جغرافیای انسانی کوبا: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:
جغرافیای انسانی[[کوبا]] به‌عنوان یک کشور کارائیبی با تاریخ غنی و فرهنگ متنوع، تحت‌تأثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی قرار دارد.
جغرافیای انسانی [[کوبا]] به‌عنوان یک کشور کارائیبی با تاریخ غنی و فرهنگ متنوع، تحت‌تأثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی قرار دارد.<ref>Callejas, S., Oscar, O., Vega, L., Díaz, H., Francisca, P., Civeira, L., & Ben, J. (n.d.). ''HISTORIA DE CUBA NIVEL MEDIO SUPERIOR''.[https://www.mined.gob.cu/wp-content/teleclases/listos/+libros/03_preuniversitario/10mo/10mo_historia_cuba.pdf]</ref>


=== [[ساختار هرم جمعیتی کوبا|ساختار هرم جمعیتی]] ===
=== [[ساختار هرم جمعیتی کوبا|ساختار هرم جمعیتی]] ===
هرم جمعیتی[[کوبا]]<nowiki/>نمایانگر توزیع سنی و جنسی جمعیت است. بر اساس سرشماری 2024، جمعیت [[کوبا]] حدود 11.2 میلیون نفر است که از 11.1 میلیون نفر در سال 2014 افزایش یافته است. این رشد اندک نشان‌دهنده کاهش نرخ زاد و ولد و افزایش امید به زندگی است. در حال حاضر، حدود 20% جمعیت [[کوبا]] بالای 60 سال سن دارند.
هرم جمعیتی [[کوبا]] نمایانگر توزیع سنی و جنسی جمعیت است. بر اساس سرشماری 2024، جمعیت [[کوبا]] حدود 11 میلیون نفر است <ref name=":0">''Cuba population (2024) - Worldometer''. (n.d.). [https://www.worldometers.info/world-population/cuba-population/]</ref>که نسبت به 11.3 میلیون نفر در سال 2014 در شیب نزول قرار گرفته است.<ref>''Cuba Population 1950-2024''. (2024). Macrotrends.net.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/CUB/cuba/population]</ref> این کاهش یا توقف رشد ، نشان‌دهنده کاهش نرخ زاد و ولد و افزایش امید به زندگی است. در حال حاضر، حدود 20% جمعیت [[کوبا]] بالای 60 سال سن دارند.<ref>Redacción de CiberCuba. (2024, July 18). ''Nacimientos disminuyen casi un 20 por ciento en Cuba en 2024''. CiberCuba.[https://www.cibercuba.com/noticias/2024-07-18-u1-e197721-s27061-nid285333-nacimientos-disminuyen-casi-20-ciento-cuba-2024]</ref>


'''''o تحلیل دقیق هرم سنی'''''
'''''o تحلیل دقیق هرم سنی'''''


هرم سنی [[کوبا]] نشان‌دهنده افزایش جمعیت سالمندان است. در سال 2024، درصد افراد زیر 15 سال به 16% رسیده است، در حالی که این رقم در سال 2014 حدود 18% بود. این کاهش در گروه سنی جوان‌تر، به دلیل کاهش نرخ زاد و ولد و مهاجرت جوانان به خارج از کشور است.
هرم سنی [[کوبا]] نشان‌دهنده افزایش جمعیت سالمندان است.<ref>Moreno, M. I., & Moreno, M. I. (2024, July 19). ''La población de Cuba en 2024 cae a menos de 10 millones''. EFE [https://efe.com/mundo/2024-07-19/cuba-cae-poblacion/#:~:text=EFE%2F%20Y%C3%A1nder%20Zamora-,La%20poblaci%C3%B3n%20de%20Cuba%20en%202024%20cae%20a,10%20millones%20y%20%E2%80%9Cseguir%C3%A1%20decreciendo%E2%80%9D&text=La%20Habana%20(EFE).,el%20Gobierno%20de%20la%20isla. Noticias]</ref> در سال 2024، درصد افراد زیر 15 سال به 16% رسیده است، <ref>''Pirámides de población del mundo desde 1950 a 2100''. (n.d.).[https://www.populationpyramid.net/es/cuba/2024/]</ref>در حالی که این رقم در سال 2014 حدود 18% بود.<ref>''Cuba - Piramide de población 2014''. (n.d.). Datosmacro.com. [https://datosmacro.expansion.com/demografia/estructura-poblacion/cuba?anio=2014]</ref> این کاهش در گروه سنی جوان‌تر، به دلیل کاهش نرخ زاد و ولد و مهاجرت جوانان به خارج از کشور است.<ref>Newsroom Infobae. (2024, July 19). ''La población de Cuba en 2024 cae a menos de 10 millones y “seguirá decreciendo.”'' Infobae.[https://www.infobae.com/america/agencias/2024/07/19/la-poblacion-de-cuba-en-2024-cae-a-menos-de-10-millones-y-seguira-decreciendo/]</ref>


'''''o توزیع جمعیت بر اساس گروه‌های سنی و جنسیت'''''
'''''o توزیع جمعیت بر اساس گروه‌های سنی و جنسیت'''''


توزیع جنسیتی در [[کوبا]] تقریباً برابر است، با نسبت 1:1 بین مردان و زنان. اما با افزایش سن، نسبت زنان به مردان بیشتر می‌شود، که به دلیل طول عمر بالاتر زنان است.
توزیع جنسیتی در [[کوبا]] تقریباً برابر است، با نسبت 1:1 بین مردان و زنان. اما با افزایش سن، نسبت زنان به مردان بیشتر می‌شود، که به دلیل طول عمر بالاتر زنان است.<ref>Tribuna. ([https://www.tribuna.cu/cuba/2023-05-20/actualiza-oficina-nacional-de-estadisticas-e-informacion-indicadores-demograficos 2024], May 20). ''Actualiza Oficina Nacional de Estadísticas e Información indicadores demográficos''.</ref>


'''''o مقایسه با هرم‌های سنی گذشته و پیش‌بینی آینده'''''
'''''o مقایسه با هرم‌های سنی گذشته و پیش‌بینی آینده'''''


باتوجه‌به روندهای فعلی، پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030، جمعیت بالای 65 سال به 25% خواهد رسید. این تغییرات تأثیرات اقتصادی و اجتماعی زیادی به همراه دارد، از جمله نیاز به خدمات بهداشتی و اجتماعی بیشتر، که می‌تواند فشار بیشتری بر سیستم‌های بهداشتی و اقتصادی کشور وارد کند.
باتوجه‌به روندهای فعلی، پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030، جمعیت بالای 65 سال به 25% خواهد رسید.<ref>''Population Pyramids of the World from 1950 to 2100''. ([https://www.populationpyramid.net/cuba/2030/ 2024]). PopulationPyramid.net.</ref> این تغییرات تأثیرات اقتصادی و اجتماعی زیادی به همراه دارد، از جمله نیاز به خدمات بهداشتی و اجتماعی بیشتر، که می‌تواند فشار بیشتری بر سیستم‌های بهداشتی و اقتصادی کشور وارد کند.<ref>Naranjo Hernández, Y., Figueroa Linares, M., & Cañizares Marín, R. (2022). Envejecimiento poblacional en Cuba. ''Gaceta Médica Espirituana'', ''17''(3), 223–233.</ref>


=== [[ویژگی های جمعیتی کوبا|ویژگی های جمعیتی]] ===
=== [[ویژگی های جمعیتی کوبا|ویژگی های جمعیتی]] ===
ترکیب قومی و زبانی جمعیت [[کوبا]] متنوع است و شامل گروه‌های اسپانیایی، آفریقایی و بومیان می‌شود. طبق آمار سال 2024، حدود 65% جمعیت [[[[کوبا]]]] را اسپانیایی‌تبارها تشکیل می‌دهند، در حالی که 30% آفریقایی‌تبار و 5% دیگر از اقلیت‌های قومی هستند.
ترکیب قومی و زبانی جمعیت [[کوبا]] متنوع است و شامل گروه‌های اسپانیایی، آفریقایی و بومیان می‌شود.<ref>Guanche, J. (2023). Ethnic components of the Cuban nation. ''ResearchGate''.[https://www.researchgate.net/publication/374725205_Ethnic_components_of_the_Cuban_nation]</ref> طبق آمار سال 2024، حدود 65% جمعیت [[کوبا]] را اسپانیایی‌تبارها تشکیل می‌دهند،<ref>''Cuba Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer''. (n.d.).[https://www.worldometers.info/demographics/cuba-demographics/]</ref> در حالی که 30% آفریقایی‌تبار و 5% دیگر از اقلیت‌های قومی هستند.<ref>2024). Ohchr.org.[https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Issues/Women/WRGS/Report/Statesinputs/Cuba2.docx]</ref>


'''''o الگوهای مهاجرت (داخلی و بین‌المللی)'''''
'''''o الگوهای مهاجرت (داخلی و بین‌المللی)'''''


مهاجرت به‌ویژه در دهه‌های اخیر افزایش‌یافته است. بسیاری از جوانان به دنبال فرصت‌های بهتر به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند. همچنین، مهاجرت به شهرهای بزرگ از مناطق روستایی نیز افزایش‌یافته است.  
مهاجرت به‌ویژه در دهه‌های اخیر افزایش‌یافته است. بسیاری از جوانان به دنبال فرصت‌های بهتر به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند.<ref>''Cuba Net migration rate 1950-2024''. (n.d.). [https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/CUB/cuba/net-migration#:~:text=The%20current%20net%20migration%20rate,a%205.49%25%20decline%20from%202021. MacroTrends]</ref> همچنین، مهاجرت به شهرهای بزرگ از مناطق روستایی نیز افزایش‌یافته است.<ref>Ballaga, W. D. (2024, July 19). ''Cuba actualiza, con una nueva ley, su política migratoria''. Granma.cu. [https://www.granma.cu/cuba/2024-07-19/cuba-actualiza-con-una-nueva-ley-su-politica-migratoria-19-07-2024-13-07-15]</ref>


'''''oسطح تحصیلات و سواد'''''
'''''oسطح تحصیلات و سواد'''''


[[کوبا]] به‌عنوان یک کشور با سطح بالای تحصیلات شناخته می‌شود. نرخ سواد در [[[[کوبا]]]] 99% است و سیستم آموزشی آن به عنوان یکی از بهترین‌ها در منطقه شناخته می‌شود.  
[[کوبا]] به‌عنوان یک کشور با سطح بالای تحصیلات شناخته می‌شود. نرخ سواد در [[کوبا]] 99% است <ref>''Presenta Cuba informe nacional a Cumbre de transformación de la educación''. (n.d.)[https://spanish.news.cn/20220915/c8e52da1263748a5b6badcb018d6c53c/c.html]</ref>و سیستم آموزشی آن به عنوان یکی از بهترین‌ها در منطقه شناخته می‌شود.<ref>''Threads''. (n.d.)[https://www.threads.net/@explore_dominicana/post/C8X32AJvGNP?hl=en]</ref>


'''''o وضعیت بهداشت و امید به زندگی'''''
'''''o وضعیت بهداشت و امید به زندگی'''''


وضعیت بهداشت عمومی در [[کوبا]] بهبود یافته و امید به زندگی به 79 سال رسیده است. این افزایش به دلیل دسترسی به خدمات بهداشتی و پیشگیری از بیماری‌ها است.
وضعیت بهداشت عمومی در [[کوبا]] بهبود یافته و امید به زندگی به 79 سال رسیده است. <ref>''Comparar economía países: Cuba vs España Esperanza de vida al nacer 2024''. (n.d.). [https://datosmacro.expansion.com/paises/comparar/cuba/espana?sc=XE24 Datosmacro.com]</ref>این افزایش به دلیل دسترسی به خدمات بهداشتی و پیشگیری از بیماری‌ها است.


'''''oالگوهای ازدواج و طلاق'''''
'''''oالگوهای ازدواج و طلاق'''''


نرخ ازدواج در [[کوبا]] کاهش‌یافته و نرخ طلاق در حال افزایش است. این تغییرات به دلیل تغییرات اجتماعی و اقتصادی و افزایش استقلال زنان است.
نرخ ازدواج در [[کوبا]] کاهش‌یافته و نرخ طلاق در حال افزایش است. <ref>''Matrimonios 2024''. (n.d.). Datosmacro.com. </ref>این تغییرات به دلیل تغییرات اجتماعی و اقتصادی و افزایش استقلال زنان است.<ref>Perez, R. ([https://www.cibercuba.com/noticias/2018-10-21-u73624-e73624-s27061-cuba-registra-tasa-matrimonios-baja-ultimos-14-anos 2023], October 21). Cuba registra la tasa de matrimonios más baja de los últimos 14 años. ''CiberCuba''. </ref>


=== [[رشد جمعیت در کوبا|رشد جمعیت]] ===
=== [[رشد جمعیت در کوبا|رشد جمعیت]] ===
نرخ رشد جمعیت [[کوبا]] در سال‌های اخیر کاهش‌یافته و به 0.1% در سال 2024 رسیده است. این نرخ در سال 2014 حدود 0.5% بود.  
نرخ رشد جمعیت [[کوبا]] در سال‌های اخیر کاهش‌یافته و به 0.1% در سال 2024 رسیده است.<ref>''Cuba Population 2024 (Live)''. (2024). Worldpopulationreview.com.[https://worldpopulationreview.com/countries/cuba]</ref> این نرخ در سال 2014 حدود 0.5% بود.<ref>''World Bank Open Data''. (n.d.). World Bank Open Data.[https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW?locations=CU]</ref>


'''''oعوامل مؤثر بر رشد جمعیت'''''
'''''oعوامل مؤثر بر رشد جمعیت'''''


عوامل مؤثر بر رشد جمعیت شامل نرخ زادوولد، مرگ‌ومیر و مهاجرت هستند. نرخ زادوولد در [[[[کوبا]]]] به 1.5 فرزند به ازای هر زن رسیده است، که کمتر از حد جایگزینی است.
عوامل مؤثر بر رشد جمعیت شامل نرخ زادوولد، مرگ‌ومیر و مهاجرت هستند. نرخ زادوولد در [[کوبا]] به 1.5 فرزند به ازای هر زن رسیده است، که کمتر از حد جایگزینی است.<ref>''Cuba fertility rate 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/CUB/cuba/fertility-rate#:~:text=The%20current%20fertility%20rate%20for,a%200.57%25%20decline%20from%202021.]</ref>


'''''o سیاست‌های جمعیتی دولت'''''
'''''o سیاست‌های جمعیتی دولت'''''


دولت [[کوبا]] سیاست‌هایی را برای افزایش نرخ زادوولد و بهبود شرایط زندگی خانواده‌ها اتخاذ کرده است. این سیاست‌ها شامل حمایت‌های مالی و اجتماعی برای خانواده‌ها می‌شود.
دولت [[کوبا]] سیاست‌هایی را برای افزایش نرخ زادوولد و بهبود شرایط زندگی خانواده‌ها اتخاذ کرده است. این سیاست‌ها شامل حمایت‌های مالی و اجتماعی برای خانواده‌ها می‌شود.<ref>''Análisis de situación de población: Cuba, 2024''(Dr. C. Diana E. Prieto Acosta). ([https://cuba.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/analisis_de_situacion_de_poblacion_165_x_235_cm_3_compressed.pdf 2024])</ref>


'''''o پیش‌بینی‌های رشد جمعیت برای آینده'''''
'''''o پیش‌بینی‌های رشد جمعیت برای آینده'''''


پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2035، جمعیت به 10.8 میلیون نفر کاهش یابد. این کاهش جمعیت می‌تواند چالش‌های جدی برای سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی به همراه داشته باشد.
پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2035، جمعیت به 10.8 میلیون نفر کاهش یابد.<ref>Martinoticias.com. ([https://www.martinoticias.com/a/cuba-envejecimiento-poblacional/128935.html#:~:text=Cuba-,Para%20el%202035%20Cuba%20tendr%C3%A1%203%2C6%20millones%20de,con%2060%20a%C3%B1os%20o%20m%C3%A1s&text=Un%20reciente%20informe%20de%20la,del%20trabajo%20para%20salir%20adelante. 2024], August 31). Para el 2035 Cuba tendrá 3,6 millones de personas con 60 años o más. ''Martí Noticias | Martinoticias.com/''</ref> این کاهش جمعیت می‌تواند چالش‌های جدی برای سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی به همراه داشته باشد.<ref>''Proyecciones de la Población CUBANA CUBA Y PROVINCIAS''. (2024). <nowiki>https://oncubanews.com/wp-</nowiki></ref>


=== [[پراکندگی جمعیت در کوبا|پراکندگی جمعیت]] ===
=== [[پراکندگی جمعیت در کوبا|پراکندگی جمعیت]] ===
'''''o الگوهای توزیع جمعیت در مناطق مختلف کشور'''''
'''''o الگوهای توزیع جمعیت در مناطق مختلف کشور'''''


پراکندگی جمعیت در [[کوبا]] به‌شدت تحت‌تأثیر عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی قرار دارد. بر اساس سرشماری سال 2024، جمعیت [[[[کوبا]]]] حدود 11.2 میلیون نفر است. توزیع جمعیت در مناطق مختلف به شرح زیر است:
پراکندگی جمعیت در [[کوبا]] به‌شدت تحت‌تأثیر عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی قرار دارد. بر اساس سرشماری سال 2024، جمعیت [[کوبا]] حدود 11 میلیون نفر است. <ref name=":0" />توزیع جمعیت در مناطق مختلف به شرح زیر است:


- هاوانا (Havana): با جمعیتی حدود 2.1 میلیون نفر، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر [[[[کوبا]]]] به شمار می‌رود. این شهر تقریباً 18.7% از کل جمعیت کشور را در خود جای داده است.
- هاوانا (Havana): با جمعیتی حدود 2.1 میلیون نفر، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر [[کوبا]] به شمار می‌رود. <ref>''Havana, Cuba Population (2024) - Population Stat''. (2024).[https://populationstat.com/cuba/havana]</ref>این شهر تقریباً 18.7% از کل جمعیت کشور را در خود جای داده است.<ref>''Havana, Cuba Metro Area Population 1950-2024''. (n.d.). [https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/20870/havana/population MacroTrends]</ref>


- سانتیاگو دِ [[کوبا]]  (Santiago de Cuba): دومین شهر بزرگ با جمعیتی حدود 500,000 نفر که تقریباً 4.5% از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهد.
- سانتیاگو دِ [[کوبا]]  (Santiago de Cuba): دومین شهر بزرگ با جمعیتی حدود 500,000 نفر که تقریباً 4.5% از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهد.<ref>''Cuba Cities by population 2024''. (n.d.). [https://worldpopulationreview.com/cities/cuba]</ref>


- متینس (Matanzas): با جمعیتی نزدیک به 140,000 نفر، حدود 1.2% از جمعیت کل را داراست.
- متینس (Matanzas): با جمعیتی نزدیک به 140,000 نفر، حدود 1.2% از جمعیت کل را داراست.<ref>''Population of Matanzas 2024 — Cuba''. (n.d.). [https://www.aznations.com/population/cu/cities/matanzas aznations.com]</ref>


- پینار دل ریو (Pinar del Río): با جمعیتی حدود 700,000 نفر، تقریباً 6.2% از جمعیت کشور را شامل می‌شود.
- پینار دل ریو (Pinar del Río): با جمعیتی حدود 700,000 نفر، تقریباً 6.2% از جمعیت کشور را شامل می‌شود.<ref>''Cuba population (2024) - Worldometer''. (n.d.-b). [https://www.worldometers.info/world-population/cuba-population/]</ref>


'''''o عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی مؤثر بر پراکندگی جمعیت'''''
'''''o عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی مؤثر بر پراکندگی جمعیت'''''


عوامل تاریخی مانند جنگ‌ها و انقلاب‌ها و همچنین عوامل اقتصادی نظیر فرصت‌های شغلی، تأثیر زیادی بر پراکندگی جمعیت داشته‌اند. به‌عنوان‌مثال، پس از انقلاب [[[[کوبا]]]] در 1959، بسیاری از مردم به سمت شهرهای بزرگ مهاجرت کردند به دنبال فرصت‌های بهتر.
عوامل تاریخی مانند جنگ‌ها و انقلاب‌ها و همچنین عوامل اقتصادی نظیر فرصت‌های شغلی، تأثیر زیادی بر پراکندگی جمعیت داشته‌اند.<ref>Arbleya Cervera, J., Salim lamrani, renán V ega Cantor, & Sergio guerra V ilaboy. ([https://biblioteca.clacso.edu.ar/Cuba/casa/20200419084827/Cuba-y-los-cubanoamericanos.pdf 2023]). Cuba y los cubanoamericanos : el fenómeno migratorio cubano. In María Elena Pérez Herrera & Marlen López Martínez (Eds.), ''Fondo Editorial Casa De Las Américas'' [Ensayo histórico-social].</ref> به‌عنوان‌مثال، پس از انقلاب [[کوبا]] در 1959، بسیاری از مردم به دنبال فرصت‌های بهتر،به سمت شهرهای بزرگ مهاجرت کردند .<ref>The Editors of Encyclopaedia Britannica. (2024, September 15). ''Cuban Revolution | Summary, Facts, Causes, Effects, & significance''. Encyclopedia Britannica.[https://www.britannica.com/event/Cuban-Revolution]</ref>


'''''oمناطق پرجمعیت و کم‌جمعیت و دلایل آن'''''
'''''oمناطق پرجمعیت و کم‌جمعیت و دلایل آن'''''


مناطق شهری مانند هاوانا به دلیل وجود فرصت‌های شغلی، خدمات بهداشتی و آموزشی و زیرساخت‌های بهتر، دارای جمعیت بالاتری هستند. در مقابل، مناطق روستایی مانند گواناگوا (Guantánamo) و سیبونای (Cienfuegos) به دلیل کمبود منابع و خدمات، جمعیت کمتری دارند.
مناطق شهری مانند هاوانا به دلیل وجود فرصت‌های شغلی، خدمات بهداشتی و آموزشی و زیرساخت‌های بهتر، دارای جمعیت بالاتری هستند. <ref>Ortiz, M. S. O., & Geneletti, D. ([https://doi.org/10.3390/su10072165 2024]). Assessing mismatches in the provision of urban ecosystem services to support spatial planning: a case study on recreation and food supply in Havana, Cuba. ''Sustainability'', ''10''(7), 2165.</ref>در مقابل، مناطق روستایی مانند گواناگوا (Guantánamo) و سیبونای (Cienfuegos) به دلیل کمبود منابع و خدمات، جمعیت کمتری دارند.<ref>Couret, D. G. (2022). Sustainable urban development. Cuban challenges. ''International Journal of Urban Sustainable Development'', ''14''(1), 409–411. [https://doi.org/10.1080/19463138.2022.2059487]</ref>


'''''o چالش‌های ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت'''''
'''''o چالش‌های ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت'''''


پراکندگی نامتوازن جمعیت منجر به چالش‌هایی نظیر کمبود خدمات در مناطق روستایی و فشار بر زیرساخت‌های شهری شده است. به‌عنوان‌مثال، در هاوانا، تراکم جمعیت به حدود 15,000 نفر در هر کیلومتر مربع می‌رسد، که فشار زیادی بر خدمات عمومی و زیرساخت‌ها وارد می‌کند.
پراکندگی نامتوازن جمعیت منجر به چالش‌هایی نظیر کمبود خدمات در مناطق روستایی و فشار بر زیرساخت‌های شهری شده است.<ref>''Cuba population (2024) - Worldometer''. (n.d.-c)[https://www.worldometers.info/world-population/cuba-population/#:~:text=The%20population%20density%20in%20Cuba,(8%2C939%2C311%20people%20in%202024).]</ref> به‌عنوان‌مثال، در هاوانا، تراکم جمعیت به حدود 15,000 نفر در هر کیلومتر مربع می‌رسد، که فشار زیادی بر خدمات عمومی و زیرساخت‌ها وارد می‌کند.<ref>''Havana, Cuba population 2024''. (n.d.).[https://worldpopulationreview.com/cities/cuba/havana#:~:text=Havana%20isn't%20just%20the,7%2C490%20people%20per%20square%20mile.]</ref>


=== [[شهرنشینی و روستانشینی در کوبا|شهرنشینی و روستانشینی]] ===
=== [[شهرنشینی و روستانشینی در کوبا|شهرنشینی و روستانشینی]] ===
'''''o الگوهای شهرنشینی و رشد کلان‌شهرها'''''
'''''o الگوهای شهرنشینی و رشد کلان‌شهرها'''''


نسبت جمعیت شهری به روستایی در [[کوبا]] از 76% به 24% رسیده است. این روند در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030، این نسبت از 80% به 20% تغییر کند.
نسبت جمعیت روستایی به شهری در [[کوبا]] از 76% به 24% رسیده است. ا<ref>editor2. (n.d.). ''Cuba: Despoblamiento rural y crisis alimentaria''. Sin [https://www.sinpermiso.info/textos/cuba-despoblamiento-rural-y-crisis-alimentaria Permiso]</ref>ین روند در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030، این نسبت از 80% به 20% تغییر کند.<ref>''Cuba - The World Factbook''. (n.d.).[https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/cuba/]</ref>


'''''o وضعیت مناطق شهری'''''
'''''o وضعیت مناطق شهری'''''


شهرهای بزرگ مانند هاوانا و سانتیاگو به‌سرعت درحال‌رشد هستند. به‌عنوان‌مثال، جمعیت هاوانا از 1.8 میلیون نفر در سال 2010 به 2.1 میلیون نفر در سال 2024 افزایش یافته است.  
شهرهای بزرگ مانند هاوانا و سانتیاگو به‌سرعت درحال‌رشد هستند.<ref>Adams, D. C. (2024, April 30). Los capitalistas se convierten en un salvavidas económico en Cuba. ''The New York Times''.[https://www.nytimes.com/es/2024/04/30/espanol/cuba-economia-sector-privado.html]</ref> به‌عنوان‌مثال، جمعیت هاوانا از 1.8 میلیون نفر در سال 2010 به 2.1 میلیون نفر در سال 2024 افزایش یافته است.<ref>Collins, C. O. (n.d.). ''Cuba’s precarious population pyramid''.[http://www.focusongeography.org/publications/articles/cuba/index.html]</ref>


'''''o چالش‌های شهرنشینی'''''
'''''o چالش‌های شهرنشینی'''''


شهرنشینی در[[کوبا]] به رشد کلان‌شهرها و چالش‌هایی مانند حاشیه‌نشینی، آلودگی و کمبود مسکن مناسب منجر شده است. در هاوانا، حدود 40% از جمعیت در مناطق حاشیه‌ای زندگی می‌کنند که به دلیل کمبود مسکن و زیرساخت‌های ناکافی ایجاد شده است.
شهرنشینی در[[کوبا]] به رشد کلان‌شهرها و چالش‌هایی مانند حاشیه‌نشینی، آلودگی و کمبود مسکن مناسب منجر شده است. <ref>''Urbanization in Cuba: Building inclusive & sustainable cities''. (n.d.).[https://unhabitat.org/cuba]</ref>در هاوانا، حدود 40% از جمعیت در مناطق حاشیه‌ای زندگی می‌کنند که به دلیل کمبود مسکن و زیرساخت‌های ناکافی ایجاد شده است.<ref>[http://repositorio.cepal.org/bitstream/11362/18910/2/S9240481_en.pdf]</ref>


'''''o وضعیت مناطق روستایی'''''
'''''o وضعیت مناطق روستایی'''''


وضعیت مناطق روستایی به دلیل کمبود منابع و خدمات نگران‌کننده است. به‌عنوان‌مثال، در مناطق روستایی گواناگوا، دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی محدود است و بسیاری از جوانان به شهرها مهاجرت می‌کنند.
وضعیت مناطق روستایی به دلیل کمبود منابع و خدمات نگران‌کننده است. <ref>''Financiado por: Ministerio de Relaciones Exteriores de''. (n.d.).[https://www.avsf.org/app/uploads/2023/12/jovenes-rurales-terrirorio-educacion-y-nuevos-desafios-libro-3.pdf]</ref>به‌عنوان‌مثال، در مناطق روستایی گواناگوا، دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی محدود است و بسیاری از جوانان به شهرها مهاجرت می‌کنند.<ref>Gendron, C., Ruiz, G., Ministerio de Relaciones Exteriores de Francia, Ministerio de Agricultura y la Alimentación de Francia, FranceAgrimer, Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Lundy, F., Bitan, E., France Volontaires, Ministerio Europeo y de Asuntos Exteriores de Francia, Ministerio de Agricultura y la Alimentación de Francia, France Volontaires, Ministerio de Agricultura y la Alimentación de Francia, Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), & France Volontaires. (2021). ''APOYO a LA JUVENTUD EN SURAMÉRICA PARA UN DESARROLLO SOSTENIBLE e INCLUYENTE: COMPROMISO CIUDADANO y FORMACIÓN EN ZONAS [https://www.avsf.org/app/uploads/2023/12/jovenes-rurales-terrirorio-educacion-y-nuevos-desafios-libro-3.pdf RURALES]''</ref>


'''''o سیاست‌های دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی'''''
'''''o سیاست‌های دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی'''''


دولت در تلاش است تا با اجرای سیاست‌های توسعه شهری و روستایی، این چالش‌ها را مدیریت کند. این سیاست‌ها شامل بهبود زیرساخت‌ها، ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش دسترسی به خدمات عمومی است. پراکندگی نامتوازن جمعیت منجر به چالش‌هایی نظیر کمبود خدمات در مناطق روستایی و فشار بر زیرساخت‌های شهری شده است.
دولت در تلاش است تا با اجرای سیاست‌های توسعه شهری و روستایی، این چالش‌ها را مدیریت کند. <ref>The Caribbean Council. (2023, August 25). ''Cuba Briefing - leading weekly business publication on Cuba''. [https://www.caribbean-council.org/cuba-briefing/]</ref>این سیاست‌ها شامل بهبود زیرساخت‌ها، ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش دسترسی به خدمات عمومی است. پراکندگی نامتوازن جمعیت منجر به چالش‌هایی نظیر کمبود خدمات در مناطق روستایی و فشار بر زیرساخت‌های شهری شده است.<ref>Haens Beltrán Alonso, Jency Niurka Mendoza Otero, & Adrian Abreus González. (2022). Territorial and urban planning in Cuba: its impact on sustainable cities. ''ResearchGate'', ''14''(5), 334–346.[https://www.researchgate.net/publication/373395529_Territorial_and_urban_planning_in_Cuba_its_impact_on_sustainable_cities]</ref>
 


==نیز نگاه کنید به==
==نیز نگاه کنید به==

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۱

جغرافیای انسانی کوبا به‌عنوان یک کشور کارائیبی با تاریخ غنی و فرهنگ متنوع، تحت‌تأثیر عوامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی قرار دارد.[۱]

ساختار هرم جمعیتی

هرم جمعیتی کوبا نمایانگر توزیع سنی و جنسی جمعیت است. بر اساس سرشماری 2024، جمعیت کوبا حدود 11 میلیون نفر است [۲]که نسبت به 11.3 میلیون نفر در سال 2014 در شیب نزول قرار گرفته است.[۳] این کاهش یا توقف رشد ، نشان‌دهنده کاهش نرخ زاد و ولد و افزایش امید به زندگی است. در حال حاضر، حدود 20% جمعیت کوبا بالای 60 سال سن دارند.[۴]

o تحلیل دقیق هرم سنی

هرم سنی کوبا نشان‌دهنده افزایش جمعیت سالمندان است.[۵] در سال 2024، درصد افراد زیر 15 سال به 16% رسیده است، [۶]در حالی که این رقم در سال 2014 حدود 18% بود.[۷] این کاهش در گروه سنی جوان‌تر، به دلیل کاهش نرخ زاد و ولد و مهاجرت جوانان به خارج از کشور است.[۸]

o توزیع جمعیت بر اساس گروه‌های سنی و جنسیت

توزیع جنسیتی در کوبا تقریباً برابر است، با نسبت 1:1 بین مردان و زنان. اما با افزایش سن، نسبت زنان به مردان بیشتر می‌شود، که به دلیل طول عمر بالاتر زنان است.[۹]

o مقایسه با هرم‌های سنی گذشته و پیش‌بینی آینده

باتوجه‌به روندهای فعلی، پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030، جمعیت بالای 65 سال به 25% خواهد رسید.[۱۰] این تغییرات تأثیرات اقتصادی و اجتماعی زیادی به همراه دارد، از جمله نیاز به خدمات بهداشتی و اجتماعی بیشتر، که می‌تواند فشار بیشتری بر سیستم‌های بهداشتی و اقتصادی کشور وارد کند.[۱۱]

ویژگی های جمعیتی

ترکیب قومی و زبانی جمعیت کوبا متنوع است و شامل گروه‌های اسپانیایی، آفریقایی و بومیان می‌شود.[۱۲] طبق آمار سال 2024، حدود 65% جمعیت کوبا را اسپانیایی‌تبارها تشکیل می‌دهند،[۱۳] در حالی که 30% آفریقایی‌تبار و 5% دیگر از اقلیت‌های قومی هستند.[۱۴]

o الگوهای مهاجرت (داخلی و بین‌المللی)

مهاجرت به‌ویژه در دهه‌های اخیر افزایش‌یافته است. بسیاری از جوانان به دنبال فرصت‌های بهتر به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند.[۱۵] همچنین، مهاجرت به شهرهای بزرگ از مناطق روستایی نیز افزایش‌یافته است.[۱۶]

oسطح تحصیلات و سواد

کوبا به‌عنوان یک کشور با سطح بالای تحصیلات شناخته می‌شود. نرخ سواد در کوبا 99% است [۱۷]و سیستم آموزشی آن به عنوان یکی از بهترین‌ها در منطقه شناخته می‌شود.[۱۸]

o وضعیت بهداشت و امید به زندگی

وضعیت بهداشت عمومی در کوبا بهبود یافته و امید به زندگی به 79 سال رسیده است. [۱۹]این افزایش به دلیل دسترسی به خدمات بهداشتی و پیشگیری از بیماری‌ها است.

oالگوهای ازدواج و طلاق

نرخ ازدواج در کوبا کاهش‌یافته و نرخ طلاق در حال افزایش است. [۲۰]این تغییرات به دلیل تغییرات اجتماعی و اقتصادی و افزایش استقلال زنان است.[۲۱]

رشد جمعیت

نرخ رشد جمعیت کوبا در سال‌های اخیر کاهش‌یافته و به 0.1% در سال 2024 رسیده است.[۲۲] این نرخ در سال 2014 حدود 0.5% بود.[۲۳]

oعوامل مؤثر بر رشد جمعیت

عوامل مؤثر بر رشد جمعیت شامل نرخ زادوولد، مرگ‌ومیر و مهاجرت هستند. نرخ زادوولد در کوبا به 1.5 فرزند به ازای هر زن رسیده است، که کمتر از حد جایگزینی است.[۲۴]

o سیاست‌های جمعیتی دولت

دولت کوبا سیاست‌هایی را برای افزایش نرخ زادوولد و بهبود شرایط زندگی خانواده‌ها اتخاذ کرده است. این سیاست‌ها شامل حمایت‌های مالی و اجتماعی برای خانواده‌ها می‌شود.[۲۵]

o پیش‌بینی‌های رشد جمعیت برای آینده

پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2035، جمعیت به 10.8 میلیون نفر کاهش یابد.[۲۶] این کاهش جمعیت می‌تواند چالش‌های جدی برای سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی به همراه داشته باشد.[۲۷]

پراکندگی جمعیت

o الگوهای توزیع جمعیت در مناطق مختلف کشور

پراکندگی جمعیت در کوبا به‌شدت تحت‌تأثیر عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی قرار دارد. بر اساس سرشماری سال 2024، جمعیت کوبا حدود 11 میلیون نفر است. [۲]توزیع جمعیت در مناطق مختلف به شرح زیر است:

- هاوانا (Havana): با جمعیتی حدود 2.1 میلیون نفر، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر کوبا به شمار می‌رود. [۲۸]این شهر تقریباً 18.7% از کل جمعیت کشور را در خود جای داده است.[۲۹]

- سانتیاگو دِ کوبا (Santiago de Cuba): دومین شهر بزرگ با جمعیتی حدود 500,000 نفر که تقریباً 4.5% از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهد.[۳۰]

- متینس (Matanzas): با جمعیتی نزدیک به 140,000 نفر، حدود 1.2% از جمعیت کل را داراست.[۳۱]

- پینار دل ریو (Pinar del Río): با جمعیتی حدود 700,000 نفر، تقریباً 6.2% از جمعیت کشور را شامل می‌شود.[۳۲]

o عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی مؤثر بر پراکندگی جمعیت

عوامل تاریخی مانند جنگ‌ها و انقلاب‌ها و همچنین عوامل اقتصادی نظیر فرصت‌های شغلی، تأثیر زیادی بر پراکندگی جمعیت داشته‌اند.[۳۳] به‌عنوان‌مثال، پس از انقلاب کوبا در 1959، بسیاری از مردم به دنبال فرصت‌های بهتر،به سمت شهرهای بزرگ مهاجرت کردند .[۳۴]

oمناطق پرجمعیت و کم‌جمعیت و دلایل آن

مناطق شهری مانند هاوانا به دلیل وجود فرصت‌های شغلی، خدمات بهداشتی و آموزشی و زیرساخت‌های بهتر، دارای جمعیت بالاتری هستند. [۳۵]در مقابل، مناطق روستایی مانند گواناگوا (Guantánamo) و سیبونای (Cienfuegos) به دلیل کمبود منابع و خدمات، جمعیت کمتری دارند.[۳۶]

o چالش‌های ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت

پراکندگی نامتوازن جمعیت منجر به چالش‌هایی نظیر کمبود خدمات در مناطق روستایی و فشار بر زیرساخت‌های شهری شده است.[۳۷] به‌عنوان‌مثال، در هاوانا، تراکم جمعیت به حدود 15,000 نفر در هر کیلومتر مربع می‌رسد، که فشار زیادی بر خدمات عمومی و زیرساخت‌ها وارد می‌کند.[۳۸]

شهرنشینی و روستانشینی

o الگوهای شهرنشینی و رشد کلان‌شهرها

نسبت جمعیت روستایی به شهری در کوبا از 76% به 24% رسیده است. ا[۳۹]ین روند در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2030، این نسبت از 80% به 20% تغییر کند.[۴۰]

o وضعیت مناطق شهری

شهرهای بزرگ مانند هاوانا و سانتیاگو به‌سرعت درحال‌رشد هستند.[۴۱] به‌عنوان‌مثال، جمعیت هاوانا از 1.8 میلیون نفر در سال 2010 به 2.1 میلیون نفر در سال 2024 افزایش یافته است.[۴۲]

o چالش‌های شهرنشینی

شهرنشینی درکوبا به رشد کلان‌شهرها و چالش‌هایی مانند حاشیه‌نشینی، آلودگی و کمبود مسکن مناسب منجر شده است. [۴۳]در هاوانا، حدود 40% از جمعیت در مناطق حاشیه‌ای زندگی می‌کنند که به دلیل کمبود مسکن و زیرساخت‌های ناکافی ایجاد شده است.[۴۴]

o وضعیت مناطق روستایی

وضعیت مناطق روستایی به دلیل کمبود منابع و خدمات نگران‌کننده است. [۴۵]به‌عنوان‌مثال، در مناطق روستایی گواناگوا، دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی محدود است و بسیاری از جوانان به شهرها مهاجرت می‌کنند.[۴۶]

o سیاست‌های دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی

دولت در تلاش است تا با اجرای سیاست‌های توسعه شهری و روستایی، این چالش‌ها را مدیریت کند. [۴۷]این سیاست‌ها شامل بهبود زیرساخت‌ها، ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش دسترسی به خدمات عمومی است. پراکندگی نامتوازن جمعیت منجر به چالش‌هایی نظیر کمبود خدمات در مناطق روستایی و فشار بر زیرساخت‌های شهری شده است.[۴۸]

نیز نگاه کنید به

جغرافیای انسانی اتیوپی، جغرافیای انسانی اردن، جغرافیای انسانی اسپانیا، جغرافیای انسانی افغانستان، جغرافیای انسانی امارات متحده عربی، جغرافیای انسانی اوکراین، جغرافیای انسانی آرژانتین، جغرافیای انسانی بنگلادش، جغرافیای انسانی تاجیکستان، جغرافیای انسانی تایلند، جغرافیای انسانی تونس، جغرافیای انسانی چین، جغرافیای انسانی روسیه ،جغرافیای انسانی زیمبابوه، جغرافیای انسانی ژاپن، جغرافیای انسانی ساحل عاج، جغرافیای انسانی سریلانکا، جغرافیای انسانی سنگال، جغرافیای انسانی سودان، جغرافیای انسانی سوریه، جغرافیای انسانی سیرالئون، جغرافیای انسانی فرانسه، جغرافیای انسانی قزاقستان، جغرافیای انسانی قطر، جغرافیای انسانی کانادا، جغرافیای انسانی گرجستان، جغرافیای انسانی لبنان، جغرافیای انسانی مالی، جغرافیای انسانی مصر.

کتابشناسی

  1. ↑ Callejas, S., Oscar, O., Vega, L., Díaz, H., Francisca, P., Civeira, L., & Ben, J. (n.d.). HISTORIA DE CUBA NIVEL MEDIO SUPERIOR.[۱]
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Cuba population (2024) - Worldometer. (n.d.). [۲]
  3. ↑ Cuba Population 1950-2024. (2024). Macrotrends.net.[۳]
  4. ↑ Redacción de CiberCuba. (2024, July 18). Nacimientos disminuyen casi un 20 por ciento en Cuba en 2024. CiberCuba.[۴]
  5. ↑ Moreno, M. I., & Moreno, M. I. (2024, July 19). La población de Cuba en 2024 cae a menos de 10 millones. EFE Noticias
  6. ↑ Pirámides de población del mundo desde 1950 a 2100. (n.d.).[۵]
  7. ↑ Cuba - Piramide de población 2014. (n.d.). Datosmacro.com. [۶]
  8. ↑ Newsroom Infobae. (2024, July 19). La población de Cuba en 2024 cae a menos de 10 millones y “seguirá decreciendo.” Infobae.[۷]
  9. ↑ Tribuna. (2024, May 20). Actualiza Oficina Nacional de Estadísticas e Información indicadores demográficos.
  10. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (2024). PopulationPyramid.net.
  11. ↑ Naranjo Hernández, Y., Figueroa Linares, M., & Cañizares Marín, R. (2022). Envejecimiento poblacional en Cuba. Gaceta Médica Espirituana, 17(3), 223–233.
  12. ↑ Guanche, J. (2023). Ethnic components of the Cuban nation. ResearchGate.[۸]
  13. ↑ Cuba Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer. (n.d.).[۹]
  14. ↑ 2024). Ohchr.org.[۱۰]
  15. ↑ Cuba Net migration rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends
  16. ↑ Ballaga, W. D. (2024, July 19). Cuba actualiza, con una nueva ley, su política migratoria. Granma.cu. [۱۱]
  17. ↑ Presenta Cuba informe nacional a Cumbre de transformación de la educación. (n.d.)[۱۲]
  18. ↑ Threads. (n.d.)[۱۳]
  19. ↑ Comparar economía países: Cuba vs España Esperanza de vida al nacer 2024. (n.d.). Datosmacro.com
  20. ↑ Matrimonios 2024. (n.d.). Datosmacro.com.
  21. ↑ Perez, R. (2023, October 21). Cuba registra la tasa de matrimonios más baja de los últimos 14 años. CiberCuba.
  22. ↑ Cuba Population 2024 (Live). (2024). Worldpopulationreview.com.[۱۴]
  23. ↑ World Bank Open Data. (n.d.). World Bank Open Data.[۱۵]
  24. ↑ Cuba fertility rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends.[۱۶]
  25. ↑ Análisis de situación de población: Cuba, 2024(Dr. C. Diana E. Prieto Acosta). (2024)
  26. ↑ Martinoticias.com. (2024, August 31). Para el 2035 Cuba tendrá 3,6 millones de personas con 60 años o más. Martí Noticias | Martinoticias.com/
  27. ↑ Proyecciones de la Población CUBANA CUBA Y PROVINCIAS. (2024). https://oncubanews.com/wp-
  28. ↑ Havana, Cuba Population (2024) - Population Stat. (2024).[۱۷]
  29. ↑ Havana, Cuba Metro Area Population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends
  30. ↑ Cuba Cities by population 2024. (n.d.). [۱۸]
  31. ↑ Population of Matanzas 2024 — Cuba. (n.d.). aznations.com
  32. ↑ Cuba population (2024) - Worldometer. (n.d.-b). [۱۹]
  33. ↑ Arbleya Cervera, J., Salim lamrani, renán V ega Cantor, & Sergio guerra V ilaboy. (2023). Cuba y los cubanoamericanos : el fenómeno migratorio cubano. In María Elena Pérez Herrera & Marlen López Martínez (Eds.), Fondo Editorial Casa De Las Américas [Ensayo histórico-social].
  34. ↑ The Editors of Encyclopaedia Britannica. (2024, September 15). Cuban Revolution | Summary, Facts, Causes, Effects, & significance. Encyclopedia Britannica.[۲۰]
  35. ↑ Ortiz, M. S. O., & Geneletti, D. (2024). Assessing mismatches in the provision of urban ecosystem services to support spatial planning: a case study on recreation and food supply in Havana, Cuba. Sustainability, 10(7), 2165.
  36. ↑ Couret, D. G. (2022). Sustainable urban development. Cuban challenges. International Journal of Urban Sustainable Development, 14(1), 409–411. [۲۱]
  37. ↑ Cuba population (2024) - Worldometer. (n.d.-c)[۲۲]
  38. ↑ Havana, Cuba population 2024. (n.d.).[۲۳]
  39. ↑ editor2. (n.d.). Cuba: Despoblamiento rural y crisis alimentaria. Sin Permiso
  40. ↑ Cuba - The World Factbook. (n.d.).[۲۴]
  41. ↑ Adams, D. C. (2024, April 30). Los capitalistas se convierten en un salvavidas económico en Cuba. The New York Times.[۲۵]
  42. ↑ Collins, C. O. (n.d.). Cuba’s precarious population pyramid.[۲۶]
  43. ↑ Urbanization in Cuba: Building inclusive & sustainable cities. (n.d.).[۲۷]
  44. ↑ [۲۸]
  45. ↑ Financiado por: Ministerio de Relaciones Exteriores de. (n.d.).[۲۹]
  46. ↑ Gendron, C., Ruiz, G., Ministerio de Relaciones Exteriores de Francia, Ministerio de Agricultura y la Alimentación de Francia, FranceAgrimer, Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Lundy, F., Bitan, E., France Volontaires, Ministerio Europeo y de Asuntos Exteriores de Francia, Ministerio de Agricultura y la Alimentación de Francia, France Volontaires, Ministerio de Agricultura y la Alimentación de Francia, Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), Agrónomos y Veterinarios sin Fronteras (AVSF), & France Volontaires. (2021). APOYO a LA JUVENTUD EN SURAMÉRICA PARA UN DESARROLLO SOSTENIBLE e INCLUYENTE: COMPROMISO CIUDADANO y FORMACIÓN EN ZONAS RURALES
  47. ↑ The Caribbean Council. (2023, August 25). Cuba Briefing - leading weekly business publication on Cuba. [۳۰]
  48. ↑ Haens Beltrán Alonso, Jency Niurka Mendoza Otero, & Adrian Abreus González. (2022). Territorial and urban planning in Cuba: its impact on sustainable cities. ResearchGate, 14(5), 334–346.[۳۱]

نویسنده : نرگس شکوری

برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جغرافیای_انسانی_کوبا&oldid=64174»