تاریخ دوره باستان تایلند: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۱۵

معبد تام سووا در کانچانابوری برگرفته از سایت ایرانیان تایلند. قابل بازیابی از https://iranianthailand.com/

پژوهش‌های باستان‌شناسی در دههٔ ۱۹۶۰م در نقاط گوناگون نشان می‌دهد که این سرزمین از دوران پیش از تاریخ زیستگاه بشر بوده است، از دوران پارینه‌سنگی زیستگاه‌هایی در تایلند کنونی یافت شده است که مهم‌ترین آن‌ها «بانکائو» (Bankao) در استان کانچانابوری، (Kanchanaburi) «نان نوک تا» (Non nok Tha) در استان «خون کائین» (Khon Kaen) و «بان چیانگ» (Ban Chiang) در استان «اودون تانی» (Udon Thani) نام دارند، این اکتشافات شگفت‌انگیز در «بان چیانگ» شامل ظروف و ابزار تزئینی برنزی، سفال‌های منقوش و جنگ‌افزارهای برنزی و آهنی می‌شود.گویا «بان چیانگ» از حدود ۶۰۰۰ سال پیش، یعنی از دوران نوسنگی تا ۴۰۰۰ سال بعد، از سکونت‌گاه‌های بشری بوده است. اقتصاد آن‌ها بر کشاورزی مبتنی بود و در ساخت لوازم فلزی و در سفالگری مهارت کافی داشتند. مردمان ساکن نواحی شمال شرقی تایلند امروزی، از حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد با فن ریخته‌گری برنز آشنایی داشته‌اند.

از نظر هنری، شکوه تمدن بان چیانگ را می‌توان در میان هزاران ظروف سفالی که از این مکان به‌دست آمده است، به روشنی دید که البته بهترین و زیباترین طرح‌های آن مربوط به سال‌های ۳۰۰ تا ۲۰۰ پیش از میلاد است. مردم بان چیانگ را باید فقط یکی از جوامع پیش از تاریخ تایلند دانست که این سرزمین را به‌صورت یکی از گهواره‌های تمدن آسیایی درآورده است. سرزمین کنونی تایلند تا پیش از سربرآوردن نخستین دولت‌های تایلندی، برای هزاران سال از زیستگاه‌های مهم جوامع بشری بوده است.

منطقه مرکزی و غربی امروزی تایلند از سدهٔ ۹ تا ۱۱ میلادی سکونتگاه یکی از اقوام تمدن «مون» (Mon) به‌نام «دواراواتی» (Dvaravati) بوده است. نژاد «مون» که زبان آن‌ها از شاخه‌های زبان اقوام خِمِر (Khmer) است، بعدها در جنوب برمه (میانمار) ساکن شدند. دربارهٔ ابعاد سیاسی و اجتماعی امپراطوری «دواراواتی» اطلاعات چندانی نداریم؛ به‌نظر می‌رسد که این امپراطوری از چند کشور کوچک «مون» تشکیل می‌شد که فرهنگ مشترکی داشتند؛ اما مرکزیت سیاسی و یکپارچگی سرزمینی نداشتند، از مراکز مهم تمدن دواراواتی در تایلند باید از «ناخون پاتوم»، «خوبوآ»، «لاوو» ( Lawo) (لوپ‌بوری) و «پونگ توک» (Pong Tuk) نام برد که در آن‌ها تندیس‌های مرغوب و کنده‌کاری‌های زیبا و دیگر آثار باستانی از این دوره ناشناخته تاریخ پیدا شده است.

تمدن دواراواتی، فرهنگ هندی داشت و مذهب اکثر آن‌ها بودیسم از شاخهٔ تراوادا بود، این شاخهٔ از بودیسم تا امروز مذهب مسلط این منطقه بوده است؛ ولی در کنار آن، آئین‌های دیگری همچون روح‌پرستی، هندوئیسم و شاخه «ماهایانا» از آئین بودا نیز رواج داشته است. در تمدن دواراواتی، باورها و آئین بودیسم تِراوادا برای سده‌های پیاپی الهام‌بخش هنر و مجسمه‌سازی از گونهٔ هندی بوده است.

تا سده‌های ۱۱ و ۱۲ میلادی امپراطوری رو به گسترش خمر جایگزین اقوام مون در ناحیه مرکزی تایلند امروزی شد. پایتخت این امپراطوری، شهر پرشکوه آنکور (Angkor) (در کامبوج امروزی) بود و فرمانروایان خمر زمامداران جامعه‌ای سازمان‌یافته بودند که ظرفیت‌های چشمگیری برای گسترش سرزمینی و فرهنگی خود داشت. خمرها همچنین بیشتر راه‌های بازرگانی در منطقه هندوچین را در اختیار خود داشتند. بخش بزرگی از امپراتوری خمر در نواحی شمال شرقی، مرکزی و غربی تایلند بود و مرزهای غربی آن، حتی استان کانچانابوری امروز، نزدیکی مرز برمه را هم دربر می‌گرفت. خمرها در شمال شرقی تایلند معابد سنگی باشکوهی برپا کردند که بقایای بازسازی شده آن‌ها امروز در «فیمای» (Phimai) و «پانوم رونگ» (Phanom Rung) دیده می‌شود. تندیس‌ها و درگاه‌های سنگی منقوش به خدایان هندو، نقش‌های سنگی بودا از گونهٔ خمری و مجسمه‌های برنز با زیبایی خیره‌کننده، از آثار پرشکوه فرهنگی خمر در این منطقه به‌شمار می‌روند. با این همه، به‌نظر نمی‌رسد که خمرها مستقیما کنترل سیاسی همه این منطقه را در دست داشته‌اند، بلکه سلطهٔ خود را با گماردن فرمانداران و دست‌نشاندگان خود برقرار می‌کرده‌اند.

حوضه آبگیر رود چائوفرایا که از دشت‌های مرکزی تایلند تا بانکوک را آبیاری می‌کند، همواره محل زندگی مخلوطی از اقوام گوناگون مانند مون‌ها، خمرها و لاواس‌ها (Lawas) بوده است، تا سال‌های پایانی سدهٔ سیزدهم میلادی، قدرت خمرها در این ناحیه رو به زوال گذاشت و نژاد تایی، حکومت تازه‌ای در این سرزمین برپا کرد. این تمدن‌ها هم زیر سلطه و نفوذ فرهنگ خمر قرار داشت، اما میراث تازه‌ای را به‌همراه آوردند که باستان‌شناسان و تاریخ‌نگاران، دربارهٔ چگونگی ریشه‌های تاریخی آن هنوز اختلاف دارند^[۱].

نیز نگاه کنید به

کتابشناسی

↑ الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ تایلند. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی،ص.37-40.

[1] الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ تایلند. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی،ص.37-40.

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-پژوهش‌های باستان‌شناسی در دهه ۱۹۶۰م در نقاط گوناگون نشان می‌دهد که این سرزمین از دوران پیش از تاریخ زیستگاه بشر بوده است، از دوران پارینه‌سنگی زیستگاه‌هایی در [[تایلند]] کنونی یافت شده است که مهم‌ترین آن‌ها «بانکائو» در استان کانچانابوری،۲ «نان نوک تا»۳ در استان «خون کائین» و «بان چیانگ» در استان «اودون تانی» نام دارند، این اکتشافات شگفت‌انگیز در «بان چیانگ» شامل ظروف و ابزار تزئینی برنزی، سفال‌های منقوش و جنگ‌افزارهای برنزی و آهنی می‌شود.گویا «بان چیانگ» از حدود
+[[پرونده:معبد تام سووا در کانچانابوری.jpg|بندانگشتی|معبد تام سووا در کانچانابوری برگرفته از سایت ایرانیان تایلند. قابل بازیابی از [https://iranianthailand.com/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%AF-%D9%88%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D9%85-%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C/ https://iranianthailand.com/]]]
+پژوهش‌های باستان‌شناسی در دههٔ ۱۹۶۰م در نقاط گوناگون نشان می‌دهد که این سرزمین از دوران پیش از تاریخ زیستگاه بشر بوده است، از دوران پارینه‌سنگی زیستگاه‌هایی در [[تایلند]] کنونی یافت شده است که مهم‌ترین آن‌ها «بانکائو» (Bankao) در استان کانچانابوری، (Kanchanaburi) «نان نوک تا» (Non nok Tha) در استان «خون کائین» (Khon Kaen) و «بان چیانگ» (Ban Chiang) در استان «اودون تانی» (Udon Thani) نام دارند، این اکتشافات شگفت‌انگیز در «بان چیانگ» شامل ظروف و ابزار تزئینی برنزی، سفال‌های منقوش و جنگ‌افزارهای برنزی و آهنی می‌شود.گویا «بان چیانگ» از حدود ۶۰۰۰ سال پیش، یعنی از دوران نوسنگی تا ۴۰۰۰ سال بعد، از سکونت‌گاه‌های بشری بوده است. اقتصاد آن‌ها بر کشاورزی مبتنی بود و در ساخت لوازم فلزی و در سفالگری مهارت کافی داشتند. مردمان ساکن نواحی شمال شرقی [[تایلند]] امروزی، از حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد با فن ریخته‌گری برنز آشنایی داشته‌اند.
-. Bankao
+از نظر هنری، شکوه تمدن بان چیانگ را می‌توان در میان هزاران ظروف سفالی که از این مکان به‌دست آمده است، به روشنی دید که البته بهترین و زیباترین طرح‌های آن مربوط به سال‌های ۳۰۰ تا ۲۰۰ پیش از میلاد است. مردم بان چیانگ را باید فقط یکی از جوامع پیش از تاریخ [https://wikimelal.ir/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%86%D8%AF تایلند] دانست که این سرزمین را به‌صورت یکی از گهواره‌های تمدن آسیایی درآورده است. سرزمین کنونی [[تایلند]] تا پیش از سربرآوردن نخستین دولت‌های تایلندی، برای هزاران سال از زیستگاه‌های مهم جوامع بشری بوده است.
-. Kanchanaburi 3. Non nok Tha 4. Khon Kaen 5. Ban Chiang 6. Udon Thani
+منطقه مرکزی و غربی امروزی تایلند از سدهٔ ۹ تا ۱۱ میلادی سکونتگاه یکی از اقوام تمدن «مون» (Mon) به‌نام «دواراواتی» (Dvaravati) بوده است. نژاد «مون» که زبان آن‌ها از شاخه‌های زبان اقوام خِمِر (Khmer) است، بعدها در جنوب برمه (میانمار) ساکن شدند. دربارهٔ ابعاد سیاسی و اجتماعی امپراطوری «دواراواتی» اطلاعات چندانی نداریم؛ به‌نظر می‌رسد که این امپراطوری از چند کشور کوچک «مون» تشکیل می‌شد که فرهنگ مشترکی داشتند؛ اما مرکزیت سیاسی و یکپارچگی سرزمینی نداشتند، از مراکز مهم تمدن دواراواتی در تایلند باید از «ناخون پاتوم»، «خوبوآ»، «لاوو» ( Lawo) (لوپ‌بوری) و «پونگ توک» (Pong Tuk) نام برد که در آن‌ها تندیس‌های مرغوب و کنده‌کاری‌های زیبا و دیگر آثار باستانی از این دوره ناشناخته تاریخ پیدا شده است.
+تمدن دواراواتی، فرهنگ هندی داشت و مذهب اکثر آن‌ها [[بودیسم در افغانستان|بودیسم]] از شاخهٔ تراوادا بود، این شاخهٔ از [[بودیسم در افغانستان|بودیسم]] تا امروز مذهب مسلط این منطقه بوده است؛ ولی در کنار آن، آئین‌های دیگری همچون روح‌پرستی، هندوئیسم و شاخه «ماهایانا» از آئین بودا نیز رواج داشته است. در تمدن دواراواتی، باورها و آئین بودیسم تِراوادا برای سده‌های پیاپی الهام‌بخش هنر و مجسمه‌سازی از گونهٔ هندی بوده است.
-۳۸
+تا سده‌های ۱۱ و ۱۲ میلادی امپراطوری رو به گسترش خمر جایگزین اقوام مون در ناحیه مرکزی تایلند امروزی شد. پایتخت این امپراطوری، شهر پرشکوه آنکور (Angkor) (در کامبوج امروزی) بود و فرمانروایان خمر زمامداران جامعه‌ای سازمان‌یافته بودند که ظرفیت‌های چشمگیری برای گسترش سرزمینی و فرهنگی خود داشت. خمرها همچنین بیشتر راه‌های بازرگانی در منطقه هندو[[چین]] را در اختیار خود داشتند. بخش بزرگی از امپراتوری خمر در نواحی شمال شرقی، مرکزی و غربی [[تایلند]] بود و مرزهای غربی آن، حتی استان کانچانابوری امروز، نزدیکی مرز برمه را هم دربر می‌گرفت. خمرها در شمال شرقی تایلند معابد سنگی باشکوهی برپا کردند که بقایای بازسازی شده آن‌ها امروز در «فیمای» (Phimai) و «پانوم رونگ» (Phanom Rung) دیده می‌شود. تندیس‌ها و درگاه‌های سنگی منقوش به خدایان [[هندوها در زیمبابوه|هندو]]، نقش‌های سنگی بودا از گونهٔ خمری و مجسمه‌های برنز با زیبایی خیره‌کننده، از آثار پرشکوه فرهنگی خمر در این منطقه به‌شمار می‌روند. با این همه، به‌نظر نمی‌رسد که خمرها مستقیما کنترل سیاسی همه این منطقه را در دست داشته‌اند، بلکه سلطهٔ خود را با گم[[اردن]] فرمانداران و دست‌نشاندگان خود برقرار می‌کرده‌اند.
-۶۰۰۰ سال پیش، یعنی از دوران نوسنگی تا ۴۰۰۰ سال بعد، از سکونت‌گاه‌های بشری بوده است. اقتصاد آن‌ها بر کشاورزی مبتنی بود و در ساخت لوازم فلزی و در سفالگری مهارت کافی داشتند. مردمان ساکن نواحی شمال شرقی تایلند امروزی، از حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد با فن ریخته‌گری برنز آشنایی داشته‌اند.
+حوضه آبگیر رود چائوفرایا که از دشت‌های مرکزی [[تایلند]] تا [[بانکوک]] را آبیاری می‌کند، همواره محل زندگی مخلوطی از اقوام گوناگون مانند مون‌ها، خمرها و لاواس‌ها (Lawas) بوده است، تا سال‌های پایانی سدهٔ سیزدهم میلادی، قدرت خمرها در این ناحیه رو به زوال گذاشت و نژاد تایی، حکومت تازه‌ای در این سرزمین برپا کرد. این تمدن‌ها هم زیر سلطه و نفوذ فرهنگ خمر قرار داشت، اما میراث تازه‌ای را به‌همراه آوردند که باستان‌شناسان و تاریخ‌نگاران، دربارهٔ چگونگی ریشه‌های تاریخی آن هنوز اختلاف دارند<ref>الهی، امیر سعید(1391). جامعه و فرهنگ [[تایلند]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین‌المللی الهدی،]ص.37-40.</ref>.
+== نیز نگاه کنید به ==
+[[تاریخ دوران باستان چین]]؛ [[تاریخ دوره باستان روسیه]]؛ [[تاریخ دوره باستان افغانستان]]؛ [[تاریخ دوران باستان مصر]]؛ [[تاریخ دوره باستان لبنان]]؛ [[تاریخ دوره باستان کوبا]]؛ [[تاریخ دوره باستان تونس]]؛ [[تاریخ دوره باستان سنگال]]؛ [[تاریخ دوره باستان سیرالئون]]؛ [[تاریخ دوره باستان قطر]]؛ [[تاریخ دوره باستان اتیوپی]]؛ [[تاریخ دوره باستان اردن]]؛ [[تاریخ دوره باستان آرژانتین]]؛ [[تاریخ دوره باستان اوکراین]]؛ [[تاریخ دوره باستان زیمبابوه]]؛ [[تاریخ دوره باستان ساحل عاج]]؛ [[تاریخ دوره باستان سودان]]؛ [[تاریخ دوره باستان سوریه]]؛ [[تاریخ دوره باستان فرانسه]]؛ [[تاریخ دوره باستان مالی]]؛ [[تاریخ دوره باستان گرجستان]]؛ [[تاریخ دوره باستان تاجیکستان]]؛ [[تاریخ دوره باستان قزاقستان]]؛ [[تاریخ دوره باستان سریلانکا]]
-از نظر هنری، شکوه تمدن بان چیانگ را می‌توان در میان هزاران ظروف سفالی که از این مکان به‌دست آمده است، به روشنی دید که البته بهترین و زیباترین طرح‌های آن مربوط به سال‌های ۳۰۰ تا ۲۰۰ پیش از میلاد است، مردم بان چیانگ را باید فقط یکی از جوامع پیش از [[تاریخ تایلند]] دانست که این سرزمین را به‌صورت یکی از گهواره‌های تمدن آسیایی درآورده است. سرزمین کنونی تایلند تا پیش از سربرآوردن نخستین دولت‌های تایلندی، برای هزاران سال از زیستگاه‌های مهم جوامع بشری بوده است.
+== کتابشناسی ==
+<references />
-منطقه مرکزی و غربی امروزی تایلند از سده ۹ تا ۱۱ میلادی سکونتگاه یکی از اقوام تمدن «مون» به‌نام «دواراواتی»" بوده است. نژاد «مون» که زبان آن‌ها از شاخه‌های زبان اقوام خمر است، بعدها در جنوب برمه (میانمار) ساکن شدند، درباره ابعاد سیاسی و اجتماعی امپراطوری «دواراواتی» اطلاعات چندانی نداریم؛ به‌نظر می‌رسد که این امپراطوری از چند کشور کوچک «مون» تشکیل می‌شد که فرهنگ مشترکی داشتند؛ اما مرکزیت سیاسی و یکپارچگی سرزمینی نداشتند، از مراکز مهم تمدن دواراواتی در تایلند باید از «ناخون پاتوم»، «خوبوآ»، «لاوو»۲ (لوپ‌بوری) و «پونگ توک» 1. Mon
+[[رده:تاریخ دوران باستان]]
-. Dvaravati 3. Khmer 4. Lawo
-. Pong Tuk
-نام بردکه در آن‌ها تندیس‌های مرغوب و کنده‌کاری‌های زیبا و دیگر آثار باستانی از این دوره ناشناخته تاریخ پیدا شده است.
-تمدن دواراواتی، فرهنگ هندی داشت و مذهب اکثر آن‌ها بودیسم از شاخه تراوادا بود، این شاخه از بودیسم تا امروز مذهب مسلط این منطقه بوده است؛ ولی در کنار آن، آئین‌های دیگری همچون روح‌پرستی، هندوئیسم و شاخه «ماهایانا» از آئین بودا نیز رواج داشته است. در تمدن دواراواتی، باورها و آئین بودیسم تراوادا برای سده‌های پیاپی الهام‌بخش هنر و مجسمه‌سازی از گونه هندی بوده است.
-تا سده‌های ۱۱ و ۱۲ میلادی امپراطوری رو به گسترش خمر جایگزین اقوام مون در ناحیه مرکزی تایلند امروزی شد، پایتخت این امپراطوری، شهر پرشکوه آن[[کورا]] (در کامبوج امروزی) بود و فرمانروایان خمر زمامداران جامعه‌ای سازمان‌یافته بودند که ظرفیت‌های چشمگیری برای گسترش سرزمینی و فرهنگی خود داشت. خمرها همچنین بیشتر راه‌های بازرگانی در منطقه هندو[[چین]] را در اختیار خود داشتند. بخش بزرگی از امپراتوری خمر در نواحی شمال شرقی، مرکزی و غربی تایلند بود و مرزهای غربی آن، حتی استان کانچانابوری امروز، نزدیکی مرز برمه را هم دربر می‌گرفت. خمرها در شمال شرقی تایلند معابد سنگی باشکوهی برپا کردند که بقایای بازسازی شده آن‌ها امروز در «فیمای»" و «پانوم رونگ»۳ دیده می‌شود. تندیس‌ها و درگاه‌های سنگی منقوش به خدایان هندو، نقش‌های سنگی بودا از گونه خمری و مجسمه‌های برنز با زیبایی خیره‌کننده، از آثار پرشکوه فرهنگی خمر در این منطقه به‌شمار
-۳۹
-. Angkor 2. Phimai
-. Phanom Rung
-۴۰
-می‌روند. با این همه، به‌نظر نمی‌رسد که خمرها مستقیما کنترل سیاسی همه این منطقه را در دست داشته‌اند، بلکه سلطه خود را با گم[[اردن]] فرمانداران و دست‌نشاندگان خود برقرار می‌کرده‌اند.
-حوضه آبگیر رود چائوفرایا که از دشت‌های مرکزی تایلند تا [[بانکوک]] را آبیاری می‌کند، همواره محل زندگی مخلوطی از اقوام گوناگون مانند مون‌ها، خمرها و لاواس‌ها بوده است، تا سال‌های پایانی سده سیزدهم میلادی، قدرت خمرها در این ناحیه رو به زوال گذاشت و نژاد تایی، حکومت تازه‌ای در این سرزمین برپا کرد. این تمدن‌ها هم زیر سلطه و نفوذ فرهنگ خمر قرار داشت، اما میراث تازه‌ای را به‌همراه آوردند که باستان‌شناسان و تاریخ‌نگاران، درباره چگونگی ریشه‌های تاریخی آن هنوز اختلاف دارند.
-'''۲. ظهور تایی‌ها'''