نهاد خانواده قطر
شرایط جامعه قطری بین دو وضعیت سنتی و مدرن در تلاطم قرار دارد و وضعیت فرهنگ و تربیت و آموزش در روند گذار از سنت به مدرنیته قرار دارد.
قوانین مربوط به خانواده
1) خانواده در قانون اساسی قطر
فصل دوم از قانون اساسی قطر به «امور بنیادین و زیرساختهای جامعه» اختصاص دارد. بر اساس اصول هیجدهم تا بیست و پنجم مندرج در این فصل از قانون اساسی قطر تاکید شده است:
- «جامعه قطر بر اساس اصول عدل و احسان، آزادی و مساوات و مکارم اخلاق استوار میباشد.»؛
- «دولت، ضمن پاسداری از اصول جامعه امنیت، ثبات و فرصتهای مساوی را برای هموطنان فراهم میآورد.»؛
- «دولت در راستای تقویت و تحکیم روح وحدت ملی،همبستگی و برادری بین تمامی هموطنان، تلاش مینماید.»؛
- «خانواده، نهاد اصلی جامعه و بر مبنای اصول و ارزشهای دینی، اخلاقی و عشق به میهن استوار میباشد.»؛
- «قانون شیوههای چگونگی حمایت از آن را تنظیم ودر پرتو آن از کیان خانواده حمایت بعمل آورده، پیوندهای آن را تحکیم بخشیده و از مادران،کودکان وسالخوردگان حمایت بعمل میآورد.»؛
- «دولت نسل جوان را مورد عنایت قرار میدهد و از وی در برابر هرگونه عوامل فساد محافظت نموده و از بهره کشی از آنان ممانعت بعمل میآورد و از آنان در برابر بی توجهیهای زشت جسمی، روحی و عقلی مراقبت مینماید و شرایط مناسب را در پرتو تربیت صحیح جهت پرورش استعدادهای آنان در زمینههای مختلف فراهم میآورد.»؛
- «دولت به بهداشت عمومی اهتمام میورزد و وسایل پیشگیری ودرمان بیماریها وانواع بیماریهای واگیردار را براساس قانون فراهم مینماید.»؛
- «دولت به علوم، ادبیات، هنر و میراث فرهنگ ملی عنایت داشته ودر حفظ و توسعه آن مساعدت مینماید و پژوهشهای علمی را مورد تشویق قرار میدهد.»؛
- «آموزش، از زیر ساختهای اصلی توسعه و پیشرفت جامعه بشمار میرود و دولت آنرا مورد توجه و عنایت قـرار داده، و در جهـت توسعـه و گسترش آن تـلاش مـی نماید».
2) نهادهای ذیربط امور خانواده، زنان و کودکان
در راستای تحقق و اجرای اصول قانون اساسی قطر و تحکیم بنیان خانواده در این کشور و بر اساس دستور امیر قطر به شماره 53 سال 1998 عالی ترین نهاد فعال در زمینه امور خانواده، زنان و کودکان در این کشور بنام «شورایعالی امور خانواده» به ریاست شیخه موزه بنت ناصر المسند شکل گرفت.
تشکیلات سازمانی و حوزه و تقویت فعالیت این نهاد متولی امور خانواده بر اساس دستور امیر به شماره 23 سال 2002 مشخص گردید که بر اساس آن یک معاون رئیس با درجه وزیر برای این شورا انتخاب شد.
دیدگاه کلی شورایعالی امور خانواده بر اساس ایجاد و تحکیم و استقرار بنیان خانواده بر اساس فرهنگ و هویت عربی و اسلامی و پیگیری حقوق و مسئولیتهای آن و در راستای حمایت از سلامت روانی و جسمی خانواده و مشارکت فعال آن در ایجاد جامعـه ای پویا همراه با ثبات و رفاه تعریف شده است.
3) رسالت شورایعالی خانواده
- پویایی و تقویت کانون و جایگاه خانواده از طریق مشارکت در روند قانون گذاری و پیشنهادهای قانونی جدید؛
- پیشنهاد و طراحی برنامهها و طرح هایی برای توسعه و تقویت کانون خانواده؛
- تقویت نقش موسسات ملی در ارائه خدمات اساسی در زمینههای اجتماعی و اقتصادی و آموزشی و بهداشتی و فرهنگی و رسانه ای و محیط زیستی برای افزایش سطح خدمات مطلوب در راستای طرحهای ملی و معیارهای بین المللی؛
- تشویق ابتکارات و مشارکت ملی برای افزایش تلاشهای موسسات ذیربط برای بهبود جایگاه خانواده و حمایت از نقش آنها.
4) اهداف شورایعالی خانواده
- تقویت نقش خانواده در جامعه؛
- حمایت از خانواده و تقویت روابط خانوادگی؛
- بررسی مشکلات فراروی خانواده و ارائه راه حلهای مناسبت برای برطرف نمودن این موانع؛
- تلاش برای تحقق اهداف مرتبط با امور خانواده بر اساس موازین بین المللی؛
- تلاش برای تقویت توانایی زنان برای مشارکت در زندگی عمومی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و بهبود وضعیت عمومی زنان؛
- نظارت بر روند حمایت و رسیدگی به امور معلولان و افراد با نیازهای خاص؛
- هماهنگی بین فعالیت موسسات جامعه مدنی از یکسو و از سوی دیگر سازمانهای منطقه ای و بین المللی؛
- بررسی مشکلات مرتبط با انحراف جوانان و پیشنهاد راه حلهایی مناسب با هماهنگی جهات ذیربط.
5) ابزارها و شیوههای شورایعالی امور خانواده
شورایعالی امور خانواده در راستای انجام وظایف خود از ابزارها و شیوههای ذیل بهره میگیرد:
- اجرای پیشنهادات و توصیههای ارائه شده از سوی کمیتههای تخصصی شورای عالی امور خانواده؛
- کمیته امور معلولین و بیماریهای خاص، کمیته امور زن، کمیته کودک، کمیته سالمندان، کمیته جوانان، کمیته هماهنگی بین جمعیت ها و سازمانهای خصوصی؛
- هماهنگی و همکاری با کلیه دستگاههای دولتی؛
- حمایت از مشارکت سازمانهای جامعه مدنی در برنامه ریزی و اجرا؛
- تشویق امور داوطلبانه؛
- تشویق مشارکت بخش خصوصی در برنامههای توسعه جامعه؛
- مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی هدف در روند برنامه ریزی.
6)تشکیلات سازمانی شورایعالی امور خانواده
تشکیلات سازمانی شورایعالی امور خانواده به ترتیب جایگاه شامل بخشهای رئیس و معاون و شواری ادری، دبیر کل، دفتر برنامه ریزی داخلی، دفتر توسعه سازمانی، دفتر مشاوره حقوقی، اداره امور مالی و اداری، اداره فناوری و خدمات اطلاعات، بخش رسانه ای و روابط عمومی، بخش هماهنگی و پیگیری، خدمات موارد انسانی، بخش مالی، بخش خدمات عمومی، دفتر موارد انسانی، انتشارات و آرشیو و خدمات مرکز میباشد. همچنین کمیتههای مختلف امور معلولین و بیماریهای خاص، امور زنان، کودکان، سالمندان، جوانان و هماهنگی بین جمعیت ها و سازمانهای خصوصی نیز در ادارات مختلف و مستقل تفکیک شده و فعالیت میکنند.
7) دستاوردهای شورایعالی امور خانواده
مهمترین برنامهها وطرحها وفعالیتهای شورایعالی امورخانواده عبارتند از:
- تدوین استراتژی و تدوین سیاستها؛
- تدوین استراتژی ملی برای پیشرفت زنان؛
- تدوین استراتژی ملی کودکان (در دست تهیه)؛
- تدوین استراتژی ملی سالمندان (در دست تهیه)؛
- تدوین استراتژی ملی افراد با نیازمندیهای خاص و معلولین (در دست تهیه)؛
- تدوین استراتژی ملی برای تحقیقات دانشگاهی در زمینه بیماریهای خاص (در دست تهیه)؛
- طراحی برنامه ملی برای کودکان؛
- تهیه استراتژی ملی برای بهبود خدمات پیشرفته برای افراد با بیماریهای خاص و معلولین؛
- پیشنهادهای قانونی در زمینه حقوق کودکان، زنان و بیماران خاص و معلولین؛
- تجدیدنظر در قوانین و مقررات در مورد احوال شخصیه، مجازاتها، مسکن خدمات مدنی، بیمه اجتماعی.
شورایعالی امور خانواده همچنین طرحها و ابتکاراتی در در دست تهیه و اجرا دارد که شامل جائزه ویژه جوانان، جائزه ادبیات کودکان، دیپلم افتخار کودکان مبتکر و تربیت ویژه، دفتر ملی کودک، ورزش کودکان، ورزش جوانان، مرکز مشاوره، گسترش موافقت نامه حقوق کودک، طرح سبز قطر، ارائه گزارش توسعه بشری، ایجاد صندوقهای ازدواج، ایجاد پارلمان کودکان، اجرای برنامه آموزش دانشگاهی برای معلولین میباشد.
این شورا همچنین طرحهای مطالعات و تحقیقاتی را در ارتباط با مسائل مختلف مربوط به خانواده و زنان با همکاری مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی در دست اجرا دارد. همچنین طرحهای را در ارتباط با سلامت روانی و جسمانی خانوادهها در خلال طرح ها و ابتکارات و شعارهای خاص دنبال مینماید که از جمله آنان در ارتباط حقوق کودکان و هوشیاری جوانان در ارتباط با سوانح رانندگی و کاهش تصادفات جاده ای و تشویق جوانان برای جذب به بازار کار در بخشهای خصوصی و دولتی و مشترک میباشد.
این موسسه همچنین اقدام به برگزاری دورههای آموزشی برای اعضای موسسات زیر مجموعه خود و سایر نهادها و سازمانها و خانوادههای آنها مینماید.
یکی از فعال ترین بخشهای فعالیت شورایعالی امور خانواده در قطر در زمینه برگزاری سیمنارها و همایش ها و کنفرانسهای عمومی و تخصصی در سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی میباشد که میتواند به این موارد اشاره کرد: همایـش رسانـههای خلیج فارس در خصوص تلویزیون و حقوق کودک، همایش زن و سیاست و نقش آن در توسعه، سمینار علمی هفتم اتحادیه عرب حمایت از ناشنوایان، همایش نقش زن در اداره در منطقه خلیج فارس، همایش بیماریهای جسمی، همایش استراتژی خانواده عربی، سومین همایش امور سالمندان، همایش فرهنگ خلیج فارس برای بیماریهای خاص، همایش بین المللی خانواده در دوحه، همایش بین المللی حمایت از سالمندان در سایه تحولات معاصر در دوحه، همایش جوانان خلیج فارس و نقش آنها در آینده حرکت دموکراسی در خلیج فارس و کنفرانس بین المللی بیماریهای خاص و معلولین و... این مرکز همچنین در ارتباط با قراردادهای بین المللی و حقوق بشری فعالیت و همکاری مینماید.[۱].
نیز نگاه کنید به
نهاد خانواده ژاپن؛ نهاد خانواده روسیه؛ نهاد خانواده کانادا؛ نهاد خانواده کوبا؛ نهاد خانواده در مصر؛ نهاد خانواده تونس؛ نهاد خانواده افغانستان؛ نهاد خانواده سنگال؛ نهاد خانواده فرانسه؛ نهاد خانواده در مالی؛ نهاد خانواده سوریه؛ نهاد خانواده سودان؛ نهاد خانواده ساحل عاج؛ نهاد خانواده زیمبابوه؛ نهاد خانواده اوکراین؛ نهاد خانواده اسپانیا؛ نهاد خانواده در اردن؛ نهاد خانواده اتیوپی؛ نهاد خانواده سیرالئون؛ نهاد خانواده لبنان؛ نهاد خانواده سریلانکا؛ نهاد خانواده بنگلادش؛ نهاد خانواده قزاقستان؛ نهاد خانواده تایلند
کتابشناسی
- ↑ تحلیلهای كارشناسی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قطر ص 27
منبع اصلی
احمدی، محمد مهدی(1393). جامعه و فرهنگ قطر. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار).
نویسنده مقاله
محمدمهدی احمدی