آموزش عالی اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''آموزش عالي'''
تا سال 1951 ادامه تحصیل پس از مقطع دبیرستان در اردن امر شایعی نبود. دانش‌آموزان پس از اتمام تحصیلات دبیرستان برای ادامه تحصیل به خارج از اردن می‌رفتند. تعداد دانشجویان اردنی که در دانشگاه‌های خارج از اردن تحصیل می‌کردند در سال 1948 میلادی 233 دانشجو بودند که 34 نفر از آن‌ها در سوریه، 32 نفر در عراق، 48 نفر در [[لبنان]]، 119 نفر در [[مصر]] تحصیل می‌کردند. در سال 1961 تعداد دانشجویان اردنی در خارج از کشور حدود 6000 دانشجو بود<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 5</ref>.


تا سال 1951 ادامه تحصيل پس از مقطع دبيرستان در [[اردن]] امر شايعي نبود. دانش آموزان پس از اتمام تحصيلات دبيرستان براي ادامه تحصيل به خارج از اردن مي رفتند. تعداد دانشجويان اردني که در دانشگاه هاي خارج از اردن تحصيل مي کردند در سال 1948 ميلادي 233 دانشجو بودند که 34 نفر از آنها در سوريه، 32 نفر در عراق، 48 نفر در لبنان، 119 نفر در [[مصر]] تحصيل مي کردند. در سال 1961 تعداد دانشجويان اردني در خارج از کشور حدود 6000 دانشجو بود. (17)
گام‌های اولیه‌ ایجاد موسسات آموزش عالی در [[اردن]] پس از وحدت کرانه شرقی و غربی در سال 1951 با افتتاح تربیت معلم در دانشکده «الحسین» اتفاق افتاد. در دانشکده تربیت معلم پس از مرحله دبیرستان دانشجویان به مدت یک سال تحصیل می‌کردند و سپس آماده اشتغال در حرفه معلمی‌ می‌شدند. گروه اول دانشجویان آن در سال 1951 و گروه دوم در سال 1952 فارغ التحصیل شدند.


گامهاي اوليه ايجاد موسسات آموزش عالي در اردن پس از وحدت کرانه شرقي و غربي در سال 1951 با افتتاح تربيت معلم در دانشکده «الحسين» اتفاق افتاد. در دانشکده تربيت معلم پس از مرحله دبيرستان دانشجويان به مدت يک سال تحصيل مي کردند و سپس آماده اشتغال در حرفه معلمي مي شدند. گروه اول دانشجويان آن در سال 1951 و گروه دوم در سال 1952 فارغ التحصيل شدند.
سپس وزارت آموزش و پرورش، دارالمعلمات (تربیت معلم زنان) را در رام الله در سال 1952-1953 تاسیس کرد. دارالمعلمات وظیفه داشت معلمانی را برای آموزش کودکان مراحل ابتدایی و راهنمایی آماده کند. تعداد دانشجویان کلیه دانشکده‌ها در سال 1952/1953 حدود 46 نفر بود که از این تعداد 17 نفر دختر بودند. این میزان در سال تحصیلی 1957/1958 افزایش یافت و به 297 دانشجو رسید که 102 نفر از آن‌ها دختر بودند. تعداد مراکز تربیت معلم و دارالمعلمات تا سال 1962 حدود 11 شامل که 3 مرکز ویژه بانوان و بقیه ویژه مردان بود. در این سال اولین دانشگاه اردن تاسیس شد<ref>.التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 5</ref>.


سپس وزارت آموزش و پرورش، دارالمعلمات (تربيت معلم زنان) را در رام الله در سال 1952-1953 تاسيس کرد. دارالمعلمات وظيفه داشت معلماني را براي آموزش کودکان مراحل ابتدايي و راهنمايي آماده کند.
در سال تحصیلی 1962/1963 تعداد دانشجویان همه دانشکده‌ها به 1011 نفر رسید که 141 نفر از آنان دختر بودند.این تعداد در سال 1968/1969 به 1037 دانشجو رسید که 252 نفر از آنان دختر بودند که به دلیل جنگ حزیران سال 1967 و اشغال بخش غربی اردن توسط اسراییل بود. در سال 1980 وزارت آموزش و پرورش تصمیم گرفت تا تربیت معلم‌ها را به دانشکده تبدیل کند، به‌این ترتیب مدت تحصیل در آن‌ها به دو سال افزایش یافت<ref>.التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۶</ref>. تعداد دانشجویان در سال 1979/1980 افزایش قابل‌توجهی یافت که حدود 54/72 درصد از این تعداد مربوط به موسسات وزارت آموزش پرورش و وزارت خانه‌های دیگر است. از این تعداد 38/80 درصد مربوط به موسسات بخش خصوصی و حدود 6/47 درصد آنان مربوط به موسسات خبرگزاری UNRWA است<ref>.التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۱۴۲</ref>.


تعداد دانشجويان کليه دانشکده ها در سال 1952/1953 حدود 46 نفر بود که از اين تعداد 17 نفر دختر بودند. اين ميزان در سال تحصيلي 1957/1958 افزايش يافت و به 297 دانشجو رسيد که 102 نفر از آنها دختر بودند.
در نیمه دوم دهه 80 تعداد دانشکده‌ها از نظر کمی‌ به سرعت افزایش یافت به طوری که به 52 دانشکده در بخش شرقی رسید. از این تعداد 12 دانشکده مربوط به وزارت آموزش عالی، 16 دانشکده مربوط به وزارت خانه‌ها و ادارات دولتی، 2 دانشکده برای خبرگزاری الغوث و 22 دانشکده مربوط به بخش خصوصی است. 31 دانشکده از مجموع 52 دانشکده در شهر عمان، 6 دانشکده در شهر زرقا و 11 دانشکده در شهر اربد تاسیس شده‌است. در هر یک از استان‌های بلقا، مفرق، الکرک، طفیله و معان نیز یک دانشکده وجود داشت<ref>.التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۱۴۴</ref>. تعداد دانشجویان آن‌ها نیز بالغ بر 27.966 نفر گردید. تعداد دانشکده‌ها در بخش غربی به 14 دانشکده و تعداد دانشجویان بر طبق آمار سال 1985 به 5635 دانشجو رسید.


تعداد مراکز تربيت معلم و دارالمعلمات تا سال 1962 حدود 11 شامل که 3 مرکز ويژه بانوان و بقيه ويژه مردان بود. در اين سال اولين دانشگاه اردن تاسيس شد. (18)
جدول شماره 6. مؤسسات تربیت معلم و دانشکده‌های [[اردن]] در بخش شرقی 1985
 
در سال تحصيلي 1962/1963 تعداد دانشجويان همه دانشکده ها به 1011 نفر رسيد که 141 نفر از آنان دختر بودند.اين تعداد در سال 1968/1969 به 1037 دانشجو رسيد که 252 نفر از آنان دختر بودند که به دليل جنگ حزيران سال 1967 و اشغال بخش غربي اردن توسط اسراييل بود.
 
در سال 1980 وزارت آموزش و پرورش تصميم گرفت تا تربيت معلم ها را به دانشکده تبديل کند، به اين ترتيب مدت تحصيل در آنها به دوسال افزايش يافت. (19)
 
تعداد دانشجويان در سال 1979/1980 افزايش قابل توجهي يافت که حدود 72/54 درصد از اين تعداد مربوط به موسسات وزارت آموزش پرورش و وزارت خانه هاي ديگر است. از اين تعداد 80/38 درصد مربوط به موسسات بخش خصوصي و حدود 47/6 درصد آنان مربوط به موسسات خبرگزاري UNRWA است.(20)
 
در نيمه دوم دهه 80 تعداد دانشکده ها از نظر کمي به سرعت افزايش يافت به طوري که به 52 دانشکده در بخش شرقي رسيد. از اين تعداد 12 دانشکده مربوط به وزارت آموزش عالي، 16 دانشکده مربوط به وزارت خانه ها و ادارات دولتي، 2 دانشکده براي خبرگزاري الغوث و 22 دانشکده مربوط به بخش خصوصي است. 31 دانشکده از مجموع 52 دانشکده در شهر عمان، 6 دانشکده در شهر زرقا و 11 دانشکده در شهر اربد تاسيس شده است. در هر يک از استان هاي بلقا، مفرق، الکرک، طفيله و معان نيز يک دانشکده وجود داشت.(21) تعداد دانشجويان آنها نيز بالغ بر 27.966 نفر گرديد. تعداد دانشکده ها در بخش غربي به 14 دانشکده و تعداد دانشجويان بر طبق آمار سال 1985 به 5635  دانشجو رسيد.
 
مؤسسات تربيت معلم و دانشکده هاي اردن در بخش شرقي1985
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''شماره'''
|شماره
|'''اسم دانشکده'''
|اسم دانشکده
|'''سال تأسيس'''
|سال تأسیس
|'''استان'''
|استان
|-
|-
|
|
|دانشکده هاي وزارت آموزش عالي
|دانشکده‌های وزارت آموزش عالی
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-
|-
|1
|1
|کليه عمان
|کلیه عمان
|1952
|1952
|عمان
|عمان
|-
|-
|2
|2
|کليه حواره
|کلیه حواره
|1956
|1956
|اربد
|اربد
|-
|-
|3
|3
|کليه عجلون
|کلیه عجلون
|1964
|1964
|اربد
|اربد
|-
|-
|4
|4
|کليه الاميره عاليه
|کلیه الامیره عالیه
|1972
|1972
|عمان
|عمان
|-
|-
|5
|5
|کليه عمان للمهن الهندسية
|کلیه عمان للمهن الهندسیة
|1972
|1972
|عمان
|عمان
|-
|-
|6
|6
|کليه الشوبک
|کلیه الشوبک
|1974
|1974
|معان
|معان
خط ۸۱: خط ۷۱:
|-
|-
|11
|11
|کلية الفندقية
|کلیة الفندقیة
|1981
|1981
|عمان
|عمان
|-
|-
|12
|12
|کلية الحصن للمهن الهندسية
|کلیة الحصن للمهن الهندسیة
|1981
|1981
|اربد
|اربد
|-
|-
|
|
|دانشکده‌هاي ساير وزارتخانه‌ها
|دانشکده‌های سایر وزارتخانه‌ها
و ادارات دولتي
و ادارات دولتی
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-
|-
|1
|1
|کلية التمريض
|کلیة التمریض
|1953
|1953
|عمان
|عمان
|-
|-
|2
|2
|کلية الاميره مني للتمريض
|کلیة الامیره منی للتمریض
|1961
|1961
|عمان
|عمان
|-
|-
|3
|3
|المعهد التعاوني
|المعهد التعاونی
|1963
|1963
|عمان
|عمان
|-
|-
|4
|4
|اکاديميه الطيران الملکيه
|اکادیمیه الطیران الملکیه
|1963
|1963
|عمان
|عمان
|-
|-
|5
|5
|مرکز التدريب الاحصائي
|مرکز التدریب الاحصائی
|1964
|1964
|عمان
|عمان
|-
|-
|6
|6
|کليه الخدمه الاجتماعيه
|کلیه الخدمه الاجتماعیه
|1965
|1965
|عمان
|عمان
|-
|-
|7
|7
|معهد الدراسات المصرفيه
|معهد الدراسات المصرفیه
|1970
|1970
|عمان
|عمان
|-
|-
|8
|8
|کليه العلوم الاسلاميه
|کلیه العلوم الاسلامیه
|1972
|1972
|عمان
|عمان
|-
|-
|9
|9
|معهد ال[[ملکه نور]] للطيران
|معهد ال[[ملکه نور]] للطیران
|1972
|1972
|عمان
|عمان
|-
|-
|10
|10
|معهد المهن الطيبه المساعده
|معهد المهن الطیبه المساعده
|1973
|1973
|عمان
|عمان
|-
|-
|11
|11
|المرکز الجغرافي الاردني
|المرکز الجغرافی الاردنی
|1975
|1975
|عمان
|عمان
|-
|-
|12
|12
|معهد المهن الطيبه المساعده
|معهد المهن الطیبه المساعده
|1979
|1979
|اربد
|اربد
|-
|-
|13
|13
|کليه الاتصالات السلکيه واللاسلکيه
|کلیه الاتصالات السلکیه واللاسلکیه
|1982
|1982
|عمان
|عمان
|-
|-
|14
|14
|کليه التمريض
|کلیه التمریض
|1984
|1984
|اربد
|اربد
|-
|-
|15
|15
|کليه التمريض
|کلیه التمریض
|1984
|1984
|زرقا
|زرقا
|-
|-
|16
|16
|کليه التکنولوجيا/ جامعه اليرموک
|کلیه التکنولوجیا/ جامعه الیرموک
|1984
|1984
|اربد
|اربد
|}
|}جدول شماره 7. دانشکده های اردن
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''شماره'''
|شماره
|'''اسم دانشکده'''
|اسم دانشکده
|'''سال تأسيس'''
|سال تأسیس
|'''استان'''
|استان
|-
|-
|
|
|دانشکده هاي خبرگزاري بين‌المللي الغوث
|دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی الغوث
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-
|-
|1
|1
|کليه وادي السير
|کلیه وادی السیر
|1960
|1960
|عمان
|عمان
|-
|-
|2
|2
|کليه تدريب عمان
|کلیه تدریب عمان
|1971
|1971
|عمان
|عمان
|-
|-
|
|
|'''دانشکده‌هاي خصوصي'''
|دانشکده‌های خصوصی
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-
|-
|1
|1
|کليه القادسيه
|کلیه القادسیه
|1967
|1967
|عمان
|عمان
|-
|-
|2
|2
|الکليه العربيه
|الکلیه العربیه
|1975
|1975
|عمان
|عمان
|-
|-
|3
|3
|کليه الاميره سميه
|کلیه الامیره سمیه
|1977
|1977
|عمان
|عمان
|-
|-
|4
|4
|کليه الخوارزمي
|کلیه الخوارزمی
|1978
|1978
|عمان
|عمان
|-
|-
|5
|5
|الکليه الجامعيه المتوسطه
|الکلیه الجامعیه المتوسطه
|1979
|1979
|عمان
|عمان
|-
|-
|6
|6
|کليه الاندلس
|کلیه الاندلس
|1979
|1979
|عمان
|عمان
|-
|-
|7
|7
|کليه الاميره عليا
|کلیه الامیره علیا
|1979
|1979
|عمان
|عمان
|-
|-
|8
|8
|کليه حطين
|کلیه حطین
|1979
|1979
|عمان
|عمان
|-
|-
|9
|9
|کليه الزرقا الاهليه
|کلیه الزرقا الاهلیه
|1979
|1979
|عمان
|عمان
|-
|-
|10
|10
|کليه المجتمع الاسلامي
|کلیه المجتمع الاسلامی
|1979
|1979
|زرقا
|زرقا
|-
|-
|11
|11
|کليه ابن خلدون
|کلیه ابن خلدون
|1979
|1979
|زرقا
|زرقا
|-
|-
|12
|12
|کليه الرازي
|کلیه الرازی
|1979
|1979
|اربد
|اربد
|-
|-
|13
|13
|کليه الاميره ثروت
|کلیه الامیره ثروت
|1980
|1980
|عمان
|عمان
|-
|-
|14
|14
|کليه المجتمع العربي
|کلیه المجتمع العربی
|1980
|1980
|عمان
|عمان
|-
|-
|15
|15
|الکليه الوطنيه
|الکلیه الوطنیه
|1980
|1980
|عمان
|عمان
|-
|-
|16
|16
|کليه القدس
|کلیه القدس
|1980
|1980
|عمان
|عمان
|-
|-
|17
|17
|کليه البترا
|کلیه البترا
|1980
|1980
|زرقا
|زرقا
|-
|-
|18
|18
|کليه جرش
|کلیه جرش
|1980
|1980
|اربد
|اربد
|-
|-
|19
|19
|کليه المجتمع الاردني
|کلیه المجتمع الاردنی
|1981
|1981
|عمان
|عمان
|-
|-
|20
|20
|کليه قرطبه
|کلیه قرطبه
|1981
|1981
|زرقا
|زرقا
|-
|-
|21
|21
|کليه غرناطه
|کلیه غرناطه
|1981
|1981
|اربد
|اربد
|-
|-
|22
|22
|کليه المفرق
|کلیه المفرق
|1985
|1985
|مفرق
|مفرق
|}(22)
|}<ref>.التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۱۴۹-۱۴۸</ref>


موسسات تربيت معلم و دانشکده هاي اردن در بخش غربي 1985
جدول شماره 8. موسسات تربیت معلم و دانشکده‌های [[اردن]] در بخش غربی 1985
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''شماره'''
|شماره
|'''اسم دانشکده'''
|اسم دانشکده
|'''سال تأسيس'''
|سال تأسیس
|'''استان'''
|استان
|-
|-
|
|
|'''دانشکده هاي وزارت'''
|دانشکده‌های وزارت
'''آموزش عالي'''
آموزش عالی
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-
|-
|1
|1
|کليه رام الله للبنات
|کلیه رام الله للبنات
|1952
|1952
|القدس
|القدس
|-
|-
|2
|2
|کليه العروب/الخليل
|کلیه العروب/الخلیل
|1958
|1958
|الخليل
|الخلیل
|-
|-
|3
|3
|کلية طولکرم
|کلیة طولکرم
|1960
|1960
|نابلس
|نابلس
|-
|-
|4
|4
|کلية الامة/رام الله
|کلیة الامة/رام الله
|1983
|1983
|القدس
|القدس
|-
|-
|
|
|'''دانشکده هاي وزارت'''
|دانشکده‌های وزارت
'''اوقاف اسلامي'''
اوقاف اسلامی
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-
|-
|1
|1
|کليــة العلوم الاسلاميــة/القدس
|کلیــة العلوم الاسلامیــة/القدس
|1975
|1975
|القدس
|القدس
|-
|-
|2
|2
|کليــة العلوم الاسلاميــة/قلقيليــة
|کلیــة العلوم الاسلامیــة/قلقیلیــة
|1978
|1978
|نابلس
|نابلس
|-
|-
|
|
|'''دانشکده‌هاي خبرگزاري بين المللي الغوث'''
|دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی الغوث
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-
|-
|1
|1
|کليــة التدريب المهني/قلنديا
|کلیــة التدریب المهنی/قلندیا
|1953
|1953
|القدس
|القدس
|-
|-
|2
|2
|کليه رام الله للمعلمين
|کلیه رام الله للمعلمین
|1960
|1960
|القدس
|القدس
|-
|-
|3
|3
|کليــة تدريب الفتيات
|کلیــة تدریب الفتیات
|1962
|1962
|القدس
|القدس
|-
|-
|
|
|'''دانشکده‌هاي خصوصي'''
|دانشکده‌های خصوصی
| colspan="2" |
| colspan="2" |
|-
|-
|1
|1
|کليــة النجاح الوطنيــة
|کلیــة النجاح الوطنیــة
|1965
|1965
|نابلس
|نابلس
|-
|-
|2
|2
|کليه الخليل الهندسيه
|کلیه الخلیل الهندسیه
|1978
|1978
|الخليل
|الخلیل
|-
|-
|3
|3
|الکليــة الابراهيميــة/القدس
|الکلیــة الابراهیمیــة/القدس
|1983
|1983
|القدس
|القدس
|-
|-
|4
|4
|کليــة الروضــة للعلوم المهنيــة
|کلیــة الروضــة للعلوم المهنیــة
|1983
|1983
|نابلس
|نابلس
|-
|-
|5
|5
|کليــة المجتمع العصريــة
|کلیــة المجتمع العصریــة
|1983
|1983
|القدس
|القدس
|}آموزش عالي اردن در خلال دهه های اخير پيشرفت قابل ملاحظه اي داشته است. اين پيشرفت در زمينه هاي تعداد دانشجو، تعداد اعضاي هيئت علمي، کارمندان دانشگاه ها و ميزان بودجه بوده است.(24)
|}آموزش عالی [[اردن]] در خلال دهه‌های اخیر پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته است. این پیشرفت در زمینه‌های تعداد دانشجو، تعداد اعضای هیئت علمی، کارمندان دانشگاه‌ها و میزان بودجه بوده‌است<ref>.التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۲۴</ref>. تعداد دانشجویان در دانشکده‌های بخش شرقی از 27966 نفر در سال تحصیلی 1984 تا 1985 به 37632 نفر در سال 1989 تا 1990 رسید. سپس رو به کاهش نهاد و در سال 1994 تا 1995 به 22471 نفر رسید. تعداد دانشجویان دانشگاه‌های رسمی‌ از 25929 نفر در سال 1984 تا 1985 به 70546نفر در سال 1994 تا 1995 افزایش پیداکرده است<ref>.التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۲۴</ref>.
 
تعداد دانشجويان در دانشکده هاي بخش شرقي از 27966 نفر در سال تحصيلي 1984-1985 به 37632 نفر در سال 1989-1990 رسيد. سپس رو به کاهش نهاد و در سال 1994-1995 به 22471 نفر رسيد.


تعداد دانشجويان دانشگاه هاي رسمي از 25929 نفر در سال 1984-1985 به 70546نفر در سال 1994-1995 افزايش پيداکرده است. (25)
تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی در سال 1984 تا 1985، در گروه سنی 24-20 سال حدود 23 درصد بوده‌است که در سال 1990 تا 1991 به 27 درصد رسیده است<ref>.التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۲۵</ref>. آخرین آمار به روایت کتاب سال 2013 بدین شرح است<ref>Year Book 2013, Department of statistics, p. 163</ref>. کشور [[اردن]] با وجود مساحت و جمعیت کم به دلیل در اختیار داشتن نظام آموزشی عالی نوین در زمره کشورهای عربی پیشرفته از لحاظ علمی‌ قرار دارد.


تعداد دانشجويان مقطع کارشناسي  در سال 1984-1985، در گروه سني 20-24 سال حدود 23 درصد بوده است که در سال 1990-1991 به 27 درصد رسيده است. (26) آخرين آمار به روايت كتاب سال 2013 بدين شرح است (27)
جدول شماره 9. تعداد کادر دانشگاهی در دانشگاه‌های [[اردن]] براساس نام دانشگاه و سطح علمی‌2012/2013
 
کشور اردن با وجود مساحت و جمعيت کم به دليل در اختيار داشتن نظام آموزشي عالي نوين در زمره کشورهاي عربي پيشرفته از لحاظ علمي قرار دارد.
 
 
تعداد کادر دانشگاهي در دانشگاه‌هاي اردن براساس نام دانشگاه و سطح علمي 2012/2013
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''دانشگاه'''
|دانشگاه
|'''بکالوروپوس'''
|بکالوروپوس
B.Sc.
B.Sc.
|'''دبلوم عالي'''
|دبلوم عالی
H.Dip.
H.Dip.
|'''ماجستير'''
|ماجستیر
M.A.
M.A.
|'''دکتري'''
|دکتری
Ph.D
Ph.D
|'''مجموع'''
|مجموع
|'''مونث'''
|مونث
|-
|-
|'''دانشگاه اردن'''
|دانشگاه اردن
|55
|55
|2
|2
خط ۴۳۷: خط ۴۲۰:
|422
|422
|-
|-
|'''دانشگاه يرموک'''
|دانشگاه‌یرموک
|9
|9
|1
|1
خط ۴۴۵: خط ۴۲۸:
|196
|196
|-
|-
|'''دانشگاه موتاه'''
|دانشگاه موتاه
|0
|0
|0
|0
خط ۴۵۳: خط ۴۳۶:
|58
|58
|-
|-
|'''علوم و تکنولوژي'''
|علوم و تکنولوژی
|33
|33
|0
|0
خط ۴۶۱: خط ۴۴۴:
|221
|221
|-
|-
|'''دانشگاه هاشميه'''
|دانشگاه‌هاشمیه
|0
|0
|0
|0
خط ۴۶۹: خط ۴۵۲:
|159
|159
|-
|-
|'''دانشگاه آل البيت'''
|دانشگاه آل البیت
|0
|0
|0
|0
خط ۴۷۷: خط ۴۶۰:
|52
|52
|-
|-
|'''دانشگاه کاربردي'''
|دانشگاه کاربردی
|38
|38
|2
|2
خط ۴۸۵: خط ۴۶۸:
|118
|118
|-
|-
|'''دانشگاه [[حسين بن طلال]]'''
|دانشگاه [[حسين بن طلال|حسین بن طلال]]
|3
|3
|0
|0
خط ۴۹۳: خط ۴۷۶:
|41
|41
|-
|-
|'''دانشگاه تکنيک تفيلا'''
|دانشگاه تکنیک تفیلا
|13
|13
|0
|0
خط ۵۰۱: خط ۴۸۴:
|28
|28
|-
|-
|'''دانشگاه اردني - آلماني'''
|دانشگاه اردنی - آلمانی
|13
|13
|1
|1
خط ۵۰۹: خط ۴۹۲:
|111
|111
|-
|-
|'''دانشگاه الاهلي عمان'''
|دانشگاه الاهلی عمان
|0
|0
|0
|0
خط ۵۱۷: خط ۵۰۰:
|73
|73
|-
|-
|'''دانشگاه علوم کاربردي (خصوصي)'''
|دانشگاه علوم کاربردی (خصوصی)
|0
|0
|0
|0
خط ۵۲۵: خط ۵۰۸:
|90
|90
|-
|-
|'''دانشگاه خصوصي فيلادلفيا'''
|دانشگاه خصوصی فیلادلفیا
|0
|0
|0
|0
خط ۵۳۳: خط ۵۱۶:
|76
|76
|-
|-
|'''دانشگاه اسراء'''
|دانشگاه اسراء
|0
|0
|0
|0
خط ۵۴۱: خط ۵۲۴:
|35
|35
|-
|-
|'''دانشگاه خصوصي [[پترا]]'''
|دانشگاه خصوصی [[پترا]]
|0
|0
|0
|0
خط ۵۴۹: خط ۵۳۲:
|98
|98
|-
|-
|'''دانشگاه خصوصي ال زيتون'''
|دانشگاه خصوصی ال زیتون
|0
|0
|0
|0
خط ۵۵۷: خط ۵۴۰:
|100
|100
|-
|-
|'''دانشگاه زرقاء'''
|دانشگاه زرقاء
|0
|0
|0
|0
خط ۵۶۵: خط ۵۴۸:
|56
|56
|-
|-
|'''دانشگاه ملي ايربيد'''
|دانشگاه ملی ایربید
|0
|0
|0
|0
خط ۵۷۳: خط ۵۵۶:
|14
|14
|-
|-
|'''دانشگاه جراش'''
|دانشگاه جراش
|0
|0
|0
|0
خط ۵۸۱: خط ۵۶۴:
|21
|21
|-
|-
|'''دانشگاه تکنولوژي پرنسس سميه'''
|دانشگاه تکنولوژی پرنسس سمیه
|0
|0
|0
|0
خط ۵۸۹: خط ۵۷۲:
|17
|17
|-
|-
|'''آکادمي موسيقي اردن'''
|آکادمی‌موسیقی اردن
|6
|6
|0
|0
خط ۵۹۷: خط ۵۸۰:
|5
|5
|-
|-
|'''دانشکده علوم تربيتي'''
|دانشکده علوم تربیتی
|0
|0
|0
|0
خط ۶۰۵: خط ۵۸۸:
|18
|18
|-
|-
|'''دانشگاه جدارا'''
|دانشگاه جدارا
|0
|0
|0
|0
خط ۶۱۳: خط ۵۹۶:
|27
|27
|-
|-
|'''کالج جهانگردي'''
|کالج جهانگردی
|4
|4
|0
|0
خط ۶۲۱: خط ۶۰۴:
|10
|10
|-
|-
|'''دانشگاه خاورميانه'''
|دانشگاه خاورمیانه
|0
|0
|0
|0
خط ۶۲۹: خط ۶۱۲:
|31
|31
|-
|-
|'''دانشگاه عربي عمان'''
|دانشگاه عربی عمان
|0
|0
|0
|0
خط ۶۳۷: خط ۶۲۰:
|13
|13
|-
|-
|'''دانشگاه عربي آزاد'''
|دانشگاه عربی آزاد
|0
|0
|0
|0
خط ۶۴۵: خط ۶۲۸:
|15
|15
|-
|-
|'''دانشگاه ملي عجلون'''
|دانشگاه ملی عجلون
|0
|0
|0
|0
خط ۶۵۳: خط ۶۳۶:
|10
|10
|-
|-
|'''جمع کل'''
|جمع کل
|174
|174
|6
|6
خط ۶۶۰: خط ۶۴۳:
|8612
|8612
|2115
|2115
|}(28)
|}<ref>Year Book 2013, Department of statistics, p. 169</ref>


تعداد دانشجويان دانشگاه‌ها براساس سيستم نظارتي و برنامه تحصيلي و جنسيت
جدول شماره 10. تعداد دانشجویان دانشگاه‌ها براساس سیستم نظارتی و برنامه تحصیلی و جنسیت
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
| rowspan="2" |'''برنامه'''
| rowspan="2" |برنامه
| colspan="2" |'''دانشگاه کاربردي بلقا'''
| colspan="2" |دانشگاه کاربردی بلقا
| colspan="2" |'''دانشگاه‌هاي دولتي ديگر'''
| colspan="2" |دانشگاه‌های دولتی دیگر
| colspan="2" |'''وکاله الغوث'''
| colspan="2" |وکاله الغوث
| colspan="2" |'''بخش'''
| colspan="2" |بخش
'''پيش فروش'''
پیش فروش
| colspan="2" |'''دانشگاه‌هاي نظامي'''
| colspan="2" |دانشگاه‌های نظامی
| colspan="2" |'''جمع کل'''
| colspan="2" |جمع کل
|-
|-
|'''جمع'''
|جمع
|'''مونث'''
|مونث
|'''جمع'''
|جمع
|'''مونث'''
|مونث
|'''جمع'''
|جمع
|'''مونث'''
|مونث
|'''جمع'''
|جمع
|'''مونث'''
|مونث
|'''جمع'''
|جمع
|'''مونث'''
|مونث
|'''جمع'''
|جمع
|'''مونث'''
|مونث
|-
|-
|'''زبان‌ها'''
|زبان‌ها
|0
|0
|0
|0
خط ۷۰۰: خط ۶۸۳:
|758
|758
|-
|-
|'''تربيتي'''
|تربیتی
|1999
|1999
|1858
|1858
خط ۷۱۴: خط ۶۹۷:
|3590
|3590
|-
|-
|'''مهندسي'''
|مهندسی
|2326
|2326
|280
|280
خط ۷۲۸: خط ۷۱۱:
|3590
|3590
|-
|-
|'''کشاورزي'''
|کشاورزی
|264
|264
|75
|75
خط ۷۴۲: خط ۷۲۵:
|79
|79
|-
|-
|'''پيراپزشکي'''
|پیراپزشکی
|949
|949
|782
|782
خط ۷۵۶: خط ۷۳۹:
|3475
|3475
|-
|-
|'''مديريت مالي'''
|مدیریت مالی
|3182
|3182
|2347
|2347
خط ۷۷۰: خط ۷۵۳:
|4799
|4799
|-
|-
|'''مديريت اطلاعات'''
|مدیریت اطلاعات
|373
|373
|274
|274
خط ۷۸۴: خط ۷۶۷:
|421
|421
|-
|-
|'''مديريت هتل'''
|مدیریت هتل
|212
|212
|67
|67
خط ۷۹۸: خط ۷۸۱:
|165
|165
|-
|-
|'''هنرهاي کاربردي'''
|هنرهای کاربردی
|204
|204
|155
|155
خط ۸۱۲: خط ۷۹۵:
|910
|910
|-
|-
|'''علوم کاربردي'''
|علوم کاربردی
|481
|481
|481
|481
خط ۸۲۶: خط ۸۰۹:
|481
|481
|-
|-
|'''شريعت و تمدن اسلامي'''
|شریعت و تمدن اسلامی
|91
|91
|68
|68
خط ۸۴۰: خط ۸۲۳:
|153
|153
|-
|-
|'''جمع کل'''
|جمع کل
|10081
|10081
|6387
|6387
خط ۸۵۳: خط ۸۳۶:
|28865
|28865
|15509
|15509
|}تعداد مدرسان در دانشگاه‌هاي اردن براساس درجه علمي و جنس
|}جدول شماره 11. تعداد مدرسان در دانشگاه‌های [[اردن]] براساس درجه علمی‌ و جنس
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''درجه علمي و جنسيت'''
|درجه علمی‌و جنسیت
|'''دانشکده‌هاي دانشگاه کاربردي بلقا'''
|دانشکده‌های دانشگاه کاربردی بلقا
|'''ديگر دانشکده‌هاي دولتي'''
|دیگر دانشکده‌های دولتی
|'''دانشکده‌هاي'''
|دانشکده‌های
UNRWA
UNRWA
|'''دانشکده‌هاي خصوصي'''
|دانشکده‌های خصوصی
|'''دانشکده‌هاي نظامي'''
|دانشکده‌های نظامی
|'''مجموع'''
|مجموع
|-
|-
|'''دکتري'''
|دکتری
| colspan="6" |
| colspan="6" |
|-
|-
|'''جمع'''
|جمع
|350
|350
|35
|35
خط ۸۷۵: خط ۸۵۸:
|495
|495
|-
|-
|'''مونث'''
|مونث
|76
|76
|0
|0
خط ۸۸۳: خط ۸۶۶:
|98
|98
|-
|-
|'''کارشناسي ارشد'''
|کارشناسی ارشد
| colspan="6" |
| colspan="6" |
|-
|-
|'''جمع'''
|جمع
|340
|340
|30
|30
خط ۸۹۴: خط ۸۷۷:
|664
|664
|-
|-
|'''مونث'''
|مونث
|144
|144
|16
|16
خط ۹۰۲: خط ۸۸۵:
|314
|314
|-
|-
|'''فوق ديپلم'''
|فوق دیپلم
| colspan="6" |
| colspan="6" |
|-
|-
|'''جمع'''
|جمع
|7
|7
|5
|5
خط ۹۱۳: خط ۸۹۶:
|28
|28
|-
|-
|'''مونث'''
|مونث
|4
|4
|2
|2
خط ۹۲۱: خط ۹۰۴:
|14
|14
|-
|-
|'''کارشناسي'''
|کارشناسی
| colspan="6" |
| colspan="6" |
|-
|-
|'''جمع'''
|جمع
|121
|121
|66
|66
خط ۹۳۲: خط ۹۱۵:
|642
|642
|-
|-
|'''مونث'''
|مونث
|61
|61
|40
|40
خط ۹۴۰: خط ۹۲۳:
|314
|314
|-
|-
|'''ديپلم متوسطه'''
|دیپلم متوسطه
| colspan="6" |
| colspan="6" |
|-
|-
|'''جمع'''
|جمع
|0
|0
|23
|23
خط ۹۵۱: خط ۹۳۴:
|123
|123
|-
|-
|'''مونث'''
|مونث
|0
|0
|6
|6
خط ۹۵۹: خط ۹۴۲:
|24
|24
|-
|-
|'''دوره دوم'''
|دوره دوم
| colspan="6" |
| colspan="6" |
|-
|-
|'''جمع'''
|جمع
|0
|0
|0
|0
خط ۹۷۰: خط ۹۵۳:
|6
|6
|-
|-
|'''مونث'''
|مونث
|0
|0
|0
|0
خط ۹۷۸: خط ۹۶۱:
|1
|1
|-
|-
|'''جمع کل'''
|جمع کل
|818
|818
|159
|159
خط ۹۸۶: خط ۹۶۹:
|1958
|1958
|-
|-
|'''جمع مونث'''
|جمع مونث
|285
|285
|64
|64
خط ۹۹۳: خط ۹۷۶:
|61
|61
|765
|765
|}(30)
|}<ref>Year Book 2013, Department of statistics, p. 171</ref>


در حال حاضر 10 دانشگاه دولتي و 17 دانشگاه خصوصي در مقاطع و تخصص هاي مختلف مشغول فعاليت هستند و تعداد دانشجويان مشغول به تحصيل در دانشگاه هاي اردن بالغ بر 236 هزار دانشجوست که 28 هزار نفر از آنان دانشجويان خارجي هستند.
در حال حاضر 10 دانشگاه دولتی و 17 دانشگاه خصوصی در مقاطع و تخصص‌های مختلف مشغول فعالیت هستند و تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های [[اردن]] بالغ بر 236 هزار دانشجوست که 28 هزار نفر از آنان دانشجویان خارجی هستند. بیشتر اساتید دانشگاه‌های [[اردن]] حتی در رشته زبان و ادبیات عربی تحصیل کردگان [[آمریکا]] و اروپا هستند و به همین دلیل کشور [[اردن]] از لحاظ پذیرش دانشجویان عرب رتبه نخست را در میان کشورهای عربی داراست.


بيشتر اساتيد دانشگاه هاي اردن حتي در رشته زبان و ادبيات عربي تحصيل کردگان آمريکا و اروپا هستند و به همين دليل کشور اردن از لحاظ پذيرش دانشجويان عرب رتبه نخست را در ميان کشورهاي عربي داراست.
هم اکنون تعدادی دانشگاه خارجی از جمله آمریکایی و اروپایی در این کشور شعبه دارند و سایر دانشگاه‌های [[اردن]] نیز توافقنامه‌های همکاری در زمینه‌های علمی‌ با دانشگاه‌های معتبر جهان امضا کرده‌اند. زبان تدریس در دانشگاه‌های [[اردن]] در رشته‌های علوم انسانی، عربی و در رشته‌های علوم پایه، مهندسی و پزشکی، انگلیسی می‌باشد ولی در اختیار داشتن مدرک "تافل" انگلیسی شرط اصلی ثبت نام در مقطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکترا) در تمامی‌ رشته‌های تحصیلی می‌باشد. نظام آموزشی در [[اردن]] براساس الگوی آمریکایی و انگلیسی طراحی شده و به عنوان مثال در برخی دانشگاه‌های این کشور سقف نمره و معدل 100 و در برخی دانشگاه‌های دیگر 4 می‌باشد.


هم اکنون تعدادي دانشگاه خارجي از جمله آمريکايي و اروپايي در اين کشور شعبه دارند و ساير دانشگاه هاي اردن نيز توافقنامه هاي همکاري در زمينه هاي علمي با دانشگاه هاي معتبر جهان امضا کرده اند.
به دلیل وجود توافقنامه‌های مختلف میان دانشگاه‌های [[اردن]] و دانشگاه‌های آمریکایی و اروپایی، کشورهای غربی از نظام آموزشی در این کشور حمایت می‌کنند، از این رو امکانات دانشگاه‌های [[اردن]] در سطح امکانات دانشگاه‌های معتبر دنیاست. وجود کتابخانه‌های غنی، دفاتر پستی، بانک، دافتر مسافرتی، زمین‌های ورزشی، نظام یارانه‌ای پیشرفته، سالن‌های مختلف غذاخوری، آزمایشگاه‌های نوین و سرویس رفت و آمد از جمله نقاط قوت دانشگاه‌های [[اردن]] محسوب می‌شود. کشور [[اردن]] از جمله کشورهای گران دنیاست و تحصیل دانشجویان خارجی در این کشور کوچک بسیار هزینه‌بردار است؛ زیرا علاوه بر هزینه‌های جاری زندگی، دانشجویان خارجی به‌دلیل تحصیل در برنامه بین‌الملل باید چند برابر دانشجویان اردنی شهریه پرداخت نمایند. به عنوان مثال در مقطع تحصیلات تکمیلی هر دانشجوی اردنی به ازای یک واحد درسی مبلغ 125 دلار پرداخت می‌کند ولی این رقم برای دانشجویان خارجی مبلغ 450 دلار می‌باشد.


زبان تدريس در دانشگاه هاي اردن در رشته هاي علوم انساني، عربي و در رشته هاي علوم پايه، مهندسي و پزشکي، انگليسي مي باشد ولي در اختيار داشتن مدرک "تافل" انگليسي شرط اصلي ثبت نام در مقطع تحصيلات تکميلي (کارشناسي ارشد و دکترا) در تمامي رشته هاي تحصيلي مي باشد.
یکی از بزرگترین مشکلات تحصیل در دانشگاه‌های [[اردن]] عدم وجود خوابگاه‌های دانشجویی است و فقط برخی دانشگاه‌های این کشور تعداد محدودی خوابگاه به دانشجویان دختر واگذار می‌کنند و سایر دانشجویان مجبور به اجاره سوئیت و یا آپارتمان در این کشور می‌باشند.


نظام آموزشي در اردن براساس الگوي آمريکايي و انگليسي طراحي شده و به عنوان مثال در برخي دانشگاه هاي اين کشور سقف نمره و معدل 100 و در برخي دانشگاه هاي ديگر 4 مي باشد.
همچنین هیچ یک از دانشگاه‌های [[اردن]] رایگان نمی‌باشد و حتی دانشجویان اردنی که در دانشگاه‌های دولتی تحصیل می‌کنند مجبور به پرداخت شهریه هستند <ref>خبرگزاری فارس ۸۸/۱۲/۱۷</ref>.


به دليل وجود توافقنامه هاي مختلف ميان دانشگاه هاي اردن و دانشگاه هاي آمريکايي و اروپايي، کشورهاي غربي از نظام آموزشي در اين کشور حمايت مي کنند، از اين رو امکانات دانشگاه هاي اردن در سطح امکانات دانشگاه هاي معتبر دنياست.
جدول شماره 12. تعداد دانشکده‌های [[اردن]] در بخش شرقی در سال 1988
 
وجود کتابخانه هاي غني، دفاتر پستي، بانک، دافتر مسافرتي، زمين هاي ورزشي، نظام يارانه‌اي پيشرفته، سالن هاي مختلف غذاخوري، آزمايشگاه هاي نوين و سرويس رفت و آمد از جمله نقاط قوت دانشگاه هاي اردن محسوب مي شود.
 
کشور اردن از جمله کشورهاي گران دنياست و تحصيل دانشجويان خارجي در اين کشور کوچک بسيار هزينه بردار است؛ زيرا علاوه بر هزينه هاي جاري زندگي، دانشجويان خارجي به دليل تحصيل در برنامه بين الملل بايد چند برابر دانشجويان اردني شهريه پرداخت نمايند. به عنوان مثال در مقطع تحصيلات تکميلي هر دانشجوي اردني به ازاي يک واحد درسي مبلغ 125 دلار پرداخت مي‌کند ولي اين رقم براي دانشجويان خارجي مبلغ 450 دلار مي باشد.
 
يکي از بزرگترين مشکلات تحصيل در دانشگاه هاي اردن عدم وجود خوابگاه هاي دانشجويي است و فقط برخي دانشگاه هاي اين کشور تعداد محدودي خوابگاه به دانشجويان دختر واگذار مي کنند و ساير دانشجويان مجبور به اجاره سوئيت و يا آپارتمان در اين کشور مي باشند.
 
همچنين هيچ يک از دانشگاه هاي اردن رايگان نمي باشد و حتي دانشجويان اردني که در دانشگاه هاي دولتي تحصيل مي کنند مجبور به پرداخت شهريه هستند. (31)
 
 
تعداد دانشکده هاي اردن در بخش شرقي در سال 1988
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
| rowspan="2" |'''دانشکده ها'''
| rowspan="2" |دانشکده‌ها
| colspan="8" |'''استان'''
| colspan="8" |استان
|-
|-
|'''عمان'''
|عمان
|'''زرقا'''
|زرقا
|'''بلقا'''
|بلقا
|'''اربد'''
|اربد
|'''مفرق'''
|مفرق
|'''کرک'''
|کرک
|'''معان'''
|معان
|'''مجموع'''
|مجموع
|-
|-
|'''دانشکده هاي وزارت آموزش عالي'''
|دانشکده‌های وزارت آموزش عالی
|4
|4
|1
|1
خط ۱٬۰۴۰: خط ۱٬۰۱۲:
|12
|12
|-
|-
|'''دانشکده هاي وزارتخانه ها و ادارات دولتي'''
|دانشکده‌های وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی
|12
|12
|1
|1
خط ۱٬۰۵۰: خط ۱٬۰۲۲:
|16
|16
|-
|-
|'''دانشکده هاي خبرگزاري بين المللي''' UNRWA
|دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی UNRWA
|2
|2
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
خط ۱٬۰۶۰: خط ۱٬۰۳۲:
|2
|2
|-
|-
|'''دانشکده هاي خصوصي'''
|دانشکده‌های خصوصی
|13
|13
|4
|4
خط ۱٬۰۷۰: خط ۱٬۰۴۲:
|22
|22
|-
|-
|'''مجموع'''
|مجموع
|31
|31
|6
|6
خط ۱٬۰۷۹: خط ۱٬۰۵۱:
|1
|1
|52
|52
|}(32)
|}<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 153</ref>


تعداد دانشکده هاي اردن در بخش غربي در سال 1988
جدول شماره 13. تعداد دانشکده‌های [[اردن]] در بخش غربی در سال 1988
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
| rowspan="2" |'''دانشکده ها'''
| rowspan="2" |دانشکده‌ها
| colspan="4" |'''استان'''
| colspan="4" |استان
|-
|-
|'''قدس'''
|قدس
|'''نابلس'''
|نابلس
|'''الخليل'''
|الخلیل
|'''مجموع'''
|مجموع
|-
|-
|'''دانشکده هاي وزارت آموزش عالي'''
|دانشکده‌های وزارت آموزش عالی
|2
|2
|1
|1
خط ۱٬۰۹۷: خط ۱٬۰۶۹:
|4
|4
|-
|-
|'''دانشکده هاي وزارت اوقاف اسلامي'''
|دانشکده‌های وزارت اوقاف اسلامی
|1
|1
|1
|1
خط ۱٬۱۰۳: خط ۱٬۰۷۵:
|2
|2
|-
|-
|'''دانشکده هاي خبرگزاري بين المللي الغوث'''
|دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی الغوث
|3
|3
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
خط ۱٬۱۰۹: خط ۱٬۰۸۱:
|3
|3
|-
|-
|'''دانشکده هاي خصوصي'''
|دانشکده‌های خصوصی
|2
|2
|2
|2
خط ۱٬۱۱۵: خط ۱٬۰۸۷:
|5
|5
|-
|-
|'''مجموع'''
|مجموع
|8
|8
|4
|4
|2
|2
|14
|14
|}موسسات تربيت معلم در اردن کار خود را از سال 1952 آغاز کردند. سپس براساس نيازهاي جامعه تعداد آنها رو به افزايش نهاد، به گونه ای تعداد آنها به 66موسسه در بخش شرقي و 14 موسسه در بخش غربي رسيد. هم چنین 16موسسه براي وزارت آموزش عالي، 18موسسه براي وزارت خانه ها و ادارات دولتي ، 5 موسسه براي خبرگزار UNRWA و 28 موسسه براي بخش خصوصي می باشد. (33)
|}موسسات تربیت معلم در اردن کار خود را از سال 1952 آغاز کردند. سپس براساس نیازهای جامعه تعداد آن‌ها رو به افزایش نهاد، به گونه‌ای تعداد آن‌ها به 66 موسسه در بخش شرقی و 14 موسسه در بخش غربی رسید. هم چنین 16موسسه برای وزارت آموزش عالی، 18 موسسه برای وزارت خانه‌ها و ادارات دولتی ، 5 موسسه برای خبرگزار UNRWA و 28 موسسه برای بخش خصوصی می‌باشد<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۱۴۱</ref>. فهرست اهم دانشگاه‌های [[اردن]] به شرح زیر است:
*دانشگاه اردن که در سال 1962 تاسیس شد؛
*دانشگاه‌ یرموک در استان اربد که در سال 1976 تاسیس شد؛
*دانشگاه موته در استان الکرک که در سال 1981 تاسیس شد؛
*دانشگاه علوم و فناوری در سال 1986 تاسیس شد؛
*دانشکده مهندسی امان که در سال 1989 تاسیس شد؛
*دانشکده دعوت و اصول دین که در سال 1991 - 1990 تاسیس شد و تحت نظارت وزارت اوقاف و مقدسات اسلامی‌می‌باشد<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 6 و 7</ref>؛
*دانشگاه‌ هاشمیه که در سال 1992 تاسیس شد؛
*دانشگاه آل البیت در استان مفرق تاسیس شد. اولین گروه دانشجویان آن در سال 199۵ - 199۴ فارغ التحصیل شدند؛
*دانشگاه بلقا که در سال 1997 تاسیس شد.
تعداد دانشگاه‌های رسمی(الجامعات الرسمیــة) تا سال 1997 حدود 7 دانشگاه بوده‌است. به اضافه دانشکده مهندسی عمان و دانشکده دعوت و اصول دین . حدود 52 دانشکده دولتی و خصوصی نیز دارد. تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه‌های اردن بر حسب برنامه تحصیلی سال 2012/2013 <ref>Year Book 2013, Department of statistics, p. 163</ref> و تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های [[اردن]] بر حسب رشته و دانشگاه در جدول زیر نشان داده شده است:
 
جدول شماره 14. تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های [[اردن]] بر حسب رشته و دانشگاه
{| class="wikitable"
|برنامه
|[[اردن]]
|یرموک
|موته
|علوم و تکنولوژی
|آل البیت
|الهاشمیه
|البلقا التطبیقیه
|آلمانی
|جامعه الحسین
|-
|ریاضیات و علوم کامپیوتر
| colspan="9" |
|-
|مجموع
|75
|67
|0
|19
|12
|0
|17
|0
|0
|-
|مونث
|38
|41
|0
|7
|6
|0
|6
|0
|0
|-
|پزشکی
| colspan="9" |
|-
|مجموع
|132
|0
|0
|85
|0
|31
|0
|0
|0
|-
|مونث
|68
|0
|0
|42
|0
|21
|0
|0
|0
|-
|داروخانه
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|-
|مجموع
|51
|0
|0
|23
|0
|0
|0
|0
|0
|-
|مونث
|38
|0
|0
|15
|0
|0
|0
|0
|0
|-
|مهندسی
| colspan="9" |
|-
|مجموع
|100
|48
|7
|52
|0
|0
|6
|0
|0
|-
|مونث
|52
|12
|0
|19
|0
|0
|0
|8
|0
|-
|معماری و برنامه ریزی شهری
| colspan="9" |
|-
|مجموع
|13
|0
|0
|8
|0
|0
|0
|0
|0
|-
|مونث
|9
|0
|0
|4
|0
|0
|0
|0
|0
|-
|کشاورزی
| colspan="9" |
|-
|مجموع
|26
|0
|0
|8
|4
|0
|9
|0
|0
|-
|مونث
|11
|0
|0
|4
|1
|0
|3
|0
|0
|-
|معاملات خدماتی
| colspan="9" |
|-
|مجموع
|0
|41
|0
|0
|0
|0
|0
|0
|0
|-
|مونث
|0
|17
|0
|0
|0
|0
|0
|0
|0
|-
|جمع کل
|1300
|806
|312
|272
|262
|338
|279
|92
|37
|-
|مونث
|755
|396
|111
|139
|107
|165
|87
|52
|18
|}جدول شماره 15. تعداد دانشجویان دکتری دانشگاه‌های دولتی [[اردن]] بر حسب تخصص و دانشگاه
{| class="wikitable"
| rowspan="2" |تخصص
| colspan="2" |[[اردن]]
| colspan="2" |یرموک
| colspan="2" |موته
| colspan="2" |مجموع
|-
|جمع
|مونث
|جمع
|مونث
|جمع
|مونث
|جمع
|مونث
|-
|علوم انسانی و دین
|332
|122
|378
|112
|88
|15
|798
|249
|-
|علوم طبیعی
|127
|68
|0
|0
|0
|0
|127
|68
|-
|کشاورزی
|46
|23
|0
|0
|0
|0
|46
|23
|-
|مهندسی
|5
|1
|0
|0
|0
|0
|5
|1
|-
|ریاضیات و علوم کامپیوتر
|28
|14
|0
|0
|0
|0
|28
|14
|-
|داروخانه
|18
|16
|0
|0
|0
|0
|18
|16
|-
|علوم اجتماعی و رفتاری
|80
|36
|0
|0
|86
|13
|166
|49
|-
|علوم تربیتی و آموزش معلمان
|376
|203
|456
|231
|0
|0
|832
|434
|-
|علوم طبیعی
|49
|15
|0
|0
|0
|0
|49
|15
|-
|تجارت و مدیریت شغلی
|48
|11
|0
|0
|0
|0
|48
|11
|-
|حقوق
|56
|17
|0
|0
|0
|0
|56
|17
|-
|پرستاری و علوم پیراپزشکی
|47
|29
|0
|0
|0
|0
|47
|29
|-
|پزشکی
|0
|0
|0
|0
|0
|0
|0
|0
|-
|جمع کل
|1212
|555
|834
|343
|174
|28
|2220
|926
|}<ref>Year Book 2013, Department of statistics, p. 166</ref>
 
دولت [[اردن]] به بخش خصوصی برای تاسیس دانشگاه با هدف سودآوری اجازه داده است؛ این دانشگاه‌های خصوصی را شرکت‌هایی اداره می‌کنند که مالکیت‌شان را دارا می‌باشند. اولین دانشگاه خصوصی [[اردن]] در سال تحصیلی  1990 تا 1991 تاسیس شد. تعداد دانشگاه‌های خصوصی تا سال 1996 تا 1997 به 13 دانشگاه می‌رسد که در آن‌ها حدود 32 هزار دانشجو تحصیل می‌کنند<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 7</ref>.
====مشکلات آموزش عالی در اردن====
*افزایش سریع تعداد دانشجویان<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 26</ref>؛
*دشواری و یکنواختی در دروس و برنامه‌های دانشگاهی<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 27</ref>؛
*فزایش هزینه‌های آموزش عالی؛
*عدم توازن و هماهنگی بین تحصیلات دانشگاهی و نیازهای بازار کار؛
*استفاده زیاد از فناوری جدید و تکیه بر آن (این امر نیاز به تغییر در روش و اسلوب موسسات مختلف دارد تا توازنی ایجاد گردد) <ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 28</ref>.
====فلسفه آموزش عالی در [[اردن]]====
*همه اردنیان در حقوق سیاسی و اقتصادی و اجتماعی با هم برابرند؛
*التزام به روش علمی؛
*التزام به استقلال دانشگاه‌ها و آزادی‌های آن‌ها؛
*التزام به آزادی و دموکراسی و عدالت اجتماعی؛
*التزام به‌ اینکه همه افراد در بهره‌گیری از تحصیلات دانشگاهی برابرند و همه حق استفاده از آن را دارند؛
*مشارکت سیاسی و اجتماعی در چارچوب نظام دموکراسی حق همه افراد است؛
*التزام به آزادی افراد و کرامت آنان <ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 32</ref>.
====اهداف آموزش عالی در [[اردن]]====
در ماده 3 از قانون آموزش عالی شماره 28 در سال 1985 آمده است که آموزش عالی در [[اردن]] اهداف زیر را دنبال می‌کند:
*ساختن هموطنان با ایمان، مفتخر به وطن ، دارای روح مسئولیت‌پذیری ، آگاه از میراث [[اردن]] و تمدن آن و افتخار به آن و آگاهی از مسائل انسانی و پیشرفت‌های آن<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 35</ref>؛
*توجه به‌یادگیری حداقل یک زبان خارجی برای آگاهی از دستاوردهای سایر کشورها<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 36</ref>؛
*عمومی‌سازی استعمال زبان عربی به عنوان زبان علمی‌و آموزشی در مراحل آموزش عالی و تشویق تالیف به‌این زبان و ترجمه از آن و به آن؛
*حمایت از پایان نامه‌ها، بالا بردن سطح آن، پیشرفت و توسعه چارچوب‌های آن و پیوند آن با نیازهای جامعه و استفاده از آن در جهت توسعه و پیشرفت؛
 
*تامین نیازهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی از طریق نیروی انسانی و ایجاد مشارکت و همکاری بین موسسات آموزش عالی و سایر موسسات جامعه<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 36</ref>.
دسترسی به آموزش عالی برای دارندگان گواهی پایان دوره آموزش متوسطه سراسری میسر است. این افراد می‌توانند از میان کالج‌های محلی خصوصی، کالج‌های دولتی یا دانشگاه‌ها (چه دولتی و چه خصوصی) یکی را انتخاب کنند. سیستم واحدی در دانشگاه‌های اردن اعمال می‌شود که‌این امکان را برای دانشجویان فراهم می‌آورد تا درس‌های خود را بر اساس برنامه تحصیلی انتخاب کنند. آموزش پس از دوره متوسطه به طور کامل در حیطه وظایف وزارت آموزش عالی و تحقیقات علمی‌قرار می‌گیرد. این وزارت متشکل از شورای آموزش عالی و شورای تایید می‌باشد<ref>پادشاهی [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86 اردن]، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 23</ref>. آموزش عالی در [[اردن]] در سه مقطع لیسانس فوق لیسانس و دکتری انجام میگیرد.
 
مدت تحصیل در مقطع کارشناسی 4 سال یا 8 ترم تحصیلی است که کمتر از 7 ترم امکان‌پذیر نیست. تحصیل مدرک کارشناسی حدود 122 ساعت در دانشکده علوم و ادبیات و اقتصاد و علوم اداری، حدود 151 ساعت در دانشکده مهندسی، حدود 172 ساعت در مهندسی معماری و حدود 166ساعت در رشته‌های پزشکی و داروسازی است. مدت تحصیل در دانشکده‌ها ی ادبیات و اقتصاد و علوم و بهداشت عمومی‌ نباید بیشتر از 6 سال و در رشته‌های مهندسی و داروسازی نیز نباید بیش از 7 سال طول بکشد.
*هر ترم تحصیلی حدود 16 هفته است. مدت ترم تابستانی نیز 8هفته است<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 57</ref>.
*هرترم حدود 18 واحد دروس اختصاصی و 6 واحد دروس عمومی‌ است<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 58</ref>.
*مدت تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد دو سال یا 4 ترم تحصیلی است. حدود 24 واحد درس و 6 واحد پایان نامه است<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 61</ref>.
*متقاضیان شرکت در مقطع کارشناسی ارشد باید کارشناسی را با میانگین خوب گذرانده باشند<ref>پادشاهی [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86 اردن]، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 25</ref>.
*هرترم تحصیلی نباید بیشتر از 12 واحد و کمتر از 6 واحد باشد. ترم تابستانی نیز نباید بیشتر از 9 واحد و کمتر از 3 واحد باشد. دانشجو باید در تمامی‌کنفرانس‌ها و همایش‌ها شرکت کند. نمره قبولی در کارشناسی ارشد (70 درصد) است. دانشجو نباید بیش از 20 درصد از ساعت‌های مقرر را غیبت کند<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 62</ref>.
*دانشجوی دکتری باید 27 واحد از مواد درسی خود را با موفقیت بگذراند.
*امتحانی به زبان انگلیسی هم برگزار می‌شود که سطح آن آیلتس یا تافل است.
*مدت تحصیل در مقطع دکتری 36 ماه (3 سال) است که می‌تواند حداکثر تا 60 ماه طول بکشد<ref>التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 63</ref>.
*متقاضیان شرکت در مقطع دکتری حتما باید مدرک کارشناسی ارشد را با امتیاز خیلی خوب دریافت کرده باشند<ref>پادشاهی [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86 اردن]، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 25</ref>.
====تحصیلات غیر دانشگاهی پس از دوره متوسطه (بخش فنی - حرفه‌ای)====
تحصیلات غیر دانشگاهی و حرفه‌ای در کالج‌های محلی ارائه می‌شود و تمامی‌کسانی که دارای هر نوع گواهی اتمام آموزش متوسطه سراسری هستند می‌توانند در آن شرکت نمایند. برنامه درسی دو یا سه ساله شامل حوزه‌های متنوعی از قبیل هنر، علوم، مدیریت، اداره اقتصادی و مهندسی است. از سال 1997، تمامی‌کالج‌های محلی تحت نظارت دانشگاه کاربردی البلقاء می‌باشند. دانشجویان در پایان دوره دو یا سه ساله موظف به گذراندن آزمون جامع هستند به دانشجویانی که‌این امتحان را با موفقیت پشت سر می‌گذارند مدرک دیپلم / فوق دیپلم اعطا می‌شود<ref>پادشاهی [https://wikimelal.ir/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86 اردن]، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 24</ref>.
====تربیت معلم تربیت معلم‌های مدارس پیش دبستانی و دبستانی====
مدرسان مقاطع ابتدایی باید دارای مدرک کارشناسی باشند. مدرسان مقطع متوسطه باید دارای مدرک کارشناسی و مدرک آموزش عالی یک ساله باشند. اساتید مقطع آموزش عالی باید دارای مدرک دکتری (PhD) باشند، اما در برخی موارد داشتن مدرک فوق لیسانس نیز کفایت می‌کند.
====آموزش عالی از راه دور====
این نوع آموزش در واحد تازه تاسیس دانشگاه آزاد عرب ارائه می‌شود.
====آموزش عالی مادام العمر====
آموزش مادام العمر در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی، کالج‌های محلی دولتی و خصوصی، موسسه اداره دولتی اردن، مرکز جغرافیای اردن و انجمن علوم پادشاهی و دیگر موسسات ارائه می‌شود. رشته‌هایی که تدریس می‌شود شامل مهندسی، صنایع، کشاورزی، زبان‌های خارجی، علوم کامپیوتر، مطالعات منشی گری، تربیت بدنی و دیگر رشته‌هایی است که برای نیازهای داخلی اردن مفید است. این دوره‌ها معمولا از یک هفته تا شش ماه طول می‌کشد و به دانشجویان در پایان دوره گواهی قبولی اعطا می‌شود. شرایط لازم با توجه به رشته ارائه شده و سطح آن متغیر است. برخی از این رشته‌ها برای حرفه‌هایی خاص طراحی شده که در آن صورت کسب تجارب حرفه‌ای در رشته مربوطه برای گذراندن دوره‌ها الزامی‌است<ref>پادشاهی [[اردن]]، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 26</ref>.
 
== نیز نگاه کنید به ==
[[آموزش عالی کانادا]]؛ [[آموزش عالی روسیه]]؛ [[آموزش عالی افغانستان]]؛ [[آموزش عالی تونس]]؛ [[آموزش عالی ژاپن]]؛ [[آموزش عالی کوبا]]؛ [[آموزش عالی لبنان]]؛ [[آموزش عالی مصر]]؛ [[آموزش عالی در چین]]؛ [[آموزش عالی سنگال]]؛ [[آموزش عالی فرانسه]]؛ [[آموزش عالی مالی]]؛ [[آموزش عالی سودان]]؛ [[آموزش عالی ساحل عاج]]؛ [[آموزش عالی زیمبابوه]]؛ [[آموزش عالی اوکراین]]؛ [[آموزش عالی اسپانیا]]؛ [[آموزش عالی اتیوپی]]؛ [[آموزش عالی سیرالئون]]؛ [[آموزش عالی قطر]]؛ [[آموزش عالی قزاقستان]]؛ [[آموزش عالی بنگلادش]]؛ [[آموزش عالی تاجیکستان]]؛ [[آموزش عالی سریلانکا]]؛ [[آموزش عالی در آرژانتین]]؛ [[آموزش عالی تایلند]]
 
== کتابشناسی ==
[[رده:نظام آموزش عالی]]

نسخهٔ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۲۴

تا سال 1951 ادامه تحصیل پس از مقطع دبیرستان در اردن امر شایعی نبود. دانش‌آموزان پس از اتمام تحصیلات دبیرستان برای ادامه تحصیل به خارج از اردن می‌رفتند. تعداد دانشجویان اردنی که در دانشگاه‌های خارج از اردن تحصیل می‌کردند در سال 1948 میلادی 233 دانشجو بودند که 34 نفر از آن‌ها در سوریه، 32 نفر در عراق، 48 نفر در لبنان، 119 نفر در مصر تحصیل می‌کردند. در سال 1961 تعداد دانشجویان اردنی در خارج از کشور حدود 6000 دانشجو بود[۱].

گام‌های اولیه‌ ایجاد موسسات آموزش عالی در اردن پس از وحدت کرانه شرقی و غربی در سال 1951 با افتتاح تربیت معلم در دانشکده «الحسین» اتفاق افتاد. در دانشکده تربیت معلم پس از مرحله دبیرستان دانشجویان به مدت یک سال تحصیل می‌کردند و سپس آماده اشتغال در حرفه معلمی‌ می‌شدند. گروه اول دانشجویان آن در سال 1951 و گروه دوم در سال 1952 فارغ التحصیل شدند.

سپس وزارت آموزش و پرورش، دارالمعلمات (تربیت معلم زنان) را در رام الله در سال 1952-1953 تاسیس کرد. دارالمعلمات وظیفه داشت معلمانی را برای آموزش کودکان مراحل ابتدایی و راهنمایی آماده کند. تعداد دانشجویان کلیه دانشکده‌ها در سال 1952/1953 حدود 46 نفر بود که از این تعداد 17 نفر دختر بودند. این میزان در سال تحصیلی 1957/1958 افزایش یافت و به 297 دانشجو رسید که 102 نفر از آن‌ها دختر بودند. تعداد مراکز تربیت معلم و دارالمعلمات تا سال 1962 حدود 11 شامل که 3 مرکز ویژه بانوان و بقیه ویژه مردان بود. در این سال اولین دانشگاه اردن تاسیس شد[۲].

در سال تحصیلی 1962/1963 تعداد دانشجویان همه دانشکده‌ها به 1011 نفر رسید که 141 نفر از آنان دختر بودند.این تعداد در سال 1968/1969 به 1037 دانشجو رسید که 252 نفر از آنان دختر بودند که به دلیل جنگ حزیران سال 1967 و اشغال بخش غربی اردن توسط اسراییل بود. در سال 1980 وزارت آموزش و پرورش تصمیم گرفت تا تربیت معلم‌ها را به دانشکده تبدیل کند، به‌این ترتیب مدت تحصیل در آن‌ها به دو سال افزایش یافت[۳]. تعداد دانشجویان در سال 1979/1980 افزایش قابل‌توجهی یافت که حدود 54/72 درصد از این تعداد مربوط به موسسات وزارت آموزش پرورش و وزارت خانه‌های دیگر است. از این تعداد 38/80 درصد مربوط به موسسات بخش خصوصی و حدود 6/47 درصد آنان مربوط به موسسات خبرگزاری UNRWA است[۴].

در نیمه دوم دهه 80 تعداد دانشکده‌ها از نظر کمی‌ به سرعت افزایش یافت به طوری که به 52 دانشکده در بخش شرقی رسید. از این تعداد 12 دانشکده مربوط به وزارت آموزش عالی، 16 دانشکده مربوط به وزارت خانه‌ها و ادارات دولتی، 2 دانشکده برای خبرگزاری الغوث و 22 دانشکده مربوط به بخش خصوصی است. 31 دانشکده از مجموع 52 دانشکده در شهر عمان، 6 دانشکده در شهر زرقا و 11 دانشکده در شهر اربد تاسیس شده‌است. در هر یک از استان‌های بلقا، مفرق، الکرک، طفیله و معان نیز یک دانشکده وجود داشت[۵]. تعداد دانشجویان آن‌ها نیز بالغ بر 27.966 نفر گردید. تعداد دانشکده‌ها در بخش غربی به 14 دانشکده و تعداد دانشجویان بر طبق آمار سال 1985 به 5635 دانشجو رسید.

جدول شماره 6. مؤسسات تربیت معلم و دانشکده‌های اردن در بخش شرقی 1985

شماره اسم دانشکده سال تأسیس استان
دانشکده‌های وزارت آموزش عالی
1 کلیه عمان 1952 عمان
2 کلیه حواره 1956 اربد
3 کلیه عجلون 1964 اربد
4 کلیه الامیره عالیه 1972 عمان
5 کلیه عمان للمهن الهندسیة 1972 عمان
6 کلیه الشوبک 1974 معان
7 السلط 1975 بلقا
8 اربد 1978 اربد
9 الکرک 1979 الکرک
10 الزرقا 1980 زرقا
11 کلیة الفندقیة 1981 عمان
12 کلیة الحصن للمهن الهندسیة 1981 اربد
دانشکده‌های سایر وزارتخانه‌ها

و ادارات دولتی

1 کلیة التمریض 1953 عمان
2 کلیة الامیره منی للتمریض 1961 عمان
3 المعهد التعاونی 1963 عمان
4 اکادیمیه الطیران الملکیه 1963 عمان
5 مرکز التدریب الاحصائی 1964 عمان
6 کلیه الخدمه الاجتماعیه 1965 عمان
7 معهد الدراسات المصرفیه 1970 عمان
8 کلیه العلوم الاسلامیه 1972 عمان
9 معهد الملکه نور للطیران 1972 عمان
10 معهد المهن الطیبه المساعده 1973 عمان
11 المرکز الجغرافی الاردنی 1975 عمان
12 معهد المهن الطیبه المساعده 1979 اربد
13 کلیه الاتصالات السلکیه واللاسلکیه 1982 عمان
14 کلیه التمریض 1984 اربد
15 کلیه التمریض 1984 زرقا
16 کلیه التکنولوجیا/ جامعه الیرموک 1984 اربد

جدول شماره 7. دانشکده های اردن

شماره اسم دانشکده سال تأسیس استان
دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی الغوث
1 کلیه وادی السیر 1960 عمان
2 کلیه تدریب عمان 1971 عمان
دانشکده‌های خصوصی
1 کلیه القادسیه 1967 عمان
2 الکلیه العربیه 1975 عمان
3 کلیه الامیره سمیه 1977 عمان
4 کلیه الخوارزمی 1978 عمان
5 الکلیه الجامعیه المتوسطه 1979 عمان
6 کلیه الاندلس 1979 عمان
7 کلیه الامیره علیا 1979 عمان
8 کلیه حطین 1979 عمان
9 کلیه الزرقا الاهلیه 1979 عمان
10 کلیه المجتمع الاسلامی 1979 زرقا
11 کلیه ابن خلدون 1979 زرقا
12 کلیه الرازی 1979 اربد
13 کلیه الامیره ثروت 1980 عمان
14 کلیه المجتمع العربی 1980 عمان
15 الکلیه الوطنیه 1980 عمان
16 کلیه القدس 1980 عمان
17 کلیه البترا 1980 زرقا
18 کلیه جرش 1980 اربد
19 کلیه المجتمع الاردنی 1981 عمان
20 کلیه قرطبه 1981 زرقا
21 کلیه غرناطه 1981 اربد
22 کلیه المفرق 1985 مفرق

[۶]

جدول شماره 8. موسسات تربیت معلم و دانشکده‌های اردن در بخش غربی 1985

شماره اسم دانشکده سال تأسیس استان
دانشکده‌های وزارت

آموزش عالی

1 کلیه رام الله للبنات 1952 القدس
2 کلیه العروب/الخلیل 1958 الخلیل
3 کلیة طولکرم 1960 نابلس
4 کلیة الامة/رام الله 1983 القدس
دانشکده‌های وزارت

اوقاف اسلامی

1 کلیــة العلوم الاسلامیــة/القدس 1975 القدس
2 کلیــة العلوم الاسلامیــة/قلقیلیــة 1978 نابلس
دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی الغوث
1 کلیــة التدریب المهنی/قلندیا 1953 القدس
2 کلیه رام الله للمعلمین 1960 القدس
3 کلیــة تدریب الفتیات 1962 القدس
دانشکده‌های خصوصی
1 کلیــة النجاح الوطنیــة 1965 نابلس
2 کلیه الخلیل الهندسیه 1978 الخلیل
3 الکلیــة الابراهیمیــة/القدس 1983 القدس
4 کلیــة الروضــة للعلوم المهنیــة 1983 نابلس
5 کلیــة المجتمع العصریــة 1983 القدس

آموزش عالی اردن در خلال دهه‌های اخیر پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته است. این پیشرفت در زمینه‌های تعداد دانشجو، تعداد اعضای هیئت علمی، کارمندان دانشگاه‌ها و میزان بودجه بوده‌است[۷]. تعداد دانشجویان در دانشکده‌های بخش شرقی از 27966 نفر در سال تحصیلی 1984 تا 1985 به 37632 نفر در سال 1989 تا 1990 رسید. سپس رو به کاهش نهاد و در سال 1994 تا 1995 به 22471 نفر رسید. تعداد دانشجویان دانشگاه‌های رسمی‌ از 25929 نفر در سال 1984 تا 1985 به 70546نفر در سال 1994 تا 1995 افزایش پیداکرده است[۸].

تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی در سال 1984 تا 1985، در گروه سنی 24-20 سال حدود 23 درصد بوده‌است که در سال 1990 تا 1991 به 27 درصد رسیده است[۹]. آخرین آمار به روایت کتاب سال 2013 بدین شرح است[۱۰]. کشور اردن با وجود مساحت و جمعیت کم به دلیل در اختیار داشتن نظام آموزشی عالی نوین در زمره کشورهای عربی پیشرفته از لحاظ علمی‌ قرار دارد.

جدول شماره 9. تعداد کادر دانشگاهی در دانشگاه‌های اردن براساس نام دانشگاه و سطح علمی‌2012/2013

دانشگاه بکالوروپوس

B.Sc.

دبلوم عالی

H.Dip.

ماجستیر

M.A.

دکتری

Ph.D

مجموع مونث
دانشگاه اردن 55 2 217 1181 1455 422
دانشگاه‌یرموک 9 1 228 695 933 196
دانشگاه موتاه 0 0 66 457 523 58
علوم و تکنولوژی 33 0 127 711 871 221
دانشگاه‌هاشمیه 0 0 130 444 574 159
دانشگاه آل البیت 0 0 50 265 315 52
دانشگاه کاربردی 38 2 142 335 517 118
دانشگاه حسین بن طلال 3 0 70 227 300 41
دانشگاه تکنیک تفیلا 13 0 58 136 207 28
دانشگاه اردنی - آلمانی 13 1 100 120 234 111
دانشگاه الاهلی عمان 0 0 47 193 240 73
دانشگاه علوم کاربردی (خصوصی) 0 0 79 201 280 90
دانشگاه خصوصی فیلادلفیا 0 0 60 191 251 76
دانشگاه اسراء 0 0 35 162 197 35
دانشگاه خصوصی پترا 0 0 56 199 255 98
دانشگاه خصوصی ال زیتون 0 0 74 251 325 100
دانشگاه زرقاء 0 0 47 206 253 56
دانشگاه ملی ایربید 0 0 8 76 84 14
دانشگاه جراش 0 0 24 105 129 21
دانشگاه تکنولوژی پرنسس سمیه 0 0 10 86 96 17
آکادمی‌موسیقی اردن 6 0 3 9 18 5
دانشکده علوم تربیتی 0 0 5 40 45 18
دانشگاه جدارا 0 0 26 109 135 27
کالج جهانگردی 4 0 9 5 18 10
دانشگاه خاورمیانه 0 0 14 131 145 31
دانشگاه عربی عمان 0 0 0 89 89 13
دانشگاه عربی آزاد 0 0 5 37 42 15
دانشگاه ملی عجلون 0 0 24 57 81 10
جمع کل 174 6 1714 6718 8612 2115

[۱۱]

جدول شماره 10. تعداد دانشجویان دانشگاه‌ها براساس سیستم نظارتی و برنامه تحصیلی و جنسیت

برنامه دانشگاه کاربردی بلقا دانشگاه‌های دولتی دیگر وکاله الغوث بخش

پیش فروش

دانشگاه‌های نظامی جمع کل
جمع مونث جمع مونث جمع مونث جمع مونث جمع مونث جمع مونث
زبان‌ها 0 0 0 0 36 32 836 726 0 0 872 758
تربیتی 1999 1858 0 0 12 12 1811 1730 0 0 3822 3590
مهندسی 2326 280 251 18 668 136 3627 244 444 0 7316 3590
کشاورزی 264 75 0 0 0 0 30 4 0 0 294 79
پیراپزشکی 949 782 1360 1188 376 334 1583 978 637 193 4905 3475
مدیریت مالی 3182 2347 0 0 423 357 4072 2095 312 0 7989 4799
مدیریت اطلاعات 373 274 0 0 54 49 264 98 20 0 711 421
مدیریت هتل 212 67 0 0 0 0 507 98 0 0 719 165
هنرهای کاربردی 204 155 0 0 0 0 1322 755 0 0 1526 910
علوم کاربردی 481 481 0 0 0 0 0 0 0 0 481 481
شریعت و تمدن اسلامی 91 68 0 0 0 0 139 85 0 0 230 153
جمع کل 10081 6387 1611 1206 1569 920 14191 6803 1413 193 28865 15509

جدول شماره 11. تعداد مدرسان در دانشگاه‌های اردن براساس درجه علمی‌ و جنس

درجه علمی‌و جنسیت دانشکده‌های دانشگاه کاربردی بلقا دیگر دانشکده‌های دولتی دانشکده‌های

UNRWA

دانشکده‌های خصوصی دانشکده‌های نظامی مجموع
دکتری
جمع 350 35 6 94 10 495
مونث 76 0 1 21 0 98
کارشناسی ارشد
جمع 340 30 32 224 38 664
مونث 144 16 20 130 4 314
فوق دیپلم
جمع 7 5 1 13 2 28
مونث 4 2 0 6 2 14
کارشناسی
جمع 121 66 39 222 194 642
مونث 61 40 18 143 52 314
دیپلم متوسطه
جمع 0 23 2 36 62 123
مونث 0 6 0 15 3 24
دوره دوم
جمع 0 0 0 6 0 6
مونث 0 0 0 1 0 1
جمع کل 818 159 80 595 306 1958
جمع مونث 285 64 39 316 61 765

[۱۲]

در حال حاضر 10 دانشگاه دولتی و 17 دانشگاه خصوصی در مقاطع و تخصص‌های مختلف مشغول فعالیت هستند و تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های اردن بالغ بر 236 هزار دانشجوست که 28 هزار نفر از آنان دانشجویان خارجی هستند. بیشتر اساتید دانشگاه‌های اردن حتی در رشته زبان و ادبیات عربی تحصیل کردگان آمریکا و اروپا هستند و به همین دلیل کشور اردن از لحاظ پذیرش دانشجویان عرب رتبه نخست را در میان کشورهای عربی داراست.

هم اکنون تعدادی دانشگاه خارجی از جمله آمریکایی و اروپایی در این کشور شعبه دارند و سایر دانشگاه‌های اردن نیز توافقنامه‌های همکاری در زمینه‌های علمی‌ با دانشگاه‌های معتبر جهان امضا کرده‌اند. زبان تدریس در دانشگاه‌های اردن در رشته‌های علوم انسانی، عربی و در رشته‌های علوم پایه، مهندسی و پزشکی، انگلیسی می‌باشد ولی در اختیار داشتن مدرک "تافل" انگلیسی شرط اصلی ثبت نام در مقطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکترا) در تمامی‌ رشته‌های تحصیلی می‌باشد. نظام آموزشی در اردن براساس الگوی آمریکایی و انگلیسی طراحی شده و به عنوان مثال در برخی دانشگاه‌های این کشور سقف نمره و معدل 100 و در برخی دانشگاه‌های دیگر 4 می‌باشد.

به دلیل وجود توافقنامه‌های مختلف میان دانشگاه‌های اردن و دانشگاه‌های آمریکایی و اروپایی، کشورهای غربی از نظام آموزشی در این کشور حمایت می‌کنند، از این رو امکانات دانشگاه‌های اردن در سطح امکانات دانشگاه‌های معتبر دنیاست. وجود کتابخانه‌های غنی، دفاتر پستی، بانک، دافتر مسافرتی، زمین‌های ورزشی، نظام یارانه‌ای پیشرفته، سالن‌های مختلف غذاخوری، آزمایشگاه‌های نوین و سرویس رفت و آمد از جمله نقاط قوت دانشگاه‌های اردن محسوب می‌شود. کشور اردن از جمله کشورهای گران دنیاست و تحصیل دانشجویان خارجی در این کشور کوچک بسیار هزینه‌بردار است؛ زیرا علاوه بر هزینه‌های جاری زندگی، دانشجویان خارجی به‌دلیل تحصیل در برنامه بین‌الملل باید چند برابر دانشجویان اردنی شهریه پرداخت نمایند. به عنوان مثال در مقطع تحصیلات تکمیلی هر دانشجوی اردنی به ازای یک واحد درسی مبلغ 125 دلار پرداخت می‌کند ولی این رقم برای دانشجویان خارجی مبلغ 450 دلار می‌باشد.

یکی از بزرگترین مشکلات تحصیل در دانشگاه‌های اردن عدم وجود خوابگاه‌های دانشجویی است و فقط برخی دانشگاه‌های این کشور تعداد محدودی خوابگاه به دانشجویان دختر واگذار می‌کنند و سایر دانشجویان مجبور به اجاره سوئیت و یا آپارتمان در این کشور می‌باشند.

همچنین هیچ یک از دانشگاه‌های اردن رایگان نمی‌باشد و حتی دانشجویان اردنی که در دانشگاه‌های دولتی تحصیل می‌کنند مجبور به پرداخت شهریه هستند [۱۳].

جدول شماره 12. تعداد دانشکده‌های اردن در بخش شرقی در سال 1988

دانشکده‌ها استان
عمان زرقا بلقا اربد مفرق کرک معان مجموع
دانشکده‌های وزارت آموزش عالی 4 1 1 4 - 1 1 12
دانشکده‌های وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی 12 1 - 3 - - - 16
دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی UNRWA 2 - - - - - - 2
دانشکده‌های خصوصی 13 4 - 4 1 - - 22
مجموع 31 6 1 11 1 1 1 52

[۱۴]

جدول شماره 13. تعداد دانشکده‌های اردن در بخش غربی در سال 1988

دانشکده‌ها استان
قدس نابلس الخلیل مجموع
دانشکده‌های وزارت آموزش عالی 2 1 1 4
دانشکده‌های وزارت اوقاف اسلامی 1 1 - 2
دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی الغوث 3 - - 3
دانشکده‌های خصوصی 2 2 1 5
مجموع 8 4 2 14

موسسات تربیت معلم در اردن کار خود را از سال 1952 آغاز کردند. سپس براساس نیازهای جامعه تعداد آن‌ها رو به افزایش نهاد، به گونه‌ای تعداد آن‌ها به 66 موسسه در بخش شرقی و 14 موسسه در بخش غربی رسید. هم چنین 16موسسه برای وزارت آموزش عالی، 18 موسسه برای وزارت خانه‌ها و ادارات دولتی ، 5 موسسه برای خبرگزار UNRWA و 28 موسسه برای بخش خصوصی می‌باشد[۱۵]. فهرست اهم دانشگاه‌های اردن به شرح زیر است:

  • دانشگاه اردن که در سال 1962 تاسیس شد؛
  • دانشگاه‌ یرموک در استان اربد که در سال 1976 تاسیس شد؛
  • دانشگاه موته در استان الکرک که در سال 1981 تاسیس شد؛
  • دانشگاه علوم و فناوری در سال 1986 تاسیس شد؛
  • دانشکده مهندسی امان که در سال 1989 تاسیس شد؛
  • دانشکده دعوت و اصول دین که در سال 1991 - 1990 تاسیس شد و تحت نظارت وزارت اوقاف و مقدسات اسلامی‌می‌باشد[۱۶]؛
  • دانشگاه‌ هاشمیه که در سال 1992 تاسیس شد؛
  • دانشگاه آل البیت در استان مفرق تاسیس شد. اولین گروه دانشجویان آن در سال 199۵ - 199۴ فارغ التحصیل شدند؛
  • دانشگاه بلقا که در سال 1997 تاسیس شد.

تعداد دانشگاه‌های رسمی(الجامعات الرسمیــة) تا سال 1997 حدود 7 دانشگاه بوده‌است. به اضافه دانشکده مهندسی عمان و دانشکده دعوت و اصول دین . حدود 52 دانشکده دولتی و خصوصی نیز دارد. تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه‌های اردن بر حسب برنامه تحصیلی سال 2012/2013 [۱۷] و تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های اردن بر حسب رشته و دانشگاه در جدول زیر نشان داده شده است:

جدول شماره 14. تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های اردن بر حسب رشته و دانشگاه

برنامه اردن یرموک موته علوم و تکنولوژی آل البیت الهاشمیه البلقا التطبیقیه آلمانی جامعه الحسین
ریاضیات و علوم کامپیوتر
مجموع 75 67 0 19 12 0 17 0 0
مونث 38 41 0 7 6 0 6 0 0
پزشکی
مجموع 132 0 0 85 0 31 0 0 0
مونث 68 0 0 42 0 21 0 0 0
داروخانه
مجموع 51 0 0 23 0 0 0 0 0
مونث 38 0 0 15 0 0 0 0 0
مهندسی
مجموع 100 48 7 52 0 0 6 0 0
مونث 52 12 0 19 0 0 0 8 0
معماری و برنامه ریزی شهری
مجموع 13 0 0 8 0 0 0 0 0
مونث 9 0 0 4 0 0 0 0 0
کشاورزی
مجموع 26 0 0 8 4 0 9 0 0
مونث 11 0 0 4 1 0 3 0 0
معاملات خدماتی
مجموع 0 41 0 0 0 0 0 0 0
مونث 0 17 0 0 0 0 0 0 0
جمع کل 1300 806 312 272 262 338 279 92 37
مونث 755 396 111 139 107 165 87 52 18

جدول شماره 15. تعداد دانشجویان دکتری دانشگاه‌های دولتی اردن بر حسب تخصص و دانشگاه

تخصص اردن یرموک موته مجموع
جمع مونث جمع مونث جمع مونث جمع مونث
علوم انسانی و دین 332 122 378 112 88 15 798 249
علوم طبیعی 127 68 0 0 0 0 127 68
کشاورزی 46 23 0 0 0 0 46 23
مهندسی 5 1 0 0 0 0 5 1
ریاضیات و علوم کامپیوتر 28 14 0 0 0 0 28 14
داروخانه 18 16 0 0 0 0 18 16
علوم اجتماعی و رفتاری 80 36 0 0 86 13 166 49
علوم تربیتی و آموزش معلمان 376 203 456 231 0 0 832 434
علوم طبیعی 49 15 0 0 0 0 49 15
تجارت و مدیریت شغلی 48 11 0 0 0 0 48 11
حقوق 56 17 0 0 0 0 56 17
پرستاری و علوم پیراپزشکی 47 29 0 0 0 0 47 29
پزشکی 0 0 0 0 0 0 0 0
جمع کل 1212 555 834 343 174 28 2220 926

[۱۸]

دولت اردن به بخش خصوصی برای تاسیس دانشگاه با هدف سودآوری اجازه داده است؛ این دانشگاه‌های خصوصی را شرکت‌هایی اداره می‌کنند که مالکیت‌شان را دارا می‌باشند. اولین دانشگاه خصوصی اردن در سال تحصیلی 1990 تا 1991 تاسیس شد. تعداد دانشگاه‌های خصوصی تا سال 1996 تا 1997 به 13 دانشگاه می‌رسد که در آن‌ها حدود 32 هزار دانشجو تحصیل می‌کنند[۱۹].

مشکلات آموزش عالی در اردن

  • افزایش سریع تعداد دانشجویان[۲۰]؛
  • دشواری و یکنواختی در دروس و برنامه‌های دانشگاهی[۲۱]؛
  • فزایش هزینه‌های آموزش عالی؛
  • عدم توازن و هماهنگی بین تحصیلات دانشگاهی و نیازهای بازار کار؛
  • استفاده زیاد از فناوری جدید و تکیه بر آن (این امر نیاز به تغییر در روش و اسلوب موسسات مختلف دارد تا توازنی ایجاد گردد) [۲۲].

فلسفه آموزش عالی در اردن

  • همه اردنیان در حقوق سیاسی و اقتصادی و اجتماعی با هم برابرند؛
  • التزام به روش علمی؛
  • التزام به استقلال دانشگاه‌ها و آزادی‌های آن‌ها؛
  • التزام به آزادی و دموکراسی و عدالت اجتماعی؛
  • التزام به‌ اینکه همه افراد در بهره‌گیری از تحصیلات دانشگاهی برابرند و همه حق استفاده از آن را دارند؛
  • مشارکت سیاسی و اجتماعی در چارچوب نظام دموکراسی حق همه افراد است؛
  • التزام به آزادی افراد و کرامت آنان [۲۳].

اهداف آموزش عالی در اردن

در ماده 3 از قانون آموزش عالی شماره 28 در سال 1985 آمده است که آموزش عالی در اردن اهداف زیر را دنبال می‌کند:

  • ساختن هموطنان با ایمان، مفتخر به وطن ، دارای روح مسئولیت‌پذیری ، آگاه از میراث اردن و تمدن آن و افتخار به آن و آگاهی از مسائل انسانی و پیشرفت‌های آن[۲۴]؛
  • توجه به‌یادگیری حداقل یک زبان خارجی برای آگاهی از دستاوردهای سایر کشورها[۲۵]؛
  • عمومی‌سازی استعمال زبان عربی به عنوان زبان علمی‌و آموزشی در مراحل آموزش عالی و تشویق تالیف به‌این زبان و ترجمه از آن و به آن؛
  • حمایت از پایان نامه‌ها، بالا بردن سطح آن، پیشرفت و توسعه چارچوب‌های آن و پیوند آن با نیازهای جامعه و استفاده از آن در جهت توسعه و پیشرفت؛
  • تامین نیازهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی از طریق نیروی انسانی و ایجاد مشارکت و همکاری بین موسسات آموزش عالی و سایر موسسات جامعه[۲۶].

دسترسی به آموزش عالی برای دارندگان گواهی پایان دوره آموزش متوسطه سراسری میسر است. این افراد می‌توانند از میان کالج‌های محلی خصوصی، کالج‌های دولتی یا دانشگاه‌ها (چه دولتی و چه خصوصی) یکی را انتخاب کنند. سیستم واحدی در دانشگاه‌های اردن اعمال می‌شود که‌این امکان را برای دانشجویان فراهم می‌آورد تا درس‌های خود را بر اساس برنامه تحصیلی انتخاب کنند. آموزش پس از دوره متوسطه به طور کامل در حیطه وظایف وزارت آموزش عالی و تحقیقات علمی‌قرار می‌گیرد. این وزارت متشکل از شورای آموزش عالی و شورای تایید می‌باشد[۲۷]. آموزش عالی در اردن در سه مقطع لیسانس فوق لیسانس و دکتری انجام میگیرد.

مدت تحصیل در مقطع کارشناسی 4 سال یا 8 ترم تحصیلی است که کمتر از 7 ترم امکان‌پذیر نیست. تحصیل مدرک کارشناسی حدود 122 ساعت در دانشکده علوم و ادبیات و اقتصاد و علوم اداری، حدود 151 ساعت در دانشکده مهندسی، حدود 172 ساعت در مهندسی معماری و حدود 166ساعت در رشته‌های پزشکی و داروسازی است. مدت تحصیل در دانشکده‌ها ی ادبیات و اقتصاد و علوم و بهداشت عمومی‌ نباید بیشتر از 6 سال و در رشته‌های مهندسی و داروسازی نیز نباید بیش از 7 سال طول بکشد.

  • هر ترم تحصیلی حدود 16 هفته است. مدت ترم تابستانی نیز 8هفته است[۲۸].
  • هرترم حدود 18 واحد دروس اختصاصی و 6 واحد دروس عمومی‌ است[۲۹].
  • مدت تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد دو سال یا 4 ترم تحصیلی است. حدود 24 واحد درس و 6 واحد پایان نامه است[۳۰].
  • متقاضیان شرکت در مقطع کارشناسی ارشد باید کارشناسی را با میانگین خوب گذرانده باشند[۳۱].
  • هرترم تحصیلی نباید بیشتر از 12 واحد و کمتر از 6 واحد باشد. ترم تابستانی نیز نباید بیشتر از 9 واحد و کمتر از 3 واحد باشد. دانشجو باید در تمامی‌کنفرانس‌ها و همایش‌ها شرکت کند. نمره قبولی در کارشناسی ارشد (70 درصد) است. دانشجو نباید بیش از 20 درصد از ساعت‌های مقرر را غیبت کند[۳۲].
  • دانشجوی دکتری باید 27 واحد از مواد درسی خود را با موفقیت بگذراند.
  • امتحانی به زبان انگلیسی هم برگزار می‌شود که سطح آن آیلتس یا تافل است.
  • مدت تحصیل در مقطع دکتری 36 ماه (3 سال) است که می‌تواند حداکثر تا 60 ماه طول بکشد[۳۳].
  • متقاضیان شرکت در مقطع دکتری حتما باید مدرک کارشناسی ارشد را با امتیاز خیلی خوب دریافت کرده باشند[۳۴].

تحصیلات غیر دانشگاهی پس از دوره متوسطه (بخش فنی - حرفه‌ای)

تحصیلات غیر دانشگاهی و حرفه‌ای در کالج‌های محلی ارائه می‌شود و تمامی‌کسانی که دارای هر نوع گواهی اتمام آموزش متوسطه سراسری هستند می‌توانند در آن شرکت نمایند. برنامه درسی دو یا سه ساله شامل حوزه‌های متنوعی از قبیل هنر، علوم، مدیریت، اداره اقتصادی و مهندسی است. از سال 1997، تمامی‌کالج‌های محلی تحت نظارت دانشگاه کاربردی البلقاء می‌باشند. دانشجویان در پایان دوره دو یا سه ساله موظف به گذراندن آزمون جامع هستند به دانشجویانی که‌این امتحان را با موفقیت پشت سر می‌گذارند مدرک دیپلم / فوق دیپلم اعطا می‌شود[۳۵].

تربیت معلم تربیت معلم‌های مدارس پیش دبستانی و دبستانی

مدرسان مقاطع ابتدایی باید دارای مدرک کارشناسی باشند. مدرسان مقطع متوسطه باید دارای مدرک کارشناسی و مدرک آموزش عالی یک ساله باشند. اساتید مقطع آموزش عالی باید دارای مدرک دکتری (PhD) باشند، اما در برخی موارد داشتن مدرک فوق لیسانس نیز کفایت می‌کند.

آموزش عالی از راه دور

این نوع آموزش در واحد تازه تاسیس دانشگاه آزاد عرب ارائه می‌شود.

آموزش عالی مادام العمر

آموزش مادام العمر در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی، کالج‌های محلی دولتی و خصوصی، موسسه اداره دولتی اردن، مرکز جغرافیای اردن و انجمن علوم پادشاهی و دیگر موسسات ارائه می‌شود. رشته‌هایی که تدریس می‌شود شامل مهندسی، صنایع، کشاورزی، زبان‌های خارجی، علوم کامپیوتر، مطالعات منشی گری، تربیت بدنی و دیگر رشته‌هایی است که برای نیازهای داخلی اردن مفید است. این دوره‌ها معمولا از یک هفته تا شش ماه طول می‌کشد و به دانشجویان در پایان دوره گواهی قبولی اعطا می‌شود. شرایط لازم با توجه به رشته ارائه شده و سطح آن متغیر است. برخی از این رشته‌ها برای حرفه‌هایی خاص طراحی شده که در آن صورت کسب تجارب حرفه‌ای در رشته مربوطه برای گذراندن دوره‌ها الزامی‌است[۳۶].

نیز نگاه کنید به

آموزش عالی کانادا؛ آموزش عالی روسیه؛ آموزش عالی افغانستان؛ آموزش عالی تونس؛ آموزش عالی ژاپن؛ آموزش عالی کوبا؛ آموزش عالی لبنان؛ آموزش عالی مصر؛ آموزش عالی در چین؛ آموزش عالی سنگال؛ آموزش عالی فرانسه؛ آموزش عالی مالی؛ آموزش عالی سودان؛ آموزش عالی ساحل عاج؛ آموزش عالی زیمبابوه؛ آموزش عالی اوکراین؛ آموزش عالی اسپانیا؛ آموزش عالی اتیوپی؛ آموزش عالی سیرالئون؛ آموزش عالی قطر؛ آموزش عالی قزاقستان؛ آموزش عالی بنگلادش؛ آموزش عالی تاجیکستان؛ آموزش عالی سریلانکا؛ آموزش عالی در آرژانتین؛ آموزش عالی تایلند

کتابشناسی

  1. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 5
  2. .التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 5
  3. .التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۶
  4. .التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۱۴۲
  5. .التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۱۴۴
  6. .التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۱۴۹-۱۴۸
  7. .التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۲۴
  8. .التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۲۴
  9. .التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۲۵
  10. Year Book 2013, Department of statistics, p. 163
  11. Year Book 2013, Department of statistics, p. 169
  12. Year Book 2013, Department of statistics, p. 171
  13. خبرگزاری فارس ۸۸/۱۲/۱۷
  14. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 153
  15. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص ۱۴۱
  16. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 6 و 7
  17. Year Book 2013, Department of statistics, p. 163
  18. Year Book 2013, Department of statistics, p. 166
  19. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 7
  20. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 26
  21. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 27
  22. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 28
  23. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 32
  24. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 35
  25. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 36
  26. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 36
  27. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 23
  28. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 57
  29. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 58
  30. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 61
  31. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 25
  32. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 62
  33. التل احمد یوسف(1998)، التعلیم العالی فی الاردن، منشورات لجنة تاریخ الأردن، ص 63
  34. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 25
  35. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 24
  36. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین‌الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص 26