روابط سیاسی ایران و قزاقستان

همان گونه که قبلا اشاره شد روابط بین ایران و مردم قزاقستان از سابقه بسیار طولانی برخوردار است. که پیوندهای دیرینه بین دو کشور ایران و قزاقستان در حوزه مسائل سیاسی حاکی از قرابت‌ها و پیوندهای بی‌شمار هستند که فهرست عوامل پیونددهنده را می‌توان در موارد زیر به طور خلاصه بیان کرد:

• روابط سیاسی و تاریخی گسترده پادشاهان صفوی با حاکمان و خانات دشت قپچاق که مکاتبات آن در اسناد تاریخی ثبت شده است نشانگر روابط کهن ایران و قزاقستان دارد؛
• حاکمیت پادشاهان سامانی در ماوراء النهر و در آسیای مرکزی و در حوالی رود سیحون فرهنگ ایرانی این مناطق را تحت تأثیر خود قرار داد که همین موضوع یکی دیگر از پیوندهای بین ایران آسیای مرکزی و قزاقستان را موجب گردیده است؛
• بنا بر شواهد تاریخی شهرهای طراز، اسفیجاب و ترکستان زمانی جزء خراسان بزرگ و در محدوده جغرافیایی ایران بزرگ بوده است، لذا این موضوع را نیز می‌توان یکی از پیوند‌های دیرین ایران و قزاقستان بر شمرد؛
• سامانیان، سکاها و سغدیان از قبایل و حکومت‌های ایرانی در مناطق دشت قپجاق و در کناره‌های رود سیحون و در آسیای مرکزی موجب ترویج و تثبیت فرهنگ ایرانی در این دیار شده است.

علاوه بر موارد فوق عوامل دیگری نیز در پیوند تاریخی بین ایران و قزاقستان در گذشته‌های بسیار دور وجود داشته است که در بخش روابط فرهنگی و اقتصادی به آنها اشاره خواهد شد. پس از استقرار جمهوری اسلامی ایران و استقلال جمهوری قزاقستان این روابط هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی گسترش یافت.

جمهوری اسلامی ایران از اولین کشورهایی بود که استقلال جمهوری قزاقستان را به رسمیت شناخت و در تاریخ ۲۹ ژانویه ۱۹۹۲ بعد از آمریکا دومین کشوری بود که با دایرکردن سفارتخانه خود در آلماتی روابط دیپلماتیک بر قرار کرد و جمهوری قزاقستان نیز متقابلا در سال ۱۹۹۳ سفارت خود را رسما در تهران بازگشایی کرد که هم اکنون آقای مجتبی دمیرچی لو از سال ۲۰۱۳ تا کنون (۲۰۱۷) به عنوان سفیر تام الاختیار جمهوری اسلامی ایران در قزاقستان و آقای امریف بغداد کولتائویچ که از سال. ... تاکنون (۲۰۱۷) مسئولیت سفارت جمهوری قزاقستان در تهران راعهده‌دار می‌باشد، لذا از همان اوان استقلال قزاقستان روابط بین دو کشور از روند رو به رشدی برخوردار شد که سفارت جمهوری قزاقستان در تهران به مناسبت ۲۹ ژانویه سال ۲۰۱۲ بیستمین سالگرد آغاز روابط دیپلماتیک میان دو کشور جمهوری قزاقستان و جمهوری اسلامی ایران است. طی گزارشی تاریخچه روابط فی ما بین را در قالب موارد زیر منتشر کرده است:

ایران یکی از شرکای مهم قزاقستان در منطقه آسیای میانه و خاور میانه می‌باشد. باوجود شرایط ویژه سیاسی منطقه و جهان و با توجه به سیاست دهکده بزرگ جهانی و همچنین با در نظر گرفتن خطرات و بحران‌های مختلف گسترش روابط بین دو جمهوری قزاقستان و ایران رشد مطلوبی داشته است و بر اساس این تجربه می‌توان مدعی شد که روابط فی مابین دو کشور از آزمون تاریخی موفق و سر بلند بیرون آمده است. در طول بیست سال خوشبختانه بین دو کشور درگیری و اختلافات بزرگی در رابطه با مسائل منطقه و جهان اتفاق نیافتد. ما در همه حوزه‌ها موفق به حفظ روابط پایدار و شفاف شدیم.

همکاری دو جانبه قزاقستان و ایران و ارتقاع سطح روابط سیاسی بر اساس علاقه دو کشور برای بهبود وضعیت رفاه مردم و در تقویت امنیت منطقه به تدریج گسترش یافت. روسای جمهور دو کشور برای تقویت و گسترش همکاری‌های متقابل دائمی اهمیت زیادی قائل بودند. به همین دلیل در طول سال‌های متمادی مذاکرات سیاسی در سطح عالی برگزار گردیده است.

قزاقستان و ایران همکاری‌های موفقی در عرصه‌های مسائل بین المللی و منطقه‌ای از جمله همکاری در منطقه دریای خزر، مبارزه با تروریسم، قاچاق موارد مخدر، عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای و غیره داشته‌اند.

قزاقستان و ایران عملیات موفقیت آمیزی در قالب سازمان‌های منطقه‌ای (سازمان همکاری اسلامی، اجلاس سازمان تعامل و اعتماد سازی در آسیا، سازمان همکاری‌های اقتصادی) و همچنین در چارچوب کمیسیون ویژه در زمینه دریای خزر سازماندهی نموده‌اند.

رئیس جمهور قزاقستان نور سلطان نظربایف چهار سفر رسمی به ایران (ماه نامبر سال ۱۹۹۲، ماه می سال 1996، ماه اکتبر سال ۱۹۹۹، ماه اکتبر سال ۲۰۰۷، . .. سال ۲۰۱۴) داشته است، همچنین حضور رؤسای کشورهای ایران و قزاقستان در دومین اجلاس سران دریای خزر در تهران داشته‌اند رؤسای جمهور ایران نیز تا کنون پنج سفر رسمی به قزاقستان داشته‌اند.

آیه الله‌هاشمی رفسنجانی در ماه اکتبر سال ۱۹۹۳، آقای خاتمی در ماه می‌سال ۱۹۹۸ برای شرکت در اجلاس سازمان همکاری‌های اقتصادی در شهر آلماتی، سفر آقای خاتمی به پایتخت قزاقستان شهر آستانا در ماه آوریل سال ۲۰۰۲، سفر آقای محمود احمدی نژاد در ماه آوریل ۲۰۰۹ و آقای دکتر حسن روحانی در سال‌های ۲۰۱۳ و سال ۲۰۱۶ به قزاقستان سفر رسمی داشته‌اند. علاوه بر آن رؤسای جمهور دو کشور به صورت مکرر در جریان اجلاس‌های بین المللی و سازمان همکاری‌های اقتصادی در استانبول و سازمان همکاری‌های شانگهای با یکدیگر ملاقات داشته‌اند.

روابط قزاقستان و ایران در دیدار‌ها و ملاقات‌های دیگری هم گسترش یافته است. از جمله معاون اول رئیس جمهور اسلامی ایران آقای دکتر حسن حبیبی در اجلاس اقتصادی اوراسیا در آلماتی (سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۲)، معاون اول رئیس جمهور ایران آقای دکتر محمد رضا عارف در اجلاس روسای کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای در شهر آستانا (سال ۲۰۰۵)، رئیس جمهور سابق جمهوری اسلامی ایران آقای خاتمی در چهارمین اجلاس مدیا اوراسیا (سال ۲۰۰۷)، وزیر امور خارجه جمهوری قزاقستان آقای تاژین در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای حوزه دریای خزر در شهر تهران (ماه ژوئن سال ۲۰۰۷)، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آقای منوچهر متکی در هفتمین اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای حوزه دریای خزر، گفتگوی همکاری آسیا و کنفرانس وزرای امور خارجه کشورهای خارجه جهان، را ه‌های مختلف " در شهر آستانا (ماه اکتبر سال ۲۰۰۸)، معاون اول رئیس جمهور اسلامی ایران آقای داوودی در اجلاص سازمان همکاری‌های شانگهای در آستانا (ماه اکتبر سال ۲۰۰۸)، نخست وزیر جمهوی قزاقستان آقای ماسیموف در اجلاس روسای کشورهای سازمان همکاری اقتصادی در تهران (ماه 441 مارس سال ۲۰۰۹)، معاون اول رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران آقای بقایی در هیجدهمین مجمع عمومی سازمان گردشگری جهان سازمان ملل متحد در آستانا (ماه اکتبر سال ۲۰۰۹)، همچنین وزرای بازرگانی، کشاورزی، رئیس مجلس شورای اسلامی و وزیر امور خارجه در چندین نوبت حضور و ملاقات‌هایی داشته‌اند. غیر از این معاون وزیر امور خارجه جمهوری قزاقستان آقای ساریبای در ۷- ۹ نوامبر سال ۲۰۱۰ در نشست وزرای امور خارجه کشورهای عضو همکاری‌های آسیا و کشورهای حوزه دریای خزر که در پایتخت ایران برگزار شد، شرکت نمود. معاون رئیس کمیته امنیت ملی جمهوری قزاقستان آقای ژاراسف و معاون مدیراجرایی سازمان تعامل و اعتماد سازی آسیا آقای تومیش در کنفرانس بین المللی مبارزه با تروریسم " (۲3-۲5 ژوئن سال ۲۰۱۱) شرکت داشتند.

گسترش همکاری‌های منطقه‌ای و گفتگوی سیاسی بین دو کشور اهمیت به سزایی دارد و میان وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان تماس‌های مکرر و مستمری وجود داشته است. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آقای دکتر صالحی در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ در اجلاس وزرای امور خارجه که در شهر آستانا برگزار شد شرکت کرد و دو بار با رئیس جمهور قزاقستان آقای سلطان نظربایف ملاقات نمود. در 8-۹ اکتبر سال ۲۰۱۱ وزیر امور خارجه جمهوری قزاقستان آقای قزیقانات به ایران سفر کرد و با رئیس جمهور اسلامی ایران آقای احمدی نژاد و با رئیس مجلس شورای اسلامی ایران آقای دکتر لاریجانی دیدار و گفتگو کرد و همچنین با وزیر امور خارجه ایران آقای صالحی ملاقات نمود. وزیر خارجه قزاقستان از دفتر مرکزی سازمان همکاری اقتصادی دیدن نمود و با رئیس این سازمان آقای معروفی گفتگو کرد. همچنین با سفیران کشورهای عضو این سازمان و کارمندان این سازمان نیز دیدار نمود. همکاری مهمی بین قزاقستان و ایران در چارچوب سازمان همکاری اسلامی که در قزاقستان در ماه ژوئن سال ۲۰۱۱ تا ماه نوامبر سال ۲۰۱۲ ریاست این سازمان را قزاقستان عهده‌دار بود انجام شد. قزاقستان و ایران همجنین در چارچوب سازمان همکاری اقتصادی و سازماهای دیگر منطقه‌ای و بین المللی هم تعامل پر ثمری داشته‌اند، که از نمونه‌های حمایت جمهوری اسلامی ایران از نامزدی آستانا برای برگزاری اکسپو ۲۰۱۷ در آستانا می‌باشد. بنا بر این روابط سیاسی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان از چنان پیوندی برخوردار است که مسئولین دو کشور بارها بر تداوم و گسترش آن تأکید کرده‌اند.

نیز نگاه کنید به

روابط سیاسی کانادا و ایران؛ روابط سیاسی تونس و ایران؛ روابط سیاسی، اقتصادی ژاپن با جمهوری اسلامی؛ روابط سیاسی و اقتصادی کوبا و ج.ا.ایران؛ روابط سیاسی لبنان و ایران؛ روابط سیاسی مصر و ایران؛ آغاز روابط رسمی دیپلماتیک ایران و چین؛ روابط سیاسی سنگال و ج.ا.ایران؛ روابط سیاسی ایران و فرانسه؛ روابط سیاسی ایران و مالی؛ روابط سیاسی و اقتصادی زیمبابوه و ایران؛ روابط سیاسی و اقتصادی تایلند و ایران؛ روابط سیاسی اردن و ج.ا.ایران؛ روابط سیاسی ایران و اتیوپی؛ روابط سیاسی سیرالئون و ایران؛ روابط سیاسی و اقتصادی سریلانکا و ج. ا. ایران؛ روابط سیاسی ایران و گرجستان؛ روابط سیاسی ایران و آرژانتین