جغرافیای انسانی اوکراین: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
=== [https://dmelal.ir/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%20%D9%87%D8%B1%D9%85%20%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%DB%8C%20%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86 ساختار هرم جمعیتی اوکراین] [https://dmelal.ir/%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%DB%8C%20%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86 ویژگی‌های جمعیتی اوکراین] [https://dmelal.ir/%D8%B1%D8%B4%D8%AF%20%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86 رشد جمعیت در اوکراین] [https://dmelal.ir/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%20%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86 پراکندگی جمعیت در اوکراین] [https://dmelal.ir/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C%20%D9%88%20%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86 شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین] ===
اوکراین، کشوری در شرق اروپا، از نظر جغرافیای انسانی، یکی از متنوع‌ترین کشورهای منطقه است. جغرافیای انسانی این کشور تحت‌تأثیر عواملی مانند موقعیت جغرافیایی، مهاجرت، تغییرات جمعیتی، و تاریخ پرتنش قرار دارد.<ref>Marcu, S. (2019). The geopolitics of the eastern border of the European Union: the case of Romania-Moldova-Ukraine. ''Geopolitics'', ''14''(3), 409–432</ref> بررسی دقیق جغرافیای انسانی اوکراین برای درک بهتر ساختار جمعیتی و چالش‌های پیش روی این کشور از اهمیت بسیاری برخوردار است.
[[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی مصر]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیایی انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی گرجستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]
 
=== [[ساختار هرم جمعیتی اوکراین|ساختار هرم جمعیتی]] ===
ساختار هرم جمعیتی اوکراین بازتاب تغییرات عمیق اجتماعی و اقتصادی این کشور در سال‌های اخیر است. بررسی دقیق ترکیب سنی و جنسی جمعیت به تحلیل بهتر وضعیت اجتماعی و اقتصادی اوکراین کمک می‌کند.
 
'''''۱.آمار و تحلیل:'''''
 
'''''- جمعیت فعلی:''''' جمعیت اوکراین در سال ۲۰۲۴ حدود 38 میلیون نفر است<ref>Kateryna Hodunova. (2024, July 15). ''Ukraine’s population could drop to 15.3 million by end of century, UN says''. The Kyiv Independent.[https://kyivindependent.com/ukraines-population-could-drop-to-15-3-million-people-by-2100-un-says/]</ref> که نسبت به سال ۲۰۱۴ (۴5 میلیون نفر) کاهش چشمگیری داشته است.<ref>''Ukraine population 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/UKR/ukraine/population]</ref> این کاهش عمدتاً به دلیل نرخ پایین زادوولد، افزایش مرگ‌ومیر، و مهاجرت بالاست.
 
'''''- تحلیل هرم سنی:''''' در سال ۲۰۲۴، جمعیت زیر ۱۵ سال حدود ۱۶٪ از کل جمعیت را تشکیل می‌دهد،<ref>''Gender-age pyramid of the population of Ukraine''. (n.d.). Www.lv.ukrstat.gov.ua.[https://www.populationpyramid.net/ukraine/2024/]</ref> درحالی‌که جمعیت بالای ۶۵ سال به حدود ۲۰٪ افزایش‌یافته است.<ref>''Population Pyramids of the World from 1950 to 2100''. (n.d.-b). PopulationPyramid.net.[https://www.populationpyramid.net/ukraine/2024/]</ref> این نشان‌دهنده پیرشدن جمعیت کشور است. در سال ۲۰۱۴، سهم افراد زیر ۱۵ سال ۱۸٪ و افراد بالای ۶۵ سال ۱۵٪ بود که نشان از تسریع روند پیرشدن دارد.<ref>Demographic trends in Ukraine: past, present, and future on JSTOR. (n.d.). ''www.jstor.org''.[https://www.jstor.org/stable/24639360]</ref>
 
'''''- توزیع جمعیت بر اساس جنسیت:''''' جمعیت زنان در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۳٪ از کل جمعیت را تشکیل می‌دهد، درحالی‌که مردان ۴۷٪ هستند. <ref>''Ukraine Demographics 2024 (Population, age, sex, trends) - Worldometer''. (n.d.).[https://www.worldometers.info/demographics/ukraine-demographics/]</ref>این تفاوت جنسی از گذشته نیز وجود داشته و یکی از دلایل اصلی آن، نرخ مرگ‌ومیر بالاتر در میان مردان است.<ref>Grigoriev, P., Levchuk, N., Shevchuk, P., Poniakina, S., & Klüsener, S. (2024). Spatial disparities in cause-specific mortality in Ukraine: A district-level analysis, 2006–19. ''Population Studies'', 1–22.[https://doi.org/10.1080/00324728.2024.2371283]</ref>
 
- '''''مقایسه با گذشته:''''' در مقایسه با سال ۲۰۱۴، هرم جمعیتی اوکراین نشان از کاهش قابل‌توجه جمعیت در گروه‌های سنی جوان‌تر و افزایش جمعیت در گروه‌های سنی مسن‌تر دارد.<ref>RogożaUkraine in the face of a demographic catastrophe. OSW Centre for Eastern [https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/osw-commentary/2023-07-11/ukraine-face-a-demographic-catastrophe Studies]</ref> این تغییرات تأثیرات عمیقی بر بازار کار، نظام بازنشستگی و خدمات اجتماعی خواهد داشت.
 
'''''- پیش‌بینی آینده:''''' پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۴، جمعیت اوکراین به حدود ۳7 میلیون نفر کاهش یابد،<ref>Npr. (2024, April 5). Over the next 3 decades, Ukraine’s population is expected to drop dramatically. ''NPR''.[https://www.npr.org/2024/04/05/1242977784/over-the-next-3-decades-ukraines-population-is-expected-to-drop-dramatically]</ref> و سهم افراد بالای ۶۵ سال به ۲۵٪ برسد. این وضعیت، چالش‌های بزرگی را برای سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی کشور به همراه خواهد داشت.
 
'''''۲.تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:'''''
 
ساختار فعلی هرم جمعیتی اوکراین نشان‌دهنده فشارهای اقتصادی ناشی از پیرشدن جمعیت است.<ref name=":0">Mršnik, M. & Standard & Poor’s Sovereign and International Public Finance Ratings. (2022). The impact of population ageing on sovereign ratings for central and Eastern European sovereigns. In ''Global Aging 2022: An Irreversible Truth'' [Conference-proceeding]. </ref> افزایش جمعیت سالخورده نیاز به خدمات بهداشتی و بازنشستگی را افزایش می‌دهد، درحالی‌که کاهش جمعیت فعال می‌تواند رشد اقتصادی را محدود کند.<ref name=":0" />
 
=== [[ویژگی‌های جمعیتی اوکراین|ویژگی‌های جمعیتی]] ===
ترکیب قومی و زبانی، الگوهای مهاجرت، سطح تحصیلات و وضعیت بهداشت از عوامل مهم در تحلیل جغرافیای انسانی اوکراین هستند. این ویژگی‌ها نقش مهمی در تعیین مسیر توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ایفا می‌کنند.
 
'''''۱. آمار و تحلیل:'''''
 
'''''- ترکیب قومی و زبانی:''''' اوکراین از نظر قومی و زبانی متنوع است. طبق آمار سال ۲۰۲۴، حدود ۷۸٪ از جمعیت اوکراینی هستند، ۱۷٪ روس، و سایر اقلیت‌ها مانند تاتارهای کریمه و بلاروس‌ها نیز در کشور حضور دارند.<ref>Василівна, Ф. І. (n.d.). ''Презентація “Етнічний склад населення.”'' На [https://naurok.com.ua/prezentaciya-etnichniy-sklad-naselennya-408016.html Урок]</ref> زبان اوکراینی زبان رسمی کشور است، اما زبان روسی نیز در بخش‌های شرقی و جنوبی کشور رایج است.<ref>України, Д. «. Г. «. ([http://www.golos.com.ua/article/366153#:~:text=%D0%92%D1%96%D0%B4%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D1%96%D0%B4%D0%BD%D0%BE%20%D0%B4%D0%BE%20%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%83%20%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%97%D0%BD%D0%B8%20%22%D0%9F%D1%80%D0%BE,%D0%B2%20%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%97%D0%BD%D1%96%20%D1%94%20%D1%83%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%97%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0%20%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0. 2023], November 16). ''Єдиною державною (офіційною) мовою в Україні є українська''</ref>
 
'''''- الگوهای مهاجرت:''''' در دهه گذشته، اوکراین شاهد مهاجرت قابل‌توجهی بوده است. در سال ۲۰۲۴، حدود 6 میلیون اوکراینی در کشورهای اروپایی به‌ویژه لهستان و آلمان زندگی می‌کنند. <ref>United Nations. (2024, September 12). ''Ukraine: Over 6 million refugees spread across Europe''. United Nations Western [https://unric.org/en/ukraine-over-6-million-refugees-spread-across-europe/ Europe]</ref>این مهاجرت‌ها عمدتاً به دلیل وضعیت اقتصادی و درگیری‌های سیاسی در شرق اوکراین رخ‌داده است.<ref>''Ukraine Literacy rate 1960-2024''. (n.d.). MacroTrends.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/UKR/ukraine/literacy-rate]</ref>
 
'''''- سطح تحصیلات و سواد:''''' در سال ۲۰۲۴، نرخ سواد در اوکراین حدود ۹۹٪ است که نشان‌دهنده سطح بالای آموزش در این کشور است. <ref>Country Cassette. (2024, March 27). Literacy rate by country (2024). ''Country Cassette''.[https://countrycassette.com/list-of-countries-by-literacy-rate/]</ref>همچنین، حدود ۵۰٪ از جمعیت دارای تحصیلات دانشگاهی یا بالاتر هستند. در مقایسه با سال ۲۰۱۴، این رقم افزایش حدود ۵٪ را نشان می‌دهد.<ref>World Bank. (2020). ''Human Capital Project - October [https://databankfiles.worldbank.org/public/ddpext_download/hci/HCI_2pager_UKR.pdf 2020]''</ref>
 
'''''- وضعیت بهداشت و امید به زندگی:''''' امید به زندگی در اوکراین در سال ۲۰۲۴ برای مردان حدود ۶۸ سال و برای زنان ۷۸ سال است.<ref>''Life expectancy by country and in the world (2024) - Worldometer''. (n.d.). [https://www.worldometers.info/demographics/life-expectancy/]</ref> این رقم نسبت به سال ۲۰۱۴ بهبودیافته است،<ref>''Ukraine life expectancy 1950-2024''. (n.d.). [https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/UKR/ukraine/life-expectancy MacroTrends]</ref> اما همچنان کمتر از میانگین اروپا است.<ref>[https://pure.iiasa.ac.at/19867/2/EDS2024_BOOKLET.pdf]</ref> مشکلات بهداشتی مانند بیماری‌های قلبی و تنفسی همچنان از عوامل اصلی مرگ‌ومیر در این کشور هستند.
 
- الگوهای ازدواج و طلاق: نرخ ازدواج در سال ۲۰۲۴ حدود ۵ ازدواج به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر است<ref>Хінєвіч, В. (2024, August 14). ''15 тисяч розлучень від початку року: чому все більше українців розривають стосунки?'' “Інфосіті” - Інформаційно-аналітичний [https://infocity.kharkiv.ua/obshchestvo/15-tysiach-rozluchen-vid-pochatku-roku-chomu-vse-bilshe-ukraintsiv-rozryvaiut-stosunky/#:~:text=%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%B0%D1%81%20%D0%B7%D0%B0%20%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BC%D0%B8%20%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%82%2C%20%D0%BD%D0%B0,%D0%B7%D0%B0%20%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B5%20%D0%BF%D1%96%D0%B2%D1%80%D1%96%D1%87%D1%87%D1%8F%202021%2D%D0%B3%D0%BE. Портал]</ref>، درحالی‌که نرخ طلاق حدود ۲.۵ طلاق به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر است. <ref>Василина, Б. (2024b, August 9). ''Українці частіше розлучаються та рідше укладають шлюби – статистика першого півріччя 2024''. Букви. [https://bukvy.org/ukrayinczi-chastishe-rozluchayutsya-ta-ridshe-ukladayut-shlyuby-statystyka-pershogo-pivrichchya-2024/]</ref>این الگوها در مقایسه با سال ۲۰۱۴ تغییرات کمی داشته‌اند.
 
'''''۲. تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:'''''
 
تنوع قومی و زبانی اوکراین، به‌ویژه در شرایط سیاسی پرتنش، به چالش‌هایی در زمینه همبستگی اجتماعی و حکمرانی منجر شده است.<ref>Палагнюк, О. (2022). Соціальна солідарність в умовах війни: етномовний вимір Буковини. ''Проблеми Політичної Психології'', ''26''.[https://doi.org/10.33120/popp-vol26-year2022-115]</ref> همچنین، مهاجرت‌های داخلی و خارجی بر ترکیب نیروی کار و توسعه اقتصادی تأثیرگذار بوده‌اند.
 
=== [[رشد جمعیت در اوکراین|رشد جمعیت]] ===
رشد جمعیت اوکراین طی دهه‌های اخیر دستخوش تغییرات اساسی شده است. کاهش نرخ زادوولد و مهاجرت گسترده به کشورهای دیگر تأثیرات مستقیمی بر کاهش جمعیت این کشور داشته است.
 
۱'''''. آمار و تحلیل:'''''
 
'''''- نرخ رشد جمعیت:''''' در سال ۲۰۲۴، نرخ رشد جمعیت اوکراین حدود -۰.۷٪ است که نشان‌دهنده کاهش جمعیت می‌باشد.<ref>''Ukraine population growth rate 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/UKR/ukraine/population-growth-rate]</ref> این نرخ در سال ۲۰۱۴ نیز منفی بود؛ اما در حدود -۰.۵٪ ثبت شده بود.<ref>Urban, Social, Rural and Resilience Global Practice. (2014). ''CITIES IN EUROPE AND CENTRAL ASIA'' [Report].[https://documents1.worldbank.org/curated/en/294341511956937400/pdf/121735-BRI-P154478-PUBLIC-Ukraine-Snapshot-Print.pdf]</ref> کاهش پیوسته جمعیت به دلیل نرخ پایین زادوولد و مهاجرت به خارج از کشور از دلایل اصلی این کاهش است.
 
'''''- عوامل مؤثر بر رشد جمعیت:'''''
 
'''''  - نرخ زادوولد:''''' در سال ۲۰۲۴، نرخ زادوولد اوکراین حدود ۹ تولد به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر است که نسبت به سال ۲۰۱۴ (۱۰.۱ تولد به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر) کاهش‌یافته است. <ref>''Ukraine - life expectancy at birth [https://www.statista.com/statistics/296556/life-expectancy-at-birth-in-ukraine/ 2024]''. (n.d.). Statista.</ref>این کاهش تا حدی به دلیل وضعیت اقتصادی ناپایدار و تمایل به تشکیل خانواده‌های کوچک‌تر است.
 
'''''  - نرخ مرگ‌ومیر:''''' نرخ مرگ‌ومیر در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۴.۵ مرگ به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر است که همچنان نسبت به میانگین اروپا بالاست.<ref>Fornusek, M. (2024, August 5). Ukraine's 2024 mortality rate is 3 times higher than birth rate, data shows. ''The Kyiv Independent''.[https://kyivindependent.com/ukraine-birth-rates/]</ref> عواملی مانند کیفیت پایین مراقبت‌های بهداشتی، مشکلات اقتصادی، و شیوع بیماری‌های مزمن (مانند بیماری‌های قلبی و عروقی) بر این نرخ تأثیرگذار هستند.
 
'''''  - مهاجرت:''''' مهاجرت یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش جمعیت اوکراین است.<ref>Kulu, H., Christison, S., Liu, C., & Mikolai, J. (2023). The war, refugees, and the future of Ukraine’s population. ''Population Space and Place'', ''29''(4). [https://doi.org/10.1002/psp.2656]</ref> از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴، بیش از 6 میلیون اوکراینی به کشورهای اتحادیه اروپا مهاجرت کرده‌اند.<ref>Administrator, W. (2024, May 21). ''The temporary protection of Ukrainian refugees''. Mixed Migration Centre. [https://mixedmigration.org/temporary-protection-ukrainian-refugees/]</ref> بیشتر مهاجران به کشورهای همسایه مانند لهستان، جمهوری چک و آلمان نقل‌مکان کرده‌اند.<ref>[https://doi.org/10.1002/psp.2790 González]‐Leonardo, M., Neville, R., Gil‐Clavel, S., & Rowe, F. (2024). Where have Ukrainian refugees gone? Identifying potential settlement areas across European regions integrating digital and traditional geographic data. ''Population Space and Place''</ref> این مهاجرت‌ها معمولاً به دلایل اقتصادی و سیاسی بوده است.
 
'''''- سیاست‌های جمعیتی دولت و تأثیر آنها:''''' دولت اوکراین طی سال‌های اخیر تلاش کرده است با اتخاذ سیاست‌هایی مانند تشویق زادوولد، بهبود وضعیت بهداشت عمومی و حمایت از خانواده‌ها، روند کاهش جمعیت را متوقف کند.<ref>Libanova, E. (2024). ''Ukraine’s Plans for Demographic Recovery''.[https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/media/uploads/documents/KennanCable_88.pdf]</ref> به‌عنوان‌مثال، دولت برنامه‌هایی برای افزایش حمایت مالی از خانواده‌های دارای فرزند در نظر گرفته است. بااین‌حال، تأثیر این سیاست‌ها محدود بوده و کاهش جمعیت همچنان ادامه دارد.
 
'''''- پیش‌بینی‌های رشد جمعیت برای آینده:''''' پیش‌بینی می‌شود که جمعیت اوکراین تا سال ۲۰۳۴ به حدود ۳7 میلیون نفر کاهش یابد.<ref>''Ukraine''. (n.d.). [https://data.who.int/countries/804 Datadot]</ref> اگرچه ممکن است با بهبود شرایط اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، مهاجرت معکوس صورت گیرد، اما روند پیرشدن جمعیت و نرخ پایین زادوولد همچنان به‌عنوان چالش‌های اصلی باقی خواهند ماند.
 
'''''۲. تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:'''''
 
کاهش جمعیت اوکراین تأثیرات منفی بر رشد اقتصادی و بازار کار این کشور خواهد داشت. <ref>Tverdostup, M., The Vienna Institute for International Economic Studies, & Wiener Institut für Internationale Wirtschaftsvergleiche. (2023). The demographic challenges to Ukraine’s economic reconstruction. In ''Policy Notes and Reports'' (Vol. 71). [https://wiiw.ac.at/the-demographic-challenges-to-ukraine-s-economic-reconstruction-dlp-6620.pdf]</ref>کاهش نیروی کار فعال به‌ویژه در بخش‌های کلیدی اقتصادی مانند کشاورزی و صنعت می‌تواند روند توسعه اقتصادی را کاهش دهد.<ref>''Ukraine''. (n.d.-b). [https://www.oecd.org/en/countries/ukraine.html&#x20;&#x20;Copy&#x20;to&#x20;clipboard OECD]</ref> همچنین، هزینه‌های اجتماعی مرتبط با پیرشدن جمعیت به افزایش فشار بر سیستم‌های بازنشستگی و مراقبت‌های بهداشتی منجر خواهد شد.
 
=== [[پراکندگی جمعیت در اوکراین|پراکندگی جمعیت]] ===
پراکندگی جمعیت در اوکراین تحت‌تأثیر عوامل متعددی از جمله تاریخ، جغرافیا، و اقتصاد قرار دارد. توزیع نامتوازن جمعیت بین مناطق مختلف کشور باعث بروز چالش‌های توسعه‌ای و اجتماعی شده است
 
'''''۱. آمار و تحلیل:'''''
 
'''''- الگوهای توزیع جمعیت:''''' جمعیت اوکراین بیشتر در مناطق غربی و مرکزی کشور متمرکز است،<ref name=":1">''Ukraine population (2024) - Worldometer''. (n.d.)[https://www.worldometers.info/world-population/ukraine-population/#:~:text=The%20population%20density%20in%20Ukraine,(30%2C002%2C585%20people%20in%202024).]</ref> درحالی‌که مناطق شرقی و جنوبی به دلیل وضعیت جنگی و ناپایداری اقتصادی دچار کاهش جمعیت شده‌اند.<ref>RogożaUkraine in the face of a demographic catastrophe. OSW Centre for Eastern Studies.[https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/osw-commentary/2023-07-11/ukraine-face-a-demographic-catastrophe]</ref> در سال ۲۰۲۴، جمعیت منطقه کی‌یف (پایتخت) حدود ۳ میلیون نفر است که آن را به پرجمعیت‌ترین منطقه کشور تبدیل می‌کند.<ref name=":2">''Kiev, Ukraine Metro Area population 1950-2024''. (n.d.). [https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/22765/kiev/population MacroTrends]</ref> همچنین، مناطق صنعتی غربی مانند لووف نیز جمعیت زیادی دارند.<ref>''Lviv, Ukraine Metro Area population 1950-2024''. (n.d.). MacroTrends.[https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/22775/lviv/population]</ref>
 
'''''- پراکندگی در هر کیلومترمربع:''''' تراکم جمعیت اوکراین در سال ۲۰۲۴ به طور متوسط ۶۸ نفر در هر کیلومترمربع است. <ref name=":1" />این میزان در مناطق شهری به‌مراتب بیشتر و در مناطق روستایی و شرقی به‌خصوص در نزدیکی مناطق جنگی، بسیار کمتر است. به‌عنوان‌مثال، تراکم جمعیت در منطقه کی‌یف حدود ۳۵۰ نفر در هر کیلومترمربع است،<ref>''Kiev, Ukraine population 2024''. (n.d.).[https://worldpopulationreview.com/cities/ukraine/kiev#:~:text=The%20city%20of%20Kiev%20covers,8%2C540%20residents%20per%20square%20mile).]</ref> درحالی‌که در مناطق شرقی و جنوبی، این رقم کمتر از ۳۰ نفر در هر کیلومترمربع است.<ref>''Ukraine - the World Factbook''. (n.d.)[https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/ukraine/]</ref>
 
'''''- عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی:''''' تاریخچه صنعتی‌شدن اوکراین به‌ویژه در مناطق غربی و مرکزی، همراه با دسترسی بهتر به منابع طبیعی و زیرساخت‌ها، باعث جذب جمعیت بیشتری به این مناطق شده است.<ref>Merylova, I. (2024). Revitalizing industrial territories in Ukraine: Spatial model of the tourism cluster in the Prydniprovsk region. ''Frontiers of Architectural Research''.[https://doi.org/10.1016/j.foar.2024.03.015]</ref> از طرف دیگر، مناطق شرقی به دلیل درگیری‌های نظامی و تنش‌های سیاسی دچار کاهش جمعیت شده‌اند. همچنین، عوامل جغرافیایی مانند آب‌وهوا و زمین‌های زراعی حاصلخیز نیز در جذب جمعیت به مناطق خاصی از کشور مؤثر بوده‌اند.<ref>Hassen, T. B., & Bilali, H. E. (2024). Conflict in Ukraine and the unsettling ripples: implications on food systems and development in North Africa. ''Agriculture & Food Security'', ''13''(1)[https://doi.org/10.1186/s40066-024-00467-3]</ref>
 
'''''- مناطق پرجمعیت و کم‌جمعیت و دلایل آن:''''' کی‌یف، لووف، و خارکیف از جمله مناطق پرجمعیت اوکراین هستند.<ref>''Ukraine population (2024) - Worldometer''. (n.d.-b).[https://www.worldometers.info/world-population/ukraine-population/]</ref> این مناطق به دلیل نقش اقتصادی جنوبی مانند دونتسک و لوهانسک که درگیر جنگ داخلی و درگیری‌های نظامی بوده‌اند، به‌شدت دچار کاهش جمعیت شده‌اند. این مناطق از نظر اقتصادی و زیرساختی نیز ضعیف‌تر از مناطق غربی هستند.<ref>''War in Ukraine | Global Conflict Tracker''. (n.d.). Global Conflict Tracker.[https://www.cfr.org/global-conflict-tracker/conflict/conflict-ukraine]</ref>
 
'''''- چالش‌های ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت:''''' توزیع نامتوازن جمعیت باعث بروز مشکلاتی از جمله کاهش فرصت‌های شغلی و توسعه اقتصادی در مناطق کمتر توسعه‌یافته شده است. <ref>''Amid the war, Ukraine is facing a demographic crisis''. (n.d.). UNFPA EECA. [https://eeca.unfpa.org/en/news/amid-war-ukraine-facing-demographic-crisis]</ref>همچنین، مناطق پرجمعیت با مشکلاتی مانند ازدحام، آلودگی و ترافیک مواجه‌اند. دولت اوکراین با چالش‌هایی مانند توزیع نامتعادل منابع و فرصت‌های توسعه مواجه است.
 
'''''۲. تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:'''''
 
پراکندگی نابرابر جمعیت اوکراین بر توزیع منابع و فرصت‌های اقتصادی تأثیرگذار است. مناطق پرجمعیت‌تر بیشتر از توسعه و سرمایه‌گذاری بهره‌مند می‌شوند، درحالی‌که مناطق کم‌جمعیت‌تر از زیرساخت‌ها و فرصت‌های اقتصادی کمتری برخوردارند. این موضوع باعث تشدید نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی در کشور شده است.
 
=== [[شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین|شهرنشینی و روستانشینی]] ===
الگوهای شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین تغییرات گسترده‌ای را در دهه‌های اخیر تجربه کرده‌اند. تمرکز جمعیت در شهرهای بزرگ و کاهش جمعیت در مناطق روستایی، چالش‌های متعددی را برای توسعه پایدار این کشور به همراه داشته است.
 
'''''آمار و تحلیل:'''''
 
'''''- نسبت جمعیت شهری به روستایی:''''' در سال ۲۰۲۴، حدود ۷۱٪ از جمعیت اوکراین در مناطق شهری زندگی می‌کنند، درحالی‌که ۲۹٪ در مناطق روستایی ساکن هستند.<ref>Kemp, S. (2024, February 23). ''Digital 2024: Ukraine — DataReportal – Global Digital Insights''. DataReportal – Global Digital Insights.[https://datareportal.com/reports/digital-2024-ukraine#:~:text=Population%20of%20Ukraine%20in%202024&text=At%20the%20start%20of%202024%2C%2070.2%20percent%20of%20Ukraine's%20population,female%E2%80%9D%20and%20%E2%80%9Cmale%E2%80%9D.]</ref> این نسبت در سال ۲۰۱۴، حدود ۶۸٪ به ۳۲٪ بود.<ref>[https://documents1.worldbank.org/curated/en/294341511956937400/pdf/121735-BRI-P154478-PUBLIC-Ukraine-Snapshot-Print.pdf Urban], Social, Rural and Resilience Global Practice. (2014b). ''CITIES IN EUROPE AND CENTRAL ASIA'' [Report].</ref> این روند نشان‌دهنده افزایش شهرنشینی و مهاجرت از مناطق روستایی به شهری است.
 
'''''- رشد کلان‌شهرها:''''' شهرهایی مانند کی‌یف، خارکیف، و اودسا بیشترین رشد جمعیتی را تجربه کرده‌اند.<ref>[https://www.researchgate.net/figure/Population-density-in-Ukraine-Figure-4-The-population-of-Ukraine_fig3_340944774]''. Population density in Ukraine. Figure 4. The population of. . .'' (n.d.). ResearchGate.</ref> جمعیت کی‌یف در سال ۲۰۲۴ به حدود ۳ میلیون نفر رسیده است. <ref name=":2" />این رشد عمدتاً به دلیل مهاجرت داخلی از مناطق روستایی و همچنین مهاجرت خارجی از کشورهای همسایه است.<ref>The Economist. (2024, September 26). Ukraine is on the defensive, militarily, economically and diplomatically. ''The [https://www.economist.com/briefing/2024/09/26/ukraine-is-on-the-defensive-militarily-economically-and-diplomatically Economist]''</ref>
 
'''''- چالش‌های شهرنشینی:''''' رشد سریع شهرنشینی در اوکراین چالش‌هایی مانند آلودگی هوا، افزایش هزینه‌های مسکن، ترافیک سنگین و زیرساخت‌های ناکافی به همراه داشته است. <ref>Мезенцев, К., Олійник, Я., & Мезенцева, Н. (Eds.). (2023). ''Урбаністична Україна: в епіцентрі просторових змін'' (By Київський національний університет імені Тараса Шевченка; p. 438) [Monograph]. Видавництво «Фенікс»</ref>به‌عنوان‌مثال، کی‌یف یکی از پرترافیک‌ترین شهرهای اروپا به شمار می‌آید و میانگین زمان صرف شده در ترافیک برای هر شهروند حدود ۱.۵ ساعت در روز است.<ref>Stepanchuk, O., Bieliatynskyi, A., Pylypenko, O., & Stepanchuk, S. (2017b). Surveying of traffic congestions on arterial roads of Kyiv City. ''Procedia Engineering'', ''187'', 14–21.[https://doi.org/10.1016/j.proeng.2017.04.344]</ref>
 
'''''- وضعیت مناطق روستایی:''''' مناطق روستایی اوکراین با کاهش جمعیت و مهاجرت به شهرها مواجه‌اند. بسیاری از روستاهای کوچک به دلیل نبود فرصت‌های شغلی و کاهش زیرساخت‌های اساسی مانند بهداشت و آموزش، خالی از سکنه شده‌اند.<ref>Brienna Perelli-Harris, & Yuliya Hilevych. (2023). ''The triple burden of depopulation in Ukraine: examining perceptions of population decline''. ''21''.[https://doi.org/10.1553/p-azcj-d4f4]</ref> در سال ۲۰۲۴، حدود ۲۰٪ از روستاهای اوکراین با خطر خالی‌شدن مواجه‌اند.<ref>''UKRAINE Protection Analysis Update The Critical Need for Protection amongst Armed Conflict and Violence''. (2024).[https://globalprotectioncluster.org/sites/default/files/2024-07/ukraine_protection_analysis_update_-_july_2024.pdf]</ref>
 
'''''- سیاست‌های دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی:''''' دولت اوکراین برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های مناطق روستایی به‌منظور جلوگیری از کاهش جمعیت در این مناطق در نظر گرفته است. همچنین، و صنعتی خود جمعیت زیادی را جذب کرده‌اند.<ref>Рябчин, О., Кулага, Д., Андрій Андрусевич, Світлана Андрущенко, & Дячук Олександр Анатолійович. (n.d.). ''ЗЕЛЕНЕ ВІДНОВЛЕННЯ УКРАЇНИ: 2023 КЕРІВНІ ПРИНЦИПИ ТА ІНСТРУМЕНТИ ДЛЯ ТИХ, ХТО УХВАЛЮЄ [https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/2024-04/undp-ua-green-recovery-ukr.pdf РІШЕННЯ]''</ref> در مقابل، مناطق شرقی دولت اوکراین در سال ۲۰۲۴ برای مدیریت چالش‌های شهرنشینی و توسعه روستایی سیاست‌هایی را اجرا کرده است. <ref>''Міністерство освіти і науки України Державний торговельно-економічний університет СОЦІОКУЛЬТУРНІ ТРАНСФОРМАЦІЇ ТА ГЕОПОЛІТИЧНІ ВИКЛИКИ В УМОВАХ БАГАТОПОЛЯРНОГО СВІТУ ТЕЗИ ДОПОВІДЕЙ Всеукраїнської науково-практичної конференції Київ 2022''. (n.d.). Retrieved September 26, 2024, [https://knute.edu.ua/file/MzEyMQ==/45d5c130f238f72bd31a477e5e1f3acc.pdf from]</ref>این اقدامات شامل بهبود زیرساخت‌های شهری مانند حمل‌ونقل عمومی و کاهش ترافیک، توسعه پایدار مناطق روستایی از طریق تقویت خدمات بهداشتی و آموزشی، و ایجاد فرصت‌های شغلی در مناطق کم‌جمعیت است. همچنین، دولت با ارائه مشوق‌های مالی به خانواده‌ها و کسب‌وکارها، تلاش می‌کند مهاجرت معکوس به روستاها را تشویق کند. <ref>Sych, O., Sytnyk, N., Stasyshin, A., & Kruhliakova, V. (2024). Ревіталізація міст. ''[https://www.researchgate.net/publication/377534491_Revitalizacia_mist ResearchGate]''</ref>هدف اصلی این سیاست‌ها، ایجاد تعادل در توسعه مناطق شهری و روستایی و کاهش فشار بر کلان‌شهرها است.
 
 
== نیز نگاه کنید به: ==
[[جغرافیای انسانی اتیوپی]]، [[جغرافیای انسانی اردن]]، [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]، [[جغرافیای انسانی افغانستان]]، [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]، [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]، [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]، [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]، [[جغرافیای انسانی تایلند|جغرافیای انسانی تایلند،]] [[جغرافیای انسانی تونس]]، [[جغرافیای انسانی چین]]، [[جغرافیای انسانی روسیه]] ،[[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]، [[جغرافیای انسانی ژاپن]]، [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]، [[جغرافیای انسانی سریلانکا]]، [[جغرافیای انسانی سنگال]]، [[جغرافیای انسانی سودان]]، [[جغرافیای انسانی سوریه]]، [[جغرافیای انسانی سیرالئون|جغرافیای انسانی سیرالئون،]] [[جغرافیای انسانی فرانسه]]، [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]، [[جغرافیای انسانی قطر]]، [[جغرافیای انسانی کانادا]]، [[جغرافیای انسانی کوبا]]، [[جغرافیای انسانی گرجستان]]، [[جغرافیای انسانی لبنان]]، [[جغرافیای انسانی مالی]]، [[جغرافیای انسانی مصر]].


== کتابشناسی ==
== کتابشناسی ==
<references />
<references />نویسنده : نرگس شکوری
[[رده:جغرافیای انسانی]]
[[رده:جغرافیای انسانی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۶

اوکراین، کشوری در شرق اروپا، از نظر جغرافیای انسانی، یکی از متنوع‌ترین کشورهای منطقه است. جغرافیای انسانی این کشور تحت‌تأثیر عواملی مانند موقعیت جغرافیایی، مهاجرت، تغییرات جمعیتی، و تاریخ پرتنش قرار دارد.[۱] بررسی دقیق جغرافیای انسانی اوکراین برای درک بهتر ساختار جمعیتی و چالش‌های پیش روی این کشور از اهمیت بسیاری برخوردار است.

ساختار هرم جمعیتی

ساختار هرم جمعیتی اوکراین بازتاب تغییرات عمیق اجتماعی و اقتصادی این کشور در سال‌های اخیر است. بررسی دقیق ترکیب سنی و جنسی جمعیت به تحلیل بهتر وضعیت اجتماعی و اقتصادی اوکراین کمک می‌کند.

۱.آمار و تحلیل:

- جمعیت فعلی: جمعیت اوکراین در سال ۲۰۲۴ حدود 38 میلیون نفر است[۲] که نسبت به سال ۲۰۱۴ (۴5 میلیون نفر) کاهش چشمگیری داشته است.[۳] این کاهش عمدتاً به دلیل نرخ پایین زادوولد، افزایش مرگ‌ومیر، و مهاجرت بالاست.

- تحلیل هرم سنی: در سال ۲۰۲۴، جمعیت زیر ۱۵ سال حدود ۱۶٪ از کل جمعیت را تشکیل می‌دهد،[۴] درحالی‌که جمعیت بالای ۶۵ سال به حدود ۲۰٪ افزایش‌یافته است.[۵] این نشان‌دهنده پیرشدن جمعیت کشور است. در سال ۲۰۱۴، سهم افراد زیر ۱۵ سال ۱۸٪ و افراد بالای ۶۵ سال ۱۵٪ بود که نشان از تسریع روند پیرشدن دارد.[۶]

- توزیع جمعیت بر اساس جنسیت: جمعیت زنان در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۳٪ از کل جمعیت را تشکیل می‌دهد، درحالی‌که مردان ۴۷٪ هستند. [۷]این تفاوت جنسی از گذشته نیز وجود داشته و یکی از دلایل اصلی آن، نرخ مرگ‌ومیر بالاتر در میان مردان است.[۸]

- مقایسه با گذشته: در مقایسه با سال ۲۰۱۴، هرم جمعیتی اوکراین نشان از کاهش قابل‌توجه جمعیت در گروه‌های سنی جوان‌تر و افزایش جمعیت در گروه‌های سنی مسن‌تر دارد.[۹] این تغییرات تأثیرات عمیقی بر بازار کار، نظام بازنشستگی و خدمات اجتماعی خواهد داشت.

- پیش‌بینی آینده: پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۳۴، جمعیت اوکراین به حدود ۳7 میلیون نفر کاهش یابد،[۱۰] و سهم افراد بالای ۶۵ سال به ۲۵٪ برسد. این وضعیت، چالش‌های بزرگی را برای سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی کشور به همراه خواهد داشت.

۲.تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:

ساختار فعلی هرم جمعیتی اوکراین نشان‌دهنده فشارهای اقتصادی ناشی از پیرشدن جمعیت است.[۱۱] افزایش جمعیت سالخورده نیاز به خدمات بهداشتی و بازنشستگی را افزایش می‌دهد، درحالی‌که کاهش جمعیت فعال می‌تواند رشد اقتصادی را محدود کند.[۱۱]

ویژگی‌های جمعیتی

ترکیب قومی و زبانی، الگوهای مهاجرت، سطح تحصیلات و وضعیت بهداشت از عوامل مهم در تحلیل جغرافیای انسانی اوکراین هستند. این ویژگی‌ها نقش مهمی در تعیین مسیر توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ایفا می‌کنند.

۱. آمار و تحلیل:

- ترکیب قومی و زبانی: اوکراین از نظر قومی و زبانی متنوع است. طبق آمار سال ۲۰۲۴، حدود ۷۸٪ از جمعیت اوکراینی هستند، ۱۷٪ روس، و سایر اقلیت‌ها مانند تاتارهای کریمه و بلاروس‌ها نیز در کشور حضور دارند.[۱۲] زبان اوکراینی زبان رسمی کشور است، اما زبان روسی نیز در بخش‌های شرقی و جنوبی کشور رایج است.[۱۳]

- الگوهای مهاجرت: در دهه گذشته، اوکراین شاهد مهاجرت قابل‌توجهی بوده است. در سال ۲۰۲۴، حدود 6 میلیون اوکراینی در کشورهای اروپایی به‌ویژه لهستان و آلمان زندگی می‌کنند. [۱۴]این مهاجرت‌ها عمدتاً به دلیل وضعیت اقتصادی و درگیری‌های سیاسی در شرق اوکراین رخ‌داده است.[۱۵]

- سطح تحصیلات و سواد: در سال ۲۰۲۴، نرخ سواد در اوکراین حدود ۹۹٪ است که نشان‌دهنده سطح بالای آموزش در این کشور است. [۱۶]همچنین، حدود ۵۰٪ از جمعیت دارای تحصیلات دانشگاهی یا بالاتر هستند. در مقایسه با سال ۲۰۱۴، این رقم افزایش حدود ۵٪ را نشان می‌دهد.[۱۷]

- وضعیت بهداشت و امید به زندگی: امید به زندگی در اوکراین در سال ۲۰۲۴ برای مردان حدود ۶۸ سال و برای زنان ۷۸ سال است.[۱۸] این رقم نسبت به سال ۲۰۱۴ بهبودیافته است،[۱۹] اما همچنان کمتر از میانگین اروپا است.[۲۰] مشکلات بهداشتی مانند بیماری‌های قلبی و تنفسی همچنان از عوامل اصلی مرگ‌ومیر در این کشور هستند.

- الگوهای ازدواج و طلاق: نرخ ازدواج در سال ۲۰۲۴ حدود ۵ ازدواج به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر است[۲۱]، درحالی‌که نرخ طلاق حدود ۲.۵ طلاق به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر است. [۲۲]این الگوها در مقایسه با سال ۲۰۱۴ تغییرات کمی داشته‌اند.

۲. تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:

تنوع قومی و زبانی اوکراین، به‌ویژه در شرایط سیاسی پرتنش، به چالش‌هایی در زمینه همبستگی اجتماعی و حکمرانی منجر شده است.[۲۳] همچنین، مهاجرت‌های داخلی و خارجی بر ترکیب نیروی کار و توسعه اقتصادی تأثیرگذار بوده‌اند.

رشد جمعیت

رشد جمعیت اوکراین طی دهه‌های اخیر دستخوش تغییرات اساسی شده است. کاهش نرخ زادوولد و مهاجرت گسترده به کشورهای دیگر تأثیرات مستقیمی بر کاهش جمعیت این کشور داشته است.

۱. آمار و تحلیل:

- نرخ رشد جمعیت: در سال ۲۰۲۴، نرخ رشد جمعیت اوکراین حدود -۰.۷٪ است که نشان‌دهنده کاهش جمعیت می‌باشد.[۲۴] این نرخ در سال ۲۰۱۴ نیز منفی بود؛ اما در حدود -۰.۵٪ ثبت شده بود.[۲۵] کاهش پیوسته جمعیت به دلیل نرخ پایین زادوولد و مهاجرت به خارج از کشور از دلایل اصلی این کاهش است.

- عوامل مؤثر بر رشد جمعیت:

  - نرخ زادوولد: در سال ۲۰۲۴، نرخ زادوولد اوکراین حدود ۹ تولد به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر است که نسبت به سال ۲۰۱۴ (۱۰.۱ تولد به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر) کاهش‌یافته است. [۲۶]این کاهش تا حدی به دلیل وضعیت اقتصادی ناپایدار و تمایل به تشکیل خانواده‌های کوچک‌تر است.

  - نرخ مرگ‌ومیر: نرخ مرگ‌ومیر در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۴.۵ مرگ به‌ازای هر ۱۰۰۰ نفر است که همچنان نسبت به میانگین اروپا بالاست.[۲۷] عواملی مانند کیفیت پایین مراقبت‌های بهداشتی، مشکلات اقتصادی، و شیوع بیماری‌های مزمن (مانند بیماری‌های قلبی و عروقی) بر این نرخ تأثیرگذار هستند.

  - مهاجرت: مهاجرت یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش جمعیت اوکراین است.[۲۸] از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴، بیش از 6 میلیون اوکراینی به کشورهای اتحادیه اروپا مهاجرت کرده‌اند.[۲۹] بیشتر مهاجران به کشورهای همسایه مانند لهستان، جمهوری چک و آلمان نقل‌مکان کرده‌اند.[۳۰] این مهاجرت‌ها معمولاً به دلایل اقتصادی و سیاسی بوده است.

- سیاست‌های جمعیتی دولت و تأثیر آنها: دولت اوکراین طی سال‌های اخیر تلاش کرده است با اتخاذ سیاست‌هایی مانند تشویق زادوولد، بهبود وضعیت بهداشت عمومی و حمایت از خانواده‌ها، روند کاهش جمعیت را متوقف کند.[۳۱] به‌عنوان‌مثال، دولت برنامه‌هایی برای افزایش حمایت مالی از خانواده‌های دارای فرزند در نظر گرفته است. بااین‌حال، تأثیر این سیاست‌ها محدود بوده و کاهش جمعیت همچنان ادامه دارد.

- پیش‌بینی‌های رشد جمعیت برای آینده: پیش‌بینی می‌شود که جمعیت اوکراین تا سال ۲۰۳۴ به حدود ۳7 میلیون نفر کاهش یابد.[۳۲] اگرچه ممکن است با بهبود شرایط اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، مهاجرت معکوس صورت گیرد، اما روند پیرشدن جمعیت و نرخ پایین زادوولد همچنان به‌عنوان چالش‌های اصلی باقی خواهند ماند.

۲. تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:

کاهش جمعیت اوکراین تأثیرات منفی بر رشد اقتصادی و بازار کار این کشور خواهد داشت. [۳۳]کاهش نیروی کار فعال به‌ویژه در بخش‌های کلیدی اقتصادی مانند کشاورزی و صنعت می‌تواند روند توسعه اقتصادی را کاهش دهد.[۳۴] همچنین، هزینه‌های اجتماعی مرتبط با پیرشدن جمعیت به افزایش فشار بر سیستم‌های بازنشستگی و مراقبت‌های بهداشتی منجر خواهد شد.

پراکندگی جمعیت

پراکندگی جمعیت در اوکراین تحت‌تأثیر عوامل متعددی از جمله تاریخ، جغرافیا، و اقتصاد قرار دارد. توزیع نامتوازن جمعیت بین مناطق مختلف کشور باعث بروز چالش‌های توسعه‌ای و اجتماعی شده است

۱. آمار و تحلیل:

- الگوهای توزیع جمعیت: جمعیت اوکراین بیشتر در مناطق غربی و مرکزی کشور متمرکز است،[۳۵] درحالی‌که مناطق شرقی و جنوبی به دلیل وضعیت جنگی و ناپایداری اقتصادی دچار کاهش جمعیت شده‌اند.[۳۶] در سال ۲۰۲۴، جمعیت منطقه کی‌یف (پایتخت) حدود ۳ میلیون نفر است که آن را به پرجمعیت‌ترین منطقه کشور تبدیل می‌کند.[۳۷] همچنین، مناطق صنعتی غربی مانند لووف نیز جمعیت زیادی دارند.[۳۸]

- پراکندگی در هر کیلومترمربع: تراکم جمعیت اوکراین در سال ۲۰۲۴ به طور متوسط ۶۸ نفر در هر کیلومترمربع است. [۳۵]این میزان در مناطق شهری به‌مراتب بیشتر و در مناطق روستایی و شرقی به‌خصوص در نزدیکی مناطق جنگی، بسیار کمتر است. به‌عنوان‌مثال، تراکم جمعیت در منطقه کی‌یف حدود ۳۵۰ نفر در هر کیلومترمربع است،[۳۹] درحالی‌که در مناطق شرقی و جنوبی، این رقم کمتر از ۳۰ نفر در هر کیلومترمربع است.[۴۰]

- عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی: تاریخچه صنعتی‌شدن اوکراین به‌ویژه در مناطق غربی و مرکزی، همراه با دسترسی بهتر به منابع طبیعی و زیرساخت‌ها، باعث جذب جمعیت بیشتری به این مناطق شده است.[۴۱] از طرف دیگر، مناطق شرقی به دلیل درگیری‌های نظامی و تنش‌های سیاسی دچار کاهش جمعیت شده‌اند. همچنین، عوامل جغرافیایی مانند آب‌وهوا و زمین‌های زراعی حاصلخیز نیز در جذب جمعیت به مناطق خاصی از کشور مؤثر بوده‌اند.[۴۲]

- مناطق پرجمعیت و کم‌جمعیت و دلایل آن: کی‌یف، لووف، و خارکیف از جمله مناطق پرجمعیت اوکراین هستند.[۴۳] این مناطق به دلیل نقش اقتصادی جنوبی مانند دونتسک و لوهانسک که درگیر جنگ داخلی و درگیری‌های نظامی بوده‌اند، به‌شدت دچار کاهش جمعیت شده‌اند. این مناطق از نظر اقتصادی و زیرساختی نیز ضعیف‌تر از مناطق غربی هستند.[۴۴]

- چالش‌های ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت: توزیع نامتوازن جمعیت باعث بروز مشکلاتی از جمله کاهش فرصت‌های شغلی و توسعه اقتصادی در مناطق کمتر توسعه‌یافته شده است. [۴۵]همچنین، مناطق پرجمعیت با مشکلاتی مانند ازدحام، آلودگی و ترافیک مواجه‌اند. دولت اوکراین با چالش‌هایی مانند توزیع نامتعادل منابع و فرصت‌های توسعه مواجه است.

۲. تأثیرات اقتصادی و اجتماعی:

پراکندگی نابرابر جمعیت اوکراین بر توزیع منابع و فرصت‌های اقتصادی تأثیرگذار است. مناطق پرجمعیت‌تر بیشتر از توسعه و سرمایه‌گذاری بهره‌مند می‌شوند، درحالی‌که مناطق کم‌جمعیت‌تر از زیرساخت‌ها و فرصت‌های اقتصادی کمتری برخوردارند. این موضوع باعث تشدید نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی در کشور شده است.

شهرنشینی و روستانشینی

الگوهای شهرنشینی و روستانشینی در اوکراین تغییرات گسترده‌ای را در دهه‌های اخیر تجربه کرده‌اند. تمرکز جمعیت در شهرهای بزرگ و کاهش جمعیت در مناطق روستایی، چالش‌های متعددی را برای توسعه پایدار این کشور به همراه داشته است.

آمار و تحلیل:

- نسبت جمعیت شهری به روستایی: در سال ۲۰۲۴، حدود ۷۱٪ از جمعیت اوکراین در مناطق شهری زندگی می‌کنند، درحالی‌که ۲۹٪ در مناطق روستایی ساکن هستند.[۴۶] این نسبت در سال ۲۰۱۴، حدود ۶۸٪ به ۳۲٪ بود.[۴۷] این روند نشان‌دهنده افزایش شهرنشینی و مهاجرت از مناطق روستایی به شهری است.

- رشد کلان‌شهرها: شهرهایی مانند کی‌یف، خارکیف، و اودسا بیشترین رشد جمعیتی را تجربه کرده‌اند.[۴۸] جمعیت کی‌یف در سال ۲۰۲۴ به حدود ۳ میلیون نفر رسیده است. [۳۷]این رشد عمدتاً به دلیل مهاجرت داخلی از مناطق روستایی و همچنین مهاجرت خارجی از کشورهای همسایه است.[۴۹]

- چالش‌های شهرنشینی: رشد سریع شهرنشینی در اوکراین چالش‌هایی مانند آلودگی هوا، افزایش هزینه‌های مسکن، ترافیک سنگین و زیرساخت‌های ناکافی به همراه داشته است. [۵۰]به‌عنوان‌مثال، کی‌یف یکی از پرترافیک‌ترین شهرهای اروپا به شمار می‌آید و میانگین زمان صرف شده در ترافیک برای هر شهروند حدود ۱.۵ ساعت در روز است.[۵۱]

- وضعیت مناطق روستایی: مناطق روستایی اوکراین با کاهش جمعیت و مهاجرت به شهرها مواجه‌اند. بسیاری از روستاهای کوچک به دلیل نبود فرصت‌های شغلی و کاهش زیرساخت‌های اساسی مانند بهداشت و آموزش، خالی از سکنه شده‌اند.[۵۲] در سال ۲۰۲۴، حدود ۲۰٪ از روستاهای اوکراین با خطر خالی‌شدن مواجه‌اند.[۵۳]

- سیاست‌های دولت در زمینه توسعه شهری و روستایی: دولت اوکراین برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های مناطق روستایی به‌منظور جلوگیری از کاهش جمعیت در این مناطق در نظر گرفته است. همچنین، و صنعتی خود جمعیت زیادی را جذب کرده‌اند.[۵۴] در مقابل، مناطق شرقی دولت اوکراین در سال ۲۰۲۴ برای مدیریت چالش‌های شهرنشینی و توسعه روستایی سیاست‌هایی را اجرا کرده است. [۵۵]این اقدامات شامل بهبود زیرساخت‌های شهری مانند حمل‌ونقل عمومی و کاهش ترافیک، توسعه پایدار مناطق روستایی از طریق تقویت خدمات بهداشتی و آموزشی، و ایجاد فرصت‌های شغلی در مناطق کم‌جمعیت است. همچنین، دولت با ارائه مشوق‌های مالی به خانواده‌ها و کسب‌وکارها، تلاش می‌کند مهاجرت معکوس به روستاها را تشویق کند. [۵۶]هدف اصلی این سیاست‌ها، ایجاد تعادل در توسعه مناطق شهری و روستایی و کاهش فشار بر کلان‌شهرها است.


نیز نگاه کنید به:

جغرافیای انسانی اتیوپی، جغرافیای انسانی اردن، جغرافیای انسانی اسپانیا، جغرافیای انسانی افغانستان، جغرافیای انسانی امارات متحده عربی، جغرافیای انسانی آرژانتین، جغرافیای انسانی بنگلادش، جغرافیای انسانی تاجیکستان، جغرافیای انسانی تایلند، جغرافیای انسانی تونس، جغرافیای انسانی چین، جغرافیای انسانی روسیه ،جغرافیای انسانی زیمبابوه، جغرافیای انسانی ژاپن، جغرافیای انسانی ساحل عاج، جغرافیای انسانی سریلانکا، جغرافیای انسانی سنگال، جغرافیای انسانی سودان، جغرافیای انسانی سوریه، جغرافیای انسانی سیرالئون، جغرافیای انسانی فرانسه، جغرافیای انسانی قزاقستان، جغرافیای انسانی قطر، جغرافیای انسانی کانادا، جغرافیای انسانی کوبا، جغرافیای انسانی گرجستان، جغرافیای انسانی لبنان، جغرافیای انسانی مالی، جغرافیای انسانی مصر.

کتابشناسی

  1. ↑ Marcu, S. (2019). The geopolitics of the eastern border of the European Union: the case of Romania-Moldova-Ukraine. Geopolitics, 14(3), 409–432
  2. ↑ Kateryna Hodunova. (2024, July 15). Ukraine’s population could drop to 15.3 million by end of century, UN says. The Kyiv Independent.[۱]
  3. ↑ Ukraine population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends.[۲]
  4. ↑ Gender-age pyramid of the population of Ukraine. (n.d.). Www.lv.ukrstat.gov.ua.[۳]
  5. ↑ Population Pyramids of the World from 1950 to 2100. (n.d.-b). PopulationPyramid.net.[۴]
  6. ↑ Demographic trends in Ukraine: past, present, and future on JSTOR. (n.d.). www.jstor.org.[۵]
  7. ↑ Ukraine Demographics 2024 (Population, age, sex, trends) - Worldometer. (n.d.).[۶]
  8. ↑ Grigoriev, P., Levchuk, N., Shevchuk, P., Poniakina, S., & Klüsener, S. (2024). Spatial disparities in cause-specific mortality in Ukraine: A district-level analysis, 2006–19. Population Studies, 1–22.[۷]
  9. ↑ RogożaUkraine in the face of a demographic catastrophe. OSW Centre for Eastern Studies
  10. ↑ Npr. (2024, April 5). Over the next 3 decades, Ukraine’s population is expected to drop dramatically. NPR.[۸]
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Mršnik, M. & Standard & Poor’s Sovereign and International Public Finance Ratings. (2022). The impact of population ageing on sovereign ratings for central and Eastern European sovereigns. In Global Aging 2022: An Irreversible Truth [Conference-proceeding].
  12. ↑ Василівна, Ф. І. (n.d.). Презентація “Етнічний склад населення.” На Урок
  13. ↑ України, Д. «. Г. «. (2023, November 16). Єдиною державною (офіційною) мовою в Україні є українська
  14. ↑ United Nations. (2024, September 12). Ukraine: Over 6 million refugees spread across Europe. United Nations Western Europe
  15. ↑ Ukraine Literacy rate 1960-2024. (n.d.). MacroTrends.[۹]
  16. ↑ Country Cassette. (2024, March 27). Literacy rate by country (2024). Country Cassette.[۱۰]
  17. ↑ World Bank. (2020). Human Capital Project - October 2020
  18. ↑ Life expectancy by country and in the world (2024) - Worldometer. (n.d.). [۱۱]
  19. ↑ Ukraine life expectancy 1950-2024. (n.d.). MacroTrends
  20. ↑ [۱۲]
  21. ↑ Хінєвіч, В. (2024, August 14). 15 тисяч розлучень від початку року: чому все більше українців розривають стосунки? “Інфосіті” - Інформаційно-аналітичний Портал
  22. ↑ Василина, Б. (2024b, August 9). Українці частіше розлучаються та рідше укладають шлюби – статистика першого півріччя 2024. Букви. [۱۳]
  23. ↑ Палагнюк, О. (2022). Соціальна солідарність в умовах війни: етномовний вимір Буковини. Проблеми Політичної Психології, 26.[۱۴]
  24. ↑ Ukraine population growth rate 1950-2024. (n.d.). MacroTrends.[۱۵]
  25. ↑ Urban, Social, Rural and Resilience Global Practice. (2014). CITIES IN EUROPE AND CENTRAL ASIA [Report].[۱۶]
  26. ↑ Ukraine - life expectancy at birth 2024. (n.d.). Statista.
  27. ↑ Fornusek, M. (2024, August 5). Ukraine's 2024 mortality rate is 3 times higher than birth rate, data shows. The Kyiv Independent.[۱۷]
  28. ↑ Kulu, H., Christison, S., Liu, C., & Mikolai, J. (2023). The war, refugees, and the future of Ukraine’s population. Population Space and Place, 29(4). [۱۸]
  29. ↑ Administrator, W. (2024, May 21). The temporary protection of Ukrainian refugees. Mixed Migration Centre. [۱۹]
  30. ↑ González‐Leonardo, M., Neville, R., Gil‐Clavel, S., & Rowe, F. (2024). Where have Ukrainian refugees gone? Identifying potential settlement areas across European regions integrating digital and traditional geographic data. Population Space and Place
  31. ↑ Libanova, E. (2024). Ukraine’s Plans for Demographic Recovery.[۲۰]
  32. ↑ Ukraine. (n.d.). Datadot
  33. ↑ Tverdostup, M., The Vienna Institute for International Economic Studies, & Wiener Institut für Internationale Wirtschaftsvergleiche. (2023). The demographic challenges to Ukraine’s economic reconstruction. In Policy Notes and Reports (Vol. 71). [۲۱]
  34. ↑ Ukraine. (n.d.-b). OECD
  35. ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ Ukraine population (2024) - Worldometer. (n.d.)[۲۲]
  36. ↑ RogożaUkraine in the face of a demographic catastrophe. OSW Centre for Eastern Studies.[۲۳]
  37. ↑ ۳۷٫۰ ۳۷٫۱ Kiev, Ukraine Metro Area population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends
  38. ↑ Lviv, Ukraine Metro Area population 1950-2024. (n.d.). MacroTrends.[۲۴]
  39. ↑ Kiev, Ukraine population 2024. (n.d.).[۲۵]
  40. ↑ Ukraine - the World Factbook. (n.d.)[۲۶]
  41. ↑ Merylova, I. (2024). Revitalizing industrial territories in Ukraine: Spatial model of the tourism cluster in the Prydniprovsk region. Frontiers of Architectural Research.[۲۷]
  42. ↑ Hassen, T. B., & Bilali, H. E. (2024). Conflict in Ukraine and the unsettling ripples: implications on food systems and development in North Africa. Agriculture & Food Security, 13(1)[۲۸]
  43. ↑ Ukraine population (2024) - Worldometer. (n.d.-b).[۲۹]
  44. ↑ War in Ukraine | Global Conflict Tracker. (n.d.). Global Conflict Tracker.[۳۰]
  45. ↑ Amid the war, Ukraine is facing a demographic crisis. (n.d.). UNFPA EECA. [۳۱]
  46. ↑ Kemp, S. (2024, February 23). Digital 2024: Ukraine — DataReportal – Global Digital Insights. DataReportal – Global Digital Insights.[۳۲]
  47. ↑ Urban, Social, Rural and Resilience Global Practice. (2014b). CITIES IN EUROPE AND CENTRAL ASIA [Report].
  48. ↑ [۳۳]. Population density in Ukraine. Figure 4. The population of. . . (n.d.). ResearchGate.
  49. ↑ The Economist. (2024, September 26). Ukraine is on the defensive, militarily, economically and diplomatically. The Economist
  50. ↑ Мезенцев, К., Олійник, Я., & Мезенцева, Н. (Eds.). (2023). Урбаністична Україна: в епіцентрі просторових змін (By Київський національний університет імені Тараса Шевченка; p. 438) [Monograph]. Видавництво «Фенікс»
  51. ↑ Stepanchuk, O., Bieliatynskyi, A., Pylypenko, O., & Stepanchuk, S. (2017b). Surveying of traffic congestions on arterial roads of Kyiv City. Procedia Engineering, 187, 14–21.[۳۴]
  52. ↑ Brienna Perelli-Harris, & Yuliya Hilevych. (2023). The triple burden of depopulation in Ukraine: examining perceptions of population decline. 21.[۳۵]
  53. ↑ UKRAINE Protection Analysis Update The Critical Need for Protection amongst Armed Conflict and Violence. (2024).[۳۶]
  54. ↑ Рябчин, О., Кулага, Д., Андрій Андрусевич, Світлана Андрущенко, & Дячук Олександр Анатолійович. (n.d.). ЗЕЛЕНЕ ВІДНОВЛЕННЯ УКРАЇНИ: 2023 КЕРІВНІ ПРИНЦИПИ ТА ІНСТРУМЕНТИ ДЛЯ ТИХ, ХТО УХВАЛЮЄ РІШЕННЯ
  55. ↑ Міністерство освіти і науки України Державний торговельно-економічний університет СОЦІОКУЛЬТУРНІ ТРАНСФОРМАЦІЇ ТА ГЕОПОЛІТИЧНІ ВИКЛИКИ В УМОВАХ БАГАТОПОЛЯРНОГО СВІТУ ТЕЗИ ДОПОВІДЕЙ Всеукраїнської науково-практичної конференції Київ 2022. (n.d.). Retrieved September 26, 2024, from
  56. ↑ Sych, O., Sytnyk, N., Stasyshin, A., & Kruhliakova, V. (2024). Ревіталізація міст. ResearchGate

نویسنده : نرگس شکوری

برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جغرافیای_انسانی_اوکراین&oldid=64139»