جغرافیای انسانی سریلانکا: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
==== جغرافیای انسانی ====
[[پرونده:Ahikuntaka-community-upliftment-1.jpg|بندانگشتی|مردم قبیله آهیکونتاکا ( Ahikuntaka) ، [https://www.dilmahtea.com/sustainability/heritage-conservation/sri-lankan-gypsey-culture.html سریلانکا]]]
سریلانکا، جزیره‌ای در جنوب آسیا، به دلیل موقعیت استراتژیک خود در اقیانوس هند، تنوع فرهنگی و قومی گسترده‌ای دارد. <ref>Nandy, D., & Naha, A. (2023). “Strategic Significance of Sri Lanka in [https://www.researchgate.net/publication/381818344_Strategic_Significance_of_Sri_Lanka_in_India's_Indian_Ocean_Approach_Indian_Studies_Review_32_pp_63-82_2023_Journal_of_Centre_for_Study_of_Politics_and_Governance_Delhi_UGC-Care_listed_journal India’s] Indian Ocean approach.” ''Indian Studies Review'', ''3''.</ref>جمعیت این کشور شامل گروه‌های متنوعی همچون سینهالی‌ها، تامیل‌ها و مسلمانان است که با هم در یک محیط جغرافیایی غنی از منابع طبیعی و تاریخ فرهنگی زندگی می‌کنند.<ref>''DFAT COUNTRY INFORMATION REPORT SRI LANKA''. ([https://www.dfat.gov.au/sites/default/files/country-information-report-sri-lanka.pdf 2021]).</ref> بررسی جغرافیای انسانی سریلانکا، نقش کلیدی در درک تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بر رشد و توسعه این کشور ایفا می‌کند.


===== جمعیت =====
=== [[ساختار هرم جمعیتی سریلانکا|ساختار هرم جمعیتی]] ===
مطابق تخمین ماه ژوئیه، سال دو هزار و هشت میلادی، جمعیت [[سریلانکا]] بیست و یک میلیون و دویست و هشتاد و سه هزار و نهصد و سیزده نفر است (The Sri Lanka economic statistics). معدل تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع سیصد و بیست و شش نفر است. بیشتر مردم در مناطق جنوب غربی و شمال کشور زندگی می­کنند و فشردگی جمعیت در این مناطق زیادتر از سایر مناطق است. هفتاد و نه درصد جمعیت کشور روستایی هستند. رشد جمعیت ظرف ده سال (2000-1990) سیزده درصد بوده است.  
هرم جمعیتی [[سریلانکا]] به‌عنوان نمایشی از توزیع سنی و جنسیتی جمعیت، روندهای جمعیتی و تغییرات جمعیت‌شناختی را به‌وضوح نمایش می‌دهد. بررسی هرم جمعیتی این کشور نشان‌دهنده تغییرات قابل‌توجه در طی دهه‌های اخیر است که به کاهش نرخ زادوولد، افزایش امید به زندگی، و پیرشدن جمعیت منجر شده است. در سال 2024، هرم جمعیتی [[سریلانکا]] ویژگی‌هایی را نشان می‌دهد که حاکی از انتقال دموگرافیک از یک جامعه جوان به سمت یک جامعه میان‌سال و حتی سالخورده است.  


از سال 1946 تا 1960 میزان رشد جمعیت دو و نیم درصد بوده که این رقم در سال 2009 به کمتر از یک رقم یعنی 9/0 رسیده است. یکی از دلایل این امر تغییر فرهنگ اجتماعی و بالا رفتن سن ازدواج از 15 سالگی در سال های  1946 به بالاتر از سی سال است. طی چند دهه گذشته شاخص های جمعیتی روندی رضایتبخش داشته است. در دهه هفتاد نرخ مرگ و میر، هشت بوده که در سال 1989 به پنج و نیم کاهش یافته است. در حالی که نرخ مرگ میر اطفال در سال 1971، چهل و پنج در هر یک­هزار نفر بوده <ref name=":0">مظفری, م. ح. (1369). ''سریلانکا.'' کلمبو: کتابخانۀ مرکزی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تهران.</ref>. در سال 2009 این رقم سیزده نفر در هر هزار تولد است. سایر شاخص‌‌­هایی نشانگر توسعه اجتماعی سریلانکا به این شرح است:
'''''.توزیع سنی                                                '''''  


[[پرونده:هرم جمعیتی سریلانکا.png|بندانگشتی|هرم جمعیتی سریلانکا ( سپتامبر 2024) ، بازیابی از : https://countrymeters.info/en/Sri_Lanka#google_vignette]]در سال 2024، [[سریلانکا]] با جمعیتی بالغ بر 23.1 میلیون نفر، ساختار سنی مشخصی دارد.<ref name=":6">''Population of Sri Lanka. 2024 demographics: density, ratios, growth rate, clock, rate of men to women.'' (n.d.). <nowiki>https://www.populationof.net/sri-lanka/</nowiki>[https://www.populationof.net/sri-lanka/]</ref> این جمعیت به سه گروه عمده تقسیم می‌شود:
1. نوزادان و کودکان (۰-۱۴ سال): این گروه حدود 21. ٪ از جمعیت را تشکیل می‌دهند که حدود 4.9 میلیون نفر است. <ref name=":03">''Department of Census and Statistics''. (n.d.). <nowiki>http://www.statistics.gov.lk/Notice/</nowiki>[http://www.statistics.gov.lk/Notice/SLFigures#gsc.tab=0 SLFigures]</ref>کاهش تدریجی نسبت این گروه به‌مرورزمان، یکی از نشانه‌های اصلی کاهش نرخ باروری در این کشور است. در دهه 1940 و 1950، این گروه بخش بزرگ‌تری از هرم جمعیتی را به خود اختصاص داده بود،<ref>''Sri Lanka Fertility rate, 1950-2022''. (2022). Knoema.[https://hi.knoema.com/atlas/embed/sri-lanka/fertility-rate?compareto=ae] ‌</ref> اما در طول دهه‌های بعد، با بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش آگاهی‌های بهداشتی و آموزشی، نرخ باروری کاهش‌یافته و به کمتر از نرخ جایگزینی رسیده است.<ref name=":7">De Silva, W., & De Silva, R. (2023). ''Sri Lanka Statistical Review Department of Census and Statistics, Sri Lanka Growth and Structural Changes of Sri Lankan Population During Coming Decades with Special Reference to Youth and Elderly''. ''2''. [http://www.statistics.gov.lk/Publication/SSR/DCSSSRVol2Issue1Article2&#x20;&#x20;‌]</ref>
2. افراد در سنین کاری (۱۵-۶۴ سال): بزرگ‌ترین گروه جمعیتی [[سریلانکا]] در سال 2024، افراد بین 15 تا 64 سال هستند که حدود 64. ٪ از جمعیت کشور را شامل می‌شوند.<ref>''Sri Lanka - Age Dependency Ratio, Young (% Of Working-age Population) - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2023 Historical''. (2024). Tradingeconomics.com.[https://tradingeconomics.com/sri-lanka/age-dependency-ratio-young-percent-of-working-age-population-wb-data.htm] ‌</ref> این گروه تقریباً 14.8 میلیون نفر از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهد. افزایش درصد این گروه در هرم جمعیتی نتیجه کاهش زاد و ولد و همچنین افزایش امید به زندگی در این کشور است. [[سریلانکا]] اکنون در میانه یک مرحله بهره‌برداری از «پنجره جمعیتی» قرار دارد که به‌دلیل نیروی کار نسبتاً جوان می‌تواند باعث افزایش تولید اقتصادی و رشد اقتصادی شود.<ref name=":13">Fund., M. (2024). The Impact of Aging on Growth. ''IMF Staff Country Reports'', ''2024''(076). [https://doi.org/10.5089/9798400271021.002.A002] ‌</ref>
3. افراد سالمند (۶۵ سال به بالا): این گروه حدود 14. ٪ از جمعیت را تشکیل می‌دهد، یعنی حدود 3.2 میلیون نفر. این رقم نسبت به سال‌های گذشته به‌شدت افزایش‌یافته است.<ref name=":8">''Healthy Aging in Sri Lanka: Stay Strong, Stay Active (2024 Guide) | Nestle Health Science Sri Lanka''. (2024). Nestlehealthscience.lk. [https://www.nestlehealthscience.lk/blog-articles/healthy-aging-in-sri-lanka]</ref> با توجه به افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ زاد و ولد، روند پیری جمعیت در [[سریلانکا]] ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود که در دهه‌های آینده، این درصد به‌شدت افزایش یابد.<ref>''Country Profiles | Demographic Changes''. (2024). Population-Trends-Asiapacific.org. [https://www.population-trends-asiapacific.org/data/LKAhic_changes_and_their_challenges_and_opportunities_the_last_five_decades_in_sri_Lanka&#x20;&#x20;‌]</ref> پیر شدن جمعیت [[سریلانکا]] به‌ویژه در مناطقی که زیرساخت‌های بهداشتی و مراقبتی بهینه نیستند، می‌تواند به‌عنوان یک چالش بزرگ برای سیستم‌های بهداشتی و اقتصادی کشور مطرح شود.<ref>''Sri Lanka Percent of Population Over 65 Yearly Analysis: World Development Indicators | YCharts''. (2022). Ycharts.com; YCharts. [https://ycharts.com/indicators/sri_lanka_percent_of_population_over_65]</ref>
'''''.توزیع جنسیتی'''''
در [[سریلانکا]]، توزیع جنسیتی تا حد زیادی متعادل است. در سال 2024، حدود 48.4٪ از جمعیت را مردان و 51.6٪ را زنان تشکیل می‌دهند. این نسبت در گروه‌های سنی مختلف، به‌ویژه در گروه‌های بالای 65 سال، به دلیل امید به زندگی بالاتر زنان نسبت به مردان، به‌وضوح متفاوت است. <ref name=":9">''A Gender Equity Report SRI LANKA''. (2023). /04/SriLanka-Gender-Report-[https://genderhealthdata.org/wp-content/uploads/2024/04/Sri-Lanka-Gender-Report-website.pdf website.pdf] ‌</ref>
در سال 1946، نسبت جنسیتی [[سریلانکا]] نزدیک به 104 مرد به ازای هر 100 زن بود.<ref>''Fertility and Nuptiality 1 Ageing PoPulAtion of Sri lAnkA EmErging issuEs, nEEds and policy implications thematic report based on Census of Population and Housing 2012''. (n.d.). [https://srilanka.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/UNFPA%20Ageing%20Monograph%20Report_0.pdf]</ref> اما با گذشت زمان و بهبود شاخص‌های بهداشتی و امید به زندگی برای زنان، این نسبت به‌تدریج تغییر کرده است. در گروه سنی بالای 65 سال، زنان به‌طور واضح بیشتری نسبت به مردان دارند. این پدیده به‌خصوص در مناطق شهری و مناطقی که امکانات بهداشتی بیشتری وجود دارد، بارزتر است.<ref>''Sri Lanka - Urban Population - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2022 Historical''. (n.d.). Tradingeconomics.com. .[https://tradingeconomics.com/sri-lanka/urban-population-wb-data.html] ‌</ref>
'''''.تغییرات تاریخی هرم جمعیتی'''''
[[پرونده:مادران.jpg|بندانگشتی|فرزندآوری در سریلانکا، بازیابی از : https://www.indiaodysseytours.com/knows/best-festivals-in-sri-lanka.html]]از زمان استقلال [[سریلانکا]] در سال 1948، ساختار هرم جمعیتی کشور به‌طور مستمر تغییر کرده است.<ref>''South Eastern University of Sri Lanka | SEUSL''. (n.d.). Www.seu.ac.lk. [https://www.seu.ac.lk/researchandpublications/social_review_fac/V2N1/5%20Article%20Pages%20from%2045%20-%2058.pdf] ‌</ref> در دهه‌های اولیه پس از استقلال، نرخ زاد و ولد بالا و نرخ مرگ‌ومیر پایین، باعث ایجاد یک هرم جمعیتی جوان و گسترده شد. جمعیت [[سریلانکا]] در دهه‌های 1940 و 1950 با نرخ رشد نزدیک به 2.5٪ افزایش می‌یافت.<ref name=":10">Update, A., & Lanka, S. (2015). ''AsiAn Development BAnk Country Gender Assessment''. [https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/172710/sri-lanka-country-gender-assessment-update.pdf]</ref>
در دهه‌های بعد، تغییرات اقتصادی، افزایش سن ازدواج، و سیاست‌های کنترل جمعیت موجب کاهش نرخ باروری شد. این روند تا دهه 1970 و 1980 ادامه داشت و در دهه 2000، سریلانکا به یک نقطه عطف رسید که در آن نرخ باروری به کمتر از نرخ جایگزینی (2.1 فرزند به ازای هر زن) رسید.<ref>''History of Sri Lanka - Independent Ceylon (1948–71) | Britannica''. [https://www.britannica.com/topic/history-of-Sri-Lanka/Independent-Ceylon-1948-71](n.d.). ‌</ref> این امر باعث تغییر شکل هرم جمعیتی شد؛ به‌طوری‌که پایه هرم (جمعیت جوان) به‌تدریج کاهش یافت و جمعیت در سن کار به‌مرورزمان افزایش یافت.
'''''.پیامدهای اقتصادی و اجتماعی ساختار هرم جمعیتی'''''
ساختار هرم جمعیتی [[سریلانکا]] در سال 2024 دارای پیامدهای مهمی برای اقتصاد و سیاست‌گذاری اجتماعی کشور است.<ref name=":13" /> کاهش جمعیت جوان و افزایش جمعیت سالمند، به‌ویژه در مناطق روستایی، باعث ایجاد فشار بر سیستم‌های بازنشستگی، خدمات بهداشتی و مراقبت‌های طولانی‌مدت می‌شود.<ref name=":11">''Budget 2024: Sri Lanka’s road to economic recovery?'' (n.d.). [https://www.orfonline.org/expert-speak/budget-2024-sri-lankas-road-to-economic-recovery&#x20;&#x20;‌ Orfonline.org].</ref>
به‌عنوان‌مثال، افزایش تعداد افراد سالخورده در [[سریلانکا]] نیاز به توسعه سیستم‌های تأمین اجتماعی و مراقبت‌های بهداشتی خاص برای افراد مسن دارد. این در حالی است که کاهش تعداد افراد جوان که نیروی کار فعلی و آینده کشور را تشکیل می‌دهند، می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری اقتصادی و کاهش رشد اقتصادی در دهه‌های آینده شود. <ref>''Elder Care in Sri Lanka: Are we Prepared for the Future?'' (n.d.). Www.cepa.lk. [https://www.cepa.lk/blog/elder-care-in-sri-lanka-are-we-prepared-for-the-future/]/ ‌</ref>
'''''.پیش‌بینی آینده هرم جمعیتی (2024-2054)'''''
باتوجه‌به روندهای کنونی، پیش‌بینی می‌شود که جمعیت [[سریلانکا]] تا سال 2054 به‌تدریج به‌سمت پیر شدن بیشتر حرکت کند.<ref>''International Journal of Current Science Research and Review''. (2024). [https://doi.org/10.47191/ijcsrr/V7-i5-16] ‌</ref> انتظار می‌رود که نسبت جمعیت افراد بالای 65 سال تا سال 2050 به بیش از 25٪ برسد. این امر به این معناست که [[سریلانکا]] تا آن زمان با یک چالش جدی در مدیریت سالمندی جمعیت مواجه خواهد بود.<ref>''Population by DS division and age, 2022''. (n.d.). [http://srilankaeldercare.gov.lk/web_3/uploads/statistic/Population%20by%20DS%20Age.pdf] ‌</ref>
پیش‌بینی‌های آماری نشان می‌دهند که تا سال 2054، نرخ زاد و ولد در [[سریلانکا]] در حدود 1.8 تا 2 فرزند به ازای هر زن ثابت خواهد ماند، درحالی‌که نرخ مرگ‌ومیر به‌تدریج افزایش خواهد یافت. این تغییرات منجر به کاهش رشد جمعیت و حتی احتمال کاهش کلی جمعیت در دهه‌های آینده خواهد شد.<ref>''CENTRAL BANK OF SRI LANKA''. (n.d.). [https://www.cbsl.gov.lk/sites/default/files/cbslweb_documents/publications/aer/2023/en/Full_Text.pdf] ‌</ref>
[[پرونده:ازدواج سنتی در سریلانکا.jpg|بندانگشتی|ازدواج سنتی در [https://pulse.lk/pulse2022/everythingelse/lankan-bride-problems-101/ سریلانکا]]]
'''''.تحلیل‌های آماری (نرخ ازدواج، طلاق و نرخ باروری)'''''
یکی از عوامل کلیدی که به تغییرات در ساختار هرم جمعیتی [[سریلانکا]] کمک کرده است، تغییرات در الگوهای ازدواج و طلاق است. در دهه‌های اخیر، میانگین سن ازدواج برای زنان به بیش از 30 سال رسیده است، که نشان‌دهنده تغییرات فرهنگی و اجتماعی در این کشور است. علاوه‌براین، نرخ طلاق در [[سریلانکا]] به‌تدریج افزایش یافته است که می‌تواند تأثیرات مهمی بر ساختار خانواده و الگوهای زاد و ولد داشته باشد.<ref name=":12">Premchand Dommaraju. (2023). ''Age Gap Between Spouses in South and Southeast Asia''. 0192513X2311556–0192513X2311556. [https://doi.org/10.1177/0192513x231155662] ‌</ref>
نرخ باروری نیز از عوامل مهمی است که ساختار هرم جمعیتی را شکل داده است. در سال 2024، نرخ باروری [[سریلانکا]] به حدود 1.93 فرزند به‌ازای هر زن رسیده است، که نسبت به دهه‌های گذشته کاهش قابل‌توجهی دارد. این کاهش ناشی از افزایش دسترسی به آموزش و خدمات بهداشتی، افزایش آگاهی اجتماعی، و همچنین تغییرات در سیاست‌های جمعیتی و اقتصادی کشور است.<ref name=":14">''Declining fertility rates put prosperity of future generations at risk''. (2024). OECD.[https://www.oecd.org/en/about/news/press-releases/2024/06/declining-fertility-rates-put-prosperity-of-future-generations-at-risk.html] ‌</ref>
'''.جدول شماره 1. شاخص های جمعیت سریلانکا'''<ref name=":03" />
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
| ''' شاخص های جمعیت'''
|شاخص های جمعیت
|'''سال'''
|سال
|'''میزان'''
|میزان
|-
|-
|کل جمعیت کشور (State, 2008)
|کل جمعیت کشور (2024)
|     برآورد سال 2008
|2024
|21,128,772
|۲۳,۱۰۳,۵۶۵
|-
|-
|تعداد متولدین
|تعداد متولدین ( در هر هزار نفر)
|2009
|2024
|364000
| 14،391
|-
|-
|میزان تولد (Unicef)
|میزان تولد (Unicef)
|2009
|2024
|18
|18
|-
|-
|نرخ باروری
|نرخ باروری برای هر زن
|
|2024
|84/1
|2.1
|-
|-
|میزان رشد سالانه جمعیت
|میزان رشد سالانه جمعیت
|2009 تا 2000
|2020-2024
|9/0
| 0.27%
|-
|-
|سن امید به زندگی مردان (Encarta)
|سن امید به زندگی مردان (Encarta)
|2008
|2024
|73
| 74.4 سال
|-
|-
|سن امید به زندگی زنان (Encarta)
|سن امید به زندگی زنان (Encarta)
|2008
|2024
|1/77
|80.7 سال
|-
|-
|متوسط سن جمعیت کشور
|متوسط سن جمعیت کشور
|
|2024
|29  ساله
|33.1
|-
|-
|میزان مرگ و میر زیر یک سال در هزار
|میزان مرگ و میر نوزادان در هزار
|2009
|2024
|13
|5
|-
|-
|میزان مرگ و میر زیر پنج سال  (Unicef)
|میزان مرگ و میر زیر پنج سال  (Unicef)
|2009
|2024
|15
|6.2
|}
|}


=== [[ویژگی‌های جمعیتی سریلانکا|ویژگی‌های جمعیتی]] ===
ویژگی‌های جمعیتی [[سریلانکا]] در دهه‌های گذشته به دلیل تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دچار تغییرات عمده‌ای شده است. تا سال ۲۰۲۴، ساختار جمعیتی کشور بازتاب‌دهنده روندهای گسترده‌تری در شهرنشینی، مهاجرت، پیرشدن جمعیت و تغییرات در پویایی خانواده است.<ref name=":11" /> رشد جمعیت [[سریلانکا]] از اوایل دهه ۱۹۴۰ با نوساناتی همراه بوده است. در دهه ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، رشد جمعیت سالانه به حدود ۲.۵٪ رسید و باعث افزایش سریع جمعیت کشور شد.<ref name=":10" /> اما از دهه ۱۹۷۰ به این‌سو، به دلیل بهبود خدمات بهداشتی، افزایش سطح آموزش و تغییرات فرهنگی مانند افزایش سن ازدواج، نرخ رشد جمعیت به‌تدریج کاهش یافت. بر اساس آخرین آمار سال ۲۰۲۴، رشد جمعیت سریلانکا به حدود ۰.۶۱٪ کاهش‌یافته است.<ref name=":6" />
یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد جمعیت، کاهش نرخ باروری بوده است.<ref name=":15">Gao, P., Xie, Y., Song, C., Cheng, C., & Ye, S. (2023). Exploring detailed urban-rural development under intersecting population growth and food production scenarios: Trajectories for China’s most populous agricultural province to 2030. Journal of Geographical Sciences, 33, 222-244.[https://www.geogsci.com/EN/10.1007/s11442-023-2080-3]</ref> نرخ باروری که در دهه ۱۹۶۰ به حدود ۵ فرزند به‌ازای هر زن می‌رسید، در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱.۹۳ کاهش‌یافته است<ref name=":7" />. این کاهش عمدتاً به دلیل تغییر در نقش اجتماعی زنان، افزایش سطح آموزش و کاهش تمایل به فرزندآوری در سنین پایین بوده است.
'''''.ترکیب قومی'''''
[[پرونده:STR.jpg|بندانگشتی|خانواده ای از قوم سینهالی در سیلان ( پیش از استقلال سریلانکا در 1947)[https://www.dailymirror.lk/news-features/Study-reveals-ethnic-similarities-among-four-ethnic-groups-Are-Sri-Lankans-one-big-family/131-225782]]]
[[سریلانکا]] از لحاظ قومی یک کشور چند قومیتی است که این ترکیب از گذشته‌های دور تأثیرات مهمی بر سیاست‌ها، فرهنگ و ساختار اجتماعی کشور داشته است. سه گروه قومی عمده [[سریلانکا]] شامل سینهالی‌ها، تامیلی‌ها و مسلمانان (عمدتاً از تبار مور) هستند.<ref name=":16" /> طبق آمار سال ۲۰۲۴، حدود ۷۴.۹٪ جمعیت را سینهالی‌ها، ۱۵.۲٪ را تامیلی‌ها و ۹.۳٪ را مسلمانان تشکیل می‌دهند. <ref>''Sri Lanka: Full Country Dossier''. (2024). <nowiki>https://www.opendoors.org/research-reports/country-dossiers/WWL-2024-Sri-Lanka-Full-Country-Dossier.pdf</nowiki>
[https://www.opendoors.org/research-reports/country-dossiers/WWL-2024-Sri-Lanka-Full-Country-Dossier.pdf ‌]</ref> <ref>''Ethnic Groups in Sri Lanka | Study.com''. (2021). Study.com. <nowiki>https://study.com/academy/lesson/ethnic-groups-in-sri-lanka.html</nowiki>
[https://study.com/academy/lesson/ethnic-groups-in-sri-lanka.html ‌]</ref>
سینهالی‌ها بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی کشور متمرکزند، درحالی‌که تامیلی‌ها عمدتاً در مناطق شمالی و شرقی کشور ساکن هستند.<ref name=":17" /> همچنین، جمعیت مسلمان سریلانکا به‌ویژه در مناطق غربی و بخش‌هایی از شرق حضور قابل‌توجهی دارند.<ref>Subchi, I., Zulkifli, Z., Latifa, R., & Sa'diyah, S. (2022). Religious Moderation in Indonesian Muslims. Religions.[https://colab.ws/articles/10.3390%2Frel13050451]</ref> جمعیت اقلیت‌های قومی کوچک‌تر نیز شامل مالایی‌ها، بورگرها و وداها است که تأثیرات خود را بر تاریخ و فرهنگ کشور گذاشته‌اند.<ref>Prajjval Pratap Singh, Kumar, S., Nagarjuna Pasupuleti, Weerasooriya, P. R., George van Driem, Kamani Hemamala Tennekoon, Rai, N., Gyaneshwer Chaubey, & Ranasinghe, R. (2023). Reconstructing the population history of Sinhalese, the major ethnic group in Śrī Laṅkā. ''IScience'', ''26''(10),[https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2589004223018746].
‌</ref>
'''''.مهاجرت و پراکندگی جمعیت'''''
مهاجرت داخلی و خارجی یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته جمعیت‌شناسی [[سریلانکا]] است.<ref>''Recent trends of labour migration in Sri Lanka | Daily FT''. (n.d.). <nowiki>https://www.ft.lk/columns/Recent-trends-of-labour-migration-in-Sri-Lanka/4-</nowiki>[https://www.ft.lk/columns/Recent-trends-of-labour-migration-in-Sri-Lanka/4-746819 746819]</ref> روندهای مهاجرتی داخلی معمولاً به سمت شهرهای بزرگ و مراکز صنعتی هدایت می‌شود، به‌ویژه به سمت کلان‌شهر کلمبو و مناطق حاشیه‌ای آن. <ref>Navodya, L. M. G. & Department of Social Statistics, University of Kelaniya. (2021). A study on labour migration, remittances and economic growth in Sri Lanka [Conference Proceeding]. In ''7th National Research conference on Applied Social Statistics – NRCASS 2021'' (pp. 19–22). 7th National Research conference on Applied Social Statistics – NRCASS 2021. <nowiki>http://repository.kln.ac.lk/jspui/bitstream/123456789/26371/1/NRCASS%202021%2004</nowiki>.[http://repository.kln.ac.lk/jspui/bitstream/123456789/26371/1/NRCASS%202021%2004.pdf pdf]</ref>این مهاجرت‌ها ناشی از جستجوی فرصت‌های شغلی و شرایط زندگی بهتر است و موجب افزایش نرخ شهرنشینی شده است.<ref>''Department of Immigration and Emigration''. (n.d.). <nowiki>http://www.immigration.gov.lk/</nowiki>[http://www.immigration.gov.lk/index_e.php index_e.php]</ref>
مهاجرت‌های خارجی نیز به‌ویژه در دهه‌های اخیر افزایش‌یافته است. بسیاری از شهروندان سریلانکایی به‌خصوص از طبقات کاری به کشورهای خاورمیانه مهاجرت می‌کنند.<ref name=":18">''World Bank Open Data''. (n.d.-d). World Bank Open Data. <nowiki>https://data.worldbank.org/indicator/SM.POP.NETM?locations=</nowiki>[https://data.worldbank.org/indicator/SM.POP.NETM?locations=LK LK]</ref> این مهاجرت‌های کاری بخش مهمی از درآمدهای ارزی کشور را تشکیل می‌دهد. طبق آمار سال ۲۰۲۴، حدود ۱.۷ میلیون سریلانکایی در خارج از کشور زندگی می‌کنند که بیشتر آنها در کشورهای حوزه خلیج‌فارس مشغول به کار هستند.<ref>Moseley, M. (2015). Maternal and Child Health Services.[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9200305/]</ref>
'''''.نرخ باروری و ازدواج'''''
تغییرات فرهنگی و اقتصادی تأثیرات عمده‌ای بر الگوهای ازدواج و باروری در [[سریلانکا]] داشته است.<ref>Dasgupta, S., & Robinson, E. (2022). Attributing changes in food insecurity to a changing climate. Scientific Reports, 12.[https://www.nature.com/articles/s41598-022-08696-x]</ref> همان‌طور که اشاره شد، نرخ باروری از دهه ۱۹۶۰ به طور پیوسته کاهش‌یافته و در سال ۲۰۲۴ به ۱.۹۳ فرزند به‌ازای هر زن رسیده است. <ref>Brabaharan, S., Veettil, S., Kaiser, J., Rau Raja Rao, V., Wattanayingcharoenchai, R., Maharajan, M., Insin, P., Talungchit, P., Anothaisintawee, T., Thakkinstian, A., & Chaiyakunapruk, N. (2022). Association of Hormonal Contraceptive Use With Adverse Health Outcomes. JAMA Network Open, 5.[https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2788119]</ref>این کاهش به‌ویژه در مناطق شهری محسوس‌تر است که دسترسی به خدمات بهداشتی و برنامه‌های تنظیم خانواده بیشتر است.<ref>Lin, P. Z., & Meissner, C. (2020). Health vs. Wealth? Public Health Policies and the Economy During Covid-19. NBER Working Paper Series.[https://www.nber.org/system/files/working_papers/w27099/w27099.pdf]</ref>
سن ازدواج نیز به طور قابل‌توجهی افزایش‌یافته است. درحالی‌که درگذشته بسیاری از زنان سریلانکایی در سنین نوجوانی ازدواج می‌کردند، در سال ۲۰۲۴ میانگین سن ازدواج به بالای ۳۰ سال رسیده است. این روند نه‌تنها نرخ باروری را کاهش داده، بلکه تأثیرات عمده‌ای بر سایر جنبه‌های اجتماعی از جمله مشارکت زنان در نیروی کار داشته است.<ref name=":15" />
'''''.شاخص های بهداشتی'''''[[پرونده:Medical Services.jpg|بندانگشتی|سیستم  بهداشتی سریلانکا، بازیابی از : https://www.srilankabusiness.com/wellness-tourism/industry-information/health-services/western-medical-services.html]]یکی از ویژگی‌های مهم جمعیت‌شناسی [[سریلانکا]] بهبود چشمگیر شاخص‌های بهداشتی است. نرخ مرگ‌ومیر که در دهه ۱۹۷۰ حدود ۸ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر بود، در سال ۲۰۲۴ به حدود ۵.۱ کاهش‌یافته است. <ref name=":10" />همچنین نرخ مرگ‌ومیر نوزادان از ۴۵ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده در سال ۱۹۷۰ به حدود ۹ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد در سال ۲۰۲۴ کاهش‌یافته است.<ref name=":6" />
امید به زندگی نیز به طور پیوسته افزایش‌یافته است. بر اساس آمار سال ۲۰۲۴، امید به زندگی برای مردان به ۷۴.۴ سال و برای زنان به ۸۰.۷ سال رسیده است.<ref name=":9" /> این افزایش امید به زندگی همراه با کاهش نرخ باروری باعث شده است که جمعیت سریلانکا به سمت پیرشدن حرکت کند.
'''''.پیش‌بینی‌های آینده جمعیت'''''
بر اساس پیش‌بینی‌های جمعیتی، انتظار می‌رود که روند پیرشدن جمعیت [[سریلانکا]] در دهه‌های آینده ادامه یابد. کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی باعث شده است که نسبت سالمندان در جمعیت به طور پیوسته افزایش یابد. برآوردها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۵، حدود ۲۰٪ از جمعیت [[سریلانکا]] را افراد بالای ۶۵ سال تشکیل خواهند داد.<ref name=":8" />
از طرف دیگر، انتظار می‌رود که رشد جمعیت کشور همچنان در سطح پایینی باقی بماند و در حدود ۰.۵٪ تا ۰.۶٪ در دهه‌های آینده نوسان کند. این روند می‌تواند چالش‌هایی را در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی به‌ویژه دررابطه‌با سیستم‌های بازنشستگی و مراقبت‌های بهداشتی ایجاد کند.<ref name=":19">''Thematic Country of Origin Information Report: Tamils in Sri Lanka''. (2024). <nowiki>https://www.government.nl/binaries/government/documenten/directives/2024/06/30/thematic-country-of-origin-information-report-tamils-in-sri-lanka-june-2024/Thematic+country+of+origin+information+report+Tamils+in+Sri+Lanka+June+2024.pdf</nowiki>
[https://www.government.nl/binaries/government/documenten/directives/2024/06/30/thematic-country-of-origin-information-report-tamils-in-sri-lanka-june-2024/Thematic+country+of+origin+information+report+Tamils+in+Sri+Lanka+June+2024.pdf ‌]</ref>
=== '''[[رشد جمعیت در سریلانکا|رشد جمعیت]]''' ===
رشد جمعیت [[سریلانکا]] در دهه‌ی گذشته (۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴) 0.25% درصد بوده است.<ref name=":18" /> این میزان نسبت به دهه‌های گذشته کاهش‌یافته و مطابق با روند کاهشی رشد جمعیت در سال‌های قبل است. به‌عنوان‌مثال، رشد جمعیت بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ حدود ۱۳ درصد بود. از سال ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۰، رشد جمعیت سریلانکا حدود ۲.۵ درصد بوده است.<ref name=":10" /> اما با گذر زمان و تغییرات اجتماعی و فرهنگی، از جمله افزایش سن ازدواج و تغییر در الگوهای خانوادگی، رشد جمعیت به‌مرور کاهش یافت. در سال ۲۰۲۴، نرخ رشد جمعیت همچنان در حدود ۰.۸ درصد است.<ref name=":5">[https://srilanka.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/UNFPA%20Ageing%20Monograph%20Report_0.pdf Perera], E. L. S. J., UNFPA Sri Lanka, Department of Census and Statistics, Sri Lanka, & UNFPA Sri Lanka Strategic Communications & Advocacy Team. (2017). ''Fertility and Nuptiality 1 Ageing Population of Sri Lanka: Emerging issues, needs and policy implications'' [Thematic Report]. <nowiki>https://srilanka.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/UNFPA%20Ageing%20Monograph%20Report_0.pdf</nowiki></ref>
'''.عوامل تأثیر گذار بر جمعیت'''
یکی از عوامل کلیدی کاهش رشد جمعیت در [[سریلانکا]]، افزایش سن ازدواج است. درحالی‌که در سال ۱۹۴۶، سن ازدواج در حدود ۱۵ سال بود، امروزه میانگین سن ازدواج به بالای ۳۰ سال رسیده است. این تغییرات نشان‌دهنده‌ی تغییرات عمیق فرهنگی و اجتماعی در کشور است.<ref name=":12" />
'''.نرخ مرگ‌ومیر'''
نرخ مرگ‌ومیر در [[سریلانکا]] طی دهه‌های گذشته بهبود چشمگیری داشته است. در دهه‌ی ۱۹۷۰، این نرخ ۸ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر بود که تا سال ۱۹۸۹ به ۵.۵ نفر کاهش یافت. در سال ۲۰۲۴، این نرخ به ۴.۵ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر رسیده است.نرخ مرگ‌ومیر نوزادان نیز به طور مداوم کاهش‌یافته است.<ref name=":14" /> در سال ۱۹۷۱، این نرخ ۴۵ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد بود، اما در سال ۲۰۰۹ به ۱۳ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد رسید. در سال ۲۰۲۴، این نرخ به ۹ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد کاهش‌یافته است که نشان‌دهنده‌ی بهبود کلی در خدمات بهداشتی و رفاهی است هر یک هزار نفر بوده است<ref name=":0">[https://www.statista.com/statistics/615643/crude-death-rate-in-south-asia-by-country/#:~:text=In%202024%2C%20Sri%20Lanka%20had,per%201%2C000%20of%20the%20population. Statista]. (2024, July 11). ''Crude death rate South Asia 2024, by country''. <nowiki>https://www.statista.com/statistics/615643/crude-death-rate-in-south-asia-by-country/#:~:text=In%202024%2C%20Sri%20Lanka%20had,per%201%2C000%20of%20the%20population</nowiki>.</ref>.[[پرونده:پراکندگی جمعیت سریلانکا 2024.png|بندانگشتی|جمعیت شهری سریلانکا(2024) ، بازیابی از :https://www.worldometers.info/demographics/sri-lanka-demographics/#urb]]
=== [[پراکندگی و تراکم جمعیتی سریلانکا|پراکندگی جمعیت]] ===
پراکندگی جمعیت در این کشور به طور عمده تحت‌تأثیر الگوهای تاریخی، مهاجرت‌های نژادی و توسعه اقتصادی قرار دارد. <ref>Miao, K., & Wang, Z. (2019). Neighbor-Induction and Population-Dispersion in Differential Evolution Algorithm. IEEE Access, 7, 146358-146378.[https://www.researchgate.net/publication/220702198_Differential_Evolution_Algorithms_with_Cellular_Populations]</ref>الگوی توزیع جمعیت باتوجه‌به گروه‌های قومی و مذهبی در مناطق مختلف کشور نمایانگر تأثیرات عمیق تاریخی و جغرافیایی است. از لحاظ اقتصادی، تمرکز جمعیت در مناطق شهری و مناطق حاصلخیز کشاورزی، به‌ویژه در نواحی مرکزی و جنوبی، بیش از مناطق خشک شمال و شرق کشور دیده می‌شود.<ref>Khattab, N., & Modood, T. (2015). Both Ethnic and Religious: Explaining Employment Penalties Across 14 Ethno-Religious Groups in the United Kingdom. Journal for the Scientific Study of Religion, 54, 501-522.[https://www.jstor.org/stable/24644321]</ref> بر اساس آمارهای ۲۰۲۴، جمعیت کل این کشور حدود 23 میلیون نفر است که به‌صورت نابرابر میان گروه‌های قومی و مذهبی توزیع شده است.<ref name=":1">''[https://www.worldometers.info/demographics/sri-lanka-demographics/ Sri] Lanka Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer''. (n.d.). <nowiki>https://www.worldometers.info/demographics/sri-lanka-demographics/</nowiki></ref>
'''.توزیع جغرافیایی جمعیت و ترکیب نژادی'''
'''''۱. سینهالی‌ها (Sinhalese)'' '''
  - جمعیت: ۱۵.۵ میلیون نفر (۷4.9٪ از کل جمعیت)<ref name=":17">[https://researchers.cdu.edu.au/en/publications/locating-the-community-in-a-study-on-immigrant-context-the-case-o Pathirage], J. (2023). Locating the community in a study on immigrant context: The case of Sri Lankan Sinhalese immigrants in Australia. Learning Communities: International Journal of Learning in Social Contexts.</ref>
  - توزیع جغرافیایی: سینهالی‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین گروه قومی کشور، بیشتر در مناطق مرکزی و جنوبی سکونت دارند. استان‌های ساباراگامووا، جنوب و مرکز، هسته اصلی جمعیتی آن‌ها هستند. شهرهای کندی و گاله نمونه‌های بارز این تمرکز هستند. در نواحی غربی و جنوبی، شهرهای کلمبو و دهیوالا نیز اقلیتی قابل‌توجه از سینهالی‌ها دارند که نشان‌دهنده نقش مهم آن‌ها در زندگی شهری است.
  - مذهب و زبان: مذهب غالب در این گروه بودیسم تراوادا است، و زبان رسمی آن‌ها سینهالی است. این گروه، هویت فرهنگی و تاریخی خود را به سلطنت‌های باستانی سریلانکا و همچنین تأثیرات فرهنگی بودیسم نسبت می‌دهد.<ref>Xu, X., Genovese, P. V., Zhao, Y., Liu, Y., Woldesemayat, E. M., & Zoure, A. N. (2022). Geographical Distribution Characteristics of Ethnic-Minority Villages in Fujian and Their Relationship with Topographic Factors. Sustainability.[https://www.mendeley.com/catalogue/b2b5eca7-86ea-352a-9389-1629f0824715/]</ref>
'''''۲. تامیل‌ها (Tamils)'' '''
  - جمعیت: ۲.۵ میلیون نفر (۱۱.۲٪ از جمعیت کل)
  - تامیل‌های سریلانکایی: ۱.۹ میلیون نفر 
  - تامیل‌های هندی: ۶۰۰ هزار نفر 
  - توزیع جغرافیایی: تامیل‌های سریلانکایی عمدتاً در مناطق شمالی و شرقی سکونت دارند. شبه‌جزیره جفنا و بخش‌های باتیکولا (Batticaloa) از مهم‌ترین مراکز جمعیتی این گروه به شمار می‌آیند. این تمرکز نشانگر حضور تاریخی پادشاهی‌های تامیل در شمال کشور است.  <ref>Minority Rights Group. (2024c, April 12). ''Tamils in Sri Lanka - Minority rights group''. <nowiki>https://minorityrights.org/communities/tamils/</nowiki>[https://minorityrights.org/communities/tamils/]</ref>
 تامیل‌های هندی که بیشتر در قرن نوزدهم برای کار در مزارع چای به این کشور مهاجرت کرده‌اند، در مناطق کوهستانی مرکزی مانند نورالیا (Nuwara Eliya) و ارتفاعات کندی پراکنده هستند.<ref name=":16">Sujitha, B. D., Parkavi, M., Gomathi, T., Devi, V., & Kalaivani, V. (2020). Chera, Chola, Pandiya: Using Historical Mining To Identify The Tamil Kingdoms Data Sets Within Larger Social, Political, And Economic Practices Of Early South India.[https://www.ijstr.org/final-print/jan2020/-Cheracholapandiyausing-Historical-Mining-To-Identify-The-Tamil-Kingdoms-Data-Sets-Within-Larger-Social-Poltical-And-Economic-Practices-Of-Early-South-India.pdf]</ref>
  - مذهب و زبان: تامیل‌های سریلانکایی عمدتاً هندو هستند و به زبان تامیل صحبت می‌کنند که یکی از دو زبان رسمی کشور است. گروه‌های تامیل‌های هندی نیز بیشتر به زبان تامیل صحبت می‌کنند و در برخی مناطق، به مذهب مسیحیت گرایش دارند.
'''''۳. مسلمانان مور (Moors)''''' 
  - جمعیت: حدود ۲.۱۵ میلیون نفر (۹.۷٪ از کل جمعیت)<ref>FGM/C Research Initiative. (2024, March 15). ''- FGM/C Research Initiative''. Fgmcri Research Initiative. <nowiki>https://www.fgmcri.org/country/sri-lanka/</nowiki>[https://www.fgmcri.org/country/sri-lanka/]</ref>
[[پرونده:Ceylon-Moor-family-of-Colombo.-Abdul-Rahim-family-C.1906.png|بندانگشتی|یک خانواده مسلمان مور در کلمبو ( 1906) ، بازیابی از : https://asiffhussein.com/articles-in-roar/how-muslims-lived-in-colombo-many-moons-ago-asiff-hussein/]]
  - توزیع جغرافیایی: مسلمانان بیشتر در سواحل شرقی و شمال غربی متمرکز هستند. در بخش‌های منار (Mannar) و امپاری (Ampara)، مسلمانان به ترتیب ۴۵٪ و بیشترین اقلیت قومی را تشکیل می‌دهند. آن‌ها همچنین در نواحی تجاری و شهری مانند کلمبو پراکنده‌اند.<ref>Hicks, J. (2022). The Princess and the Prophet: The Secret History of Magic, Race, and Moorish Muslims in America by Jacob S. Dorman (review). Nova Religio, 26, 120-121.[https://www.beacon.org/The-Princess-and-the-Prophet-P1525.aspx]</ref>


جدول ساختار جمعیت ( شامل تركیب سنی و جنسی)
  - مذهب و زبان: مسلمانان مور عمدتاً سنی‌مذهب هستند و به زبان تامیل صحبت می‌کنند که با برخی واژه‌های عربی آمیخته است.
{| class="wikitable"
 
|'''گروه سنی'''
'''''۴. بورگرها (Burghers)''''' 
|'''نسبت به کل جمعیت'''
|'''تعداد مرد'''
|'''تعداد زن (State, 2008)'''
|-
|نوزادان تا 14 سال
|1/24%
|2,488,689
|2,379,233
|-
|15 تا 64
|6/68%
|6,727,399
|7,140,751
|-
|65 سال به بالا
|3/7%
|687,842
|798,326
|}


===== نژاد =====
  - جمعیت: حدود ۴۴ هزار نفر (۰.۲٪ از جمعیت)<ref>Project, J. (n.d.-a). ''Burgher in Sri Lanka''. <nowiki>https://joshuaproject.net/people_groups/</nowiki>[https://joshuaproject.net/people_groups/16543 16543]</ref>
سریلانکا کشوری چند قومی، چند فرهنگی و چند مذهبی است (A Country Study). جمعیت این کشور به لحاظ قومی و گروه­‌­های اجتماعی از دو نژاد سینهالا (اکثریت) و تامیل (اقلیت) تشکیل شده  است. این دو گروه اجتماعی در طول تاریخ تمایل دارند، جدای از یکدیگر در مناطق مختلف کشور زندگی کنند. زبان و مذهب متفاوت این دو گروه قرن­‌ها بهانه جدایی طلبی و تنش‌‌­های قومی شده است. بیش از هفتاد درصد [[جمعیت سریلانکا]] سینهالی نژاد هستند. بیشتر سینهالی­‌ها در بخش جنوب شرقی کشور زندگی می­کنند. تعداد آن­ها در این مناطق حتی از هفتاد درصد نیز فراتر رفته است. بعضی بر این باورند که سینهالیان از نژاد مردمی هستند که چندین قرن پیش از میلاد از شمال هندوستان وارد جزیره شدند. این مردم مهاجر همچنان به زبان سینهالی محاوراتشان را انجام می­دهند و از نظر مذهبی بودایی هستند.  اهالی سینهالی منطقه "کندی(Kandy)" (ارتفاعات مرکزی) که خودشان را سینهالی اصیل می دانند، بر این باورند، سینهالیان مناطق پایین تر از نظر فرهنگی تحت تاثیر تحولات صنعتی، تجاری و اجتماعی نوین قرار گرفته و تا حدودی از فرهنگ و اصالت خویش جدا شده‌­اند. این گروه اجتماعی آداب، رسوم و حتی قوانین احوال شخصیه(Kandyan Law) ویژه ای برای خود دارند  (Vidyamal, 2009). سینهالی‌­های منطقه کَندی، پوستی روشنتر دارند؛ اما دیگر سینهالی‌­ها و تامیل­ها رنگ پوستی تیره دارند و به سختی می­توان میان آن­ها تفاوت قایل شد؛ هر چند پوست تامیل اندکی از پوست سینهالی‌­ها تیره‌­تر است. به هر حال یکی از راه‌­های شناخت هر کدام از این گروه‌­های اجتماعی، اسامی آنان است. اسامی سینهالی معمولا به حرف "هِ" و صدای "آ" تمام می­شوند، مانند: "سوگاتاداسا"، "سمودآسه"، "جایواردنه"، "ویجراتنه" و "باندرانایکه"؛ سینهالی‌­های پرتغالی نژاد فامیل‌­های پرتغالی دارند، مانند دِسیلوا، فرناندو؛ در حالی که اسامی تامیل معمولا به حروفی مثل: "مِ"، "ن"، "یا"،  "ای" و یا راجه تمام می­شوند، مانند: پیلایه، راماناتان و اما مسلمانان اسامی اسلامی مثل: احمد، محمد و عزیز و مسیحیان و بورگرها اسامی اروپایی دارند<ref name=":1">Encyclopedia, A. (1995). ''Encyclopedia Americana'' (Vol. 25). Encyclopedia Americana Corporation.</ref>.


بنا بر سرشماری سال 1991 هجده درصد مردم تامیل­ها هستند. بعضی از تامیل‌­های سریلانکایی امروز از نسل  همان کسانی هستند که از جنوب هند به شمال سریلانکا حمله کردند؛ قرن­ها با سینهالیان جنگیدند و سرانجام مناطق شمال و شرق این کشور را تصرف کردند. تامیل­ها در قرن پانزده و شانزده میلادی کم و بیش با سینهالی‌­ها زندگی مسالمت­آمیز را داشتند تا این که به دلیل تبعیضیات شدیدی که اکثریت علیه آنان اعمال می­کردند، سال 1958 بار دیگر درگیری‌­هایی بین دو قوم پدیدار گشت<ref name=":1" />. این تنش­ها و برخوردها در سال 1983 منجر به جنگ‌­های داخلی میان دولت سینهالی و جدایی خواهان (معروف به ببرهای(The Liberation Tigers of Tamil Eelam (LTTE))) تامیل گردید<ref name=":2">Vidyamal, S. (2009). Sri Lanka.</ref>. آن­ها برای تجزیه استان‌­های ش[[مالی]] و شرقی (بخش‌­های تامیل نشین) و جهت تشکیل کشوری مستقل با نام "تامیل ایلام" به طور علنی وارد جنگ مسلحانه شدند.
  - توزیع جغرافیایی: این گروه که از نسل پرتغالی‌ها و هلندی‌های مستعمره‌نشین قرون گذشته هستند، بیشتر در مناطق شهری مانند کلمبو و گاله زندگی می‌کنند. <ref>Brewer, E. D. C., & Luckmann, T. (2022). Invisible Religion. The SAGE Encyclopedia of the Sociology of Religion.[https://www.taylorfrancis.com/books/mono/10.4324/9781003257875/invisible-religion-thomas-luckmann-tom-kaden-bernt-schnettler]</ref>  


زبان این مردم "زبان تامیل" است و پیرو مکتب "هندو" هستند. تامیل ها در مقایسه با سینهالی ها به نظام طبقات اجتماعی (کاست(Caste)) به عنوان بخشی از باورها و ارزش های مذهبی پایبندی بیشتری دارند. تامیل ها نیز دو دسته اند: "تامیل‌­های سریلانکایی" که در عصر باستان و قبل از میلاد، از ایالت تامیل نادو هندوستان به این سرزمین مهاجرت کرده‌­اند. این گروه غالبا نیروی کار متخصص، حرفه ای و تاجر هستند. دسته دیگر "تامیل‌­های هندی(Indian Tamils)" کارگران مهاجری هستند که پس از 1830 میلادی به سریلانکا آمده‌­اند. بیشتر آن­ها بی سواد و به کارگری و انجام کارهای دشوار در مزارع چای مشغولند. دولت سریلانکا این گروه اجتماعی را هندی و دولت هندوستان متقابلا آنان را سریلانکایی می­دانند. ناآرامی‌­های کشور در قرن بیستم سبب شده بعضی از این گروه مجدد­اً به هندوستان باز گردند. به همین دلیل است که نسبت به گذشته جمعیت شان کاهش یافته است. درصد کمی از مسیحیان نیز از نظر نژادی و زبانی تامیل هستند<ref name=":1" />.  
  - مذهب و زبان: بورگرها به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند و از لحاظ مذهبی بیشتر پیروان کلیسای کاتولیک و پروتستان هستند.


گروه اجتماعی دیگر "بورگر(Burghers)" خوانده می­­شوند. آن­ها خود را از نسل مردمان هلندی و پرتغالی و از کارکنان کمپانی هلندی هند شرقی می­دانند که با زنان سینهالی ازدواج کردند. بورگرزها به لحاظ فرهنگی خود را اروپایی می­دانند، به زبان انگلیسی صحبت می­کنند، لباس‌­های غربی می­پوشند، بیشتر آن­ها از نظر مذهبی پروتستانت و بعضی کاتولیک هستند. گروه بسیار کوچک در حال انقراضی نیز است در جنگل‌­های شرقی به صورت ابتدایی زندگی می­کند. این­ گروه به نام "واد" ها شهرت دارد. این قشر از مردمان اصیل و بومی جزیره هستند <ref name=":1" /> که در کنار سایر گروه‌­های اجتماعی دیگر، مجموعاً کمتر از یک درصد جمعیت کشور را تشکیل می­دهند <ref name=":2" />.   
'''''۵. مالایی‌ها (Malays)'''''   


مسلمانان سریلانکایی که هشت درصد جمعیت کل کشور هستند، به عنوان یک گروه نژادی و دینی مستقل تلقی می­­شوند. بیشتر آنان از نژاد تجار اعرابی هستند که به "مورز(Moors)" شهرت دارند و از هفتصد سال تا هزار و چهارصد پیش در سواحل سریلانکا مستقر شدند. زبان این مردم نیز تامیلی است با این تفاوت که تعداد زیادی واژه‌­های عربی دارد <ref name=":2" />. تجار مسلمان از قرن هشتم میلادی به مدت هشتصد سال در عرصه تجارت ادویه فعال بودند. این تجار به راحتی با زنان تامیل ازدواج می­کردند همین امر باعث شد تا جامعه مسلمان سریلانکا کم کم شکل بگیرد. اکثریت مسلمین در سواحل شرقی کشور متمرکز هستند و در شهرها به تجارت و کسب اشتغال دارند. مسلمانان حتی در مناطق سینهالی نیز به زبان تامیل صحبت می­­کنند و به آداب و رسوم خویش پایبند هستند. بخش اندکی از جمعیت مسلمانان را مردمی مالایی نژاد تشکیل می­دهند که پدرانشان را هلندی ها از 1600 میلادی به بعد در طی چند دهه از اندونزی به این کشور آوردند. بخش کوچک دیگری از مسلمانان نیز افغانی و پاکستانی نژاد هستند. این دو گروه تقریبا در میان سایر مسلمانان هضم شده‌­اند <ref name=":1" />.
  - جمعیت: حدود ۶۲ هزار نفر (۰.۳٪ از جمعیت)<ref>''APiCS Online -             Survey chapter: Sri Lankan Malay''. (n.d.). <nowiki>https://apics-online.info/surveys/</nowiki>[https://apics-online.info/surveys/66 66]</ref>


===== درآمد خانوار =====
  - توزیع جغرافیایی: مالایی‌ها بیشتر در مناطق شهری و به‌ویژه در کلمبو و غرب کشور زندگی می‌کنند. آن‌ها از نسل مهاجرانی هستند که در دوره استعمار هلندی و بریتانیایی به این جزیره آورده شدند.
به طور كلی اداره امور خانواده در سریلانكا وظیفه مردان است. بر پایه آن­چه در سال 2007 اعلام شده درآمد ناخالص ملی سریلانکا 02/82 میلیارد دلار و درآمد سرانه ناخالص ملی 4300 دلار که 8/17 درصد آن به بخش کشاورزی، 6/27 درصد به صنعت و 5/54 درصد آن به بخش خدمات اختصاص داشته است. تورم سالانه 6/11 درصد بوده است. این کشور مجموعا 08/8 میلیون نفر نیروی کار دارد که 45 درصد آن­ها در بخش خدمات، 38 درصد در بخش کشاورزی و 17 درصد در بخش صنعت مشغول کار هستند. نرخ بیکاری نیز 7/7 درصد است.  


اگر چه همه مذاهب و نژادهای مختلف سریلانکا برای خانواده احترام ویژه­ای قایل هستند، اما فقر نسبتاً فراگیر عزّت مردم کشور را تهدید می­کند. سطح دستمزدها و درآمدها پایین و هزینه زندگی بالا و بلکه همواره رو به افزایش است. بعضی از خانواده‌­ها حتی مشکل سیر کردن شکم خود و فرزندانشان را دارند<ref name=":1" />. چهل درصد خانوارها درآمدی پایین و بیست درصد آن­ها درآمد بالایی دارند. تعداد زیادی از زنان و مردان این کشور برای کار و کلفتی و کسب درآمد روانه کشورهای عربی و خاورمیانه می­شوند. این اقدام تا اندازه­ای وضع مادی و نامطلوب آن­ها را بهبود می­بخشد و باعث رونق بازار، داد و ستد، ساختمان سازی و سازندگی می­گردد.  بنا بر آمار منتشر شده، طی سال های 2008 - 1994 چهارده درصد مردم زیر خط فقر زندگی ­کرده و درآمد روزانه آن­ها کمتر از  یک دلار و بیست و پنج سنت بوده است (unicef).  به رغم کمبود بودجه و وجود چنین واقعیت هایی، دولت سریلانکا خدمات اجتماعی فراوانی شامل آموزش و بهداشت رایگان و کمک‌­هایی را به مردم ارایه می کند. دولت در سراسر کشور مراکز بهداشت رایگانی را راه اندازی کرده و از این طریق نرخ سن امید به زندگی را افزایش داده است. به وسیله سیاست کمک به اقشار محروم و توزیع مواد غذایی وضعیت سوء تغذیه را بهبود بخشیده و در دهه1980 با انبوه سازی مسکن ارزان برای بسیاری از نیازمندان مسکن فراهم کرده است.
  - مذهب و زبان: مالایی‌ها به زبان مالایی صحبت می‌کنند و بیشتر مسلمان سنی هستند.<ref>Tanjung, Y., Hardiyansyah, M. R., & Nababan, S. A. (2022). Malay Deli in North Sumatra: History and Today’s Existence. Journal of Education, Society & Multiculturalism, 3, 115-131.[https://sciendo.com/pdf/10.2478/jesm-2022-0007]</ref>


===== پراکندگی و جابجایی جمعیت =====
'''''۶. وادها (Veddas)''''' 
توزیع جمعیت و تمرکز جغرافیایی گروه های نژادی مذهبی به نوعی بیانگر واقعیت‌­های تاریخی این کشور است. تامیل‌­های هندی نژاد بیشتر در مناطق بلند و به ویژه در منطقه "نورالیا(Nuwara Eliya)" سکونت دارند. تقریبا نیمی از جمعیت این ناحیه را آن­ها تشکیل می دهند. این گروه اجتماعی تامیل به امر کشت و در عرصه اقتصاد کشاورزی که به کارگر ساده نیاز دارد، مشغول است. اما گروه اجتماعی تامیل های سریلانکایی بیش از نود و پنج درصد جمعیت شبه جزیره "جفنا(Jaffna)"، بیش از هفتاد درصد جمعیت بخش‌­های "باتیکولا(Batticaloa)" را می­دهند و اساسا سایر بخش ها در مناطق شمالی و شرقی نیز جمعیت و اقلیت مهمی هستند. این گونه از توزیع جمعیت تامیل نشان دهنده سلطه تاریخی پادشاهی تامیل در نیمه شمالی این جزیره است.


مسلمانان در هیچ یک از مناطق اکثریت نیستند، هر چند آ­ن­ها در بخش "منّار(Mannar)"  در منطقه ساحلی شمالغرب و در بخش‌­های شرقی بزرگترین گروه اقلیت و در بخش "امپاری(Amparai)" چهل و پنج درصد جمعیت مسلمان را تشکیل می­دهند.
  - جمعیت: کمتر از ۱٪ جمعیت (چند هزار نفر)<ref name=":2">Jayashantha, P., & Johnson, N. (2016). Oral Health Status of the Veddas—Sri Lankan Indigenous People. Journal of Health Care for the Poor and Underserved, 27, 139-147.[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27763437/]</ref>


به جز در منطقه جفنا و بخش‌­هایی از باتیکولا جمعیت سینهالی‌­ها در سراسر کشور در اکثریت و در بخش‌­های جنوبی تقریبا تمام مردم سینهالی هستند. بخش کلمبو با اکثریت سینهالی، جمعیت بزرگی از تامیل­ها و مسلمانان نقطه اختلاط گروه‌­های اجتماعی گوناگونی است. در این میان هفتاد و دو درصد گروه‌­های اجتماعی کوچک "برگرها(Burghers)" و شصت و دو درصد "مَلَی‌­ها(Malays)" ی مسلمان نیز در کلمبو زندگی می کنند. در بیشتر موارد اقلیت­‌ها در روستاهایی کاملا جدای از دیگران و یا در یک روستا و شهر ولی در محله یا محله‌­هایی مخصوصی به خودشان و جدای از دیگران سکونت دارند.
  - توزیع جغرافیایی: این گروه بومی که قدیمی‌ترین ساکنان جزیره محسوب می‌شوند، در نواحی جنگلی و کوهستانی شرقی زندگی می‌کنند.<ref name=":2" /> 


جامعه­ ای سریلانکا همچنان روستایی است و اکثر مردم در روستاهای کوچک به کشاورزی اشتغال دارند. خانواده‌­های کشاورزان از چند الگوی اسکان استفاده می کنند. گاهی پیروان ادیان، در شالیزارها، با محوریت مراکز دینی که کانون فعالیت‌­های قومی آن­ها است، اسکان یافته‌­اند یا روستائیان چندین مغازه و خانه‌­هایشان را در طول جاده­ای اصلی ساخته‌­اند و در مدل دیگر، آن­ها خانه‌­های کوچکشان را در قالب یک روستا سر و سامان ­داده‌­اند. شالیزارها، مزارع نیشکر و کشت و کار و باغستان­ها درست از پشت دیوار خانه‌­های روستایی به دور دست­‌ها کشیده شده‌­اند. روستائیان درختان متنوع نارگیل را در حاشیه جاده‌­های اصلی و فرعی و روی مرزهای مزارع ردیف کاشته‌­اند. بعضی از خانه‌­های روستایی باغچه و محل کشت سبزیجات گوناگون است. در فصل بارندگی سبزی های خودرو همه جا را سبز و خرم می­سازند. در طول دو دهه از 1970 به بعد، دولت در قالب طرح‌­های سدسازی روی رودخانه مهاولی و آبرسانی، زمین‌­های کشاورزی را در دشت‌­ها شمالی و شرقی کم آب گسترش داد و از آن پس جمعیت زیادی در این مناطق اسکان یافتند. در منطقه کوهستانی کندی به دلیل ارتفاعات و تپه های زمین کشاورزی زیادی نیست ولی با این حال شالیزارهای کوچکی را احداث کرده‌­اند. منطقه جنوب غربی جمعیت فراوان و روستاهای نسبتا زیادی دارد، ولی زمین بلااستفاده چندانی باقی نمانده است. شبه جزیره جفنا اگر چه منطقه نسبتا خشکی است، اما جمعیت و مزارع فراوان دارد.  
  - مذهب و زبان: وادها بیشتر به شیوه‌های سنتی شکار و گردآوری غذا زندگی می‌کنند و به زبان وادایی که در حال انقراض است، صحبت می‌کنند.


نوار ساحلی جزیره از الگوی دیگری از اسکان پیروی می­کند. این الگو در نتیجه تحول در مدل اسکان جامعه ماهیگیران بوجود آمده است. روستاهای ماهیگیران از طریق جاده اصلی و راه آهن ساحلی به یکدیگر متصل شده و با راحت­تر و زیادتر شدن ترددها و جابجایی‌­ها در دوره استعمار و پس از استقلال در امتداد سواحل، حجم و اندازه جمعیت روستاها، مراکز و بازارها نیز زیادتر شدند و به این ترتیب شهرها و شهرک‌­هایی زیادی در طول سواحل گسترش یافتند. بر اساس آمار سال 2009 کلمبو، دهیوالا و جفنا پر جمعیت‌­ترین شهرهای سریلانکا هستند <ref name=":3">State, U. o. (2008). ''world facts/Sri-Lanka''. Retrieved 10 11, 1390, from [https://worldfacts.us/Sri-Lanka.htm http://worldfacts.us: http://worldfacts.us/Sri-Lanka.htm]</ref>.
'''.توزیع جمعیت بر اساس مناطق جغرافیایی'''
{| class="wikitable"
|درصد جمعیت روستایی (Unicef)
|2009
|86
|-
|درصد شهرنشینی (Unicef)
|2009
|14
|-
|میزان رشد سالانه شهرنشینی (Unicef)
|2009- 2000
|2/0-
|-
|پر جمعیت­‌ترین شهرها (Unicef)
|
|کلمبو، دهیوالا و جفنا
|}


===== موقعیت و تأثیرگذاری گروه‌­های اجتماعی =====
'''''۱. شبه‌جزیره جفنا''''' 
نظام آموزش ابتدایی دو گانه سینهالی یا تامیل در نخستین مرحله نقش موثری در جدایی بچه­‌ها و این دو گروه اجتماعی از یکدیگر را دارد. روح حاکم بر بنگاه‌­های تجاری که به وسیله هر کدام از دو گروه قومی اداره می شوند، سینهالی یا تامیل است و هر بنگاه و موسسه تنها رزق و روزی یکی از این دو گروه نژادی را تامین می کند. تیم‌­های ورزشی نیز تمایل دارند اعضایشان را فقط از یک گروه قومی برگزینند. هر یک از دو مذهب هندو و بودایی نیز به طور طبیعی ویژه یک قوم و نژاد خاص است. در چنین فضایی شمار اشخاصی که به هر دو زبان سینهالی و تامیل روان صحبت کنند، زیاد نیست و لهجه زبان مادری هر نژاد متفاوت از دیگری است.
[[پرونده:Jaffna.jpg|بندانگشتی|جفنا ، سریلانکا ، بازیابی از : https://www.tripadvisor.com/Attractions-g304135-Activities-c47-t10-Jaffna_Northern_Province.html]]
  این منطقه خشک که در شمال کشور قرار دارد، عمدتاً مسکونی توسط تامیل‌های سریلانکایی است و مرکز تاریخی پادشاهی‌های تامیل بوده است. بیش از ۹۵٪ جمعیت این منطقه را تامیل‌ها تشکیل می‌دهند.<ref>Surendran, S., Tharsan, A., Sivabalakrishnan, K., Arthiyan, S., Eswaramohan, T., Raveendran, S., & Ramasamy, R. (2023). Wolbachia infection is widespread in brackish and fresh water Aedes albopictus (Diptera: Culicidae) in the coastal Jaffna peninsula of northern Sri Lanka. Journal of Vector Borne Diseases, 60(1), 172-178.[https://journals.lww.com/jvbd/fulltext/2023/60020/wolbachia_infection_is_widespread_in_brackish_and.6.aspx]</ref>


به رغم وجود این همه عوامل جدایی، سیاست­ دولت در برخورد با هر دو گروه از اتباعش سیاستی مبتنی بر برابری است و در سطح محلات در شهرهای مختلف شبکه های شخصی و افراد از نژادهای گوناگونی هستند که برای ایجاد و گسترش پیوند و دوستی میان اعضای گروه‌­های اجتماعی و نژادی تلاش می­کنند.
'''''۲. مناطق مرکزی و کوهستانی''''' 


ترس از سلطه و نفوذ اکثریت برای از بین بردن مذهب، زبان و نظام فرهنگی اقلیت ها موجب افزایش جدایی می­گردد. سینهالی‌­ها در داخل سریلانکا نژاد اکثریت و پر قدرت و نفوذی هستند، ولی به طور کلی با توجه به قرابت نژادی، زبانی، فرهنگی و مذهبی اقلیت تامیل کشور با تامیل های کشور همسایه یعنی هندوستان، همیشه احساس می­کنند در معرض تهدید قرار دارند. جمع جمعیت تامیل دو کشور جمعیت سینهالی را به یک چهارم آن­ها تقلیل می­دهد.      
  نواحی کوهستانی مرکزی مانند کندی و نورالیا محل تمرکز تامیل‌های هندی است که در مزارع چای مشغول به کار هستند. این مناطق همچنین جایگاه تاریخی حکومت‌های سینهالی بوده و جمعیت زیادی از این قوم در آنجا سکونت دارند.<ref name=":3">None. (2012). Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy.[https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22818936/]</ref>


واقعیت هایی تاریخی مانند برپایی دولت تامیل در شمال، برخورداری تامیل­­ها از امتیازاتی در دوران حاکمیت استعمار و همچنین تجددطلبی، اگاهی و نوگرایی دوره معاصر در ایالت جنوبی تامیل نادوی هند بیانگر ظرفیت و استعداد جامعه تامیل سریلانکا برای کسب قدرت است. این در حالی است که تامیل­ها در این کشور در اقلیت هستند و نسبت به حمایت‌­های هند از خود اطمینان ندارند. آن­ها در برابر تمامیت­خواهی سینهالی‌­ها برای به دست گرفتن دولت و اعمال محدودیت‌­های بیشتر علیه جامعه تامیل از خود تحرک و عکس­العمل نشان می دهند.  از سوی دیگر جامعه سینهالی نیز به علت این که در سراسر جهان تنها گروه اجتماعی سینهالی زبان و تنها پیروان مکتب بودایی تراودا هستند، احساس انزوا می کنند. شورش­ها و فعالیت‌­های نظامی علیه تامیل­‌ها در دهه هشتاد میلادی بخش بزرگی از جامعه تامیل را به عصیان و نافرمانی کشاند.    
'''''۳. سواحل شرقی'''''


در میان چنین فضای نامطلوب حاکم بر روابط سینهالی و تامیل، جامعه مسلمان قرار گرفته که اگر چه زبانشان تامیل است ولی به لحاظ مذهبی و فرهنگی با هر دو گروه یادشده بیگانه است. رهبران مسلمان با اتخاد مواضع مستقل قومی به طور فزاینده­ای در پی حفظ و حراست از میراث فر هنگی و مذهبی خود هستند (Sri Lanka society). 
سواحل شرقی جزیره از نواحی چند قومیتی بوده و محل سکونت مسلمانان، تامیل‌ها و سینهالی‌ها است. شهرهایی مانند باتیکولا و ترینکومالی (Trincomalee) از مناطق مهم مسلمانان و تامیل‌ها در این نواحی هستند.<ref>[https://www.academia.edu/89121727/A_Risk_Screening_Study_on_the_Potential_Invasiveness_of_Lessepsian_fishes_in_the_South_Eastern_Coasts_of_Anatolia Bİlge], G., Filiz, H., Yapıcı, S., Tarkan, A., & Vilizzi, L. (2019). A Risk Screening Study on the Potential Invasiveness of Lessepsian fishes in the South-Eastern Coasts of Anatolia. Acta Ichthyologica et Piscatoria.[https://www.academia.edu/89121727/A_Risk_Screening_Study_on_the_Potential_Invasiveness_of_Lessepsian_fishes_in_the_South_Eastern_Coasts_of_Anatolia]</ref>


===== مهاجرت =====
'''''۴. سواحل جنوبی و غربی''''' 
در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، روند مهاجرت از روستاها به سوی شهرهای کوچک و بزرگ به سرعت ادامه دارد و افزایش روز افزون جمعیت شهرها یکی از معضلات امروز جهان است؛ در حالی که در چند دهه اخیر در سریلانکا روند مهاجرت بر خلاف سایر جوامع است. در سال های 1971 تا 1981 جمعیت شهرها از 4/22 درصد به 5/21 و<ref name=":0" /> در سال 2009 این رقم به 14 درصد کاهش یافته است. این آمار نشان می­دهد که جاذبه‌­های زندگی شهری در این کشور آن­چنان قوی نیستند که مانع روند مهاجرت معکوس از شهر به روستا بشوند.


و اما در باره مهاجرت به خارج، از چندین دهه پیش، بیشترین میزان مهاجرت اتباع سریلانکایی به خارج، به کشورهای خاورمیانه به منظور یافتن شغل و کسب درآمد صورت می­گیرد. بر پایه مطالعات انجام شده در سال 1979 حدود 47 درصد مهاجرین را زنان تشکیل داده‌­اند. این رقم در سال 1981 به 52 درصد افزایش یافته است. حدود 75 درصد این زنان ازدواج کرده و در مقایسه با دختران اقامتشان در خارج طولانی تر است<ref name=":0" />. بنا بر یک مطالعه از حدود هشتصد هزار کارگر سریلانکایی که در خارج مشغول کارند، نود درصدشان در خاورمیانه هستند. این کارگران بیش از یک میلیارد دلار ارز به کشورشان می­فرستند <ref name=":3" />.
  نواحی ساحلی جنوب و غرب، از جمله مناطق پرجمعیت و اقتصادی کشور هستند. شهرهایی مانند کلمبو، گاله، و دهیوالا مراکز عمده جمعیتی سینهالی‌ها هستند و اقلیتی از تامیل‌ها و مسلمانان نیز در این مناطق سکونت دارند.<ref>Herath, M., Jayathilaka, T.K.G.A., Azamathulla, H., Mandala, V., Rathnayake, N., & Rathnayake, U.S. (2023). Sensitivity Analysis of Parameters Affecting Wetland Water Levels: A Study of Flood Detention Basin, Colombo, Sri Lanka. Sensors (Basel, Switzerland), 23.[https://pure.atu.ie/en/publications/sensitivity-analysis-of-parameters-affecting-wetland-water-levels-3]</ref>


===== سلامت و بهداشت =====
'''''۵. مناطق شمال غربی''''' 
سریلانکا یک نظام بهداشت نسبتا کارآمدی دارد که موجب افزایش وضعیت شاخص های توسعه اجتماعی و سلامت شده که در میان کشورهای جنوب شرق آسیا وضعیت رضایتبخشی است. بهداشت و تغذیه به ویژه برای مادران و کودکان با سوبسید است. به طور کلی، موضوعاتی چون وبا، پشه مالاریا و "تب دینگو" (ناشی ازگزیدن پشه دینگو) از مشکلاتی هستند که سلامتی مردم کشورهای گرمسیری (استوایی) را تهدید می­کنند. هاری و مار گزیدگی هر ساله سبب مرگ صدها تن می­شود. آب لوله کشی برای آشامیدن مناسب نیست و بدون جوشاندن نباید آب مصرف کرد. بسیاری از بیماری‌­های واگیر كه موجب مرگ و میر زیادی میشوند، زاییده آب­های ناسالم هستند. بنا بر این بهبود بخشیدن كیفیت آب­ها از اولویت­های برنامه‌­های دولت در طی دو دهه هشتاد و نود میلادی بوده است. تقریباً نیمی از آب آشامیدنی در مناطق شهری از طریق لوله و نیم دیگر از طریق چاه تأمین میشود. هشتاد و پنج درصد آب آشامیدنی حومه شهرها از چاه‌­ها و ده درصد نیز از طریق منابع باز و غیر بهداشتی تهیه میشود. تقریباً یك سوم آب چاه‌­ها نیز بهداشتی نیست و ممكن است به فاضلاب آلوده باشد. از هر سه خانه مسكونی فقط یكی دارای توالت و سرویس بهداشتی است. به منظور دستیابی به بهداشت، آب لوله كشی و دسترسی به امكانات دستشویی(توالت)، دولت سریلانكا با كمك صندوق كودكان سازمان ملل متحد(UNICEF)، آژانس بین­المللی توسعه آمریكا(AID) و کشورهای انگلیس، آلمان و هلند چندین سال برنامه‌­هایی را دنبال کرد (A Country Study).


هفده درصد نوزدان ظرف سال های 2009 تا 2005 با وزن کم به دنیا آمدند (Unicef). در سال 2009 تخمین زده ­شده که  28000 نفر از کل جمعیت کشور، از همه سنین بیماری HIV دارند. نرخ مرگ و میر در سال 1970 پنجاه مرگ در هر هزار نفر بوده که این رقم  در اوایل دهه 80 به 34 نفر در هر هزار تن رسیده است. داروهای سنتی "آیرُُوِدا(Ayurveda)" مهمترین بخش از نظام سلامت كشور است. پزشكی سنتی سریلانكا بر این باور است که انسان­ها دارای سه مزاج(Tridosha) مختلف هستند. عامل اساسی بیماری­‌ها بر هم خوردن تعادل میان نظام سردی و گرمی بدن و علاج آن­ها به تعادل رساندن آن است. عوامل سردی و گرمی در كتاب­ها مشخص شده است؛ برای مثال لبنیات و شیر برنج عوامل سردی هستند. صرف نظر از درجه گرما و سرمای طبیعی بعضی از گوشت­ها گرم هستند. بیمارهای مختلف با گیاهان دارویی که بر اساس آموزش­های سنتی تهیه شده‌­اند، درمان میشوند. مطالعات باستان شناسی قدمت این نظام سنتی بهداشت و درمان را گواهی میكنند. موبدان بودایی در گذشته به این نظام سنتی بهداشت و درمان آشنایی خوبی داشتند. حكیم‌­ها و پزشكان سنتی تا اواسط قرن بیستم در روستاها اجازه فعالیت داشتند. در نیمه دوم دهه 1980 دولت نظام بهداشت و درمان غربی را مسئول توسعه سلامت سریلانكا کرد. با توجه به این که كاركنان، امكانات و برنامه‌­های بهداشت و سلامت نقش مهمی در بهداشت و سلامت عمومی دارند؛ دولت نظام معالجات سرپایی و زایمان رایگان را اجرا كرد. سال 1985 سه هزار پزشك، هشت هزار و ششصد پرستار در چهارصد آموزش­‌های لازم در باره داروهای غربی را فرا گرفتند و در نود بیمارستان و سیصد و سی و هشت زایشگاه مشغول خدمت شدند. خدمات لازم مامایی به مناطق روستایی رسید به نحوی كه فقط كمتر از سه درصد زایمان­‌ها بدون حضور مامای متخصص انجام شده و شصت و سه درصد زایمان­‌ها در مراكز و موسسات تخصصی واقع شده است. این اقدامات علت ارتقای شاخص‌­های [[بهداشت و سلامت سریلانکا]] در میان كشورهای آسیایی است.
  مناطق ساحلی شمال غرب مانند منار، عمدتاً محل سکونت مسلمانان و تامیل‌ها است. این مناطق در تاریخ معاصر بیشتر به‌عنوان نواحی مهاجرپذیر از شمال هند و جنوب هند شناخته شده‌اند.<ref>Chandran, C., & Bhattacharya, P. (2023). Tourist's level of awareness and attitude about destination ecotourism development: a case study of Munnar, Kerala, India. Environment, Development and Sustainability.[https://www.researchgate.net/publication/373213904_Tourist's_level_of_awareness_and_attitude_about_destination_ecotourism_development_a_case_study_of_Munnar_Kerala_India]</ref>


بیمارستان­های تخصصی و مجهز در شهرهای بزرگ و مراكز بهداشتی كوچك و سنتی در روستاها و محلات فعالیت دارند. خدمات نقل و انتقال بیماران و اورژانس در روستاها هنوز به شكل ناقص انجام می شود. برای كنترل بیماری‌­های مسری اقدامات خوبی صورت گرفته است؛ بیماری آبله ریشه كن شده و برای ریشه كنی مالاریا دولت با سازمان ملل همكاری دارد. به طور سرانه سریلانكا در سال 1985 دویست و پنجاه و هشت روپیه برای هر نفر هزینه كرد تا با این بیماری‌­ها مبارزه كند. اگر چه شمار افراد مبتلا به این بیماری‌­ها كاهش یافت، اما با اینحال در سال 1985 یكصد هزار نفر به این بیماری‌­ها مبتلا شدند.  
الگوهای پراکندگی جمعیت در ۲۰۲۴ نشان‌دهنده تداوم الگوهای تاریخی و فرهنگی این کشور است. هر گروه نژادی و مذهبی در مناطق خاص جغرافیایی با توزیع مشخصی متمرکز شده‌اند که این مسئله تأثیرات عمیقی بر ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این سرزمین دارد.


سریلانكا تا سال 1990 چندان در معرض بیماری ایدز قرار نداشت. دولت نسبت به این بیماری حساس است و طبق مقررات هر فرد خارجی كه مبتلا به بیماری ایدز باشد، باید از کشور اخراج شود. از جمله اقداماتی که در این مسیر انجام شده، همكاری با سازمان­‌های خارجی و تشكیل "كمیته ملی پیشگیری از ایدز(National Committee on AIDS Prevention)" در سال 1988 است. شش درصد مرگ‌­ها به علت سرطان و عامل بیست درصد مرگ و میرها در شهرها و دوازده درصد در مناطق روستایی بیماری‌­های روده­ای، سل و بیماری‌­های انگلی بوده است. بیشترین عامل مرگ و میر در روستاها كمبود امكانات رسیدگی و سالمندی است. برای بهبود وضعیت بهداشت و سلامت هنوز فعالیت­‌های زیادی باید در سطح جوامع روستایی انجام شود (A Country Study).
=== [[شهرنشینی و روستا نشینی در سریلانکا|شهرنشینی و روستا نشینی]] ===
در سال ۲۰۲۴، [[سریلانکا]] همچنان کشوری با اکثریت جمعیت روستایی است، هرچند که روند شهرنشینی به طور پیوسته‌ای در حال گسترش است،نزدیک به ۷۵ درصد از جمعیت در مناطق روستایی زندگی می‌کنند <ref>''BTI 2024 Sri Lanka Country Report''. (n.d.). BTI 2024. <nowiki>https://bti-project.org/en/reports/country-report/</nowiki>[https://bti-project.org/en/reports/country-report/LKA LKA]</ref>و بخش عمده‌ای از نیروی کار در کشاورزی مشغول به کار است. این کشور همچنان دارای الگویی از سکونت است که به کشاورزی وابسته است. بااین‌وجود، تغییرات قابل‌توجهی به‌ویژه در نواحی شهری و ساحلی به چشم می‌خورد که بر اثر تحولات اجتماعی و اقتصادی ناشی از جنگ داخلی، رشد جمعیت و تحرک اقتصادی به وجود آمده‌اند.[[پرونده:Urbanization and ruralization of Sri Lanka.jpg|بندانگشتی|روستانشینی در سریلانکا (2024)، بازیابی از :https://slguardian.org/sri-lankas-rural-development-success-story-part-2/]]'''.الگوهای اسکان روستایی:'''


مشكل بزرگ دیگر دولت تغذیه است. از دهه 1940 دولت طرحی را ارایه کرد که بر اساس آن حداقل سوبسیدی به برنج مصرفی خانواده‌­های كشاورزان داده می­شد و كشاورزان با كمترین پرداخت میتوانند برنج تهیه كنند. این برنامه به اندازه­ای برای مردم اهمیت داشت كه سال 1953 پس از آن که دولت اعلام كرد میخواهد سوبسید برنج را كاهش دهد، با اعتراضات شدیدی روبرو شد و همین موضوع دولت را ساقط كرد. از سال 1979 برنامه سوبسید منسوخ شد و دولت طرح برنج، آرد، شكر، شیرخشك، ماهی خشك و نفت رایگان برای پخت و پز برای اقشار كم در آمد را اجرا كرد. این برنامه تقریباً نیمی از مردم را زیر پوشش می­گرفت و حدود هفت درصد بودجه دولت بود.  
روستاییان [[سریلانکا]] در الگوهای مختلفی اسکان یافته‌اند که اغلب تحت‌تأثیر مذهب و کشاورزی قرار دارند. بسیاری از روستاها حول مراکز دینی شکل‌گرفته و فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی پیرامون این نهادها سازماندهی شده‌اند. این الگوها همچنان در مناطق عمدتاً زراعی مانند نواحی مرکزی و شمالی کشور غالب هستند. در این مناطق، مزارع برنج، نیشکر، و نارگیل همچنان از منابع اصلی اقتصادی به شمار می‌روند. زمین‌های کشاورزی، به‌ویژه شالیزارها و باغ‌های نارگیل، به روستاها متصل هستند و کشاورزی کوچک‌مقیاس همچنان بخش عمده‌ای از فعالیت اقتصادی روستاییان را تشکیل می‌دهد.<ref>World Bank Group. (2024a). Sri Lanka Development Update 2024. In ''World Bank''. <nowiki>https://www.worldbank.org/en/country/srilanka/publication/sri-lanka-development-update-</nowiki>[https://www.worldbank.org/en/country/srilanka/publication/sri-lanka-development-update-2024 2024]</ref>


برنامه تكمیلی دیگر دولت شامل یك بیسكویت برای دانش آموزان مدارس بود که با هدف رفع سوءتغذبه كودكان و برنامه تغذیه (پودر غلات پروتینه) برای ششصد هزار نوزادان نیازمند، پیش دبستانی ها و مادران باردار اجرایی شد.  
در دهه‌های اخیر، دولت [[سریلانکا]] با توسعه پروژه‌های آبیاری، به‌ویژه در مناطق خشک شمال و شرق، زمینه گسترش زمین‌های زراعی را فراهم کرده و جمعیت زیادی را در این نواحی اسکان داده است. پروژه‌های سدسازی بر روی رودخانه مهاولی که از دهه ۱۹۷۰ آغاز شده، تأثیر قابل‌توجهی در افزایش ظرفیت کشاورزی داشته و مهاجرت داخلی به این مناطق را تشدید کرده است.


به رغم دخالت دولت در بازار مواد غذایی، سوء تغذیه همچنان مشكل شصت درصد مردم و اقشار فقیری است كه کمتر از سی درصد درآمد ملی به آنان تعلق دارد. مانند بقیه عرصه‌­ها زندگی، مشكلات روستاییان در حوزه تغذیه مضاعف است، هر چند حاشیه نشین­‌های مناطق شلوغ شهری نیز با بدبختی و معضلات دست بگریبان هستند. یك تا دو درصد از دانش آموزان پیش دبستانی بخش كلمبو و سه تا چهار درصد آنان در بخش پوتلام از سوء تغذیه رنج میبرند. كارگران مزارع نیز سوء تغذیه دارند. از هر سه كارگر، یك كارگر كمتر از هشتاد درصد كالری مورد نیاز روزانه­اش را دریافت میكند. این وضع به دلیل تورم دهه 1980 بدتر نیز شده است (A Country Study).     
'''.روندهای شهرنشینی:'''


===== زبان =====
از سوی دیگر، شهرنشینی در [[سریلانکا]] به طور مستمر در حال افزایش است. بر اساس آمار سال ۲۰۲۴، شهرهای کلمبو، دهیوالا، و جفنا از پرجمعیت‌ترین شهرهای کشور هستند. گسترش زیرساخت‌های حمل‌ونقل، مانند جاده‌های اصلی و راه‌آهن ساحلی، به رشد سریع نواحی شهری به‌ویژه در امتداد سواحل منجر شده است. این تحولات به‌ویژه در جوامع ماهیگیری که روستاهای ساحلی آنها در قرن بیستم و پس از استقلال گسترش یافته‌اند، مشاهده می‌شود .<ref name=":02">Williams, N. E., Dhamruwan, M., & Carrico, A. R. (2023). Displacement and degradation: Impediments to agricultural livelihoods among ethnic minority farmers in post-war Sri Lanka. ''AMBIO'', ''52''(4), 813–825. <nowiki>https://doi.org/10.1007/s13280-022-01819-</nowiki>[https://link.springer.com/article/10.1007/s13280-022-01819-8 8]</ref>
زبان یکی از مهمترین عناصر و نمادهای هویت ملی است. زبان اکثریت مردم سریلانکا زبان "سینهالی" است. این زبان به دلیل این که  فقط در این جزیره  رواج دارد، از زبان­‌ها کوچک جهان به شمار می­آید (مظفری, 1369, ص. 115). زبان تامیل دومین زبان رایج در این کشور است. ایالت های شمالی و شرقی سریلانکا تامیل زبان هستند. بیش از شصت میلیون نفر در هندوستان، سنگاپور، برمه، اندونزی، مالزی، ویتنام و سایر کشورهای آسیای شرقی به این زبان صحبت می­کنند. با گذشت زمان به تدریج، در میان زبان "تامیل سریلانکایی"، به ویژه زبانی که در میان مسلمانان رایج است، با زبان تامیل مردمان جنوب هند تفاوت‌­هایی پدیدار شده است، اما این تفاوت­‌ها هنوز به آن اندازه نیست که دو طرف زبان یکدیگر را درک نکنند (مظفری, 1369). آن­چه در باره درصد جمعیت اقوام از منابع مختلف نقل شده، با شاخص "زبان" است؛ اما این نسبت بر اساس شاخص "دین" متفاوت است. بنا بر یک برآورد که بر این پایه انجام شده 1/69 درصد بودایی، 6/7 درصد مسلمان، 1/7 درصد هندو، 2/6 درصد مسیحی و 10 درصد نامشخص  است (State, 2008). به بیان روشنتر، در معادلات اجتماعی و سیاسی نباید مسلمانان تامیل زبان را بخشی از جمعیت تامیل زبان و هندو مذهب به حساب آورد، همان طور که نباید مردم مسیحی مذهب را در گروه سینهالی زبان قرار داد.  
[[پرونده:Freed-Sri-Lanka.jpg|بندانگشتی|سریلانکا و اتحاد قومی در آینده ( نامی که عکاس برگزیده است) [https://www.ivint.org/free-sri-lanka/]]]
افزایش جمعیت شهرها همچنین باعث تغییر الگوهای اقتصادی شده است. نواحی شهری در جنوب غربی و شهرهای ساحلی، به‌ویژه در بخش خدمات و گردشگری، به کانون‌های جدید اقتصادی تبدیل شده‌اند. این روند در تقابل با مناطق روستایی قرار دارد که همچنان متکی بر کشاورزی سنتی هستند. هرچند که مناطق روستایی همچنان بیشتر جمعیت را در خود جای‌داده‌اند، فشارهای ناشی از تغییرات اقلیمی و بحران‌های اقتصادی اخیر، مانند کاهش ۲.۳ درصدی رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۳، منجر به کاهش توان اقتصادی کشاورزی شده است.<ref name=":02" />


زبان هایی که مردم سریلانکا صحبت می کنند تحت تاثیر شدید زبان های کشورهای همسایه آن هند، مالدیو و مالزی است. مهاجران عرب و قدرت‌های استعمارگر پرتغال، هلند و انگلیس نیز زبان مردم این جزیره را تحت تاثیر قرار داده اند. در سریلانکا بیش از پنجاه هزار نفر به زبان مالایی سریلانکایی صحبت می کنند که ریشه مالزی دارد. در مراسم دینی و مذهبی مسلمانان از زبان عربی به طور گسترده استفاده می شود. در این میان حدود سه هزار نفر از مردم پرتغالی الاصل این کشور هستند که به زبان هندو- پرتغالی صحبت می کنند <ref name=":4">Hussein, A. (2004). The Origin of Sinhala . ''The Sunday Times'' .</ref>. 
'''.چالش‌ها و آینده توسعه:'''


موضوع زبان رسمی و ملی در فرهنگ و در فضای سیاسی سریلانکا، بسیار تاثیرگذار و یکی از اساسی ترین علل بروز مشاجرات بین مردم تامیل و سینهالی بوده است. در دهۀ 1950 پس از رسمی شدن زبان سینهالی، از تمامی کارمندان خواسته شد تا ظرف سه سال زبان سینهالی را فرا بگیرند در غیر این صورت ممکن است شغلشان را از دست بذهند. در سال 1958 مجلس قانونی را تصویب کرد که مطابق آن زبان سینهالی تنها زبان رسمی کشور سریلانکا است. بنا بر این زبان سینهالی در تمامی امور دولتی  مورد استفاده قرار گرفت.  تامیل ها در هنگام تصویب این قانون به شدت به این اقدام اعتراض کردند. <ref name=":4" /> زبان مساله مهم سیاسی، ملی ، و مذهبی شد و کشور را به آشوب کشید. در پاسخ به اعتراضات پیوسته مردم تامیل، در سال 1978 قانون اساسی اصلاح شد و طبق بندهای یک و دو از اصل هجدهم این قانون هر دو زبان "سینهالی" و "تامیل"، " به عنوان زبان رسمی و ملی" معرفی شدند (lanka)؛ البته با این قید که در مناطق تامیل نشین شمالی و شرقی مکاتبات اداری می بایست به زبان تامیل انجام شود. ارتباطات رسمی، اسناد، نشریات، اطلاعیه‌­های دولتی باید به هر دو زبان ملی به اطلاع مردم برسد و استفاده از زبان‌­های ملی در مکاتبات، سخنرانی‌­ها، مذاکرات و محاورات رسمی مجلس و دستگاه‌­های دولتی مجاز است. بر پایه اصل 23 قانون اساسی (lanka) قوانین مجلس باید به هر سه زبان سینهالی، تامیل و انگلیسی منتشر شود. در نظام آموزشی نیز، شهروندان سریلانکایی حق دارند یکی از این دو زبان را به عنوان زبان آموزشی خود انتخاب کنند. زبان انگلیسی نیز در حد زبان دوم در این کشور رواج دارد و از ابتدایی تا آموزش عالی زبان دوم آموزشی است<ref name=":4" /> .  
یکی از چالش‌های اصلی در روند توسعه [[سریلانکا]]، تفاوت‌های اقتصادی و اجتماعی میان مناطق شهری و روستایی است. شهرنشینی و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، فرصت‌های اقتصادی جدیدی را به وجود آورده؛ اما درعین‌حال باعث افزایش مهاجرت داخلی به شهرها شده و در برخی مناطق روستایی باعث کاهش جمعیت شده است.


از آن­جا که سریلانکا از سال 1798 تا 1948 میلادی از مستعمرات انگلیس بوده و مستقیم به وسیله آین کشور اداره می­شده، لذا زبان انگلیسی از سال 1833 تا چند سال پس از استقلال (1958) زبان رسمی کشور و کم کم در این سرزمین رواج و گسترش یافت. امروز بیش از ده درصد مردم با این زبان آشنایی و یا تسلط دارند<ref name=":3" />. بر اساس بند 3 اصل هجدهم قانون اساسی زبان انگلیسی زبان رابط است. زبان انگلیسی عملا نقش زبان رابط را میان تامیل و سینهالی­‌ها ایفاء می­کند. به رغم تمایلات و رقابت‌­های ملی و قومی که در قوانین نیز بازتاب یافته است، این سه زبان در اسناد، سخنرانی­‌ها و مذاکرات رسمی کاربرد گسترده­ای دارند. تعداد زیادی از نشریات، مطبوعات، رسانه‌­ها، بخش‌­های کلانی از برنامه‌­های رادیویی و تلویزیونی کشور به این سه زبان هستند و بعضی نیز منحصرا با یکی از آن­ها منتشر و پخش می­شوند. تعداد کسانی که به زبان انگلیسی آشنایی و یا تسلط دارند، در شهرهای کلمبو، کندی، گال و مناطق توریستی در جنوب و شمال غربی بیشتر از سایر نقاط کشور است <ref name=":0" />. بین­المللی بودن زبان انگلیسی، نیازهای علمی و اطلاعاتی و وجود فرصت‌­های بیشتر شغلی در داخل و خارج  و همچنین امکان کسب درآمد بیشتر مزیت‌­های نسبی این زبان به شمار می­آیند. این امر علت اصلی روی آوردن بیشتر مردم و دولت به این زبان است.  
از سوی دیگر، مناطق روستایی به دلیل نبود زیرساخت‌های کافی و تغییرات اقلیمی، مانند خشکسالی‌های مکرر، با مشکلاتی مواجه‌اند. سیاست‌های دولت [[سریلانکا]]، به‌ویژه در زمینه توسعه مناطق خشک شمال و شرق، به دنبال تقویت کشاورزی و افزایش ظرفیت تولیدی در این مناطق هستند. بااین‌حال، همچنان نیاز به سیاست‌های جامع‌تری برای کاهش اختلافات میان مناطق شهری و روستایی و تقویت پایداری اقتصادی در سراسر کشور وجود دارد.


===== مهمترین شهرها =====
کلمبو بزرگترین و مهمترین شهر سریلانکا، شهری بندری و تجاری است که در ساحل غربی آن واقع شده است. حدودا یک و نیم میلیون جمعیت در این شهر و شهرک های حومه آن زندگی می کنند. سری جایاواردنه پورا(Sri Jayawardenepura (Kotte)) معروف به گوتّه پایتخت اداری کشور در حومه شهر کلمبو قرار دارد. دیگر شهرهای مهم عبارتند از شهر کندی(Kandy) (پایتخت پادشاهان سینهالی تا سال 1815 یعنی پیش از اشغال کشور به وسیله انگلیسی ها). بندر جفنا(Jaffna) در شمال، شهر بندی تریکومالی(Trincomalee) در شمالشرق و شهر بندی گاله(Galle) در جنوب(Encarta).


جدول شماره 1. درصد جمعیت روستایی و شهری:
{| class="wikitable"
|درصد جمعیت روستایی
|2024
|82.3
|-
|درصد شهرنشینی
|2024
|17.9
|-
|میزان رشد سالانه شهرنشینی
|2024
|0/3-
|-
|پر جمعیت ­ترین شهرها
|
|کلمبو، دهیوالا و ماهارگاما
|}
== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==
[[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]] ؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیایی انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]؛ [[جغرافیای انسانی سریلانکا]]؛[[جغرافیای انسانی مصر]]
[[جغرافیای انسانی اتیوپی]]، [[جغرافیای انسانی اردن]]، [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]، [[جغرافیای انسانی افغانستان]]، [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]، [[جغرافیای انسانی اوکراین]]، [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]، [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]، [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]، [[جغرافیای انسانی تایلند|جغرافیای انسانی تایلند،]] [[جغرافیای انسانی تونس]]، [[جغرافیای انسانی چین]]، [[جغرافیای انسانی روسیه]]،[[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]، [[جغرافیای انسانی ژاپن]]، [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]، [[جغرافیای انسانی سنگال]]، [[جغرافیای انسانی سودان]]، [[جغرافیای انسانی سوریه]]، [[جغرافیای انسانی سیرالئون|جغرافیای انسانی سیرالئون،]] [[جغرافیای انسانی فرانسه]]، [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]، [[جغرافیای انسانی قطر]]، [[جغرافیای انسانی کانادا]]، [[جغرافیای انسانی کوبا]]، [[جغرافیای انسانی گرجستان]]، [[جغرافیای انسانی لبنان]]، [[جغرافیای انسانی مالی]]، [[جغرافیای انسانی مصر]].


== کتابشناسی ==
== کتابشناسی ==
[[رده:جغرافیای انسانی]]
[[رده:جغرافیای انسانی]]
<references />نویسنده: نرگس شکوری

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۹

مردم قبیله آهیکونتاکا ( Ahikuntaka) ، سریلانکا

سریلانکا، جزیره‌ای در جنوب آسیا، به دلیل موقعیت استراتژیک خود در اقیانوس هند، تنوع فرهنگی و قومی گسترده‌ای دارد. [۱]جمعیت این کشور شامل گروه‌های متنوعی همچون سینهالی‌ها، تامیل‌ها و مسلمانان است که با هم در یک محیط جغرافیایی غنی از منابع طبیعی و تاریخ فرهنگی زندگی می‌کنند.[۲] بررسی جغرافیای انسانی سریلانکا، نقش کلیدی در درک تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بر رشد و توسعه این کشور ایفا می‌کند.

ساختار هرم جمعیتی

هرم جمعیتی سریلانکا به‌عنوان نمایشی از توزیع سنی و جنسیتی جمعیت، روندهای جمعیتی و تغییرات جمعیت‌شناختی را به‌وضوح نمایش می‌دهد. بررسی هرم جمعیتی این کشور نشان‌دهنده تغییرات قابل‌توجه در طی دهه‌های اخیر است که به کاهش نرخ زادوولد، افزایش امید به زندگی، و پیرشدن جمعیت منجر شده است. در سال 2024، هرم جمعیتی سریلانکا ویژگی‌هایی را نشان می‌دهد که حاکی از انتقال دموگرافیک از یک جامعه جوان به سمت یک جامعه میان‌سال و حتی سالخورده است.

.توزیع سنی                                                

هرم جمعیتی سریلانکا ( سپتامبر 2024) ، بازیابی از : https://countrymeters.info/en/Sri_Lanka#google_vignette

در سال 2024، سریلانکا با جمعیتی بالغ بر 23.1 میلیون نفر، ساختار سنی مشخصی دارد.[۳] این جمعیت به سه گروه عمده تقسیم می‌شود:

1. نوزادان و کودکان (۰-۱۴ سال): این گروه حدود 21. ٪ از جمعیت را تشکیل می‌دهند که حدود 4.9 میلیون نفر است. [۴]کاهش تدریجی نسبت این گروه به‌مرورزمان، یکی از نشانه‌های اصلی کاهش نرخ باروری در این کشور است. در دهه 1940 و 1950، این گروه بخش بزرگ‌تری از هرم جمعیتی را به خود اختصاص داده بود،[۵] اما در طول دهه‌های بعد، با بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش آگاهی‌های بهداشتی و آموزشی، نرخ باروری کاهش‌یافته و به کمتر از نرخ جایگزینی رسیده است.[۶]

2. افراد در سنین کاری (۱۵-۶۴ سال): بزرگ‌ترین گروه جمعیتی سریلانکا در سال 2024، افراد بین 15 تا 64 سال هستند که حدود 64. ٪ از جمعیت کشور را شامل می‌شوند.[۷] این گروه تقریباً 14.8 میلیون نفر از جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهد. افزایش درصد این گروه در هرم جمعیتی نتیجه کاهش زاد و ولد و همچنین افزایش امید به زندگی در این کشور است. سریلانکا اکنون در میانه یک مرحله بهره‌برداری از «پنجره جمعیتی» قرار دارد که به‌دلیل نیروی کار نسبتاً جوان می‌تواند باعث افزایش تولید اقتصادی و رشد اقتصادی شود.[۸]

3. افراد سالمند (۶۵ سال به بالا): این گروه حدود 14. ٪ از جمعیت را تشکیل می‌دهد، یعنی حدود 3.2 میلیون نفر. این رقم نسبت به سال‌های گذشته به‌شدت افزایش‌یافته است.[۹] با توجه به افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ زاد و ولد، روند پیری جمعیت در سریلانکا ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود که در دهه‌های آینده، این درصد به‌شدت افزایش یابد.[۱۰] پیر شدن جمعیت سریلانکا به‌ویژه در مناطقی که زیرساخت‌های بهداشتی و مراقبتی بهینه نیستند، می‌تواند به‌عنوان یک چالش بزرگ برای سیستم‌های بهداشتی و اقتصادی کشور مطرح شود.[۱۱]

.توزیع جنسیتی

در سریلانکا، توزیع جنسیتی تا حد زیادی متعادل است. در سال 2024، حدود 48.4٪ از جمعیت را مردان و 51.6٪ را زنان تشکیل می‌دهند. این نسبت در گروه‌های سنی مختلف، به‌ویژه در گروه‌های بالای 65 سال، به دلیل امید به زندگی بالاتر زنان نسبت به مردان، به‌وضوح متفاوت است. [۱۲]

در سال 1946، نسبت جنسیتی سریلانکا نزدیک به 104 مرد به ازای هر 100 زن بود.[۱۳] اما با گذشت زمان و بهبود شاخص‌های بهداشتی و امید به زندگی برای زنان، این نسبت به‌تدریج تغییر کرده است. در گروه سنی بالای 65 سال، زنان به‌طور واضح بیشتری نسبت به مردان دارند. این پدیده به‌خصوص در مناطق شهری و مناطقی که امکانات بهداشتی بیشتری وجود دارد، بارزتر است.[۱۴]

.تغییرات تاریخی هرم جمعیتی

فرزندآوری در سریلانکا، بازیابی از : https://www.indiaodysseytours.com/knows/best-festivals-in-sri-lanka.html

از زمان استقلال سریلانکا در سال 1948، ساختار هرم جمعیتی کشور به‌طور مستمر تغییر کرده است.[۱۵] در دهه‌های اولیه پس از استقلال، نرخ زاد و ولد بالا و نرخ مرگ‌ومیر پایین، باعث ایجاد یک هرم جمعیتی جوان و گسترده شد. جمعیت سریلانکا در دهه‌های 1940 و 1950 با نرخ رشد نزدیک به 2.5٪ افزایش می‌یافت.[۱۶]

در دهه‌های بعد، تغییرات اقتصادی، افزایش سن ازدواج، و سیاست‌های کنترل جمعیت موجب کاهش نرخ باروری شد. این روند تا دهه 1970 و 1980 ادامه داشت و در دهه 2000، سریلانکا به یک نقطه عطف رسید که در آن نرخ باروری به کمتر از نرخ جایگزینی (2.1 فرزند به ازای هر زن) رسید.[۱۷] این امر باعث تغییر شکل هرم جمعیتی شد؛ به‌طوری‌که پایه هرم (جمعیت جوان) به‌تدریج کاهش یافت و جمعیت در سن کار به‌مرورزمان افزایش یافت.

.پیامدهای اقتصادی و اجتماعی ساختار هرم جمعیتی

ساختار هرم جمعیتی سریلانکا در سال 2024 دارای پیامدهای مهمی برای اقتصاد و سیاست‌گذاری اجتماعی کشور است.[۸] کاهش جمعیت جوان و افزایش جمعیت سالمند، به‌ویژه در مناطق روستایی، باعث ایجاد فشار بر سیستم‌های بازنشستگی، خدمات بهداشتی و مراقبت‌های طولانی‌مدت می‌شود.[۱۸]

به‌عنوان‌مثال، افزایش تعداد افراد سالخورده در سریلانکا نیاز به توسعه سیستم‌های تأمین اجتماعی و مراقبت‌های بهداشتی خاص برای افراد مسن دارد. این در حالی است که کاهش تعداد افراد جوان که نیروی کار فعلی و آینده کشور را تشکیل می‌دهند، می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری اقتصادی و کاهش رشد اقتصادی در دهه‌های آینده شود. [۱۹]

.پیش‌بینی آینده هرم جمعیتی (2024-2054)

باتوجه‌به روندهای کنونی، پیش‌بینی می‌شود که جمعیت سریلانکا تا سال 2054 به‌تدریج به‌سمت پیر شدن بیشتر حرکت کند.[۲۰] انتظار می‌رود که نسبت جمعیت افراد بالای 65 سال تا سال 2050 به بیش از 25٪ برسد. این امر به این معناست که سریلانکا تا آن زمان با یک چالش جدی در مدیریت سالمندی جمعیت مواجه خواهد بود.[۲۱]

پیش‌بینی‌های آماری نشان می‌دهند که تا سال 2054، نرخ زاد و ولد در سریلانکا در حدود 1.8 تا 2 فرزند به ازای هر زن ثابت خواهد ماند، درحالی‌که نرخ مرگ‌ومیر به‌تدریج افزایش خواهد یافت. این تغییرات منجر به کاهش رشد جمعیت و حتی احتمال کاهش کلی جمعیت در دهه‌های آینده خواهد شد.[۲۲]

ازدواج سنتی در سریلانکا

.تحلیل‌های آماری (نرخ ازدواج، طلاق و نرخ باروری)

یکی از عوامل کلیدی که به تغییرات در ساختار هرم جمعیتی سریلانکا کمک کرده است، تغییرات در الگوهای ازدواج و طلاق است. در دهه‌های اخیر، میانگین سن ازدواج برای زنان به بیش از 30 سال رسیده است، که نشان‌دهنده تغییرات فرهنگی و اجتماعی در این کشور است. علاوه‌براین، نرخ طلاق در سریلانکا به‌تدریج افزایش یافته است که می‌تواند تأثیرات مهمی بر ساختار خانواده و الگوهای زاد و ولد داشته باشد.[۲۳]

نرخ باروری نیز از عوامل مهمی است که ساختار هرم جمعیتی را شکل داده است. در سال 2024، نرخ باروری سریلانکا به حدود 1.93 فرزند به‌ازای هر زن رسیده است، که نسبت به دهه‌های گذشته کاهش قابل‌توجهی دارد. این کاهش ناشی از افزایش دسترسی به آموزش و خدمات بهداشتی، افزایش آگاهی اجتماعی، و همچنین تغییرات در سیاست‌های جمعیتی و اقتصادی کشور است.[۲۴]

.جدول شماره 1. شاخص های جمعیت سریلانکا[۴]

شاخص های جمعیت سال میزان
کل جمعیت کشور (2024) 2024 ۲۳,۱۰۳,۵۶۵
تعداد متولدین ( در هر هزار نفر) 2024 14،391
میزان تولد (Unicef) 2024 18
نرخ باروری برای هر زن 2024 2.1
میزان رشد سالانه جمعیت 2020-2024 0.27%
سن امید به زندگی مردان (Encarta) 2024 74.4 سال
سن امید به زندگی زنان (Encarta) 2024 80.7 سال
متوسط سن جمعیت کشور 2024 33.1
میزان مرگ و میر نوزادان در هزار 2024 5
میزان مرگ و میر زیر پنج سال  (Unicef) 2024 6.2

ویژگی‌های جمعیتی

ویژگی‌های جمعیتی سریلانکا در دهه‌های گذشته به دلیل تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دچار تغییرات عمده‌ای شده است. تا سال ۲۰۲۴، ساختار جمعیتی کشور بازتاب‌دهنده روندهای گسترده‌تری در شهرنشینی، مهاجرت، پیرشدن جمعیت و تغییرات در پویایی خانواده است.[۱۸] رشد جمعیت سریلانکا از اوایل دهه ۱۹۴۰ با نوساناتی همراه بوده است. در دهه ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، رشد جمعیت سالانه به حدود ۲.۵٪ رسید و باعث افزایش سریع جمعیت کشور شد.[۱۶] اما از دهه ۱۹۷۰ به این‌سو، به دلیل بهبود خدمات بهداشتی، افزایش سطح آموزش و تغییرات فرهنگی مانند افزایش سن ازدواج، نرخ رشد جمعیت به‌تدریج کاهش یافت. بر اساس آخرین آمار سال ۲۰۲۴، رشد جمعیت سریلانکا به حدود ۰.۶۱٪ کاهش‌یافته است.[۳]

یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد جمعیت، کاهش نرخ باروری بوده است.[۲۵] نرخ باروری که در دهه ۱۹۶۰ به حدود ۵ فرزند به‌ازای هر زن می‌رسید، در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱.۹۳ کاهش‌یافته است[۶]. این کاهش عمدتاً به دلیل تغییر در نقش اجتماعی زنان، افزایش سطح آموزش و کاهش تمایل به فرزندآوری در سنین پایین بوده است.

.ترکیب قومی

خانواده ای از قوم سینهالی در سیلان ( پیش از استقلال سریلانکا در 1947)[۴۲]

سریلانکا از لحاظ قومی یک کشور چند قومیتی است که این ترکیب از گذشته‌های دور تأثیرات مهمی بر سیاست‌ها، فرهنگ و ساختار اجتماعی کشور داشته است. سه گروه قومی عمده سریلانکا شامل سینهالی‌ها، تامیلی‌ها و مسلمانان (عمدتاً از تبار مور) هستند.[۲۶] طبق آمار سال ۲۰۲۴، حدود ۷۴.۹٪ جمعیت را سینهالی‌ها، ۱۵.۲٪ را تامیلی‌ها و ۹.۳٪ را مسلمانان تشکیل می‌دهند. [۲۷] [۲۸]

سینهالی‌ها بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی کشور متمرکزند، درحالی‌که تامیلی‌ها عمدتاً در مناطق شمالی و شرقی کشور ساکن هستند.[۲۹] همچنین، جمعیت مسلمان سریلانکا به‌ویژه در مناطق غربی و بخش‌هایی از شرق حضور قابل‌توجهی دارند.[۳۰] جمعیت اقلیت‌های قومی کوچک‌تر نیز شامل مالایی‌ها، بورگرها و وداها است که تأثیرات خود را بر تاریخ و فرهنگ کشور گذاشته‌اند.[۳۱]

.مهاجرت و پراکندگی جمعیت

مهاجرت داخلی و خارجی یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته جمعیت‌شناسی سریلانکا است.[۳۲] روندهای مهاجرتی داخلی معمولاً به سمت شهرهای بزرگ و مراکز صنعتی هدایت می‌شود، به‌ویژه به سمت کلان‌شهر کلمبو و مناطق حاشیه‌ای آن. [۳۳]این مهاجرت‌ها ناشی از جستجوی فرصت‌های شغلی و شرایط زندگی بهتر است و موجب افزایش نرخ شهرنشینی شده است.[۳۴]

مهاجرت‌های خارجی نیز به‌ویژه در دهه‌های اخیر افزایش‌یافته است. بسیاری از شهروندان سریلانکایی به‌خصوص از طبقات کاری به کشورهای خاورمیانه مهاجرت می‌کنند.[۳۵] این مهاجرت‌های کاری بخش مهمی از درآمدهای ارزی کشور را تشکیل می‌دهد. طبق آمار سال ۲۰۲۴، حدود ۱.۷ میلیون سریلانکایی در خارج از کشور زندگی می‌کنند که بیشتر آنها در کشورهای حوزه خلیج‌فارس مشغول به کار هستند.[۳۶]

.نرخ باروری و ازدواج

تغییرات فرهنگی و اقتصادی تأثیرات عمده‌ای بر الگوهای ازدواج و باروری در سریلانکا داشته است.[۳۷] همان‌طور که اشاره شد، نرخ باروری از دهه ۱۹۶۰ به طور پیوسته کاهش‌یافته و در سال ۲۰۲۴ به ۱.۹۳ فرزند به‌ازای هر زن رسیده است. [۳۸]این کاهش به‌ویژه در مناطق شهری محسوس‌تر است که دسترسی به خدمات بهداشتی و برنامه‌های تنظیم خانواده بیشتر است.[۳۹]

سن ازدواج نیز به طور قابل‌توجهی افزایش‌یافته است. درحالی‌که درگذشته بسیاری از زنان سریلانکایی در سنین نوجوانی ازدواج می‌کردند، در سال ۲۰۲۴ میانگین سن ازدواج به بالای ۳۰ سال رسیده است. این روند نه‌تنها نرخ باروری را کاهش داده، بلکه تأثیرات عمده‌ای بر سایر جنبه‌های اجتماعی از جمله مشارکت زنان در نیروی کار داشته است.[۲۵]

.شاخص های بهداشتی

سیستم بهداشتی سریلانکا، بازیابی از : https://www.srilankabusiness.com/wellness-tourism/industry-information/health-services/western-medical-services.html

یکی از ویژگی‌های مهم جمعیت‌شناسی سریلانکا بهبود چشمگیر شاخص‌های بهداشتی است. نرخ مرگ‌ومیر که در دهه ۱۹۷۰ حدود ۸ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر بود، در سال ۲۰۲۴ به حدود ۵.۱ کاهش‌یافته است. [۱۶]همچنین نرخ مرگ‌ومیر نوزادان از ۴۵ در هر ۱۰۰۰ تولد زنده در سال ۱۹۷۰ به حدود ۹ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد در سال ۲۰۲۴ کاهش‌یافته است.[۳]

امید به زندگی نیز به طور پیوسته افزایش‌یافته است. بر اساس آمار سال ۲۰۲۴، امید به زندگی برای مردان به ۷۴.۴ سال و برای زنان به ۸۰.۷ سال رسیده است.[۱۲] این افزایش امید به زندگی همراه با کاهش نرخ باروری باعث شده است که جمعیت سریلانکا به سمت پیرشدن حرکت کند.

.پیش‌بینی‌های آینده جمعیت

بر اساس پیش‌بینی‌های جمعیتی، انتظار می‌رود که روند پیرشدن جمعیت سریلانکا در دهه‌های آینده ادامه یابد. کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی باعث شده است که نسبت سالمندان در جمعیت به طور پیوسته افزایش یابد. برآوردها نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۵، حدود ۲۰٪ از جمعیت سریلانکا را افراد بالای ۶۵ سال تشکیل خواهند داد.[۹]

از طرف دیگر، انتظار می‌رود که رشد جمعیت کشور همچنان در سطح پایینی باقی بماند و در حدود ۰.۵٪ تا ۰.۶٪ در دهه‌های آینده نوسان کند. این روند می‌تواند چالش‌هایی را در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی به‌ویژه دررابطه‌با سیستم‌های بازنشستگی و مراقبت‌های بهداشتی ایجاد کند.[۴۰]

رشد جمعیت

رشد جمعیت سریلانکا در دهه‌ی گذشته (۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴) 0.25% درصد بوده است.[۳۵] این میزان نسبت به دهه‌های گذشته کاهش‌یافته و مطابق با روند کاهشی رشد جمعیت در سال‌های قبل است. به‌عنوان‌مثال، رشد جمعیت بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ حدود ۱۳ درصد بود. از سال ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۰، رشد جمعیت سریلانکا حدود ۲.۵ درصد بوده است.[۱۶] اما با گذر زمان و تغییرات اجتماعی و فرهنگی، از جمله افزایش سن ازدواج و تغییر در الگوهای خانوادگی، رشد جمعیت به‌مرور کاهش یافت. در سال ۲۰۲۴، نرخ رشد جمعیت همچنان در حدود ۰.۸ درصد است.[۴۱]

.عوامل تأثیر گذار بر جمعیت

یکی از عوامل کلیدی کاهش رشد جمعیت در سریلانکا، افزایش سن ازدواج است. درحالی‌که در سال ۱۹۴۶، سن ازدواج در حدود ۱۵ سال بود، امروزه میانگین سن ازدواج به بالای ۳۰ سال رسیده است. این تغییرات نشان‌دهنده‌ی تغییرات عمیق فرهنگی و اجتماعی در کشور است.[۲۳]

.نرخ مرگ‌ومیر

نرخ مرگ‌ومیر در سریلانکا طی دهه‌های گذشته بهبود چشمگیری داشته است. در دهه‌ی ۱۹۷۰، این نرخ ۸ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر بود که تا سال ۱۹۸۹ به ۵.۵ نفر کاهش یافت. در سال ۲۰۲۴، این نرخ به ۴.۵ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر رسیده است.نرخ مرگ‌ومیر نوزادان نیز به طور مداوم کاهش‌یافته است.[۲۴] در سال ۱۹۷۱، این نرخ ۴۵ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد بود، اما در سال ۲۰۰۹ به ۱۳ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد رسید. در سال ۲۰۲۴، این نرخ به ۹ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد کاهش‌یافته است که نشان‌دهنده‌ی بهبود کلی در خدمات بهداشتی و رفاهی است هر یک هزار نفر بوده است[۴۲].

جمعیت شهری سریلانکا(2024) ، بازیابی از :https://www.worldometers.info/demographics/sri-lanka-demographics/#urb

پراکندگی جمعیت

پراکندگی جمعیت در این کشور به طور عمده تحت‌تأثیر الگوهای تاریخی، مهاجرت‌های نژادی و توسعه اقتصادی قرار دارد. [۴۳]الگوی توزیع جمعیت باتوجه‌به گروه‌های قومی و مذهبی در مناطق مختلف کشور نمایانگر تأثیرات عمیق تاریخی و جغرافیایی است. از لحاظ اقتصادی، تمرکز جمعیت در مناطق شهری و مناطق حاصلخیز کشاورزی، به‌ویژه در نواحی مرکزی و جنوبی، بیش از مناطق خشک شمال و شرق کشور دیده می‌شود.[۴۴] بر اساس آمارهای ۲۰۲۴، جمعیت کل این کشور حدود 23 میلیون نفر است که به‌صورت نابرابر میان گروه‌های قومی و مذهبی توزیع شده است.[۴۵]

.توزیع جغرافیایی جمعیت و ترکیب نژادی

۱. سینهالی‌ها (Sinhalese) 

  - جمعیت: ۱۵.۵ میلیون نفر (۷4.9٪ از کل جمعیت)[۲۹]

  - توزیع جغرافیایی: سینهالی‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین گروه قومی کشور، بیشتر در مناطق مرکزی و جنوبی سکونت دارند. استان‌های ساباراگامووا، جنوب و مرکز، هسته اصلی جمعیتی آن‌ها هستند. شهرهای کندی و گاله نمونه‌های بارز این تمرکز هستند. در نواحی غربی و جنوبی، شهرهای کلمبو و دهیوالا نیز اقلیتی قابل‌توجه از سینهالی‌ها دارند که نشان‌دهنده نقش مهم آن‌ها در زندگی شهری است.

  - مذهب و زبان: مذهب غالب در این گروه بودیسم تراوادا است، و زبان رسمی آن‌ها سینهالی است. این گروه، هویت فرهنگی و تاریخی خود را به سلطنت‌های باستانی سریلانکا و همچنین تأثیرات فرهنگی بودیسم نسبت می‌دهد.[۴۶]

۲. تامیل‌ها (Tamils) 

  - جمعیت: ۲.۵ میلیون نفر (۱۱.۲٪ از جمعیت کل)

  - تامیل‌های سریلانکایی: ۱.۹ میلیون نفر 

  - تامیل‌های هندی: ۶۰۰ هزار نفر 

  - توزیع جغرافیایی: تامیل‌های سریلانکایی عمدتاً در مناطق شمالی و شرقی سکونت دارند. شبه‌جزیره جفنا و بخش‌های باتیکولا (Batticaloa) از مهم‌ترین مراکز جمعیتی این گروه به شمار می‌آیند. این تمرکز نشانگر حضور تاریخی پادشاهی‌های تامیل در شمال کشور است.  [۴۷]

 تامیل‌های هندی که بیشتر در قرن نوزدهم برای کار در مزارع چای به این کشور مهاجرت کرده‌اند، در مناطق کوهستانی مرکزی مانند نورالیا (Nuwara Eliya) و ارتفاعات کندی پراکنده هستند.[۲۶]

  - مذهب و زبان: تامیل‌های سریلانکایی عمدتاً هندو هستند و به زبان تامیل صحبت می‌کنند که یکی از دو زبان رسمی کشور است. گروه‌های تامیل‌های هندی نیز بیشتر به زبان تامیل صحبت می‌کنند و در برخی مناطق، به مذهب مسیحیت گرایش دارند.

۳. مسلمانان مور (Moors) 

  - جمعیت: حدود ۲.۱۵ میلیون نفر (۹.۷٪ از کل جمعیت)[۴۸]

یک خانواده مسلمان مور در کلمبو ( 1906) ، بازیابی از : https://asiffhussein.com/articles-in-roar/how-muslims-lived-in-colombo-many-moons-ago-asiff-hussein/

  - توزیع جغرافیایی: مسلمانان بیشتر در سواحل شرقی و شمال غربی متمرکز هستند. در بخش‌های منار (Mannar) و امپاری (Ampara)، مسلمانان به ترتیب ۴۵٪ و بیشترین اقلیت قومی را تشکیل می‌دهند. آن‌ها همچنین در نواحی تجاری و شهری مانند کلمبو پراکنده‌اند.[۴۹]

  - مذهب و زبان: مسلمانان مور عمدتاً سنی‌مذهب هستند و به زبان تامیل صحبت می‌کنند که با برخی واژه‌های عربی آمیخته است.

۴. بورگرها (Burghers) 

  - جمعیت: حدود ۴۴ هزار نفر (۰.۲٪ از جمعیت)[۵۰]

  - توزیع جغرافیایی: این گروه که از نسل پرتغالی‌ها و هلندی‌های مستعمره‌نشین قرون گذشته هستند، بیشتر در مناطق شهری مانند کلمبو و گاله زندگی می‌کنند. [۵۱]

  - مذهب و زبان: بورگرها به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند و از لحاظ مذهبی بیشتر پیروان کلیسای کاتولیک و پروتستان هستند.

۵. مالایی‌ها (Malays) 

  - جمعیت: حدود ۶۲ هزار نفر (۰.۳٪ از جمعیت)[۵۲]

  - توزیع جغرافیایی: مالایی‌ها بیشتر در مناطق شهری و به‌ویژه در کلمبو و غرب کشور زندگی می‌کنند. آن‌ها از نسل مهاجرانی هستند که در دوره استعمار هلندی و بریتانیایی به این جزیره آورده شدند.

  - مذهب و زبان: مالایی‌ها به زبان مالایی صحبت می‌کنند و بیشتر مسلمان سنی هستند.[۵۳]

۶. وادها (Veddas) 

  - جمعیت: کمتر از ۱٪ جمعیت (چند هزار نفر)[۵۴]

  - توزیع جغرافیایی: این گروه بومی که قدیمی‌ترین ساکنان جزیره محسوب می‌شوند، در نواحی جنگلی و کوهستانی شرقی زندگی می‌کنند.[۵۴] 

  - مذهب و زبان: وادها بیشتر به شیوه‌های سنتی شکار و گردآوری غذا زندگی می‌کنند و به زبان وادایی که در حال انقراض است، صحبت می‌کنند.

.توزیع جمعیت بر اساس مناطق جغرافیایی

۱. شبه‌جزیره جفنا 

جفنا ، سریلانکا ، بازیابی از : https://www.tripadvisor.com/Attractions-g304135-Activities-c47-t10-Jaffna_Northern_Province.html

  این منطقه خشک که در شمال کشور قرار دارد، عمدتاً مسکونی توسط تامیل‌های سریلانکایی است و مرکز تاریخی پادشاهی‌های تامیل بوده است. بیش از ۹۵٪ جمعیت این منطقه را تامیل‌ها تشکیل می‌دهند.[۵۵]

۲. مناطق مرکزی و کوهستانی 

  نواحی کوهستانی مرکزی مانند کندی و نورالیا محل تمرکز تامیل‌های هندی است که در مزارع چای مشغول به کار هستند. این مناطق همچنین جایگاه تاریخی حکومت‌های سینهالی بوده و جمعیت زیادی از این قوم در آنجا سکونت دارند.[۵۶]

۳. سواحل شرقی

سواحل شرقی جزیره از نواحی چند قومیتی بوده و محل سکونت مسلمانان، تامیل‌ها و سینهالی‌ها است. شهرهایی مانند باتیکولا و ترینکومالی (Trincomalee) از مناطق مهم مسلمانان و تامیل‌ها در این نواحی هستند.[۵۷]

۴. سواحل جنوبی و غربی 

  نواحی ساحلی جنوب و غرب، از جمله مناطق پرجمعیت و اقتصادی کشور هستند. شهرهایی مانند کلمبو، گاله، و دهیوالا مراکز عمده جمعیتی سینهالی‌ها هستند و اقلیتی از تامیل‌ها و مسلمانان نیز در این مناطق سکونت دارند.[۵۸]

۵. مناطق شمال غربی 

  مناطق ساحلی شمال غرب مانند منار، عمدتاً محل سکونت مسلمانان و تامیل‌ها است. این مناطق در تاریخ معاصر بیشتر به‌عنوان نواحی مهاجرپذیر از شمال هند و جنوب هند شناخته شده‌اند.[۵۹]

الگوهای پراکندگی جمعیت در ۲۰۲۴ نشان‌دهنده تداوم الگوهای تاریخی و فرهنگی این کشور است. هر گروه نژادی و مذهبی در مناطق خاص جغرافیایی با توزیع مشخصی متمرکز شده‌اند که این مسئله تأثیرات عمیقی بر ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این سرزمین دارد.

شهرنشینی و روستا نشینی

در سال ۲۰۲۴، سریلانکا همچنان کشوری با اکثریت جمعیت روستایی است، هرچند که روند شهرنشینی به طور پیوسته‌ای در حال گسترش است،نزدیک به ۷۵ درصد از جمعیت در مناطق روستایی زندگی می‌کنند [۶۰]و بخش عمده‌ای از نیروی کار در کشاورزی مشغول به کار است. این کشور همچنان دارای الگویی از سکونت است که به کشاورزی وابسته است. بااین‌وجود، تغییرات قابل‌توجهی به‌ویژه در نواحی شهری و ساحلی به چشم می‌خورد که بر اثر تحولات اجتماعی و اقتصادی ناشی از جنگ داخلی، رشد جمعیت و تحرک اقتصادی به وجود آمده‌اند.

روستانشینی در سریلانکا (2024)، بازیابی از :https://slguardian.org/sri-lankas-rural-development-success-story-part-2/

.الگوهای اسکان روستایی:

روستاییان سریلانکا در الگوهای مختلفی اسکان یافته‌اند که اغلب تحت‌تأثیر مذهب و کشاورزی قرار دارند. بسیاری از روستاها حول مراکز دینی شکل‌گرفته و فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی پیرامون این نهادها سازماندهی شده‌اند. این الگوها همچنان در مناطق عمدتاً زراعی مانند نواحی مرکزی و شمالی کشور غالب هستند. در این مناطق، مزارع برنج، نیشکر، و نارگیل همچنان از منابع اصلی اقتصادی به شمار می‌روند. زمین‌های کشاورزی، به‌ویژه شالیزارها و باغ‌های نارگیل، به روستاها متصل هستند و کشاورزی کوچک‌مقیاس همچنان بخش عمده‌ای از فعالیت اقتصادی روستاییان را تشکیل می‌دهد.[۶۱]

در دهه‌های اخیر، دولت سریلانکا با توسعه پروژه‌های آبیاری، به‌ویژه در مناطق خشک شمال و شرق، زمینه گسترش زمین‌های زراعی را فراهم کرده و جمعیت زیادی را در این نواحی اسکان داده است. پروژه‌های سدسازی بر روی رودخانه مهاولی که از دهه ۱۹۷۰ آغاز شده، تأثیر قابل‌توجهی در افزایش ظرفیت کشاورزی داشته و مهاجرت داخلی به این مناطق را تشدید کرده است.

.روندهای شهرنشینی:

از سوی دیگر، شهرنشینی در سریلانکا به طور مستمر در حال افزایش است. بر اساس آمار سال ۲۰۲۴، شهرهای کلمبو، دهیوالا، و جفنا از پرجمعیت‌ترین شهرهای کشور هستند. گسترش زیرساخت‌های حمل‌ونقل، مانند جاده‌های اصلی و راه‌آهن ساحلی، به رشد سریع نواحی شهری به‌ویژه در امتداد سواحل منجر شده است. این تحولات به‌ویژه در جوامع ماهیگیری که روستاهای ساحلی آنها در قرن بیستم و پس از استقلال گسترش یافته‌اند، مشاهده می‌شود .[۶۲]

سریلانکا و اتحاد قومی در آینده ( نامی که عکاس برگزیده است) [۴۳]

افزایش جمعیت شهرها همچنین باعث تغییر الگوهای اقتصادی شده است. نواحی شهری در جنوب غربی و شهرهای ساحلی، به‌ویژه در بخش خدمات و گردشگری، به کانون‌های جدید اقتصادی تبدیل شده‌اند. این روند در تقابل با مناطق روستایی قرار دارد که همچنان متکی بر کشاورزی سنتی هستند. هرچند که مناطق روستایی همچنان بیشتر جمعیت را در خود جای‌داده‌اند، فشارهای ناشی از تغییرات اقلیمی و بحران‌های اقتصادی اخیر، مانند کاهش ۲.۳ درصدی رشد اقتصادی در سال ۲۰۲۳، منجر به کاهش توان اقتصادی کشاورزی شده است.[۶۲]

.چالش‌ها و آینده توسعه:

یکی از چالش‌های اصلی در روند توسعه سریلانکا، تفاوت‌های اقتصادی و اجتماعی میان مناطق شهری و روستایی است. شهرنشینی و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، فرصت‌های اقتصادی جدیدی را به وجود آورده؛ اما درعین‌حال باعث افزایش مهاجرت داخلی به شهرها شده و در برخی مناطق روستایی باعث کاهش جمعیت شده است.

از سوی دیگر، مناطق روستایی به دلیل نبود زیرساخت‌های کافی و تغییرات اقلیمی، مانند خشکسالی‌های مکرر، با مشکلاتی مواجه‌اند. سیاست‌های دولت سریلانکا، به‌ویژه در زمینه توسعه مناطق خشک شمال و شرق، به دنبال تقویت کشاورزی و افزایش ظرفیت تولیدی در این مناطق هستند. بااین‌حال، همچنان نیاز به سیاست‌های جامع‌تری برای کاهش اختلافات میان مناطق شهری و روستایی و تقویت پایداری اقتصادی در سراسر کشور وجود دارد.


جدول شماره 1. درصد جمعیت روستایی و شهری:

درصد جمعیت روستایی 2024 82.3
درصد شهرنشینی 2024 17.9
میزان رشد سالانه شهرنشینی 2024 0/3-
پر جمعیت ­ترین شهرها کلمبو، دهیوالا و ماهارگاما

نیز نگاه کنید به

جغرافیای انسانی اتیوپی، جغرافیای انسانی اردن، جغرافیای انسانی اسپانیا، جغرافیای انسانی افغانستان، جغرافیای انسانی امارات متحده عربی، جغرافیای انسانی اوکراین، جغرافیای انسانی آرژانتین، جغرافیای انسانی بنگلادش، جغرافیای انسانی تاجیکستان، جغرافیای انسانی تایلند، جغرافیای انسانی تونس، جغرافیای انسانی چین، جغرافیای انسانی روسیه،جغرافیای انسانی زیمبابوه، جغرافیای انسانی ژاپن، جغرافیای انسانی ساحل عاج، جغرافیای انسانی سنگال، جغرافیای انسانی سودان، جغرافیای انسانی سوریه، جغرافیای انسانی سیرالئون، جغرافیای انسانی فرانسه، جغرافیای انسانی قزاقستان، جغرافیای انسانی قطر، جغرافیای انسانی کانادا، جغرافیای انسانی کوبا، جغرافیای انسانی گرجستان، جغرافیای انسانی لبنان، جغرافیای انسانی مالی، جغرافیای انسانی مصر.

کتابشناسی

  1. ↑ Nandy, D., & Naha, A. (2023). “Strategic Significance of Sri Lanka in India’s Indian Ocean approach.” Indian Studies Review, 3.
  2. ↑ DFAT COUNTRY INFORMATION REPORT SRI LANKA. (2021).
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Population of Sri Lanka. 2024 demographics: density, ratios, growth rate, clock, rate of men to women. (n.d.). https://www.populationof.net/sri-lanka/[۱]
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ Department of Census and Statistics. (n.d.). http://www.statistics.gov.lk/Notice/SLFigures
  5. ↑ Sri Lanka Fertility rate, 1950-2022. (2022). Knoema.[۲] ‌
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ De Silva, W., & De Silva, R. (2023). Sri Lanka Statistical Review Department of Census and Statistics, Sri Lanka Growth and Structural Changes of Sri Lankan Population During Coming Decades with Special Reference to Youth and Elderly. 2. [۳]
  7. ↑ Sri Lanka - Age Dependency Ratio, Young (% Of Working-age Population) - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2023 Historical. (2024). Tradingeconomics.com.[۴] ‌
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Fund., M. (2024). The Impact of Aging on Growth. IMF Staff Country Reports, 2024(076). [۵] ‌
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Healthy Aging in Sri Lanka: Stay Strong, Stay Active (2024 Guide) | Nestle Health Science Sri Lanka. (2024). Nestlehealthscience.lk. [۶]
  10. ↑ Country Profiles | Demographic Changes. (2024). Population-Trends-Asiapacific.org. [۷]
  11. ↑ Sri Lanka Percent of Population Over 65 Yearly Analysis: World Development Indicators | YCharts. (2022). Ycharts.com; YCharts. [۸]
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ A Gender Equity Report SRI LANKA. (2023). /04/SriLanka-Gender-Report-website.pdf ‌
  13. ↑ Fertility and Nuptiality 1 Ageing PoPulAtion of Sri lAnkA EmErging issuEs, nEEds and policy implications thematic report based on Census of Population and Housing 2012. (n.d.). [۹]
  14. ↑ Sri Lanka - Urban Population - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2022 Historical. (n.d.). Tradingeconomics.com. .[۱۰] ‌
  15. ↑ South Eastern University of Sri Lanka | SEUSL. (n.d.). Www.seu.ac.lk. [۱۱] ‌
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ ۱۶٫۳ Update, A., & Lanka, S. (2015). AsiAn Development BAnk Country Gender Assessment. [۱۲]
  17. ↑ History of Sri Lanka - Independent Ceylon (1948–71) | Britannica. [۱۳](n.d.). ‌
  18. ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ Budget 2024: Sri Lanka’s road to economic recovery? (n.d.). Orfonline.org.
  19. ↑ Elder Care in Sri Lanka: Are we Prepared for the Future? (n.d.). Www.cepa.lk. [۱۴]/ ‌
  20. ↑ International Journal of Current Science Research and Review. (2024). [۱۵] ‌
  21. ↑ Population by DS division and age, 2022. (n.d.). [۱۶] ‌
  22. ↑ CENTRAL BANK OF SRI LANKA. (n.d.). [۱۷] ‌
  23. ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ Premchand Dommaraju. (2023). Age Gap Between Spouses in South and Southeast Asia. 0192513X2311556–0192513X2311556. [۱۸] ‌
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ Declining fertility rates put prosperity of future generations at risk. (2024). OECD.[۱۹] ‌
  25. ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ Gao, P., Xie, Y., Song, C., Cheng, C., & Ye, S. (2023). Exploring detailed urban-rural development under intersecting population growth and food production scenarios: Trajectories for China’s most populous agricultural province to 2030. Journal of Geographical Sciences, 33, 222-244.[۲۰]
  26. ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ Sujitha, B. D., Parkavi, M., Gomathi, T., Devi, V., & Kalaivani, V. (2020). Chera, Chola, Pandiya: Using Historical Mining To Identify The Tamil Kingdoms Data Sets Within Larger Social, Political, And Economic Practices Of Early South India.[۲۱]
  27. ↑ Sri Lanka: Full Country Dossier. (2024). https://www.opendoors.org/research-reports/country-dossiers/WWL-2024-Sri-Lanka-Full-Country-Dossier.pdf ‌
  28. ↑ Ethnic Groups in Sri Lanka | Study.com. (2021). Study.com. https://study.com/academy/lesson/ethnic-groups-in-sri-lanka.html ‌
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Pathirage, J. (2023). Locating the community in a study on immigrant context: The case of Sri Lankan Sinhalese immigrants in Australia. Learning Communities: International Journal of Learning in Social Contexts.
  30. ↑ Subchi, I., Zulkifli, Z., Latifa, R., & Sa'diyah, S. (2022). Religious Moderation in Indonesian Muslims. Religions.[۲۲]
  31. ↑ Prajjval Pratap Singh, Kumar, S., Nagarjuna Pasupuleti, Weerasooriya, P. R., George van Driem, Kamani Hemamala Tennekoon, Rai, N., Gyaneshwer Chaubey, & Ranasinghe, R. (2023). Reconstructing the population history of Sinhalese, the major ethnic group in Śrī Laṅkā. IScience, 26(10),[۲۳]. ‌
  32. ↑ Recent trends of labour migration in Sri Lanka | Daily FT. (n.d.). https://www.ft.lk/columns/Recent-trends-of-labour-migration-in-Sri-Lanka/4-746819
  33. ↑ Navodya, L. M. G. & Department of Social Statistics, University of Kelaniya. (2021). A study on labour migration, remittances and economic growth in Sri Lanka [Conference Proceeding]. In 7th National Research conference on Applied Social Statistics – NRCASS 2021 (pp. 19–22). 7th National Research conference on Applied Social Statistics – NRCASS 2021. http://repository.kln.ac.lk/jspui/bitstream/123456789/26371/1/NRCASS%202021%2004.pdf
  34. ↑ Department of Immigration and Emigration. (n.d.). http://www.immigration.gov.lk/index_e.php
  35. ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ World Bank Open Data. (n.d.-d). World Bank Open Data. https://data.worldbank.org/indicator/SM.POP.NETM?locations=LK
  36. ↑ Moseley, M. (2015). Maternal and Child Health Services.[۲۴]
  37. ↑ Dasgupta, S., & Robinson, E. (2022). Attributing changes in food insecurity to a changing climate. Scientific Reports, 12.[۲۵]
  38. ↑ Brabaharan, S., Veettil, S., Kaiser, J., Rau Raja Rao, V., Wattanayingcharoenchai, R., Maharajan, M., Insin, P., Talungchit, P., Anothaisintawee, T., Thakkinstian, A., & Chaiyakunapruk, N. (2022). Association of Hormonal Contraceptive Use With Adverse Health Outcomes. JAMA Network Open, 5.[۲۶]
  39. ↑ Lin, P. Z., & Meissner, C. (2020). Health vs. Wealth? Public Health Policies and the Economy During Covid-19. NBER Working Paper Series.[۲۷]
  40. ↑ Thematic Country of Origin Information Report: Tamils in Sri Lanka. (2024). https://www.government.nl/binaries/government/documenten/directives/2024/06/30/thematic-country-of-origin-information-report-tamils-in-sri-lanka-june-2024/Thematic+country+of+origin+information+report+Tamils+in+Sri+Lanka+June+2024.pdf ‌
  41. ↑ Perera, E. L. S. J., UNFPA Sri Lanka, Department of Census and Statistics, Sri Lanka, & UNFPA Sri Lanka Strategic Communications & Advocacy Team. (2017). Fertility and Nuptiality 1 Ageing Population of Sri Lanka: Emerging issues, needs and policy implications [Thematic Report]. https://srilanka.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/UNFPA%20Ageing%20Monograph%20Report_0.pdf
  42. ↑ Statista. (2024, July 11). Crude death rate South Asia 2024, by country. https://www.statista.com/statistics/615643/crude-death-rate-in-south-asia-by-country/#:~:text=In%202024%2C%20Sri%20Lanka%20had,per%201%2C000%20of%20the%20population.
  43. ↑ Miao, K., & Wang, Z. (2019). Neighbor-Induction and Population-Dispersion in Differential Evolution Algorithm. IEEE Access, 7, 146358-146378.[۲۸]
  44. ↑ Khattab, N., & Modood, T. (2015). Both Ethnic and Religious: Explaining Employment Penalties Across 14 Ethno-Religious Groups in the United Kingdom. Journal for the Scientific Study of Religion, 54, 501-522.[۲۹]
  45. ↑ Sri Lanka Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer. (n.d.). https://www.worldometers.info/demographics/sri-lanka-demographics/
  46. ↑ Xu, X., Genovese, P. V., Zhao, Y., Liu, Y., Woldesemayat, E. M., & Zoure, A. N. (2022). Geographical Distribution Characteristics of Ethnic-Minority Villages in Fujian and Their Relationship with Topographic Factors. Sustainability.[۳۰]
  47. ↑ Minority Rights Group. (2024c, April 12). Tamils in Sri Lanka - Minority rights group. https://minorityrights.org/communities/tamils/[۳۱]
  48. ↑ FGM/C Research Initiative. (2024, March 15). - FGM/C Research Initiative. Fgmcri Research Initiative. https://www.fgmcri.org/country/sri-lanka/[۳۲]
  49. ↑ Hicks, J. (2022). The Princess and the Prophet: The Secret History of Magic, Race, and Moorish Muslims in America by Jacob S. Dorman (review). Nova Religio, 26, 120-121.[۳۳]
  50. ↑ Project, J. (n.d.-a). Burgher in Sri Lanka. https://joshuaproject.net/people_groups/16543
  51. ↑ Brewer, E. D. C., & Luckmann, T. (2022). Invisible Religion. The SAGE Encyclopedia of the Sociology of Religion.[۳۴]
  52. ↑ APiCS Online -            Survey chapter: Sri Lankan Malay. (n.d.). https://apics-online.info/surveys/66
  53. ↑ Tanjung, Y., Hardiyansyah, M. R., & Nababan, S. A. (2022). Malay Deli in North Sumatra: History and Today’s Existence. Journal of Education, Society & Multiculturalism, 3, 115-131.[۳۵]
  54. ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ Jayashantha, P., & Johnson, N. (2016). Oral Health Status of the Veddas—Sri Lankan Indigenous People. Journal of Health Care for the Poor and Underserved, 27, 139-147.[۳۶]
  55. ↑ Surendran, S., Tharsan, A., Sivabalakrishnan, K., Arthiyan, S., Eswaramohan, T., Raveendran, S., & Ramasamy, R. (2023). Wolbachia infection is widespread in brackish and fresh water Aedes albopictus (Diptera: Culicidae) in the coastal Jaffna peninsula of northern Sri Lanka. Journal of Vector Borne Diseases, 60(1), 172-178.[۳۷]
  56. ↑ None. (2012). Effect of physical inactivity on major non-communicable diseases worldwide: an analysis of burden of disease and life expectancy.[۳۸]
  57. ↑ Bİlge, G., Filiz, H., Yapıcı, S., Tarkan, A., & Vilizzi, L. (2019). A Risk Screening Study on the Potential Invasiveness of Lessepsian fishes in the South-Eastern Coasts of Anatolia. Acta Ichthyologica et Piscatoria.[۳۹]
  58. ↑ Herath, M., Jayathilaka, T.K.G.A., Azamathulla, H., Mandala, V., Rathnayake, N., & Rathnayake, U.S. (2023). Sensitivity Analysis of Parameters Affecting Wetland Water Levels: A Study of Flood Detention Basin, Colombo, Sri Lanka. Sensors (Basel, Switzerland), 23.[۴۰]
  59. ↑ Chandran, C., & Bhattacharya, P. (2023). Tourist's level of awareness and attitude about destination ecotourism development: a case study of Munnar, Kerala, India. Environment, Development and Sustainability.[۴۱]
  60. ↑ BTI 2024 Sri Lanka Country Report. (n.d.). BTI 2024. https://bti-project.org/en/reports/country-report/LKA
  61. ↑ World Bank Group. (2024a). Sri Lanka Development Update 2024. In World Bank. https://www.worldbank.org/en/country/srilanka/publication/sri-lanka-development-update-2024
  62. ↑ ۶۲٫۰ ۶۲٫۱ Williams, N. E., Dhamruwan, M., & Carrico, A. R. (2023). Displacement and degradation: Impediments to agricultural livelihoods among ethnic minority farmers in post-war Sri Lanka. AMBIO, 52(4), 813–825. https://doi.org/10.1007/s13280-022-01819-8

نویسنده: نرگس شکوری

برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جغرافیای_انسانی_سریلانکا&oldid=63756»