هنر اتیوپی: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی « 1-9-هنر هاي سنتي 1-1-9- موسیقي موسیقي در کشور اتیوپی به دو بخش سنتي و مدرن تقسیم مي گردد. موسیقی سنتی این کشور که از تنوع زیادی برخوردار است نیز به نوبه خود به بخش های متنوعی از جمله موسیقی عامه - فولکلوریک- و موسیقي سنتي مذهبي( سازهاي زهي و سازهاي...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:موسیقی اتیوپی.jpg|بندانگشتی|موسیقی اتیوپی (1403). برگرفته از سایت furtherafrica، قابل بازیابی از https://furtherafrica.com/2022/03/20/new-company-poised-to-transform-ethiopian-music-industry/]]موسیقی در کشور [[اتیوپی]] به دو بخش [[سازهای زهی سنتی در اتیوپی|سنتی]] و [[موسیقی مدرن در اتیوپی|مدرن]] تقسیم می‌گردد. موسیقی سنتی این کشور که از تنوع زیادی برخوردار است نیز به نوبه خود به بخش‌های متنوعی از جمله موسیقی عامه - فولکلوریک- و موسیقی سنتی [[موسیقی دینی در اتیوپی|مذهبی]] ([[سازهای زهی سنتی در اتیوپی|سازهای زهی]] و [[سازهای بادی در اتیوپی|سازهای بادی]]) تقسیم می‌گردد.
1-9-هنر هاي سنتي 1-1-9- موسیقي


موسیقي در کشور اتیوپی به دو بخش سنتي و مدرن تقسیم مي گردد. موسیقی سنتی این کشور که از تنوع زیادی برخوردار است نیز به نوبه خود به بخش های متنوعی از جمله موسیقی عامه - فولکلوریک- و موسیقي سنتي مذهبي( سازهاي زهي و سازهاي بادي ) تقسیم مي گردد.  
موسیقی فولکلوریک اتیوپی، بسیار گوناگون و متنوع است و تقریبا هریک از [[گروه های قومی اتیوپی|قبایل]] هشتادگانه این کشور دارای موسیقی‌های خاص خود می‌باشند که در مراسم و مناسبت‌های آنها از جایگاه استواری برخوردار است. آهنگ‌ها و نواهای این سبک موسیقی که دارای دو سبک آرام و ریتمیک است بخشی از فرهنگ شفاهی این سرزمین باستانی را در خود جای داده‌اند. مهم ترین آلات و ادوات موسیقی سنتی اتیوپی اعم از موسیقی فولکلوریک و [[موسیقی دینی در اتیوپی|موسیقی مذهبی]] عبارتند از: شیپور، فلوت، طبل، چنگ، عود و نوعی ویلون محلی.


Sebhat Gebre-Egziabher 283
=== [[سازهای زهی سنتی در اتیوپی|سازهای زهی سنتی]] ===
سازهای زهی سنتی که در انواع موسیقی‌های سنتی و [[موسیقی دینی در اتیوپی|مذهبی]] اتیوپی کاربرد وسیعی دارند عبارتند از:


230
==== ماسنکو (ماسینکو) ====
ماسنکو (Masenqo) ساز تک زه شبیه عود است که با آرشه نواخته می‌شود و از این نظر می‌توان گفت به کمانچه نیز شباهت دارد. زه این ساز از موی اسب ساخته می‌شود. ماسنکو مورد علاقه بومیان اتیوپی است و الحان شاد و غمگین آن در مناسبت‌های مختلف نقش‌های متفاوتی برعهده می‌گیرند.


==== کرار ====
کرار (Krar) یکی از از مشهورترین و قدیمی‌ترین ادوات موسیقی سنتی اتیوپی به شمار می‌رود که قدمت آن را در این کشور بالغ بر 2000 سال دانسته‌اند.این آلت [[موسیقی در اتیوپی|موسیقی]] با دارا بودن شش سیم بلند به چنگ و بربط شباهت زیادی دارد. بدنه کرار از چوب مدوری ساخته می‌شود که رشته‌های آن از روده گاو تهیه شده و شکل حرف «V» می‌باشند. آهنگ‌های زیبای نوازنده کرار شنوندگان خود را دچار وجد زایدالوصفی می‌نماید. کرار معمولا به صورت افقی بر روی چارچوب محافظ خود نواخته می‌شود.


==== بگنا ====
بگنا (Begena) نیز همچون کرار به چنگ یا بربط شباهت زیادی دارد و دارای ده ردیف سیم نازک و بلند است که از طریق نواختن این سیم‌ها الحان و آهنگ‌های با صلابتی پدید می‌آید. بگنا معمولا با انگشتوانه ای از عاج یا استخوان به صدا در می‌آید و چون صدای سنگین و مرتعشی دارد در مراسم رسمی و باشکوه از آن استفاده می‌کنند. در گذشته‌های دور از بگنا بیشتر در دادگاه‌ها و هنگام اعلام احکام و قوانین استفاده می‌شده‌است. گفته می‌شود این ساز به تقلید از چنگ داوود ساخته شده‌است.


موسیقی فولکلوریك اتیوپی، بسیار گوناگون و متنوع است و تقریبا هریك از قبایل هشتاد گانه این کشور دارای موسیقي هاي خاص خود می باشند که در مراسم و مناسبت های آنها از جایگاه استواری برخوردار است. آهنگ ها و نواهای این سبك موسیقي که داراي دو سبك آرام و ریتمیك است بخشی از فرهنگ شفاهی این سرزمین باستانی را در خود جاي داده اند. مهم ترین آلات و ادوات موسیقی سنتی اتیوپی اعم از موسیقی فولکلوریك و موسیقي مذهبي عبارتند از : شیپور ، فلوت ، طبل ، چنگ ، عود و نوعي ویلون محلي. 9-1-1-1-سازهای زهی سنتی :
==== دیتا ====
دیتا (Dita) ساز بربط مانند دیگری با پنج سیم است که به همراه سازهای زهی آرشه‌ای - شامل انواع غیر متعارف سازهای دارای سه زه- در جشن‌ها و مناسبت‌های محلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دیتا و دیگر انواع سازهای زهی بیشتر در جنوب اتیوپی کاربرد دارند<ref>برگرفته از http://www.addislive.com/ethiopian&#x20;music/2012</ref>.


سازهای زهی سنتی که در انواع موسیقي هاي سنتي و مذهبي اتیوپی کاربرد وسیعی دارند عبارتند از :
=== [[سازهای بادی در اتیوپی|سازهای بادی]] ===


'''ماسنکو (ماسینکو)284 :'''
==== واشینت ====
واشینت (Washint) (از سازهای بادی مشهور اتیوپی) فلوتی ساخته شده از نی بامبو است که در سرتاسر این کشور و به ویژه در نواحی مرتفع [[اتیوپی]] رواج دارد. این ساز لوله مانند دارای چهار حفره کوچک در اندازه‌های مختلف است که از طریق نواختن در آن و نهادن و برداشتن انگشتان بر این سوراخ‌های ریز اصوات متنوعی به وجود می‌آید. بسیاری از چوپانان [[اتیوپی]] در هنگام چرای گله‌های گاو و گوسفند بر واشینت خود دمیده و محیط اطراف خویش را غرق در نواهای خوشی می‌سازند.


ماسنکو ساز تک زه شبیه عود است که با آرشه نواخته می شود و از این نظر می توان گفت به کمانچه نیز شباهت دارد. زه این ساز از موی اسب ساخته می شود. ماسنکو مورد علاقه بومیان اتیوپی است و الحان شاد و غمگین آن در مناسبت های مختلف نقش هاي متفاوتی برعهده مي گیرند.  
==== امبیلتا ====
امبیلتا (Embilta) نوعی فلوت سنتی است که معمولا از فلز و نی بامبو ساخته می‌شود. این فلوت فاقد سوراخ است و نوازندگان آن که می‌بایست از مهارت قابل توجهی برخوردار باشند تنها با نواختن دو نت آهنگ‌های زیادی را به وجود می‌آورند.


'''کرار (285) :'''
==== ساز مالاکات ====
ساز بادی مالاکات (Malakat) صرفا در برخی مراسم مذهبی مورد استفاده کشیشان و روحانیون مسیحی قرار می‌گیرد.


کرار یکی از از مشهورترین و قدیمی ترین ادوات موسیقي سنتی اتیوپی بشمار می رود که قدمت آن را در این کشور بالغ بر 2000 سال دانسته اند.این آلت موسیقی با دارا بودن شش سیم بلند به چنگ و بربط شباهت زیادی دارد . بدنه کرار از چوب مدوری ساخته می شود که رشته های آن از روده گاو تهیه شده و شکل حرف «V» مي باشند . آهنگ های زیباي
==== هلدودوا ====
هلدودوا (Holdudwa) این ساز بادی  شیپور مانند از شاخ حیوانات ساخته می‌شود و بیشتر مورد استفاده [[گروه های قومی اتیوپی|قبایل]] جنوبی [[اتیوپی]] قرار می‌گیرد.


Masenqo- 284
==== شوفار ====
شوفار (Shofar) این ساز بادی که به شیپور شباهت دارد عمدتا در مراسم مذهبی مورد استفاده یهودیان بتا اسرائیل کاربرد دارد.


285
==== فانتا ====
فانتا (Fnta) نوعی فلوت بومی است که قبیله «کونسو» و دیگر ساکنان نواحی جنوبی [[اتیوپی]] معمولا در جشن‌ها و مناسبت‌های سنتی و دینی خود این فلوت را به کار می‌برند<ref>برگرفته از http://www.folkways.si.edu/folk&#x20;music&#x20;of&#x20;ethiopia/2012</ref>. 


Krar-
=== [[سازهای کوبه ای در اتیوپی|سازهای کوبه ای]] ===


231
==== آتامو ====
آتامو (Atamo) طبل دستی کوچکی است که از گل رس و سفال و کشیدن پوست خشک شده گوسفند و بز ساخته می‌شود. طبالان معمولا اشیای کوچکی از قبیل سنگ یا دانه‌هایی ریز را در درون این طبل قرار می‌دهند و با زدن ضربات انگشتان بر آن، اصوات هیجان انگیزی ایجاد می‌کنند. نواختن آتامو در میان [[قبیله گوراگه]] و سایر مردمان جنوب [[اتیوپی]] رایج و متداول است. 


==== توم ====
توم (Toom) سازی متشکل از تیغه‌های فلزی است که از برخورد این تیغه‌های فلزی با هم، صدایی شبیه تق تق برمی‌خیزد. استفاده از توم در نواحی جنوبی [[اتیوپی]] و در بین قبایل نوئر، آنواک، ماجانگیر و سرورما رواج دارد. 


==== نگاریت ====
نگاریت (Negarite) طبلی ساخته شده از چوب یا فلز است که آن را با یک قطعه چوب خمیده می‌نوازند. طبل نگاریت در گذشته‌های نه چندان دور بیشتر در دربار سلطنتی یا اعلام عمومی خبرها مورد استفاده قرار می‌گرفت ولی امروزه عمدتا به جشن‌ها و مراسم عروسی اختصاص یافته است. طبل نگاریت در اریتره نیز کاربرد وسیعی دارد.


نوازنده کرار شنوندگان خود را دچار وجد زایدالوصفي مي نماید. کرار معمولا به صورت افقی بر روی چارچوب محافظ خود نواخته می شود.  
==== کبه رو ====
کبه رو (Kabero) نوعی طبل در اندازه‌های بزرگ و کوچک است که هم در مراسم مذهبی کلیسای ارتدوکس و هم در جشن‌های سنتی [[گروه های قومی اتیوپی|قبایل]] مختلف کاربرد دارد<ref>برگرفته از http://www.hubesha.com/Ethiopian&#x20;Music&#x20;/2012</ref>. 


'''بگنا (286) :'''
=== [[موسیقی دینی در اتیوپی|موسیقی دینی]] ===
[[موسیقی دینی در اتیوپی|موسیقی دینی اتیوپی]] دربرگیرنده عناصری از مسیحیت ارتدوکس؛ دین [[یهودی ها در اتیوپی|یهود]] و دین [[اسلام و مسلمانان اتیوپی|اسلام]] است که در [[سازهای زهی سنتی در اتیوپی|موسیقی سنتی]] این کشور جای گرفته و برخی از آلات و ادوات [[موسیقی در اتیوپی|موسیقی]] این کشور را عمیقا متاثر از خود ساخته‌اند به طوری که برخی از [[سازهای بادی در اتیوپی|سازهای بادی]] و [[سازهای کوبه ای در اتیوپی|کوبه ای اتیوپی]] امروزه بیشتر در خدمت مراسم دینی [[ادیان در اتیوپی|ادیان]] مختلف این کشور قرار گرفته‌اند.


بگنا نیز همچون کرار به چنگ یا بربط شباهت زیادی دارد و داراي ده ردیف سیم نازك و بلند است که از طریق نواختن این سیم ها الحان و آهنگ های با صلابتی پدید می آید. بگنا معمولا با انگشتوانه ای از عاج یا استخوان به صدا درمی آید و چون صدای سنگین و مرتعشی دارد در مراسم رسمی و باشکوه از آن استفاده می کنند. در گذشته های دور از بگنا بیشتر در دادگاه ها و هنگام اعلام احکام و قوانین استفاده می شده است . گفته می شود این ساز به تقلید از چنگ داوود ساخته شده است.  
سناسل (Senasel) که در اصل نوعی عود مصری می‌باشد یکی از [[موسیقی دینی در اتیوپی|سازهای دینی]] کشور است که در جشن‌ها و آیین‌های کلیسای ارتدوکس اتیوپی کاربرد دارد. در مراسم مذهبی کلیسای ارتدوکس از سازهای کلگری (Glegry) و ماکوامیا (Maqwamia) نیز برای همراهی شرکت کنندگان و برقراری ریتم سرودهای مذهبی استفاده می‌شود.  


'''دیتا (287) :'''
علاوه بر آن در کلیساهای قدیمی ارتدوکس در مناطق روستایی؛ برای دعوت مؤمنان به مراسم عبادی؛ سازی به نام دوال (Dawal) -که از صفحات استخوانی یا قطعات چوبی ساخته می‌شود- مورد استفاده قرار می‌گیرد. یهودیان بتا اسرائیل نیز در هنگام برگزاری مراسم مذهبی در کنیسه‌ها ساز کوچک زنگ مانندی به نام کچل (Qachel) و طبل‌های کبه رو و ناگاریت (Nagarit) را برای همراهی [[موسیقی دینی در اتیوپی|موسیقی مذهبی]] به کار می‌گیرند. [[اسلام و مسلمانان اتیوپی|مسلمانان اتیوپی]] نیز در هنگام برگزاری جشن‌های مذهبی خود همچون عید قریان و عید فطر از ادوات [[موسیقی در اتیوپی|موسیقی]] همچون دف، طبل کبه رو و فلوت امبیلتا استفاده می‌کنند<ref>برگرفته از http://worldmusic.nationalgeographic.com/ethiopia</ref>.


دیتا ساز بربط مانند دیگری با پنج سیم است که به همراه سازهای زهی آرشه ای - شامل انواع غیر متعارف سازهای دارای سه زه- در جشن ها و مناسبت هاي محلي مورد استفاده قرار می گیرند. دیتا و دیگر انواع سازهای زهی بیشتر در جنوب اتیوپی کاربرد دارند .  
=== [[موسیقی مدرن در اتیوپی|موسیقی مدرن]] ===
تاریخ موسیقی مدرن و استفاده از ابزارهای موسیقی غربی به دهه 1930 و اشغال کوتاه مدت این کشور توسط ایتالیا باز می‌گردد. در این دوره گروه‌های موسیقی ایتالیایی برای سربازان و برخی اتباع ایتالیایی که در این کشور سکونت داشتند برنامه‌هایی اجرا می‌کردند و بتدریج مردم این سرزمین با سبک موسیقی غربی آشنا شدند. نخستین گروه موسیقی به سبک جدید در دهه 1950 بدستور امپراطور هایلا سلاسی در این کشور تاسیس شد و به تدریج اقدام به برگزاری کنسرت‌هایی در مراسم و [[مناسبت‌های ملی و مذهبی اتیوپی|مناسبت‌های ملی]] نمود. در دهه 1960 و با انجام کنسرت‌هایی توسط گروه‌های مشهور موسیقی [[آمریکا]] مانند گلن میلر و سول [[موسیقی مدرن در اتیوپی|موسیقی مدرن]] جاز و پاپ اتیوپی بتدریج شکل گرفت و گروهی از جوانان نیز جذب این سبک از موسیقی روز شدند. پس از کودتای نظامیان گروه‌های موسیقی غربی در این کشور تحت نظر دولت قرار گرفتند و به دلیل دیدگاه‌های کمونیستی هایلا ماریام فعالیت آنها محدود گردید با این حال از زمان سرنگونی دولت نظامی ماریام در سال 1991 و ایجاد فضای نسبتا باز سیاسی در کشور موسیقی نوین نیز بار دیگر فعالیت خود را در این کشور آغاز کرد که این وضعیت تاکنون ادامه یافته‌است. با وجود علاقه برخی از جوانان شهری به موسیقی‌های متداول غربی و تقلید هنرمندان [[اتیوپی]] از این سبک‌ها؛ موسیقی غربی از جایگاه عمیقی در بین مردم این کشور برخوردار نیست و اکثر مردم اتیوپی به ویژه روستاییان [[سازهای زهی سنتی در اتیوپی|موسیقی سنتی]] را بر موسیقی غربی ترجیح داده و روی آوردن برخی از جوانان و نوجوانان شهری به موسیقی پاپ را نمادی از تهاجم فرهنگی غرب به ساختارهای سنتی خود می‌دانند<ref>برگرفته از http://worldmusic.nationalgeographic.com/ethiopia</ref>.  


www.addislive.com/ethiopian music/2012
=== [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|تئاتر و هنرهای نمایشی]] ===
تئاتر در کشور [[اتیوپی]] ریشه در [[تاریخ اتیوپی|تاریخ]] و تمدن کهن این سرزمین دارد و اجرای نمایش‌های فرهنگی از گذشته‌های بسیار دور در این کشور رواج داشته است به گونه‌ای که [[گروه های قومی اتیوپی|قبایل]] مختلف اتیوپی همواره در مراسم و مناسبت‌های سنتی خود، علاوه بر رقص و حرکات موزون نمایشی، تئاترهایی سنتی را نیز اجرا کرده و از این طریق بخشی از سنت‌های کهن به ارث رسیده توسط اجداد و پیشینیان خود را نیز حفظ کرده‌اند.  


'''9-1-1-2-سازهای بادی: واشینت (288):'''
وضعیت سنتی هنر نمایش در این کشور تاریخی تا اوایل قرن بیستم به همان سبک قومی قبیلگی ادامه پیدا کرد. در جریان اشغال کوتاه مدت اتیوپی توسط ایتالیا در سال‌های 1936-1941 میلادی، ایتالیایی‌ها چند سالن تئاتر در این کشور (و از جمله در استان ارتیره که در سال 1993 موفق به اخذ استقلال خود از [[اتیوپی]] گشت) احداث کردند و هنر [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|تئاتر]] در اتیوپی به تدریج از حالت سنتی و قبیلگی به سبک نوین و امروزی متمایل گشت.
{| class="wikitable"
| colspan="2" |


پس از پایان جنگ جهانی دوم به تدریج [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|تئاتر]] نوین در اتیوپی شکل گرفت و چند گروه تئاتری در آدیس آبابا فعالیت خود را آغاز کردند. این نمایشنامه‌ها که تلفیقی از نمایش‌های سنتی [[گروه های قومی اتیوپی|قومی قبیلگی]] و [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|تئاتر]] جدید محسوب می‌شدند پس از تأسیس نخستن گروه آواز اتیوپی توسط شهرداری آدیس آبابا در سال 1946 و با بهره‌گیری از ارکستر جدید حالت رسمی به خود گرفته و مقدمات تأسیس نخستین تئاتر ملی اتیوپی را که تلفیقی از گروه ارکستر و [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|تئاتر]] بود فراهم آوردند. در سال 1955 ساختمان سینمای مارکونی آدیس آبابا که عملیات ساخت آن در زمان اشغال کشور توسط ایتالیایی‌ها آغاز و به صورت نیمه کاره رها شده‌بود با دستور امپراطور هایله سلاسی تکمیل شد و سالن تئاتر ملی [[اتیوپی]] نام گرفت. مدت کوتاهی پس از آن نیز شهرداری آدیس آبابا با استخدام پروفسور فرانس زلوکر هنرمند و آهنگساز اطریشی فرآیند تثبیت تئاتر نوین را در این کشور سرعت بخشید. در اثر اقدامات این آهنگساز و هنرمند اروپایی نخستین گروه‌های [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|تئاتری اتیوپی]] که قرار بود در مراسمی مهم با حضور امپراطور هنرنمایی کنند تشکیل شدند و پس از آن و در دهه 1960 چند گروه تئاتری دیگر نیز در این کشور شکل گرفتند.


Begena- 286
هنر [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|تئاتر]] در دوره حاکمیت هایله ماریام تحت کنترل دقیق دولت قرار گرفت و دولتمردان از انجام هرگونه نمایش انتقادی علیه اقدامات دولت و ورود این هنر به سمت سیاست به شدت ممانعت می‌کردند. پس از سرنگونی دولت هایله ماریام هنرمندان تئاتری فعالیت خود را توسعه بخشیدند و نمایشنامه‌هایی در ارتباط با حماسه‌های جنگجویان راه آزادی و جنایات دولت هایله ماریام را به روی صحنه بردند که با استقبال عموم مردم مواجه گشت. با این همه به تدریج و با اعمال محدودیت‌هایی علیه هنر [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|تئاتر]] هنرمندان از ورود به مسائل سیاسی منع گردیدند و دامنه فعالیت آنها به مضامین فرهنگی و هنری متمرکز گشت.
|-
|


در حال حاضر اجرای تئاترهای کلاسیک در سالن‌های [[تئاتر و هنرهای نمایشی اتیوپی|تئاتر]] کوچک و بزرگ در آدیس آبابا و دیگر شهرهای کشور ادامه دارد. با این حال به دلیل مشکلات ناشی از کمبود بودجه و عدم حمایت مؤثر وزارت فرهنگ اتیوپی از این هنر، صنعت تئاتر در [[اتیوپی]] نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی زیر خط صحرای بزرگ با مشکلات فراوانی مواجه است. با این حال این هنر از طرفداران فراوانی در داخل کشور برخوردار است.


Dita-
لازم به ذکر است مهم ترین گروه‌های تئاتری در حال حاضر تحت نظارت تئاتر ملی [[اتیوپی]] قرار دارند و نمایشنامه‌هایی که به روی صحنه می‌برند دربرگیرنده بخش‌هایی از تاریخ گذشته این کشور به همراه برخی سنت‌ها و [[آداب و رسوم در اتیوپی|آداب و رسوم]] قومی قبیلگی اتیوپی است<ref>برگرفته از http://www.mysc.gov.net/NationalTheater.html</ref>.
|


==== سفر گروه‌های نمایشی به خارج ====
با توجه به جذابیت‌های خاص گروه‌های تئاتری این کشور (به ویژه گروه‌های نمایشی سنتی) طی یک دهه گذشته و ارائه تسهیلاتی از سوی برخی کشورهای غربی؛ برخی از این گروه‌ها قطعاتی را در کشورهای [[آمریکا]]، [[کانادا]]، [[فرانسه]] و انگلستان اجرا کرده اند که با استقبال گسترده علاقمندان مواجه شده‌اند. موضوع اکثر نمایشنامه‌هایی که در کشورهای غربی به روی صحنه رفته‌اند را تاریخ قدیم این کشور باستانی و برخی مراسم سنتی اتیوپی تشکیل می‌دهند.


287
=== [[سینمای اتیوپی|صنعت سینما و فیلم سازی]] ===
|-
تاریخچه هنر هفتم در کشور [[اتیوپی]] به دوره حاکمیت نظامیان به رهبری منگستو هایله ماریام باز می‌گردد و از سال 1975 به بعد به تدریج صنعت [[سینمای اتیوپی|سینما]] در این کشور شکل گرفت. تنها سابقه‌ای که از سینما در دوره قبل از حکومت هایله ماریام در این کشور وجود دارد فیلم مستندی است که در دهه 1960 توسط فیلم سازی اتیوپیایی در مورد فقر و گرسنگی مردم این کشور تهیه شد و علیرغم کیفیت هنری پایین آن، به دلیل ترسیم صحنه‌های تکان دهنده‌ای از زندگی پر محنت و رنج مردم [[اتیوپی]] با استقبال شبکه‌های تلویزیونی غربی مواجه شد و بسیاری از کانال‌های تلویزیونی کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی آن را پخش کردند.
|


پس از استقرار نظامیان بر اتیوپی در سال 1974،‌هایله ماریام سانسور شدیدی را بر صنعت در حال رشد سینما حاکم ساخت و تلاش زیادی انجام داد تا آن را در خدمت اهداف کمونیستی خود و تبلیغ حاکمیت خویش قرار دهد. با وجود محدودیت‌های دوره 15 ساله رژیم‌هایله ماریام، [[سینمای اتیوپی]] به تدریج به پیشرفت‌های قابل توجهی نایل آمد و کارگردانان بزرگی همچون‌هایله گریما (Haile Gerimaa) فیلم‌های ارزشمندی در ارتباط با [[تاریخ اتیوپی|تاریخ]] و [[فرهنگ عمومی اتیوپی|فرهنگ اتیوپی]] تولید کردند که سبب شهرت [[سینمای اتیوپی]] در سطح قاره آفریقا شد. پس از سرنگونی‌هایله ماریام و به وجود آمدن آزادی نسبی در کشور فیلم‌های مستند و سینمایی متعددی در دهه‌های 1990 و 2000 میلادی در این کشور تولید شدند و چند سینمای بزرگ مطابق با استانداردهای بین المللی نیز در آدیس آبابا و دیگر شهرهای بزرگ اتیوپی احداث گردیدند.


Washint-
علیرغم پیشرفت‌های صورت گرفته در هنر [[سینمای اتیوپی|سینما]] و اعطای برخی جوایز جشنواره‌های فیلم آفریقایی و بین المللی به فیلم‌های ساخته شده توسط فیلم سازان اتیوپیایی، صنعت [[سینمای اتیوپی|سینما]] در این کشور همچون دیگر کشورهای آفریقایی از نظر فناوری و تکنولوژی روز در سطح پایینی قرار دارد که بخش عمده این امر به عدم حمایت دولت از صنعت سینما و فقدان سرمایه گذاری بخش خصوصی باز می‌گردد. از سوی دیگر انبوه فیلم‌های آمریکایی، هندی، اروپایی و نیجریه ای که از سینماهای کشور نمایش داده می‌شوند رقیب جدی اندک فیلم سازان [[اتیوپی]] به شمار می‌روند که می‌بایست با بودجه ای بسیار اندک به رقابت با این فیلم‌ها بپردازند. علاوه بر آن هنوز مؤسسات و انستیتوهایی که به صورت علمی هنر [[سینمای اتیوپی|سینما]] و فیلم سازی را به علاقمندان آموزش دهند در این کشور وجود ندارد و معدود کارگردانان اتیوپیایی نیز عمدتا در کشورهای اروپایی تحصیل و اطلاعات خود را در دانشگاه‌های این کشورها به دست آورده‌اند. با این همه طی چند سال گذشته حرکت نوینی در صنعت [[سینمای اتیوپی]] آغاز شده و دولت نیز با در نظر گرفتن بودجه ای محدود، معدود فیلم سازان کشور را به خلق آثاری حماسی به ویژه در ارتباط با [[تاریخ اتیوپی|تاریخ]] و تمدن عظیم اتیوپی فراخوانده‌است<ref>برگرفته از http://www.filmbirth.com/History&#x20;of&#x20;cinema&#x20;in&#x20;Ethiopia</ref>.
|
[[پرونده:صنایع دستی اتیوپی.jpg|بندانگشتی|صنایع دستی (1403). برگرفته از سایت خبرگزاری مهر، قابل بازیابی از [https://www.mehrnews.com/news/5055013/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%BE%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%AF%D9%88-%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%AD%D9%81%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 https://www.mehrnews.com/news/5055013/]]]


=== [[صنایع دستی در اتیوپی| صنایع دستی]] ===
کشور [[اتیوپی]] سابقه‌ای طولانی در تولید آثار ماندگار و منحصر به فرد در زمینه هنرهای دستی دارد و از این نظر در سرتاسر قاره آفریقا از شهرت بالایی برخوردار است. پیشینه ساخت [[صنایع دستی در اتیوپی|صنایع دستی]] در این کشور به هزاران سال پیش باز می‌گردد و هرچند در حال حاضر [[صنایع دستی در اتیوپی|صنایع دستی اتیوپی]] بیشتر برای فروش به گردشگران خارجی ساخته می‌شوند با این حال این اشیاء بخشی از سنت‌های عمیق [[گروه های قومی اتیوپی|قبایل]] مختلف کشور را در خود جای داده و [[آداب و رسوم در اتیوپی|آداب و رسوم]] غنی و کهن این سرزمین باستانی را متجلی می‌سازند.


288
مشهورترین صنایع دستی اتیوپی از دیرباز تاکنون عبارتند از:
|}
'''232'''


ماسک، [[مجسمه‌سازی در اتیوپی|مجسمه]]، سه پایه‌های معروف به سه پایه‌های جیما (که از چوبی یک تکه ساخته می‌شوند)، تابلوهای [[نقاشی در اتیوپی|نقاشی]]، سبدهای حصیری، سبدها و حصیربافی، آثار نقره‌ای (صلیب و نشانه‌های مذهبی) پارچه، [[نقاشی در اتیوپی|نقاشی‌ها]] و خط نوشته‌های تزئینی مذهبی، کدو قلیایی‌های نقاشی شده، ظرف‌های سفالی، کوزه‌های گلی، سپر و نیزه، کمان و ...


ساخت مجسمه‌های سنگی و چوبی دربرگیرنده تمثیل‌ها و نمادهایی مختلف همچون انسان، حیوانات، طبیعت و بخش‌هایی از زندگی روزمره؛ از زیباترین جلوه‌های هنری [[صنایع دستی در اتیوپی|صنایع دستی اتیوپی]] به شمار می‌روند که معمولا با ابزارهایی بسیار ساده همچون تیشه، قلم، درفش و سوهان ساخته می‌شوند.


واشینت (از سازهاي بادي مشهور اتیوپی) فلوتی ساخته شده از نی بامبو است که در سرتاسر این کشور و به ویژه در نواحی مرتفع اتیوپی رواج دارد.این ساز لوله مانند داراي چهار حفره کوچک در اندازه های مختلف است که از طریق نواختن در آن و نهادن و برداشتن انگشتان بر این سوراخ هاي ریز اصوات متنوعی بوجود می آید. بسیاری از چوپانان اتیوپی در هنگام چرای گله های گاو و گوسفند بر واشینت خود دمیده و محیط اطراف خویش را غرق در نواهاي خوشي مي سازند.  
اتیوپیایی‌ها از مهارت فراوانی در حصیربافی و سبد بافی نیز برخوردارند و از الیاف‌های گیاهی مختلفی برای این کار استفاده می‌کنند. سبک بافت حصیرها و سبدهای سنتی در این کشور با اتصال مفتول‌های باریک از گیاهان به هم بسیار هنرمندانه است و قدمت این هنر را که نسل به نسل انتقال یافته به نمایش می‌گذارد. ظرف‌ها و کوزه‌های ساخته شده از الیاف گیاهی نیز در این کشور شهرت دارند و هنوز در روستاها از این ظروف برای نگهداری غذا استفاده می‌شود. شهر تاریخی حرار به عنوان مرکز بافت بهترین سبدهای سنتی در نظر گرفته می‌شود و در بین مردمان [[حراره|حرار]]، از قدیم مرسوم بوده است که 14 نوع سبد به عنوان جهیزیه به فرزندان خود اهداء نمایند. در منازل شهری و روستایی شمال [[اتیوپی]] معمولا قطعاتی از حصیرهای رنگین و قدیمی نیز به عنوان تفاخر به دیوارها آویخته می‌شوند که از قیمت بالایی برخوردارند. صلیب‌های نقره‌ای با نقوش پیچیده از دیگر [[صنایع دستی در اتیوپی|صنایع دستی اتیوپی]] به شمار می‌روند که از اهمیت بسیاری برای مسیحیان [[قبیله امهارا|امهارا]] و [[قبیله تیگرای|تیگرای]] برخوردارند. هرچند این صلیب‌ها امروزه بیشتر جنبه تزئینی یافته‌اند با این حال صلیب‌های کوچک نقره‌ای هنوز در مراسم مذهبی کلیساها مورد استفاده قرار می‌گیرند. طراحی‌های خلاقانه به کار رفته بر روی این صلیب‌ها از زیبایی خیره کننده‌ای برخوردار است. اکثر این صلیب‌ها از قدیم الایام تاکنون در شهرهای قدیمی اتیوپی نظیر [[شهر آکسوم|آکسوم]]، لالی بالا و [[گوندار]] ساخته می‌شوند و برای فروش به گردشگران خارجی عرضه می‌گردند.  


'''امبیلتا (289):'''
پارچه‌های دست باف کتانی این کشور نیز از دیگر [[صنایع دستی در اتیوپی|هنرهای دستی اتیوپی]] به شمار می‌روند و معمولا برای دوخت لباس‌های سنتی مردان و زنان شهری و روستایی تولید می‌گردند. فرش‌های تزئینی که در کارگاه‌ها و به وسیله نخ‌های پشمی عمدتا به رنگ‌های قهوه‌ای کمرنگ و تیره بافته می‌شوند با دارا بودن طرح‌های اغلب ساده و اشکالی‌های شبیه به شیر یا آب نیز از دیگر [[صنایع دستی در اتیوپی|صنایع دستی]] ارزشمند اتیوپی محسوب می‌گردند.


امبیلتا نوعي فلوت سنتي است که معمولا از فلز و ني بامبو ساخته می شود.این فلوت فاقد سوراخ است و نوازندگان آن که می بایست از مهارت قابل توجهی برخوردار باشند تنها با نواختن دو نت آهنگ هاي زیادي را بوجود می آورند. ساز مالاکات (290) :
ساخت ظروف سفالی از گل‌های تیره رنگ (سیاه) توسط برخی از بازماندگان یهودی‌های [[اتیوپی]] فالاشا ساکن در حومه شهر [[گوندار]] و روستاهای حاشیه [[شهر آکسوم|آکسوم]] و شمال کشور از دیگر جلوه‌های صنایع هنری این کشورند. هرچند یهودیان فالاشا این ظروف سفالی را برای استفاده در زندگی روزمره خود می‌سازند و بر آنها نقش ستاره داوود را می‌نهند با این حال بسیاری از آنها را به عنوان اشیاء تزئینی به گردشگران خارجی عرضه نموده و بخشی از زندگی روزمره خود را از این طریق تامین می‌کنند.  


ساز بادي مالاکات صرفا در برخی مراسم مذهبی مورد استفاده کشیشان و روحانیون مسیحی قرار مي گیرد.  
کدو قلیایی‌های خشک شده از دیگر هنرهای سنتی اتیوپی به شمار می‌روند که هنوز در روستاهای نواحی جنوبی و غربی [[اتیوپی]] برای حمل و نگهداری مواد خوراکی یا مایعات مورد استفاده قرار می‌گیرند. روستاییان قسمت بالایی این کدوها را قطع نموده و از تلفیق کدوها با سبدها و مهره‌های شیشه ای به همراه نقوش هندسی، اشیاء زیبایی را خلق می‌کنند.  


'''هلدودوا (291) :'''
جواهرات، ظروف سنگی منقش به تصاویر خیالی از حضرت سلیمان و ملکه سبا، کهربا و شیشه‌های رنگی - در قالب زیور آلات زنان و مردان - از دیگر هنرهای سنتی این کشور محسوب می‌گردند<ref>Carol, S. (2006). Handicrafts of Ethiopia. Ethiopian Tourist Organization, P. 6-53.</ref>.


این ساز بادی شیپور مانند از شاخ حیوانات ساخته می شود و بیشتر مورد استفاده قبایل جنوبی اتیوپی قرار مي گیرد.  
=== [[معماری در اتیوپی|معماری]] ===
در کشور اتیوپی سه نوع [[معماری در اتیوپی|معماری]] وجود دارد. نوع اول احداث بناها و عمارات مجلل با معماری و مهندسی مذهبی است که امروزه کاربرد چندانی ندارد و در گذشته‌ها بیشتر در ساخت کلیساها و برخی مساجد و قصرهای پادشاهان قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. بقایایی از این نوع معماری در کاخ‌های باستانی سلاطین اتیوپی در [[شهر آکسوم|آکسوم]] به چشم می‌خورند.  


'''شوفار (292) :'''
نوع دیگر [[معماری در اتیوپی]] استفاده از سنگ‌های تراشیده شده از کوه‌ها است که در اصطلاح به آن معماری سنگی گفته می‌شود. در این نوع خاص از [[معماری در اتیوپی|معماری]] گاه بخش‌هایی از کوهستان حفر شده و منازل یا کلیساهای کوچکی به طور کاملا هنرمندانه در داخل کوه احداث می‌گردد. این نوع [[معماری در اتیوپی]]، معماری سنگ تراشیده نام دارد و منازل و کلیساهایی که بدین گونه احداث می‌شوند از زیبایی طبیعی خاصی برخوردارند. تردد در منازل و کلیساهای سنگ تراشیده معمولا از طریق نردبان‌های خاص ساخته شده از طناب و یا چوب صورت می‌گیرد. تعدادی از کلیساها و صومعه‌ها در مناطق شمالی [[اتیوپی]]، از صخره‌های سخت و بزرگ تراشیده و ساخته شده اند که به عنوان نمونه می‌توان به دوازه کلیسایی که از صخره‌های یکپارچه در لالی بالا بنا گردیده‌اند اشاره کرد.


289 290 291
نوع سوم معماری در این کشور که بیشتر در مناطق صحرایی و بیابانی مورد استفاده قرار می‌گیرد بهره گیری از خشت و خاک رس و ساخت کلبه‌ها و منازل گلی است که از استحکام خوبی برخوردار است. این نوع [[معماری در اتیوپی|معماری]] تاثیرپذیر از معماری سنتی کشورهای [[مالی]] و نیجر است و سقف‌های گنبدی و دیوارهای کلفت آن مانع نفوذ گرمای محیط به داخل منازل می‌شود.
{| class="wikitable"
|


در روستاهای این کشور ساخت کلبه‌های مخروطی با سقف حصیری نیز کاربرد وسیعی دارد. این خانه‌های سنتی دایره وار با دیوارهای استوانه‌ای شکل از شاخه و جگن اندود و درزگیری شده‌اند. سقف این کلبه‌ها مخروطی شکل و پوشیده از کاه و پوشال هستند که بر دیرکی استوار شده‌اند. دیرک‌های مرکزی در میان بیشتر قبایل از جمله [[قبیله ارومو|ارومو]]، [[قبیله گوراگه|گوراگه]]، [[قبیله امهارا|امهارا]] و تیگرینیا مفهومی مقدس دارند. در این شیوه [[معماری در اتیوپی|معماری]] سنتی که در دیگر کشورهای آفریقای سیاه نیز رایج است معمولا چند کلبه در کنار یکدیگر ساخته می‌شوند که به زن و شوهر و فرزندان آنها اختصاص دارند.


292
در بیشتر مناطق شهری [[اتیوپی]] آمیزه‌ای از روش‌های سنتی و مدرن [[معماری در اتیوپی|معماری]] به چشم می‌خورند. منازل محقر فقرا اغلب خانه‌هایی بسیار محقرانه با سقف‌هایی از جنس ورقه‌های حلبی یا فولادی و دیوارهایی گلی می‌باشند، در مقابل اشخاص ثروتمند در حومه آدیس آبابا صاحب خانه‌هایی چند طبقه و ساخته شده از بتن و آجر به سبک کاملا غربی‌اند<ref>برگرفته از http://www.everynation.org/Ethiopia</ref>.
|}
Embilta-
{| class="wikitable"
|


=== [[مجسمه‌سازی در اتیوپی|مجسمه سازی]] ===
هرچند هنر مجسمه سازی در این کشور از پیشینه درخشانی برخوردار است و خرابه‌ها و آثار تاریخی عظیم سنگی برجای مانده در [[شهر آکسوم|آکسوم]] و دیگر شهرهای [[اتیوپی]] حکایت از اوج هنر مجسمه سازان این سرزمین باستانی در خلق آثاری بی‌بدیل در هزاره‌های قبل دارد با این حال هنر ساخت مجسمه‌های سنگی بزرگ و کوچک در قرون اخیر دچار افول تدریجی شده و تقریبا منسوخ گشته‌است.


Malakat-
جدای از مجسمه‌های سنگی؛ تراشیدن قطعاتی از چوب‌های جنگلی و ساخت مجسمه‌های چوبی نیز از دیرباز در بین [[گروه های قومی اتیوپی|قبایل و اقوام]] مختلف این کشور رواج داشته و هرچند تا اوایل قرن بیستم به عنوان نمادی از هنر اصیل این سرزمین درنظر گرفته می‌شده ولی هم اکنون بیشتر برای فروش به گردشگران خارجی تولید می‌شوند. مجسمه‌های چوبی [[اتیوپی]] از ظرافت خاصی برخوردارند و هنرمندان بومی با ابزارهایی ساده مجسمه‌هایی بسیار زیبا از انسان، حیوانات مختلف، طبیعت و زندگی روزمره به وجود می‌آورند<ref>برگرفته از http://www.everynation.org/Ethiopia</ref>.
|-
[[پرونده:نقاشی اتیوپی.jpg|بندانگشتی|نقاشی اتیوپی (1403). برگرفته از سایت ویکی بین، قابل بازیابی از [https://wikibin.ir/article/wp/%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C https://wikibin.ir/article/wp/]]]
|


=== [[نقاشی در اتیوپی|نقاشی]] ===
نقاشی در کشور [[اتیوپی]] عمدتا نمایانگر بخش مهمی از [[آداب و رسوم در اتیوپی|آداب و رسوم]] این کشور است که از قدیم الایام در مناطق استقرار [[گروه های قومی اتیوپی|قبایل و اقوام]] اتیوپی وجود داشته و در گذشته‌های دور به نوعی [[زبان و ادبیات اتیوپی|زبان]] نوشتاری مردمان قبایل مختلف کشور را تشکیل می‌داده و اقوام کهن [[اتیوپی]] از این طریق سنت‌های خود را برای نسل‌های آینده بیادگار گذاشته‌اند. هنر [[نقاشی در اتیوپی|نقاشی]] در این کشور عمدتا به چند بخش مجزا شامل نقاشی عامیانه، نقاشی صخره‌ای، نقاشی دیواری و نقاشی مذهبی تقسیم می‌گردد. سبک نقاشی عامیانه [[اتیوپی]] که در کلیساها و سایر مناطق این کشور بوفور به چشم می‌خورد دربرگیرنده صحنه‌هایی از زندگی روزمره [[گروه های قومی اتیوپی|اقوام]] گوناگون از گذشته‌های دور تاکنون است. این سبک [[نقاشی در اتیوپی|نقاشی]] در طول قرن‌های گذشته تغییر چندانی نکرده‌است.


Holdudwa-
نقاشی‌های صخره‌ای نیز از سبک‌های بسیار قدیمی هنری این کشور است که عمدتا بر روی صخره‌های مرتفع و کوهستان‌ها ترسیم شده و صحنه‌هایی از زندگی مردمان اتیوپی در گذر زمان اعم از شکار، جشن، عبادت، سوگواری و ... را به تصویر کشیده‌اند.
|-
|


نقاشی مذهبی (نقاشی کلیسایی) [[اتیوپی]] نیز دازای پیشینه ای طولانی بوده و با ترسیم داستان‌هایی مذهبی از کتاب مقدس و سایر منابع بومی، مفاهیم عمیقی را به سادگی برای آشنا کردن مردم با سنت‌های مذهبی و میراث فرهنگی خود به تصویر می‌کشند.


Shofar-
سابقه [[نقاشی در اتیوپی|نقاشی]] دیواری در اتیوپی به چند دهه اخیر باز می‌گردد و دولت‌های وقت از طریق خلق صحنه‌هایی حماسی از جنگ‌های اتیوپی با ایتالیا، مبارزات مردم با نظامیان حاکم بر کشور در دهه‌های 1970 و 1980 و سازندگی در دهه‌های 1990 و 2000 تلاش کرده‌اند بخش‌هایی از تاریخ معاصر [[اتیوپی]] را ترسیم نمایند.
|}
'''233'''


[[اتیوپی]] در دهه‌های اخیر شاهد ظهور نقاشان بزرگی بوده‌است. آفورک تکه (Afework Tekle) از نقاشان برجسته معاصر این کشور است که به دلیل آثار ارزشمند خود شهرتی جهانی کسب کرده‌است. [[نقاشی در اتیوپی|نقاشی]]<nowiki/>‌های پر طراوت تکه که بیشتر بر روی بوم‌های بسیار بزرگ کشیده شده‌اند در موزه‌ها، گالری‌ها و همچنین تمبرهای پستی و کارت پستال‌های اتیوپی به چشم می‌خورند. اسکندر بغوسیان از دیگر نقاشان معاصر اتیوپی است که در لندن و [[پاریس]] تحصیل کرده و قبل از مهاجرت به [[آمریکا]] در اوایل دهه 1970، چهارسال در [[اتیوپی]] به تدریس اشتغال داشته‌است. یکی از روش‌های منحصر به‌فرد این نقاش برجسته بداهه سازی بر روی طومارهای پوستی با حروف گیز یا [[زبان امهریک|امهریک]] است.


ووسن کاسروف (Wosene Kosraf)، گرمای هیوت (Girmay Hiwet) و الیزابت اتنافو (Elisabeth Atnafu) از دیگر نقاشان برجسته این کشورند که در خارج از مرزهای [[اتیوپی]] هنر خود را دنبال می‌کنند<ref>برگرفته از [http://www.Britannicaonlineencyclopedia.com/2012 http://www.Britannica online encyclopedia.com/2012]</ref><ref>عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ [[اتیوپی]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار)، ص 230-248.</ref>.


این ساز بادی که به شیپور شباهت دارد عمدتا در مراسم مذهبی مورد استفاده یهودیان بتا اسرائیل کاربرد دارد.
== نیز نگاه کنید به ==
[[هنر سنگال]]؛ [[هنر ژاپن]]؛ [[هنر در چین]]؛ [[هنر روسیه]]؛ [[هنر کانادا]]؛ [[هنر کوبا]]؛ [[هنر لبنان]]؛ [[هنر مصر]]؛ [[هنر تونس]]؛ [[هنر افغانستان]]؛ [[هنر تایلند]]؛ [[هنر زیمبابوه]]؛ [[هنر فرانسه]]؛ [[هنر اسپانیا]]؛ [[هنر سوریه]]؛ [[هنر مالی]][[هنر ساحل عاج|؛ هنر ساحل عاج]]؛ [[هنر سیرالئون]]؛ [[هنر قطر]]؛ [[هنر اوکراین]]؛ [[هنر سودان]]؛ [[هنر گرجستان]]؛ [[هنر تاجیکستان]]؛ [[هنر بنگلادش]]؛ [[هنر قزاقستان]]؛ [[هنر سریلانکا]]؛ [[هنر اردن]]؛ [[هنر آرژانتین]]


'''فانتا : (293)'''
== کتابشناسی ==
 
<references />
فانتا نوعی فلوت بومی است که قبیله «کونسو» و دیگر ساکنان نواحی جنوبی اتیوپی معمولا در جشن ها و مناسبت هاي سنتي و دیني خود این فلوت را بکار مي برند. www.folkways.si.edu/folk music of ethiopia/2012
[[رده:هنر]]
 
'''9-1-1-3-سازهای کوبه ای:'''
 
آتامو : 294
 
آتامو طبل دستی کوچکی است که از گل رس و سفال و کشیدن پوست خشک شده گوسفند و بز ساخته می شود . طبالان معمولا اشیای کوچکی از قبیل سنگ یا دانه هایی ریز را در درون این طبل قرار می دهند و با زدن ضربات انگشتان بر آن، اصوات هیجان انگیزی ایجاد می کنند. نواختن آتامو در میان قبیله گوراگه و سایر مردمان جنوب اتیوپی رایج و متداول است. توم (295) :
 
توم سازی متشکل از تیغه های فلزی است که از برخورد این تیغه هاي فلزي با هم ، صدایی شبیه تق تق برمی خیزد. استفاده از توم در نواحی جنوبی اتیوپی و در بین قبایل نوئر، آنواک، ماجانگیر و سرورما رواج دارد. نگاریت296 :
 
Fanta- 293
 
294 295
 
Atamo- Toom-
 
. Negarite296
 
234
 
 
 
نگاریت طبلی ساخته شده از چوب یا فلز است که آن را با یک قطعه چوب خمیده می نوازند . طبل نگاریت در گذشته هاي نه چندان دور بیشتر در دربار سلطنتی یا اعلام عمومی خبرها مورد استفاده قرار می گرفت ولی امروزه عمدتا به جشن ها و مراسم عروسی اختصاص یافته است . طبل نگاریت در اریتره نیز کاربرد وسیعی دارد.
 
'''کبه رو297:'''
 
کبه رو نوعی طبل در اندازه های بزرگ و کوچک است که هم در مراسم مذهبي کلیساي ارتدوکس و هم در جشن هاي سنتي قبایل مختلف کاربرد دارد.
 
'''www.hubesha.com/Ethiopian Music /2012'''
 
9-1-1-4-موسیقي دیني :
 
موسیقی دینی اتیوپی دربرگیرنده
 
عناصري از مسیحیت
 
ارتدوکس؛ دین یهود و دین اسلام است که در موسیقي سنتي این کشور جای گرفته و برخی از آلات و ادوات موسیقی این کشور را عمیقا متاثر از خود ساخته اند بطوری که برخی از سازهاي بادي و کوبه اي اتیوپی امروزه بیشتر در خدمت مراسم دیني ادیان مختلف این کشور قرار گرفته اند.
 
سناسل298 که در اصل نوعي عود مصري مي باشد یکی از سازهاي دینی کشور است که در جشن ها و آئین هاي کلیساي ارتدوکس اتیوپی کاربرد دارد. در مراسم مذهبي کلیساي ارتدوکس از سازهاي کلگری (299) و ماکوامیا (300) نیز برای همراهی شرکت کنندگان و برقراری ریتم سرودهای مذهبی استفاده می شود.
 
. Kebero297
{| class="wikitable"
| colspan="2" |
 
 
298- Senasel
|-
|
 
 
299_
|
 
 
Clegry
|-
|
 
 
300_
|
 
 
Maqwamia
|}
235
 
 
 
علاوه بر آن در کلیساهای قدیمی ارتدوکس در مناطق روستایی؛ برای دعوت مؤمنان به مراسم عبادی ؛ سازی به نام دوال 301- که از صفحات استخوانی یا قطعات چوبی ساخته می شود- مورد استفاده قرار می گیرد . یهودیان بتا اسرائیل نیز در هنگام برگزاری مراسم مذهبی در کنیسه ها ساز کوچك زنگ مانندی به نام کچل 302 و طبل هاي کبه رو و ناگاریت303 را برای همراهی موسیقی مذهبی بکار مي گیرند.
 
مسلمانان اتیوپی نیز در هنگام برگزاری جشن هاي مذهبي خود همچون عید قریان و عید فطر از ادوات موسیقی همچون دف ، طبل کبه رو و فلوت امبیلتا استفاده می کنند. worldmusic.nationalgeographic.com/ethiopia 9-1-1-5-موسیقي مدرن :
 
تاریخ موسیقي مدرن و استفاده از ابزارهاي موسیقي غربي به دهه 1930 و اشغال کوتاه مدت این کشور توسط ایتالیا بازمي گردد. در این دوره گروه هاي موسیقي ایتالیائي براي سربازان و برخی اتباع ایتالیائی که در این کشور سکونت داشتند برنامه هایی اجرا می کردند و بتدریج مردم این سرزمین با سبك موسیقی غربی آشنا شدند. . نخستین گروه موسیقي به سبك جدید در دهه 1950 بدستور امپراطور هایلا سلاسي در این کشور تاسیس شد و بتدریج اقدام به برگزاری کنسرت هایي در مراسم و مناسبت های ملی نمود. در دهه 1960 و با انجام کنسرت هایی توسط گروه های مشهور موسیقی آمریکا مانند گلن میلر و سول موسیقی مدرن جاز و پاپ اتیوپی بتدریج شکل گرفت و گروهی از جوانان نیز جذب این سبك از
 
301- Dawal 302- qachel
 
303) - Nagarit
 
236
 
 
 
موسیقي روز شدند. پس از کودتای نظامیان گروه هاي موسیقي غربی در این کشور تحت نظر دولت قرار گرفتند و بدلیل دیدگاه هاي کمونیستي هایلا ماریام فعالیت آنها محدود گردید با این حال از زمان سرنگونی دولت نظامی ماریام در سال 1991 و ایجاد فضاي نسبتا باز سیاسي در کشور موسیقي نوین نیز بار دیگر فعالیت خود را در این کشور آغاز کرد که این وضعیت تاکنون ادامه یافته است.
 
با وجود علاقه برخی از جوانان شهري به موسیقي هاي متداول غربي و تقلید هنرمندان اتیوپي از این سبك ها ؛ موسیقي غربی از جایگاه عمیقی در بین مردم این کشور برخوردار نیست و اکثر مردم اتیوپی بویژه روستائیان موسیقي سنتي را بر موسیقي غربي ترجیح داده و روی آوردن برخی از جوانان و نوجوانان شهري به موسیقي پاپ را نمادی از تهاجم فرهنگی غرب به ساختارهاي سنتي خود مي دانند. worldmusic.nationalgeographic.com/ethiopia 2-9- تئاتر
 
تئاتر در کشور اتیوپی ریشه در تاریخ و تمدن کهن این سرزمین دارد و اجرای نمایش های فرهنگی از گذشته های بسیار دور در این کشور رواج داشته است به گونه ای که قبایل مختلف اتیوپی همواره در مراسم و مناسبت های سنتی خود، علاوه بر رقص و حرکات موزون نمایشی، تئاترهایی سنتی را نیز اجرا کرده و از این طریق بخشی از سنت های کهن به ارث رسیده توسط اجداد و پیشینیان خود را نیز حفظ کرده اند.
 
وضعیت سنتی هنر نمایش در این کشور تاریخی تا اوایل قرن بیستم به همان سبک قومی قبیلگی ادامه پیدا کرد. در جریان اشغال کوتاه مدت اتیوپی توسط ایتالیا در سال های 1936-1941 میلادی، ایتالیایی ها چند سالن تئاتر در این 237
 
 
 
کشور ( و از جمله در استان ارتیره که در سال 1993 موفق به اخذ استقلال خود از اتیوپی گشت) احداث کردند و هنر تئاتر در اتیوپی به تدریج از حالت سنتی و قبیلگی به سبک نوین و امروزی متمایل گشت.
 
پس از پایان جنگ جهانی دوم به تدریج تئاتر نوین در اتیوپی شکل گرفت و چند گروه تئاتری در آدیس آبابا
 
فعالیت خود را آغاز کردند. این نمایشنامه ها که تلفیقی از نمایش های سنتی قومی قبیلگی و تئاتر جدید محسوب می شدند پس از تأسیس نخستن گروه آواز اتیوپی توسط شهرداری آدیس آبابا در سال 1946 و با بهره گیری از ارکستر جدید حالت رسمی به خود گرفته و مقدمات تأسیس نخستین تئاتر ملی اتیوپی را که تلفیقی از گروه ارکستر و تئاتر بود فراهم آوردند. در سال 1955 ساختمان سینمای مارکونی آدیس آبابا که عملیات ساخت آن در زمان اشغال کشور توسط ایتالیایی ها آغاز و به صورت نیمه کاره رها شده بود با دستور امپراطور هایله سلاسی تکمیل شد و سالن تئاتر ملی اتیوپی نام گرفت. مدت کوتاهی پس از آن نیز شهرداری آدیس آبابا با استخدام پروفسور فرانس زلوکر هنرمند و آهنگساز اطریشی فرآیند تثبیت تئاتر نوین را در این کشور سرعت بخشید. در اثر اقدامات این آهنگساز و هنرمند اروپایی نخستین گروه های تئاتری اتیوپی که قرار بود در مراسمی مهم با حضور امپراطور هنرنمایی کنند تشکیل شدند و پس از آن و در دهه 1960 چند گروه تئاتری دیگر نیز در این کشور شکل گرفتند.
 
هنر تئاتر در دوره حاکمیت هایله ماریام تحت کنترل دقیق دولت قرار گرفت و دولتمردان از انجام هرگونه نمایش انتقادی علیه اقدامات دولت و ورود این هنر به سمت سیاست
 
238
 
 
 
به شدت ممانعت می کردند. پس از سرنگونی دولت هایله ماریام هنرمندان تئاتری فعالیت خود را توسعه بخشیدند و نمایشنامه هایی در ارتباط با حماسه های جنگجویان راه آزادی و جنایات دولت هایله ماریام را بروی صحنه بردند که با استقبال عموم مردم مواجه گشت . با این همه بتدریج و با اعمال محدودیت هایی علیه هنر تئاتر هنرمندان از ورود به مسائل سیاسی منع گردیدند و دامنه فعالیت آنها به مضامین فرهنگی و هنری متمرکز گشت.
 
در حال حاضر اجرای تئاترهای کلاسیک در سالن های تئاتر کوچک و بزرگ در آدیس آبابا و دیگر شهرهای کشور ادامه دارد. با این حال به دلیل مشکلات ناشی از کمبود بودجه و عدم حمایت مؤثر وزارت فرهنگ اتیوپی از این هنر، صنعت تئاتر در اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی زیر خط صحرای بزرگ با مشکلات فراوانی مواجه است. با این حال این هنر از طرفداران فراوانی در داخل کشور برخوردار است.
 
لازم به ذکر است مهم ترین گروه های تئاتری در حال حاضر تحت نظارت تئاتر ملی اتیوپی قرار دارند و نمایشنامه هایی که به روی صحنه می برند دربرگیرنده بخش هایی از تاریخ گذشته این کشور به همراه برخی سنت ها و آداب و رسوم قومی قبیلگی اتیوپی است.
 
'''<nowiki>http://www.mysc.gov.net/NationalTheater.html</nowiki>) 1-2-9-سفر گروه‌های نمایشی به خارج'''
 
با توجه به جذابیت هاي خاص گروه هاي تئاتري این کشور (بویژه گروه های نمایشي سنتي ) طي یك دهه گذشته و ارائه تسهیلاتی از سوي برخي کشورهاي غربي ؛ برخی از این گروه ها قطعاتی را در کشورهای آمریکا ، کانادا ، فرانسه و انگلستان اجرا کرده اند که با استقبال گسترده علاقمندان مواجه شده 239
 
 
 
اند. موضوع اکثر نمایشنامه هایی که در کشورهاي غربي به روي صحنه رفته اند را تاریخ قدیم این کشور باستاني و برخي مراسم سنتي اتیوپي تشکیل مي دهند.
 
3-9- صنعت سینما و فیلم سازی
 
تاریخچه هنر هفتم در کشور اتیوپی به دوره حاکمیت
 
نظامیان به رهبری منگستو هایله ماریام باز می گردد و از سال 1975 به بعد به تدریج صنعت سینما در این کشور شکل گرفت. تنها سابقه ای که از سینما در دوره قبل از حکومت هایله ماریام در این کشور وجود دارد فیلم مستندی است که در دهه 1960 توسط فیلم سازی اتیوپیایی در مورد فقر و گرسنگی مردم این کشور تهیه شد و علیرغم کیفیت هنری پایین آن، به دلیل ترسیم صحنه های تکان دهنده ای از زندگی پر محنت و رنج مردم اتیوپی با استقبال شبکه های تلویزیونی غربی مواجه شد و بسیاری از کانال های
 
تلویزیونی کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی آن را پخش کردند.
 
پس از استقرار نظامیان بر اتیوپی در سال 1974، هایله ماریام سانسور شدیدی را بر صنعت در حال رشد سینما حاکم ساخت و تلاش زیادی انجام داد تا آن را در خدمت اهداف کمونیستی خود و تبلیغ حاکمیت خویش قرار دهد. با وجود محدودیت های دوره 15 ساله رژیم هایله ماریام، سینمای اتیوپی به تدریج به پیشرفت های قابل توجهی نائل آمد و کارگردانان بزرگی همچون هایله گریما 304 فیلم های ارزشمندی در ارتباط با تاریخ و فرهنگ اتیوپی تولید کردند که سبب شهرت سینمای اتیوپی در سطح قاره آفریقا شد. پس از
 
Haile Gerimaa 304
 
240
 
 
 
سرنگونی هایله ماریام و به وجود آمدن آزادی نسبی در کشور فیلم های مستند و سینمایی متعددی در دهه های 1990 و 2000 میلادی در این کشور تولید شدند و چند سینمای بزرگ مطابق با استانداردهای بین المللی نیز در آدیس آبابا و دیگر شهرهای بزرگ اتیوپی احداث گردیدند.
 
علیرغم پیشرفت های صورت گرفته در هنر سینما و اعطای برخی جوایز جشنواره های فیلم آفریقایی و بین المللی به فیلم های ساخته شده توسط فیلم سازان اتیوپیایی ، صنعت سینما در این کشور همچون دیگر کشورهای آفریقایی از نظر فناوری و تکنولوژی روز در سطح پایینی قرار دارد که بخش عمده این امر به عدم حمایت دولت از صنعت سینما و فقدان سرمایه گذاری بخش خصوصی باز می گردد.. از سوی دیگر انبوه فیلم های آمریکایی، هندی، اروپایی و نیجریه ای که از سینماهای کشور نمایش داده می شوند رقیب جدی اندک فیلم سازان اتیوپی به شمار می روند که می بایست با بودجه ای بسیار اندک به رقابت با این فیلم ها بپردازند. علاوه بر آن هنوز مؤسسات و انستیتوهایی که به صورت علمی هنر سینما و فیلم سازی را به علاقمندان آموزش دهند در این کشور وجود ندارد و معدود کارگردانان اتیوپیایی نیز عمدتا در کشورهای اروپایی تحصیل و اطلاعات خود را در دانشگاه های این کشورها به دست آورده اند. با این همه طی چند سال گذشته حرکت نوینی در صنعت سینمای اتیوپی آغاز شده و دولت نیز با در نظر گرفتن بودجه ای محدود، معدود فیلم سازان کشور را به خلق آثاری حماسی به ویژه در ارتباط با تاریخ و تمدن عظیم اتیوپی فراخوانده است. (www.filmbirth.com/History of cinema in Ethiopia)
 
241
 
 
 
4_9-صنایع دستی
 
کشور اتیوپی سابقه ای طولانی در تولید آثار ماندگار و منحصر به فرد در زمینه هنرهای دستی دارد و از این نظر در سرتاسر قاره آفریقا از شهرت بالایی برخوردار است.. پیشینه ساخت صنایع دستی در این کشور به هزاران سال پیش باز می گردد و هرچند در حال حاضر صنایع دستی اتیوپی بیشتر برای فروش به گردشگران خارجی ساخته می شوند با این حال این اشیاء بخشی از سنت های عمیق قبایل مختلف کشور را در خود جای داده و آداب و رسوم غنی و کهن این سرزمین باستانی را متجلي مي سازند .
 
مشهورترین صنایع دستی اتیوپی از دیرباز تاکنون عبارتند از :  
 
ماسک ، مجسمه ، سه پایه های معروف به سه پایه های جیما ( که از چوبی یک تکه ساخته می شوند)، تابلوهای نقاشی ، سبدهای حصیری ، سبدها و حصیربافی، آثار نقره ای (صلیب و نشانه های مذهبی) پارچه، نقاشی ها و خط نوشته های تزئینی مذهبی ،کدو قلیایی های نقاشی شده ، ظرف های سفالی ، کوزه
 
'''های گلی ، سپر و نیزه ، کمان و ...'''
 
ساخت مجسمه های سنگی و چوبی دربرگیرنده تمثیل ها و نمادهایی مختلف همچون انسان ، حیوانات ، طبیعت و بخش هایی از زندگی روزمره ؛ از زیباترین جلوه های هنری صنایع دستی اتیوپی بشمار می روند که معمولا با ابزارهایی بسیار ساده همچون تیشه ، قلم ، درفش و سوهان ساخته می شوند.
 
اتیوپیایی ها از مهارت فراوانی در حصیربافی و سبد بافی نیز برخوردارند و از الیاف های گیاهی مختلفی برای این کار 242
 
 
 
استفاده می کنند. سبک بافت حصیرها و سبدهای سنتی در این کشور با اتصال مفتول های باریک از گیاهان به هم بسیار هنرمندانه است و قدمت این هنر را که نسل به نسل انتقال یافته به نمایش می گذارد. ظرف ها و کوزه های ساخته شده از الیاف گیاهی نیز در این کشور شهرت دارند و هنوز در روستاها از این ظروف برای نگهداری غذا استفاده می شود. شهر تاریخی حرار به عنوان مرکز بافت بهترین سبد های سنتی در نظر گرفته می شود و در بین مردمان حرار، از قدیم مرسوم بوده است که 14 نوع سبد به عنوان جهیزیه به فرزندان خود اهداء نمایند. در منازل شهری و روستائی شمال اتیوپی معمولا قطعاتی از حصیر های رنگین و قدیمی نیز به عنوان تفاخر به دیوارها آویخته می شوند که از قیمت بالایی برخوردارند. صلیب های نقره ای با نقوش پیچیده از دیگر صنایع دستی اتیوپی بشمار می روند که از اهمیت بسیاری برای مسیحیان امهارا و تیگرای برخوردارند. هرچند این صلیب ها امروزه بیشتر جنبه تزئینی یافته اند با این حال صلیب های کوچک نقره ای هنوز در مراسم مذهبی کلیساها مورد استفاده قرار می گیرند. طراحی های خلاقانه بکار رفته بر روی این صلیب ها از زیبایی خیره کننده ای برخوردار است. اکثر این صلیب ها از قدیم الایام تاکنون در شهرهای قدیمی اتیوپی نظیر آکسوم، لالی بالا و گوندار ساخته می شوند و برای فروش به گردشگران خارجی عرضه می گردند.
 
پارچه های دست باف کتانی این کشور نیز از دیگر هنرهای دستی اتیوپی بشمار می روند و معمولا برای دوخت لباس های سنتی مردان و زنان شهری و روستایی تولید می گردند . فرش های تزئینی که در کارگاه ها و بوسیله نخ های پشمی عمدتا به رنگ های قهوه ای کمرنگ و تیره بافته می شوند 243
 
 
 
با دارا بودن طرح های اغلب ساده و اشکالی های شبیه به شیر یا آب نیز از دیگر صنایع دستی ارزشمند اتیوپی محسوب می گردند.
 
ساخت ظروف سفالی از گل های تیره رنگ (سیاه) توسط برخی از بازماندگان یهودی های اتیوپی فالاشا ساکن در حومه شهر گوندار و روستاهای حاشیه آکسوم و شمال کشور از دیگر جلوه های صنایع هنری این کشورند. هرچند یهودیان فالاشا این ظروف سفالی را برای استفاده در زندگی روزمره خود می سازند و بر آنها نقش ستاره داوود را می نهند با این حال بسیاری از آنها را به عنوان اشیاء تزئینی به گردشگران خارجی عرضه نموده و بخشی از زندگی روزمره خود را از این طریق تامین می کنند.
 
کدو قلیایی های خشک شده از دیگر هنرهای سنتی اتیوپی بشمار می روند که هنوز در روستاهای نواحی جنوبی و غربی اتیوپی برای حمل و نگهداری مواد خوراکی یا مایعات مورد استفاده قرار می گیرند. روستائیان قسمت بالایی این کدوها را قطع نموده و از تلفیق کدوها با سبدها و مهره های شیشه ای به همراه نقوش هندسی ، اشیاء زیبایی را خلق می کنند.
 
جواهرات ، ظروف سنگی منقش به تصاویر خیالی از حضرت سلیمان و ملکه سبا ، کهربا و شیشه های رنگی - در قالب زیور آلات زنان و مردان - از دیگر هنرهای سنتی این کشور محسوب می گردند.
 
Scott,2006:53-6
 
5_9. معماري
 
در کشور اتیوپی سه نوع معماری وجود دارد. نوع اول احداث بناها و عمارات مجلل با معماری و مهندسی مذهبی است که امروزه کاربرد چندانی ندارد و در گذشته ها بیشتر در ساخت 244
 
 
 
کلیساها و برخی مساجد و قصرهای پادشاهان قدیم مورد استفاده قرار می گرفته است. بقایایی از این نوع معماري در کاخ هاي باستاني سلاطین اتیوپی در آکسوم بچشم می خورند
 
نوع دیگر معماری در اتیوپی استفاده از سنگ های تراشیده شده از کوه ها است که در اصطلاح به آن معماری سنگی گفته می شود . در این نوع خاص از معماری گاه بخش هایی از کوهستان حفر شده و منازل یا کلیساهای کوچکی بطور کاملا هنرمندانه در داخل کوه احداث می گردد . این نوع معماری در اتیوپی ، معماری سنگ تراشیده نام دارد و منازل و کلیساهایی که بدین گونه احداث می شوند از زیبایی طبیعی خاصی برخوردارند. تردد در منازل و کلیساهای سنگ تراشیده معمولا از طریق نردبان های خاص ساخته شده از طناب و یا چوب صورت می گیرد. تعدادی از کلیساها و صومعه ها در مناطق شمالی اتیوپی، از صخره های سخت و بزرگ تراشیده و ساخته شده اند که به عنوان نمونه می توان به دوازه کلیسایی که از صخره های یکپارچه در لالی بالا بنا گردیده اند اشاره کرد
 
نوع سوم معماری در این کشور که بیشتر در مناطق صحرایی و بیابانی مورد استفاده قرار می گیرد بهره گیری از خشت و خاک رس و ساخت کلبه ها و منازل گلی است که از استحکام خوبی برخوردار است.این نوع معماري تاثیرپذیر از معماري سنتي کشورهاي مالي و نیجر است و سقف هاي گنبدي و دیوارهاي کلفت آن مانع نفوذ گرمای محیط به داخل منازل مي شود.
 
در روستاهای این کشور ساخت کلبه های مخروطی با سقف حصیری نیز کاربرد وسیعی دارد.این خانه های سنتی دایره وار با دیوارهای استوانه ای شکل از شاخه و جگن اندود و درزگیری 245
 
 
 
شده اند. سقف این کلبه ها مخروطی شکل و پوشیده از کاه و پوشال هستند که بر دیرکی استوار شده اند. دیرک های مرکزی در میان بیشتر قبایل از جمله ارومو، گوراگه، امهارا و تیگرینیا مفهومی مقدس دارند. در این شیوه معماري سنتي که در دیگر کشورهای آفریقاي سیاه نیز رایج است معمولا چند کلبه در کنار یکدیگر ساخته می شوند که به زن و شوهر و فرزندان آنها اختصاص دارند.
 
در بیشتر مناطق شهری اتیوپی آمیزه ای از روش های سنتی و مدرن معماری بچشم می خورند. منازل محقر فقرا اغلب خانه هایی بسیار محقرانه با سقف هایی از جنس ورقه های حلبی یا فولادی و دیوارهایی گلی می باشند ، در مقابل اشخاص ثروتمند در حومه آدیس آبابا صاحب خانه هایی چند طبقه و ساخته شده از بتن و آجر به سبک کاملا غربی اند.
 
6_9. مجسمه‌سازي
 
(www.everynation.org/Ethiopia)
 
هرچند هنر مجسمه سازی در این کشور از پیشینه درخشانی برخوردار است و خرابه ها و آثار تاریخی عظیم سنگی برجای مانده در آکسوم و دیگر شهرهای اتیوپی حکایت از اوج هنر مجسمه سازان این سرزمین باستانی در خلق آثاری بی بدیل در هزاره های قبل دارد با این حال هنر ساخت مجسمه های سنگی بزرگ و کوچک در قرون اخیر دچار افول تدریجی شده و تقریبا منسوخ گشته است.
 
جدای از مجسمه هاي سنگي ؛ تراشیدن قطعاتی از چوب های جنگلی و ساخت مجسمه های چوبی نیز از دیرباز در بین قبایل و اقوام مختلف این کشور رواج داشته و هرچند تا اوایل قرن بیستم به عنوان نمادی از هنر اصیل این سرزمین درنظر گرفته می شده ولی هم اکنون بیشتر برای فروش به گردشگران خارجی 246
 
 
 
تولید می شوند. مجسمه های چوبی اتیوپی از ظرافت خاصی برخوردارند و هنرمندان بومی با ابزارهایی ساده مجسمه هایی بسیار زیبا از انسان ، حیوانات مختلف ، طبیعت و زندگی روزمره بوجود می آورند .
 
7-9. نقاشي
 
(www.everynation.org/Ethiopia)
 
نقاشی در کشور اتیوپی عمدتا نمایانگر بخش مهمی از آداب و رسوم این کشور است که از قدیم الایام در مناطق استقرار قبایل و اقوام اتیوپی وجود داشته و در گذشته های دور بنوعی زبان نوشتاری مردمان قبایل مختلف کشور را تشکیل می داده و اقوام کهن اتیوپی از این طریق سنت های خود را برای نسل های آینده بیادگار گذاشته اند . هنر نقاشی در این کشور عمدتا به چند بخش مجزا شامل نقاشی عامیانه ، نقاشی صخره ای ، نقاشی دیواری و نقاشی مذهبی تقسیم می گردد. سبک نقاشی عامیانه اتیوپی که در کلیساها و سایر مناطق این کشور بوفور به چشم می خورد دربرگیرنده صحنه هایی از زندگی روزمره اقوام گوناگون از گذشته های دور تاکنون است. این سبک نقاشی در طول قرن های گذشته تغییر چندانی نکرده است
 
نقاشی های صخره ای نیز از سبک های بسیار قدیمی هنری این کشور است که عمدتا بر روی صخره های مرتفع و کوهستان ها ترسیم شده و صحنه هایی از زندگی مردمان اتیوپی در گذر زمان اعم از شکار ، جشن ، عبادت ، سوگواری و ... را به تصویر کشیده اند.
 
نقاشی مذهبی ( نقاشی کلیسایی) اتیوپی نیز دازای پیشینه ای طولانی بوده و با ترسیم داستان هایی مذهبی از کتاب مقدس 247
 
 
 
و سایر منابع بومی، مفاهیم عمیقی را به سادگی برای آشنا کردن مردم با سنت های مذهبی و میراث فرهنگی خود به تصویر می کشند .
 
سابقه نقاشی دیواری در اتیوپی به چند دهه اخیر باز می گردد و دولت های وقت از طریق خلق صحنه هایی حماسی از جنگ های اتیوپی با ایتالیا ، مبارزات مردم با نظامیان حاکم بر کشور در دهه های 1970 و 1980 و سازندگی در دهه های 1990 و 2000 تلاش کرده اند بخش هایی از تاریخ معاصر اتیوپی را ترسیم نمایند.
 
اتیوپی در دهه های اخیر شاهد ظهور نقاشان بزرگی بوده است. آفورک تکه 305 از نقاشان برجسته معاصر این کشور است که بدلیل آثار ارزشمند خود شهرتی جهانی کسب کرده است . نقاشی های پر طراوت تکه که بیشتر بر روی بوم های بسیار بزرگ کشیده شده اند در موزه ها، گالری ها و همچنین تمبرهای پستی و کارت پستال های اتیوپی به چشم می خورند. اسکندر بغوسیان از دیگر نقاشان معاصر اتیوپی است که در لندن و پاریس تحصیل کرده و قبل از مهاجرت به آمریکا در اوایل دهه 1970، چهارسال در اتیوپی به تدریس اشتغال داشته است. یکی از روش های منحصر بفرد این نقاش برجسته بداهه سازی بر روی طومارهای پوستی با حروف گیز یا امهریک است.
 
ووسن کاسروف 306، گرمای هیوت 307 و الیزابت اتنافو308 از دیگر نقاشان برجسته این کشورند که در خارج از مرزهای اتیوپی هنر خود را دنبال می کنند.
 
305 306 307 308
 
Afework Tekle- Wosene Kosraf- Girmay Hiwet
 
Elisabeth Atnafu
 
248
 
 
 
www.Britannica online encyclopedia.com/2012

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۵۶

موسیقی اتیوپی (1403). برگرفته از سایت furtherafrica، قابل بازیابی از https://furtherafrica.com/2022/03/20/new-company-poised-to-transform-ethiopian-music-industry/

موسیقی در کشور اتیوپی به دو بخش سنتی و مدرن تقسیم می‌گردد. موسیقی سنتی این کشور که از تنوع زیادی برخوردار است نیز به نوبه خود به بخش‌های متنوعی از جمله موسیقی عامه - فولکلوریک- و موسیقی سنتی مذهبی (سازهای زهی و سازهای بادی) تقسیم می‌گردد.

موسیقی فولکلوریک اتیوپی، بسیار گوناگون و متنوع است و تقریبا هریک از قبایل هشتادگانه این کشور دارای موسیقی‌های خاص خود می‌باشند که در مراسم و مناسبت‌های آنها از جایگاه استواری برخوردار است. آهنگ‌ها و نواهای این سبک موسیقی که دارای دو سبک آرام و ریتمیک است بخشی از فرهنگ شفاهی این سرزمین باستانی را در خود جای داده‌اند. مهم ترین آلات و ادوات موسیقی سنتی اتیوپی اعم از موسیقی فولکلوریک و موسیقی مذهبی عبارتند از: شیپور، فلوت، طبل، چنگ، عود و نوعی ویلون محلی.

سازهای زهی سنتی

سازهای زهی سنتی که در انواع موسیقی‌های سنتی و مذهبی اتیوپی کاربرد وسیعی دارند عبارتند از:

ماسنکو (ماسینکو)

ماسنکو (Masenqo) ساز تک زه شبیه عود است که با آرشه نواخته می‌شود و از این نظر می‌توان گفت به کمانچه نیز شباهت دارد. زه این ساز از موی اسب ساخته می‌شود. ماسنکو مورد علاقه بومیان اتیوپی است و الحان شاد و غمگین آن در مناسبت‌های مختلف نقش‌های متفاوتی برعهده می‌گیرند.

کرار

کرار (Krar) یکی از از مشهورترین و قدیمی‌ترین ادوات موسیقی سنتی اتیوپی به شمار می‌رود که قدمت آن را در این کشور بالغ بر 2000 سال دانسته‌اند.این آلت موسیقی با دارا بودن شش سیم بلند به چنگ و بربط شباهت زیادی دارد. بدنه کرار از چوب مدوری ساخته می‌شود که رشته‌های آن از روده گاو تهیه شده و شکل حرف «V» می‌باشند. آهنگ‌های زیبای نوازنده کرار شنوندگان خود را دچار وجد زایدالوصفی می‌نماید. کرار معمولا به صورت افقی بر روی چارچوب محافظ خود نواخته می‌شود.

بگنا

بگنا (Begena) نیز همچون کرار به چنگ یا بربط شباهت زیادی دارد و دارای ده ردیف سیم نازک و بلند است که از طریق نواختن این سیم‌ها الحان و آهنگ‌های با صلابتی پدید می‌آید. بگنا معمولا با انگشتوانه ای از عاج یا استخوان به صدا در می‌آید و چون صدای سنگین و مرتعشی دارد در مراسم رسمی و باشکوه از آن استفاده می‌کنند. در گذشته‌های دور از بگنا بیشتر در دادگاه‌ها و هنگام اعلام احکام و قوانین استفاده می‌شده‌است. گفته می‌شود این ساز به تقلید از چنگ داوود ساخته شده‌است.

دیتا

دیتا (Dita) ساز بربط مانند دیگری با پنج سیم است که به همراه سازهای زهی آرشه‌ای - شامل انواع غیر متعارف سازهای دارای سه زه- در جشن‌ها و مناسبت‌های محلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دیتا و دیگر انواع سازهای زهی بیشتر در جنوب اتیوپی کاربرد دارند[۱].

سازهای بادی

واشینت

واشینت (Washint) (از سازهای بادی مشهور اتیوپی) فلوتی ساخته شده از نی بامبو است که در سرتاسر این کشور و به ویژه در نواحی مرتفع اتیوپی رواج دارد. این ساز لوله مانند دارای چهار حفره کوچک در اندازه‌های مختلف است که از طریق نواختن در آن و نهادن و برداشتن انگشتان بر این سوراخ‌های ریز اصوات متنوعی به وجود می‌آید. بسیاری از چوپانان اتیوپی در هنگام چرای گله‌های گاو و گوسفند بر واشینت خود دمیده و محیط اطراف خویش را غرق در نواهای خوشی می‌سازند.

امبیلتا

امبیلتا (Embilta) نوعی فلوت سنتی است که معمولا از فلز و نی بامبو ساخته می‌شود. این فلوت فاقد سوراخ است و نوازندگان آن که می‌بایست از مهارت قابل توجهی برخوردار باشند تنها با نواختن دو نت آهنگ‌های زیادی را به وجود می‌آورند.

ساز مالاکات

ساز بادی مالاکات (Malakat) صرفا در برخی مراسم مذهبی مورد استفاده کشیشان و روحانیون مسیحی قرار می‌گیرد.

هلدودوا

هلدودوا (Holdudwa) این ساز بادی شیپور مانند از شاخ حیوانات ساخته می‌شود و بیشتر مورد استفاده قبایل جنوبی اتیوپی قرار می‌گیرد.

شوفار

شوفار (Shofar) این ساز بادی که به شیپور شباهت دارد عمدتا در مراسم مذهبی مورد استفاده یهودیان بتا اسرائیل کاربرد دارد.

فانتا

فانتا (Fnta) نوعی فلوت بومی است که قبیله «کونسو» و دیگر ساکنان نواحی جنوبی اتیوپی معمولا در جشن‌ها و مناسبت‌های سنتی و دینی خود این فلوت را به کار می‌برند[۲].

سازهای کوبه ای

آتامو

آتامو (Atamo) طبل دستی کوچکی است که از گل رس و سفال و کشیدن پوست خشک شده گوسفند و بز ساخته می‌شود. طبالان معمولا اشیای کوچکی از قبیل سنگ یا دانه‌هایی ریز را در درون این طبل قرار می‌دهند و با زدن ضربات انگشتان بر آن، اصوات هیجان انگیزی ایجاد می‌کنند. نواختن آتامو در میان قبیله گوراگه و سایر مردمان جنوب اتیوپی رایج و متداول است.

توم

توم (Toom) سازی متشکل از تیغه‌های فلزی است که از برخورد این تیغه‌های فلزی با هم، صدایی شبیه تق تق برمی‌خیزد. استفاده از توم در نواحی جنوبی اتیوپی و در بین قبایل نوئر، آنواک، ماجانگیر و سرورما رواج دارد.

نگاریت

نگاریت (Negarite) طبلی ساخته شده از چوب یا فلز است که آن را با یک قطعه چوب خمیده می‌نوازند. طبل نگاریت در گذشته‌های نه چندان دور بیشتر در دربار سلطنتی یا اعلام عمومی خبرها مورد استفاده قرار می‌گرفت ولی امروزه عمدتا به جشن‌ها و مراسم عروسی اختصاص یافته است. طبل نگاریت در اریتره نیز کاربرد وسیعی دارد.

کبه رو

کبه رو (Kabero) نوعی طبل در اندازه‌های بزرگ و کوچک است که هم در مراسم مذهبی کلیسای ارتدوکس و هم در جشن‌های سنتی قبایل مختلف کاربرد دارد[۳].

موسیقی دینی

موسیقی دینی اتیوپی دربرگیرنده عناصری از مسیحیت ارتدوکس؛ دین یهود و دین اسلام است که در موسیقی سنتی این کشور جای گرفته و برخی از آلات و ادوات موسیقی این کشور را عمیقا متاثر از خود ساخته‌اند به طوری که برخی از سازهای بادی و کوبه ای اتیوپی امروزه بیشتر در خدمت مراسم دینی ادیان مختلف این کشور قرار گرفته‌اند.

سناسل (Senasel) که در اصل نوعی عود مصری می‌باشد یکی از سازهای دینی کشور است که در جشن‌ها و آیین‌های کلیسای ارتدوکس اتیوپی کاربرد دارد. در مراسم مذهبی کلیسای ارتدوکس از سازهای کلگری (Glegry) و ماکوامیا (Maqwamia) نیز برای همراهی شرکت کنندگان و برقراری ریتم سرودهای مذهبی استفاده می‌شود.

علاوه بر آن در کلیساهای قدیمی ارتدوکس در مناطق روستایی؛ برای دعوت مؤمنان به مراسم عبادی؛ سازی به نام دوال (Dawal) -که از صفحات استخوانی یا قطعات چوبی ساخته می‌شود- مورد استفاده قرار می‌گیرد. یهودیان بتا اسرائیل نیز در هنگام برگزاری مراسم مذهبی در کنیسه‌ها ساز کوچک زنگ مانندی به نام کچل (Qachel) و طبل‌های کبه رو و ناگاریت (Nagarit) را برای همراهی موسیقی مذهبی به کار می‌گیرند. مسلمانان اتیوپی نیز در هنگام برگزاری جشن‌های مذهبی خود همچون عید قریان و عید فطر از ادوات موسیقی همچون دف، طبل کبه رو و فلوت امبیلتا استفاده می‌کنند[۴].

موسیقی مدرن

تاریخ موسیقی مدرن و استفاده از ابزارهای موسیقی غربی به دهه 1930 و اشغال کوتاه مدت این کشور توسط ایتالیا باز می‌گردد. در این دوره گروه‌های موسیقی ایتالیایی برای سربازان و برخی اتباع ایتالیایی که در این کشور سکونت داشتند برنامه‌هایی اجرا می‌کردند و بتدریج مردم این سرزمین با سبک موسیقی غربی آشنا شدند. نخستین گروه موسیقی به سبک جدید در دهه 1950 بدستور امپراطور هایلا سلاسی در این کشور تاسیس شد و به تدریج اقدام به برگزاری کنسرت‌هایی در مراسم و مناسبت‌های ملی نمود. در دهه 1960 و با انجام کنسرت‌هایی توسط گروه‌های مشهور موسیقی آمریکا مانند گلن میلر و سول موسیقی مدرن جاز و پاپ اتیوپی بتدریج شکل گرفت و گروهی از جوانان نیز جذب این سبک از موسیقی روز شدند. پس از کودتای نظامیان گروه‌های موسیقی غربی در این کشور تحت نظر دولت قرار گرفتند و به دلیل دیدگاه‌های کمونیستی هایلا ماریام فعالیت آنها محدود گردید با این حال از زمان سرنگونی دولت نظامی ماریام در سال 1991 و ایجاد فضای نسبتا باز سیاسی در کشور موسیقی نوین نیز بار دیگر فعالیت خود را در این کشور آغاز کرد که این وضعیت تاکنون ادامه یافته‌است. با وجود علاقه برخی از جوانان شهری به موسیقی‌های متداول غربی و تقلید هنرمندان اتیوپی از این سبک‌ها؛ موسیقی غربی از جایگاه عمیقی در بین مردم این کشور برخوردار نیست و اکثر مردم اتیوپی به ویژه روستاییان موسیقی سنتی را بر موسیقی غربی ترجیح داده و روی آوردن برخی از جوانان و نوجوانان شهری به موسیقی پاپ را نمادی از تهاجم فرهنگی غرب به ساختارهای سنتی خود می‌دانند[۵].

تئاتر و هنرهای نمایشی

تئاتر در کشور اتیوپی ریشه در تاریخ و تمدن کهن این سرزمین دارد و اجرای نمایش‌های فرهنگی از گذشته‌های بسیار دور در این کشور رواج داشته است به گونه‌ای که قبایل مختلف اتیوپی همواره در مراسم و مناسبت‌های سنتی خود، علاوه بر رقص و حرکات موزون نمایشی، تئاترهایی سنتی را نیز اجرا کرده و از این طریق بخشی از سنت‌های کهن به ارث رسیده توسط اجداد و پیشینیان خود را نیز حفظ کرده‌اند.

وضعیت سنتی هنر نمایش در این کشور تاریخی تا اوایل قرن بیستم به همان سبک قومی قبیلگی ادامه پیدا کرد. در جریان اشغال کوتاه مدت اتیوپی توسط ایتالیا در سال‌های 1936-1941 میلادی، ایتالیایی‌ها چند سالن تئاتر در این کشور (و از جمله در استان ارتیره که در سال 1993 موفق به اخذ استقلال خود از اتیوپی گشت) احداث کردند و هنر تئاتر در اتیوپی به تدریج از حالت سنتی و قبیلگی به سبک نوین و امروزی متمایل گشت.

پس از پایان جنگ جهانی دوم به تدریج تئاتر نوین در اتیوپی شکل گرفت و چند گروه تئاتری در آدیس آبابا فعالیت خود را آغاز کردند. این نمایشنامه‌ها که تلفیقی از نمایش‌های سنتی قومی قبیلگی و تئاتر جدید محسوب می‌شدند پس از تأسیس نخستن گروه آواز اتیوپی توسط شهرداری آدیس آبابا در سال 1946 و با بهره‌گیری از ارکستر جدید حالت رسمی به خود گرفته و مقدمات تأسیس نخستین تئاتر ملی اتیوپی را که تلفیقی از گروه ارکستر و تئاتر بود فراهم آوردند. در سال 1955 ساختمان سینمای مارکونی آدیس آبابا که عملیات ساخت آن در زمان اشغال کشور توسط ایتالیایی‌ها آغاز و به صورت نیمه کاره رها شده‌بود با دستور امپراطور هایله سلاسی تکمیل شد و سالن تئاتر ملی اتیوپی نام گرفت. مدت کوتاهی پس از آن نیز شهرداری آدیس آبابا با استخدام پروفسور فرانس زلوکر هنرمند و آهنگساز اطریشی فرآیند تثبیت تئاتر نوین را در این کشور سرعت بخشید. در اثر اقدامات این آهنگساز و هنرمند اروپایی نخستین گروه‌های تئاتری اتیوپی که قرار بود در مراسمی مهم با حضور امپراطور هنرنمایی کنند تشکیل شدند و پس از آن و در دهه 1960 چند گروه تئاتری دیگر نیز در این کشور شکل گرفتند.

هنر تئاتر در دوره حاکمیت هایله ماریام تحت کنترل دقیق دولت قرار گرفت و دولتمردان از انجام هرگونه نمایش انتقادی علیه اقدامات دولت و ورود این هنر به سمت سیاست به شدت ممانعت می‌کردند. پس از سرنگونی دولت هایله ماریام هنرمندان تئاتری فعالیت خود را توسعه بخشیدند و نمایشنامه‌هایی در ارتباط با حماسه‌های جنگجویان راه آزادی و جنایات دولت هایله ماریام را به روی صحنه بردند که با استقبال عموم مردم مواجه گشت. با این همه به تدریج و با اعمال محدودیت‌هایی علیه هنر تئاتر هنرمندان از ورود به مسائل سیاسی منع گردیدند و دامنه فعالیت آنها به مضامین فرهنگی و هنری متمرکز گشت.

در حال حاضر اجرای تئاترهای کلاسیک در سالن‌های تئاتر کوچک و بزرگ در آدیس آبابا و دیگر شهرهای کشور ادامه دارد. با این حال به دلیل مشکلات ناشی از کمبود بودجه و عدم حمایت مؤثر وزارت فرهنگ اتیوپی از این هنر، صنعت تئاتر در اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی زیر خط صحرای بزرگ با مشکلات فراوانی مواجه است. با این حال این هنر از طرفداران فراوانی در داخل کشور برخوردار است.

لازم به ذکر است مهم ترین گروه‌های تئاتری در حال حاضر تحت نظارت تئاتر ملی اتیوپی قرار دارند و نمایشنامه‌هایی که به روی صحنه می‌برند دربرگیرنده بخش‌هایی از تاریخ گذشته این کشور به همراه برخی سنت‌ها و آداب و رسوم قومی قبیلگی اتیوپی است[۶].

سفر گروه‌های نمایشی به خارج

با توجه به جذابیت‌های خاص گروه‌های تئاتری این کشور (به ویژه گروه‌های نمایشی سنتی) طی یک دهه گذشته و ارائه تسهیلاتی از سوی برخی کشورهای غربی؛ برخی از این گروه‌ها قطعاتی را در کشورهای آمریکا، کانادا، فرانسه و انگلستان اجرا کرده اند که با استقبال گسترده علاقمندان مواجه شده‌اند. موضوع اکثر نمایشنامه‌هایی که در کشورهای غربی به روی صحنه رفته‌اند را تاریخ قدیم این کشور باستانی و برخی مراسم سنتی اتیوپی تشکیل می‌دهند.

صنعت سینما و فیلم سازی

تاریخچه هنر هفتم در کشور اتیوپی به دوره حاکمیت نظامیان به رهبری منگستو هایله ماریام باز می‌گردد و از سال 1975 به بعد به تدریج صنعت سینما در این کشور شکل گرفت. تنها سابقه‌ای که از سینما در دوره قبل از حکومت هایله ماریام در این کشور وجود دارد فیلم مستندی است که در دهه 1960 توسط فیلم سازی اتیوپیایی در مورد فقر و گرسنگی مردم این کشور تهیه شد و علیرغم کیفیت هنری پایین آن، به دلیل ترسیم صحنه‌های تکان دهنده‌ای از زندگی پر محنت و رنج مردم اتیوپی با استقبال شبکه‌های تلویزیونی غربی مواجه شد و بسیاری از کانال‌های تلویزیونی کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی آن را پخش کردند.

پس از استقرار نظامیان بر اتیوپی در سال 1974،‌هایله ماریام سانسور شدیدی را بر صنعت در حال رشد سینما حاکم ساخت و تلاش زیادی انجام داد تا آن را در خدمت اهداف کمونیستی خود و تبلیغ حاکمیت خویش قرار دهد. با وجود محدودیت‌های دوره 15 ساله رژیم‌هایله ماریام، سینمای اتیوپی به تدریج به پیشرفت‌های قابل توجهی نایل آمد و کارگردانان بزرگی همچون‌هایله گریما (Haile Gerimaa) فیلم‌های ارزشمندی در ارتباط با تاریخ و فرهنگ اتیوپی تولید کردند که سبب شهرت سینمای اتیوپی در سطح قاره آفریقا شد. پس از سرنگونی‌هایله ماریام و به وجود آمدن آزادی نسبی در کشور فیلم‌های مستند و سینمایی متعددی در دهه‌های 1990 و 2000 میلادی در این کشور تولید شدند و چند سینمای بزرگ مطابق با استانداردهای بین المللی نیز در آدیس آبابا و دیگر شهرهای بزرگ اتیوپی احداث گردیدند.

علیرغم پیشرفت‌های صورت گرفته در هنر سینما و اعطای برخی جوایز جشنواره‌های فیلم آفریقایی و بین المللی به فیلم‌های ساخته شده توسط فیلم سازان اتیوپیایی، صنعت سینما در این کشور همچون دیگر کشورهای آفریقایی از نظر فناوری و تکنولوژی روز در سطح پایینی قرار دارد که بخش عمده این امر به عدم حمایت دولت از صنعت سینما و فقدان سرمایه گذاری بخش خصوصی باز می‌گردد. از سوی دیگر انبوه فیلم‌های آمریکایی، هندی، اروپایی و نیجریه ای که از سینماهای کشور نمایش داده می‌شوند رقیب جدی اندک فیلم سازان اتیوپی به شمار می‌روند که می‌بایست با بودجه ای بسیار اندک به رقابت با این فیلم‌ها بپردازند. علاوه بر آن هنوز مؤسسات و انستیتوهایی که به صورت علمی هنر سینما و فیلم سازی را به علاقمندان آموزش دهند در این کشور وجود ندارد و معدود کارگردانان اتیوپیایی نیز عمدتا در کشورهای اروپایی تحصیل و اطلاعات خود را در دانشگاه‌های این کشورها به دست آورده‌اند. با این همه طی چند سال گذشته حرکت نوینی در صنعت سینمای اتیوپی آغاز شده و دولت نیز با در نظر گرفتن بودجه ای محدود، معدود فیلم سازان کشور را به خلق آثاری حماسی به ویژه در ارتباط با تاریخ و تمدن عظیم اتیوپی فراخوانده‌است[۷].

صنایع دستی (1403). برگرفته از سایت خبرگزاری مهر، قابل بازیابی از https://www.mehrnews.com/news/5055013/

صنایع دستی

کشور اتیوپی سابقه‌ای طولانی در تولید آثار ماندگار و منحصر به فرد در زمینه هنرهای دستی دارد و از این نظر در سرتاسر قاره آفریقا از شهرت بالایی برخوردار است. پیشینه ساخت صنایع دستی در این کشور به هزاران سال پیش باز می‌گردد و هرچند در حال حاضر صنایع دستی اتیوپی بیشتر برای فروش به گردشگران خارجی ساخته می‌شوند با این حال این اشیاء بخشی از سنت‌های عمیق قبایل مختلف کشور را در خود جای داده و آداب و رسوم غنی و کهن این سرزمین باستانی را متجلی می‌سازند.

مشهورترین صنایع دستی اتیوپی از دیرباز تاکنون عبارتند از:

ماسک، مجسمه، سه پایه‌های معروف به سه پایه‌های جیما (که از چوبی یک تکه ساخته می‌شوند)، تابلوهای نقاشی، سبدهای حصیری، سبدها و حصیربافی، آثار نقره‌ای (صلیب و نشانه‌های مذهبی) پارچه، نقاشی‌ها و خط نوشته‌های تزئینی مذهبی، کدو قلیایی‌های نقاشی شده، ظرف‌های سفالی، کوزه‌های گلی، سپر و نیزه، کمان و ...

ساخت مجسمه‌های سنگی و چوبی دربرگیرنده تمثیل‌ها و نمادهایی مختلف همچون انسان، حیوانات، طبیعت و بخش‌هایی از زندگی روزمره؛ از زیباترین جلوه‌های هنری صنایع دستی اتیوپی به شمار می‌روند که معمولا با ابزارهایی بسیار ساده همچون تیشه، قلم، درفش و سوهان ساخته می‌شوند.

اتیوپیایی‌ها از مهارت فراوانی در حصیربافی و سبد بافی نیز برخوردارند و از الیاف‌های گیاهی مختلفی برای این کار استفاده می‌کنند. سبک بافت حصیرها و سبدهای سنتی در این کشور با اتصال مفتول‌های باریک از گیاهان به هم بسیار هنرمندانه است و قدمت این هنر را که نسل به نسل انتقال یافته به نمایش می‌گذارد. ظرف‌ها و کوزه‌های ساخته شده از الیاف گیاهی نیز در این کشور شهرت دارند و هنوز در روستاها از این ظروف برای نگهداری غذا استفاده می‌شود. شهر تاریخی حرار به عنوان مرکز بافت بهترین سبدهای سنتی در نظر گرفته می‌شود و در بین مردمان حرار، از قدیم مرسوم بوده است که 14 نوع سبد به عنوان جهیزیه به فرزندان خود اهداء نمایند. در منازل شهری و روستایی شمال اتیوپی معمولا قطعاتی از حصیرهای رنگین و قدیمی نیز به عنوان تفاخر به دیوارها آویخته می‌شوند که از قیمت بالایی برخوردارند. صلیب‌های نقره‌ای با نقوش پیچیده از دیگر صنایع دستی اتیوپی به شمار می‌روند که از اهمیت بسیاری برای مسیحیان امهارا و تیگرای برخوردارند. هرچند این صلیب‌ها امروزه بیشتر جنبه تزئینی یافته‌اند با این حال صلیب‌های کوچک نقره‌ای هنوز در مراسم مذهبی کلیساها مورد استفاده قرار می‌گیرند. طراحی‌های خلاقانه به کار رفته بر روی این صلیب‌ها از زیبایی خیره کننده‌ای برخوردار است. اکثر این صلیب‌ها از قدیم الایام تاکنون در شهرهای قدیمی اتیوپی نظیر آکسوم، لالی بالا و گوندار ساخته می‌شوند و برای فروش به گردشگران خارجی عرضه می‌گردند.

پارچه‌های دست باف کتانی این کشور نیز از دیگر هنرهای دستی اتیوپی به شمار می‌روند و معمولا برای دوخت لباس‌های سنتی مردان و زنان شهری و روستایی تولید می‌گردند. فرش‌های تزئینی که در کارگاه‌ها و به وسیله نخ‌های پشمی عمدتا به رنگ‌های قهوه‌ای کمرنگ و تیره بافته می‌شوند با دارا بودن طرح‌های اغلب ساده و اشکالی‌های شبیه به شیر یا آب نیز از دیگر صنایع دستی ارزشمند اتیوپی محسوب می‌گردند.

ساخت ظروف سفالی از گل‌های تیره رنگ (سیاه) توسط برخی از بازماندگان یهودی‌های اتیوپی فالاشا ساکن در حومه شهر گوندار و روستاهای حاشیه آکسوم و شمال کشور از دیگر جلوه‌های صنایع هنری این کشورند. هرچند یهودیان فالاشا این ظروف سفالی را برای استفاده در زندگی روزمره خود می‌سازند و بر آنها نقش ستاره داوود را می‌نهند با این حال بسیاری از آنها را به عنوان اشیاء تزئینی به گردشگران خارجی عرضه نموده و بخشی از زندگی روزمره خود را از این طریق تامین می‌کنند.

کدو قلیایی‌های خشک شده از دیگر هنرهای سنتی اتیوپی به شمار می‌روند که هنوز در روستاهای نواحی جنوبی و غربی اتیوپی برای حمل و نگهداری مواد خوراکی یا مایعات مورد استفاده قرار می‌گیرند. روستاییان قسمت بالایی این کدوها را قطع نموده و از تلفیق کدوها با سبدها و مهره‌های شیشه ای به همراه نقوش هندسی، اشیاء زیبایی را خلق می‌کنند.

جواهرات، ظروف سنگی منقش به تصاویر خیالی از حضرت سلیمان و ملکه سبا، کهربا و شیشه‌های رنگی - در قالب زیور آلات زنان و مردان - از دیگر هنرهای سنتی این کشور محسوب می‌گردند[۸].

معماری

در کشور اتیوپی سه نوع معماری وجود دارد. نوع اول احداث بناها و عمارات مجلل با معماری و مهندسی مذهبی است که امروزه کاربرد چندانی ندارد و در گذشته‌ها بیشتر در ساخت کلیساها و برخی مساجد و قصرهای پادشاهان قدیم مورد استفاده قرار می‌گرفته است. بقایایی از این نوع معماری در کاخ‌های باستانی سلاطین اتیوپی در آکسوم به چشم می‌خورند.

نوع دیگر معماری در اتیوپی استفاده از سنگ‌های تراشیده شده از کوه‌ها است که در اصطلاح به آن معماری سنگی گفته می‌شود. در این نوع خاص از معماری گاه بخش‌هایی از کوهستان حفر شده و منازل یا کلیساهای کوچکی به طور کاملا هنرمندانه در داخل کوه احداث می‌گردد. این نوع معماری در اتیوپی، معماری سنگ تراشیده نام دارد و منازل و کلیساهایی که بدین گونه احداث می‌شوند از زیبایی طبیعی خاصی برخوردارند. تردد در منازل و کلیساهای سنگ تراشیده معمولا از طریق نردبان‌های خاص ساخته شده از طناب و یا چوب صورت می‌گیرد. تعدادی از کلیساها و صومعه‌ها در مناطق شمالی اتیوپی، از صخره‌های سخت و بزرگ تراشیده و ساخته شده اند که به عنوان نمونه می‌توان به دوازه کلیسایی که از صخره‌های یکپارچه در لالی بالا بنا گردیده‌اند اشاره کرد.

نوع سوم معماری در این کشور که بیشتر در مناطق صحرایی و بیابانی مورد استفاده قرار می‌گیرد بهره گیری از خشت و خاک رس و ساخت کلبه‌ها و منازل گلی است که از استحکام خوبی برخوردار است. این نوع معماری تاثیرپذیر از معماری سنتی کشورهای مالی و نیجر است و سقف‌های گنبدی و دیوارهای کلفت آن مانع نفوذ گرمای محیط به داخل منازل می‌شود.

در روستاهای این کشور ساخت کلبه‌های مخروطی با سقف حصیری نیز کاربرد وسیعی دارد. این خانه‌های سنتی دایره وار با دیوارهای استوانه‌ای شکل از شاخه و جگن اندود و درزگیری شده‌اند. سقف این کلبه‌ها مخروطی شکل و پوشیده از کاه و پوشال هستند که بر دیرکی استوار شده‌اند. دیرک‌های مرکزی در میان بیشتر قبایل از جمله ارومو، گوراگه، امهارا و تیگرینیا مفهومی مقدس دارند. در این شیوه معماری سنتی که در دیگر کشورهای آفریقای سیاه نیز رایج است معمولا چند کلبه در کنار یکدیگر ساخته می‌شوند که به زن و شوهر و فرزندان آنها اختصاص دارند.

در بیشتر مناطق شهری اتیوپی آمیزه‌ای از روش‌های سنتی و مدرن معماری به چشم می‌خورند. منازل محقر فقرا اغلب خانه‌هایی بسیار محقرانه با سقف‌هایی از جنس ورقه‌های حلبی یا فولادی و دیوارهایی گلی می‌باشند، در مقابل اشخاص ثروتمند در حومه آدیس آبابا صاحب خانه‌هایی چند طبقه و ساخته شده از بتن و آجر به سبک کاملا غربی‌اند[۹].

مجسمه سازی

هرچند هنر مجسمه سازی در این کشور از پیشینه درخشانی برخوردار است و خرابه‌ها و آثار تاریخی عظیم سنگی برجای مانده در آکسوم و دیگر شهرهای اتیوپی حکایت از اوج هنر مجسمه سازان این سرزمین باستانی در خلق آثاری بی‌بدیل در هزاره‌های قبل دارد با این حال هنر ساخت مجسمه‌های سنگی بزرگ و کوچک در قرون اخیر دچار افول تدریجی شده و تقریبا منسوخ گشته‌است.

جدای از مجسمه‌های سنگی؛ تراشیدن قطعاتی از چوب‌های جنگلی و ساخت مجسمه‌های چوبی نیز از دیرباز در بین قبایل و اقوام مختلف این کشور رواج داشته و هرچند تا اوایل قرن بیستم به عنوان نمادی از هنر اصیل این سرزمین درنظر گرفته می‌شده ولی هم اکنون بیشتر برای فروش به گردشگران خارجی تولید می‌شوند. مجسمه‌های چوبی اتیوپی از ظرافت خاصی برخوردارند و هنرمندان بومی با ابزارهایی ساده مجسمه‌هایی بسیار زیبا از انسان، حیوانات مختلف، طبیعت و زندگی روزمره به وجود می‌آورند[۱۰].

نقاشی اتیوپی (1403). برگرفته از سایت ویکی بین، قابل بازیابی از https://wikibin.ir/article/wp/

نقاشی

نقاشی در کشور اتیوپی عمدتا نمایانگر بخش مهمی از آداب و رسوم این کشور است که از قدیم الایام در مناطق استقرار قبایل و اقوام اتیوپی وجود داشته و در گذشته‌های دور به نوعی زبان نوشتاری مردمان قبایل مختلف کشور را تشکیل می‌داده و اقوام کهن اتیوپی از این طریق سنت‌های خود را برای نسل‌های آینده بیادگار گذاشته‌اند. هنر نقاشی در این کشور عمدتا به چند بخش مجزا شامل نقاشی عامیانه، نقاشی صخره‌ای، نقاشی دیواری و نقاشی مذهبی تقسیم می‌گردد. سبک نقاشی عامیانه اتیوپی که در کلیساها و سایر مناطق این کشور بوفور به چشم می‌خورد دربرگیرنده صحنه‌هایی از زندگی روزمره اقوام گوناگون از گذشته‌های دور تاکنون است. این سبک نقاشی در طول قرن‌های گذشته تغییر چندانی نکرده‌است.

نقاشی‌های صخره‌ای نیز از سبک‌های بسیار قدیمی هنری این کشور است که عمدتا بر روی صخره‌های مرتفع و کوهستان‌ها ترسیم شده و صحنه‌هایی از زندگی مردمان اتیوپی در گذر زمان اعم از شکار، جشن، عبادت، سوگواری و ... را به تصویر کشیده‌اند.

نقاشی مذهبی (نقاشی کلیسایی) اتیوپی نیز دازای پیشینه ای طولانی بوده و با ترسیم داستان‌هایی مذهبی از کتاب مقدس و سایر منابع بومی، مفاهیم عمیقی را به سادگی برای آشنا کردن مردم با سنت‌های مذهبی و میراث فرهنگی خود به تصویر می‌کشند.

سابقه نقاشی دیواری در اتیوپی به چند دهه اخیر باز می‌گردد و دولت‌های وقت از طریق خلق صحنه‌هایی حماسی از جنگ‌های اتیوپی با ایتالیا، مبارزات مردم با نظامیان حاکم بر کشور در دهه‌های 1970 و 1980 و سازندگی در دهه‌های 1990 و 2000 تلاش کرده‌اند بخش‌هایی از تاریخ معاصر اتیوپی را ترسیم نمایند.

اتیوپی در دهه‌های اخیر شاهد ظهور نقاشان بزرگی بوده‌است. آفورک تکه (Afework Tekle) از نقاشان برجسته معاصر این کشور است که به دلیل آثار ارزشمند خود شهرتی جهانی کسب کرده‌است. نقاشی‌های پر طراوت تکه که بیشتر بر روی بوم‌های بسیار بزرگ کشیده شده‌اند در موزه‌ها، گالری‌ها و همچنین تمبرهای پستی و کارت پستال‌های اتیوپی به چشم می‌خورند. اسکندر بغوسیان از دیگر نقاشان معاصر اتیوپی است که در لندن و پاریس تحصیل کرده و قبل از مهاجرت به آمریکا در اوایل دهه 1970، چهارسال در اتیوپی به تدریس اشتغال داشته‌است. یکی از روش‌های منحصر به‌فرد این نقاش برجسته بداهه سازی بر روی طومارهای پوستی با حروف گیز یا امهریک است.

ووسن کاسروف (Wosene Kosraf)، گرمای هیوت (Girmay Hiwet) و الیزابت اتنافو (Elisabeth Atnafu) از دیگر نقاشان برجسته این کشورند که در خارج از مرزهای اتیوپی هنر خود را دنبال می‌کنند[۱۱][۱۲].

نیز نگاه کنید به

هنر سنگال؛ هنر ژاپن؛ هنر در چین؛ هنر روسیه؛ هنر کانادا؛ هنر کوبا؛ هنر لبنان؛ هنر مصر؛ هنر تونس؛ هنر افغانستان؛ هنر تایلند؛ هنر زیمبابوه؛ هنر فرانسه؛ هنر اسپانیا؛ هنر سوریه؛ هنر مالی؛ هنر ساحل عاج؛ هنر سیرالئون؛ هنر قطر؛ هنر اوکراین؛ هنر سودان؛ هنر گرجستان؛ هنر تاجیکستان؛ هنر بنگلادش؛ هنر قزاقستان؛ هنر سریلانکا؛ هنر اردن؛ هنر آرژانتین

کتابشناسی

  1. ↑ برگرفته از http://www.addislive.com/ethiopian+music/2012
  2. ↑ برگرفته از http://www.folkways.si.edu/folk+music+of+ethiopia/2012
  3. ↑ برگرفته از http://www.hubesha.com/Ethiopian+Music+/2012
  4. ↑ برگرفته از http://worldmusic.nationalgeographic.com/ethiopia
  5. ↑ برگرفته از http://worldmusic.nationalgeographic.com/ethiopia
  6. ↑ برگرفته از http://www.mysc.gov.net/NationalTheater.html
  7. ↑ برگرفته از http://www.filmbirth.com/History+of+cinema+in+Ethiopia
  8. ↑ Carol, S. (2006). Handicrafts of Ethiopia. Ethiopian Tourist Organization, P. 6-53.
  9. ↑ برگرفته از http://www.everynation.org/Ethiopia
  10. ↑ برگرفته از http://www.everynation.org/Ethiopia
  11. ↑ برگرفته از http://www.Britannica online encyclopedia.com/2012
  12. ↑ عرب احمدی، امیر بهرام، کریمی، مهرداد (1392). جامعه و فرهنگ اتیوپی. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 230-248.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=هنر_اتیوپی&oldid=56240»