جغرافیای انسانی تایلند: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:جشنواره فانوس چیانگ مای یی پنگ.jpg|بندانگشتی|جشنواره فانوس چیانگ مای یی پنگ( نمادی از رها کردن اضطراب و نگرانی )، قابل بازیابی از https://thailand.tripcanvas.co/festivals-cultures-traditions/|پیوند=https://thepattayanews.com/2020/06/30/four-day-weekend-set-for-end-of-july-as-thailand-adds-a-songkran-make-up-day-to-holiday-calendar/]] | |||
[[تایلند]]، با جمعیتی حدود ۷2 میلیون نفر در سال ۲۰۲۴، یکی از کشورهای کلیدی در جنوب شرق آسیا است که جغرافیای انسانی متنوع و پویا دارد<ref>''Thailand population (2024) - Worldometer''. (n.d.), Available for https://www.worldometers.info/world-population/thailand-population/</ref>. این کشور که به “سرزمین لبخندها” معروف است<ref>Kanokchan Patanapichai. (2023, October 13). ''The Science Behind the Land of Smiles''. Thailand NOW, Available for https://www.thailandnow.in.th/arts-culture/the-science-behind-the-land-of-smiles/</ref>، ترکیبی از سنت و مدرنیته را به نمایش میگذارد. ویژگیهای جغرافیای انسانی تایلند بازتابدهنده تاریخ غنی، تنوع فرهنگی و تحولات اقتصادی - اجتماعی اخیر است. | |||
=== [[ساختار هرم جمعیتی تایلند|ساختار هرم جمعیتی]] === | |||
[[پرونده:جشن سونگکران.jpg|بندانگشتی|جشن سونگکران ( سال نوی سنتی در تایلند). با ریختن آب بر دست بزرگان خانواده طلب خیر و برکت می کنند، قابل بازیابی از https://thepattayanews.com/2020/06/30/four-day-weekend-set-for-end-of-july-as-thailand-adds-a-songkran-make-up-day-to-holiday-calendar/]] | |||
[[ساختار هرم جمعیتی تایلند|ساختار هرم جمعیتی]] یکی از ابزارهای کلیدی برای تحلیل تغییرات دموگرافیک یک کشور است. این ساختار نشاندهنده توزیع سنی و جنسیتی [[جمعیت تایلند|جمعیت]] و روندهای مربوط به تولد و مرگ است. | |||
==== تحلیل هرم جمعیتی ۲۰۲۴ ==== | |||
در سال ۲۰۲۴، [[ساختار هرم جمعیتی تایلند|هرم جمعیتی تایلند]] تغییرات قابلتوجهی را نشان میدهد که بیانگر یک جامعه در حال گذار به سمت افزایش سن است<ref>''แนวโน้มประชากรไทย พ.ศ. 2567 ถึง 2577 : การศึกษาประชากรและมิติงานสังคมสงเคราะห์ – คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม''. (2024, May 7), Available for https://www.swhcu.in.th/2024/05/07/thailand-pyramid-population-2024-to-2034/</ref>. باتوجه به دادهها، حدود ۱۶.۶% از جمعیت زیر ۱۵ سال، ۶۵.۴% در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال و ۱۸% بالای ۶۵ سال قرار دارند<ref>''Population Pyramids of the World from 1950 to 2100''. (n.d.). PopulationPyramid.net, Available for https://www.populationpyramid.net/thailand/2024/</ref>. این ساختار بهوضوح تأثیرات کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی را منعکس میکند<ref>''Multiple Factors Behind Thailand’s Birth Rate Decline, Experts Say - สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล''. (2024, March 29). สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล, Available for https://ipsr.mahidol.ac.th/en/post_multimedia/2024-03-23-birth-rate-decline/</ref>. بهعنوانمثال، نسبت سالمندان در حال افزایش است که نشاندهنده نیاز به سیاستهای حمایتی برای این گروه سنی است. | |||
==== روندهای تاریخی و تغییرات ساختاری ==== | |||
در طول دهههای اخیر، [[ساختار هرم جمعیتی تایلند|هرم جمعیتی تایلند]] به طور قابلتوجهی تغییر کرده است. در دهه ۱۹۶۰، هرم به شکل پایهگسترده و بالای نوکباریک بود که نشاندهنده نرخ تولد و مرگومیر بالا بود<ref>Havelaar, A. H., Kirk, M. D., Torgerson, P. R., Gibb, H. J., Hald, T., Lake, R. J., Praet, N., Bellinger, D. C., de Silva, N. R., Gargouri, N., Speybroeck, N., Cawthorne, A., Mathers, C., Stein, C., Angulo, F. J., & Devleesschauwer, B. (2015). World Health Organization Global Estimates and Regional Comparisons of the Burden of Foodborne Disease in 2010. ''PLOS Medicine'', ''12''(12), e1001923, https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1001923</ref>. با کاهش نرخ باروری و بهبود بهداشت عمومی، هرم بهتدریج به شکل مستطیل درآمده است که نشاندهنده تغییرات در [[ساختار هرم جمعیتی تایلند|ساختار سنی جمعیت]] است. این تغییرات بهویژه در دهههای اخیر شدت گرفته و به افزایش نسبت سالمندان منجر شده است<ref>''DEMOGRAPHIC CHANGE SITUATION AND POLICY RESPONSE IMPACT OF IN THAILAND, Available for'' https://www.mybib.com/#/projects/aYGApd/citations</ref>. | |||
==== پیشبینیها و چالشها ==== | |||
باتوجهبه روندهای فعلی، پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۴۰، حدود ۲۵% از [[جمعیت تایلند]] بالای ۶۵ سال خواهند بود<ref>Statista. (2024, July 29). ''Share of aging population Thailand 2023-2040, Available for'' https://www.statista.com/statistics/713667/thailand-forecast-aging-population/</ref>. این تغییرات میتواند فشار زیادی بر دستگاههای بهداشتی و اقتصادی کشور وارد کند و نیازمند توسعه سیاستهای حمایتی و بهبود خدمات بهداشتی برای سالمندان است. همچنین، برنامهریزیهای اجتماعی و اقتصادی برای مواجهه با چالشهای پیری جمعیت و کاهش نیروی کار جوان ضروری است<ref>Onn, L. P. (2024, April 15). ''2024/28 "Thailand’s Ageing Society and Young Thais’ Changing Views and Expectations" by Panarat Anamwathana - ISEAS-Yusof Ishak Institute''. ISEAS-Yusof Ishak Institute, Available for https://www.iseas.edu.sg/articles-commentaries/iseas-perspective/2024-28-thailands-ageing-society-and-young-thais-changing-views-and-expectations-by-panarat-anamwathana/</ref>. | |||
=== [[ویژگی های جمعیتی تایلند|ویژگی های جمعیتی]] === | |||
[[ویژگی های جمعیتی تایلند|ویژگیهای جمعیتی کشور]] شامل تنوع قومی، زبانی و [[مهاجرت و پناهندگی در تایلند|مهاجرتهای داخلی و بینالمللی]] است که بر روی ساختار اجتماعی و اقتصادی کشور تأثیرگذار است. | |||
[[ | ==== تنوع قومی و زبانی ==== | ||
[[تایلند]] با تنوع قومی و زبانی قابلتوجهی روبهرو است. اکثریت [[جمعیت تایلند|جمعیت]] از قومیت تای با حدود ۷۵% تشکیل شده است<ref>Piya Changmai, Yutthaphong Phongbunchoo, Kočí, J., & Pavel Flegontov. (2023). Reanalyzing the genetic history of Kra-Dai speakers from Thailand and new insights into their genetic interactions beyond Mainland Southeast Asia. ''Scientific Reports'', ''13''(1), https://doi.org/10.1038/s41598-023-35507-8</ref> و [[زبان و ادبیات تایلند|زبان تای]] زبان رسمی کشور است<ref>Atlas of Thailand. (2024). In ''IRD Éditions eBooks,'' https://doi.org/10.4000/books.irdeditions.32387</ref>. اقلیتهای قومی شامل چینیها (۱۴%)، مالاییها (۳%) و کِمرها (۱%) نیز در کشور حضور دارند<ref>Vail, P. (2022). Thailand’s Khmer as ‘invisible minority’: Language, ethnicity and cultural politics in north-eastern Thailand. ''Asian Ethnicity'', ''8''(2), 111–130. </ref>. زبانهای دیگر رایج در تایلند شامل گویشهای محلی نظیر لائو ایسان و کام موئانگ و زبانهای اقلیت مانند چینی، مالایی و زبانهای بومی کوهستانی است<ref>Badenoch, N. (2021). ''The Uplands of Northern Thailand: Language and Social Relations beyond the Muang''. ResearchGate; unknown, Available for https://www.iseas.edu.sg/articles-commentaries/iseas-perspective/2024-28-thailands-ageing-society-and-young-thais-changing-views-and-expectations-by-panarat-anamwathana/</ref>. این تنوع زبانی و قومی بر فرهنگ و تعاملات اجتماعی در کشور تأثیر زیادی داشته است<ref>Worldwide Interpreting and Translation. (2023, July 18). ''Languages related to Thai: Exploring the Linguistic landscape''. Worldwide Interpreting & Translation, Available for https://worldwideinterpreters.com.au/2023/07/18/languages-related-to-thai/</ref>. | |||
==== تأثیر [[مهاجرت و پناهندگی در تایلند|مهاجرتهای داخلی و بینالمللی]] ==== | |||
[[مهاجرت و پناهندگی در تایلند|مهاجرتهای داخلی و بینالمللی]] نقش مهمی در تغییرات جمعیتی تایلند دارند. مهاجرتهای داخلی عمدتاً از مناطق روستایی به مناطق شهری جهت جستجوی فرصتهای اقتصادی صورت میگیرد<ref>iom. (n.d.). ''Migration Context | IOM Thailand''. Thailand.iom.int, Available for https://thailand.iom.int/migration-context</ref>. از سوی دیگر، مهاجرتهای بینالمللی نیز بر ویژگیهای جمعیتی تأثیرگذار است. تایلند بهعنوان یک مقصد محبوب برای مهاجران از کشورهای همسایه و دوردست، با چالشهای مرتبط با ادغام و سیاستهای مهاجرتی مواجه است. این روندها بر ترکیب قومی و اقتصادی کشور تأثیر میگذارند<ref>Banki, S. (2024). Porosity on the Thailand-Myanmar border: before and after Myanmar’s 2021 coup. ''Journal of Ethnic and Migration Studies'', 1–20, https://doi.org/10.1080/1369183x.2024.2371233</ref>. | |||
=== | === [[رشد جمعیت در تایلند|رشد جمعیت]] === | ||
[[رشد جمعیت در تایلند|رشد جمعیت]] یکی از عوامل کلیدی در تحلیل تغییرات دموگرافیک کشور است که بر توسعه اقتصادی، منابع و زیرساختها تأثیر میگذارد. | |||
==== | ==== روندهای تاریخی [[رشد جمعیت در تایلند|رشد جمعیت]] ==== | ||
روندهای تاریخی رشد جمعیت تایلند نشاندهنده تغییرات قابلتوجهی است. در دهههای گذشته، نرخ رشد جمعیت تایلند به دلیل افزایش نرخ تولد و کاهش مرگومیر بالابود<ref>Pattarakijkusol, S. (n.d.). ''The effect of population structure on economic development: The effect of population structure on economic development: Thailand’s provincial panel data Thailand’s provincial panel data, Available for'' https://digital.car.chula.ac.th/cgi/viewcontent.cgi?article=5870&context=chulaetd</ref>. بااینحال، از دهه ۱۹۹۰، نرخ [[رشد جمعیت در تایلند|رشد جمعیت]] کاهشیافته و به سطح پایدار نزدیک شده است<ref>''Thailand Population Growth Rate Data from 1880-2024 | Data | Demographics on World Economics''. (n.d.). World Economics, Available for https://www.worldeconomics.com/Demographics/Population-Annual-Growth-Rate/Thailand.aspx</ref>. این تغییرات به دلیل کاهش نرخ باروری و افزایش کنترل [[جمعیت تایلند|جمعیت]] و بهبود وضعیت بهداشتی رخداده است<ref>''Thailand Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer, Available for'' https://www.worldometers.info/demographics/thailand-demographics/</ref>. | |||
==== نرخ رشد و پیشبینیها ==== | |||
نرخ [[رشد جمعیت در تایلند|رشد جمعیت تایلند]] در سال ۲۰۲۴ به حدود ۰.۶% کاهشیافته است که نشاندهنده کاهش در نرخ تولد و افزایش در میانسالی جمعیت است<ref>''Thailand Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer''. (n.d.), Available for https://www.worldometers.info/demographics/thailand-demographics/</ref>. پیشبینیها حاکی از این است که این روند کاهش [[رشد جمعیت در تایلند|رشد جمعیت]] ادامه خواهد یافت و به یک سطح پایدار نزدیک خواهد شد. این روند میتواند تأثیرات گستردهای بر روی بازار کار، نیازهای اجتماعی و توسعه زیرساختها داشته باشد<ref>Department of Social Development and Welfare. (2024). ''Thailand’s social outlook of Q1/2024, Available for'' https://www.nesdc.go.th/download/Social/Social_Report/2567_q1_003_news_en.pdf</ref>. | |||
=== [[پراکندگی جمعیت در تایلند|پراکندگی جمعیت]] === | |||
[[پراکندگی جمعیت در تایلند|پراکندگی جمعیت]] به تحلیل توزیع جغرافیایی [[جمعیت تایلند|جمعیت]] در سطح کشور و تأثیر آن بر توسعه و مدیریت منابع میپردازد. | |||
==== توزیع جمعیت در مناطق مختلف ==== | |||
توزیع [[جمعیت تایلند]] به طور قابلتوجهی نابرابر است. بخش عمدهای از [[جمعیت تایلند|جمعیت]] ( حدود 53% ) در مناطق شهری و بهویژه در شهرهای بزرگ مانند [[بانکوک]] متمرکز است<ref>''Thailand population (2024) - Worldometer''. (n.d.-b), Available for [https://www.worldometers.info/world-population/thailand-population/#:~:text=The%20population%20density%20in%20Thailand,(37%2C838%2C857%20people%20in%202024). https://www.worldometers.info/world-population/thailand-population/#:~:text=The%20population%20density%20in%20Thailand,(37%2C838%2C857%20people%20in%202024).]</ref>. در مقابل، مناطق شمالی و شمال شرقی کشور با [[جمعیت تایلند|جمعیت]] کمتر و پراکندگی بیشتری مواجه هستند<ref>Ohmmie Online. (2024, February 12). ''จำนวนประชากรไทยปี 2566 เช็ก 5 จังหวัดประชากรสูงสุด-น้อยสุด''. ประชาชาติธุรกิจ, Available for https://www.prachachat.net/general/news-1499442</ref>. این نابرابری در توزیع [[جمعیت تایلند|جمعیت]] به تأثیرات متعددی بر روی توسعه اقتصادی و ارائه خدمات در مناطق مختلف منجر میشود<ref>''โครงสร้างประชากรไทยที่เปลี่ยนแปลงไป กำลังจะฉุดการบริโภคในประเทศ''. (2024). ศูนย์วิจัยกสิกรไทย, Available for https://www.kasikornresearch.com/th/analysis/k-social-media/Pages/Demographic-CIS3495-FB-21-05-2024.aspx</ref>. | |||
== | ==== تأثیرات بر توسعه و زیرساختها ==== | ||
نابرابری [[جمعیت تایلند|جمعیت]] بر روی توسعه و زیرساختهای کشور تأثیرگذار است. مناطق شهری با تراکم [[جمعیت تایلند|جمعیت]] بالا نیاز به زیرساختهای پیشرفتهتری دارند، درحالیکه مناطق روستایی با کمبود زیرساختها مواجهاند<ref>Changsoo, R. (2023). Changing dynamics of urbanization and social inequality: A case study of informal settlements in Bangkok, Thailand. ''International Journal of Science and Society'', ''5''(3), 377–387, Available for https://doi.org/10.54783/ijsoc.v5i3.757</ref>. این اختلاف در توزیع [[جمعیت تایلند|جمعیت]] چالشهایی را برای برنامهریزیهای عمرانی و تأمین نیازهای اقتصادی و اجتماعی ایجاد میکند<ref>Pawinee Iamtrakul, & Sararad Chayphong. (2023). Factors affecting the development of a healthy city in Suburban areas, Thailand. ''Journal of Urban Management,'' https://doi.org/10.1016/j.jum.2023.04.002</ref>. | |||
=== [[شهرنشینی و روستانشینی در تایلند|شهرنشینی و روستانشینی]] === | |||
==== 1.روندهای شهرنشینی ==== | |||
===== رشد شهرنشینی ===== | |||
شهرنشینی در [[تایلند]] در دو دهه اخیر شتاب گرفته است. بر اساس دادههای ۲۰۲۴، حدود ۵۲.۶% از [[جمعیت تایلند|جمعیت کشور]] در مناطق شهری زندگی میکنند<ref>''Thailand Cities by population 2024''. (n.d, Available for https://worldpopulationreview.com/cities/thailand</ref> که نسبت به ۴۰.۳% در سال ۲۰۰۰ افزایشیافته است<ref>Office, S. (2016, May 6). ''Population and Housing Census 2000 - Thailand''. Ilo.org, Available for https://webapps.ilo.org/surveyLib/index.php/catalog/1128</ref>. این تغییر ناشی از توسعه سریع اقتصادی و مهاجرتهای داخلی به شهرهای بزرگ است<ref>Lambregts, B., Tanapon Panthasen, & Supanita Mancharern. (n.d.). Urbanization in the Bangkok Metropolitan region: trends, drivers and challenges. In ''Urbanization in the Bangkok Metropolitan Region: Trends, Drivers and Challenges'' [Journal-article], Available for https://www.tei.or.th/thaicityclimate/public/work-20.pdf</ref>. | |||
===== نمونههای شهری و توسعه زیرساختها ===== | |||
[[بانکوک]]، پایتخت و بزرگترین شهر تایلند، با جمعیتی نزدیک به ۱۱ میلیون نفر، نقش مهمی در روند شهرنشینی ایفا میکند<ref>''Bangkok, Thailand Metro Area Population 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends, Available for [https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/22617/bangkok/population#:~:text=The%20current%20metro%20area%20population,a%201.65%25%20increase%20from%202021. https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/22617/bangkok/population#:~:text=The%20current%20metro%20area%20population,a%201.65%25%20increase%20from%202021.]</ref>. توسعه زیرساختهایی مانند خطوط مترو و قطارهای سریعالسیر، به بهبود کیفیت زندگی و جابهجاییها در این شهر کمک کرده است<ref>Buthphorm, O., Sukhotu, V., & Hengsadeekul, T. (2024). An analysis of the development factors of rail freight transport in Thailand: A Structural equation Modeling approach. ''Infrastructures'', ''9''(7), 102, https://doi.org/10.3390/infrastructures9070102</ref>. سایر شهرهای بزرگ مانند [[چیانگ مای و چیانگ رای|چیانگ مای]] و پاتایا نیز به دلیل ویژگیهای فرهنگی و اقتصادی خود، به جذب [[جمعیت تایلند|جمعیت]] شهری کمک کردهاند<ref>''Locations of Bangkok, Chiang Mai, and Pattaya in Thailand.'' (2023). ResearchGate, Available for https://www.researchgate.net/figure/Locations-of-Bangkok-Chiang-Mai-and-Pattaya-in-Thailand_fig2_371836308</ref>. | |||
===== تأثیرات اجتماعی و اقتصادی ===== | |||
روند شهرنشینی به توسعه مناطق ویژه اقتصادی و صنعتی منجر شده است<ref name=":0">TRADING ECONOMICS. (n.d.). ''Thailand - Urban population - 2024 data 2025 forecast 1960-2023 historical, Available for'' https://tradingeconomics.com/thailand/urban-population-wb-data.html</ref>. این توسعهها فرصتهای شغلی بیشتری را در شهرها ایجاد کرده و به نوبه خود موجب افزایش مهاجرتهای داخلی از مناطق روستایی به شهری شده است<ref name=":0" />. | |||
==== ۲.روندهای روستانشینی ==== | |||
== | ===== وضعیت فعلی و ویژگیهای روستاها ===== | ||
[ | باوجود روند شهرنشینی، حدود ۴۷.۴% از [[جمعیت تایلند]] هنوز در مناطق روستایی زندگی میکنند<ref>''Thailand rural population 1960-2024''. (n.d.). MacroTrends, Available for https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/THA/thailand/rural-population</ref>. استانهای ناخون راچاسیما، لامپانگ و سوکوتای به دلیل فعالیتهای کشاورزی و دامداری، بخشهای عمدهای از [[جمعیت تایلند|جمعیت]] روستایی کشور را شامل میشوند<ref>''Thailand: Case Study of Agricultural Input and Output Pricing''. (n.d.), Available for https://documents1.worldbank.org/curated/ru/867311468334157136/pdf/SWP385000Thail0t0and0output0pricing.pdf</ref>. | ||
< | ===== چالشهای روستانشینی و اقدامات دولتی ===== | ||
مهاجرتهای داخلی به شهرها باعث کاهش [[جمعیت تایلند|جمعیت]] روستایی و فشار بر زیرساختهای شهری شده است<ref>''United Nations Thematic Working Group on Migration in Thailand''. (2024), Available for https://thailand.un.org/sites/default/files/2020-06/Thailand-Migration-Report-2019.pdf</ref>. [[قوه مجریه تایلند|دولت تایلند]] برای مقابله با این چالشها برنامههایی برای بهبود زیرساختهای روستایی و تقویت اقتصاد محلی دارد، از جمله بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی و توسعه شبکههای جادهای<ref>Rural Development and Natural Resource Sector Unit, East Asia and Pacific Region, The World Bank, Australian Agency for International Development, Scobey, R., Scura, L., Martin, W., Townsend, R., Warr, P., Coleman, B., & Harakunarak, A. (2024). ''Beyond the Crisis: A strategy for renewing rural development in Thailand''.</ref>. | |||
===== پیشبینیها و آینده روستاها ===== | |||
در آینده، روندهای شهرنشینی و روستانشینی به طور قابلتوجهی به تغییرات در [[ساختار هرم جمعیتی تایلند|ساختار جمعیتی تایلند]] ادامه خواهند داد<ref>Hohfeld, L., Amare, M., & Waibel, H. (n.d.). ''“Finding Quality Employment through Rural Urban Migration: a case study from Thailand”, Available for'' https://www.econstor.eu/obitstream/10419/48316/1/4_amare.pdf</ref>. نیاز به سیاستهای متوازن برای مدیریت بهتر منابع و ارتقای کیفیت زندگی در هر دو بخش شهری و روستایی، همچنان احساس میشود<ref>Chung, C., Cox, M., English, J., Porter, I. C., & World Bank. (1978). ''THAILAND SELECTED ISSUES IN RURAL DEVELOPMENT, Available for'' https://documents1.worldbank.org/curated/en/196011468915338674/pdf/Thailand-selected-issues-in-rural-development.pdf</ref>. | |||
== نیز نگاه کنید به == | |||
[[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی مصر]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیایی انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی گرجستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]؛ [[جغرافیای انسانی پاکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی یمن]]؛ [[جغرافیای انسانی عراق]] | |||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | |||
== نویسنده مقاله == | |||
نرگس شکوری | |||
[[رده:جغرافیای انسانی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۹:۱۹

تایلند، با جمعیتی حدود ۷2 میلیون نفر در سال ۲۰۲۴، یکی از کشورهای کلیدی در جنوب شرق آسیا است که جغرافیای انسانی متنوع و پویا دارد[۱]. این کشور که به “سرزمین لبخندها” معروف است[۲]، ترکیبی از سنت و مدرنیته را به نمایش میگذارد. ویژگیهای جغرافیای انسانی تایلند بازتابدهنده تاریخ غنی، تنوع فرهنگی و تحولات اقتصادی - اجتماعی اخیر است.
ساختار هرم جمعیتی

ساختار هرم جمعیتی یکی از ابزارهای کلیدی برای تحلیل تغییرات دموگرافیک یک کشور است. این ساختار نشاندهنده توزیع سنی و جنسیتی جمعیت و روندهای مربوط به تولد و مرگ است.
تحلیل هرم جمعیتی ۲۰۲۴
در سال ۲۰۲۴، هرم جمعیتی تایلند تغییرات قابلتوجهی را نشان میدهد که بیانگر یک جامعه در حال گذار به سمت افزایش سن است[۳]. باتوجه به دادهها، حدود ۱۶.۶% از جمعیت زیر ۱۵ سال، ۶۵.۴% در گروه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال و ۱۸% بالای ۶۵ سال قرار دارند[۴]. این ساختار بهوضوح تأثیرات کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی را منعکس میکند[۵]. بهعنوانمثال، نسبت سالمندان در حال افزایش است که نشاندهنده نیاز به سیاستهای حمایتی برای این گروه سنی است.
روندهای تاریخی و تغییرات ساختاری
در طول دهههای اخیر، هرم جمعیتی تایلند به طور قابلتوجهی تغییر کرده است. در دهه ۱۹۶۰، هرم به شکل پایهگسترده و بالای نوکباریک بود که نشاندهنده نرخ تولد و مرگومیر بالا بود[۶]. با کاهش نرخ باروری و بهبود بهداشت عمومی، هرم بهتدریج به شکل مستطیل درآمده است که نشاندهنده تغییرات در ساختار سنی جمعیت است. این تغییرات بهویژه در دهههای اخیر شدت گرفته و به افزایش نسبت سالمندان منجر شده است[۷].
پیشبینیها و چالشها
باتوجهبه روندهای فعلی، پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۴۰، حدود ۲۵% از جمعیت تایلند بالای ۶۵ سال خواهند بود[۸]. این تغییرات میتواند فشار زیادی بر دستگاههای بهداشتی و اقتصادی کشور وارد کند و نیازمند توسعه سیاستهای حمایتی و بهبود خدمات بهداشتی برای سالمندان است. همچنین، برنامهریزیهای اجتماعی و اقتصادی برای مواجهه با چالشهای پیری جمعیت و کاهش نیروی کار جوان ضروری است[۹].
ویژگی های جمعیتی
ویژگیهای جمعیتی کشور شامل تنوع قومی، زبانی و مهاجرتهای داخلی و بینالمللی است که بر روی ساختار اجتماعی و اقتصادی کشور تأثیرگذار است.
تنوع قومی و زبانی
تایلند با تنوع قومی و زبانی قابلتوجهی روبهرو است. اکثریت جمعیت از قومیت تای با حدود ۷۵% تشکیل شده است[۱۰] و زبان تای زبان رسمی کشور است[۱۱]. اقلیتهای قومی شامل چینیها (۱۴%)، مالاییها (۳%) و کِمرها (۱%) نیز در کشور حضور دارند[۱۲]. زبانهای دیگر رایج در تایلند شامل گویشهای محلی نظیر لائو ایسان و کام موئانگ و زبانهای اقلیت مانند چینی، مالایی و زبانهای بومی کوهستانی است[۱۳]. این تنوع زبانی و قومی بر فرهنگ و تعاملات اجتماعی در کشور تأثیر زیادی داشته است[۱۴].
تأثیر مهاجرتهای داخلی و بینالمللی
مهاجرتهای داخلی و بینالمللی نقش مهمی در تغییرات جمعیتی تایلند دارند. مهاجرتهای داخلی عمدتاً از مناطق روستایی به مناطق شهری جهت جستجوی فرصتهای اقتصادی صورت میگیرد[۱۵]. از سوی دیگر، مهاجرتهای بینالمللی نیز بر ویژگیهای جمعیتی تأثیرگذار است. تایلند بهعنوان یک مقصد محبوب برای مهاجران از کشورهای همسایه و دوردست، با چالشهای مرتبط با ادغام و سیاستهای مهاجرتی مواجه است. این روندها بر ترکیب قومی و اقتصادی کشور تأثیر میگذارند[۱۶].
رشد جمعیت
رشد جمعیت یکی از عوامل کلیدی در تحلیل تغییرات دموگرافیک کشور است که بر توسعه اقتصادی، منابع و زیرساختها تأثیر میگذارد.
روندهای تاریخی رشد جمعیت
روندهای تاریخی رشد جمعیت تایلند نشاندهنده تغییرات قابلتوجهی است. در دهههای گذشته، نرخ رشد جمعیت تایلند به دلیل افزایش نرخ تولد و کاهش مرگومیر بالابود[۱۷]. بااینحال، از دهه ۱۹۹۰، نرخ رشد جمعیت کاهشیافته و به سطح پایدار نزدیک شده است[۱۸]. این تغییرات به دلیل کاهش نرخ باروری و افزایش کنترل جمعیت و بهبود وضعیت بهداشتی رخداده است[۱۹].
نرخ رشد و پیشبینیها
نرخ رشد جمعیت تایلند در سال ۲۰۲۴ به حدود ۰.۶% کاهشیافته است که نشاندهنده کاهش در نرخ تولد و افزایش در میانسالی جمعیت است[۲۰]. پیشبینیها حاکی از این است که این روند کاهش رشد جمعیت ادامه خواهد یافت و به یک سطح پایدار نزدیک خواهد شد. این روند میتواند تأثیرات گستردهای بر روی بازار کار، نیازهای اجتماعی و توسعه زیرساختها داشته باشد[۲۱].
پراکندگی جمعیت
پراکندگی جمعیت به تحلیل توزیع جغرافیایی جمعیت در سطح کشور و تأثیر آن بر توسعه و مدیریت منابع میپردازد.
توزیع جمعیت در مناطق مختلف
توزیع جمعیت تایلند به طور قابلتوجهی نابرابر است. بخش عمدهای از جمعیت ( حدود 53% ) در مناطق شهری و بهویژه در شهرهای بزرگ مانند بانکوک متمرکز است[۲۲]. در مقابل، مناطق شمالی و شمال شرقی کشور با جمعیت کمتر و پراکندگی بیشتری مواجه هستند[۲۳]. این نابرابری در توزیع جمعیت به تأثیرات متعددی بر روی توسعه اقتصادی و ارائه خدمات در مناطق مختلف منجر میشود[۲۴].
تأثیرات بر توسعه و زیرساختها
نابرابری جمعیت بر روی توسعه و زیرساختهای کشور تأثیرگذار است. مناطق شهری با تراکم جمعیت بالا نیاز به زیرساختهای پیشرفتهتری دارند، درحالیکه مناطق روستایی با کمبود زیرساختها مواجهاند[۲۵]. این اختلاف در توزیع جمعیت چالشهایی را برای برنامهریزیهای عمرانی و تأمین نیازهای اقتصادی و اجتماعی ایجاد میکند[۲۶].
شهرنشینی و روستانشینی
1.روندهای شهرنشینی
رشد شهرنشینی
شهرنشینی در تایلند در دو دهه اخیر شتاب گرفته است. بر اساس دادههای ۲۰۲۴، حدود ۵۲.۶% از جمعیت کشور در مناطق شهری زندگی میکنند[۲۷] که نسبت به ۴۰.۳% در سال ۲۰۰۰ افزایشیافته است[۲۸]. این تغییر ناشی از توسعه سریع اقتصادی و مهاجرتهای داخلی به شهرهای بزرگ است[۲۹].
نمونههای شهری و توسعه زیرساختها
بانکوک، پایتخت و بزرگترین شهر تایلند، با جمعیتی نزدیک به ۱۱ میلیون نفر، نقش مهمی در روند شهرنشینی ایفا میکند[۳۰]. توسعه زیرساختهایی مانند خطوط مترو و قطارهای سریعالسیر، به بهبود کیفیت زندگی و جابهجاییها در این شهر کمک کرده است[۳۱]. سایر شهرهای بزرگ مانند چیانگ مای و پاتایا نیز به دلیل ویژگیهای فرهنگی و اقتصادی خود، به جذب جمعیت شهری کمک کردهاند[۳۲].
تأثیرات اجتماعی و اقتصادی
روند شهرنشینی به توسعه مناطق ویژه اقتصادی و صنعتی منجر شده است[۳۳]. این توسعهها فرصتهای شغلی بیشتری را در شهرها ایجاد کرده و به نوبه خود موجب افزایش مهاجرتهای داخلی از مناطق روستایی به شهری شده است[۳۳].
۲.روندهای روستانشینی
وضعیت فعلی و ویژگیهای روستاها
باوجود روند شهرنشینی، حدود ۴۷.۴% از جمعیت تایلند هنوز در مناطق روستایی زندگی میکنند[۳۴]. استانهای ناخون راچاسیما، لامپانگ و سوکوتای به دلیل فعالیتهای کشاورزی و دامداری، بخشهای عمدهای از جمعیت روستایی کشور را شامل میشوند[۳۵].
چالشهای روستانشینی و اقدامات دولتی
مهاجرتهای داخلی به شهرها باعث کاهش جمعیت روستایی و فشار بر زیرساختهای شهری شده است[۳۶]. دولت تایلند برای مقابله با این چالشها برنامههایی برای بهبود زیرساختهای روستایی و تقویت اقتصاد محلی دارد، از جمله بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی و توسعه شبکههای جادهای[۳۷].
پیشبینیها و آینده روستاها
در آینده، روندهای شهرنشینی و روستانشینی به طور قابلتوجهی به تغییرات در ساختار جمعیتی تایلند ادامه خواهند داد[۳۸]. نیاز به سیاستهای متوازن برای مدیریت بهتر منابع و ارتقای کیفیت زندگی در هر دو بخش شهری و روستایی، همچنان احساس میشود[۳۹].
نیز نگاه کنید به
جغرافیای انسانی روسیه؛ جغرافیایی جمعیتی در چین؛ جغرافیای انسانی سودان؛ جغرافیای انسانی اردن؛ جغرافیای انسانی ژاپن؛ جغرافیای انسانی کانادا؛ جغرافیای انسانی کوبا؛ جغرافیای انسانی لبنان؛ جغرافیای انسانی تونس؛ جغرافیای انسانی مصر؛ جغرافیای انسانی ساحل عاج؛ جغرافیای انسانی مالی؛ جغرافیای انسانی افغانستان؛ جغرافیای انسانی آرژانتین؛ جغرافیای انسانی فرانسه؛ جغرافیای انسانی اسپانیا؛ جغرافیای انسانی اوکراین؛ جغرافیای انسانی سوریه؛ جغرافیای انسانی قطر؛ جغرافیای انسانی امارات متحده عربی؛ جغرافیای انسانی اتیوپی؛ جغرافیای انسانی سیرالئون؛ جغرافیایی انسانی سنگال؛ جغرافیای انسانی زیمبابوه؛ جغرافیای انسانی گرجستان؛ جغرافیای انسانی تاجیکستان؛ جغرافیای انسانی قزاقستان؛ جغرافیای انسانی بنگلادش؛ جغرافیای انسانی پاکستان؛ جغرافیای انسانی یمن؛ جغرافیای انسانی عراق
کتابشناسی
- ↑ Thailand population (2024) - Worldometer. (n.d.), Available for https://www.worldometers.info/world-population/thailand-population/
- ↑ Kanokchan Patanapichai. (2023, October 13). The Science Behind the Land of Smiles. Thailand NOW, Available for https://www.thailandnow.in.th/arts-culture/the-science-behind-the-land-of-smiles/
- ↑ แนวโน้มประชากรไทย พ.ศ. 2567 ถึง 2577 : การศึกษาประชากรและมิติงานสังคมสงเคราะห์ – คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม. (2024, May 7), Available for https://www.swhcu.in.th/2024/05/07/thailand-pyramid-population-2024-to-2034/
- ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.). PopulationPyramid.net, Available for https://www.populationpyramid.net/thailand/2024/
- ↑ Multiple Factors Behind Thailand’s Birth Rate Decline, Experts Say - สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. (2024, March 29). สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล, Available for https://ipsr.mahidol.ac.th/en/post_multimedia/2024-03-23-birth-rate-decline/
- ↑ Havelaar, A. H., Kirk, M. D., Torgerson, P. R., Gibb, H. J., Hald, T., Lake, R. J., Praet, N., Bellinger, D. C., de Silva, N. R., Gargouri, N., Speybroeck, N., Cawthorne, A., Mathers, C., Stein, C., Angulo, F. J., & Devleesschauwer, B. (2015). World Health Organization Global Estimates and Regional Comparisons of the Burden of Foodborne Disease in 2010. PLOS Medicine, 12(12), e1001923, https://doi.org/10.1371/journal.pmed.1001923
- ↑ DEMOGRAPHIC CHANGE SITUATION AND POLICY RESPONSE IMPACT OF IN THAILAND, Available for https://www.mybib.com/#/projects/aYGApd/citations
- ↑ Statista. (2024, July 29). Share of aging population Thailand 2023-2040, Available for https://www.statista.com/statistics/713667/thailand-forecast-aging-population/
- ↑ Onn, L. P. (2024, April 15). 2024/28 "Thailand’s Ageing Society and Young Thais’ Changing Views and Expectations" by Panarat Anamwathana - ISEAS-Yusof Ishak Institute. ISEAS-Yusof Ishak Institute, Available for https://www.iseas.edu.sg/articles-commentaries/iseas-perspective/2024-28-thailands-ageing-society-and-young-thais-changing-views-and-expectations-by-panarat-anamwathana/
- ↑ Piya Changmai, Yutthaphong Phongbunchoo, Kočí, J., & Pavel Flegontov. (2023). Reanalyzing the genetic history of Kra-Dai speakers from Thailand and new insights into their genetic interactions beyond Mainland Southeast Asia. Scientific Reports, 13(1), https://doi.org/10.1038/s41598-023-35507-8
- ↑ Atlas of Thailand. (2024). In IRD Éditions eBooks, https://doi.org/10.4000/books.irdeditions.32387
- ↑ Vail, P. (2022). Thailand’s Khmer as ‘invisible minority’: Language, ethnicity and cultural politics in north-eastern Thailand. Asian Ethnicity, 8(2), 111–130.
- ↑ Badenoch, N. (2021). The Uplands of Northern Thailand: Language and Social Relations beyond the Muang. ResearchGate; unknown, Available for https://www.iseas.edu.sg/articles-commentaries/iseas-perspective/2024-28-thailands-ageing-society-and-young-thais-changing-views-and-expectations-by-panarat-anamwathana/
- ↑ Worldwide Interpreting and Translation. (2023, July 18). Languages related to Thai: Exploring the Linguistic landscape. Worldwide Interpreting & Translation, Available for https://worldwideinterpreters.com.au/2023/07/18/languages-related-to-thai/
- ↑ iom. (n.d.). Migration Context | IOM Thailand. Thailand.iom.int, Available for https://thailand.iom.int/migration-context
- ↑ Banki, S. (2024). Porosity on the Thailand-Myanmar border: before and after Myanmar’s 2021 coup. Journal of Ethnic and Migration Studies, 1–20, https://doi.org/10.1080/1369183x.2024.2371233
- ↑ Pattarakijkusol, S. (n.d.). The effect of population structure on economic development: The effect of population structure on economic development: Thailand’s provincial panel data Thailand’s provincial panel data, Available for https://digital.car.chula.ac.th/cgi/viewcontent.cgi?article=5870&context=chulaetd
- ↑ Thailand Population Growth Rate Data from 1880-2024 | Data | Demographics on World Economics. (n.d.). World Economics, Available for https://www.worldeconomics.com/Demographics/Population-Annual-Growth-Rate/Thailand.aspx
- ↑ Thailand Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer, Available for https://www.worldometers.info/demographics/thailand-demographics/
- ↑ Thailand Demographics 2024 (Population, age, sex, Trends) - Worldometer. (n.d.), Available for https://www.worldometers.info/demographics/thailand-demographics/
- ↑ Department of Social Development and Welfare. (2024). Thailand’s social outlook of Q1/2024, Available for https://www.nesdc.go.th/download/Social/Social_Report/2567_q1_003_news_en.pdf
- ↑ Thailand population (2024) - Worldometer. (n.d.-b), Available for https://www.worldometers.info/world-population/thailand-population/#:~:text=The%20population%20density%20in%20Thailand,(37%2C838%2C857%20people%20in%202024).
- ↑ Ohmmie Online. (2024, February 12). จำนวนประชากรไทยปี 2566 เช็ก 5 จังหวัดประชากรสูงสุด-น้อยสุด. ประชาชาติธุรกิจ, Available for https://www.prachachat.net/general/news-1499442
- ↑ โครงสร้างประชากรไทยที่เปลี่ยนแปลงไป กำลังจะฉุดการบริโภคในประเทศ. (2024). ศูนย์วิจัยกสิกรไทย, Available for https://www.kasikornresearch.com/th/analysis/k-social-media/Pages/Demographic-CIS3495-FB-21-05-2024.aspx
- ↑ Changsoo, R. (2023). Changing dynamics of urbanization and social inequality: A case study of informal settlements in Bangkok, Thailand. International Journal of Science and Society, 5(3), 377–387, Available for https://doi.org/10.54783/ijsoc.v5i3.757
- ↑ Pawinee Iamtrakul, & Sararad Chayphong. (2023). Factors affecting the development of a healthy city in Suburban areas, Thailand. Journal of Urban Management, https://doi.org/10.1016/j.jum.2023.04.002
- ↑ Thailand Cities by population 2024. (n.d, Available for https://worldpopulationreview.com/cities/thailand
- ↑ Office, S. (2016, May 6). Population and Housing Census 2000 - Thailand. Ilo.org, Available for https://webapps.ilo.org/surveyLib/index.php/catalog/1128
- ↑ Lambregts, B., Tanapon Panthasen, & Supanita Mancharern. (n.d.). Urbanization in the Bangkok Metropolitan region: trends, drivers and challenges. In Urbanization in the Bangkok Metropolitan Region: Trends, Drivers and Challenges [Journal-article], Available for https://www.tei.or.th/thaicityclimate/public/work-20.pdf
- ↑ Bangkok, Thailand Metro Area Population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends, Available for https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/22617/bangkok/population#:~:text=The%20current%20metro%20area%20population,a%201.65%25%20increase%20from%202021.
- ↑ Buthphorm, O., Sukhotu, V., & Hengsadeekul, T. (2024). An analysis of the development factors of rail freight transport in Thailand: A Structural equation Modeling approach. Infrastructures, 9(7), 102, https://doi.org/10.3390/infrastructures9070102
- ↑ Locations of Bangkok, Chiang Mai, and Pattaya in Thailand. (2023). ResearchGate, Available for https://www.researchgate.net/figure/Locations-of-Bangkok-Chiang-Mai-and-Pattaya-in-Thailand_fig2_371836308
- ↑ ۳۳٫۰ ۳۳٫۱ TRADING ECONOMICS. (n.d.). Thailand - Urban population - 2024 data 2025 forecast 1960-2023 historical, Available for https://tradingeconomics.com/thailand/urban-population-wb-data.html
- ↑ Thailand rural population 1960-2024. (n.d.). MacroTrends, Available for https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/THA/thailand/rural-population
- ↑ Thailand: Case Study of Agricultural Input and Output Pricing. (n.d.), Available for https://documents1.worldbank.org/curated/ru/867311468334157136/pdf/SWP385000Thail0t0and0output0pricing.pdf
- ↑ United Nations Thematic Working Group on Migration in Thailand. (2024), Available for https://thailand.un.org/sites/default/files/2020-06/Thailand-Migration-Report-2019.pdf
- ↑ Rural Development and Natural Resource Sector Unit, East Asia and Pacific Region, The World Bank, Australian Agency for International Development, Scobey, R., Scura, L., Martin, W., Townsend, R., Warr, P., Coleman, B., & Harakunarak, A. (2024). Beyond the Crisis: A strategy for renewing rural development in Thailand.
- ↑ Hohfeld, L., Amare, M., & Waibel, H. (n.d.). “Finding Quality Employment through Rural Urban Migration: a case study from Thailand”, Available for https://www.econstor.eu/obitstream/10419/48316/1/4_amare.pdf
- ↑ Chung, C., Cox, M., English, J., Porter, I. C., & World Bank. (1978). THAILAND SELECTED ISSUES IN RURAL DEVELOPMENT, Available for https://documents1.worldbank.org/curated/en/196011468915338674/pdf/Thailand-selected-issues-in-rural-development.pdf
نویسنده مقاله
نرگس شکوری