فرهنگ عمومی در چین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:N00416479-b.jpg|بندانگشتی|فرهنگ عمومی [[چین]]]] | [[پرونده:N00416479-b.jpg|بندانگشتی|فرهنگ عمومی [[چین]]. برگرفته از سایت dreamstime، قابل بازیابی از https://www.dreamstime.com/sanfeng-temple-kaohsiung-taiwan-jan-close-up-shot-lanterns-sanfeng-temple-taiwan-blue-hour-image176403532]] | ||
بسیاری از متخصصان معتقدند که [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين|تنوع پختوپز]] در جهان را می‌توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد: پختوپز فرانسوی، خاورمیانه‌ای و [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين|غذاهای چینی]]. اگرچه برخی نیز این تقسیم‌بندی را قبول ندارند و روش‌های پختوپز در جهان را به گروه‌های دیگری تقسیم‌بندی می‌کنند. ما اگر هر تقسیم‌بندی را که قبول داشته باشیم، قطعا [[تنوع غذاهای چینی]] یکی از آنها خواهد بود. و خود چینی‌ها هم این تنوع غذایی را به عنوان درخشان‌ترین بخش از فرهنگ خود قبول دارند. غذا برای چینی‌ها یک آیین واقعی، هنری دلپذیر، و سرشار از لذت است. معروف است که چینی‌ها هر چیز روینده، متحرک و پرواز کننده را می‌خورند. این ضرورت [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين|پختوپز چینی]] را به یک فضیلت تبدیل کرده و حالا آنها به خود می‌بالند که بیش از 5 هزار نوع غذا دارند که با هر ذائقه‌ای سازگاری داشته باشد<ref> Pleskacheuskaro, Inesa (2007). Chinese Customs and Wisdoms. Beijing: Foreign languages Press</ref> | بسیاری از متخصصان معتقدند که [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين|تنوع پختوپز]] در جهان را می‌توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد: پختوپز فرانسوی، خاورمیانه‌ای و [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين|غذاهای چینی]]. اگرچه برخی نیز این تقسیم‌بندی را قبول ندارند و روش‌های پختوپز در جهان را به گروه‌های دیگری تقسیم‌بندی می‌کنند. ما اگر هر تقسیم‌بندی را که قبول داشته باشیم، قطعا [[تنوع غذاهای چینی]] یکی از آنها خواهد بود. و خود چینی‌ها هم این تنوع غذایی را به عنوان درخشان‌ترین بخش از فرهنگ خود قبول دارند. غذا برای چینی‌ها یک آیین واقعی، هنری دلپذیر، و سرشار از لذت است. معروف است که چینی‌ها هر چیز روینده، متحرک و پرواز کننده را می‌خورند. این ضرورت [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين|پختوپز چینی]] را به یک فضیلت تبدیل کرده و حالا آنها به خود می‌بالند که بیش از 5 هزار نوع غذا دارند که با هر ذائقه‌ای سازگاری داشته باشد.<ref> Pleskacheuskaro, Inesa (2007). Chinese Customs and Wisdoms. Beijing: Foreign languages Press</ref> | ||
=== [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين | === [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين]] === | ||
==== پیشینه‌ی تاریخی ==== | ==== پیشینه‌ی تاریخی ==== | ||
آثار مکتوب در خصوص [[فرهنگ چینی|فرهنگ]] و [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين|تنوع غذایی در چین]]، در اسناد و کتب تاریخی باستانی مختلفی آمده که در آنها گزارش‌های مفصلی پیرامون چگونگی تغذیه‌ی اقشار مختلف مردم در دوران‌های گذشته و باستان تهیه شده است. کتاب سال نگار [[دوران امپراطوری وی و جین تاریخ چین|سلسله‌ی خَن]] (Chronicles of the Han Dynasty) فهرست غذایی مربوط به دوران پیش از [[سلسله چین|سلسله‌ی «چین»]] را گردآوری کرده است. آثار بی‌شماری نیز مربوط به [[دوران امپراطوری وی و جین تاریخ چین|دوران‌های وِی، جین]]، و [[سلسله های جنوب و شمال|سلسله‌های جنوبی و شمالی]] و پیش از آن، در زمینه‌ی تغذیه نوشته شده است. یکی از این آثار، مجموعه‌ی کتاب غذایی شاهزاده خوَی نَن (Food Book of Prince Huainan) است که شامل 130 مقاله است. تجربیاتی که در این اثر جمع‌آوری شده را امروزه می‌توان در سایر کتاب‌ها نیز یافت. | آثار مکتوب در خصوص [[فرهنگ چینی|فرهنگ]] و [[فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين|تنوع غذایی در چین]]، در اسناد و کتب تاریخی باستانی مختلفی آمده که در آنها گزارش‌های مفصلی پیرامون چگونگی تغذیه‌ی اقشار مختلف مردم در دوران‌های گذشته و باستان تهیه شده است. کتاب سال نگار [[دوران امپراطوری وی و جین تاریخ چین|سلسله‌ی خَن]] (Chronicles of the Han Dynasty) فهرست غذایی مربوط به دوران پیش از [[سلسله چین|سلسله‌ی «چین»]] را گردآوری کرده است. آثار بی‌شماری نیز مربوط به [[دوران امپراطوری وی و جین تاریخ چین|دوران‌های وِی، جین]]، و [[سلسله های جنوب و شمال|سلسله‌های جنوبی و شمالی]] و پیش از آن، در زمینه‌ی تغذیه نوشته شده است. یکی از این آثار، مجموعه‌ی کتاب غذایی شاهزاده خوَی نَن (Food Book of Prince Huainan) است که شامل 130 مقاله است. تجربیاتی که در این اثر جمع‌آوری شده را امروزه می‌توان در سایر کتاب‌ها نیز یافت. | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۳: | ||
یوانمِی (Yuan Mei)، نویسنده‌ی [[سلسله چینگ]] هم پیرامون آشپزی پژوهش بسیاری کرده است. کتاب او به نام لیست غذایی از باغ تفریحات (Menu from the Garden of Leisure) به 14 قسمت از جمله «دستوراتی برای غذا»، «غذاهای ممنوع»، «غذاهای دریایی تازه»، «غذای تازه‌ی رودخانه»، «غذای حیوانات خاص»، «غذای حیوانات گوناگون»، «مرغ»، «غذای جانوران آبزی و پولک‌دار»، «غذاهای گیاهی»، «غذاهای جانبی»، «شیرینی‌جات»، و «برنج و فرنی‌ها» تقسیم شده است. | یوانمِی (Yuan Mei)، نویسنده‌ی [[سلسله چینگ]] هم پیرامون آشپزی پژوهش بسیاری کرده است. کتاب او به نام لیست غذایی از باغ تفریحات (Menu from the Garden of Leisure) به 14 قسمت از جمله «دستوراتی برای غذا»، «غذاهای ممنوع»، «غذاهای دریایی تازه»، «غذای تازه‌ی رودخانه»، «غذای حیوانات خاص»، «غذای حیوانات گوناگون»، «مرغ»، «غذای جانوران آبزی و پولک‌دار»، «غذاهای گیاهی»، «غذاهای جانبی»، «شیرینی‌جات»، و «برنج و فرنی‌ها» تقسیم شده است. | ||
=== [[آداب و رسوم عامیانه ی | === [[آداب و رسوم عامیانه ی مردم چین]] === | ||
زندگی مردم [[چین]] بسیار متنوع و دارای [[آداب و رسوم عامیانه ی مردم چین|آداب و رسوم]] جالب و فراونی هستند. مراسم ازدواج یکی از جالب‌ترین رسوم آنها است. سبک [[ازدواج در چین|ازدواج چینی]]ها با شیوه‌ی | زندگی مردم [[چین]] بسیار متنوع و دارای [[آداب و رسوم عامیانه ی مردم چین|آداب و رسوم]] جالب و فراونی هستند. مراسم ازدواج یکی از جالب‌ترین رسوم آنها است. سبک [[ازدواج در چین|ازدواج چینی]]ها با شیوه‌ی ازدواج غربی متفاوت است. اغلب مردمان غرب، هنگام ازدواج به کلیسا می‌روند، درحالیکه مردم [[چین]] به جای رفتن به اماکن مذهبی، به برپایی ضیافت می‌پردازند؛ غربی‌ها برای نزول برکت به درگاه خدا دعا می‌کنند، ولی مردم [[چین]] در این مراسم به آسمان، زمین، پدر و مادر ادای احترام می‌کنند؛ در کشورهای غربی عروس‌ها لباس سفید می‌پوشند درحالیکه در [[چین]] عروس و داماد عمدتا در مناطق روستایی لباس قرمز می‌پوشند، چرا که رنگ قرمز در [[چین]] سمبل شادی و میمنت است. با در نظر گرفتن [[ازدواج در فرهنگ سنتی چین|مراسم ازدواج]]، مشخص می‌شود که مردم [[چین]] [[آداب و رسوم عامیانه‌ی مردم چین|آداب و رسومی]] متفاوت با دیگر کشورها دارند. در حقیقت نه تنها [[ازدواج در فرهنگ سنتی چین|مراسم ازدواج]] در [[چین]]، بلکه [[آداب و رسوم عامیانه‌ی مردم چین|آداب و رسوم دیگری]] همچون [[مراسم جشن یک ماهگی و یک سالگی(جوا جو) نوزاد|مراسم یک ماهگی نوزاد]]، [[جشن عید بهاره|عید بهاره]]، [[دوازده حیوان نمادین در چین|دوازده حیوان نمادین]] و غیره، هر کدام فرهنگ خاص خود را داشته و هر یک از آنها، شور و اشتیاق و امید و آرمان‌های مردم برای داشتن یک زندگی خوشبخت و سعادتمند را بیان می‌کنند. | ||
=== [[صنایع دستی و هنرهای مردمی و فولكلور]] === | === [[صنایع دستی و هنرهای مردمی و فولكلور]] === | ||
[[پرونده:قوری سفالین چین.png|بندانگشتی|319x319پیکسل|قوری سفالین. برگرفته از سایت xingkonggc، قابل بازیابی از https://www.xingkonggc.com/jiaoyu/wenhua/2022/0119/2789.html]] | |||
در طول تاریخ سرزمین [[چین]]، هنرهای عامیانه و [[صنایع دستی و هنرهای مردمی و فولكلور|هنرمندان فولکلور چینی]] هم به اندازه‌ی هنرها و هنرمندان کلاسیک و درباری این کشور فاخر، جذاب، متنوع، ماهرانه، و در میان مردم محبوب بوده و هستند. در واقع می‌توان گفت، زیر بنای [[هنر در چین|هنرهای فاخر و کلاسیک چینی]]، همین هنرهای عامیانه و هنرمندان بی‌نام و نشان آن بوده‌اند. هنرهای مردمی این سرزمین نیز دارای سبک و ویژگی‌های خاص خود بوده و شامل [[هنر مجسمه سازی در چین|مجسمه‌سازی سفالین]]؛ [[هنر مجسمه سازی در چین|پیکره‌تراشی سنگی]]؛ [[هنر گلدوزی در چین|گلدوزی]] و سوزن‌دوزی؛ [[هنر در چین|سفال‌گری و چینی‌سازی]]؛ پارچه‌بافی و فرش‌بافی؛ کنده‌کاری و تراش روی فلز، چوب، سنگ، عاج فیل و شاخ حیوانات؛ بادبادک و باد‌بزن سازی؛ باتیک روی پارچه؛ برش با کاغذ؛ ساخت ماسک‌های متنوع صورت از مواد مختلف؛ [[اسطوره ها و افسانه های چینی|قصه‌گویی و داستان‌سرایی]]؛ سرودن اشعار و خواندن انواع ساز و آوازهای محلی؛ ساخت عروسک‌های گوناگون؛ ملودی‌ها و ترانه‌ها و حرکات موزون محلی؛ مینا‌کاری و نقاشی‌های ظریف و مینیاتوری؛ [[ساخت مجسمه های کاغذی در چین|ساخت فانوس و اژدها از چوب و کاغذ و پارچه]]؛ اجرای انواع اپراهای محلی؛ دوخت و بافت انواع لباس‌های محلی سنتی؛ ساخت انواع وسایل تزیینی منزل و زنانه (گل و گیره)؛ اجرای نمایش‌های [[خیمه شب بازی و سایه بازی]]؛ [[صنایع دستی و هنرهای مردمی و فولكلور|انواع صنایع و هنرهای دستی]]؛ و صدها نوع هنر دیگر که برخی به صورت ملی و سراسری و برخی دیگر منطقه‌ای و استانی و بعضی نیز تنها در سطح یک روستا و یا محدوده‌ی یک قبیله رواج دارد، می‌گردد. [[اقلیت های قومی در چین|تنوع قومیت‌ها و نژادها]]، مناطق و شرایط متنوع و متفاوت [[آب و هوای چین|آب و هوایی]] و [[جغرافیای طبیعی در چین|جغرافیایی]]، و [[ادیان در چین|ادیان و مذاهب]] نیز بر این تنوع و رنگارنگی افزوده و این عرصه از [[هنر در چین|هنر]] را به گنجین‌های غنی، ارزشمند، و بی‌انتها مبدل ساخته است. در اینجا به عنوان نمونه و به صورت مختصر به برخی از این هنرها اشاره می‌شود. | در طول تاریخ سرزمین [[چین]]، هنرهای عامیانه و [[صنایع دستی و هنرهای مردمی و فولكلور|هنرمندان فولکلور چینی]] هم به اندازه‌ی هنرها و هنرمندان کلاسیک و درباری این کشور فاخر، جذاب، متنوع، ماهرانه، و در میان مردم محبوب بوده و هستند. در واقع می‌توان گفت، زیر بنای [[هنر در چین|هنرهای فاخر و کلاسیک چینی]]، همین هنرهای عامیانه و هنرمندان بی‌نام و نشان آن بوده‌اند. هنرهای مردمی این سرزمین نیز دارای سبک و ویژگی‌های خاص خود بوده و شامل [[هنر مجسمه سازی در چین|مجسمه‌سازی سفالین]]؛ [[هنر مجسمه سازی در چین|پیکره‌تراشی سنگی]]؛ [[هنر گلدوزی در چین|گلدوزی]] و سوزن‌دوزی؛ [[هنر در چین|سفال‌گری و چینی‌سازی]]؛ پارچه‌بافی و فرش‌بافی؛ کنده‌کاری و تراش روی فلز، چوب، سنگ، عاج فیل و شاخ حیوانات؛ بادبادک و باد‌بزن سازی؛ باتیک روی پارچه؛ برش با کاغذ؛ ساخت ماسک‌های متنوع صورت از مواد مختلف؛ [[اسطوره ها و افسانه های چینی|قصه‌گویی و داستان‌سرایی]]؛ سرودن اشعار و خواندن انواع ساز و آوازهای محلی؛ ساخت عروسک‌های گوناگون؛ ملودی‌ها و ترانه‌ها و حرکات موزون محلی؛ مینا‌کاری و نقاشی‌های ظریف و مینیاتوری؛ [[ساخت مجسمه های کاغذی در چین|ساخت فانوس و اژدها از چوب و کاغذ و پارچه]]؛ اجرای انواع اپراهای محلی؛ دوخت و بافت انواع لباس‌های محلی سنتی؛ ساخت انواع وسایل تزیینی منزل و زنانه (گل و گیره)؛ اجرای نمایش‌های [[خیمه شب بازی و سایه بازی]]؛ [[صنایع دستی و هنرهای مردمی و فولكلور|انواع صنایع و هنرهای دستی]]؛ و صدها نوع هنر دیگر که برخی به صورت ملی و سراسری و برخی دیگر منطقه‌ای و استانی و بعضی نیز تنها در سطح یک روستا و یا محدوده‌ی یک قبیله رواج دارد، می‌گردد. [[اقلیت های قومی در چین|تنوع قومیت‌ها و نژادها]]، مناطق و شرایط متنوع و متفاوت [[آب و هوای چین|آب و هوایی]] و [[جغرافیای طبیعی در چین|جغرافیایی]]، و [[ادیان در چین|ادیان و مذاهب]] نیز بر این تنوع و رنگارنگی افزوده و این عرصه از [[هنر در چین|هنر]] را به گنجین‌های غنی، ارزشمند، و بی‌انتها مبدل ساخته است. در اینجا به عنوان نمونه و به صورت مختصر به برخی از این هنرها اشاره می‌شود. | ||
[[پرونده:ین-و-یانگ-1-1024x1024.jpg|بندانگشتی|اساطیر چین]] | [[پرونده:ین-و-یانگ-1-1024x1024.jpg|بندانگشتی|اساطیر چین. برگرفته از سایت ، قابل بازیابی از https://www.etsy.com/in-en/listing/1385312221/abstract-yin-yang-digital-art-8k]] | ||
=== [[اسطوره ها و افسانه های | === [[اسطوره ها و افسانه های چینی]] === | ||
==== اسطوره ==== | ==== اسطوره ==== | ||
اساطیر جمع مكسر واژه‌ی اسطوره در عربی است، كه خود واژه‌ای است معرب از یونانی هیستوریا (Historia)، به معنای جست‌وجو، آگاهی و داستان، و از مصدر هیستوریَن (Historian)، به معنای بررسی كردن و شرح دادن. واژه ی اروپایی برابر آن مایت (Myth) در انگلیسی، مایته (Mythe) در | اساطیر جمع مكسر واژه‌ی اسطوره در عربی است، كه خود واژه‌ای است معرب از یونانی هیستوریا (Historia)، به معنای جست‌وجو، آگاهی و داستان، و از مصدر هیستوریَن (Historian)، به معنای بررسی كردن و شرح دادن. واژه ی اروپایی برابر آن مایت (Myth) در انگلیسی، مایته (Mythe) در فرانسه، مایته (Myth-e) در آلمانی است و از واژه ی یونانی مایتوس (Mythos) به معنای شرح، خبر و قصه گرفته شده است.<ref>واحد دوست، مهوش (1381). رویکردهای علمی به اسطوره‌شناسی. چ اول. [https://soroushbook.com/ انتشارات سروش]</ref> | ||
اصولا متفكران و اسطوره‌شناسان، نگاه‌های متفاوتی نسبت به [[اسطوره در چین|اسطوره]] داشته و هر یك از آنان بر اساس نگرش خاصی به [[تعریف اسطوره]] پرداخته‌اند، چنانكه اسطوره‌شناسان بزرگی همچون فروید و یونگ، از دریچه‌ی روانشناسی، ارنست كاسیرر با رویكردی فلسفی و میرچا الیاده با نگاه دین‌شناسانه به تحقیق و تفحص در این امر پرداخته‌اند. به همین دلیل شاید نتوان تعریف جامع و كاملی كه تمامی رویكردهای اسطوره‌شناسی را در بر داشته باشد ارائه داد. در عین حال، هرچند [[اسطوره در چین|اسطوره]] در دیدگاه‌های مختلف تعاریف و تعابیر متعددی دارد، اما در یک کلام می‌توان آن را اینگونه تعریف نمود: [[اسطوره در چین|اسطوره]] عبارت است از روایت یا جلوه‌ای نمادین درباره‌ی ایزدان، فرشتگان، موجودات فوق طبیعی و به طور کلی جهان شناختی که یک قوم به منظور تفسیر خود از هستی به کار می‌بندد. [[اسطوره در چین|اسطوره]] سرگذشتی راست و مقدس است که در زمانی ازلی رخ داده و به گونه‌ای نمادین، تخیلی و وهم انگیز می‌گوید که چگونه چیزی پدید آمده، هستی دارد، یا از میان خواهد رفت، و در نهایت، [[اسطوره در چین|اسطوره]] به شیوه‌ای تمثیلی کاوشگر هستی است<ref>اسماعیل پور، ابوالقاسم (1378). اسطوره بیانی نمادین. انتشارات سروش</ref> | اصولا متفكران و اسطوره‌شناسان، نگاه‌های متفاوتی نسبت به [[اسطوره در چین|اسطوره]] داشته و هر یك از آنان بر اساس نگرش خاصی به [[تعریف اسطوره]] پرداخته‌اند، چنانكه اسطوره‌شناسان بزرگی همچون فروید و یونگ، از دریچه‌ی روانشناسی، ارنست كاسیرر با رویكردی فلسفی و میرچا الیاده با نگاه دین‌شناسانه به تحقیق و تفحص در این امر پرداخته‌اند. به همین دلیل شاید نتوان تعریف جامع و كاملی كه تمامی رویكردهای اسطوره‌شناسی را در بر داشته باشد ارائه داد. در عین حال، هرچند [[اسطوره در چین|اسطوره]] در دیدگاه‌های مختلف تعاریف و تعابیر متعددی دارد، اما در یک کلام می‌توان آن را اینگونه تعریف نمود: [[اسطوره در چین|اسطوره]] عبارت است از روایت یا جلوه‌ای نمادین درباره‌ی ایزدان، فرشتگان، موجودات فوق طبیعی و به طور کلی جهان شناختی که یک قوم به منظور تفسیر خود از هستی به کار می‌بندد. [[اسطوره در چین|اسطوره]] سرگذشتی راست و مقدس است که در زمانی ازلی رخ داده و به گونه‌ای نمادین، تخیلی و وهم انگیز می‌گوید که چگونه چیزی پدید آمده، هستی دارد، یا از میان خواهد رفت، و در نهایت، [[اسطوره در چین|اسطوره]] به شیوه‌ای تمثیلی کاوشگر هستی است.<ref>اسماعیل پور، ابوالقاسم (1378). اسطوره بیانی نمادین. [https://soroushbook.com/ انتشارات سروش]</ref> | ||
میرچا الیاده نیز در تعریف [[اسطوره‌های آفرینش در چین|اسطوره]] می‌گوید: <blockquote>«[[اسطوره در چین|اسطوره]] نقل كننده‌ی سرگذشتی قدسی و مینوی است، راوی واقعه‌ای است كه در زمان نخسین، زمان شگرف، بدایت همه چیز، رخ داده است. به بیان دیگر، [[اسطوره در چین|اسطوره]] حكایت می‌كند كه چگونه به بركت كارهای نمایان و برجسته‌ی موجودات مافوق طبیعی، چه كل واقعیت (كیهان) یا فقط جزئی از واقعیت (نوع نباتی خاص، سلوكی و كردارهای انسانی ...) پا به عرصه‌ی وجود نهاده است. بنابراین، [[اسطوره در چین|اسطوره]] همیشه متضمن روایت یك خلقت است، یعنی می‌گوید چگونه چیزی پدید آمده، موجود شده و هستی خود را آغاز كرده است. [[اسطوره در چین|اسطوره]] فقط از چیزی كه واقعا روی داده و به تمامی پدیدار گشته سخن می‌گوید<ref>الیاده، میرچا (1386). چشم اندازهای اسطوره. چ دوم، انتشارات تولی</ref> | میرچا الیاده نیز در تعریف [[اسطوره‌های آفرینش در چین|اسطوره]] می‌گوید: <blockquote>«[[اسطوره در چین|اسطوره]] نقل كننده‌ی سرگذشتی قدسی و مینوی است، راوی واقعه‌ای است كه در زمان نخسین، زمان شگرف، بدایت همه چیز، رخ داده است. به بیان دیگر، [[اسطوره در چین|اسطوره]] حكایت می‌كند كه چگونه به بركت كارهای نمایان و برجسته‌ی موجودات مافوق طبیعی، چه كل واقعیت (كیهان) یا فقط جزئی از واقعیت (نوع نباتی خاص، سلوكی و كردارهای انسانی ...) پا به عرصه‌ی وجود نهاده است. بنابراین، [[اسطوره در چین|اسطوره]] همیشه متضمن روایت یك خلقت است، یعنی می‌گوید چگونه چیزی پدید آمده، موجود شده و هستی خود را آغاز كرده است. [[اسطوره در چین|اسطوره]] فقط از چیزی كه واقعا روی داده و به تمامی پدیدار گشته سخن می‌گوید.»<ref>الیاده، میرچا (1386). چشم اندازهای اسطوره. چ دوم، انتشارات تولی</ref></blockquote> | ||
=== [[جشن ها و فستیوال های چينی | === [[جشن ها و فستیوال های چينی]] === | ||
[[پرونده:1843.jpg|بندانگشتی|جشن در چین]] | [[پرونده:1843.jpg|بندانگشتی|جشن در چین. برگرفته از سایت travelgroan، قابل بازیابی از https://travelgroan.com/popular-chinese-festivals-you-must-see/]] | ||
صفحات تاریخی و کهن هر قوم و ملت با سابقه و متمدن، علاوه بر ارزش تاریخی، جلوه‌های نمادینی از باورها، آرزوها، افسانه‌ها و بن‌مایه‌های هویت فرهنگی آن جامعه است که از طریق برگزاری جشن‌های آیینی و برپایی مراسم‌های دینی، فرهنگی و هنری، این میراث گرانبها را از نسلی به نسل دیگر منتقل و بدین طریق بقا و استمرار هویت فرهنگی-تاریخی آن قوم و ملت نهادینه می‌شود. | صفحات تاریخی و کهن هر قوم و ملت با سابقه و متمدن، علاوه بر ارزش تاریخی، جلوه‌های نمادینی از باورها، آرزوها، افسانه‌ها و بن‌مایه‌های هویت فرهنگی آن جامعه است که از طریق برگزاری جشن‌های آیینی و برپایی مراسم‌های دینی، فرهنگی و هنری، این میراث گرانبها را از نسلی به نسل دیگر منتقل و بدین طریق بقا و استمرار هویت فرهنگی-تاریخی آن قوم و ملت نهادینه می‌شود. | ||
در این میان، جشن و [[آداب و رسوم عامیانه ی مردم چین|آداب و رسوم]] آغاز سال نو به دلیل فراگیری و همراه بودن با خوشحالی و شادی مردم و پشت سر گذاشتن خوبی‌ها و بدی‌ها، کامیابی‌ها و ناکامی‌های سال پیش و داشتن امید به آغاز سال نو و صفحه‌ی جدیدی از زندگی و تلاش و کوشش فردی و جمعی، به‌ویژه برای دهقانان و کشاورزان که در انتظار بارش خوب باران، شکوفایی درختان، به دست آمدن محصولات خوب و سرسبز شدن دشت‌ها همراه است، یکی از شایع‌ترین آیین‌های جهانی است که فرهنگ و تمدن کمتر قوم و ملتی را می‌توان یافت که از آن بی‌بهره باشد'''.''' | در این میان، جشن و [[آداب و رسوم عامیانه ی مردم چین|آداب و رسوم]] آغاز سال نو به دلیل فراگیری و همراه بودن با خوشحالی و شادی مردم و پشت سر گذاشتن خوبی‌ها و بدی‌ها، کامیابی‌ها و ناکامی‌های سال پیش و داشتن امید به آغاز سال نو و صفحه‌ی جدیدی از زندگی و تلاش و کوشش فردی و جمعی، به‌ویژه برای دهقانان و کشاورزان که در انتظار بارش خوب باران، شکوفایی درختان، به دست آمدن محصولات خوب و سرسبز شدن دشت‌ها همراه است، یکی از شایع‌ترین آیین‌های جهانی است که فرهنگ و تمدن کمتر قوم و ملتی را می‌توان یافت که از آن بی‌بهره باشد'''.''' | ||
اقوام آریایی، ایرانیان، هندیان و چینیان از روزگاران باستان و حتی ملت‌های کهن و با سابقه‌ی اروپایی و آفریقایی، براساس تلقی دینی و تاریخی و فرهنگی که دارند، آغاز سال جدید را در قالب مراسم و جشن‌های سال نو پاس می‌دارند. عید نوروز در فرهنگ ایرانی، [[جشن ها و فستیوال های چينی|عید کریسمس]] در جهان [[مسیحیت در چین|مسیحیت]] و [[جشن عید بهاره|عید بهاره]] در جهان [[فرهنگ چینی]] نمونه‌های بارزی از این آیین‌ها هستند که امروزه هم به صورت گسترده و همه جانبه در سراسر جهان بر پا داشته می‌شود و از این طریق روح و روان انسان‌های خسته شده از بی‌روحی و کم‌عاطفگی عصر ماشین تازه گشته و نیازهای درونی و عاطفی آنان را برآورده می‌سازد<ref>سابقي، علي محمد (1386). تجربياتي از كلان شهر پكن (پايتخت چين). نشر شهر </ref> | اقوام آریایی، ایرانیان، هندیان و چینیان از روزگاران باستان و حتی ملت‌های کهن و با سابقه‌ی اروپایی و آفریقایی، براساس تلقی دینی و تاریخی و فرهنگی که دارند، آغاز سال جدید را در قالب مراسم و جشن‌های سال نو پاس می‌دارند. عید نوروز در فرهنگ ایرانی، [[جشن ها و فستیوال های چينی|عید کریسمس]] در جهان [[مسیحیت در چین|مسیحیت]] و [[جشن عید بهاره|عید بهاره]] در جهان [[فرهنگ چینی]] نمونه‌های بارزی از این آیین‌ها هستند که امروزه هم به صورت گسترده و همه جانبه در سراسر جهان بر پا داشته می‌شود و از این طریق روح و روان انسان‌های خسته شده از بی‌روحی و کم‌عاطفگی عصر ماشین تازه گشته و نیازهای درونی و عاطفی آنان را برآورده می‌سازد.<ref>سابقي، علي محمد (1386). تجربياتي از كلان شهر پكن (پايتخت چين). [https://nashreshahr.ir/ نشر شهر] </ref> در اینجا به پاره‌ای از [[آداب و رسوم عامیانه ی مردم چین|آداب و رسوم]] و سنت‌های آیینی مردم سرزمین کهن [[چین]] در [[جشن ها و فستیوال های چينی|جشن‌ها و فستیوال‌های مختلف]] می‌پردازیم. | ||
=== [[تعطیلات، اوقات فراغت و سرگرمی‌های مردم چین]] === | === [[تعطیلات، اوقات فراغت و سرگرمی‌های مردم چین|تعطیلات، اوقات فراغت و سرگرمی های مردم چین]] === | ||
[[پرونده:F8bc126d98201ad51bb32c.jpg|بندانگشتی|اوقات فراغت در چین]] | [[پرونده:F8bc126d98201ad51bb32c.jpg|بندانگشتی|اوقات فراغت در چین. برگرفته از سایت https://global.chinadaily.com.cn/a/201707/16/WS59bbed20a310ded8ac18d7a1_2.html<nowiki/>، قابل بازیابی از https://global.chinadaily.com.cn/a/201707/16/WS59bbed20a310ded8ac18d7a1_2.html]] | ||
==== تعطیلات رسمی در | ==== [[تعطیلات رسمی در چین]] ==== | ||
عرصه و سطح و میزان تعطیلات و اوقات فراغت هر ملتی، هم نماد نیروی تولید و هم بیانگر سطح استاندارد زندگی یک جامعه است. دولت [[چین]] در سال 1995، در راستای تأمین [[اوقات فراغت در چین|اوقات فراغت مردم]]، تعداد روزهای کاری هفته را از 6 روز در هفته به 5 روز در هفته کاهش داد تا مردم بتوانند از [[اوقات فراغت در چین|اوقات فراغت]] بیشتری برخوردار شوند. همچنین، در سال 1999، دولت ساختار تعطیلات این کشور را بازسازی و مقررات تعطیلات 3 هفته‌ی طلایی در سال را تدوین و به مورد اجرا گذاشت و از سال 2000 میلادی، حقوق بگیران بخش دولتی و خصوصی به حق بهره‌مندی از حقوق در این تعطیلات دست یافتند. براساس اطلاعات منتشره از سوی دولت [[چین]]، مردم این کشور سالانه جمعا از 114 روز تعطیلی رسمی (شامل پنجشنبه‌ها) برخوردار هستند. | عرصه و سطح و میزان تعطیلات و اوقات فراغت هر ملتی، هم نماد نیروی تولید و هم بیانگر سطح استاندارد زندگی یک جامعه است. دولت [[چین]] در سال 1995، در راستای تأمین [[اوقات فراغت در چین|اوقات فراغت مردم]]، تعداد روزهای کاری هفته را از 6 روز در هفته به 5 روز در هفته کاهش داد تا مردم بتوانند از [[اوقات فراغت در چین|اوقات فراغت]] بیشتری برخوردار شوند. همچنین، در سال 1999، دولت ساختار تعطیلات این کشور را بازسازی و مقررات تعطیلات 3 هفته‌ی طلایی در سال را تدوین و به مورد اجرا گذاشت و از سال 2000 میلادی، حقوق بگیران بخش دولتی و خصوصی به حق بهره‌مندی از حقوق در این تعطیلات دست یافتند. براساس اطلاعات منتشره از سوی دولت [[چین]]، مردم این کشور سالانه جمعا از 114 روز تعطیلی رسمی (شامل پنجشنبه‌ها) برخوردار هستند. | ||
تعطیلات رسمی و روزهای بزرگداشت در کشور [[چین]] را می‌توان به 3 گروه تقسیم کرد: نخست، [[تعطیلات رسمی در چین|تعطیلات رسمی]] که تمام مردم از آن بهره‌مند می‌شوند. مانند تعطیلات روز نخست سال میلادی (اول ژانویه هر سال)، تعطیلات یک هفته‌ای آغاز سال جدید به تقویم کشاورزی [[چین]] ([[جشن عید بهاره]])، تعطیلی یک روزه‌ی جشنواره‌ی قایق اژدها، تعطیلات یک هفته‌ای به مناسبت اول ماه مه و روز کارگر، و تعطیلات یک هفته‌ای روز ملی در اول ماه اکتبر هر سال. گروه دوم، شامل تعطیلاتی می‌شود که شامل گروه‌های خاصی از جامعه می‌شود. مانند، روز جهانی زنان( تعطیلی نصف روز برای زنان)، روز جوانان (تعطیلی نصف روز برای افراد بالای 14 سال)، روز کودک (تعطیلی برای کودکان و نوجوانان زیر 13سال)، و روز ارتش (تعطیلی یک روزه برای پرسنل شاغل ارتش). گروه سوم از تعطیلات، روزها و مناسبت‌های خاص تاریخی بدون تعطیلی. مانند، روز بزرگداشت اعتصاب در 7 فوریه‌ی هر سال، روز بزرگداشت جنبش در 30 ماه مه هر سال، روز برزگداشت پیروزی [[چین]] بر [[ژاپن]] در سوم ماه سپتامبر هر سال، روز معلم، روز پرستار، روز درختکاری و روز خبرنگار. | تعطیلات رسمی و روزهای بزرگداشت در کشور [[چین]] را می‌توان به 3 گروه تقسیم کرد: نخست، [[تعطیلات رسمی در چین|تعطیلات رسمی]] که تمام مردم از آن بهره‌مند می‌شوند. مانند تعطیلات روز نخست سال میلادی (اول ژانویه هر سال)، تعطیلات یک هفته‌ای آغاز سال جدید به تقویم کشاورزی [[چین]] ([[جشن عید بهاره]])، تعطیلی یک روزه‌ی جشنواره‌ی قایق اژدها، تعطیلات یک هفته‌ای به مناسبت اول ماه مه و روز کارگر، و تعطیلات یک هفته‌ای روز ملی در اول ماه اکتبر هر سال. گروه دوم، شامل تعطیلاتی می‌شود که شامل گروه‌های خاصی از جامعه می‌شود. مانند، روز جهانی زنان( تعطیلی نصف روز برای زنان)، روز جوانان (تعطیلی نصف روز برای افراد بالای 14 سال)، روز کودک (تعطیلی برای کودکان و نوجوانان زیر 13سال)، و روز ارتش (تعطیلی یک روزه برای پرسنل شاغل ارتش). گروه سوم از تعطیلات، روزها و مناسبت‌های خاص تاریخی بدون تعطیلی. مانند، روز بزرگداشت اعتصاب در 7 فوریه‌ی هر سال، روز بزرگداشت جنبش در 30 ماه مه هر سال، روز برزگداشت پیروزی [[چین]] بر [[ژاپن]] در سوم ماه سپتامبر هر سال، روز معلم، روز پرستار، روز درختکاری و روز خبرنگار. | ||
باید متذکر شد که [[تقویم فرهنگی چین|تقویم سنتی چین]] که به تقویم کشاورزی نیز معروف است، پیشینه‌ای چند هزار ساله داشته و تمام مناسبت‌های فرهنگی و تاریخی و اجتماعی مردم این کشور، از جمله [[جشن تحول زمستانی در چین|تعطیلات سال نو چینی]] و [[جشن عید بهاره|عید بهاره]]، براساس تقویم سنتی محاسبه می‌شود که براساس گردش ماه بوده و تقویم قمری نام دارد. ولی پس از آشنایی و ارتباط تجاری [[چین]] با سیستم مالی جهان و در راستای هماهنگی با روند جهانی، سال مالی این کشور براساس تقویم میلادی تنظیم یافته و برخی از تعطیلات رسمی، مانند [[تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره ها در چین|تعطیلات روز کارگر]] و [[تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره ها در چین|روز ملی]]، نیز بر مبنای تقویم میلادی است. | باید متذکر شد که [[تقویم فرهنگی چین|تقویم سنتی چین]] که به تقویم کشاورزی نیز معروف است، پیشینه‌ای چند هزار ساله داشته و تمام مناسبت‌های فرهنگی و تاریخی و اجتماعی مردم این کشور، از جمله [[جشن تحول زمستانی در چین|تعطیلات سال نو چینی]] و [[جشن عید بهاره|عید بهاره]]، براساس تقویم سنتی محاسبه می‌شود که براساس گردش ماه بوده و تقویم قمری نام دارد. ولی پس از آشنایی و ارتباط تجاری [[چین]] با سیستم [[مالی]] جهان و در راستای هماهنگی با روند جهانی، سال مالی این کشور براساس تقویم میلادی تنظیم یافته و برخی از تعطیلات رسمی، مانند [[تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره ها در چین|تعطیلات روز کارگر]] و [[تقویم فرهنگی، تعطیلات رسمی و جشنواره ها در چین|روز ملی]]، نیز بر مبنای تقویم میلادی است. | ||
=== [[موزه های | === [[موزه های چین]] === | ||
[[پرونده:1-hour-to-go-14.jpg|بندانگشتی|موزه چینی]] | [[پرونده:1-hour-to-go-14.jpg|بندانگشتی|موزه چینی. برگرفته از سایت museumcrush، قابل بازیابی از https://museumcrush.org/britains-best-places-to-see-chinese-and-east-asian-collections/]] | ||
در گذشته‌های دور در [[چین]]، آثار نفیس تاریخی و فرهنگی و هنری [[چین]] در گنجینه‌های مخفی و سری دربار امپراتوران و یا کلکسیون‌های خصوصی افراد نگهداری می‌شد و عموم مردم شانس مشاهده و لذت بردن از آنها را نداشتند. لذا، موزه‌داری مدرن هم در این کشور از دوران آشنایی با غرب و در نیمه‌ی نخست قرن بیستم آغاز شد. مردم این کشور تنها وقتی که سیستم سیاسی دو هزار ساله‌ی امپراتوری در سال 1911 میلادی سقوط کرد، توانستند به کاخ‌های سلطنتی راه پیدا کرده و با آثار نفیس و ارزشمند خلق شده توسط نیاکان خود آشنا شده و از آن لذت ببرند. | در گذشته‌های دور در [[چین]]، آثار نفیس تاریخی و فرهنگی و هنری [[چین]] در گنجینه‌های مخفی و سری دربار امپراتوران و یا کلکسیون‌های خصوصی افراد نگهداری می‌شد و عموم مردم شانس مشاهده و لذت بردن از آنها را نداشتند. لذا، موزه‌داری مدرن هم در این کشور از دوران آشنایی با غرب و در نیمه‌ی نخست قرن بیستم آغاز شد. مردم این کشور تنها وقتی که سیستم سیاسی دو هزار ساله‌ی امپراتوری در سال 1911 میلادی سقوط کرد، توانستند به کاخ‌های سلطنتی راه پیدا کرده و با آثار نفیس و ارزشمند خلق شده توسط نیاکان خود آشنا شده و از آن لذت ببرند. | ||
اگرچه پیش از حاکمیت [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] بر کشور [[چین]] تعدادی موزه‌ی عمومی در پایتخت و برخی از شهرها ایجاد گردید و پس از تأسیس [[جمهوری خلق چین]] نظم و سامان بهتری به موزه‌های موجود داده شد، ولی پس از اصلاحات بود که موزه‌های این کشور شاهد شکوفایی و گسترش هرچه بیشتر تعداد آنها شد. در سه ده‌هی گذشته موزه‌های پیشین بازسازی و موزه‌های جدیدی بر آنها اضافه شده و بر تعداد آثار فرهنگی و تاریخی آنها افزوده شده و سیستم مدرن موزه‌داری و امکانات حفظ و مرمت آثار مورد توجه قرار گرفت. | اگرچه پیش از حاکمیت [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] بر کشور [[چین]] تعدادی موزه‌ی عمومی در پایتخت و برخی از شهرها ایجاد گردید و پس از تأسیس [[جمهوری خلق چین]] نظم و سامان بهتری به موزه‌های موجود داده شد، ولی پس از اصلاحات بود که موزه‌های این کشور شاهد شکوفایی و گسترش هرچه بیشتر تعداد آنها شد. در سه ده‌هی گذشته موزه‌های پیشین بازسازی و موزه‌های جدیدی بر آنها اضافه شده و بر تعداد آثار فرهنگی و تاریخی آنها افزوده شده و سیستم مدرن موزه‌داری و امکانات حفظ و مرمت آثار مورد توجه قرار گرفت. | ||
در حال حاضر، در سرتاسر [[چین]] بیش از 1510 باب موزه‌ی تحت نظر دولت در زمینه‌های مختلف و به صورت جامع و تخصصی وجود دارد که اگر موزه‌های خصوصی موجود را نیز بر این تعداد اضافه نماییم، تعداد آنها بالغ بر 2000 موزه خواهد شد<ref>روزنامه چاینا دیلی (2004)</ref> | در حال حاضر، در سرتاسر [[چین]] بیش از 1510 باب موزه‌ی تحت نظر دولت در زمینه‌های مختلف و به صورت جامع و تخصصی وجود دارد که اگر موزه‌های خصوصی موجود را نیز بر این تعداد اضافه نماییم، تعداد آنها بالغ بر 2000 موزه خواهد شد.<ref>روزنامه چاینا دیلی (2004)</ref> در این موزه‌ها بیش از 20 میلیون قطعه آثار تاریخی و فرهنگی موزه‌ای نگهداری می‌شود و از این آثار سالانه بیش از 8000 مورد نمایشگاه در مناطق و شهرهای مختلف داخلی و خارج از کشور برگزار و میلیون‌ها نفر از این نمایشگاه‌ها و آثار بازدید به عمل می‌آورند. دولت [[چین]] در نظر دارد تا سال 2015 میلادی، با احداث بیش از 1000 باب موزه‌ی دیگر تعداد موزه‌ها را افزایش و در هر شهر بزرگ و متوسط این کشور حداقل یک موزه دایر نماید.<ref>296-316 .China Encyclopedia. (2008)</ref>[[پرونده:24-tianjin-library-ossip.jpg|بندانگشتی|کتابخانه در چین. برگرفته از سایت archdaily، قابل بازیابی از https://www.archdaily.com/882819/tianjin-binhai-library-mvrdv-plus-tianjin-urban-planning-and-design-institute/59fb06b8b22e3822460001d0-tianjin-binhai-library-mvrdv-plus-tianjin-urban-planning-and-design-institute-photo]]هم‌اینک در هر کدام از شهرهای بزرگی مانند [[پکن]]، [[شانگهای]]، شی اَن و نان جینگ، ده‌ها موزه‌ی بزرگ و کوچک عمومی و تخصصی و دولتی و خصوصی دایر است و در سایر شهرهای بزرگ، به‌ویژه مراکز استان‌ها نیز موزه‌های متعددی وجود دارد که پرداختن به تمام آنها از حوصله‌ی این کتاب خارج است. در اینجا صرفا به معرفی مختصر برخی از مهمترین موزه‌های [[چین]] که از نظر وسعت ساختمانی و قدمت تاریخی و نفاست آثار فرهنگی و هنری به نمایش گذاشته شده در آنها برجسته‌تر هستند، پرداخته می‌شود. | ||
هم‌اینک در هر کدام از شهرهای بزرگی مانند [[پکن]]، [[شانگهای]]، شی اَن و نان جینگ، ده‌ها موزه‌ی بزرگ و کوچک عمومی و تخصصی و دولتی و خصوصی دایر است و در سایر شهرهای بزرگ، به‌ویژه مراکز استان‌ها نیز موزه‌های متعددی وجود دارد که پرداختن به تمام آنها از حوصله‌ی این کتاب خارج است. در اینجا صرفا به معرفی مختصر برخی از مهمترین موزه‌های [[چین]] که از نظر وسعت ساختمانی و قدمت تاریخی و نفاست آثار فرهنگی و هنری به نمایش گذاشته شده در آنها برجسته‌تر هستند، پرداخته می‌شود. | |||
=== [[فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در چین]] === | === [[فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در چین]] === | ||
از گذشته‌های دور گفته شده است كه كتاب نردبان پیشرفت بشریت است و به همین سبب كتابت و كتاب، هر محتوا و شكلی كه داشته باشد، بیانگر رشد و خلاقیت و اندیشه‌مندی و توسعه‌ی فرهنگ هر ملتی به شمار می‌رود. بنابراین، توسعه‌ی [[فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در چین|فرهنگ كتابداری و كتابخانه]] نیز در هر كشوری بازتابی از میزان پیشرفت و توسعه‌ی [[فرهنگ چینی|فرهنگ]] و تمدن آن قوم است.<ref>سابقی، علی محمد (1392). | از گذشته‌های دور گفته شده است كه كتاب نردبان پیشرفت بشریت است و به همین سبب كتابت و كتاب، هر محتوا و شكلی كه داشته باشد، بیانگر رشد و خلاقیت و اندیشه‌مندی و توسعه‌ی فرهنگ هر ملتی به شمار می‌رود. بنابراین، توسعه‌ی [[فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در چین|فرهنگ كتابداری و كتابخانه]] نیز در هر كشوری بازتابی از میزان پیشرفت و توسعه‌ی [[فرهنگ چینی|فرهنگ]] و تمدن آن قوم است.<ref>سابقی، علی محمد (1392). جامعه و فرهنگ [[چین]]. تهران: [https://alhoda.ir موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی]، جلدسوم، ص 903-1025.</ref> | ||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[فرهنگ عمومی ژاپن]]؛ [[فرهنگ عمومی سودان]]؛ [[فرهنگ عمومی زیمبابوه]]؛ [[فرهنگ عمومی سوریه]]؛ [[فرهنگ عمومی افغانستان]]؛ [[فرهنگ عمومی سنگال]]؛ [[فرهنگ عمومی کوبا]]؛ [[فرهنگ عمومی کانادا]]؛ [[فرهنگ عمومی لبنان]]؛ [[فرهنگ عمومی تونس]]؛ [[فرهنگ عمومی روسیه]]؛ [[فرهنگ عمومی ساحل عاج]]؛ [[فرهنگ عمومی در مصر|فرهنگ عمومی مصر]]؛ [[فرهنگ عمومی فرانسه]]؛ [[فرهنگ عمومی اسپانیا]]؛ [[فرهنگ عمومی اوکراین]]؛ [[فرهنگ عمومی قطر]]؛ [[فرهنگ عمومی سیرالئون]]؛ [[فرهنگ عمومی اتیوپی]]؛ [[فرهنگ عمومی مالی]]؛ [[فرهنگ عمومی تاجیکستان]]؛ [[فرهنگ عمومی گرجستان]]؛ [[فرهنگ عمومی قزاقستان]]؛ [[فرهنگ عمومی بنگلادش]]؛ [[فرهنگ عمومی سریلانکا]]؛ [[فرهنگ عمومی تایلند]]؛ [[فرهنگ عمومی آرژانتین]]؛ [[فرهنگ عمومی اردن]] | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | <references /> | ||
[[رده:فرهنگ عمومی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۲۱
بسیاری از متخصصان معتقدند که تنوع پختوپز در جهان را می‌توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد: پختوپز فرانسوی، خاورمیانه‌ای و غذاهای چینی. اگرچه برخی نیز این تقسیم‌بندی را قبول ندارند و روش‌های پختوپز در جهان را به گروه‌های دیگری تقسیم‌بندی می‌کنند. ما اگر هر تقسیم‌بندی را که قبول داشته باشیم، قطعا تنوع غذاهای چینی یکی از آنها خواهد بود. و خود چینی‌ها هم این تنوع غذایی را به عنوان درخشان‌ترین بخش از فرهنگ خود قبول دارند. غذا برای چینی‌ها یک آیین واقعی، هنری دلپذیر، و سرشار از لذت است. معروف است که چینی‌ها هر چیز روینده، متحرک و پرواز کننده را می‌خورند. این ضرورت پختوپز چینی را به یک فضیلت تبدیل کرده و حالا آنها به خود می‌بالند که بیش از 5 هزار نوع غذا دارند که با هر ذائقه‌ای سازگاری داشته باشد.[۱]
فرهنگ، آداب و رسوم و تنوع غذایی در چين
پیشینه‌ی تاریخی
آثار مکتوب در خصوص فرهنگ و تنوع غذایی در چین، در اسناد و کتب تاریخی باستانی مختلفی آمده که در آنها گزارش‌های مفصلی پیرامون چگونگی تغذیه‌ی اقشار مختلف مردم در دوران‌های گذشته و باستان تهیه شده است. کتاب سال نگار سلسله‌ی خَن (Chronicles of the Han Dynasty) فهرست غذایی مربوط به دوران پیش از سلسله‌ی «چین» را گردآوری کرده است. آثار بی‌شماری نیز مربوط به دوران‌های وِی، جین، و سلسله‌های جنوبی و شمالی و پیش از آن، در زمینه‌ی تغذیه نوشته شده است. یکی از این آثار، مجموعه‌ی کتاب غذایی شاهزاده خوَی نَن (Food Book of Prince Huainan) است که شامل 130 مقاله است. تجربیاتی که در این اثر جمع‌آوری شده را امروزه می‌توان در سایر کتاب‌ها نیز یافت.
پس از سلسله‌های سونگ و تانگ، جنوب کشور چین توسعه یافت و مبادلات کشاورزی بین جنوب و شمال افزایش پیدا کرد. فنون سنتی پختوپز شمال نیز به جنوب منتقل و با شرایط محل تطبیق داده شده و سبک‌های غذایی مختلف تازه‌ای به وجود آمد. درنتیجه، نوشته‌های هرچه بیشتری پیرامون تنوع و سبک‌های غذایی جنوب خلق شد. کتاب مجموعه‌ای از سبک‌های جنوبی (A Collection of Southern Styles) به قلم لیوشون (Liu Xun) در عصر تانگ، این تنوع در تولید و آداب و رسوم غذایی و سبک‌های زندگی در جنوب را ثبت کرده است. این کتاب از اثر دیگری به نام مهمترین هنرها برای رفاه مردم پیروی کرده و جنبه‌های مختلف مواد غذایی، چگونگی درست کردن غذای مخصوص، لوازم سفره، آداب و رسوم صرف غذا، و همچنین فراوری مواد غذایی، مهارت‌های آشپزی، و نحوه‌ی خوردن غذا در جنوب را توضیح داده است.
در سلسله‌های مینگ و چینگ، بروز حوادث و بلایای طبیعی موجب قحطی و بی‌خانمانی بسیاری از مردم می‌شد. تعدادی از اندیشمندان، برای حل مشکل گرسنگی، آثاری پیرامون امدادرسانی در هنگام وقوع حوادث تألیف و در خصوص راه‌های جمع‌آوری و پختن گیاهان و مواد قابل خوردن تألیف کردند. معروف‌ترین این آثار کتاب گیاهان برای نجات از قحطی (Herbs for Famine Relief) به قلم جو سو (Zhu Su)، یکی از اعضای خاندان حاکم مینگ است. وی در کتابش برای انتخاب گیاهان وحشی و جلوگیری از مسموم شدن مردم، چند صد گیاه و رستنی را به صورت مصور جمع‌آوری کرده است. لیشیجِن (Li Shizhen) هم در کتابی تحت عنوان خلاصه‌ی مفردات پزشکی (Compendium of Materia Medica) هم نحوه‌ی تشخیص گیاهان مضر از سالم و خوردنی را توضیح داده است.
یوانمِی (Yuan Mei)، نویسنده‌ی سلسله چینگ هم پیرامون آشپزی پژوهش بسیاری کرده است. کتاب او به نام لیست غذایی از باغ تفریحات (Menu from the Garden of Leisure) به 14 قسمت از جمله «دستوراتی برای غذا»، «غذاهای ممنوع»، «غذاهای دریایی تازه»، «غذای تازه‌ی رودخانه»، «غذای حیوانات خاص»، «غذای حیوانات گوناگون»، «مرغ»، «غذای جانوران آبزی و پولک‌دار»، «غذاهای گیاهی»، «غذاهای جانبی»، «شیرینی‌جات»، و «برنج و فرنی‌ها» تقسیم شده است.
آداب و رسوم عامیانه ی مردم چین
زندگی مردم چین بسیار متنوع و دارای آداب و رسوم جالب و فراونی هستند. مراسم ازدواج یکی از جالب‌ترین رسوم آنها است. سبک ازدواج چینی‌ها با شیوه‌ی ازدواج غربی متفاوت است. اغلب مردمان غرب، هنگام ازدواج به کلیسا می‌روند، درحالیکه مردم چین به جای رفتن به اماکن مذهبی، به برپایی ضیافت می‌پردازند؛ غربی‌ها برای نزول برکت به درگاه خدا دعا می‌کنند، ولی مردم چین در این مراسم به آسمان، زمین، پدر و مادر ادای احترام می‌کنند؛ در کشورهای غربی عروس‌ها لباس سفید می‌پوشند درحالیکه در چین عروس و داماد عمدتا در مناطق روستایی لباس قرمز می‌پوشند، چرا که رنگ قرمز در چین سمبل شادی و میمنت است. با در نظر گرفتن مراسم ازدواج، مشخص می‌شود که مردم چین آداب و رسومی متفاوت با دیگر کشورها دارند. در حقیقت نه تنها مراسم ازدواج در چین، بلکه آداب و رسوم دیگری همچون مراسم یک ماهگی نوزاد، عید بهاره، دوازده حیوان نمادین و غیره، هر کدام فرهنگ خاص خود را داشته و هر یک از آنها، شور و اشتیاق و امید و آرمان‌های مردم برای داشتن یک زندگی خوشبخت و سعادتمند را بیان می‌کنند.
صنایع دستی و هنرهای مردمی و فولكلور
در طول تاریخ سرزمین چین، هنرهای عامیانه و هنرمندان فولکلور چینی هم به اندازه‌ی هنرها و هنرمندان کلاسیک و درباری این کشور فاخر، جذاب، متنوع، ماهرانه، و در میان مردم محبوب بوده و هستند. در واقع می‌توان گفت، زیر بنای هنرهای فاخر و کلاسیک چینی، همین هنرهای عامیانه و هنرمندان بی‌نام و نشان آن بوده‌اند. هنرهای مردمی این سرزمین نیز دارای سبک و ویژگی‌های خاص خود بوده و شامل مجسمه‌سازی سفالین؛ پیکره‌تراشی سنگی؛ گلدوزی و سوزن‌دوزی؛ سفال‌گری و چینی‌سازی؛ پارچه‌بافی و فرش‌بافی؛ کنده‌کاری و تراش روی فلز، چوب، سنگ، عاج فیل و شاخ حیوانات؛ بادبادک و باد‌بزن سازی؛ باتیک روی پارچه؛ برش با کاغذ؛ ساخت ماسک‌های متنوع صورت از مواد مختلف؛ قصه‌گویی و داستان‌سرایی؛ سرودن اشعار و خواندن انواع ساز و آوازهای محلی؛ ساخت عروسک‌های گوناگون؛ ملودی‌ها و ترانه‌ها و حرکات موزون محلی؛ مینا‌کاری و نقاشی‌های ظریف و مینیاتوری؛ ساخت فانوس و اژدها از چوب و کاغذ و پارچه؛ اجرای انواع اپراهای محلی؛ دوخت و بافت انواع لباس‌های محلی سنتی؛ ساخت انواع وسایل تزیینی منزل و زنانه (گل و گیره)؛ اجرای نمایش‌های خیمه شب بازی و سایه بازی؛ انواع صنایع و هنرهای دستی؛ و صدها نوع هنر دیگر که برخی به صورت ملی و سراسری و برخی دیگر منطقه‌ای و استانی و بعضی نیز تنها در سطح یک روستا و یا محدوده‌ی یک قبیله رواج دارد، می‌گردد. تنوع قومیت‌ها و نژادها، مناطق و شرایط متنوع و متفاوت آب و هوایی و جغرافیایی، و ادیان و مذاهب نیز بر این تنوع و رنگارنگی افزوده و این عرصه از هنر را به گنجین‌های غنی، ارزشمند، و بی‌انتها مبدل ساخته است. در اینجا به عنوان نمونه و به صورت مختصر به برخی از این هنرها اشاره می‌شود.
اسطوره ها و افسانه های چینی
اسطوره
اساطیر جمع مكسر واژه‌ی اسطوره در عربی است، كه خود واژه‌ای است معرب از یونانی هیستوریا (Historia)، به معنای جست‌وجو، آگاهی و داستان، و از مصدر هیستوریَن (Historian)، به معنای بررسی كردن و شرح دادن. واژه ی اروپایی برابر آن مایت (Myth) در انگلیسی، مایته (Mythe) در فرانسه، مایته (Myth-e) در آلمانی است و از واژه ی یونانی مایتوس (Mythos) به معنای شرح، خبر و قصه گرفته شده است.[۲]
اصولا متفكران و اسطوره‌شناسان، نگاه‌های متفاوتی نسبت به اسطوره داشته و هر یك از آنان بر اساس نگرش خاصی به تعریف اسطوره پرداخته‌اند، چنانكه اسطوره‌شناسان بزرگی همچون فروید و یونگ، از دریچه‌ی روانشناسی، ارنست كاسیرر با رویكردی فلسفی و میرچا الیاده با نگاه دین‌شناسانه به تحقیق و تفحص در این امر پرداخته‌اند. به همین دلیل شاید نتوان تعریف جامع و كاملی كه تمامی رویكردهای اسطوره‌شناسی را در بر داشته باشد ارائه داد. در عین حال، هرچند اسطوره در دیدگاه‌های مختلف تعاریف و تعابیر متعددی دارد، اما در یک کلام می‌توان آن را اینگونه تعریف نمود: اسطوره عبارت است از روایت یا جلوه‌ای نمادین درباره‌ی ایزدان، فرشتگان، موجودات فوق طبیعی و به طور کلی جهان شناختی که یک قوم به منظور تفسیر خود از هستی به کار می‌بندد. اسطوره سرگذشتی راست و مقدس است که در زمانی ازلی رخ داده و به گونه‌ای نمادین، تخیلی و وهم انگیز می‌گوید که چگونه چیزی پدید آمده، هستی دارد، یا از میان خواهد رفت، و در نهایت، اسطوره به شیوه‌ای تمثیلی کاوشگر هستی است.[۳]
میرچا الیاده نیز در تعریف اسطوره می‌گوید:
«اسطوره نقل كننده‌ی سرگذشتی قدسی و مینوی است، راوی واقعه‌ای است كه در زمان نخسین، زمان شگرف، بدایت همه چیز، رخ داده است. به بیان دیگر، اسطوره حكایت می‌كند كه چگونه به بركت كارهای نمایان و برجسته‌ی موجودات مافوق طبیعی، چه كل واقعیت (كیهان) یا فقط جزئی از واقعیت (نوع نباتی خاص، سلوكی و كردارهای انسانی ...) پا به عرصه‌ی وجود نهاده است. بنابراین، اسطوره همیشه متضمن روایت یك خلقت است، یعنی می‌گوید چگونه چیزی پدید آمده، موجود شده و هستی خود را آغاز كرده است. اسطوره فقط از چیزی كه واقعا روی داده و به تمامی پدیدار گشته سخن می‌گوید.»[۴]
جشن ها و فستیوال های چينی
صفحات تاریخی و کهن هر قوم و ملت با سابقه و متمدن، علاوه بر ارزش تاریخی، جلوه‌های نمادینی از باورها، آرزوها، افسانه‌ها و بن‌مایه‌های هویت فرهنگی آن جامعه است که از طریق برگزاری جشن‌های آیینی و برپایی مراسم‌های دینی، فرهنگی و هنری، این میراث گرانبها را از نسلی به نسل دیگر منتقل و بدین طریق بقا و استمرار هویت فرهنگی-تاریخی آن قوم و ملت نهادینه می‌شود.
در این میان، جشن و آداب و رسوم آغاز سال نو به دلیل فراگیری و همراه بودن با خوشحالی و شادی مردم و پشت سر گذاشتن خوبی‌ها و بدی‌ها، کامیابی‌ها و ناکامی‌های سال پیش و داشتن امید به آغاز سال نو و صفحه‌ی جدیدی از زندگی و تلاش و کوشش فردی و جمعی، به‌ویژه برای دهقانان و کشاورزان که در انتظار بارش خوب باران، شکوفایی درختان، به دست آمدن محصولات خوب و سرسبز شدن دشت‌ها همراه است، یکی از شایع‌ترین آیین‌های جهانی است که فرهنگ و تمدن کمتر قوم و ملتی را می‌توان یافت که از آن بی‌بهره باشد.
اقوام آریایی، ایرانیان، هندیان و چینیان از روزگاران باستان و حتی ملت‌های کهن و با سابقه‌ی اروپایی و آفریقایی، براساس تلقی دینی و تاریخی و فرهنگی که دارند، آغاز سال جدید را در قالب مراسم و جشن‌های سال نو پاس می‌دارند. عید نوروز در فرهنگ ایرانی، عید کریسمس در جهان مسیحیت و عید بهاره در جهان فرهنگ چینی نمونه‌های بارزی از این آیین‌ها هستند که امروزه هم به صورت گسترده و همه جانبه در سراسر جهان بر پا داشته می‌شود و از این طریق روح و روان انسان‌های خسته شده از بی‌روحی و کم‌عاطفگی عصر ماشین تازه گشته و نیازهای درونی و عاطفی آنان را برآورده می‌سازد.[۵] در اینجا به پاره‌ای از آداب و رسوم و سنت‌های آیینی مردم سرزمین کهن چین در جشن‌ها و فستیوال‌های مختلف می‌پردازیم.
تعطیلات، اوقات فراغت و سرگرمی های مردم چین
تعطیلات رسمی در چین
عرصه و سطح و میزان تعطیلات و اوقات فراغت هر ملتی، هم نماد نیروی تولید و هم بیانگر سطح استاندارد زندگی یک جامعه است. دولت چین در سال 1995، در راستای تأمین اوقات فراغت مردم، تعداد روزهای کاری هفته را از 6 روز در هفته به 5 روز در هفته کاهش داد تا مردم بتوانند از اوقات فراغت بیشتری برخوردار شوند. همچنین، در سال 1999، دولت ساختار تعطیلات این کشور را بازسازی و مقررات تعطیلات 3 هفته‌ی طلایی در سال را تدوین و به مورد اجرا گذاشت و از سال 2000 میلادی، حقوق بگیران بخش دولتی و خصوصی به حق بهره‌مندی از حقوق در این تعطیلات دست یافتند. براساس اطلاعات منتشره از سوی دولت چین، مردم این کشور سالانه جمعا از 114 روز تعطیلی رسمی (شامل پنجشنبه‌ها) برخوردار هستند.
تعطیلات رسمی و روزهای بزرگداشت در کشور چین را می‌توان به 3 گروه تقسیم کرد: نخست، تعطیلات رسمی که تمام مردم از آن بهره‌مند می‌شوند. مانند تعطیلات روز نخست سال میلادی (اول ژانویه هر سال)، تعطیلات یک هفته‌ای آغاز سال جدید به تقویم کشاورزی چین (جشن عید بهاره)، تعطیلی یک روزه‌ی جشنواره‌ی قایق اژدها، تعطیلات یک هفته‌ای به مناسبت اول ماه مه و روز کارگر، و تعطیلات یک هفته‌ای روز ملی در اول ماه اکتبر هر سال. گروه دوم، شامل تعطیلاتی می‌شود که شامل گروه‌های خاصی از جامعه می‌شود. مانند، روز جهانی زنان( تعطیلی نصف روز برای زنان)، روز جوانان (تعطیلی نصف روز برای افراد بالای 14 سال)، روز کودک (تعطیلی برای کودکان و نوجوانان زیر 13سال)، و روز ارتش (تعطیلی یک روزه برای پرسنل شاغل ارتش). گروه سوم از تعطیلات، روزها و مناسبت‌های خاص تاریخی بدون تعطیلی. مانند، روز بزرگداشت اعتصاب در 7 فوریه‌ی هر سال، روز بزرگداشت جنبش در 30 ماه مه هر سال، روز برزگداشت پیروزی چین بر ژاپن در سوم ماه سپتامبر هر سال، روز معلم، روز پرستار، روز درختکاری و روز خبرنگار.
باید متذکر شد که تقویم سنتی چین که به تقویم کشاورزی نیز معروف است، پیشینه‌ای چند هزار ساله داشته و تمام مناسبت‌های فرهنگی و تاریخی و اجتماعی مردم این کشور، از جمله تعطیلات سال نو چینی و عید بهاره، براساس تقویم سنتی محاسبه می‌شود که براساس گردش ماه بوده و تقویم قمری نام دارد. ولی پس از آشنایی و ارتباط تجاری چین با سیستم مالی جهان و در راستای هماهنگی با روند جهانی، سال مالی این کشور براساس تقویم میلادی تنظیم یافته و برخی از تعطیلات رسمی، مانند تعطیلات روز کارگر و روز ملی، نیز بر مبنای تقویم میلادی است.
موزه های چین
در گذشته‌های دور در چین، آثار نفیس تاریخی و فرهنگی و هنری چین در گنجینه‌های مخفی و سری دربار امپراتوران و یا کلکسیون‌های خصوصی افراد نگهداری می‌شد و عموم مردم شانس مشاهده و لذت بردن از آنها را نداشتند. لذا، موزه‌داری مدرن هم در این کشور از دوران آشنایی با غرب و در نیمه‌ی نخست قرن بیستم آغاز شد. مردم این کشور تنها وقتی که سیستم سیاسی دو هزار ساله‌ی امپراتوری در سال 1911 میلادی سقوط کرد، توانستند به کاخ‌های سلطنتی راه پیدا کرده و با آثار نفیس و ارزشمند خلق شده توسط نیاکان خود آشنا شده و از آن لذت ببرند.
اگرچه پیش از حاکمیت حزب کمونیست بر کشور چین تعدادی موزه‌ی عمومی در پایتخت و برخی از شهرها ایجاد گردید و پس از تأسیس جمهوری خلق چین نظم و سامان بهتری به موزه‌های موجود داده شد، ولی پس از اصلاحات بود که موزه‌های این کشور شاهد شکوفایی و گسترش هرچه بیشتر تعداد آنها شد. در سه ده‌هی گذشته موزه‌های پیشین بازسازی و موزه‌های جدیدی بر آنها اضافه شده و بر تعداد آثار فرهنگی و تاریخی آنها افزوده شده و سیستم مدرن موزه‌داری و امکانات حفظ و مرمت آثار مورد توجه قرار گرفت.
در حال حاضر، در سرتاسر چین بیش از 1510 باب موزه‌ی تحت نظر دولت در زمینه‌های مختلف و به صورت جامع و تخصصی وجود دارد که اگر موزه‌های خصوصی موجود را نیز بر این تعداد اضافه نماییم، تعداد آنها بالغ بر 2000 موزه خواهد شد.[۶] در این موزه‌ها بیش از 20 میلیون قطعه آثار تاریخی و فرهنگی موزه‌ای نگهداری می‌شود و از این آثار سالانه بیش از 8000 مورد نمایشگاه در مناطق و شهرهای مختلف داخلی و خارج از کشور برگزار و میلیون‌ها نفر از این نمایشگاه‌ها و آثار بازدید به عمل می‌آورند. دولت چین در نظر دارد تا سال 2015 میلادی، با احداث بیش از 1000 باب موزه‌ی دیگر تعداد موزه‌ها را افزایش و در هر شهر بزرگ و متوسط این کشور حداقل یک موزه دایر نماید.[۷]
هم‌اینک در هر کدام از شهرهای بزرگی مانند پکن، شانگهای، شی اَن و نان جینگ، ده‌ها موزه‌ی بزرگ و کوچک عمومی و تخصصی و دولتی و خصوصی دایر است و در سایر شهرهای بزرگ، به‌ویژه مراکز استان‌ها نیز موزه‌های متعددی وجود دارد که پرداختن به تمام آنها از حوصله‌ی این کتاب خارج است. در اینجا صرفا به معرفی مختصر برخی از مهمترین موزه‌های چین که از نظر وسعت ساختمانی و قدمت تاریخی و نفاست آثار فرهنگی و هنری به نمایش گذاشته شده در آنها برجسته‌تر هستند، پرداخته می‌شود.
فرهنگ كتابت، كتابداری و كتابخانه در چین
از گذشته‌های دور گفته شده است كه كتاب نردبان پیشرفت بشریت است و به همین سبب كتابت و كتاب، هر محتوا و شكلی كه داشته باشد، بیانگر رشد و خلاقیت و اندیشه‌مندی و توسعه‌ی فرهنگ هر ملتی به شمار می‌رود. بنابراین، توسعه‌ی فرهنگ كتابداری و كتابخانه نیز در هر كشوری بازتابی از میزان پیشرفت و توسعه‌ی فرهنگ و تمدن آن قوم است.[۸]
نیز نگاه کنید به
فرهنگ عمومی ژاپن؛ فرهنگ عمومی سودان؛ فرهنگ عمومی زیمبابوه؛ فرهنگ عمومی سوریه؛ فرهنگ عمومی افغانستان؛ فرهنگ عمومی سنگال؛ فرهنگ عمومی کوبا؛ فرهنگ عمومی کانادا؛ فرهنگ عمومی لبنان؛ فرهنگ عمومی تونس؛ فرهنگ عمومی روسیه؛ فرهنگ عمومی ساحل عاج؛ فرهنگ عمومی مصر؛ فرهنگ عمومی فرانسه؛ فرهنگ عمومی اسپانیا؛ فرهنگ عمومی اوکراین؛ فرهنگ عمومی قطر؛ فرهنگ عمومی سیرالئون؛ فرهنگ عمومی اتیوپی؛ فرهنگ عمومی مالی؛ فرهنگ عمومی تاجیکستان؛ فرهنگ عمومی گرجستان؛ فرهنگ عمومی قزاقستان؛ فرهنگ عمومی بنگلادش؛ فرهنگ عمومی سریلانکا؛ فرهنگ عمومی تایلند؛ فرهنگ عمومی آرژانتین؛ فرهنگ عمومی اردن
کتابشناسی
- ↑ Pleskacheuskaro, Inesa (2007). Chinese Customs and Wisdoms. Beijing: Foreign languages Press
- ↑ واحد دوست، مهوش (1381). رویکردهای علمی به اسطوره‌شناسی. چ اول. انتشارات سروش
- ↑ اسماعیل پور، ابوالقاسم (1378). اسطوره بیانی نمادین. انتشارات سروش
- ↑ الیاده، میرچا (1386). چشم اندازهای اسطوره. چ دوم، انتشارات تولی
- ↑ سابقي، علي محمد (1386). تجربياتي از كلان شهر پكن (پايتخت چين). نشر شهر
- ↑ روزنامه چاینا دیلی (2004)
- ↑ 296-316 .China Encyclopedia. (2008)
- ↑ سابقی، علی محمد (1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین المللی الهدی، جلدسوم، ص 903-1025.