهره گيري و خواندن اين نوع غزل ها درزبان اردو بسيار بيشتر از زبان بنگالي است.
اینگونه سرودها بیشتر در خصوص آن دسته از «پیرها» که غالبا از شریعت پیروی نمی‌کنند و دارای فلسفه خاصی برای خود هستند و معتقد به وحدت خدا و پیامبر اکرم (ص) و وحدت خالق و مخلوق و یا وحدت پیر و خدا هستند و پیرها را نجات دهنده می‌دانند، سروده می‌شود.


  از مشهورترين غزل خوان ها در شبه قاره ، آقاي مهدي حسن است كه غزل هاي بسيار جذابي را سروده است و اغلب خوانندگان حرفه اي وخوش نام غزل خوان، از وي تقليد مي كنند.
=== بایول ===
از دیگر سرودهای عرفانی، بایول نام دارد که همراه با موسیقی خوانده می‌شود. در میان طرفداران فرهنگ مدرن، بایول جایگاه خوبی دارد. معمولا اینگونه سرودها ریشه در تزکیه نفس و تفکرات تصوف اسلامی و [[هندوها در بنگلادش|هندو]] دارد. طرفداران این تفکر، معتقدند که جسم انسان خانه خدا است و پیروان همه ادیان را یکسان می‌دانند. آنان به شریعت اعتقادی ندارند. خواندن سرود توسط ترکیبی از زنان و مردان و به طور دسته جمعی برگزار می‌شود.


  در گزارش روزنامه جاناكانتا، تاريخ 24/4/1381 ه‍. ش، آمده است كه سلطان صلاح الدين يكي از خوانندگان مشهور در يكي از برنامه هاي فرهنگي كشور به مدت سه ساعت به خواندن سرودي كه برگرفته از غزل هاي مهدي حسن بود، پرداخته است. این گزارش اشاره به جایگاه خاص این گونه سرودها در میان مردم دارد.
مردمی که دارای اعتقادات اسلامی هستند، با اینگونه سرودها که معمولا باحمایت و هدایت دولت از طریق رادیو و تلویزیون و یا در سینما پخش می‌شود، مخالف هستند.


  علاوه بر غزل، قصيده خواني نيز در ميان سرودهاي سنتي مردم مسلمان بنگلادش و عمدتاً در بخش قديمي شهر داكا، در ايام ماه مبارك رمضان جايگاه ويژه اي دارد. قصيده ها محتواي اسلامي دارند و دامنه استفاده از آن ها در سرودهاي سنتي بيشتر از غزل است. در غزل بيشتر به فضايل و عشق به پيامبر اكرم ( ص ) و در قصيده بيشتر به فضائل ماه مبارك رمضان پرداخته مي شود.
=== شاری گان ===
یک نوع سرود روستایی است که تا قبل از استقلال [[بنگلادش]] در مناطق روستایی بسیار رایج بود. این سرودها دارای اشعار طولانی است که به طور دسته جمعی در جلسات برنامه‌های تفریحی و یا به هنگام کار کشاورزان خوانده می‌شود و دارای مضامین اسلامی و ملی است.


     معمولاً اينگونه قصيده ها در دو بخش است، كه بخش اول مربوط به نيمه اول ماه مبارك رمضان و داراي محتويات شادي است، اما بخش دوم كه مربوط به نيمه دوم اين ماه مي شود، بيشتر از مضامین غم انگيز برخوردار است، كه علت آن را وداع با اين ماه گفته اند.
=== جاری ===
از دیگر سرودهای سنتی این کشور، سرود «جاری» است که از [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C فارسی] گرفته شده است. تا قبل از استقلال [[بنگلادش]]، اینگونه سرودها در شهرها و روستاها از محبوبیت خاصی در میان مردم داشت که به صورت داستان های مذهبی از جمله واقعه کربلا آمده است. آغاز این سرود با ستایش خدا و نعت پیامبر (ص) و منقبت [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86(%D8%B9) حضرت علی (ع)]، حضرت فاطمه (س) و [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%DB%8C(%D8%B9) حضرت امام حسن (ع)] و [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D9%84%DB%8C(%D8%B9) حضرت امام حسین (ع)] و مدح پیروان و اولیای خدا آغاز می‌شود. در ابتدای سرود، چند پند و نصیحت و سپس اصل داستان ابتدا به صورت سرود توسط یک نفر، که «بیاتی» گفته می‌شود، و مشتق از کلمه بیت یا شعر است، خوانده می‌شود. سپس در طول اجرا، ابیات خاصی از آن به صورت دسته جمعی (شبیه به کر) خوانده می‌شود. در حال حاضر رونق گذشته را ندارد و در روستاها کم تر برگزار می‌شود.


  در روزنامه انقلاب 28/8/1381 ه‍ . ش چاپ بنگلادش آمده است، سنت قصيده خواني در [[داكا]] در دوره حكومت مغول ها به ويژه در زمان شايسته خان استاندارد بنگال كه ايراني الاصل و شيعه بود، در داكا رواج یافت.  
=== رقابت شاعری ===
از دیگر سرودهای سنتی، رقابت شاعری است که در واقع مشاعره میان دو شاعر توانا است که به صورت سوال و پاسخ در قالب شعر و در حضور حضار و علاقه‌مندان برگزار می‌شود. در حال حاضر انجام این برنامه‌ها که تا سال‌های اولیه استقلال [[بنگلادش]] رایج بود، اهمیت گذشته خود را از دست داده است.


    معمــــولاً قصيـــده ها به طور دسته جمعي، مركب از يك گروه 20 نفره، در مراسم ها خوانده مي شود. درماه مبارك رمضان، مسابقه هاي قصيده خواني در سطح شهر برگزار مي شود و به برندگان نيز جوايزي داده مي شود.
=== واتیالی ===
این نوع سرودها که سنتی و بومی است، اساسا میان قایقرانان و ملوانان لنج‌ها به هنگام قایقرانی که به نام جزری نیز معروف است، خوانده می‌شود. در سروده‌های آنان، اشعاری پیرامون زندگی مردم ساحلی، عشق، سیل و طوفان و ... خوانده می‌شود. این نوع سرودها معمولا از طریق رادیو و تلویزیون نیز برای مردم پخش می‌شود.


'''7. 3. 3.قوالي'''
=== ووانیا ===
این نوع سرودها توسط مردمان روستایی و بیشتر توسط درشکه چیان به زبان محلی خوانده می‌شود. اخیرا بعضی از خوانندگان به همراه موسیقی، از اینگونه اشعار در سرودهای خود بهره گرفته‌اند<ref>The Daily Jugantor , 24 April 2002 , Dhaka, Bangladesh</ref>.


نوع ديگر از سرودهاي ديني سنتي بنگلادش، قوالي است، كه معمولاً براي ستايش خداوند و عشق به پيامبر اكرم (ص ) خوانده مي شود. قوالان قصاید و اشعار را به زبان اردو می خوانند که بيش از زبان بنگالي رايج است و عموماً در بخش قديمي شهر داكا و شهر [[چيتاگنگ]] طرفداران زیادی دارد.
=== [[جشن لالّن و حسن در بنگلادش|جشن «لالّن و حسن» در بنگلادش]] ===
یکی از جشن‌های مردمی است که هر ساله در ماه می برگزار می‌شود. این جشن بر اساس نام دو تن از شعرای صوفی بنگالی زبان، نامگذاری شده است. «لالن» مخفف نام «لالن فقیر» و «حسن» مخفف نام «حسن راجا» است. «لالن فقیر» از اهالی شهرستان کوشتیا واقع در غرب و «حسن راجا» از اهالی شهرستان [[سیلهت]] واقع در شمال شرقی [[بنگلادش]] بود. مشهور است که این دو  آواز می‌خواندند و شعر می سرودند، اما اشعارشان از غنای عارفانه برخوردار نبود. لالن فقیر و حسن راجا، هر دو مشی صوفیانه در پیش گرفتند و عقاید خود را در قالب سرودهای صوفیانه ابراز کردند، هر چند بین افکار و عقاید آنان از یک طرف و عمل آنان از سوی دیگر بسیار تفاوت وجود داشت. «لالن فقیر» از سواد خوبی برخوردار نبود و در روستاها زندگی می کرد و از نظر مالی تقریبا زندگی متوسطی داشت. وی پیرو مکتب نوعی از تصوف بود که آمیخته از عقاید صوفی گری اسلامی، هندویی و بودایی بود و این مکتب بعدها به نام «بایول» مشهور گشت.


'''7. 3. 4.سرودهاي مرشدي ( معرفتي )'''
«بایول ها» بر این اعتقاد هستند که خدا در درون انسان سکونت دارد و در واقع خالق و مخلوق یکی است. لذا برای شناخت خدا، باید خود را شناخت. مکتب بایول بر این باور است که حضرت محمد (ص) همان خداست که تغییر نام داده و سفر به دنیای مادی کرده است. این مکتب معتقد است بین [[اسلام و مسلمانان بنگلادش|مسلمان]] و [[هندوها در بنگلادش|هندو]] فرقی نیست. در بعضی از منابع متعلق به قرن نوزدهم آمده است که «بایول‌ها» همه اشیا و موجودات جهان را اعم از طاهر و نجس یکسان می‌بینند و تفاوتی از نظر ماهیت قائل نیستند و برای تثبیت عقاید خود، مدفوع و ادرار و حتی خون را می‌خورند.


سرودهاي مذهبي سنتي كه معمولاً در مناطق روستايي بنگلادش رايج است، به نام سرودهاي «مرشدي » يا « معرفتي » مشهور است و همراه با موسيقي و به طور دسته جمعي اجرا مي شوند.
هر چند مدارک قابل قبول تاکنون در باره عقاید لالن فقیر ارائه نشده است، سروده‌ها و عقاید او کاملا بیانگر عقاید غیراسلامی وی و به دور از شریعت اسلام است. لذا محافل اسلامی افکار و عقاید «بایول» را مردود می‌دانند. البته کسانی که دارای افکار غیر اسلامی و یا مخالف اسلام بوده‌اند و تکیه گاه فکری آنان مادی است، معمولا احترام خاصی برای بایول قائل هستند. اما در خصوص «حسن راجا» باید گفت که وی ابتدا مالک و زمین‌دار و دارای ثروت فراوانی بود ولی بعدها زندگی اشرافی را رها کرد و به شیوه ساده زیست و مشی صوفیانه را برگزید. وی مقداری شعر سروده که از اشعار و گفته‌هایش چنین بر می‌آید که معتقد به معرفت خداوند از راه شناخت خود شده است و همین کافی است و فردی که همیشه و در هر حال به خدا فکر می‌کند، نیازی به عمل و یا پیروی از شریعت ندارد؛ لذا «حسن راجا» خواندن نماز و یا روزه گرفتن را زائد می‌دانست و ضرورتی برای آن قائل نبود.


  اينگــونه سرودها بيشتر در خصوص آن دسته از « پيرها» كه غالباً از شريعت پيروي نمي كنند و داراي فلسفه خاصي براي خود هستند و معتقد به وحدت خدا و پيامبر اكرم (ص ) و وحدت خالق و مخلوق و يا وحدت پير و خدا هستند و پيرها را نجات دهنده مي دانند، سروده مي شود.
گفتنی است که همه ساله جشنی از سوی سازمان‌های فرهنگی غیر دولتی در [[داكا|داکا]] و بعضی از شهرهای [[بنگلادش]] برای بزرگداشت این دو تن برپا می گردد که معمولا مورد حمایت افراد ماتریالیست قرار می‌گیرد. در اینگونه جشن‌ها، زن‌ها و مردها به طور دسته جمعی و به صورت مختلط با هم به رقص و آواز و پایکوبی می‌پردازند. در قالب اشعاری که توسط زنان به صورت گروهی یا به صورت تک خوانی خوانده می‌شود، آیین اسلام را زیر سوال برده و مسلمانان را به باد تمسخر می‌گیرند. به همین منظور محافل و اجتماعات این افراد مورد نفرت و خشم مسلمانان این کشور بوده و معمولا منجر به درگیری و تشنج می‌شود.


'''7. 3. 5.بائول'''
=== [[مسابقه كشتی سنتی در چیتاگنگ در بنگلادش|برگزاری مسابقه کشتی سنتی در چیتاگنگ]] ===
کشتی محلی و سنتی رایج در میان مردم به نام «بالی» معروف است و کلمه بالی یک کلمه بنگالی است به معنی «قدرت». دلیل این نام‌گذاری در مسابقه کشتی، قدرت فردی متکی به قدرت بازوی اوست. می گویند یکی از تجار این شهر به نام عبدالجبار، در سال 1909 چنین مسابقه‌ای را بنیان نهاد و از همان زمان تاکنون ادامه دارد، به همین دلیل این مسابقه و رقابت را «بالی جبار» نیز می‌نامند. مسابقه بالی جبار در سراسر کشور از محبوبیت فراوانی برخوردار است و بهمین جهت رسانه‌های خبری بااهمیت ویژه به موضوع می‌پردازند و ضمن پوشش خبری وسیع، گزارشات این مسابقه را به صورت مصور برای خوانندگان خود منتشر می‌سازند.


از ديگر سرودهاي عرفاني، بائول نام دارد كه همراه با موسيقي خوانده مي شود. در ميان طرفداران فرهنگ مدرن، بائول جايگاه خوبي دارد.  معمولاً اينگونه سرودها ریشه در تزكيه نفس و تفكرات تصوف اسلامي و هندو دارد. طرفداران اين تفكر، معتقدند كه جسم انسان خانه خدا است و پيروان همه اديان را يكسان مي دانند. آنان به شريعت اعتقادي ندارند. خواندن سرود توسط تركيبي از زنان و مردان و به طور دسته جمعي برگزار مي شود.
گفتنی است که کلمه «کشتی» در زبان فصیح بنگالی، «کوشتی» است که ریشه این کلمه در واقع [https://iranology-e.ir/index.php?title=%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C فارسی] است. ورزش کشتی از جمله ورزش‌هایی است که از [https://iranology-e.ir/index.php?title=%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 سرزمین ایران] به این منطقه آورده شده و به منزله نمادی از فرهنگ ایرانی شناخته شده است. این ورزش در دوران گذشته در میان مردم با شکوه خاصی انجام می‌شد، اما در حال حاضر از رونق آن کاسته شده است و فقط در جشن‌ها و در میان روستاییان برگزار می‌شود<ref>The Daily Ittefag , Newspaper , 10 March 2002 , Dhaka , Bangladesh</ref>.


  مردمي كه داراي اعتقادات اسلامي هستند، با اينگونه سرودها كه معمولاً باحمايت وهدايت دولت از طريق راديو و تلويزيون و يا در سينما پخش مي شود، مخالف هستند.
=== [[جشنواره قصیّ|قصیّ]] ===
قصی، جشنواره‌ای است که آداب آن برگرفته از فرهنگ هندوهاست. در حقیقت این جشنواره، توسط [[هندوها در بنگلادش|هندوها]] در سطح وسیعی انجام می‌شود و مسلمانان نیز به شکلی محدودتر آن را برگزار می‌کنند.


مسلمانان این مراسم را صرفا به منظور سرگرمی و شادی انجام می‌دهند، اما [[هندوها در بنگلادش|هندوها]] این جشن را جزو آداب و رسوم خود دانسته و به آن پایبند هستند.


'''7. 3. 6.شاري گان'''
این فستیوال از نیمه شب آغاز می‌شود و تا نزدیکی‌های صبح ادامه دارد. پیش از انجام برنامه اصلی، همه لوازم و نیازهای ضروری پیش بینی و تهیه می‌شود. شرکت کنندگان حدود یک ماه قبل از مراسم، تخم پالم هندی را که در زمین کاشته بودند، از زمین بیرون آورده و بر روی سبدی مخصوص می‌گذارند، سپس داخل همان سبد را مزین به انواع میوه‌های مختلف، صدف‌ها و مرواریدهای گوناگون می‌کنند. پس از تزیین سبد مخصوص، اطراف آن را غذاهای خوشمزه و خوراکی های متنوع می‌گذارند و تا سپیده صبح به صرف خوراکی‌ها می‌پردازند.


يك نوع سرود روستايي است كه تا قبل از استقلال بنگلادش در مناطق روستايي بسيار رايج بود. اين سرودها داراي اشعار طولاني است كه به طور دسته جمعي در جلسات برنامه هاي تفريحي و يا به هنگام كار كشاورزان خوانده مي شود و داراي مضامین اسلامي و ملی است.
در همان شب مراسم، همه حاضرین تکه‌هایی از چوب، از درختان مختلف را برداشته و آن‌ها را بر روی آب به طور شناور می‌ریزند و طی مدت شب، چوب‌ها در آب خیس می‌شوند؛ سپس زمانی که خورشید طلوع کرد، حاضرین در مراسم در همان آب استحمام می‌کنند. آن‌ها معتقدند که استحمام در این آب، مصونیت از امراض را برای مدت یکسال به همراه خواهد داشت.


'''7. 3. 7.جاري'''
از فعالیت‌های دیگر که برای شب مراسم انجام می‌دهند،این است که یک روز پیش از مراسم، نزدیکی عصر، مقداری علف‌های آبی بر روی برکه‌های آب ریخته تا خیس شوند و در نیمه‌های شب مراسم، خودشان علف‌ها را جمع‌اوری کرده و سپس بر روی رودخانه‌های مختلف روانه می‌کنند. آن‌ها معتقدند که علف‌ها به رودخانه اصلی، بعد به دریا و در نهایت به سوی اقیانوس روانه می‌شود. مسلمانان به این اعتقادند که راهشان و هدفشان به خواجه خضر منتهی می‌شود.


از ديگر سرودهاي سنتي اين كشور، سرود «جاري» است كه از فارسي گرفته شده است. تا قبل از استقلال بنگلادش، اينگونه سرودها در شهرها و روستاها از محبوبيت خاصي در ميان مردم داشت که به صورت داستان هاي مذهبي از جمله واقعه كربلا آمده است. آغاز اين سرود با ستايش خدا و نعت پيامبر (ص ) و منقبت حضرت علي (ع )، حضرت فاطمه (س ) و حضرت امام حسن (ع) و حضرت امام حسين (ع ) و مدح پيروان و اولياي خدا آغاز مي شود. در ابتداي سرود، چند پند و نصيحت و سپس اصل داستان ابتدا به صورت سرود توسط يك نفر، كه «بياتي» گفته مي شود، و مشتق از كلمه بيت يا شعر است، خوانده مي شود. سپس در طول اجرا، ابيات خاصي از آن به صورت دسته جمعي (شبیه به کر) خوانده مي شود. در حال حاضر رونق گذشته را ندارد و در روستاها كم تر برگزار مي شود.
پس از اتمام شب و روشنایی روز، کلیه حاضرین به نیت پاکی و خلوص و مصونیت از امراض مختلف، در همان آب استحمام می‌کنند و سپس به تناول خوراکی‌ها و میوه جات تزیین شده می‌پردازند.


'''7. 3. 8.رقابت شاعري'''
برای [[هندوها در بنگلادش|هندوها]]، سبد مزین شده به منزله خدای رفاه و آسایش است و برای مسلمانان جبنه تفریحی دارد. برگزاری این مراسم به منزله پیک نیک و تفریح مطرح است. در حقیقت این مراسم در میان مسلمانان و [[هندوها در بنگلادش|هندوها]] رواج دارد و در حال حاضر یکی از آداب رایج بنگالی‌ها است که از فرهنگ [[هندوها در بنگلادش|هندوها]] سرچشمه گرفته است.
[[پرونده:جشنواره نوناوا.jpg|بندانگشتی|[[جشنواره نوبانا( دروکردن) در بنگلادش|نوبانا (جشنواره دروکردن)]] ، قابل بازیابی از https://sobbanglay.com/sob/nabanna/]]


از ديگر سرودهاي سنتي، رقابت شاعري است كه در واقع مشاعره ميان دو شاعر توانا است كه به صورت سؤال و پاسخ در قالب شعر و در حضور حضار و علاقه مندان برگزار مي شود. در حال حاضر انجام اين برنامه ها كه تا سال های اوليه استقلال بنگلادش رايج بود، اهميت گذشته خود را از دست داده است.
=== [[جشنواره نوبانا( دروکردن) در بنگلادش|نوبانا (جشنواره دروکردن)]] ===
برگزاری این جشن جزو یکی از رسوم بنگالی‌هاست و برپایه آیین دینی خاصی نیست. این جشن در اواخر پاییز در [[بنگلادش]] اجرا می‌شود، زیرا فصل پاییز وقت درو کردن است و در این فصل کشاورزان برنج‌های طلایی را درو کرده و روانه خانه‌هایشان می شوند و با حاصل درو کرده خود پشته‌هایی درست می‌کنند. این اوقات برای آن‌ها و خانواده‌شان شادی بخش است و برای بزرگداشت و ثبت این ایام جشنی مجلل تدارک می‌بینند. این جشن پیرامون مناطقی که درو شده است، برگزار می‌شود. همسران کشاورزان انواع غذا و کیک‌های خوشمزه‌ای از برنج‌های درو شده تهیه می‌کنند. آن‌ها همسایگان، نزدیکان و آشنایان خود را برای شرکت در مراسم دعوت می‌کنند و همه تا پاسی از شب به خوردن و شادی و سرور می‌پردازند. همچنین از خوانندگان جهت اجرای آوازهای بومی دعوت به عمل می‌آورند. عمدتا این مراسم در مناطق روستایی [[بنگلادش]] برگزار می‌شود.


'''7. 3. 9.واتيالي'''
== نیز نگاه کنید به ==
[[جشن‌ها و سرودها در ژاپن]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در روسیه]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در کوبا]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در کانادا]]؛ [[جشن ها و مراسم سنتی مصر]]؛ [[جشن ها و فستیوال های چينی]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در تونس]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در سنگال]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در آرژانتین]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در فرانسه]]؛ [[جشن ها و سرودها در مالی]]؛ [[جشن ها و سرودها در ساحل عاج]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در تایلند]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در اسپانیا]]؛ [[جشن ها و سرودها در اردن]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در اتیوپی]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در سیرالئون]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در قطر]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در قزاقستان]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در تاجیکستان]]؛ [[جشن‌ها و سرودها در سریلانکا]]


اين نوع سرودها كه سنتي و بومي است، اساساً ميان قايقرانان و ملوانان لنج ها به هنگام قايقراني كه به نام جزري نيز معروف است، خوانده مي شود. در سروده هاي آنان، اشعاري پيرامون زندگي مردم ساحلي، عشق، سيل و طوفان و ... خوانده مي شود. اين نوع سرودها معمولاً از طريق راديو و تلويزيون نیز براي مردم پخش مي شود.
== کتابشناسی ==
<references />


== منبع اصلی ==
توسلی، محمد مهدی، علی زاده کندی، عزیز، توسلی، سینا(1391). جامعه و فرهنگ [[بنگلادش]]. تهران: [https://www.icro.ir سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی]( در دست انتشار).


'''7. 3. 10.ووانيا'''
== نویسندگان مقاله ==
 
محمدمهدی توسلی، عزیز علی زاده کندی و سینا توسلی
اين نوع سرودها توسط مردمان روستايي و بيشتر توسط درشكه چيان به زبان محلي خوانده مي شود. اخيراً بعضي از خوانندگان به همراه موسيقي، از اينگونه اشعار در سرودهاي خود بهره گرفته اند ( The Daily Jugantor , 24 April 2002 , Dhaka, Bangladesh.).
[[رده:جشن ها و سرودها]]
 
 
'''7. 3. 11.جشن «لالّن و حسن» در بنگلادش'''
 
یکی از جشن های مردمی است که هر ساله در ماه می برگزار می شود. اين جشن بر اساس نام دو تن از شعرای صوفي بنگالي زبان، نامگذاري شده است. «لالن» مخفف نام « لالن فقير» و «حسن» مخفف نام « حسن راجا » است. « لالن فقير» از اهالي شهرستان كوشتيا واقع در غرب و «حسن راجا» از اهالي شهرستان سيلهت واقع در شمال شرقي بنگلادش بود. مشهور است که این دو  آواز مي خواندند و شعر مي سرودند، اما اشعارشان از غناي عارفانه برخوردار نبود. لالن فقير و حسن راجا، هر دو مشي صوفيانه در پيش گرفتند و عقايد خود را در قالب سرودهاي صوفيانه ابراز كردند، هر چند بين افكار و عقايد آنان از يك طرف وعمل آنان از سوي ديگر بسيار تفاوت وجود داشت. « لالن فقير » از سواد خوبي برخوردار نبود و در روستاها زندگي مي كرد و از نظر مالي تقريباً زندگي متوسطي داشت. وي پيرو مكتب نوعي از تصوف بود كه آميخته از عقايد صوفي گري اسلامي، هندويي و بودايي بود و اين مكتب بعدها به نام « بائول » مشهور گشت.
 
  « بائول ها » بر اين اعتقاد هستند كه خدا در درون انسان سكونت دارد و در واقع خالق و مخلوق يكي است. لذا براي شناخت خدا، بايد خود را شناخت.
 
  مكتب بائول بر اين باور است كه حضرت محمد (ص ) همان خداست كه تغيير نام داده و سفر به دنياي مادي كرده است. اين مكتب معتقد است بين مسلمان و هندو فرقي نيست.
 
    در بعضي از منابع متعلق به قرن نوزدهم آمده است كه « بائول ها » همه اشياء و موجودات جهان را اعم از طاهر و نجس يكسان مي بينند و تفاوتي از نظر ماهيت قائل نيستند و براي تثبيت عقايد خود، مدفوع و ادرار و حتي خون را مي خورند.
 
  هر چند مدارك قابل قبول تاكنون در باره عقايدلالن فقير ارائه نشده است، سروده ها و عقايد او كاملاً بيانگر عقايد غير اسلامي وي و به دور از شريعت اسلام است. لذا محافل اسلامي افكار و عقايد «بائول» را مردود مي دانند. البته كساني كه داراي افكار غير اسلامي و يا مخالف اسلام بوده اند و تكيه گاه فكري آنان مادي است، معمولاً احترام خاصي براي بائول قائل هستند.
 
  اما در خصوص « حسن راجا » بايد گفت كه وي ابتدا مالك و زمين دار و داراي ثروت فراواني بود ولی بعدها زندگي اشرافي را رها کرد و به شیوه ساده زیست و مشی صوفيانه را برگزید. وي مقداري شعر سروده كه ازاشعار و گفته هايش چنين بر مي آيد كه معتقد به معرفت خداوند از راه شناخت خود شده است و همين كافي است و فردي كه هميشه و در هر حال به خدا فكر مي كند ، نيازي به عمل و يا پيروي از شريعت ندارد؛ لذا « حسن راجا » خواندن نماز و يا روزه گرفتن را زائد مي دانست و ضرورتي براي آن قائل نبود.
 
  گفتني است كه همه ساله جشني از سوي سازمان هاي فرهنگي غير دولتي در داكا و بعضي از شهرهاي بنگلادش براي بزرگداشت اين دو تن برپا مي گردد كه معمولاً مورد حمايت افراد ماترياليست قرار مي گيرد.
 
  در اينگونه جشن ها، زن ها و مردها به طور دسته جمعي و به صورت مختلط با هم به رقص و آواز و پایکوبی مي پردازند. در قالب اشعاري كه توسط زنان به صورت گروهي يا به صورت تك خواني خوانده مي شود، آيين اسلام را زير سؤال برده و مسلمانان را به باد تمسخر مي گيرند. به همين منظور محافل و اجتماعات اين افراد مورد نفرت و خشم مسلمانان اين كشور بوده و معمولاً منجر به درگيري وتشنج مي شود.
 
 
'''7. 3. 12.برگزاري مسابقه كشتي سنتي در چيتاگنگ'''
 
كشتي محلي و سنتي رايج در ميان مردم به نام « بالي » معروف است و كلمه بالي يك كلمه بنگالي است به معني « قدرت ». دليل این نام گذاری در مسابقه كشتي، قدرت فردي متكي به قدرت بازوي اوست.
 
  مي گويند يكي از تجار اين شهر به نام عبدالجبار، در سال 1909 چنين مسابقه اي را بنيان نهاد و از همان زمان تاكنون ادامه دارد، به همين دليل اين مسابقه و رقابت را « بالي جبار » نیز مي نامند.
 
  مسابقه بالي جبار در سراسر كشور از محبوبيت فراواني برخوردار است و بهمين جهت رسانه هاي خبري بااهميت ويژه به موضوع می پردازند و ضمن پوشش خبري وسيع، گزارشات اين مسابقه را به صورت مصور براي خوانندگان خود منتشر مي سازند.
 
  گفتني است كه كلمه « كشتي » در زبان فصيح بنگالي، « كوشتي » است كه ريشة اين كلمة در واقع فارسي است. ورزش كشتي از جمله ورزش هايي است كه از سرزمين ايران به اين منطقه آورده شده و به منزله نمادي از فرهنگ ايراني شناخته شده است. اين ورزش در دوران گذشته در ميان مردم  با شكوه خاصي انجام مي شد، اما در حال حاضر از رونق آن كاسته شده است و فقط در جشن ها و در ميان روستاييان برگزار مي شود(The Daily Ittefag , Newspaper , 10 March 2002 , Dhaka , Bangladesh).
 
'''7. 3. 13.قصيّ'''
 
قصي، جشنواره اي است كه آداب آن برگرفته از فرهنگ هندوهاست. در حقيقت اين جشنواره، توسط هندوها در سطح وسيعي انجام مي شود و مسلمانان نيز به شكلي محدودتر آن را برگزار مي كنند.
 
  مسلمانان اين مراسم را صرفاً به منظور سرگرمي و شادي انجام مي دهند، اما هندوها اين جشن را جزو آداب و رسوم خود دانسته و به آن پايبند هستند.
 
  اين فستيوال از نيمه شب آغاز مي شود و تا نزديكی هاي صبح ادامه دارد. پيش از انجام برنامة اصلي، همة لوازم ونيازهاي ضروري پيش بيني وتهيه مي شود. شركت كنندگان حدود يك ماه قبل از مراسم، تخم پالم [1] هندي را كه در زمين كاشته بودند، از زمين بيرون آورده و بر روي سبدي مخصوص [2] مي گذارند، سپس داخل همان سبد را مزين به انواع ميوه هاي مختلف، صدف ها و مرواريدهاي گوناگون مي كنند. پس از تزئين سبد مخصوص، اطراف آن را غذاهاي خوشمزه و خوراكي هاي متنوع مي گذارند و تا سپيده صبح به صرف خوراكي ها مي پردازند.
 
  در همان شب مراسم، همة حاضرين تكه هايي از چوب، از درختان مختلف را برداشته و آن ها را بر روي آب به طور شناور مي ريزند و طي مدت شب، چوب ها در آب خيس مي شوند؛ سپس زماني كه خورشيد طلوع كرد، حاضرين در مراسم در همان آب استحمام مي كنند. آن ها معتقدند كه استحمام در اين آب، مصونيت از امراض را براي مدت يكسال به همراه خواهد داشت.
 
  از فعاليت هاي ديگر كه براي شب مراسم انجام مي دهن،د اين است كه يك روز پيش از مراسم، نزديكي عصر، مقداري علف هاي آبي بر روي بركه هاي آب ريخته تاخيس شوند و در نيمه هاي شب مراسم، خودشان علف ها را جمعاوري كرده و سپس بر روي رودخانه هاي مختلف روانه مي كنند. آن ها معتقدند كه علف ها به رودخانة اصلي، بعد به دريا و در نهايت به سوي اقيانوس روانه مي شود. مسلمانان به اين اعتقادند كه راهشان و هدفشان به خواجه خضر منتهي مي شود.
 
    پس از اتمام شب و روشنايي روز، كلية حاضرين به نيت پاكي و خلوص و مصونيت از امراض مختلف، در همان آب استحمام مي كنند و سپس به تناول خوراكي ها و ميوه جات تزئين شده مي پردازند.
 
  براي هندوها، سبد مزين شده به منزلة خداي رفاه و آسايش است و براي مسلمانان جبنة تفريحي دارد. برگزاري اين مراسم به منزله پيك نيك و تفريح مطرح است. در حقيقت اين مراسم در ميان مسلمانان و هندوها رواج دارد و در حال حاضر يكي از آداب رایج بنگالي ها است كه از فرهنگ هندوها سرچشمه گرفته است.
 
'''7. 3. 14. نوبانا ( جشنواره دروكردن )'''
 
برگزاري اين جشن جزو يكي از رسوم بنگالي هاست و برپاية آيين ديني خاصي نيست. اين جشن در اواخر پاييز در بنگلادش اجرا مي شود، زیرا فصل پاييز وقت درو كردن است و در اين فصل كشاورزان برنج هاي طلائي را درو كرده و روانة خانه هايشان مي شوند و با حاصل درو كردة خود پشته هايي درست مي كنند. اين اوقات براي آن ها و خانواده شان شادي بخش است و براي بزرگداشت و ثبت اين ايام جشني مجلل تدارك مي بينند. اين جشن پيرامون مناطقي كه درو شده است، برگزار مي شود. همسران كشاورزان انواع غذا و كيك هاي خوشمزه اي از برنج هاي درو شده تهيه مي كنند. آن ها همسايگان، نزديكان و آشنايان خود را براي شركت در مــــراسم دعـــــوت مي كننـــد و همه تا پاسي از شب به خوردن و شادي و سرور مي پردازند. همچنين از خوانندگان جهت اجراي آوازهاي بومي دعوت به عمل مي آورند. عمدتا اين مراسم در مناطق روستايي بنگلادش برگزار مي شود.

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۱۷

مردم بنگلادش به بازی و مسابقات و برگزاری جشنواره های فرهنگی از جمله موسیقی، فیلم، تیاتر، رقص و آواز اهمیت وتوجه خاصی دارند و معمولا برگزاری چنین مراسم و برنامه هایی در ایام خاصی برگزار می‌شوند. معمولا مردم بنگلادش، اوقات فراغت خود را به ورزش می‌گذرانند و حضور چشمگیر مردم برای تماشای بازی‌ها، مسابقات و جشنواره‌هایی متعدد از جمله نکات درخور توجه است. ورزش «کبدی» که یک ورزش خانگی است، از جمله ورزش‌های ملی بنگلادش به حساب می‌آید. فوتبال، کریکت، شنا، تنیس، بدمینتون، هاکی و شطرنج از جمله ورزش‌های رسمی این کشور است.

آخرین چهارشنبه

آخرین چهارشنبه ماه صفر در بنگلادش، هر سال تحت همین عنوان ( آخرین چهارشنبه ) مراسم خاص دینی برگزار می‌شود. بنابر روایت برادران اهل سنت، پیامبر گرامی اسلام (ص) در ماه صفر بیمار شده بودند و در آخرین چهارشنبه آن ماه کمی احساس بهبودی نموده و برای آخرین بار در زندگی خود غسل کرده و در مسجد نبوی حضور یافتند و با مردم نماز گزاردند. به شکرانه آن صحت و سلامتی رسول گرامی اسلام، اصحاب آن حضرت با اهدای صدقات و انجام نیایش و شکرگزاری به درگاه پروردگار اظهار خوشحالی کردند. اکنون به یادبود آن روز شیرین، مسلمانان بنگلادش هر ساله در این روز غسل می‌کنند و آن را تبرک می‌دانند[۱].

21 فوریه

همه ساله به مناسبت سالروز اکوشه (21 فوریه ) روز قیام دانشجویان برای دفاع از زبان مادری، به نخبگان فرهنگی کشور که در زمینه احیا و گسترش ادبیات و فرهنگ بنگالی تلاش کرده و آثار و نوشته‌هایی به جامعه عرضه کرده و می‌کنند، مدالهایی اهدا می‌شود. شخص نخست وزیر همه ساله در این روز، که روز زبان مادری نیز گفته می‌شود، طی مراسمی خاص، «مدال اکوشه» را، که بزرگ‌ترین مدال فرهنگی ملی بنگلادش می‌باشد، به نخبگان در رشته‌های ادبیات، روزنامه‌نگاری، موسیقی، آموزشی، فرهنگی، فیلم و تئاتر اهدا می‌کند. مدال مذکور شامل یک نشان طلا و مبلغ 40000 تاکا پول نقد و یک تقدیرنامه رسمی است.

جایگاه سرودهای سنتی در فرهنگ بنگلادش

با توجه به رشد چشمگیر ترانه‌ها و سرودهای اجرا شده به سبک مدرن و علاقه‌مندی نسل جوان فعلی به این نوع سبک از موسیقی و سرود، باید اذعان داشت که سرودهای سنتی جایگاه قبلی خود را از دست داده‌اند و به کارگیری این نوع سرودها امروزه بسیار کم رنگ تر شده است. بعضی از سرودها مربوط به دوره اسلامی و بعضی مربوط به دوره قبل از اسلام بنگلادش است.

در حال حاضر سرودهای سنتی، که به آن‌ها غزل گفته می‌شود، بیشتر در محافل و برنامه‌های فرهنگی روستاها و یا شهرها اجرا می‌شوند و معمولا بدون استفاده از آلات موسیقی است. این نوع غزل‌ها دارای مزامین عشق به خدا و پیامبر اکرم (ص) است. معمولا توسط علمای مدارس علوم دینی در مناسبت‌های خاصی از جمله ماه مبارک رمضان و به هنگام سحر از طریق بلندگوهای مساجد این گونه سرودها را بدون نوا پخش می‌کنند، زیرا علمای اهل سنت موسیقی را جایزه نمی‌دانند. معمولاٌ وسعت بهره‌گیری و خواندن این نوع غزل‌ها در زبان اردو بسیار بیشتر از زبان بنگالی است. از مشهورترین غزل خوان‌ها در شبه قاره ، آقای مهدی حسن است که غزل‌های بسیار جذابی را سروده است و اغلب خوانندگان حرفه‌ای و خوش نام غزل خوان، از وی تقلید می‌کنند.

در گزارش روزنامه جاناکانتا، تاریخ 1381/4/24 ه‍. ش، آمده است که سلطان صلاح‌الدین یکی از خوانندگان مشهور در یکی از برنامه‌های فرهنگی کشور به مدت سه ساعت به خواندن سرودی که برگرفته از غزل‌های مهدی حسن بود، پرداخته است. این گزارش اشاره به جایگاه خاص این گونه سرودها در میان مردم دارد.

علاوه بر غزل، قصیده خوانی نیز در میان سرودهای سنتی مردم مسلمان بنگلادش و عمدتا در بخش قدیمی شهر داکا، در ایام ماه مبارک رمضان جایگاه ویژه‌ای دارد. قصیده‌ها محتوای اسلامی دارند و دامنه استفاده از آن‌ها در سرودهای سنتی بیشتر از غزل است. در غزل بیشتر به فضایل و عشق به پیامبر اکرم (ص) و در قصیده بیشتر به فضایل ماه مبارک رمضان پرداخته می‌شود.

معمولا اینگونه قصیده‌ها در دو بخش است، که بخش اول مربوط به نیمه اول ماه مبارک رمضان و دارای محتویات شادی است، اما بخش دوم که مربوط به نیمه دوم این ماه می‌شود، بیشتر از مضامین غم انگیز برخوردار است، که علت آن را وداع با این ماه گفته‌اند.

در روزنامه انقلاب 1381/8/28 ه‍.ش چاپ بنگلادش آمده است، سنت قصیده خوانی در داکا در دوره حکومت مغول‌ها به ویژه در زمان شایسته خان استاندارد بنگال که ایرانی الاصل و شیعه بود، در داکا رواج یافت.

معمولا قصیده‌ها به طور دسته جمعی، مرکب از یک گروه 20 نفره، در مراسم‌ها خوانده می‌شود. در ماه مبارک رمضان، مسابقه‌های قصیده خوانی در سطح شهر برگزار می‌شود و به برندگان نیز جوایزی داده می‌شود.

قوالی

نوع دیگر از سرودهای دینی سنتی بنگلادش، قوالی است، که معمولا برای ستایش خداوند و عشق به پیامبر اکرم (ص) خوانده می‌شود. قوالان قصاید و اشعار را به زبان اردو می‌خوانند که بیش از زبان بنگالی رایج است و عموما در بخش قدیمی شهر داکا و شهر چیتاگنگ طرفداران زیادی دارد.

سرودهای مرشدی (معرفتی)

سرودهای مذهبی سنتی که معمولا در مناطق روستایی بنگلادش رایج است، به نام سرودهای «مرشدی» یا «معرفتی» مشهور است و همراه با موسیقی و به طور دسته جمعی اجرا می‌شوند.

اینگونه سرودها بیشتر در خصوص آن دسته از «پیرها» که غالبا از شریعت پیروی نمی‌کنند و دارای فلسفه خاصی برای خود هستند و معتقد به وحدت خدا و پیامبر اکرم (ص) و وحدت خالق و مخلوق و یا وحدت پیر و خدا هستند و پیرها را نجات دهنده می‌دانند، سروده می‌شود.

بایول

از دیگر سرودهای عرفانی، بایول نام دارد که همراه با موسیقی خوانده می‌شود. در میان طرفداران فرهنگ مدرن، بایول جایگاه خوبی دارد. معمولا اینگونه سرودها ریشه در تزکیه نفس و تفکرات تصوف اسلامی و هندو دارد. طرفداران این تفکر، معتقدند که جسم انسان خانه خدا است و پیروان همه ادیان را یکسان می‌دانند. آنان به شریعت اعتقادی ندارند. خواندن سرود توسط ترکیبی از زنان و مردان و به طور دسته جمعی برگزار می‌شود.

مردمی که دارای اعتقادات اسلامی هستند، با اینگونه سرودها که معمولا باحمایت و هدایت دولت از طریق رادیو و تلویزیون و یا در سینما پخش می‌شود، مخالف هستند.

شاری گان

یک نوع سرود روستایی است که تا قبل از استقلال بنگلادش در مناطق روستایی بسیار رایج بود. این سرودها دارای اشعار طولانی است که به طور دسته جمعی در جلسات برنامه‌های تفریحی و یا به هنگام کار کشاورزان خوانده می‌شود و دارای مضامین اسلامی و ملی است.

جاری

از دیگر سرودهای سنتی این کشور، سرود «جاری» است که از فارسی گرفته شده است. تا قبل از استقلال بنگلادش، اینگونه سرودها در شهرها و روستاها از محبوبیت خاصی در میان مردم داشت که به صورت داستان های مذهبی از جمله واقعه کربلا آمده است. آغاز این سرود با ستایش خدا و نعت پیامبر (ص) و منقبت حضرت علی (ع)، حضرت فاطمه (س) و حضرت امام حسن (ع) و حضرت امام حسین (ع) و مدح پیروان و اولیای خدا آغاز می‌شود. در ابتدای سرود، چند پند و نصیحت و سپس اصل داستان ابتدا به صورت سرود توسط یک نفر، که «بیاتی» گفته می‌شود، و مشتق از کلمه بیت یا شعر است، خوانده می‌شود. سپس در طول اجرا، ابیات خاصی از آن به صورت دسته جمعی (شبیه به کر) خوانده می‌شود. در حال حاضر رونق گذشته را ندارد و در روستاها کم تر برگزار می‌شود.

رقابت شاعری

از دیگر سرودهای سنتی، رقابت شاعری است که در واقع مشاعره میان دو شاعر توانا است که به صورت سوال و پاسخ در قالب شعر و در حضور حضار و علاقه‌مندان برگزار می‌شود. در حال حاضر انجام این برنامه‌ها که تا سال‌های اولیه استقلال بنگلادش رایج بود، اهمیت گذشته خود را از دست داده است.

واتیالی

این نوع سرودها که سنتی و بومی است، اساسا میان قایقرانان و ملوانان لنج‌ها به هنگام قایقرانی که به نام جزری نیز معروف است، خوانده می‌شود. در سروده‌های آنان، اشعاری پیرامون زندگی مردم ساحلی، عشق، سیل و طوفان و ... خوانده می‌شود. این نوع سرودها معمولا از طریق رادیو و تلویزیون نیز برای مردم پخش می‌شود.

ووانیا

این نوع سرودها توسط مردمان روستایی و بیشتر توسط درشکه چیان به زبان محلی خوانده می‌شود. اخیرا بعضی از خوانندگان به همراه موسیقی، از اینگونه اشعار در سرودهای خود بهره گرفته‌اند[۲].

جشن «لالّن و حسن» در بنگلادش

یکی از جشن‌های مردمی است که هر ساله در ماه می برگزار می‌شود. این جشن بر اساس نام دو تن از شعرای صوفی بنگالی زبان، نامگذاری شده است. «لالن» مخفف نام «لالن فقیر» و «حسن» مخفف نام «حسن راجا» است. «لالن فقیر» از اهالی شهرستان کوشتیا واقع در غرب و «حسن راجا» از اهالی شهرستان سیلهت واقع در شمال شرقی بنگلادش بود. مشهور است که این دو  آواز می‌خواندند و شعر می سرودند، اما اشعارشان از غنای عارفانه برخوردار نبود. لالن فقیر و حسن راجا، هر دو مشی صوفیانه در پیش گرفتند و عقاید خود را در قالب سرودهای صوفیانه ابراز کردند، هر چند بین افکار و عقاید آنان از یک طرف و عمل آنان از سوی دیگر بسیار تفاوت وجود داشت. «لالن فقیر» از سواد خوبی برخوردار نبود و در روستاها زندگی می کرد و از نظر مالی تقریبا زندگی متوسطی داشت. وی پیرو مکتب نوعی از تصوف بود که آمیخته از عقاید صوفی گری اسلامی، هندویی و بودایی بود و این مکتب بعدها به نام «بایول» مشهور گشت.

«بایول ها» بر این اعتقاد هستند که خدا در درون انسان سکونت دارد و در واقع خالق و مخلوق یکی است. لذا برای شناخت خدا، باید خود را شناخت. مکتب بایول بر این باور است که حضرت محمد (ص) همان خداست که تغییر نام داده و سفر به دنیای مادی کرده است. این مکتب معتقد است بین مسلمان و هندو فرقی نیست. در بعضی از منابع متعلق به قرن نوزدهم آمده است که «بایول‌ها» همه اشیا و موجودات جهان را اعم از طاهر و نجس یکسان می‌بینند و تفاوتی از نظر ماهیت قائل نیستند و برای تثبیت عقاید خود، مدفوع و ادرار و حتی خون را می‌خورند.

هر چند مدارک قابل قبول تاکنون در باره عقاید لالن فقیر ارائه نشده است، سروده‌ها و عقاید او کاملا بیانگر عقاید غیراسلامی وی و به دور از شریعت اسلام است. لذا محافل اسلامی افکار و عقاید «بایول» را مردود می‌دانند. البته کسانی که دارای افکار غیر اسلامی و یا مخالف اسلام بوده‌اند و تکیه گاه فکری آنان مادی است، معمولا احترام خاصی برای بایول قائل هستند. اما در خصوص «حسن راجا» باید گفت که وی ابتدا مالک و زمین‌دار و دارای ثروت فراوانی بود ولی بعدها زندگی اشرافی را رها کرد و به شیوه ساده زیست و مشی صوفیانه را برگزید. وی مقداری شعر سروده که از اشعار و گفته‌هایش چنین بر می‌آید که معتقد به معرفت خداوند از راه شناخت خود شده است و همین کافی است و فردی که همیشه و در هر حال به خدا فکر می‌کند، نیازی به عمل و یا پیروی از شریعت ندارد؛ لذا «حسن راجا» خواندن نماز و یا روزه گرفتن را زائد می‌دانست و ضرورتی برای آن قائل نبود.

گفتنی است که همه ساله جشنی از سوی سازمان‌های فرهنگی غیر دولتی در داکا و بعضی از شهرهای بنگلادش برای بزرگداشت این دو تن برپا می گردد که معمولا مورد حمایت افراد ماتریالیست قرار می‌گیرد. در اینگونه جشن‌ها، زن‌ها و مردها به طور دسته جمعی و به صورت مختلط با هم به رقص و آواز و پایکوبی می‌پردازند. در قالب اشعاری که توسط زنان به صورت گروهی یا به صورت تک خوانی خوانده می‌شود، آیین اسلام را زیر سوال برده و مسلمانان را به باد تمسخر می‌گیرند. به همین منظور محافل و اجتماعات این افراد مورد نفرت و خشم مسلمانان این کشور بوده و معمولا منجر به درگیری و تشنج می‌شود.

برگزاری مسابقه کشتی سنتی در چیتاگنگ

کشتی محلی و سنتی رایج در میان مردم به نام «بالی» معروف است و کلمه بالی یک کلمه بنگالی است به معنی «قدرت». دلیل این نام‌گذاری در مسابقه کشتی، قدرت فردی متکی به قدرت بازوی اوست. می گویند یکی از تجار این شهر به نام عبدالجبار، در سال 1909 چنین مسابقه‌ای را بنیان نهاد و از همان زمان تاکنون ادامه دارد، به همین دلیل این مسابقه و رقابت را «بالی جبار» نیز می‌نامند. مسابقه بالی جبار در سراسر کشور از محبوبیت فراوانی برخوردار است و بهمین جهت رسانه‌های خبری بااهمیت ویژه به موضوع می‌پردازند و ضمن پوشش خبری وسیع، گزارشات این مسابقه را به صورت مصور برای خوانندگان خود منتشر می‌سازند.

گفتنی است که کلمه «کشتی» در زبان فصیح بنگالی، «کوشتی» است که ریشه این کلمه در واقع فارسی است. ورزش کشتی از جمله ورزش‌هایی است که از سرزمین ایران به این منطقه آورده شده و به منزله نمادی از فرهنگ ایرانی شناخته شده است. این ورزش در دوران گذشته در میان مردم با شکوه خاصی انجام می‌شد، اما در حال حاضر از رونق آن کاسته شده است و فقط در جشن‌ها و در میان روستاییان برگزار می‌شود[۳].

قصیّ

قصی، جشنواره‌ای است که آداب آن برگرفته از فرهنگ هندوهاست. در حقیقت این جشنواره، توسط هندوها در سطح وسیعی انجام می‌شود و مسلمانان نیز به شکلی محدودتر آن را برگزار می‌کنند.

مسلمانان این مراسم را صرفا به منظور سرگرمی و شادی انجام می‌دهند، اما هندوها این جشن را جزو آداب و رسوم خود دانسته و به آن پایبند هستند.

این فستیوال از نیمه شب آغاز می‌شود و تا نزدیکی‌های صبح ادامه دارد. پیش از انجام برنامه اصلی، همه لوازم و نیازهای ضروری پیش بینی و تهیه می‌شود. شرکت کنندگان حدود یک ماه قبل از مراسم، تخم پالم هندی را که در زمین کاشته بودند، از زمین بیرون آورده و بر روی سبدی مخصوص می‌گذارند، سپس داخل همان سبد را مزین به انواع میوه‌های مختلف، صدف‌ها و مرواریدهای گوناگون می‌کنند. پس از تزیین سبد مخصوص، اطراف آن را غذاهای خوشمزه و خوراکی های متنوع می‌گذارند و تا سپیده صبح به صرف خوراکی‌ها می‌پردازند.

در همان شب مراسم، همه حاضرین تکه‌هایی از چوب، از درختان مختلف را برداشته و آن‌ها را بر روی آب به طور شناور می‌ریزند و طی مدت شب، چوب‌ها در آب خیس می‌شوند؛ سپس زمانی که خورشید طلوع کرد، حاضرین در مراسم در همان آب استحمام می‌کنند. آن‌ها معتقدند که استحمام در این آب، مصونیت از امراض را برای مدت یکسال به همراه خواهد داشت.

از فعالیت‌های دیگر که برای شب مراسم انجام می‌دهند،این است که یک روز پیش از مراسم، نزدیکی عصر، مقداری علف‌های آبی بر روی برکه‌های آب ریخته تا خیس شوند و در نیمه‌های شب مراسم، خودشان علف‌ها را جمع‌اوری کرده و سپس بر روی رودخانه‌های مختلف روانه می‌کنند. آن‌ها معتقدند که علف‌ها به رودخانه اصلی، بعد به دریا و در نهایت به سوی اقیانوس روانه می‌شود. مسلمانان به این اعتقادند که راهشان و هدفشان به خواجه خضر منتهی می‌شود.

پس از اتمام شب و روشنایی روز، کلیه حاضرین به نیت پاکی و خلوص و مصونیت از امراض مختلف، در همان آب استحمام می‌کنند و سپس به تناول خوراکی‌ها و میوه جات تزیین شده می‌پردازند.

برای هندوها، سبد مزین شده به منزله خدای رفاه و آسایش است و برای مسلمانان جبنه تفریحی دارد. برگزاری این مراسم به منزله پیک نیک و تفریح مطرح است. در حقیقت این مراسم در میان مسلمانان و هندوها رواج دارد و در حال حاضر یکی از آداب رایج بنگالی‌ها است که از فرهنگ هندوها سرچشمه گرفته است.

نوبانا (جشنواره دروکردن) ، قابل بازیابی از https://sobbanglay.com/sob/nabanna/

نوبانا (جشنواره دروکردن)

برگزاری این جشن جزو یکی از رسوم بنگالی‌هاست و برپایه آیین دینی خاصی نیست. این جشن در اواخر پاییز در بنگلادش اجرا می‌شود، زیرا فصل پاییز وقت درو کردن است و در این فصل کشاورزان برنج‌های طلایی را درو کرده و روانه خانه‌هایشان می شوند و با حاصل درو کرده خود پشته‌هایی درست می‌کنند. این اوقات برای آن‌ها و خانواده‌شان شادی بخش است و برای بزرگداشت و ثبت این ایام جشنی مجلل تدارک می‌بینند. این جشن پیرامون مناطقی که درو شده است، برگزار می‌شود. همسران کشاورزان انواع غذا و کیک‌های خوشمزه‌ای از برنج‌های درو شده تهیه می‌کنند. آن‌ها همسایگان، نزدیکان و آشنایان خود را برای شرکت در مراسم دعوت می‌کنند و همه تا پاسی از شب به خوردن و شادی و سرور می‌پردازند. همچنین از خوانندگان جهت اجرای آوازهای بومی دعوت به عمل می‌آورند. عمدتا این مراسم در مناطق روستایی بنگلادش برگزار می‌شود.

نیز نگاه کنید به

جشن‌ها و سرودها در ژاپن؛ جشن‌ها و سرودها در روسیه؛ جشن‌ها و سرودها در کوبا؛ جشن‌ها و سرودها در کانادا؛ جشن ها و مراسم سنتی مصر؛ جشن ها و فستیوال های چينی؛ جشن‌ها و سرودها در تونس؛ جشن‌ها و سرودها در سنگال؛ جشن‌ها و سرودها در آرژانتین؛ جشن‌ها و سرودها در فرانسه؛ جشن ها و سرودها در مالی؛ جشن ها و سرودها در ساحل عاج؛ جشن‌ها و سرودها در تایلند؛ جشن‌ها و سرودها در اسپانیا؛ جشن ها و سرودها در اردن؛ جشن‌ها و سرودها در اتیوپی؛ جشن‌ها و سرودها در سیرالئون؛ جشن‌ها و سرودها در قطر؛ جشن‌ها و سرودها در قزاقستان؛ جشن‌ها و سرودها در تاجیکستان؛ جشن‌ها و سرودها در سریلانکا

کتابشناسی

  1. The Daily Ittefag Newspaper , 20 December 2001 , Dhaka , Bangladesh
  2. The Daily Jugantor , 24 April 2002 , Dhaka, Bangladesh
  3. The Daily Ittefag , Newspaper , 10 March 2002 , Dhaka , Bangladesh

منبع اصلی

توسلی، محمد مهدی، علی زاده کندی، عزیز، توسلی، سینا(1391). جامعه و فرهنگ بنگلادش. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار).

نویسندگان مقاله

محمدمهدی توسلی، عزیز علی زاده کندی و سینا توسلی