جشن‌ها و سرودها در قزاقستان

قزاق‌ها بنا بر سبک زندگی خاص خود جشن‌ها و بازی‌‌های زیادی داشته‌اند که بعضی از آن‌ها تا به امروز نیز ادامه دارد.

جشن نوروز

جشن نوروز با تلفظ نوروز (HoBpy3) یا نویروز ,(Hoypy3, HaypI3) متشکل از دو کلمه ایرانی باستان" به معنی روز نو و جدید از جشن‌‌های مهم قزاقستان است که در دوران اتحاد شوروی ممنوع شده بود ولی پس از فروپاشی نظام کمونیستی اکثر کشورهای استقلال یافته هر ساله این جشن را با شکوه هر چه بیشتر برگزار می‌کنند. در قزاقستان مراسم جشن نوروز که جشن اعتدال بهاری است از نیمه شب ۲۱ مارس مطابق با اول فروردین ماه آغاز می‌گردد. در قزاقستان به این مناسبت ۵ روز تعطیل رسمی و تا یک ماه در مراکز مختلف جشن و حال و هوای نوروزی برپا می‌باشد. نوروز در قزاقستان به عنوان نمادی از وحدت و همبستگی مردم شمرده می‌شود.

مردم قبل از نوروز با تمیز کردن خانه‌ها و خرید لباس‌‌های نو خود را برای گرامیداشت نوروز آماده می‌کنند، در نیمه شب نوروز در میادین و خیابان‌ها تجمع می‌کنند و با نورافشانی به شادی می‌پردازند و با ورود به نوروز دیگر را در آغوش می‌گیرند و برای یکدیگر سلامتی و خوشبختی آرزو می‌کنند. قزاق‌ها در شب سال تحویل در خانه‌‌های خود دو شمع به نشانه روشنایی و میمنت فرا رسیدن اعتدال بهاری در خانه خود روشن می‌کند و در روزهای جشن نوروز علاوه بر اینکه بیشتر از غذاهای سنتی و متنوع استفاده می‌کنند آش مخصوصی به نام «نوروز کژه» که مخصوص جشن نوروز است و از ۷ مواد غذایی تشکیل شده است می‌پزند.

در مراسم جشن نوروز ۳ روز کارناوال‌‌های شادی، رقص و پایکوبی در خیابان‌ها و میدان‌های اصلی شهرها و روستاها برگزار می‌شود ولی با بازگشایی ادارات دولتی و دانشگاه‌ها هر روز در یکی از مراکز مراسم مفصلی برگزار می‌شود. روز عید نوروز در آستانا در مقابل کاخ استقلال با حضور رئیس جمهور، سران حکومتی و سفرای کشورهای مختف برگزار می‌شود که رئیس جمهور در این مراسم سخنرانی می‌کند و در روزهای دیگر به مدت یک ماه مراسم با شکوهی بر گزار می‌شود. علاوه بر جشن هایی که در مراکز مختلف دولتی برگزار می‌شود در دانشگاه دولتی فارابی قزاقستان نیز مراسم بسیار باشکوهی بر گزار می‌شود. این مراسم که با حضور تعدادی از مسئولین دولت قزاقستان و سفرا و نمایندگان سیاسی، اقتصادی و نظامی کشور‌‌های مختلف شرکت می‌کنند بیش از ۳۰۰۰ نفر از هنرمندان و دانشجویان دانشگاه به صورت متناوب در دسته‌‌های ۱۰۰ تا ۳۰۰ نفری به هنر نمایی و اجرای برنامه‌‌های شاد می‌پردازند.

جوانان استپ نشین در ایام نوروز یک اسب سرکش را تزیین می‌کرده‌اند و عروسکی که با دست ساخته‌اند روی آن سوار می‌کنند در حالی که زنگوله‌ای بر گردن این اسب بسته شده است را در ساعت ۳ صبح عید نوروز رها می‌کنند تا با گشتن در بین ساکنین استپ نشین آمدن نوروز را اعلام کند.

نوروز برای قزاق‌ها بسیار مقدس بوده است و معتقد هستند که اگر در روز عید نوروز برف یا باران ببارد آن را میمون می‌شمارند و نوید بخش سالی خوب و پر بار و پر برکت می‌دانند. مسابقات مختلف اسب سواری در بین زن‌ها و مردهای قزاقستان برگزار می‌شده است که اگر زن‌ها در این مسابقه برنده شوند آن سال را سالی با برکت و اگر مرها برنده شوند آن سال را نامساعد تلقی می‌کردند که این رسوم و مسابقات امروزه در بین شهرنشین‌ها به صورت تئاتر و نمایش در سالن‌‌های اصلی و در مراسم جشن‌‌های سازمان‌ها و نهادهای دولتی و مراکز علمی و آموزشی نمایش داده می‌شود.

جشن عید کریسمس

ابتدای سال نو میلادی یا جشن عید کریسمس در ابتدای ماه ژانویه که معمولا مطابق با ۱۱ دی ماه است آغاز می‌شود. این جشن بعد از جشن نوروز دومین جشن ملی به شمار می‌رود.

در قزاقستان روز اول ژانویه به عنوان اول سال نو میلادی یک روز تعطیل است و مانند شب عید نوروز مردم در خیابان‌ها و میادین جمع می‌شوند و از ساعت دوازه شب تا نزدیکی‌‌های صبح به آتش فشانی و شادی و سرور می‌پردازند. هر چند به مناسبت عید کریسمس نیز جشن و برنامه‌‌های مختلفی اجرا می‌شود ولی هم از نظر مدت زمان و هم از نظر تنوع برنامه بسیار کمتر از برنامه‌‌های نوروز است.

علاوه بر جشن نوروز و عید کریسمس مردم قزاقستان در طول سال جشن‌‌های ملی متعددی برگزار می‌کنند و جشن روز اسقلال قزاقستان، روز اولین رئیس جمهور کشور قزاقستان، روز پیروزی، روز وحدت قزاقستان، عید سعید فطر روز سعید قربان و... از جمله جشن‌‌های ملی و مردم قزاقستان است که به مناسبت هر یک از آنها جشن‌‌های مختلفی برگزار می‌کنند.

بازی‌‌های محلی

بازی‌ها و ورزش‌‌های محلی در جامعه قزاقستان از جایگاه بالایی برخوردار است و تنوع زیادی دارد که این تنوع نیز ناشی از دوران استپ نشینی است که قزاق‌ها در دل صحرا علاوه بر رسیدگی به امور دامداری و کشاورزی اوقات فراغت زیادی داشته‌اند به همین دلیل اوقات فراغت خود را با بازی‌‌های و ورزش‌‌های مختلف پر می‌کردند.

بازی‌ها و ورزش‌‌های قزاق مطابق با سبک و نیاز زندگی معمولا جنبه اجتماعی، اقتصادی، تربیتی، نظامی و جنگی داشته است مسابقات سوارکاری با اسب و بازی‌‌های محلی که با زندگی قزاق‌‌های کوچ نشین منطبق بوده است بیشتر مورد توجه آنها قرار داشته، به همین دلیل احترام و علاقه به اسب و عشق به سوارکاری در بین آنها به سنتی ملی در آمد که این ویژگی تا به امروز در بین مردم قزاقستان به خصوص بین مردم روستایی حفظ شده است.

"آلامان بیگه" یکی از ورزش‌ها و مسابقات مورد علاقه قزاق‌ها است که سوارکاری و تاخت اسب در طی ۲۵، ۵۰ یا ۱۰۰ کیلومتر انجام می‌شده این نوع مسابقه از اصلی‌ترین مسابقات سوارکاری بوده است که در جشن‌‌های مهم و ملی برگزار می‌شده‌است.

"ساییس" به جنگ تن به تن اسب سواران در قله است که از بازی‌‌های قدیمی به شمار می‌رود. در بازی سوارکاران تلاش می‌کنند که رقیب را از اسب به زیر بیاندازند و یا به اندازه‌ای که دیگر نتواند به رقابت ادامه دهد ضربه وارد کنند.

"کوکپار تارتو" نوعی بازی است که با حضور یک داور در حالی که یک گوسفند یا یک بز را در وسط میدان رها می‌کنند در آن دو اسب یا دوتیم سوارکاری از دو روستا یا دو قبیله با هم به رقابت می‌پردازند و هر کس یا هر تیم که موفق گردد لاشه گوسفند را تصاحب کند برنده میدان خواهد بود.

"قیز قوو" از دیگر بازی‌‌های سوارکاری است که در زمان قدیم که دخترها سرباز یا سوارکار بوده‌اند بیشتر برای انتخاب همسر برگزار می‌شده است به این شکل که بین دختر و پسر خواستگار مسابقه اسب سواری برگزار می‌شده است که اگر در این مسابقه پسر برنده می‌شد دختر با ازدواج با او موافقت می‌کرد. "آلتی باقان" - نوعی تاب بازی است که معمولا در شب برگزار می‌شود که در این بازی جوان و دختر با هم تاب می‌خورند و ترانه شاد می‌خوانند. و دیگران هم با نواختن "دومبرا" با آنها همنوا می‌شوند، پس از چند دقیقه این دو جای خود را به پسرها و دخترهای دیگری می‌دهند تا آنها هم همین برنامه را اجرا کنند.

"آق سوپک" یک نوع بازی است که در شب‌های مهتابی بین جوانان برگزار می‌شود. در این بازی "آق سویک" به معنی تکه استخوان سفید گوسفند دور انداخته می‌شد که هر کس آن را می‌یافت برنده می‌شد. "آسیق" از بازی‌‌های مورد علاقه کودکان بوده است که آن هم با تکه استخوان سفید گوسفند که با حنا رنگ شده انجام می‌شده.

یکی دیگر از بازی‌ها و سرگرمی‌‌های مهم مردم قزاقستان تربیت و شکار با عقاب بوده است که عقاب‌ها را می‌گرفتند و با شیوه‌‌های خاص آنها را تربیت می‌کنند بعد آنها را در دشت و دمن رها می‌کرند تا پرندگان را شکار کنند و برای صاحب خود بیاورد صاحب عقاب هر وقت اراده کند با دراز کردن دست خود را دراز می‌کند که عقاب با دیدن این حالت فورا باز می‌گردد و بر روی دست یا شانه صاحب خود فرود می‌آید. این باز هنوز نیز در روستاها و در دشت‌ها رایج است و در جشن‌ها و برنامه‌‌های ملی به نمایش در می‌آید و هر ساله جشنواره‌ای از این مسابقه در قزاقستان برگزار می‌شود.

علاوه بر بازی ها، مسابقات و ورزشهایی که ذکر شد بازی‌های دیگری مانند "توغیز قومالاق" Shildehana mingizu A shamayga ،Kyrkynan shygaru، و Kokpar وجود داشته است که بخاطر فراوانی آنها به همین اندازه اکتفا می‌شود.

نیز نگاه کنید به

جشن‌ها و سرودها در ژاپن؛ جشن‌ها و سرودها در روسیه؛ جشن‌ها و سرودها در کوبا؛ جشن‌ها و سرودها در کانادا؛ جشن ها و مراسم سنتی مصر؛ جشن ها و فستیوال های چينی؛ جشن‌ها و سرودها در تونس؛ جشن‌ها و سرودها در سنگال؛ جشن‌ها و سرودها در آرژانتین؛ جشن‌ها و سرودها در فرانسه؛ جشن ها و سرودها در مالی؛ جشن ها و سرودها در ساحل عاج؛ جشن‌ها و سرودها در تایلند؛ جشن‌ها و سرودها در اسپانیا؛ جشن ها و سرودها در اردن؛ جشن‌ها و سرودها در اتیوپی؛ جشن‌ها و سرودها در سیرالئون؛ جشن‌ها و سرودها در قطر؛ جشن‌ها و سرودها در تاجیکستان.