نظام فرهنگی اوکراین

تلاش‌های دولت اوکراین درزمینه توسعه فرهنگ اوکراینی در درون جامعه اوکراین و حتی شناساندن ویژگی‌های این فرهنگ در خارج از اوکراین نشان می‌دهد اوکراینی‌ها به نقش فعالیت‌های فرهنگی در زنده نگه داشتن فرهنگ اوکراینی واقف هستند دولت اوکراین با وجود محدویت منابع مالی برنامه‌ها و فعالیت‌های گسترده ای همچون حمایت از موسسات فرهنگی مانند آکادمی‌های هنر، آکادمی‌های تئاتر و موسیقی، کتابخانه‌ها، خانه‌های فرهنگ، موزه‌ها، آرشیو‌ها را برای ارتقای سطح فرهنگ در جامعه اوکراین بکار گرفته است . جذب بیش از 20 میلیون توریست از سراسر جهان و تبدیل اوکراین به هفتمین مقصد توریستی در اروپا یکی از مهم‌ترین اقدامات اوکراین در استفاده از ظرفیت‌های این کشور برای شناساندن فرهنگ این کشور می باشد.

سیاست گذاری فرهنگی اوکراین

بر اساس مجموعه قوانین مصوب اوکراین در سال 2011  سیاست‌های فرهنگی دولت اوکراین اهداف ذیل را دنبال می کند:

• تصدیق و تایید فرهنگ به عنوان یکی از فاکتورهای مهم در بیان عقاید مردم اوکراین، همه بومیان و اقلیت‌های ملی؛
• مشارکت برای ایجاد یک فضای فرهنگی کامل و تلاش برای حفظ تمامیت فرهنگی اوکراین؛
• حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی بعنوان یکی از بنیادهای فرهنگ ملی و تلاش برای توسعه فرهنگی؛
• تلاش برای تقویت عقاید انسانی و اصول والای اخلاقی در زندگی اجتماعی؛
• فراهم ساختن آزادی برای خلاقیت، حفظ حقوق معنوی، کپی رایت و رعایت حقوق همجواری؛
• تضمین حقوق مدنی در فرهنگ؛

• ایجاد شرایط برای توسعه خلاقیت‌های فردی،افزایش سطح فرهنگ،آموزش شهروندان، آموزش فرهنگی برای کودکان وجوانان،توسعه برنامه‌های آموزشی از طریق موزه‌ها،گالری‌ها و غیره،توجه به نیازهای فرهنگی تمام مردم اوکراین و اقلیت‌های ملی،توسعه موسسات فرهنگی صرف نظر از نوع مالکیت آن‌ها،جذب سرمایه گذاری برای اقدامات فرهنگی و هدایایی که طبق قانون می توان برای امور فرهنگی دریافت کرد؛

• پشتیبانی از انجمن‌های حرفه ای و سازمان‌های اجتماعی – فرهنگی، تولید محصولات فرهنگی بومی(ملی) به زبان اوکراینی و بکارگیری زبان اوکراینی در سراسر سرزمین اوکراین، دسترسی شهروندان به محصولات فرهنگی؛

• هدف گذاری آموزش کودکان و جوانان به عنوان یکی از اولویت‌های توسعه فرهنگی اوکراین؛
• تضمین و پشتیبانی از شبکه موسسات آموزشی و تاسیسات فرهنگی - آموزشی؛
• حمایت از فعالیت‌های فرهنگی که در رابطه با تولید و توزیع محصولات چاپی و الکترونیک، محصولات سمعی و بصری،توسعه تکنولوژهای کامپیوتری فعالیت می کنند؛
• افزایش سطح فرهنگ ملی اوکراین در همه جنبه‌هایی که در خارج از اوکراین و فرهنگ جهانی دستاوردهایی داشته است؛
• حمایت از تولید کنندگان فرهنگی اوکراین؛
• حمایت از گسترش فرهنگ زندگی به شیوه اوکراینی در همه سراسر جهان؛
• حمایت از فرهنگ منطقه ای و افزایش اهمیت اداب و رسوم تاریخی موجود در شهرها مختلف اوکراین؛
• توسعه همکاری‌های فرهنگی بین المللی؛
• ایجاد مرکزی برای حمایت از مستندات ارزش‌های فرهنگی و مستندات میراث فرهنگی.

سیاست‌های استخدامی دولت اوکراین در بخش فرهنگ

در سال 2010، مجموع 210هزار نفر در موسسات و سازمان‌های فرهنگی اوکراین مشغول به کار بودند. بسیاری از کارکنان فرهنگی در موسساتی کار می کنند که ازنظر مالی به بوجه محلی وابسته هستند.در مورد صنایع فرهنگی که به بخش خصوصی تعلق دارند هیچ اطلاعات در زمینه قوانین استخدامی وجود ندارد.

مشکلات عمده ای که در رابطه با فعالیت و استخدام کارکنان بخش فرهنگ اوکراین وجود دارد به شرح ذیل می باشد:

• افزایش حقوق کارکنان بخش فرهنگ؛
• فراهم ساختن برنامه‌های آموزشی برای کسب مهارت‌های جدید؛
• افزایش پرستیژ کارکنان بخش فرهنگ؛
• کاهش مالیات خصوصاً برای سازمان‌ها و هنرمندان مستقل.

نهادها و سازمان‌های فرهنگی اوکراین

نقش نهادهای عمومی در زیرساخت‌های فرهنگی اوکراین

در طول سالیان گذشته قوانین متعددی از سوی دولت‌های حاکم بر اوکراین به تصویب رسیده است که تغییراتی را در کارکرد نهادها و حوزه‌های مختلف فرهنگی بوجود آورده است که می توان به قوانینی همچون قانون خصوصی سازی حوزه فرهنگ عمومی در سال 1992، قانون خودگردانی نهادهای محلی وابسته به دولت درسال1997، قانون اتحادیه هنرمندان حرفه‌‎ای سال1997، قانون بنیادهای خیریه سال1997، قانون ادارت محلی سال1999، قانون بودجه و مالیات اوکراین سال 2010 و همچنین فرمان ریاست جمهوری برای توسعه هنر سال 1994 اشاره کرد. هدف اصلی اصلاحیه ها و قوانینی که درجامعه اوکراین در مورد ساختارهایی فرهنگی انجام می گیرد، تمرکززدایی در بخش وظایف فرهنگی و واگذاری بخش عمده ای  ازاین مسئولیت‌ها به ادارات محلی و حتی انتقال آن‌ها به بخش خصوصی و حتی سازمان‌های غیر دولتی است. بخش خصوصی و غیردولتی نوظهور در حوزه فرهنگ عمومی اوکراین(گالری‌ها، مراکز طراحی،انتشارات و رسانه ها) هیچ گونه نفوذی در فرهنگ عمومی اوکراین ندارند و تا این اواخر با استقلال نسبی از دولت تنها سیاست‌های فرهنگی دولت را اجراء می کردند. تقویت سازمان‌های فرهنگی خصوصی و غیر دولتی و افزایش  پذیرش نقش مهم انها از سوی دولت می تواند این امید را دوباره ایجاد کند که این نهادها در آینده بتوانند بخشی از وظایف فرهنگی جامعه را به عهده بگیرند.اقدامات جدید در راستای ایجاد مراکز فرهنگی در بخش‌های صنعتی یا شبکه‌هایی از سازمان‌های غیردولتی و فرهنگ عمومی می توانند در سطح محلی از حمایت و پشتیبانی برخوردار گردند

جدول شماره 1. نهادهای فرهنگی که از نظر مالی از حمایت عمومی برخوردار هستند(سال 2010)

حوزه فرهنگی	موسسات فرهنگی	تعداد
میراث فرهنگی	اماکنی شناسایی شده بعنوان میراث فرهنگی	63
	موزه ها	499
	آرشیوها	709
هنرهای دیداری	گالری‌های هنر عمومی/تالارهای نمایش	-
	آکادمی‌های هنر(دانشگاه ها)	64
هنرهای نمایشی	ارکستر سمفونیک	77
	مدارس هنر وموسیقی	1474
	آکادمی‌های تئاتر و موسیقی (دانشگاه ها)	5
	تئاترهای نمایشی	136
	خانه‌های تئاتر، موسیقی و اپرا	29
	شرکتهای باله و رقص	6
کتاب و کتابخانه ها	کتابخانه ها	20100
دیداری – شنیداری	سازمان‌های پخش محصولات دیداری شنیداری	1623
میان رشته ای	خانه‌های فرهنگ / مراکز فرهنگی – اجتماعی	18700

وضعیت و مشارکت موسسات و نهادهای فرهنگی

موسسات فرهنگی در اوکراین در صورتی که عنوان (ملی) از سوی دولت به آن‌ها داده شده باشد از حمایت مالی حکومت مرکزی و همچنین از شرایط خاص و مطلوبی برخوردار هستند . از سال 1992 تا1994 تصمیم به دادن این عنوان برای سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی حق ویژه ریاست جمهوری بود که وی از طریق وزرای کابینه چنین عنوانی را برای سازمان‌های مربوطه اعطاء می کرد.در سال 1994 این حق تنها به شخص رئیس جمهور داده شد.برخی از مهم‌ترین موسسات و نهادهای مهم اوکراین عبارتند از:

• آکادمی ملی تئاتر شفچنکو؛
• آکادمی ملی تئاتر فرانکو؛
• آکادمی ملی تئاتر اوکراینی - روسی؛
• جامعه ارکستر سمفونی ملی؛
• ارکستر ملی فولکلوریک.

نهادهای فرهنگی اوکراین در مقیاس ملی، ناحیه ای و محلی برخی برنامه ها و فعالیت‌های مشارکت جویانه ای را با نهادها و بنیاد‌های فرهنگی بین المللی  از قبیل بنیاد سورس،بنیاد فرهنگی اروپا،شورای انگلیسی اوکراین،مرکز فرهنگی فرانسوی‌ها،موسسه لهستانی‌ها،موسسه سوئدی‌ها و برخی نهادهای دیگر در چند سال اخیر به انجام رسانده اند. فعالیت‌های فرهنگی انجام گرفته توسط این نهادهای بین المللی، سازمان‌های فرهنگی غیردولتی و حتی در برخی موارد بخش خصوصی و جوامع فرهنگی اوکراین را برای مشارکت درحمایت از پروژه‌های فرهنگی در سطح محلی و مرکزی تشویق می کنند.مهم‌ترین مثالی که در این زمینه می توان به آن اشاره کرد فستیوال بین المللی سالانه فیلم (ملودیست)است که توسط مجموعه ای از این نهادها حمایت می شود.

در سال 2007 وزارت دوباره تاسیس شده فرهنگ و توریسم اوکراین روابط و مشارکت خود را با سازمان‌های خصوصی و نهادهای غیردولتی توسعه داد و به توصیه ها و راهکارهای کارشناسان بین المللی را دراین خصوص چراغ راه خود قرار داد.

در سال 2007 وزارت فرهنگ اوکراین یاداشت تفاهمی را با یک شرکت خصوصی ساختمان سازی بنام پلنیتا - باد امضاء کرد که هدف از ان بهبود فضای فرهنگی و هنری بر اساس اصول اروپایی بود. موفقیت اوکراین در دوسالانه و نیز نتیجه  همکاری بین وزارت فرهنگ و بنیاد هنری پینچوک به شمار می رود. مرکز هنری پینچوک یک مرکز بین المللی  برای هنر معاصر قرن بیست و یکم به شمار می رود. این مرز به عنوان ی سکوی باز برای هنرمندان، کارهای هنری و جامعه به شمار می رود.هدف معین شده این مرکز ترکیب  و به هم بافتن محصولات، مجموعه ها و نمایش‌های جدید، پلی بین هویت ملی و چالش‌های بین المللی ایجاد کند .این یک فرصت ایده آل می باشد که در آن شاهکارهایی که بوسیله هنرمندان برجسته برای انعکاس پیچیدگی‌های جهان خلق گشته اند به یک شکل نو و بی نظیر تبدیل شوند. این مرکز محدوده کارش را تعریف می کند و به سوی خلق یک هویت واحد در رسیدن به اهداف حوزه‌های فعالیتش حرکت می کند که این حوزه ها عبارتند از: کلکسیون ها، نمایشگاه ها، ارتباطات، آموزش، انتشارات و تحقیقات.

در سال 2007 وزارت فرهنگ اوکراین قراردادی را با یک مرکز غیردولتی توسعه بنام دموکراسی از معبر فرهنگ  جهت مشارکت در فعالیت‌های بین المللی و پروژه‌های تربیتی به امضاء رساند. انجمن هنری دزیگا مجموعه ای از هنرمندان، شخصیت‌های ملی و تجار  هستند که توسط انواع گوناگون پروژه‌ها و هنرمندان فرهنگی در قالب باشگاه، فستیوال و غیره دور هم گرد آمده اند. این انجمن درسال 1993 تاسیس شد و نمایندگی‌های انجمن دانشجویان را متحد کرد. یکی دیگر از گروه‌های مدنی گروهی بنام«کی یف فدیمی را حفظ کن» میباشد این گروه در سال 2007 در واکنش به تفکر برخی از مقامات حکومتی برای تخریب معماری قدیم شهر کی یف برای کسب منافع سودجویانه تشکیل شد.

یکی از الویت‌های اصلی دولت اوکراین در زمینه فرهنگی افزایش یکپارچگی این کشور با فرهنگ جهانی و علی الخصوص اروپایی جهت ارایه تصویر مثبت  از اوکراین و همچنین همکاری با سازمان‌های بین المللی در زمینه فرهنگی می باشد. این الویت در برنامه‌های فرهنگی اوکراین خصوصا در برنامه توسعه فرهنگی اوکراین در سال‌های 2013-2009 و همچنین در متن قوانین فرهنگی اوکراین گنجانده شده است.در ماده 3 این قانون آمده است افزایش سطح فرهنگ ملی اوکراین در همه زمینه ها و خصوصا تلاش در تحقق فرهنگ جهانی از الویت‌ها به شمار می رود.این کشور زمینه مبادلات فرهنگی درسطح بین المللی و همچنین همکاری بین موسسات فرهنگی و کارگروه‌های فرهنگی اوکراین  را با شرکای مورد نظر فراهم می سازد.

از جمله لوازم مختلفی که برای رسیدن به این اهداف مورد استفاده قرار می گیرد می توان به شرکت و سازماندهی فستیوال‌های بین المللی،سمینارها و تورهای فرهنگی و دیگر موارد اشاره کرد که اگر بخواهیم به نمونه‌هایی از این فعالیت‌ها اشاره کنیم می توانیم به مواردی همچون «فستیوال بین المللی هنر تراونوی کی یف»،فستیوال بین المللی فرهنگ قرون وسطی با عنوان«شمشیر قلعه لوتسک»،فستیوال بین المللی«ملپومسن توریا»،فستیوال بین المللی «ملودیست»، «روز فرهنگی بهار فرانسوی در اوکراین»، «فستیوال چند فرهنگی مالیچینا» و «گوگول فست» و غیره اشاره کرد.

همکاری‌های فراوانی بین سازمان‌های دولتی و غیردولتی اوکراین با کشورهای اروپایی وجود دارد که این همکاری‌ها از پروژه‌های تحقیقی و پژوهشی و سیاستگذاری مانند دستور جلسه 21 برای فرهنگ، «شهرهای فرهنگی»، «اتوبوس اروپایی»، «کاروان بین فرهنگی»، «شهرهای خلاق»، شبکه فرهنگی  گرفته تا پروژه‌های هنری و مبادلات فرهنگی را شامل می شود.

در سال‌های اخیر دولت اوکراین بیش از 80 توافقنامه دو طرفه بین با دولت‌ها و وزارتخانه‌های کشورهای مختلف به امضاء رسانده است.همکاری‌های فرهنگی این کشور در حال توسعه است و با بیش از 58 کشور روابط فرهنگی برقرار شده است در سال 2010 برخی قرار دادهایی که به امضاء رسید عبارتند از: قرارداد بین وزاری اوکراین و بلاروس جهت همکاری در زمینه میراث فرهنگی،قرارداد بین وزارت فرهنگ روسیه و اوکراین،وزارت فرهنگ اوکراین و سوریه و همچنین چهار قرارداد فرهنگی بین اوکراین وکشورهای مالت، پرتغال، جمهوری چک و مونتونگرو منعقد گردید.

وزارت فرهنگ اوکراین در بیش از 30کمیته بین دولتی فرهنگی شرکت جست. امروزه اوکراین وظیفه اصلی خود را تقویت استانداردها و ارزش‌های اروپایی در زمینه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که شامل فرهنگ و میراث می باشد، قرار داده است. اوکراین تنها کشور بیرون اتحادیه اروپا به شمار می رود که روز اروپا در این کشور جشن گرفته می شود. در سال 2010 وزارت فرهنگ اوکراین با همکاری موسسات دولتی در برخی مراسم‌های فرهنگی شرکت جست در بین آن‌ها می توان به نمایشگاه عکس به مناسبت شصت و پنجمین سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم در مراکز اطلاعات و فرهنگ در کشور مولداوی، قزاقستان، روسیه و بلاروس، فستیوال هنری بازار اسلاوییافسکی در بلاروس، روز فرهنگ اوکراین در چین، روز بلاروس در در اوکراین و سمینارهای بین المللی نقش جوامع  و نهادهای مذهبی در مدیریت میراث فرهنگی جهان اشاره کرد.  

جایگاه فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی در سیاست خارجی اوکراین

بازیگران دولتی و دیپلماسی فرهنگی

در سال‌های اخیر مسئولیت‌ها و وظایف همکاری‌های فرهنگی بین المللی به شرح ذیل در بین نهادهای مختلف توزیع شده است.

• وزارت فرهنگ: امور فرهنگی در زمینه مبادلات فرهنگی، میراث فرهنگی، پراکندگی جمعیتی، اقلیت ها، ارزش‌های فرهنگی، گردشگری و گفتگوهای بین فرهنگی؛
• وزارت امور خارجه: افزایش روابط فرهنگی وهدایت برنامه‌های چند فرهنگی بین المللی؛
• کمیته دولتی اطلاعات، رادیو و تلویزیون( رسانه ها، تلویزیون، کتاب و تبلیغات)؛
• وزارت آموزش، علو م،جوانان و ورزش: فرهنگ دانش آموزان، فرهنگ جوانان و ورزش.

موسسات و آژانس‌های فرهنگی بین المللی با توسعه گفتگوی فرهنگی و حمایت از هنرمندان اوکراینی از طریق پروژه‌های فرهنگی نقش مهمی در اوکراین بازی می کنند. در کنار فعالیت‌های فرهنگی (همچون کنسرت‌ها، نمایشگاه‌ها و هفته‌های فیلم) شورای انگلیسی، موسسه سوئدی، مرکز فرهنگی فرانسوی، موسسه لهستانی از ترجمه بولتن ها و کاتالوگ‌ها و برگزاری دوره‌های آموزش مدیریت هنر حمایت می کنند.

مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در حوزه آموزش فرهنگ در اوکراین عبارتند از:

• چاپ آثار سیاست فرهنگی و مدیریت هنری توسط شورای انگلیسی، مرکز توسعه دموکراسی از معبر فرهنگ، موسسه لهستانی‌ها و بنیاد رنسانس؛
• کلاس‌های آموزشی با حضور کارشناسان و متخصصان بومی و بین المللی که توسط سازمان دموکراسی از معبر فرهنگ و بنیاد فرهنگی سوئیس در اوکراین و وزارت فرهنگ اوکراین سازماندهی شده بود.

در سال 2010 مرکز مدیریت فرهنگی در لووف اقدام به ایجاد شبکه فرهنگ اوکراین کرد که این پروزه خلق یک سیاست فرهنگی واحد در مقیاس محلی، ناحیه ای و ملی اوکراین را دنبال می کرد و از دو جزء آموزش و سازماندهی بخش مستقل و حوزه خودگردان دولتی تشکیل می شد. شهرهایی که در این برنامه همکاری می کردند عبارتند از کی یف، دانتسک، خارکیف، اودسا، لووف، خرسون، ایوانو - فرانکیوسک.

عناصر تاثیرگذار خارجی در فرهنگ جامعه اوکراین

برنامه ها و بازیگران بین المللی و اروپایی

در یازدهم می سال 2007 شورای اروپا گزارش ملی اوکراین در حوزه فرهنگی این کشور را به تصویب رساند. تصویب این امر نه تنها ایجاد یک ساختار جدید در سیاست فرهنگی اوکراین بوسیله متخصصان اروپایی را مجاز می کرد بلکه حتی شرکت فعال در برنامه ها و پروزه‌های مختلف اروپایی را نیز موجب می گشت. در این رابطه دو برنامه شورای اروپا [Council of Europe] که کی یف و شهرهای بین فرهنگی در آن لحاظ شده بودند اوکراین را نیز در برمی گرفت. برنامه  شهرهای بین فرهنگی که 11 شهر از 45 شهر اروپایی که از زمینه مطالعات چند فرهنگی برخوردار بودند اوکراین را نیز دربر می گرفت و شهر اوکراینی ملیتوپل برای این برنامه انتخاب شد. در طول سال 2009 این شهر اوکراینی در تورها، کنفرانس ها و میتینگ‌های رسمی و بین المللی مختلف شرکت کرد و همچنین به عنوان شهر میزبان جهت تور مطالعاتی برای شهرهای اروپایی در ژوئن سال 2009 انتخاب شد.

کتاب و کتابخانه در اوکراین

طی 10 سال اخیر تعداد کتابخانه‌های عمومی کاهش یافته است و تعداد آن‌ها از 20700 در سال 2000 به 20100 در سال 2009 رسیده است.تعداد کتابخانه‌های تحت نظر وزارت فرهنگ اوکراین نیز از 19006 کتابخانه در سال 2000 به 18249 کتابخانه در سال 2010 کاهش یافته است.  دلیل اصلی  کاهش کتابخانه ها،مشکلات مالی بوجود آمده در جامعه اوکراین است که موجب گشته کتابخانه ها در حفظ اموال و داریی‌های خود و همچنین خریداری کتاب‌های تازه منتشره شده ناتوان شوند. طبق گزارش کانون کتاب اوکراین در حال حاضر متوسط تیراژ کتاب‌های جدید 2000 نسخه است، بنابراین کتاب‌های که اخیرا تالیف گشته اند درسطح محلی و خصوصا کتابخانه‌های روستایی قابل دسترس نمی باشند.طبق گزارش وزارت علوم اوکراین در سه سال اخیر به دو دلیل وضعیت مالی و اقتصادی و همچنین کاهش جمعیت اوکراین، تعداد کتابخانه‌های عمومی در اوکراین با کاهش همراه بوده است.

جدول شماره 2. وضعیت کتابخانه ها در اوکراین از سال 2007 تا 2010

سال	2007	2008	2009	2010
تعداد کتابخانه‌های تحت نظر وزارت فرهنگ	18452	18401	18349	18249
تعداد کارکنان	37716	34927	34940	34991
کتابخانه‌های مجهز به اینترنت		2433	3346	3991

علی رغم کاهش کتابخانه‌ها و کانون‌های محلی در اوکراین، تعداد تئاترهای حرفه ای، کنسرت ها و موزه ها در دهه اخیر در این کشور با افزایش روبرو بوده است. با وجود این افزایش، در مقابل تعداد تماشاچیان یا کاهش داشته اند و یا به دلیل افزایش قیمت بلیط به همان نسبت باقی مانده اند.

جدول شماره 3. شاخص‌های مشارکت فعالیت‌های فرهنگی در اوکراین از سال 1996 تا 2009

سال	1996	2000	2002	2005	2006	2007	2008	2009
تعداد تئاترهای تخصصی	130	131	131	135	137	138	138	136
تعدادتماشاچیان(میلیون)	6/9	5/7	6/2	6/2	6/2	6/6	7	6/2
تعداد سازمان‌های برگزارکننده کنسرت	53	61	67	78	81	79	77	77
تعداد تماشاچیان (میلیون)	4/8	3/8	6/6	4/4	4/1	4/2	4	3/8
تعداد موزه ها	324	378	376	437	445	458	478	499
تعداد بازدیدکنندگان موزه ها(میلیون)	16/5	16	17/5	18/9	20/2	21/1	21/9	20/8
تعدا سینماها(هزار)	13/3	6/9	5/3	3/3	2/3	3	2/4	2/2
تعداد بلیط فروخته شده در سینما(میلیون)	14	6	9	10	12	18	11	11
تعداد کتابخانه‌های عمومی(هزار)	23/3	20/7	20/4	19/8	19/8	20/8	20/6	20/1
تعداد کتاب‌های موجود در کتابخانه ها(میلیون)	364	343	339	330	324	345	352	338
تعداد عناوین کتاب‌ها	6064	7749	12444	15720	15867	17987	24040	22491

افزایش بازدیدکنندگان موزها حاکی از این حقیقت است که تعدادی از موزه ها در سطح شهری، ناحیه ای و ملی با سیاست‌های جدید به صورت توسعه یافته و مدرن  درآمدند که همین اقدام موجب جذب بازدیدکنندگان بیشتری در این موزه ها شد.

در یکم ژانویه سال 2010 کانون کتاب اوکراین اعلام کرد تعداد 17265 عنوان کتاب و جزوه با تیراژ 33930200 نسخه را به ثبت رسانده است که این تعداد به ترتیب 1/87 و8/78 درصد میزان اعلام شده برای سال 2009 می باشد.  چاپ  کتاب در سال‌های اخیر با کاهش روبرو بوده است بطوریکه مجموع تعداد کتاب‌های چاپ شده در سال 2008، 58158000، درسال 2009، 48514000 و در سال 2010 به زیر 40 میلیون کاهش یافته است.

جدول شماره 4. اطلاعات کلی در مورد تعداد کتاب‌های چاپ شده در اوکراین (سال‌های 2009و 2010)

محصول	2009		2010
	تعداد عناوین	تیراژ	تعداد عناوین	نسبت به 2008(درصد)	تیراز	نسبت به 2008(درصد)
کتاب و کتابچه	22491	48514400	17265	1/87	33930200	8/78
زبان اوکراینی	14797	27527000	11212	86	16899400	1/70
زبان روسی	5732	18622700	4462	6/87	15125100

سال	متوسط تعداد نسخه‌های موجود برای هر اوکراینی	متوسط تعداد کتاب برای هر اوکراینی
2000	5/6	0/9
2001	4/7	1
2002	3/8	1
2003	2/9	0/8
2004	3/6	1/1
2005	3/4	1/15
2006	3/4	1/16
2007	3/1	1/21
2008	2/4	1/26
2009	2/2	1/05
2010	2	0/74

جدول شماره 5. مطالعه شهروندان اوکراینی: درصد مراجعه به کتابفروشی ها

سال	یک بار در روز	یک بار در هفته	یک بار در ماه	یک یا چند بار در طول سال	بدون مراجعه به کتابفروشی
1994	1	10	16	9	64
1997	1	6	14	11	68
2000	1	5	10	12	72

  جدول شماره 6. میزان گرایش اوکراینی ها به فعالیت‌های فرهنگی بین سال‌های 2000 تا 2005

نوع فعالیت فرهنگی	2000	2001	2002	2003	2004	2005
گردش و مسافرت	1/7	1/7	1/1	0/8	0/4	1/3
سینما	1/4	2/5	2	1/8	2/7	3/4
تئاتر،کنسرت،موزه و نمایشگاه	¼	3/4	3/7	1/9	2/2	2/9
کتابخانه	5/9	6/5	5/8	5/8	4/9	5/5
دوره‌های آموزشی و مطالعه	2	1/7	1/6	0/9	1/6	1/3
کامپیوتر	5/4	8/4	5/3	7/6	7/4	10/8
تلویزیون	86/5	87	5/76	89/7	83/3	86/4

صنعت گردشگری اوکراین

اوکراین سالانه بطور میانگین بیش از 20میلیون توریست را از سراسر جهان برای بازدید از جذابیت‌های این کشور جذب می کند.جهانگرادانی که مقصدشان اوکراین می باشد اکثرا از کشورهای اروپای شرقی، اروپای غربی(6/3 میلیون نفر)، ایالات متحده و کانادا می باشند. این کشور هشتمین مقصد مهم توریستی در اروپا می باشد. کوهستان‌های اوکراین بخصوص رشته کوه‌های کارپاتیان شرایط خوبی برای بازی‌هایی همچون اسکی، هاکی، ماهیگیری و شکار دارد. سواحل دریای سیاه یکی از مشهورترین نقاط جذاب برای توریست‌های که در فصل تابستان به کشور سفر می کنند به شمار می رود. تاکستان‌های اوکراین، خرابه‌های قلعه‌های باستانی، پارک‌های تاریخی، کلیساهای ارتدوکس و کاتولیک و همچنین چندین مسجد و کنیسه‌های یهودیان از جمله جذابیت‌های این کشور برای توریست‌ها به شمار می رود.

کی یف، پایتخت اوکراین با دارا بودن ساختمان‌های بی همتایی همچون کلیسای جامع و بلوارهای پهن در نوع خود بی نظیر است. شهرهای دیگری همچون بندر اودسا و شهر قدیمی لووف درغرب این کشور از جمله مناطق دیدنی این کشور به شمار می رود. بطور کلی صنعت توریسم اوکراین به عنوان یک صنعت کمتر توسعه یافته به حساب می آید ولی نقش مهمی در حمایت از اقتصاد اوکراین را به عهده دارد. اوکراین نسبت به دیگر کشورهای اروپایی از مزایایی همچون قیمت پایین تر، ویزای رایگان برای بسیاری از کشورهای اروپایی، روسیه و آمریکای شمالی از شرایط مطلوب‌تری برای مسافرت برخوردار است. از سال 2005 شهروندان اتحادیه اروپا، افتا، ایالات متحده، ژاپن و کره جنوبی که برای مقاصد توریستی به اوکراین سفر می کنند نیازی به اخذ ویزا ندارند همچنین بجز ترکمنستان تمام کشورهای عضو سی ای اس و روسیه نیز از گرفتن ویزا معاف هستند.

شهرهای توریستی اوکراین

کی یف

پایتخت تاریخی دولت روس – کی یف و اوکراین مدرن امروزی بر روی رود دنیپر بنا گشته است. کلیساهای باستانی، بلوارهای پهن، چشم انداز‌های زیبا و تنوع امکانات فرهنگی این شهر را برای مسافرنش جذاب ساخته است.

لووف

این شهردر غرب اوکراین است، شهرهای قدیمی قرون وسطی و معماری بی همتا که از معماری لهستانی‌ها و اتریشی ها تاثیر پذیرفته است از جذابیتهای این شهر است. به طور کلی این شهر مقصد توریست‌هایی است که با نگاه فرهنگی و معماری به اوکراین می روند.

اودسا

شهر بندری در سواحل دریای سیاه که فرهنگ موجود در آن از  فرهنگ‌های مختلف یهودی، ارمنی، کریمه، روسی و یونانی که با فرهنگ بومی اوکراین مخلوط شده است تشکیل شده است. این شهر بزرگترین مرکز تجاری اوکراین به شمارمی رود.

یالتا

این شهر میزبان کنفرانس صلح یالتا بعد از جنگ جهانی دوم بود و بلحاظ ساختمان‌های بجامانده از آن زمان دارای جاذبه‌های توریستی زیادی است.

سواستوپل

سواستوپل(Sevastopol)، شهر بندری در کنار سواحل دریای سیاه و شبه جزیره کریمه می باشد.

سیفرپول

سیفرپول(Simferopol)، شهر مرکز جمهوری خودمختار کریمه و  درکنار رود سالیر بنا شده است. این شهر یک مرکز صنعتی، تجاری و حمل ونقل به شمار می رود که که در منطقه حاصلخیز کشاورزی واقع شده است. از دیگر شهرهای دیدنی اوکراین میتوان به چرنیگف(Chernihiv)، خارکیف(Kharkiv)، ایوانو-فرنکیوسک(Ivano- Frankivsk)، ایزماییل(Izmail) و چرنویستی(Chernivtsi) نام برد.

چشم انداز‌های طبیعی

کریمه :دارای آب و هوای استوایی و چشم انداز‌های کوهستانی

 رشته کوه‌های کارپاتیان: مناسب برای بازیهای هاکی و اسکی

گورلا: مرتفع ترین کوه اوکراین و مناسب برای هاکی

سواحل آزوف، دریاچه‌های شاتسک نیز از دیگر جذابیت‌های توریستی اوکراین به شمار می آید.

جدول شماره 7. تعداد توریست‌های خارجی بازدید کننده از اوکراین بین سال‌های 2000 تا 2010

سال	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
تعداد(میلیون نفر)	6/4	9/1	10/5	12/5	15/4	17/6	18/9	23/1	25/4	20/8	21/2

همسایگان غربی اوکراین مانند لهستانی‌ها، اسلواک‌ها، مجارها و حتی بلاروسی ها برای خرید هدایا و محصولات مورد نیاز خود مانند بنزین و مواد غذایی که ارزان‌تر از کشورهای خودشان است به این کشور مسافرت می کنند.

توریسم پزشکی

در طول بیست سال گذشته تعداد زیادی کلینیک دندانپزشکی مدرن که دارای تجهیزات پیشرفته در زمینه دندانسازی و دندانپزشکی و همچنین داروهای بی حس کننده با کیفیت عالی می باشند در اوکراین فعالیت دارند.این کلینیک ها خدمات خود را با بهترین کیفیت به بیماران خود ارائه می دهند. قیمت خدمات دندانپزشکی  در اوکراین بسیار کمتر از کلینک‌های روسی و غربی می باشد و همین امر موجب گشته تعداد زیادی توریست از ایالات متحده، اتحادیه اروپا و روسیه با هدف استفاده از خدمات دندانپزشکی به این کشور مسافرت کنند.  

کنوانسیون‌های فرهنگی اوکراین

وضعیت آزادی تا همین اواخر که سازمان‌های بین المللی از جمله خانه آزادی، برخی کشورهای سابق اتحاد جماهیر شوروی و از جمله اوکراین را در بین کشورهای آزاد طبقه بندی کرد،بهتر بود. با این حال خانه آزادی، در سال 2011  اوکراین را کشوری کاملا آزاد ندانست و سازمان عفو بین الملل نیز با ارسال سیگنال‌هایی وضعیت حقوق بشر در اوکراین سال 2011 را بدتر از قبل گزارش داد.

معاهده‌هایی بین المللی که اوکراین در آن‌ها عضویت دارد:

• معاهده بین المللی حقوق سیاسی و مدنی (International covenant on civil and political rights(ICCPR))؛
• معاهده بین المللی حقوق فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی(International covenant on economic.social and cultural right)؛
• معاهده رفع هرگونه تبعیض برای زنان(Convetion on the elimination of all forms of discrimination against women(CEDAW))؛
• معاهده حقوق کودکان(Convention on the rights of the child(CRC))؛
• معاهده بین المللی رفع هرگونه تبعیض نژادی (International Convetion on the elimination of all forms of racial discrimination)؛
• معاهده مرتبط با وضعیت پناهندگان(Convention relating to the status of refugees).

معاهده‌هایی اروپایی که اوکراین در آن‌ها عضویت دارد:

• معاهده اروپایی حفظ حقوق بشر و آزادی‌های اساسیEuropean convention for the protection of human rights and fundamental freedoms(ECHR)؛
• پیمان حفظ حقوق اقلیت‌های ملی(Framework convention on the protection of national minorities).

برخی از آثاری که در اوکراین توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی  ثبت شده اند شامل کلیسای سنت صوفیا و ساختمان‌های مربوط به راهبان در کی یف – پیچرسکی لاورا(1990) و مجموعه مرکز تاریخی لووف(1998) می باشد.

نیز نگاه کنید به

نظام فرهنگی روسیه؛نظام فرهنگی چین؛نظام فرهنگی تونس؛نظام فرهنگی کوبا؛نظام فرهنگی لبنان؛نظام فرهنگی مصر؛نظام فرهنگی کانادا؛نظام فرهنگی افغانستان؛نظام فرهنگی سودان؛نظام فرهنگی اردن؛نظام فرهنگی ساحل عاج؛نظام فرهنگی مالی؛نظام فرهنگی ژاپن؛نظام فرهنگی تایلند؛نظام فرهنگی آرژانتین؛نظام فرهنگی قطر؛نظام فرهنگی فرانسه؛نظام فرهنگی اسپانیا؛نظام فرهنگی اتیوپی؛نظام فرهنگی سوریه؛نظام فرهنگی سیرالئون؛نظام فرهنگی سنگال؛نظام فرهنگی زیمبابوه