جغرافیای انسانی بنگلادش: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۲۷

جمعیت، اختلافات انسانی (نژاد)، حرکات جمعیت

بنگلادش با جمعیتی حدود 535/570/158 نفر، یکی از کشورهای بزرگ دنیا از نظر تراکم جمعیتی است^[۱]. در سال 1991 میلادی جمعیت این کشور حدود 110 میلیون نفر بود. طبق گزارش (COHR: Centre on Housing Rights) و (ACHR: Asian Coalition of Housing Rights) در سال 1999میزان رشد جمعیت داکا حدود 1/8 درصد بوده که در هر کیلومتر مربع 798 نفر زندگی می کرده اند و این میزان در همان تاریخ در جهان بالاترین حد بوده است^[۲]. در سال 2001 میلادی جمعیت این کشور به رقمی حدود 129 میلیون نفر افزایش یافت. بدیهی است که با بالارفتن جمعیت، مشکل تراکم آن نیز افزایش یافت. در حال حاضر، تراکم جمعیت حدود 1045 نفر در هر کیلومتر مربع و حدود 28 درصد از کل جمعیت شهری می باشد.

بنگلادش از نظر کثرت جمعیت هشتمین کشور دنیا و نیز چهارمین کشور مسلمان از نظر تعداد جمعیت است^[۳]. بیشترین حجم تراکم در شهر داکا^[۴] و کمترین تراکم در ارتفاعات چیتاگنگ است. طبق گزارش همین منبع، دلیل رشد سریع شهر داکا، وجود سیلاب های فراوانی است که دهکده های اطراف داکا را به سرعت نابود کرده و موجب بی خانمانی مردم فقیر روستاها شده است؛ به طوری که مردم آواره برای بدست آوردن جا و غذا راهی پایتخت شده و در اطراف داکا مسکن گزیده اند^[۵].

نرخ مرگ و میر از هر 1000 نفر، حدود 57/73 نفر است، که در مقایسه با سایر کشور ها در ردیف 48 قرار دارد و نرخ امید به زندگی، 69/75 سال می باشد. نرخ رشد جمعیت 1/73 است که نسبت مرد به زن از هر 1000 نفر ، 106 و زن به مرد 100 نفر است. نرخ باروری در میان زنان 3/3 درصد و میزان تولد 22/98 درصد می باشد. میزان مرگ و میر 5/75 درصد است که از این رقم، 40/9 درصد را زنان و 59/1 درصد را مردان تشکیل می دهند. درصد سنی از 0 تا 14 سال، حدود 34/3 درصد ( یعنی 27551594 نفر پسر و 64777626 نفر دختر) است. درصد سنی 15 تا 64 سال، حدود 61/1 درصد ( یعنی 43195645 نفر مرد و51989150 نفر زن ) است. درصد سنی از 65 سال به بالا، 2256163 نفر آقایان و 1193 نفر زنان است^[۵]. در یک نگاه کلی باید گفت که جمعیت کشور بنگلادش در سال 1801 م، 14/5 میلیون نفر، در سال 1851 م، 20/3 میلیون نفر، در سال 1901 م، 28/9 میلیون نفر، در سال 1921م، 33/3 میلیون نفر، در سال 1941 م، 42 میلیون نفر، در سال 1961 م، 50/8 میلیون نفر، در سال 1981 م، 89/9 میلیون نفر، در سال 2001 م، 129 میلیون نفر و در سال 2002 م، 133 میلیون نفر بوده است.

مهاجرت و تراکم

مهم‌ترین عامل مهاجرت در بنگلادش، عامل اقتصادی است. به دلیل جمعیت زیاد و رشد بالای آن، مهاجرت پیوسته از روستا به شهر و از کشور به خارج صورت می‌گیرد. روستاییان به دلیل سیلاب‌های مداوم و از دست دادن زمین‌های کشاورزی و نیز خانه و کاشانه خود، عازم شهرها به خصوص پایتخت می‌شوند. نوجوانان و تحصیل کرده‌های دانشگاه‌ها برای دست‌یابی به کار بهتر و آینده مطمئن، به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند. به استناد منابع معتبر ^[۶]، مشکل عمده این کشور، مهاجرت نیروهای متخصص و کارآمد آن در سطح وسیع به کشورهای توسعه یافته از یک سو و مهاجرت جمعیت روستایی به شهرهای صنعتی به ویژه به داکا می باشد.

وضعیت شهر نشینی و روستا نشینی

بنگلادش عمدتا یک کشور روستایی است که در آن بیش از 80 درصد از مردم آن یعنی 150 میلیون در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و اغلب در بخش کشاورزی مشغول هستند. این کشور تا به حال دو و نیم دهه تلاش های توسعه، برای جلوگیری از فقر و برای رسیدن به توسعه اقتصادی و تغییر اجتماعی، انجام داده است. با وجود این که جریان زیادی از سرمایه و کمک‌های خارجی به این کشور سرازیر شده و برای توسعه، برنامه ریزی جدی صورت گرفته است، همچنان رشد پایین اقتصادی معضل اصلی این کشور است. به طور متوسط، سرانه درآمد هنوز کم است و با استانداردهای جهانی، بیش از نیمی از جمعیت کشور زیر خط فقر قرار دارند. انفجار جمعیت، کمبود منابع، محدودیت‌های شدید زیست محیطی، نبود فناوری، برخی از عوامل اصلی نرخ آهسته رشد اقتصادی و افزایش فقر است. در حالی که دولت نظارت و ترویج شهرنشینی را توسعه داده است، اما هنوز نرخ آهسته شهر نشینی و گسترش نابرابری فضایی در کشور به خوبی قابل ثبت است. مطالعات موجود در شهرنشینی در بنگلادش به طور عمده در دینامیک جمعیت شهری متمرکز شده است و درآمد مردم هنوز طبق استانداردهای جهانی پایین است^[۷].

در حال به روز رسانی و ویرایش

نیز نگاه کنید به

↑ برگرفته در سال 2011 از https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook
↑ Forced Evictions in Bangladesh, COHRE and ACHR Mission Report (2000). Bankok: Centre on Housing Rights and Evictions and Asian Coalition of Housing Rights, p.7
↑ Phillips, D.A. and Gritzner, C.F. (2007). Bangladesh. New York: Chelsea House Publishers, p. 17
↑ Forced Evictions in Bangladesh, COHRE and ACHR Mission Report (2000), Bankok: Centre on Housing Rights and Evictions and Asian Coalition of Housing Rights, p.8
↑ ^۵٫۰ ^۵٫۱ Forced Evictions in Bangladesh, COHRE and ACHR Mission Report (2000), Bankok: Centre on Housing Rights and Evictions and Asian Coalition of Housing Rights, p.9
↑ West, B.A. (2009). Encyclopedia of the People of Asia and Oceania, New York: MV Hermitage, P. 115
↑ توسلی، محمد مهدی، علی زاده کندی، عزیز، توسلی، سینا(1391). جامعه و فرهنگ بنگلادش. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)

[1] برگرفته در سال 2011 از https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook

[2] Forced Evictions in Bangladesh, COHRE and ACHR Mission Report (2000). Bankok: Centre on Housing Rights and Evictions and Asian Coalition of Housing Rights, p.7

[3] Phillips, D.A. and Gritzner, C.F. (2007). Bangladesh. New York: Chelsea House Publishers, p. 17

[4] Forced Evictions in Bangladesh, COHRE and ACHR Mission Report (2000), Bankok: Centre on Housing Rights and Evictions and Asian Coalition of Housing Rights, p.8

[:0-5] ۵٫۰ ^۵٫۱ Forced Evictions in Bangladesh, COHRE and ACHR Mission Report (2000), Bankok: Centre on Housing Rights and Evictions and Asian Coalition of Housing Rights, p.9

[6] West, B.A. (2009). Encyclopedia of the People of Asia and Oceania, New York: MV Hermitage, P. 115

[7] توسلی، محمد مهدی، علی زاده کندی، عزیز، توسلی، سینا(1391). جامعه و فرهنگ بنگلادش. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-جغرافیای انسانی کشور بنگلادش شامل [[جمعیت بنگلادش|جمعیت،]] [[پراکندگی و تراکم جمعیتی بنگلادش|پراکندگی و تراکم جمعیتی،]] [[وضعيت شهرنشينی و روستانشينی بنگلادش|وضعیت شهرنشینی و روستانشینی،]] [[هرم سنی و جنسیتی جمعیت بنگلادش|هرم سنی و جنسیتی جمعیت]] و [[ساختار قومی جمعیت بنگلادش]] است که به شرح زیر است
+[[ساختار هرم جمعیتی بنگلادش]]
+[[ویژگی های جمعیتی بنگلادش]]
+[[رشد جمعیت بنگلادش]]
+[[پراکندگی جمعیتی بنگلادش]]
+[[شهرنشینی و روستانشینی بنگلادش]]
 ====جمعیت، اختلافات انسانی (نژاد)، حرکات جمعیت====
 [[بنگلادش]] با جمعیتی حدود  535/570/158 نفر، یکی از کشورهای بزرگ دنیا از نظر تراکم جمعیتی است<ref>برگرفته در سال 2011 از https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook</ref>. در سال 1991 میلادی جمعیت این کشور حدود 110 میلیون نفر بود. طبق گزارش (COHR: Centre on Housing Rights) و (ACHR: Asian Coalition of Housing Rights) در سال 1999میزان رشد جمعیت داکا حدود 1/8 درصد بوده که در هر کیلومتر مربع 798 نفر زندگی می کرده اند و این میزان در همان تاریخ در جهان بالاترین حد بوده است<ref>Forced Evictions in Bangladesh, COHRE and ACHR Mission Report (2000). Bankok: Centre on Housing Rights and Evictions and Asian  Coalition of Housing Rights, p.7</ref>. در سال 2001 میلادی جمعیت این کشور به رقمی حدود 129 میلیون نفر افزایش یافت. بدیهی است که با بالارفتن جمعیت، مشکل تراکم آن نیز افزایش یافت. در حال حاضر، تراکم جمعیت حدود 1045 نفر در هر کیلومتر مربع  و حدود 28 درصد از کل جمعیت شهری می باشد.