جغرافیای انسانی زیمبابوه
زیمباوه، کشوری در جنوب قاره آفریقا، با جمعیتی متنوع و پیچیده، به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخ سیاسی خاص خود، از نظر جغرافیای انسانی جذاب است.[۱] این کشور با مشکلات اقتصادی و تغییرات جمعیتی روبه‌رشد، نیازمند بررسی دقیق وضعیت جمعیتی و تحلیل روندهای آن است.[۲] مطالعه جغرافیای انسانی زیمباوه به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی این کشور داشته باشیم.[۳]
ساختار هرم جمعیتی
- جمعیت فعلی: طبق برآوردهای سال 2024، جمعیت زیمبابوه حدود 16.6 میلیون نفر است. سرشماری 2012 نشان می‌داد که جمعیت کشور حدود 13.1 میلیون نفر بوده است، بنابراین جمعیت در این مدت رشد کرده است.
- هرم سنی: هرم سنی زیمباوه نشان‌دهنده جمعیت جوان است. حدود 38% از جمعیت زیر 15 سال سن دارند، درحالی‌که تنها 3.5% از جمعیت بالای 65 سال است. این امر به دلیل بالای نرخ زادوولد و کم‌بودن امید به زندگی است.
- توزیع جمعیت بر اساس جنسیت: نسبت جنسیت در زیمبابوه تقریباً برابر است. نسبت مردان به زنان به‌طورکلی 1.01 است، با درصد زنان کمی بیشتر.
- پیش‌بینی‌های آینده: بر اساس پیش‌بینی‌ها، زیمباوه تا سال 2030 با رشد جمعیت ادامه خواهد داد و جمعیت آن ممکن است به حدود 20 میلیون نفر برسد. تغییرات هرم سنی به سمت پیرشدن تدریجی جمعیت پیش‌بینی می‌شود.
- تأثیرات اقتصادی و اجتماعی: ساختار فعلی هرم جمعیتی بر نیروی کار و نیازهای آموزشی و بهداشتی تأثیر دارد. جمعیت جوان نیازمند فرصت‌های شغلی و خدمات آموزشی است، درحالی‌که افزایش امید به زندگی نیازمند توسعه زیرساخت‌های بهداشتی است.
ویژگی های جمعیتی
ترکیب قومی و زبانی
- ترکیب قومی: زیمباوه کشوری چند قومی است. گروه‌های اصلی قومی شامل شونا (حدود 70% جمعیت)، نده‌بله و سایر گروه‌های اقلیت مانند تویگا هستند.
- زبان‌ها: زبان رسمی زیمباوه انگلیسی است، اما شونا و نده‌بله نیز به طور گسترده‌ای صحبت می‌شود. درصد کسانی که با زبان‌های شونا و نده‌بله صحبت می‌کنند به ترتیب حدود 70% و 20% است.
الگوهای مهاجرت
- داخلی و بین‌المللی: زیمباوه با چالش‌های مهاجرت داخلی و بین‌المللی روبه‌رو است. مهاجرت‌های داخلی به‌ویژه به مناطق شهری از جمله هراره و بولاوایو افزایش‌یافته است. مهاجرت بین‌المللی نیز به دلیل وضعیت اقتصادی کشور افزایش‌یافته است، به‌طوری‌که بسیاری از زیمبابوه‌ای‌ها به کشورهای همسایه و دیگر نقاط دنیا مهاجرت کرده‌اند.
تحصیلات و سواد
- سطح تحصیلات: نرخ سواد در زیمباوه به حدود 89% رسیده است. اما هنوز چالش‌هایی در دسترسی به آموزش باکیفیت در مناطق روستایی وجود دارد.
وضعیت بهداشت و امید به زندگی
- امید به زندگی: امید به زندگی در زیمباوه حدود 62 سال است که نسبت به دهه‌های گذشته بهبود یافته است، اما هنوز پایین‌تر از میانگین جهانی است.
الگوهای ازدواج و طلاق
- ازدواج و طلاق: نرخ ازدواج در زیمبابوه بالا است، اما نرخ طلاق نیز در حال افزایش است. حدود 25% از ازدواج‌ها به طلاق منجر می‌شود.
رشد جمعیت
- نرخ رشد جمعیت: نرخ رشد سالانه جمعیت زیمبابوه در سال 2024 به حدود 2.7% رسیده است. این نرخ نسبت به ده سال قبل که 3.1% بود، کاهش‌یافته است.
- عوامل مؤثر بر رشد: نرخ بالای زادوولد و کاهش نرخ مرگ‌ومیر از عوامل اصلی رشد جمعیت هستند. همچنین، مهاجرت‌های خارجی نیز بر روی نرخ رشد تأثیر گذاشته است.
- سیاست‌های جمعیتی: دولت زیمباوه در تلاش است تا از طریق برنامه‌های بهداشتی و آموزشی، نرخ زادوولد را کنترل کند و بهبود وضعیت اقتصادی را برای کاهش مهاجرت داخلی و بین‌المللی ترویج کند.
- پیش‌بینی‌های آینده: انتظار می‌رود که نرخ رشد جمعیت در سال‌های آینده به‌تدریج کاهش یابد و جمعیت به‌آرامی پیرتر شود. چالش‌های اقتصادی و بهداشتی ممکن است بر روی این روند تأثیر بگذارند.
پراکندگی جمعیت
- توزیع جغرافیایی: بیش از 70% جمعیت زیمبابوه در نواحی شهری و در اطراف شهرهای بزرگ مانند هراره و بولاوایو متمرکز است. مناطق روستایی و کم‌جمعیت شامل نواحی شمالی و شرقی کشور هستند.
- عوامل مؤثر: عوامل اقتصادی، جغرافیایی و تاریخی مانند موقعیت جغرافیایی، منابع طبیعی و زیرساخت‌ها بر توزیع جمعیت تأثیر می‌گذارند.
- چالش‌ها: توزیع نامتوازن جمعیت منجر به فشار بر زیرساخت‌های شهری و کمبود خدمات در مناطق روستایی شده است.
شهرنشینی و روستانشینی
- نسبت و روند تغییرات: حدود 38% از جمعیت زیمبابوه در مناطق شهری و 62% در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. این نسبت در دهه‌های اخیر به سمت افزایش شهرنشینی متمایل شده است.
- الگوهای شهرنشینی: رشد سریع شهرهای بزرگ مانند هراره و بولاوایو، به همراه توسعه مناطق صنعتی، منجر به افزایش سریع شهرنشینی شده است.
- چالش‌ها: مشکلاتی مانند حاشیه‌نشینی، آلودگی و ترافیک در شهرهای بزرگ افزایش‌یافته است. در مناطق روستایی، چالش‌هایی نظیر کمبود خدمات بهداشتی و آموزشی وجود دارد.
- سیاست‌های دولت: دولت زیمبابوه برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های شهری و روستایی در دست دارد، به‌ویژه در زمینه بهبود خدمات عمومی و ارتقای کیفیت زندگی در مناطق روستایی.
نیز نگاه کنید به
جغرافیای انسانی اتیوپی، جغرافیای انسانی اردن، جغرافیای انسانی اسپانیا، جغرافیای انسانی افغانستان، جغرافیای انسانی امارات متحده عربی، جغرافیای انسانی اوکراین، جغرافیای انسانی آرژانتین، جغرافیای انسانی بنگلادش، جغرافیای انسانی تاجیکستان، جغرافیای انسانی تایلند، جغرافیای انسانی تونس، جغرافیای انسانی چین، جغرافیای انسانی روسیه ، جغرافیای انسانی ژاپن، جغرافیای انسانی ساحل عاج، جغرافیای انسانی سریلانکا، جغرافیای انسانی سنگال، جغرافیای انسانی سودان، جغرافیای انسانی سوریه، جغرافیای انسانی سیرالئون، جغرافیای انسانی فرانسه، جغرافیای انسانی قزاقستان، جغرافیای انسانی قطر، جغرافیای انسانی کانادا، جغرافیای انسانی کوبا، جغرافیای انسانی گرجستان، جغرافیای انسانی لبنان، جغرافیای انسانی مالی، جغرافیای انسانی مصر.
کتابشناسی
- ↑ Zimbabwe’s independence: geographical problems and prospects on JSTOR. (n.d.)[۱]
- ↑ ZIMBABWE, Zulu, E., Onyango, B., Mueni, E., Oosthuizen, M., Madise, N., & Mlambo, P. (2020). HARNESSING THE DEMOGRAPHIC DIVIDEND IN ZIMBABWE. In ZIMBABWE, HARNESSING THE DEMOGRAPHIC DIVIDEND IN ZIMBABWE (p. v) [Book].
- ↑ Britannica. (2019). Zimbabwe | History - Geography. In Encyclopædia Britannica.[۲]
نویسنده : نرگس شکوری