آموزش عالی اردن

تا سال 1951 ادامه تحصیل پس از مقطع دبیرستان در اردن امر شایعی نبود. دانش‌آموزان پس از اتمام تحصیلات دبیرستان برای ادامه تحصیل به خارج از اردن می‌رفتند. تعداد دانشجویان اردنی که در دانشگاه‌های خارج از اردن تحصیل می‌کردند در سال 1948 میلادی 233 دانشجو بودند که 34 نفر از آن‌ها در سوریه، 32 نفر در عراق، 48 نفر در لبنان، 119 نفر در مصر تحصیل می‌کردند. در سال 1961 تعداد دانشجویان اردنی در خارج از کشور حدود 6000 دانشجو بود.

گام‌های اولیه‌ ایجاد موسسات آموزش عالی در اردن پس از وحدت کرانه شرقی و غربی در سال 1951 با افتتاح تربیت معلم در دانشکده «الحسین» اتفاق افتاد. در دانشکده تربیت معلم پس از مرحله دبیرستان دانشجویان به مدت یک سال تحصیل می‌کردند و سپس آماده اشتغال در حرفه معلمی‌ می‌شدند. گروه اول دانشجویان آن در سال 1951 و گروه دوم در سال 1952 فارغ التحصیل شدند.

سپس وزارت آموزش و پرورش، دارالمعلمات (تربیت معلم زنان) را در رام الله در سال 1952-1953 تاسیس کرد. دارالمعلمات وظیفه داشت معلمانی را برای آموزش کودکان مراحل ابتدایی و راهنمایی آماده کند. تعداد دانشجویان کلیه دانشکده‌ها در سال 1952/1953 حدود 46 نفر بود که از این تعداد 17 نفر دختر بودند. این میزان در سال تحصیلی 1957/1958 افزایش یافت و به 297 دانشجو رسید که 102 نفر از آن‌ها دختر بودند. تعداد مراکز تربیت معلم و دارالمعلمات تا سال 1962 حدود 11 شامل که 3 مرکز ویژه بانوان و بقیه ویژه مردان بود. در این سال اولین دانشگاه اردن تاسیس شد.

در سال تحصیلی 1962/1963 تعداد دانشجویان همه دانشکده‌ها به 1011 نفر رسید که 141 نفر از آنان دختر بودند.این تعداد در سال 1968/1969 به 1037 دانشجو رسید که 252 نفر از آنان دختر بودند که به دلیل جنگ حزیران سال 1967 و اشغال بخش غربی اردن توسط اسراییل بود. در سال 1980 وزارت آموزش و پرورش تصمیم گرفت تا تربیت معلم‌ها را به دانشکده تبدیل کند، به‌این ترتیب مدت تحصیل در آن‌ها به دو سال افزایش یافت. تعداد دانشجویان در سال 1979/1980 افزایش قابل‌توجهی یافت که حدود 54/72 درصد از این تعداد مربوط به موسسات وزارت آموزش پرورش و وزارت خانه‌های دیگر است. از این تعداد 38/80 درصد مربوط به موسسات بخش خصوصی و حدود 6/47 درصد آنان مربوط به موسسات خبرگزاری UNRWA است.

در نیمه دوم دهه 80 تعداد دانشکده‌ها از نظر کمی‌ به سرعت افزایش یافت به طوری که به 52 دانشکده در بخش شرقی رسید. از این تعداد 12 دانشکده مربوط به وزارت آموزش عالی، 16 دانشکده مربوط به وزارت خانه‌ها و ادارات دولتی، 2 دانشکده برای خبرگزاری الغوث و 22 دانشکده مربوط به بخش خصوصی است. 31 دانشکده از مجموع 52 دانشکده در شهر عمان، 6 دانشکده در شهر زرقا و 11 دانشکده در شهر اربد تاسیس شده‌است. در هر یک از استان‌های بلقا، مفرق، الکرک، طفیله و معان نیز یک دانشکده وجود داشت. تعداد دانشجویان آن‌ها نیز بالغ بر 27.966 نفر گردید. تعداد دانشکده‌ها در بخش غربی به 14 دانشکده و تعداد دانشجویان بر طبق آمار سال 1985 به 5635 دانشجو رسید.

جدول شماره 1. مؤسسات تربیت معلم و دانشکده‌های اردن در بخش شرقی 1985

شماره	اسم دانشکده	سال تأسیس	استان
	دانشکده‌های وزارت آموزش عالی
1	کلیه عمان	1952	عمان
2	کلیه حواره	1956	اربد
3	کلیه عجلون	1964	اربد
4	کلیه الامیره عالیه	1972	عمان
5	کلیه عمان للمهن الهندسیة	1972	عمان
6	کلیه الشوبک	1974	معان
7	السلط	1975	بلقا
8	اربد	1978	اربد
9	الکرک	1979	الکرک
10	الزرقا	1980	زرقا
11	کلیة الفندقیة	1981	عمان
12	کلیة الحصن للمهن الهندسیة	1981	اربد
	دانشکده‌های سایر وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی
1	کلیة التمریض	1953	عمان
2	کلیة الامیره منی للتمریض	1961	عمان
3	المعهد التعاونی	1963	عمان
4	اکادیمیه الطیران الملکیه	1963	عمان
5	مرکز التدریب الاحصائی	1964	عمان
6	کلیه الخدمه الاجتماعیه	1965	عمان
7	معهد الدراسات المصرفیه	1970	عمان
8	کلیه العلوم الاسلامیه	1972	عمان
9	معهد الملکه نور للطیران	1972	عمان
10	معهد المهن الطیبه المساعده	1973	عمان
11	المرکز الجغرافی الاردنی	1975	عمان
12	معهد المهن الطیبه المساعده	1979	اربد
13	کلیه الاتصالات السلکیه واللاسلکیه	1982	عمان
14	کلیه التمریض	1984	اربد
15	کلیه التمریض	1984	زرقا
16	کلیه التکنولوجیا/ جامعه الیرموک	1984	اربد

جدول شماره 2. دانشکده های اردن

شماره	اسم دانشکده	سال تأسیس	استان
	دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی الغوث
1	کلیه وادی السیر	1960	عمان
2	کلیه تدریب عمان	1971	عمان
	دانشکده‌های خصوصی
1	کلیه القادسیه	1967	عمان
2	الکلیه العربیه	1975	عمان
3	کلیه الامیره سمیه	1977	عمان
4	کلیه الخوارزمی	1978	عمان
5	الکلیه الجامعیه المتوسطه	1979	عمان
6	کلیه الاندلس	1979	عمان
7	کلیه الامیره علیا	1979	عمان
8	کلیه حطین	1979	عمان
9	کلیه الزرقا الاهلیه	1979	عمان
10	کلیه المجتمع الاسلامی	1979	زرقا
11	کلیه ابن خلدون	1979	زرقا
12	کلیه الرازی	1979	اربد
13	کلیه الامیره ثروت	1980	عمان
14	کلیه المجتمع العربی	1980	عمان
15	الکلیه الوطنیه	1980	عمان
16	کلیه القدس	1980	عمان
17	کلیه البترا	1980	زرقا
18	کلیه جرش	1980	اربد
19	کلیه المجتمع الاردنی	1981	عمان
20	کلیه قرطبه	1981	زرقا
21	کلیه غرناطه	1981	اربد
22	کلیه المفرق	1985	مفرق

جدول شماره 3. موسسات تربیت معلم و دانشکده‌های اردن در بخش غربی 1985

شماره	اسم دانشکده	سال تأسیس	استان
	دانشکده‌های وزارت آموزش عالی
1	کلیه رام الله للبنات	1952	القدس
2	کلیه العروب/الخلیل	1958	الخلیل
3	کلیة طولکرم	1960	نابلس
4	کلیة الامة/رام الله	1983	القدس
	دانشکده‌های وزارت اوقاف اسلامی
1	کلیــة العلوم الاسلامیــة/القدس	1975	القدس
2	کلیــة العلوم الاسلامیــة/قلقیلیــة	1978	نابلس
	دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی الغوث
1	کلیــة التدریب المهنی/قلندیا	1953	القدس
2	کلیه رام الله للمعلمین	1960	القدس
3	کلیــة تدریب الفتیات	1962	القدس
	دانشکده‌های خصوصی
1	کلیــة النجاح الوطنیــة	1965	نابلس
2	کلیه الخلیل الهندسیه	1978	الخلیل
3	الکلیــة الابراهیمیــة/القدس	1983	القدس
4	کلیــة الروضــة للعلوم المهنیــة	1983	نابلس
5	کلیــة المجتمع العصریــة	1983	القدس

آموزش عالی اردن در خلال دهه‌های اخیر پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته است. این پیشرفت در زمینه‌های تعداد دانشجو، تعداد اعضای هیئت علمی، کارمندان دانشگاه‌ها و میزان بودجه بوده‌است. تعداد دانشجویان در دانشکده‌های بخش شرقی از 27966 نفر در سال تحصیلی 1984 تا 1985 به 37632 نفر در سال 1989 تا 1990 رسید. سپس رو به کاهش نهاد و در سال 1994 تا 1995 به 22471 نفر رسید. تعداد دانشجویان دانشگاه‌های رسمی‌ از 25929 نفر در سال 1984 تا 1985 به 70546نفر در سال 1994 تا 1995 افزایش پیداکرده است.

تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی در سال 1984 تا 1985، در گروه سنی 24-20 سال حدود 23 درصد بوده‌است که در سال 1990 تا 1991 به 27 درصد رسیده است. آخرین آمار به روایت کتاب سال 2013 بدین شرح است. کشور اردن با وجود مساحت و جمعیت کم به دلیل در اختیار داشتن نظام آموزشی عالی نوین در زمره کشورهای عربی پیشرفته از لحاظ علمی‌ قرار دارد.

جدول شماره 4. تعداد کادر دانشگاهی در دانشگاه‌های اردن براساس نام دانشگاه و سطح علمی‌2012/2013

دانشگاه	بکالوروپوس B.Sc.	دبلوم عالی H.Dip.	ماجستیر M.A.	دکتری Ph.D	مجموع	مونث
دانشگاه اردن	55	2	217	1181	1455	422
دانشگاه‌یرموک	9	1	228	695	933	196
دانشگاه موتاه	0	0	66	457	523	58
علوم و تکنولوژی	33	0	127	711	871	221
دانشگاه‌هاشمیه	0	0	130	444	574	159
دانشگاه آل البیت	0	0	50	265	315	52
دانشگاه کاربردی	38	2	142	335	517	118
دانشگاه حسین بن طلال	3	0	70	227	300	41
دانشگاه تکنیک تفیلا	13	0	58	136	207	28
دانشگاه اردنی - آلمانی	13	1	100	120	234	111
دانشگاه الاهلی عمان	0	0	47	193	240	73
دانشگاه علوم کاربردی (خصوصی)	0	0	79	201	280	90
دانشگاه خصوصی فیلادلفیا	0	0	60	191	251	76
دانشگاه اسراء	0	0	35	162	197	35
دانشگاه خصوصی پترا	0	0	56	199	255	98
دانشگاه خصوصی ال زیتون	0	0	74	251	325	100
دانشگاه زرقاء	0	0	47	206	253	56
دانشگاه ملی ایربید	0	0	8	76	84	14
دانشگاه جراش	0	0	24	105	129	21
دانشگاه تکنولوژی پرنسس سمیه	0	0	10	86	96	17
آکادمی‌موسیقی اردن	6	0	3	9	18	5
دانشکده علوم تربیتی	0	0	5	40	45	18
دانشگاه جدارا	0	0	26	109	135	27
کالج جهانگردی	4	0	9	5	18	10
دانشگاه خاورمیانه	0	0	14	131	145	31
دانشگاه عربی عمان	0	0	0	89	89	13
دانشگاه عربی آزاد	0	0	5	37	42	15
دانشگاه ملی عجلون	0	0	24	57	81	10
جمع کل	174	6	1714	6718	8612	2115

جدول شماره 5. تعداد دانشجویان دانشگاه‌ها براساس سیستم نظارتی و برنامه تحصیلی و جنسیت

برنامه	دانشگاه کاربردی بلقا		دانشگاه‌های دولتی دیگر		وکاله الغوث		بخش پیش فروش		دانشگاه‌های نظامی		جمع کل
	جمع	مونث	جمع	مونث	جمع	مونث	جمع	مونث	جمع	مونث	جمع	مونث
زبان‌ها	0	0	0	0	36	32	836	726	0	0	872	758
تربیتی	1999	1858	0	0	12	12	1811	1730	0	0	3822	3590
مهندسی	2326	280	251	18	668	136	3627	244	444	0	7316	3590
کشاورزی	264	75	0	0	0	0	30	4	0	0	294	79
پیراپزشکی	949	782	1360	1188	376	334	1583	978	637	193	4905	3475
مدیریت مالی	3182	2347	0	0	423	357	4072	2095	312	0	7989	4799
مدیریت اطلاعات	373	274	0	0	54	49	264	98	20	0	711	421
مدیریت هتل	212	67	0	0	0	0	507	98	0	0	719	165
هنرهای کاربردی	204	155	0	0	0	0	1322	755	0	0	1526	910
علوم کاربردی	481	481	0	0	0	0	0	0	0	0	481	481
شریعت و تمدن اسلامی	91	68	0	0	0	0	139	85	0	0	230	153
جمع کل	10081	6387	1611	1206	1569	920	14191	6803	1413	193	28865	15509

جدول شماره 6. تعداد مدرسان در دانشگاه‌های اردن براساس درجه علمی‌ و جنس

درجه علمی‌و جنسیت	دانشکده‌های دانشگاه کاربردی بلقا	دیگر دانشکده‌های دولتی	دانشکده‌های UNRWA	دانشکده‌های خصوصی	دانشکده‌های نظامی	مجموع
دکتری
جمع	350	35	6	94	10	495
مونث	76	0	1	21	0	98
کارشناسی ارشد
جمع	340	30	32	224	38	664
مونث	144	16	20	130	4	314
فوق دیپلم
جمع	7	5	1	13	2	28
مونث	4	2	0	6	2	14
کارشناسی
جمع	121	66	39	222	194	642
مونث	61	40	18	143	52	314
دیپلم متوسطه
جمع	0	23	2	36	62	123
مونث	0	6	0	15	3	24
دوره دوم
جمع	0	0	0	6	0	6
مونث	0	0	0	1	0	1
جمع کل	818	159	80	595	306	1958
جمع مونث	285	64	39	316	61	765

در حال حاضر 10 دانشگاه دولتی و 17 دانشگاه خصوصی در مقاطع و تخصص‌های مختلف مشغول فعالیت هستند و تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های اردن بالغ بر 236 هزار دانشجوست که 28 هزار نفر از آنان دانشجویان خارجی هستند. بیشتر اساتید دانشگاه‌های اردن حتی در رشته زبان و ادبیات عربی تحصیل کردگان آمریکا و اروپا هستند و به همین دلیل کشور اردن از لحاظ پذیرش دانشجویان عرب رتبه نخست را در میان کشورهای عربی داراست.

هم اکنون تعدادی دانشگاه خارجی از جمله آمریکایی و اروپایی در این کشور شعبه دارند و سایر دانشگاه‌های اردن نیز توافقنامه‌های همکاری در زمینه‌های علمی‌ با دانشگاه‌های معتبر جهان امضا کرده‌اند. زبان تدریس در دانشگاه‌های اردن در رشته‌های علوم انسانی، عربی و در رشته‌های علوم پایه، مهندسی و پزشکی، انگلیسی می‌باشد ولی در اختیار داشتن مدرک "تافل" انگلیسی شرط اصلی ثبت نام در مقطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکترا) در تمامی‌ رشته‌های تحصیلی می‌باشد. نظام آموزشی در اردن براساس الگوی آمریکایی و انگلیسی طراحی شده و به عنوان مثال در برخی دانشگاه‌های این کشور سقف نمره و معدل 100 و در برخی دانشگاه‌های دیگر 4 می‌باشد.

به دلیل وجود توافقنامه‌های مختلف میان دانشگاه‌های اردن و دانشگاه‌های آمریکایی و اروپایی، کشورهای غربی از نظام آموزشی در این کشور حمایت می‌کنند، از این رو امکانات دانشگاه‌های اردن در سطح امکانات دانشگاه‌های معتبر دنیاست. وجود کتابخانه‌های غنی، دفاتر پستی، بانک، دافتر مسافرتی، زمین‌های ورزشی، نظام یارانه‌ای پیشرفته، سالن‌های مختلف غذاخوری، آزمایشگاه‌های نوین و سرویس رفت و آمد از جمله نقاط قوت دانشگاه‌های اردن محسوب می‌شود. کشور اردن از جمله کشورهای گران دنیاست و تحصیل دانشجویان خارجی در این کشور کوچک بسیار هزینه‌بردار است؛ زیرا علاوه بر هزینه‌های جاری زندگی، دانشجویان خارجی به‌دلیل تحصیل در برنامه بین‌الملل باید چند برابر دانشجویان اردنی شهریه پرداخت نمایند. به عنوان مثال در مقطع تحصیلات تکمیلی هر دانشجوی اردنی به ازای یک واحد درسی مبلغ 125 دلار پرداخت می‌کند ولی این رقم برای دانشجویان خارجی مبلغ 450 دلار می‌باشد.

یکی از بزرگترین مشکلات تحصیل در دانشگاه‌های اردن عدم وجود خوابگاه‌های دانشجویی است و فقط برخی دانشگاه‌های این کشور تعداد محدودی خوابگاه به دانشجویان دختر واگذار می‌کنند و سایر دانشجویان مجبور به اجاره سوئیت و یا آپارتمان در این کشور می‌باشند.

همچنین هیچ یک از دانشگاه‌های اردن رایگان نمی‌باشد و حتی دانشجویان اردنی که در دانشگاه‌های دولتی تحصیل می‌کنند مجبور به پرداخت شهریه هستند .

جدول شماره 7. تعداد دانشکده‌های اردن در بخش شرقی در سال 1988

دانشکده‌ها	استان
	عمان	زرقا	بلقا	اربد	مفرق	کرک	معان	مجموع
دانشکده‌های وزارت آموزش عالی	4	1	1	4	-	1	1	12
دانشکده‌های وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی	12	1	-	3	-	-	-	16
دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی UNRWA	2	-	-	-	-	-	-	2
دانشکده‌های خصوصی	13	4	-	4	1	-	-	22
مجموع	31	6	1	11	1	1	1	52

جدول شماره 8. تعداد دانشکده‌های اردن در بخش غربی در سال 1988

دانشکده‌ها	استان
	قدس	نابلس	الخلیل	مجموع
دانشکده‌های وزارت آموزش عالی	2	1	1	4
دانشکده‌های وزارت اوقاف اسلامی	1	1	-	2
دانشکده‌های خبرگزاری بین‌المللی الغوث	3	-	-	3
دانشکده‌های خصوصی	2	2	1	5
مجموع	8	4	2	14

موسسات تربیت معلم در اردن کار خود را از سال 1952 آغاز کردند. سپس براساس نیازهای جامعه تعداد آن‌ها رو به افزایش نهاد، به گونه‌ای تعداد آن‌ها به 66 موسسه در بخش شرقی و 14 موسسه در بخش غربی رسید. هم چنین 16موسسه برای وزارت آموزش عالی، 18 موسسه برای وزارت خانه‌ها و ادارات دولتی ، 5 موسسه برای خبرگزار UNRWA و 28 موسسه برای بخش خصوصی می‌باشد. فهرست اهم دانشگاه‌های اردن به شرح زیر است:

• دانشگاه اردن که در سال 1962 تاسیس شد؛
• دانشگاه‌ یرموک در استان اربد که در سال 1976 تاسیس شد؛
• دانشگاه موته در استان الکرک که در سال 1981 تاسیس شد؛
• دانشگاه علوم و فناوری در سال 1986 تاسیس شد؛
• دانشکده مهندسی امان که در سال 1989 تاسیس شد؛
• دانشکده دعوت و اصول دین که در سال 1991 - 1990 تاسیس شد و تحت نظارت وزارت اوقاف و مقدسات اسلامی‌می‌باشد؛
• دانشگاه‌ هاشمیه که در سال 1992 تاسیس شد؛
• دانشگاه آل البیت در استان مفرق تاسیس شد. اولین گروه دانشجویان آن در سال 199۵ - 199۴ فارغ التحصیل شدند؛
• دانشگاه بلقا که در سال 1997 تاسیس شد.

تعداد دانشگاه‌های رسمی(الجامعات الرسمیــة) تا سال 1997 حدود 7 دانشگاه بوده‌است. به اضافه دانشکده مهندسی عمان و دانشکده دعوت و اصول دین . حدود 52 دانشکده دولتی و خصوصی نیز دارد. تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه‌های اردن بر حسب برنامه تحصیلی سال 2012/2013 و تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های اردن بر حسب رشته و دانشگاه در جدول زیر نشان داده شده است:

جدول شماره 9. تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های اردن بر حسب رشته و دانشگاه

برنامه	اردن	یرموک	موته	علوم و تکنولوژی	آل البیت	الهاشمیه	البلقا التطبیقیه	آلمانی	جامعه الحسین
ریاضیات و علوم کامپیوتر
مجموع	75	67	0	19	12	0	17	0	0
مونث	38	41	0	7	6	0	6	0	0
پزشکی
مجموع	132	0	0	85	0	31	0	0	0
مونث	68	0	0	42	0	21	0	0	0
داروخانه
مجموع	51	0	0	23	0	0	0	0	0
مونث	38	0	0	15	0	0	0	0	0
مهندسی
مجموع	100	48	7	52	0	0	6	0	0
مونث	52	12	0	19	0	0	0	8	0
معماری و برنامه ریزی شهری
مجموع	13	0	0	8	0	0	0	0	0
مونث	9	0	0	4	0	0	0	0	0
کشاورزی
مجموع	26	0	0	8	4	0	9	0	0
مونث	11	0	0	4	1	0	3	0	0
معاملات خدماتی
مجموع	0	41	0	0	0	0	0	0	0
مونث	0	17	0	0	0	0	0	0	0
جمع کل	1300	806	312	272	262	338	279	92	37
مونث	755	396	111	139	107	165	87	52	18

جدول شماره 10. تعداد دانشجویان دکتری دانشگاه‌های دولتی اردن بر حسب تخصص و دانشگاه

تخصص	اردن		یرموک		موته		مجموع
	جمع	مونث	جمع	مونث	جمع	مونث	جمع	مونث
علوم انسانی و دین	332	122	378	112	88	15	798	249
علوم طبیعی	127	68	0	0	0	0	127	68
کشاورزی	46	23	0	0	0	0	46	23
مهندسی	5	1	0	0	0	0	5	1
ریاضیات و علوم کامپیوتر	28	14	0	0	0	0	28	14
داروخانه	18	16	0	0	0	0	18	16
علوم اجتماعی و رفتاری	80	36	0	0	86	13	166	49
علوم تربیتی و آموزش معلمان	376	203	456	231	0	0	832	434
علوم طبیعی	49	15	0	0	0	0	49	15
تجارت و مدیریت شغلی	48	11	0	0	0	0	48	11
حقوق	56	17	0	0	0	0	56	17
پرستاری و علوم پیراپزشکی	47	29	0	0	0	0	47	29
پزشکی	0	0	0	0	0	0	0	0
جمع کل	1212	555	834	343	174	28	2220	926

دولت اردن به بخش خصوصی برای تاسیس دانشگاه با هدف سودآوری اجازه داده است؛ این دانشگاه‌های خصوصی را شرکت‌هایی اداره می‌کنند که مالکیت‌شان را دارا می‌باشند. اولین دانشگاه خصوصی اردن در سال تحصیلی 1990 تا 1991 تاسیس شد. تعداد دانشگاه‌های خصوصی تا سال 1996 تا 1997 به 13 دانشگاه می‌رسد که در آن‌ها حدود 32 هزار دانشجو تحصیل می‌کنند.

مشکلات آموزش عالی در اردن

• افزایش سریع تعداد دانشجویان؛
• دشواری و یکنواختی در دروس و برنامه‌های دانشگاهی؛
• فزایش هزینه‌های آموزش عالی؛
• عدم توازن و هماهنگی بین تحصیلات دانشگاهی و نیازهای بازار کار؛
• استفاده زیاد از فناوری جدید و تکیه بر آن (این امر نیاز به تغییر در روش و اسلوب موسسات مختلف دارد تا توازنی ایجاد گردد) .

فلسفه آموزش عالی در اردن

• همه اردنیان در حقوق سیاسی و اقتصادی و اجتماعی با هم برابرند؛
• التزام به روش علمی؛
• التزام به استقلال دانشگاه‌ها و آزادی‌های آن‌ها؛
• التزام به آزادی و دموکراسی و عدالت اجتماعی؛
• التزام به‌ اینکه همه افراد در بهره‌گیری از تحصیلات دانشگاهی برابرند و همه حق استفاده از آن را دارند؛
• مشارکت سیاسی و اجتماعی در چارچوب نظام دموکراسی حق همه افراد است؛
• التزام به آزادی افراد و کرامت آنان .

اهداف آموزش عالی در اردن

در ماده 3 از قانون آموزش عالی شماره 28 در سال 1985 آمده است که آموزش عالی در اردن اهداف زیر را دنبال می‌کند:

• ساختن هموطنان با ایمان، مفتخر به وطن ، دارای روح مسئولیت‌پذیری ، آگاه از میراث اردن و تمدن آن و افتخار به آن و آگاهی از مسائل انسانی و پیشرفت‌های آن؛
• توجه به‌یادگیری حداقل یک زبان خارجی برای آگاهی از دستاوردهای سایر کشورها؛
• عمومی‌سازی استعمال زبان عربی به عنوان زبان علمی‌و آموزشی در مراحل آموزش عالی و تشویق تالیف به‌این زبان و ترجمه از آن و به آن؛
• حمایت از پایان نامه‌ها، بالا بردن سطح آن، پیشرفت و توسعه چارچوب‌های آن و پیوند آن با نیازهای جامعه و استفاده از آن در جهت توسعه و پیشرفت؛

• تامین نیازهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی از طریق نیروی انسانی و ایجاد مشارکت و همکاری بین موسسات آموزش عالی و سایر موسسات جامعه.

دسترسی به آموزش عالی برای دارندگان گواهی پایان دوره آموزش متوسطه سراسری میسر است. این افراد می‌توانند از میان کالج‌های محلی خصوصی، کالج‌های دولتی یا دانشگاه‌ها (چه دولتی و چه خصوصی) یکی را انتخاب کنند. سیستم واحدی در دانشگاه‌های اردن اعمال می‌شود که‌این امکان را برای دانشجویان فراهم می‌آورد تا درس‌های خود را بر اساس برنامه تحصیلی انتخاب کنند. آموزش پس از دوره متوسطه به طور کامل در حیطه وظایف وزارت آموزش عالی و تحقیقات علمی‌قرار می‌گیرد. این وزارت متشکل از شورای آموزش عالی و شورای تایید می‌باشد. آموزش عالی در اردن در سه مقطع لیسانس فوق لیسانس و دکتری انجام میگیرد.

مدت تحصیل در مقطع کارشناسی 4 سال یا 8 ترم تحصیلی است که کمتر از 7 ترم امکان‌پذیر نیست. تحصیل مدرک کارشناسی حدود 122 ساعت در دانشکده علوم و ادبیات و اقتصاد و علوم اداری، حدود 151 ساعت در دانشکده مهندسی، حدود 172 ساعت در مهندسی معماری و حدود 166ساعت در رشته‌های پزشکی و داروسازی است. مدت تحصیل در دانشکده‌ها ی ادبیات و اقتصاد و علوم و بهداشت عمومی‌ نباید بیشتر از 6 سال و در رشته‌های مهندسی و داروسازی نیز نباید بیش از 7 سال طول بکشد.

• هر ترم تحصیلی حدود 16 هفته است. مدت ترم تابستانی نیز 8هفته است.
• هرترم حدود 18 واحد دروس اختصاصی و 6 واحد دروس عمومی‌ است.
• مدت تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد دو سال یا 4 ترم تحصیلی است. حدود 24 واحد درس و 6 واحد پایان نامه است.
• متقاضیان شرکت در مقطع کارشناسی ارشد باید کارشناسی را با میانگین خوب گذرانده باشند.
• هرترم تحصیلی نباید بیشتر از 12 واحد و کمتر از 6 واحد باشد. ترم تابستانی نیز نباید بیشتر از 9 واحد و کمتر از 3 واحد باشد. دانشجو باید در تمامی‌کنفرانس‌ها و همایش‌ها شرکت کند. نمره قبولی در کارشناسی ارشد (70 درصد) است. دانشجو نباید بیش از 20 درصد از ساعت‌های مقرر را غیبت کند.
• دانشجوی دکتری باید 27 واحد از مواد درسی خود را با موفقیت بگذراند.
• امتحانی به زبان انگلیسی هم برگزار می‌شود که سطح آن آیلتس یا تافل است.
• مدت تحصیل در مقطع دکتری 36 ماه (3 سال) است که می‌تواند حداکثر تا 60 ماه طول بکشد.
• متقاضیان شرکت در مقطع دکتری حتما باید مدرک کارشناسی ارشد را با امتیاز خیلی خوب دریافت کرده باشند.

تحصیلات غیر دانشگاهی پس از دوره متوسطه (بخش فنی - حرفه‌ای)

تحصیلات غیر دانشگاهی و حرفه‌ای در کالج‌های محلی ارائه می‌شود و تمامی‌کسانی که دارای هر نوع گواهی اتمام آموزش متوسطه سراسری هستند می‌توانند در آن شرکت نمایند. برنامه درسی دو یا سه ساله شامل حوزه‌های متنوعی از قبیل هنر، علوم، مدیریت، اداره اقتصادی و مهندسی است. از سال 1997، تمامی‌کالج‌های محلی تحت نظارت دانشگاه کاربردی البلقاء می‌باشند. دانشجویان در پایان دوره دو یا سه ساله موظف به گذراندن آزمون جامع هستند به دانشجویانی که‌این امتحان را با موفقیت پشت سر می‌گذارند مدرک دیپلم / فوق دیپلم اعطا می‌شود.

تربیت معلم تربیت معلم‌های مدارس پیش دبستانی و دبستانی

مدرسان مقاطع ابتدایی باید دارای مدرک کارشناسی باشند. مدرسان مقطع متوسطه باید دارای مدرک کارشناسی و مدرک آموزش عالی یک ساله باشند. اساتید مقطع آموزش عالی باید دارای مدرک دکتری (PhD) باشند، اما در برخی موارد داشتن مدرک فوق لیسانس نیز کفایت می‌کند.

آموزش عالی از راه دور

این نوع آموزش در واحد تازه تاسیس دانشگاه آزاد عرب ارائه می‌شود.

آموزش عالی مادام العمر

آموزش مادام العمر در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی، کالج‌های محلی دولتی و خصوصی، موسسه اداره دولتی اردن، مرکز جغرافیای اردن و انجمن علوم پادشاهی و دیگر موسسات ارائه می‌شود. رشته‌هایی که تدریس می‌شود شامل مهندسی، صنایع، کشاورزی، زبان‌های خارجی، علوم کامپیوتر، مطالعات منشی گری، تربیت بدنی و دیگر رشته‌هایی است که برای نیازهای داخلی اردن مفید است. این دوره‌ها معمولا از یک هفته تا شش ماه طول می‌کشد و به دانشجویان در پایان دوره گواهی قبولی اعطا می‌شود. شرایط لازم با توجه به رشته ارائه شده و سطح آن متغیر است. برخی از این رشته‌ها برای حرفه‌هایی خاص طراحی شده که در آن صورت کسب تجارب حرفه‌ای در رشته مربوطه برای گذراندن دوره‌ها الزامی‌است.

نیز نگاه کنید به

آموزش عالی کانادا؛ آموزش عالی روسیه؛ آموزش عالی افغانستان؛ آموزش عالی تونس؛ آموزش عالی ژاپن؛ آموزش عالی کوبا؛ آموزش عالی لبنان؛ آموزش عالی مصر؛ آموزش عالی در چین؛ آموزش عالی سنگال؛ آموزش عالی فرانسه؛ آموزش عالی مالی؛ آموزش عالی سودان؛ آموزش عالی ساحل عاج؛ آموزش عالی زیمبابوه؛ آموزش عالی اوکراین؛ آموزش عالی اسپانیا؛ آموزش عالی اتیوپی؛ آموزش عالی سیرالئون؛ آموزش عالی قطر؛ آموزش عالی قزاقستان؛ آموزش عالی بنگلادش؛ آموزش عالی تاجیکستان؛ آموزش عالی سریلانکا؛ آموزش عالی در آرژانتین؛ آموزش عالی تایلند