جامعه و نظام اجتماعی اتیوپی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (The LinkTitles extension automatically added links to existing pages (https://github.com/bovender/LinkTitles).) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
=== [[نظام اجتماعی اتیوپی|نظام اجتماعی]] === | |||
جامعه [[اتیوپی]] در مجموع به دو بخش شهرنشین و روستایی تقسیم می شود.بر اساس اطلاعات موجود در حال حاضر در حدود 17 درصد از مردم این کشور شهرنشین بوده و بخش اعظم [[جمعیت اتیوپی]] ( در حدود 83 درصد ) را روستائیان و اقوام بیابان گرد تشکیل می دهند. | جامعه [[اتیوپی]] در مجموع به دو بخش شهرنشین و روستایی تقسیم می شود.بر اساس اطلاعات موجود در حال حاضر در حدود 17 درصد از مردم این کشور شهرنشین بوده و بخش اعظم [[جمعیت اتیوپی]] ( در حدود 83 درصد ) را روستائیان و اقوام بیابان گرد تشکیل می دهند. | ||
| خط ۱۱: | خط ۸: | ||
زیر خط صحرای بزرگ بر ارتباطات قومی استوار گردیده و اقوام و قبایل مختلف بخش اعظم نظام اجتماعی این کشور را بخود اختصاص داده اند. | زیر خط صحرای بزرگ بر ارتباطات قومی استوار گردیده و اقوام و قبایل مختلف بخش اعظم نظام اجتماعی این کشور را بخود اختصاص داده اند. | ||
=== [[گروه های قومی اتیوپی|گروه های قومی (قبایل)]] === | |||
=== [[ساختار قومیتی در اتیوپی|ساختار قومیتی]] === | |||
قبایل کوچک و بزرگ اتیوپی بر اساس محل استقرار خود در زیر مجموعه این گروه های نژادی قرار می گیرند. سامی ها 3 در منطقه ش[[مالی]] کشور | قبایل کوچک و بزرگ اتیوپی بر اساس محل استقرار خود در زیر مجموعه این گروه های نژادی قرار می گیرند. سامی ها 3 در منطقه ش[[مالی]] کشور | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۲: | ||
==== [[قبیله ارومو]] ==== | |||
ارومو بزرگترین قبیله کشور اتیوپی است و جدای از این کشور دستجاتی از قبیله ارومو در شمال کنیا و بخش هایی از سومالی نیز استقرار دارند. جمعیت اروموها در اتیوپی براساس جدیدترین آمار (سال 2012) در حدود 25 میلیون نفر است. پیشینه اروموها به هزاران سال قبل باز می گردد و براساس شواهد موجود آنان از چندهزار سال قبل در منطقه شاخ آفریقا و از جمله کشور اتیوپی استقرار یافته اند. | |||
در حدود 95 درصد از اروموهای اتیوپی به کشاورزی و گله داری (به شیوه ای سنتی و قدیمی) اشتغال دارند و عدد بسیار کمی از آنها در مناطق شهری زندگی می کنند. اکثر اروموهای اتیوپی در حال حاضر در منطقه موسوم به ارومیا 35 در مرکز اتیوپی که به لحاظ وسعت و جمعیت بزرگ ترین منطقه اتیوپی محسوب می شود زندگی می کنند. | در حدود 95 درصد از اروموهای اتیوپی به کشاورزی و گله داری (به شیوه ای سنتی و قدیمی) اشتغال دارند و عدد بسیار کمی از آنها در مناطق شهری زندگی می کنند. اکثر اروموهای اتیوپی در حال حاضر در منطقه موسوم به ارومیا 35 در مرکز اتیوپی که به لحاظ وسعت و جمعیت بزرگ ترین منطقه اتیوپی محسوب می شود زندگی می کنند. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۴: | ||
(Etefa , 2012:55-7 ) | (Etefa , 2012:55-7 ) | ||
==== [[قبیله امهارا]] ==== | |||
قبیله امهارا دومین گروه قومی کشور اتیوپی به شمار می رود. جمعیت اعضاء این قبیله براساس جدیدترین آمار (2012) در حدود 20 میلیون نفر است که بر این اساس 22 درصد از جمعیت کشور را دربرمی گیرند. | قبیله امهارا دومین گروه قومی کشور اتیوپی به شمار می رود. جمعیت اعضاء این قبیله براساس جدیدترین آمار (2012) در حدود 20 میلیون نفر است که بر این اساس 22 درصد از جمعیت کشور را دربرمی گیرند. | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۴۳: | ||
(www.everyculture.com/Amhara/2011) | (www.everyculture.com/Amhara/2011) | ||
==== [[قبیله تیگرای|تیگرینیا (تیگرای)]] ==== | |||
[[قبیله تیگرای]] از قبایل مهم کشور اتیوپی محسوب می شود و بیشتر مردمان تیگرای اتیوپی در ایالات تیگرای و مناطق مرتفع شمال کشور زندگی می کنند. بخشی از مردمان تیگرینیا نیز در ایالات پیشین بگمدرا (گوندا) و «وولوو» که در حال حاضر عمدتا بخش هایی از منطقه امهارا را در بر می گیرند، استقرار دارند. زبان بومی مردمان تیگرای «تیگرینیا» نامیده می شود. جمعیت کنونی مردمان تیگرای در حدود 5/7 میلیون است و آنان تقریبا 6 درصد از جمعیت کشور اتیوپی را به خود اختصاص داده اند. قبیله تیگرای (تیگرینیا) از قبایل قدیمی و تاریخی کشور اتیوپی به شمار می رود و آنان از حدود دوهزار سال قبل از میلاد مسیح در سرزمین کنونی اتیوپی حضور داشته اند. براساس برخی افسانه ها تیگرای ها پیشینه خود را به امپراطور منلیك فرزند حضرت سلیمان و ملکه سبا نسبت می دهند. | [[قبیله تیگرای]] از قبایل مهم کشور اتیوپی محسوب می شود و بیشتر مردمان تیگرای اتیوپی در ایالات تیگرای و مناطق مرتفع شمال کشور زندگی می کنند. بخشی از مردمان تیگرینیا نیز در ایالات پیشین بگمدرا (گوندا) و «وولوو» که در حال حاضر عمدتا بخش هایی از منطقه امهارا را در بر می گیرند، استقرار دارند. زبان بومی مردمان تیگرای «تیگرینیا» نامیده می شود. جمعیت کنونی مردمان تیگرای در حدود 5/7 میلیون است و آنان تقریبا 6 درصد از جمعیت کشور اتیوپی را به خود اختصاص داده اند. قبیله تیگرای (تیگرینیا) از قبایل قدیمی و تاریخی کشور اتیوپی به شمار می رود و آنان از حدود دوهزار سال قبل از میلاد مسیح در سرزمین کنونی اتیوپی حضور داشته اند. براساس برخی افسانه ها تیگرای ها پیشینه خود را به امپراطور منلیك فرزند حضرت سلیمان و ملکه سبا نسبت می دهند. | ||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۲: | ||
لازم به ذکر است بخش قابل توجهی از مردمان تیگرای (تیگرینیا) در کشور اریتره زندگی می کنند و علیرغم مناسبات تیره سیاسی دو کشور ؛ ارتباطات دیرینه قومی تمدنی و فرهنگی بین تیگرای های اتیوپی و اریتره وجود دارد. | لازم به ذکر است بخش قابل توجهی از مردمان تیگرای (تیگرینیا) در کشور اریتره زندگی می کنند و علیرغم مناسبات تیره سیاسی دو کشور ؛ ارتباطات دیرینه قومی تمدنی و فرهنگی بین تیگرای های اتیوپی و اریتره وجود دارد. | ||
==== [[قبیله گوراگه|قبیله گوراگه (گوراژه)]] ==== | |||
(www.everyculture.com/Tigrinya/2011) | (www.everyculture.com/Tigrinya/2011) | ||
| خط ۱۷۵: | خط ۱۷۱: | ||
قبیله گوراگه نیز همچون دیگر قبایل اتیوپی دارای سابقه تاریخی قابل توجهی است و پیشینه آن به دوره پادشاهی منلیك باز می گردد. تقریبا نیمی از گوراگه ها مسلمان و نیمی دیگر نیز پیرو دین مسیحیت می باشند. مردمان گوراگه دارای سنت ها و آداب و رسوم خاصی می باشند و از این نظر در کشور اتیوپی شهرت دارند. | قبیله گوراگه نیز همچون دیگر قبایل اتیوپی دارای سابقه تاریخی قابل توجهی است و پیشینه آن به دوره پادشاهی منلیك باز می گردد. تقریبا نیمی از گوراگه ها مسلمان و نیمی دیگر نیز پیرو دین مسیحیت می باشند. مردمان گوراگه دارای سنت ها و آداب و رسوم خاصی می باشند و از این نظر در کشور اتیوپی شهرت دارند. | ||
==== [[قبیله سیداما]] ==== | |||
قبیله سیداما از گروه های قومی کوچک این کشور به شمار می رود که اکثر آنها در حومه سیداما در منطقه مردمی اتیوپی زندگی می کنند. جمعیت سیداما در حدود 3 میلیون نفر است و آنها تقریبا 4 درصد از مردمان کشور اتیوپی را تشکیل می دهند . سیداماها بیشتر در مناطق روستایی زندگی کرده و عمدتا به کشاورزی و گله داری اشتغال دارند. در حدود 150 هزار نفر از سیداما نیز در شهرهای مختلف اتیوپی از جمله آدیس آبابا مستقر می باشند. دین مردمان | قبیله سیداما از گروه های قومی کوچک این کشور به شمار می رود که اکثر آنها در حومه سیداما در منطقه مردمی اتیوپی زندگی می کنند. جمعیت سیداما در حدود 3 میلیون نفر است و آنها تقریبا 4 درصد از مردمان کشور اتیوپی را تشکیل می دهند . سیداماها بیشتر در مناطق روستایی زندگی کرده و عمدتا به کشاورزی و گله داری اشتغال دارند. در حدود 150 هزار نفر از سیداما نیز در شهرهای مختلف اتیوپی از جمله آدیس آبابا مستقر می باشند. دین مردمان | ||
| خط ۱۸۳: | خط ۱۸۰: | ||
سیداماها دارای آداب و رسوم جالبی بوده و برخی از سنت های آنان همچون روح گیری در سرتاسر اتیوپی شهرت دارد. | سیداماها دارای آداب و رسوم جالبی بوده و برخی از سنت های آنان همچون روح گیری در سرتاسر اتیوپی شهرت دارد. | ||
==== [[قبیله مورسی]] ==== | |||
قبیله مورسی از قبایل بسیار کوچک این کشور است که افراد آن در دره اومو در جنوب غربی اتیوپی سکوت دارند. محدوده استقرار مورسی ها توسط سه رودخانه و یک رشته کوه محاصره شده است از این روی مردمان مورسی در زمره دورافتاده ترین و منزوی ترین مردم اتیوپی بشمار می روند. منطقه سکونت قبیله مورسی در بیشتر مواقع سال خشک و خاک آلود است با این حال در فصل بارندگی دچار باران های سیل آسایی می شود. | |||
ساختار زندگی ساده و محقرانه مورسی ها بر کشاورزی و گله داری استوار است و آنان از طریق فروش محصولات کشاورزی و دام و طیور به دیگر قبایل زندگی خود را سپری می نمایند. در مجموع می توان گفت مردمان مورسی، بازماندگانی هستند که مکان دورافتاده زندگی شان، همراه با بحران هایی همچون خشکسالی، قحطی، جنگ، کوچ نشینی و بیماری های فراگیر ؛ زندگی آنها را شکل داده است. جنگ بر سر احشام و بی ثباتی روابط داخلی بین آنها و قبایل همجوار همچنان در بین مورسی ها رواج دارد. 43 | ساختار زندگی ساده و محقرانه مورسی ها بر کشاورزی و گله داری استوار است و آنان از طریق فروش محصولات کشاورزی و دام و طیور به دیگر قبایل زندگی خود را سپری می نمایند. در مجموع می توان گفت مردمان مورسی، بازماندگانی هستند که مکان دورافتاده زندگی شان، همراه با بحران هایی همچون خشکسالی، قحطی، جنگ، کوچ نشینی و بیماری های فراگیر ؛ زندگی آنها را شکل داده است. جنگ بر سر احشام و بی ثباتی روابط داخلی بین آنها و قبایل همجوار همچنان در بین مورسی ها رواج دارد. 43 | ||
| خط ۳۸۸: | خط ۳۸۲: | ||
دست یابی به علفزارها و مراتع مورد نیاز دام های این قبایل پدید می آید در برخی مواد باعث کشته و زخمی شدن برخی از مردمان این کشور شده است با این حال این درگیری های قبیلگی درسطحی نبوده است که امنیت ملی کشور را دچار مخاطره سازد. | دست یابی به علفزارها و مراتع مورد نیاز دام های این قبایل پدید می آید در برخی مواد باعث کشته و زخمی شدن برخی از مردمان این کشور شده است با این حال این درگیری های قبیلگی درسطحی نبوده است که امنیت ملی کشور را دچار مخاطره سازد. | ||
=== | === [[جامعه مدنی در اتیوپی|جامعه مدنی]] === | ||
(<nowiki>http://histclo.com/ethiopia</nowiki>) | (<nowiki>http://histclo.com/ethiopia</nowiki>) | ||
| خط ۴۰۳: | خط ۳۹۷: | ||
از این روی می توان گفت کشور اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی کماکان به شیوه رئیس قبیلگی اداره می شود و تحقق جامعه ای مبتنی بر اصول دمکراسی حداقل در آینده ای نزدیك تحقق پذیر نخواهد بود. | از این روی می توان گفت کشور اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی کماکان به شیوه رئیس قبیلگی اداره می شود و تحقق جامعه ای مبتنی بر اصول دمکراسی حداقل در آینده ای نزدیك تحقق پذیر نخواهد بود. | ||
=== [[گروه‌ها و روابط اجتماعی اتیوپی|گروه‌ها و روابط اجتماعی]] === | |||
همان طور که در بخش قبایل اتیوپی اشاره شد این کشور دربرگیرنده اقوام و قبایل مختلفی است که هریك دارای آداب 46 | همان طور که در بخش قبایل اتیوپی اشاره شد این کشور دربرگیرنده اقوام و قبایل مختلفی است که هریك دارای آداب 46 | ||
| خط ۴۲۱: | خط ۴۱۴: | ||
پیوندها با مردمان قبیله خود و اعطای پست‌های بالای دولتی به آنان جایگاه خود را مستحکم سازند. | پیوندها با مردمان قبیله خود و اعطای پست‌های بالای دولتی به آنان جایگاه خود را مستحکم سازند. | ||
=== [[آداب و رسوم در اتیوپی|آداب و رسوم]] === | |||
همانطور که اشاره شد کشور اتیوپی یکی از قدیمی ترین کشورهای آفریقا - با دارا بودن فرهنگ و آداب و رسوم غنی برجای مانده از پیشینیان خود- محسوب می شود. بر این اساس می توان گفت آداب و رسوم این کشور مجموعه ای از ارزش ها ، هنجارها ، باورها ، اسطوره ها ، ادبیات شفاهی ، داستان های حماسی گونه ، قوانین عرفی و ... است که در گذر زمان نسل به نسل انتقال یافته و علیرغم تاثیرپذیری از فرهنگ های غربی همچنان تمامیت خود را حفظ کرده و کلیه مردمان این سرزمین نیز خود را موظف به حفظ این سنت ها که بنوعی فرهنگ شفاهی کشور را تشکیل می دهد می دانند .صرفنظر از برخی آداب و رسوم دینی خاص مسلمانان و مسیحیان ؛ مهم ترین سنت های عمومی این کشور عبارتند از : | همانطور که اشاره شد کشور اتیوپی یکی از قدیمی ترین کشورهای آفریقا - با دارا بودن فرهنگ و آداب و رسوم غنی برجای مانده از پیشینیان خود- محسوب می شود. بر این اساس می توان گفت آداب و رسوم این کشور مجموعه ای از ارزش ها ، هنجارها ، باورها ، اسطوره ها ، ادبیات شفاهی ، داستان های حماسی گونه ، قوانین عرفی و ... است که در گذر زمان نسل به نسل انتقال یافته و علیرغم تاثیرپذیری از فرهنگ های غربی همچنان تمامیت خود را حفظ کرده و کلیه مردمان این سرزمین نیز خود را موظف به حفظ این سنت ها که بنوعی فرهنگ شفاهی کشور را تشکیل می دهد می دانند .صرفنظر از برخی آداب و رسوم دینی خاص مسلمانان و مسیحیان ؛ مهم ترین سنت های عمومی این کشور عبارتند از : | ||
==== [[مناسبات قبیلگی در اتیوپی|مناسبات قبیلگی]] ==== | |||
یکی از سنت های مهم مردمان اتیوپی حفظ مناسبات قبیلگی و احترام فوق العاده به هم قبیله های خود و حفظ اتحاد و انسجام قومی و قبیلگی است. از این روی معمولا در هنگام بروز مشکلی برای یکی از اعضاء قبیله دیگران به یاری وی شتافته و تا حد امکان تلاش می کنند در رفع مشکل وی کوشا باشند.جدای از آن همانطور که اشاره شد کلیه افراد قبیله از دستورات رئیس بزرگ قبیله و روسای زیردست وی اطاعت نموده و سعی می کنند از هر اقدامی که به وحدت قومی آنها لطمه وارد می آورد خودداری نمایند. جالب اینجاست که مناسبات قبیلگی مردمان اتیوپی حتی با بدست آوردن پست ها و مقامات عالی نیز تغییری نمی یابد و 48 | یکی از سنت های مهم مردمان اتیوپی حفظ مناسبات قبیلگی و احترام فوق العاده به هم قبیله های خود و حفظ اتحاد و انسجام قومی و قبیلگی است. از این روی معمولا در هنگام بروز مشکلی برای یکی از اعضاء قبیله دیگران به یاری وی شتافته و تا حد امکان تلاش می کنند در رفع مشکل وی کوشا باشند.جدای از آن همانطور که اشاره شد کلیه افراد قبیله از دستورات رئیس بزرگ قبیله و روسای زیردست وی اطاعت نموده و سعی می کنند از هر اقدامی که به وحدت قومی آنها لطمه وارد می آورد خودداری نمایند. جالب اینجاست که مناسبات قبیلگی مردمان اتیوپی حتی با بدست آوردن پست ها و مقامات عالی نیز تغییری نمی یابد و 48 | ||
| خط ۴۳۲: | خط ۴۲۳: | ||
افراد یك قبیله حتی در عالی ترین سطوح سیاسی نیز هم قبیلگان خود را پاس داشته و بنا بر موقعیت خود امکاناتی را در اختیار آنها قرار می دهند. | افراد یك قبیله حتی در عالی ترین سطوح سیاسی نیز هم قبیلگان خود را پاس داشته و بنا بر موقعیت خود امکاناتی را در اختیار آنها قرار می دهند. | ||
==== مهمان نوازی ==== | ==== [[سنت مهمان نوازی در اتیوپی|مهمان نوازی]] ==== | ||
احترام به میهمان و گرامیداشت مقام وی از سنت های مهم مردمان اتیوپی محسوب می شود و تقریبا تمامی قبایل و اقوام این سرزمین حضور میهمان در منازل خود را نمادی از خیر و برکت دانسته و معتقدند آنان رزق و روزی خانواده ها را افزایش می دهند. از این روی در هنگام حضور مهمانان صاحبخانه تلاش می کند از آنان به نحو احسن پذیرایی نماید. گرامیداشت مهمان از نصایح مهم سالخوردگان به فرزندان محسوب می شود و گاه در مواردی افرادی از خویشان و منسوبان سببی و نسبی بدلیل معالجه یا موضوعات کاری بمدت چند روز یا چند هفته در منزل فردی جای می گیرند و میزبان با وجود فقر و مسکنت خویش پذیرایی شایانی از آنان بعمل می آورد .در داستان ها و اشعار حماسی قبایل ارومو ، امهرا و تیگرینیا نیز از مهمانان به عنوان افرادی که با خدایان در ارتباط بوده و شر و نحوست را از دامان خانواده ها برطرف می کنند یاد شده است. | احترام به میهمان و گرامیداشت مقام وی از سنت های مهم مردمان اتیوپی محسوب می شود و تقریبا تمامی قبایل و اقوام این سرزمین حضور میهمان در منازل خود را نمادی از خیر و برکت دانسته و معتقدند آنان رزق و روزی خانواده ها را افزایش می دهند. از این روی در هنگام حضور مهمانان صاحبخانه تلاش می کند از آنان به نحو احسن پذیرایی نماید. گرامیداشت مهمان از نصایح مهم سالخوردگان به فرزندان محسوب می شود و گاه در مواردی افرادی از خویشان و منسوبان سببی و نسبی بدلیل معالجه یا موضوعات کاری بمدت چند روز یا چند هفته در منزل فردی جای می گیرند و میزبان با وجود فقر و مسکنت خویش پذیرایی شایانی از آنان بعمل می آورد .در داستان ها و اشعار حماسی قبایل ارومو ، امهرا و تیگرینیا نیز از مهمانان به عنوان افرادی که با خدایان در ارتباط بوده و شر و نحوست را از دامان خانواده ها برطرف می کنند یاد شده است. | ||
(www.Countries and their cultures/Ethiopia/2012) | (www.Countries and their cultures/Ethiopia/2012) | ||
==== اعتقاد به اروح ==== | ==== [[اعتقاد به اروح در اتیوپی|اعتقاد به اروح]] ==== | ||
اعتقاد به ارواح و نقش موثر آنان در زندگی افراد جامعه از دیگر سنت های مهم کلیه قبایل اتیوپی است و تقریبا تمام مردم این کشور حتی مسلمانان و مسیحیان به 49 | اعتقاد به ارواح و نقش موثر آنان در زندگی افراد جامعه از دیگر سنت های مهم کلیه قبایل اتیوپی است و تقریبا تمام مردم این کشور حتی مسلمانان و مسیحیان به 49 | ||
| خط ۴۴۸: | خط ۴۳۹: | ||
(www.people of Ethiopia.com/2012) | (www.people of Ethiopia.com/2012) | ||
==== تولد ==== | |||
تولد نوزادان در قبایل مختلف اتیوپی- بویژه پسران - به عنوان تحولی بزرگ در زندگی و برکت و رحمتی از سوی خداوند درنظر گرفته می شود.تولد نوزادان در قبایل این کشور با جشن ها و سلسله تشریفات جالبی همراه است و در روز به دنیا آمدن نوزاد رقص ها و حرکات موزون نمایشی متنوعی نیز برگزار می گردد. | تولد نوزادان در قبایل مختلف اتیوپی- بویژه پسران - به عنوان تحولی بزرگ در زندگی و برکت و رحمتی از سوی خداوند درنظر گرفته می شود.تولد نوزادان در قبایل این کشور با جشن ها و سلسله تشریفات جالبی همراه است و در روز به دنیا آمدن نوزاد رقص ها و حرکات موزون نمایشی متنوعی نیز برگزار می گردد. | ||
| خط ۴۵۸: | خط ۴۴۸: | ||
==== [[سنت نام گذاری کودکان در اتیوپی|نام گذاری کودکان]] ==== | |||
یکی از سنت های مهم قبایل اتیوپی نامگذاری کودکان است که معمولاتوسط پدر یا پدربزرگ نوزاد صورت می گیرد. نام ها در اتیوپی به تناسب باورها و فرهنگ های گوناگون این کشور تنوع زیادی دارند و مردمان این سرزمین معمولا به نام خود تفاخر می ورزند. نام ها در اتیوپی به چند دسته تقسیم می شوند:برخی از اسامی معمولا به نشانه ها و مفاهیم مثبتی همچون سلامتی، امید ، سرنوشت، بخت، افتخارات و ارزش های خانوادگی و شجاعت اشاره دارند و بعضی اسامی نیز یادآور حوادث و رویدادهای تاریخی می باشند. مردمان قبایل مختلف معمولا برای دختران خود نام هایی که بیانگر زیبایی، شخصیت والا و شایستگی است انتخاب می کنند. برخی از این اسامی که در این کشور بسیار رایج بوده و عمومیت دارند عبارتند از | یکی از سنت های مهم قبایل اتیوپی نامگذاری کودکان است که معمولاتوسط پدر یا پدربزرگ نوزاد صورت می گیرد. نام ها در اتیوپی به تناسب باورها و فرهنگ های گوناگون این کشور تنوع زیادی دارند و مردمان این سرزمین معمولا به نام خود تفاخر می ورزند. نام ها در اتیوپی به چند دسته تقسیم می شوند:برخی از اسامی معمولا به نشانه ها و مفاهیم مثبتی همچون سلامتی، امید ، سرنوشت، بخت، افتخارات و ارزش های خانوادگی و شجاعت اشاره دارند و بعضی اسامی نیز یادآور حوادث و رویدادهای تاریخی می باشند. مردمان قبایل مختلف معمولا برای دختران خود نام هایی که بیانگر زیبایی، شخصیت والا و شایستگی است انتخاب می کنند. برخی از این اسامی که در این کشور بسیار رایج بوده و عمومیت دارند عبارتند از | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| خط ۶۵۲: | خط ۶۴۱: | ||
توانگری، زیبایی، شایستگی، بخت، سلامت، شادمانی یا انتقام) سرچشمه می گیرند و گاهی نیز براساس رویدادهای تاریخی یا برحسب تصادف انتخاب می شوند. | توانگری، زیبایی، شایستگی، بخت، سلامت، شادمانی یا انتقام) سرچشمه می گیرند و گاهی نیز براساس رویدادهای تاریخی یا برحسب تصادف انتخاب می شوند. | ||
==== [[سنت چند همسری در اتیوپی|چند همسری]] ==== | |||
(www.everynation.org/Ethiopia) | (www.everynation.org/Ethiopia) | ||
| خط ۶۶۰: | خط ۶۴۸: | ||
(www.nationonline.org/ Ethiopia) | (www.nationonline.org/ Ethiopia) | ||
==== ختنه زنان ==== | |||
یکی از سنت های مهم قبایل اتیوپی که از قدیم الایام در این سرزمین رواج داشته عمل ختنه زنان است .بر اساس این رسم کهن بخشی از آلت تناسلی دختران کودك و خردسال بطرزی کاملا سنتی و بدون درنظر گرفتن اصول بهداشتی قطع شده و از این طریق به زعم بومیان افق جدیدی فراروی آنان گشوده می شود. هرچند تاریخ دقیق عمل ختنه بانوان و 78 - البته طی دو دهه گذشته و به دلیل هزینه های بالای زندگی و مشکلات اقتصادی رسم چندهمسری در بین مسلمانان روستایی نیز تا حدود زیادی رنگ باخته و خانواده ها بیشتر به یک زن محدود شده است. | یکی از سنت های مهم قبایل اتیوپی که از قدیم الایام در این سرزمین رواج داشته عمل ختنه زنان است .بر اساس این رسم کهن بخشی از آلت تناسلی دختران کودك و خردسال بطرزی کاملا سنتی و بدون درنظر گرفتن اصول بهداشتی قطع شده و از این طریق به زعم بومیان افق جدیدی فراروی آنان گشوده می شود. هرچند تاریخ دقیق عمل ختنه بانوان و 78 - البته طی دو دهه گذشته و به دلیل هزینه های بالای زندگی و مشکلات اقتصادی رسم چندهمسری در بین مسلمانان روستایی نیز تا حدود زیادی رنگ باخته و خانواده ها بیشتر به یک زن محدود شده است. | ||
| خط ۶۸۴: | خط ۶۷۱: | ||
(www.everyculture.com/ Ethiopia/Female Genital Mutilation) | (www.everyculture.com/ Ethiopia/Female Genital Mutilation) | ||
==== [[سنت حمام دود در اتیوپی|حمام دود]] ==== | |||
یکی از سنت های مهم مردمان قبایل مختلف اتیوپی که عمدتا به بانوان در سنین مختلف بویژه زنان میانسال اختصاص دارد برگزاری سنت حمام دود شامل مخلوطی از دود به همراه کره گیاهی است . بر اساس این سنت قدیمی زنان در حالی که بدن خود را آغشته به کره گیاهی کرده اند در اطاقی کوچک و بر روی میزی بزرگ که دربرگیرنده چند محفظه و سوراخ است دراز می کشند. پس از آن در زیر تخت آتش کوچکی روشن شده و در اتاق بسته میشود تا حرارت شعله آتش موجب آب شدن کره شده و دود اتاق را فرا بگیرد. | یکی از سنت های مهم مردمان قبایل مختلف اتیوپی که عمدتا به بانوان در سنین مختلف بویژه زنان میانسال اختصاص دارد برگزاری سنت حمام دود شامل مخلوطی از دود به همراه کره گیاهی است . بر اساس این سنت قدیمی زنان در حالی که بدن خود را آغشته به کره گیاهی کرده اند در اطاقی کوچک و بر روی میزی بزرگ که دربرگیرنده چند محفظه و سوراخ است دراز می کشند. پس از آن در زیر تخت آتش کوچکی روشن شده و در اتاق بسته میشود تا حرارت شعله آتش موجب آب شدن کره شده و دود اتاق را فرا بگیرد. | ||
| خط ۶۹۶: | خط ۶۸۲: | ||
==== [[مراسم جشن قهوه در اتیوپی|جشن قهوه]] ==== | |||
مراسم موسوم به جشن قهوه، یکی از سنت های عمومی تمام قبایل اتیوپی است که هرچند در هر قبیله با سبك و سیاقی خاص انجام می پذیرد ولی معمولا در اکثر قبایل این کشور به یك شکل صورت می گیرد. در ابتدای جشن فرد یا افرادی که اجرا کننده مراسم محسوب می شوند ، هیزم یا کنده های درخت را جمع آوری نموده و آتش کوچکی برمی افروزند و همزمان با سوزاندن کندر ، دانه های سبز قهوه را برشته می کنند. پس از برشته شدن دانه های قهوه ، دانه ها را در هاونی بزرگ می کوبند و به صورت پودر درمی آورند. سپس پودر قهوه را در درون ظرف سنتی و سیاه رنگی به نام جبنا 79 می ریزند و به آن آب می افزایند. پس از دم کشیدن قهوه در زمان لازم که معمولا بیش از نیم ساعت بطول می انجامد، ظرف را از آتش دور می کنند و به میهمانان تعارف می نمایند.در جشن قهوه اغلب مقداری جو کاملا پخته شده به نام «کولو» 80 و برخی شیرینی های محلی نیز بین مهمانان توزیع می گردد. اتیوپیائی ها معتقدند قهوه ای که بدین گونه دم گردد از طعمی بی نظیر برخوردار است. جشن قهوه معمولا با شوخی و خنده حضار همراه است و مهمانان در مدت زمان انتظار برای آماده شدن قهوه حکایاتی خنده آور را برای یکدیگر نقل می کنند. | مراسم موسوم به جشن قهوه، یکی از سنت های عمومی تمام قبایل اتیوپی است که هرچند در هر قبیله با سبك و سیاقی خاص انجام می پذیرد ولی معمولا در اکثر قبایل این کشور به یك شکل صورت می گیرد. در ابتدای جشن فرد یا افرادی که اجرا کننده مراسم محسوب می شوند ، هیزم یا کنده های درخت را جمع آوری نموده و آتش کوچکی برمی افروزند و همزمان با سوزاندن کندر ، دانه های سبز قهوه را برشته می کنند. پس از برشته شدن دانه های قهوه ، دانه ها را در هاونی بزرگ می کوبند و به صورت پودر درمی آورند. سپس پودر قهوه را در درون ظرف سنتی و سیاه رنگی به نام جبنا 79 می ریزند و به آن آب می افزایند. پس از دم کشیدن قهوه در زمان لازم که معمولا بیش از نیم ساعت بطول می انجامد، ظرف را از آتش دور می کنند و به میهمانان تعارف می نمایند.در جشن قهوه اغلب مقداری جو کاملا پخته شده به نام «کولو» 80 و برخی شیرینی های محلی نیز بین مهمانان توزیع می گردد. اتیوپیائی ها معتقدند قهوه ای که بدین گونه دم گردد از طعمی بی نظیر برخوردار است. جشن قهوه معمولا با شوخی و خنده حضار همراه است و مهمانان در مدت زمان انتظار برای آماده شدن قهوه حکایاتی خنده آور را برای یکدیگر نقل می کنند. | ||
(<nowiki>http://www.epicurean.com/articles/ethiopian-coffee-ceremony.html</nowiki>) | (<nowiki>http://www.epicurean.com/articles/ethiopian-coffee-ceremony.html</nowiki>) | ||
==== [[سنت دندان کشی در قبیله می نیت|سنت دندان کشی در قبیله "می نیت"]] ==== | |||
jebena- 79 Kolo- 80 | jebena- 79 Kolo- 80 | ||
| خط ۷۱۶: | خط ۷۰۰: | ||
'''(www.coleimages.com/TribesofEthiopia/Ethiopia)''' | '''(www.coleimages.com/TribesofEthiopia/Ethiopia)''' | ||
==== [[سنت استفاده از زینت آلات در اتیوپی|استفاده از زینت آلات]] ==== | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| | | | ||
| خط ۷۲۸: | خط ۷۱۲: | ||
یکی از سنت های جالب زنان قبایل اتیوپی استفاده از انواع زینت آلات و وسایل زینتی همچون گردنبندهای مهره‌ای چند رج، بازوبندهای فلزی شبیه به دستبند و مدل‌های زیبای موی مصنوعی است . بانوان قبایل مختلف این کشور همچنین اشیائی نظیر شاخ گاو، عاج فیل ، حلزون ،چوب ، سنگ های رنگی ، فلزات ، صنایع دستی و بافتنی را برای تزئین خود مورد استفاده قرار می دهند. این در حالی است که وزن اشیائی که برخی از بانوان به خود آویزان می کنند گاه افزون از چند کیلو گرم است. | یکی از سنت های جالب زنان قبایل اتیوپی استفاده از انواع زینت آلات و وسایل زینتی همچون گردنبندهای مهره‌ای چند رج، بازوبندهای فلزی شبیه به دستبند و مدل‌های زیبای موی مصنوعی است . بانوان قبایل مختلف این کشور همچنین اشیائی نظیر شاخ گاو، عاج فیل ، حلزون ،چوب ، سنگ های رنگی ، فلزات ، صنایع دستی و بافتنی را برای تزئین خود مورد استفاده قرار می دهند. این در حالی است که وزن اشیائی که برخی از بانوان به خود آویزان می کنند گاه افزون از چند کیلو گرم است. | ||
==== [[سنت ایجاد خراش پر روی بدن در اتیوپی|ایجاد خراش پر روی بدن]] ==== | |||
از سنت های کهن و تا حدودی شگفت انگیز در بین قبایل کوچک و سنتی ساکن در دره ارومو ایجاد برجستگی های تزئینی بر روی نقاط مختلف بدن از طریق ایجاد خراش با وسایل تیز است . زنان این قبایل برای انجام این نوع تزئینات از تبحر و تخصص والایی برخوردار می باشند .آنها ابتدا طرح هایی بر روی بدن خویش ترسیم می کنند و سپس با استفاده از تیغ های تیز صورت تراشی یا چوب وساقه گیاهان خراش های عمیقی بر روی پوست ایجاد می کنند. این خراش ها و شکاف های عمیق مدتی بعد گوشت هایی اضافه بر روی بدن ایجاد می کنند که برای این زنان نوعی تزئین و آرایش به حساب می آیند. | از سنت های کهن و تا حدودی شگفت انگیز در بین قبایل کوچک و سنتی ساکن در دره ارومو ایجاد برجستگی های تزئینی بر روی نقاط مختلف بدن از طریق ایجاد خراش با وسایل تیز است . زنان این قبایل برای انجام این نوع تزئینات از تبحر و تخصص والایی برخوردار می باشند .آنها ابتدا طرح هایی بر روی بدن خویش ترسیم می کنند و سپس با استفاده از تیغ های تیز صورت تراشی یا چوب وساقه گیاهان خراش های عمیقی بر روی پوست ایجاد می کنند. این خراش ها و شکاف های عمیق مدتی بعد گوشت هایی اضافه بر روی بدن ایجاد می کنند که برای این زنان نوعی تزئین و آرایش به حساب می آیند. | ||
(www.Maps of the world.com/Ethiopia/Society and culture) | (www.Maps of the world.com/Ethiopia/Society and culture) | ||
==== [[سنت لب نعلبکی مانند در دختران اتیوپی|لب نعلبکی مانند در دختران]] ==== | |||
یکی از سنت های عجیب قبیله مورسی که ریشه در آداب و رسوم کهن این قبیله دارد جای دادن اشیائی شبیه نعلبکی در لب زیرین دختران جوان است که به عنوان نمادی از زیبایی درنظر گرفته می شود! بر اساس این سنت دختران پس 58 | یکی از سنت های عجیب قبیله مورسی که ریشه در آداب و رسوم کهن این قبیله دارد جای دادن اشیائی شبیه نعلبکی در لب زیرین دختران جوان است که به عنوان نمادی از زیبایی درنظر گرفته می شود! بر اساس این سنت دختران پس 58 | ||
| خط ۷۴۸: | خط ۷۳۰: | ||
(www.Maps of the world.com/Ethiopia/Society and culture) | (www.Maps of the world.com/Ethiopia/Society and culture) | ||
==== [[سنت آراستن بدن در اتیوپی|آراستن بدن]] ==== | |||
59 | 59 | ||
| خط ۷۵۸: | خط ۷۳۹: | ||
(www.Maps of the world.com/Ethiopia/Society and culture) | (www.Maps of the world.com/Ethiopia/Society and culture) | ||
=== | === [[نابرابری های اجتماعی در اتیوپی|نابرابری های اجتماعی]] === | ||
یکی از شاخصه های مهم اجتماعی موجود در کشور اتیوپی نابرابری های آشکار اجتماعی است که جامعه را به دو بخش اقلیت بسیار کوچك ثروتمند و اکثریت عظیم فقیر و مسکین تقسیم کرده است. در واقع جامعه اتیوپی نیز نظیر بسیاری از کشورهای منطقه زیر صحرای بزرگ بدلیل مشکلات عظیم اقتصادی و فقر حاکم بر جامعه ؛ فاقد طبقه متوسط است و بیش از 98 درصد جامعه در مقابل اقلیت بسیار کوچکی از ثروتمندانی قرار دارند که عمدتا ثروت خود را از طریق مناصب عالی دولتی و ارتباط با طبقه حاکمه و رانت خواری از امکانات موجود بدست آورده اند.این امر و رویارویی این دو گروه که مظاهر بارز نابرابری اجتماعی را در سطح جامعه کاملا نمایان می سازد یکی از معضلات عظیم اجتماعی این کشور است و علیرغم وعده های دولتمردان طی چند دهه گذشته تاکنون اقدامی در خصوص کاهش تدریجی این نابرابری و ایجاد جامعه ای متوسط صورت نگرفته است. | یکی از شاخصه های مهم اجتماعی موجود در کشور اتیوپی نابرابری های آشکار اجتماعی است که جامعه را به دو بخش اقلیت بسیار کوچك ثروتمند و اکثریت عظیم فقیر و مسکین تقسیم کرده است. در واقع جامعه اتیوپی نیز نظیر بسیاری از کشورهای منطقه زیر صحرای بزرگ بدلیل مشکلات عظیم اقتصادی و فقر حاکم بر جامعه ؛ فاقد طبقه متوسط است و بیش از 98 درصد جامعه در مقابل اقلیت بسیار کوچکی از ثروتمندانی قرار دارند که عمدتا ثروت خود را از طریق مناصب عالی دولتی و ارتباط با طبقه حاکمه و رانت خواری از امکانات موجود بدست آورده اند.این امر و رویارویی این دو گروه که مظاهر بارز نابرابری اجتماعی را در سطح جامعه کاملا نمایان می سازد یکی از معضلات عظیم اجتماعی این کشور است و علیرغم وعده های دولتمردان طی چند دهه گذشته تاکنون اقدامی در خصوص کاهش تدریجی این نابرابری و ایجاد جامعه ای متوسط صورت نگرفته است. | ||
| خط ۷۷۱: | خط ۷۵۲: | ||
نابرابری های اجتماعی یکی از اعتراضات دائمی مردم علیه طبقه حاکمه بوده و گروه های مختلف اجتماعی و احزاب سیاسی مخالف دولت همواره از این بابت رهبران کشور را مورد انتقاد قرار داده اند. با این حال بدلیل انبوه مشکلات اقتصادی دولت بعید بنظر می رسد در آینده اقداماتی اساسی در خصوص رفع این معضل عظیم اجتماعی صورت پذیرد. | نابرابری های اجتماعی یکی از اعتراضات دائمی مردم علیه طبقه حاکمه بوده و گروه های مختلف اجتماعی و احزاب سیاسی مخالف دولت همواره از این بابت رهبران کشور را مورد انتقاد قرار داده اند. با این حال بدلیل انبوه مشکلات اقتصادی دولت بعید بنظر می رسد در آینده اقداماتی اساسی در خصوص رفع این معضل عظیم اجتماعی صورت پذیرد. | ||
=== | === [[نهاد خانواده اتیوپی|نهاد خانواده]] === | ||
خانواده در اتیوپی عمدتا دربرگیرنده زن و شوهر و | خانواده در اتیوپی عمدتا دربرگیرنده زن و شوهر و | ||
| خط ۷۸۲: | خط ۷۶۳: | ||
مناسبات خانوادگی در خانواده های شهری و روستایی اتیوپی عمدتا مبتنی بر وفاداری، صمیمیت و کمک به یکدیگر بوده و کلیه اعضاء خانواده در هر مقطع زمانی خود را موظف به حفظ علایق قدیمی با سایر اعضاء می دانند و این وضعیت معمولا تا پایان زندگی هر یک از افراد خانواده های ادامه می یابد. پدربزرگ ها و مادربزرگ ها در تمام خانواده های اتیوپیایی از جایگاه والایی برخوردارند و معمولا بخشی از فرهنگ عامه قبایل خود را در قالب داستان ها و حکایاتی پندآموز و عبرت انگیز برای نوه های خردسال خود بیان می کنند. | مناسبات خانوادگی در خانواده های شهری و روستایی اتیوپی عمدتا مبتنی بر وفاداری، صمیمیت و کمک به یکدیگر بوده و کلیه اعضاء خانواده در هر مقطع زمانی خود را موظف به حفظ علایق قدیمی با سایر اعضاء می دانند و این وضعیت معمولا تا پایان زندگی هر یک از افراد خانواده های ادامه می یابد. پدربزرگ ها و مادربزرگ ها در تمام خانواده های اتیوپیایی از جایگاه والایی برخوردارند و معمولا بخشی از فرهنگ عامه قبایل خود را در قالب داستان ها و حکایاتی پندآموز و عبرت انگیز برای نوه های خردسال خود بیان می کنند. | ||
=== | === [[زنان در اتیوپی|زنان]] === | ||
(www.nationonline.org/Ethiopia/2012) | (www.nationonline.org/Ethiopia/2012) | ||
| خط ۷۹۹: | خط ۷۸۰: | ||
اتیوپیائی در این راستا ضمن تاسیس سازمان ها و جمعیت های زنان ؛ کمپین هایی را در شهرهای مختلف برپای نموده و موضوعات مهم مربوط به خود را مورد بررسی قرار داده اند. علاوه بر آن از زمان روی کار آمدن ملس زناوی بهبود شرایط اجتماعی زنان در دستور کار دولت جای گرفت و برای نخستین بار چند زن به مسئولیت های بالایی همچون وزارت و نمایندگی مجلس اتیوپی دست یافتند.این فرآیند تدریجی که تا حدودی موجبات ارتقاء زندگی زنان را فراهم آورده هرچند مورد استقبال بانوان قرار گرفته ولی آنان هنوز خود را کاملا مساوی و برابر با مردان ندانسته و کسب حقوق یکسان را مستلزم پیمودن راهی طولانی می دانند. (<nowiki>http://www.ethioembassy.org.uk/women/html</nowiki>) | اتیوپیائی در این راستا ضمن تاسیس سازمان ها و جمعیت های زنان ؛ کمپین هایی را در شهرهای مختلف برپای نموده و موضوعات مهم مربوط به خود را مورد بررسی قرار داده اند. علاوه بر آن از زمان روی کار آمدن ملس زناوی بهبود شرایط اجتماعی زنان در دستور کار دولت جای گرفت و برای نخستین بار چند زن به مسئولیت های بالایی همچون وزارت و نمایندگی مجلس اتیوپی دست یافتند.این فرآیند تدریجی که تا حدودی موجبات ارتقاء زندگی زنان را فراهم آورده هرچند مورد استقبال بانوان قرار گرفته ولی آنان هنوز خود را کاملا مساوی و برابر با مردان ندانسته و کسب حقوق یکسان را مستلزم پیمودن راهی طولانی می دانند. (<nowiki>http://www.ethioembassy.org.uk/women/html</nowiki>) | ||
==== | ==== [[مشارکت زنان اتیوپی در فعالیت های آموزشی|زنان و آموزش و پرورش]] ==== | ||
تا اواسط دهه 1940 تحصیل زنان در این کشور فاقد هرگونه جایگاهی بود و بیشتر خانواده ها ترجیح می دادند دختران 63 | تا اواسط دهه 1940 تحصیل زنان در این کشور فاقد هرگونه جایگاهی بود و بیشتر خانواده ها ترجیح می دادند دختران 63 | ||
| خط ۸۱۴: | خط ۷۹۵: | ||
(www.Unesco.org/ Ethiopia/2012) | (www.Unesco.org/ Ethiopia/2012) | ||
==== | ==== [[ازدواج در اتیوپی|ازدواج]] ==== | ||
یکی از محدودیت های مهم دختران پس از ورود به سن بلوغ در اتیوپی - بویژه در مناطق روستایی- عدم امکان انتخاب همسر مورد نظر و تصمیم گیری پدر و یا برادر بزرگ تر ( در صورت فوت پدر ) در مورد ازدواج وی می باشد. این وضعیت البته در حال حاضر در شهرها وضعیتی نهادینه یافته و دختران از آزادی در امر خطیر تشکیل خانواده و یافتن شریک زندگی خویش برخوردارند با این حال در مناطق روستایی هنوز دختران جوان همچون کالایی بفروش رفته و پدران در قبال دریافت شیربهای بیشتر دختران خود را به مردانی شوهر می دهند که گاه ده ها سال تفاوت سنی بین آنها وجود دارد. در این گونه موارد والدین پسر و دختر در مورد شیربها با یکدیگر مذاکره نموده و در نهایت به توافق می رسند بدون اینکه نظر دختر هیچ اهمیتی برای آنها داشته باشد. | یکی از محدودیت های مهم دختران پس از ورود به سن بلوغ در اتیوپی - بویژه در مناطق روستایی- عدم امکان انتخاب همسر مورد نظر و تصمیم گیری پدر و یا برادر بزرگ تر ( در صورت فوت پدر ) در مورد ازدواج وی می باشد. این وضعیت البته در حال حاضر در شهرها وضعیتی نهادینه یافته و دختران از آزادی در امر خطیر تشکیل خانواده و یافتن شریک زندگی خویش برخوردارند با این حال در مناطق روستایی هنوز دختران جوان همچون کالایی بفروش رفته و پدران در قبال دریافت شیربهای بیشتر دختران خود را به مردانی شوهر می دهند که گاه ده ها سال تفاوت سنی بین آنها وجود دارد. در این گونه موارد والدین پسر و دختر در مورد شیربها با یکدیگر مذاکره نموده و در نهایت به توافق می رسند بدون اینکه نظر دختر هیچ اهمیتی برای آنها داشته باشد. | ||
| خط ۸۲۱: | خط ۸۰۲: | ||
'''(www.ohchr.org/english/African WomenRights_Ethiopia)''' | '''(www.ohchr.org/english/African WomenRights_Ethiopia)''' | ||
==== | ==== [[زنان اتیوپی و پدیده چند همسری|زنان و پدیده چند همسری]] ==== | ||
همانطور که اشاره شد پدیده چند همسری در اتیوپی تا چند دهه قبل در بسیاری از مناطق مسلمان نشین امری معمول 65 | همانطور که اشاره شد پدیده چند همسری در اتیوپی تا چند دهه قبل در بسیاری از مناطق مسلمان نشین امری معمول 65 | ||
| خط ۸۳۰: | خط ۸۱۱: | ||
سنت چند همسری از چالش های بزرگ سازمان های زنان مسیحی اتیوپی بشمار می رود و آنان در بسیاری از گردهمایی های خود ازدواج یک مرد با چند زن را نقض آشکار حقوق زنان و سرکوب برخی از آرزوها و امیال آنها خوانده اند. | سنت چند همسری از چالش های بزرگ سازمان های زنان مسیحی اتیوپی بشمار می رود و آنان در بسیاری از گردهمایی های خود ازدواج یک مرد با چند زن را نقض آشکار حقوق زنان و سرکوب برخی از آرزوها و امیال آنها خوانده اند. | ||
==== | ==== [[وضعیت بهداشت زنان اتیوپی|زنان و بهداشت]] ==== | ||
[[وضعیت بهداشت زنان اتیوپی]] طی چند دهه اخیر با پیشرفت های نسبی همراه بوده و هرچند تا اوایل دهه 1950 میلادی مرگ و میر ناشی از زایمان و ابتلاء به بیماری های | [[وضعیت بهداشت زنان اتیوپی]] طی چند دهه اخیر با پیشرفت های نسبی همراه بوده و هرچند تا اوایل دهه 1950 میلادی مرگ و میر ناشی از زایمان و ابتلاء به بیماری های | ||
| خط ۸۳۹: | خط ۸۲۰: | ||
سوءتغذیه و زایمان های مکرر در شهرها و روستاها بویژه در مناطق بیابانی کشور از مشکلات مهم زنان اتیوپیائی محسوب می شود که این امر در هنگام بروز بلایای طبیعی همچون قحطی، حمله ملخ ها و خشکسالی باعث مرگ و میر بسیاری از زنان این کشور در گروه سنی 15 تا 49 سال در دهه های 1970 تا 2010 میلادی شده است. (<nowiki>http://www.fokuskvinner.no/en/Womens-Health-Association-of-Ethiopia</nowiki>) | سوءتغذیه و زایمان های مکرر در شهرها و روستاها بویژه در مناطق بیابانی کشور از مشکلات مهم زنان اتیوپیائی محسوب می شود که این امر در هنگام بروز بلایای طبیعی همچون قحطی، حمله ملخ ها و خشکسالی باعث مرگ و میر بسیاری از زنان این کشور در گروه سنی 15 تا 49 سال در دهه های 1970 تا 2010 میلادی شده است. (<nowiki>http://www.fokuskvinner.no/en/Womens-Health-Association-of-Ethiopia</nowiki>) | ||
==== [[مشارکت زنان اتیوپی در فعالیت های اجتماعی|زنان و فعالیت های اجتماعی]] ==== | |||
===== [[وضعیت اشتغال زنان اتیوپی|زنان و اشتغال]] ===== | |||
هرچند وضعیت اشتغال زنان در این کشور در مقایسه با چند دهه اخیر تا حدودی بهبود یافته و بر اساس آمار موجود زنان در حال حاضر 43 درصد از نیروی کار اتیوپی را تشکیل می دهند با این حال آنان در مقایسه با مردان هنوز فاقد جایگاه مناسبی می باشند که این وضعیت در شهرها از شدت بیشتری برخوردار است. در واقع با وجود آن که تعداد قابل توجهی از بانوان شهری در شغل های واجد پایگاه والای اجتماعی همچون وکالت ، استادی دانشگاه ، پزشکی ، پرستاری ، معلمی ، کارمند بخش های دولتی و خصوصی ، روزنامه نگاری و ... فعالیت دارند با این حال بسیاری از زنان شهرنشین با وجود مسئولیت های خانوادگی و مراقبت از 5 تا 6 فرزند مجبورند بدلیل سختی معیشت مشاغلی نظیر فروشندگی و دستفروشی را پیشه خود ساخته و در کنار کسب و کار ، به امور خانه و فرزندان نیز رسیدگی کنند.این زنان معمولا از درآمد اندک خود در جهت تأمین نیازهای اولیه خانواده استفاده می کنند با این حال بدلیل آن که بسیاری از آنها از آموزش یا تحصیلات خاصی برخوردار نیستند ؛ عمدتا در مشاغلی نظیر آشپزی، 67 | هرچند وضعیت اشتغال زنان در این کشور در مقایسه با چند دهه اخیر تا حدودی بهبود یافته و بر اساس آمار موجود زنان در حال حاضر 43 درصد از نیروی کار اتیوپی را تشکیل می دهند با این حال آنان در مقایسه با مردان هنوز فاقد جایگاه مناسبی می باشند که این وضعیت در شهرها از شدت بیشتری برخوردار است. در واقع با وجود آن که تعداد قابل توجهی از بانوان شهری در شغل های واجد پایگاه والای اجتماعی همچون وکالت ، استادی دانشگاه ، پزشکی ، پرستاری ، معلمی ، کارمند بخش های دولتی و خصوصی ، روزنامه نگاری و ... فعالیت دارند با این حال بسیاری از زنان شهرنشین با وجود مسئولیت های خانوادگی و مراقبت از 5 تا 6 فرزند مجبورند بدلیل سختی معیشت مشاغلی نظیر فروشندگی و دستفروشی را پیشه خود ساخته و در کنار کسب و کار ، به امور خانه و فرزندان نیز رسیدگی کنند.این زنان معمولا از درآمد اندک خود در جهت تأمین نیازهای اولیه خانواده استفاده می کنند با این حال بدلیل آن که بسیاری از آنها از آموزش یا تحصیلات خاصی برخوردار نیستند ؛ عمدتا در مشاغلی نظیر آشپزی، 67 | ||
| خط ۸۶۱: | خط ۸۴۳: | ||
(<nowiki>http://ns1.ezega.com/women</nowiki>) | (<nowiki>http://ns1.ezega.com/women</nowiki>) | ||
==== | ===== [[حضور زنان اتیوپی در رسانه های جمعی|زنان و رسانه های جمعی]] ===== | ||
زنان اتیوپی در زمینه حضور در رسانه های جمعی - در مقایسه با دیگر کشورهای آفریقای زیر خط صحرای بزرگ- در وضعیت مطلوبی قرار ندارند از این روی علیرغم اقدامات صورت گرفته توسط وزارت امور زنان اتیوپی و سازمان های زنان کشور ؛ حضور زنان در سطوح مختلف رسانه های گروهی اتیوپی اعم از مطبوعات ، رادیو و تلویزیون در مقایسه با مردان در سطح قابل قبولی نیست و بانوان شاغل در این مراکز علیرغم دارا بودن شرایط تحصیلی مناسب معمولا در بخش های کم اهمیت بکار گمارده می شوند . لذا می توان گفت بخش عمده مسئولیت های مهم و حساسی همچون دبیری بخش های خبری و کارگردانی برنامه های خبری رادیو تلویزیون بیشتر در اختیار مردان است و تبعیض جنسیتی آشکاری در این بخش ها مشاهده می شود. | زنان اتیوپی در زمینه حضور در رسانه های جمعی - در مقایسه با دیگر کشورهای آفریقای زیر خط صحرای بزرگ- در وضعیت مطلوبی قرار ندارند از این روی علیرغم اقدامات صورت گرفته توسط وزارت امور زنان اتیوپی و سازمان های زنان کشور ؛ حضور زنان در سطوح مختلف رسانه های گروهی اتیوپی اعم از مطبوعات ، رادیو و تلویزیون در مقایسه با مردان در سطح قابل قبولی نیست و بانوان شاغل در این مراکز علیرغم دارا بودن شرایط تحصیلی مناسب معمولا در بخش های کم اهمیت بکار گمارده می شوند . لذا می توان گفت بخش عمده مسئولیت های مهم و حساسی همچون دبیری بخش های خبری و کارگردانی برنامه های خبری رادیو تلویزیون بیشتر در اختیار مردان است و تبعیض جنسیتی آشکاری در این بخش ها مشاهده می شود. | ||
| خط ۸۷۱: | خط ۸۵۳: | ||
49 ساله اتیوپیایی تنها %1/7 آنان در هفته نشریات خبری را مطالعه می کنند. | 49 ساله اتیوپیایی تنها %1/7 آنان در هفته نشریات خبری را مطالعه می کنند. | ||
''' | ==== '''[[مشارکت زنان اتیوپی در فعالیت های سیاسی|زنان و سیاست]]''' ==== | ||
طی سه دهه اخیر و از اواسط دهه 1990 میلادی پیشرفت هایی در ارتباط با وضعیت سیاسی زنان در این کشور بوجود آمده و هرچند تا پیش از آن کمتر پست و مقام رسمی دولتی به زنان اتیوپیائی واگذار می شد با این حال ملس زناوی در چرخش به سوی غرب و ایجاد فضای نسبی مبتنی بر دمکراسی ؛ واگذاری برخی مناصب عالی دولتی و اتحادیه های دولتی به زنان را نیز در دستور کار دولت خود قرار داد .از این روی در حالی که در سال 1984 تنها یک زن به عضویت کامل کمیته مرکزی حزب کارگران اتیوپی (WPE) انتخاب گردید و از 200 هیأتی که برای افتتاح کنگره حزب کارگران اتیوپی در سال 1984 شرکت کرده بودند تنها %6 از آنها را زنان تشکیل می دادند ولی در دهه 1990 ده ها زن به عضویت این حزب درآمده و چند نفر از زنان هم به مجلس ملی کشور راه یافتند. علاوه بر آن در سال 1996 کمیسیونی ویژه زنان در مجلس نمایندگان مردم اتیوپی تشکیل شد و پس از انتخابات سال 2005 میلادی، پست وزیر امور زنان نیز به طور مستقل ایجاد شد. | طی سه دهه اخیر و از اواسط دهه 1990 میلادی پیشرفت هایی در ارتباط با وضعیت سیاسی زنان در این کشور بوجود آمده و هرچند تا پیش از آن کمتر پست و مقام رسمی دولتی به زنان اتیوپیائی واگذار می شد با این حال ملس زناوی در چرخش به سوی غرب و ایجاد فضای نسبی مبتنی بر دمکراسی ؛ واگذاری برخی مناصب عالی دولتی و اتحادیه های دولتی به زنان را نیز در دستور کار دولت خود قرار داد .از این روی در حالی که در سال 1984 تنها یک زن به عضویت کامل کمیته مرکزی حزب کارگران اتیوپی (WPE) انتخاب گردید و از 200 هیأتی که برای افتتاح کنگره حزب کارگران اتیوپی در سال 1984 شرکت کرده بودند تنها %6 از آنها را زنان تشکیل می دادند ولی در دهه 1990 ده ها زن به عضویت این حزب درآمده و چند نفر از زنان هم به مجلس ملی کشور راه یافتند. علاوه بر آن در سال 1996 کمیسیونی ویژه زنان در مجلس نمایندگان مردم اتیوپی تشکیل شد و پس از انتخابات سال 2005 میلادی، پست وزیر امور زنان نیز به طور مستقل ایجاد شد. | ||
| خط ۸۸۳: | خط ۸۶۴: | ||
سطوح منطقه ای و محلی نیز تنها %16 و %19 شوراهای محلی و پست های انتخابی را در اختیار دارند. (<nowiki>http://www.ethioembassy.org.uk/women/html</nowiki>) | سطوح منطقه ای و محلی نیز تنها %16 و %19 شوراهای محلی و پست های انتخابی را در اختیار دارند. (<nowiki>http://www.ethioembassy.org.uk/women/html</nowiki>) | ||
=== | === [[آسیب شناسی اجتماعی در اتیوپی|آسیب شناسی اجتماعی]] === | ||
کشور اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقای زیر خط صحرای بزرگ از مشکلات اجتماعی و فرهنگی مختلفی رنج می برد . این مشکلات که هریك بنوبه خود بر زندگی مردم صبور این سرزمین تاثیرگذار می باشند سهم عمیقی در نابسامانی وضعیت زندگی مردم داشته و در بسیاری از مواقع شرایط ناگواری را برای اقشار مختلف اجتماعی بوجود آورده اند. مهم ترین معضلات اجتماعی این کشور عبارتند از : | کشور اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقای زیر خط صحرای بزرگ از مشکلات اجتماعی و فرهنگی مختلفی رنج می برد . این مشکلات که هریك بنوبه خود بر زندگی مردم صبور این سرزمین تاثیرگذار می باشند سهم عمیقی در نابسامانی وضعیت زندگی مردم داشته و در بسیاری از مواقع شرایط ناگواری را برای اقشار مختلف اجتماعی بوجود آورده اند. مهم ترین معضلات اجتماعی این کشور عبارتند از : | ||
==== [[اعتیاد به چات در اتیوپی|اعتیاد به چات]] ==== | |||
اعتیاد به چات طی چند دهه گذشته در کشور اتیوپی رایج گردیده و استقبال گروه های مختلف اجتماعی از این ماده مخدر به اندازه ای بوده که از آن به عنوان معضل اجتماعی نوظهور یاد می گردد. چات83 که در کشورهای مختلف آسیائی و آفریقایی با نام های مختلفی شناخته می شود گیاهی همیشه سبز است که در مناطق مرتفع و در امتداد سواحل شرقی افریقا، از اتیوپی تا آفریقای جنوبی ؛ افغانستان، یمن و ماداگاسکار کشت می شود. هرچند این گیاه دارای برخی مصارف پزشکی است ولی امروزه عمدتا به عنوان ماده ای مخدر مورد استفاده قرار می گیرد. شایع ترین روش استفاده از چات، جویدن برگ تازه و نگاه داشتن آن در دهان است .چات بصورت | اعتیاد به چات طی چند دهه گذشته در کشور اتیوپی رایج گردیده و استقبال گروه های مختلف اجتماعی از این ماده مخدر به اندازه ای بوده که از آن به عنوان معضل اجتماعی نوظهور یاد می گردد. چات83 که در کشورهای مختلف آسیائی و آفریقایی با نام های مختلفی شناخته می شود گیاهی همیشه سبز است که در مناطق مرتفع و در امتداد سواحل شرقی افریقا، از اتیوپی تا آفریقای جنوبی ؛ افغانستان، یمن و ماداگاسکار کشت می شود. هرچند این گیاه دارای برخی مصارف پزشکی است ولی امروزه عمدتا به عنوان ماده ای مخدر مورد استفاده قرار می گیرد. شایع ترین روش استفاده از چات، جویدن برگ تازه و نگاه داشتن آن در دهان است .چات بصورت | ||
| خط ۹۱۸: | خط ۸۹۸: | ||
این کشور به شمار می‌رود. با این حال سودآور بودن کشت این گیاه موجب ادامه تولید آن در اتیوپی شده است بطوری که بیش از 93 هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی این کشور به کشت چات اختصاص دارد و این گیاه پس از قهوه، دومین محصول مهم صادراتی اتیوپی محسوب میشود.هرچند در حال حاضر ورود چات به [[ایالات متحده]] و بسیاری از کشورهای اروپایی ممنوع شده و در برخی کشورها، تولید و توزیع چات از طریق شبکه‌های مافیایی صورت می گیرد با این حال تولید و توزیع چات در کشور اتیوپی آزاد است و دولت تاکنون محدودیتی برای کشت و توزیع آن اعمال نکرده است. برخی از اندیشمندان اتیوپیائی درآمد قابل توجه حاصل از صادرات چات ، ناتوانی دولت در پرداخت غرامت به کشاورزان برای نابود کردن مزارع چات و اشتغال سطح وسیعی از نیروی کار کشور در تهیه و توزیع این گیاه را دلیل اصلی ادامه تولید چات در اتیوپی می دانند. (عوارض فرهنگی و اجتماعی اعتیاد به چات بر مردم شاخ افریقا -اتیوپی، سومالی و جیبوتی- 1378: 33-30 ) | این کشور به شمار می‌رود. با این حال سودآور بودن کشت این گیاه موجب ادامه تولید آن در اتیوپی شده است بطوری که بیش از 93 هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی این کشور به کشت چات اختصاص دارد و این گیاه پس از قهوه، دومین محصول مهم صادراتی اتیوپی محسوب میشود.هرچند در حال حاضر ورود چات به [[ایالات متحده]] و بسیاری از کشورهای اروپایی ممنوع شده و در برخی کشورها، تولید و توزیع چات از طریق شبکه‌های مافیایی صورت می گیرد با این حال تولید و توزیع چات در کشور اتیوپی آزاد است و دولت تاکنون محدودیتی برای کشت و توزیع آن اعمال نکرده است. برخی از اندیشمندان اتیوپیائی درآمد قابل توجه حاصل از صادرات چات ، ناتوانی دولت در پرداخت غرامت به کشاورزان برای نابود کردن مزارع چات و اشتغال سطح وسیعی از نیروی کار کشور در تهیه و توزیع این گیاه را دلیل اصلی ادامه تولید چات در اتیوپی می دانند. (عوارض فرهنگی و اجتماعی اعتیاد به چات بر مردم شاخ افریقا -اتیوپی، سومالی و جیبوتی- 1378: 33-30 ) | ||
==== [[حمل و نقل مواد مخدر در اتیوپی|حمل و نقل مواد مخدر]] ==== | |||
کشور اتیوپی طی چند دهه گذشته به طور فزاینده ای به مکانی برای ترانزیت و جابجایی انواع محموله های مواد مخدر مبدل شده است. این امر که عمدتا ناشی از محدودیت قوانین قضایی جدی بازدارنده ، اعمال مجازات های نه چندان شدید برای قاچاقچیان و سهولت در انتقال این | کشور اتیوپی طی چند دهه گذشته به طور فزاینده ای به مکانی برای ترانزیت و جابجایی انواع محموله های مواد مخدر مبدل شده است. این امر که عمدتا ناشی از محدودیت قوانین قضایی جدی بازدارنده ، اعمال مجازات های نه چندان شدید برای قاچاقچیان و سهولت در انتقال این | ||
| خط ۹۳۰: | خط ۹۰۹: | ||
برخی اندیشمندان مسائل اجتماعی و اساتید دانشگاه آدیس آبابا ضمن ابراز هشدار به دولت اتیوپی در مورد گسترش این معضل اجتماعی در بین جوانان کشور ؛ خواستار اتخاذ قوانین شدید و سخت گیرانه ای علیه قاچاقچیان مواد مخدر شده اند. | برخی اندیشمندان مسائل اجتماعی و اساتید دانشگاه آدیس آبابا ضمن ابراز هشدار به دولت اتیوپی در مورد گسترش این معضل اجتماعی در بین جوانان کشور ؛ خواستار اتخاذ قوانین شدید و سخت گیرانه ای علیه قاچاقچیان مواد مخدر شده اند. | ||
==== [[کودکان خیابانی در اتیوپی|کودکان خیابانی]] ==== | |||
یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی وجود انبوه کودکان آواره در خیابان های شهرهای بزرگ و کوچک این کشور است.هر چند این معضل اجتماعی در دیگر کشورهای قاره آفریقا نیز وجود دارد و تقریبا تمام کشورهای آفریقا از مشکل کودکان آواره و بی خانمان رنج می برند ولی این معضل اجتماعی در کشور اتیوپی از ابعاد بسیار گسترده ای برخوردار بوده و مشکلات اجتماعی فراوانی را برای دولت به دنبال داشته است. ریشه های این پدیده به اواسط قرن بیستم میلادی و جنگ های این کشور با ایتالیا 74 | یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی وجود انبوه کودکان آواره در خیابان های شهرهای بزرگ و کوچک این کشور است.هر چند این معضل اجتماعی در دیگر کشورهای قاره آفریقا نیز وجود دارد و تقریبا تمام کشورهای آفریقا از مشکل کودکان آواره و بی خانمان رنج می برند ولی این معضل اجتماعی در کشور اتیوپی از ابعاد بسیار گسترده ای برخوردار بوده و مشکلات اجتماعی فراوانی را برای دولت به دنبال داشته است. ریشه های این پدیده به اواسط قرن بیستم میلادی و جنگ های این کشور با ایتالیا 74 | ||
| خط ۹۶۶: | خط ۹۴۴: | ||
net.org/today2002/today020117.html/ INTERNATIONAL CHILD AND YOUTH CARE NETWORK ) | net.org/today2002/today020117.html/ INTERNATIONAL CHILD AND YOUTH CARE NETWORK ) | ||
==== | ==== [[خشکسالی های پیاپی در اتیوپی|خشکسالی های پیاپی]] ==== | ||
یکی از بزرگ ترین مشکلات اتیوپی طی چند صد سال گذشته بروز خشکسالی و قحطی در مناطق مختلف کشور بوده است. قحطی و خشکسالی که عمدتا بر اثر عدم ریزش باران ، حمله ملخ ها و نابسامانی اوضاع اقتصادی اتیوپی بروز نموده و اثرات آن تا ده ها سال بر جا می ماند به ویژه در چند دهه اخیر خسارات و لطمات سنگینی بر اقتصاد و وضعیت | یکی از بزرگ ترین مشکلات اتیوپی طی چند صد سال گذشته بروز خشکسالی و قحطی در مناطق مختلف کشور بوده است. قحطی و خشکسالی که عمدتا بر اثر عدم ریزش باران ، حمله ملخ ها و نابسامانی اوضاع اقتصادی اتیوپی بروز نموده و اثرات آن تا ده ها سال بر جا می ماند به ویژه در چند دهه اخیر خسارات و لطمات سنگینی بر اقتصاد و وضعیت | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| خط ۱٬۰۰۲: | خط ۹۸۰: | ||
خشکسالی در دهه های 1990 و 2000 میلادی نیز خسارات و لطمات سنگینی بر ایالات و مناطق مختلف اتیوپی وارد آورد و علیرغم تلاش مقامات عالی رتبه دولتی بهبودی در وضعیت رفاهی و استانداردهای زندگی مناطق قحطی زده اتیوپی پدید نیامد. این وضعیت تا اوایل دهه 2010 نیز ادامه یافته و خشکسالی سال 2012 هر چند بیشتر متوجه سومالی بوده ولی بخش هایی از اتیوپی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده است. این در حالی است که مشکل عدم توزیع مناسب محموله های کمک بین المللی در این مناطق همچنان ادامه دارد و بسیاری از سازمان های خارجی دولتمردان اتیوپی را به کم اهمیت انگاشتن این امر و سوء استفاده از کمک های دریافتی از کشورهای مختلف جهان متهم نموده اند. (www.huffingtonpost.com/ethiopia-hunger-drought) | خشکسالی در دهه های 1990 و 2000 میلادی نیز خسارات و لطمات سنگینی بر ایالات و مناطق مختلف اتیوپی وارد آورد و علیرغم تلاش مقامات عالی رتبه دولتی بهبودی در وضعیت رفاهی و استانداردهای زندگی مناطق قحطی زده اتیوپی پدید نیامد. این وضعیت تا اوایل دهه 2010 نیز ادامه یافته و خشکسالی سال 2012 هر چند بیشتر متوجه سومالی بوده ولی بخش هایی از اتیوپی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده است. این در حالی است که مشکل عدم توزیع مناسب محموله های کمک بین المللی در این مناطق همچنان ادامه دارد و بسیاری از سازمان های خارجی دولتمردان اتیوپی را به کم اهمیت انگاشتن این امر و سوء استفاده از کمک های دریافتی از کشورهای مختلف جهان متهم نموده اند. (www.huffingtonpost.com/ethiopia-hunger-drought) | ||
==== [[رفاه اجتماعی در اتیوپی|رفاه اجتماعی]] ==== | |||
===== [[فقر در اتیوپی|فقر]] ===== | |||
با وجود برخی پیشرفت های اقتصادی طی چند سال اخیر، کشور اتیوپی همچنان به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای جهان در نظر گرفته می شود و بیش از 35 میلیون نفر از جمعیت 90 | با وجود برخی پیشرفت های اقتصادی طی چند سال اخیر، کشور اتیوپی همچنان به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای جهان در نظر گرفته می شود و بیش از 35 میلیون نفر از جمعیت 90 | ||
| خط ۱٬۰۳۰: | خط ۱٬۰۰۹: | ||
(<nowiki>http://issuu.com/Poverty</nowiki> in Ethiopia) | (<nowiki>http://issuu.com/Poverty</nowiki> in Ethiopia) | ||
==== [[آوارگان و پناهجویان در اتیوپی|آوارگان و پناهجویان]] ==== | |||
در حال حاضر دو گروه آواره و پناهجو در کشور اتیوپی زندگی می کنند. گروه اول را آوارگان داخلی تشکیل می دهند که طی چند دهه اخیر بدلیل بروز قحطی و جنگ های این کشور با کشورهای سومالی و اریتره با وضعیتی اسفناك و در منتهای فقر و نداری به دیگر مناطق کشور مهاجرت کرده و علیرغم سکونت طولانی در مناطق جدید همچنان با مشکلات معیشتی شدیدی مواجه می باشند.گروه دوم آوارگانی می باشند که طی سه دهه گذشته عمدتا از کشورهای سودان | در حال حاضر دو گروه آواره و پناهجو در کشور اتیوپی زندگی می کنند. گروه اول را آوارگان داخلی تشکیل می دهند که طی چند دهه اخیر بدلیل بروز قحطی و جنگ های این کشور با کشورهای سومالی و اریتره با وضعیتی اسفناك و در منتهای فقر و نداری به دیگر مناطق کشور مهاجرت کرده و علیرغم سکونت طولانی در مناطق جدید همچنان با مشکلات معیشتی شدیدی مواجه می باشند.گروه دوم آوارگانی می باشند که طی سه دهه گذشته عمدتا از کشورهای سودان | ||
| خط ۱٬۰۴۶: | خط ۱٬۰۲۴: | ||
(<nowiki>http://www.photius.com/countries/ethiopia/society/ethiopia_society_refugees_drought</nowiki>) | (<nowiki>http://www.photius.com/countries/ethiopia/society/ethiopia_society_refugees_drought</nowiki>) | ||
==== [[فساد جنسی در اتیوپی|فساد جنسی]] ==== | |||
یکی از مشکلات مهم اجتماعی کشور اتیوپی رواج پدیده فساد جنسی و خودفروشی بسیاری از زنان و دختران جوان این کشور است که به ویژه طی دو دهه اخیر به یکی از معضلات بزرگ اجتماعی این کشور مبدل گشته است. این امر که عمدتا ناشی از شیوع فقر و مسکنت در بین خانواده های شهری و مهاجرت عده بسیاری از خانواده های روستایی به شهرهای بزرگ اتیوپی است به اندازه ای شدت یافته که زیرساخت های اجتماعی این کشور سنتی را تا حد زیادی تحت تأثیرات شوم و ویرانگر خود قرار داده است. | یکی از مشکلات مهم اجتماعی کشور اتیوپی رواج پدیده فساد جنسی و خودفروشی بسیاری از زنان و دختران جوان این کشور است که به ویژه طی دو دهه اخیر به یکی از معضلات بزرگ اجتماعی این کشور مبدل گشته است. این امر که عمدتا ناشی از شیوع فقر و مسکنت در بین خانواده های شهری و مهاجرت عده بسیاری از خانواده های روستایی به شهرهای بزرگ اتیوپی است به اندازه ای شدت یافته که زیرساخت های اجتماعی این کشور سنتی را تا حد زیادی تحت تأثیرات شوم و ویرانگر خود قرار داده است. | ||
| خط ۱٬۰۷۴: | خط ۱٬۰۵۱: | ||
(<nowiki>http://africanfeminism.com/prostitution-in-ethiopia</nowiki>) | (<nowiki>http://africanfeminism.com/prostitution-in-ethiopia</nowiki>) | ||
==== [[فرار مغزها در اتیوپی|فرار مغزها]] ==== | |||
یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی طی چند دهه گذشته پدیده فرار مغزها و مهاجرت تدریجی افراد تحصیلکرده این کشور به کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده آمریکا، انگلستان، فرانسه، ایتالیا و آلمان است. براساس تحقیقات صورت گرفته توسط مؤسسه ای کانادایی، اتیوپی در زمره نه کشور آفریقایی است که هر سال به دلیل مهاجرت گروه قابل ملاحظه ای از متخصصان آن به خارج از کشور - به ویژه در بخش پزشکی و درمانی- سرمایه ای بالغ بر دو میلیارد دلار از بودجه عمومی خود را از دست می دهد. مطابق با این گزارش تعداد زیادی از پزشکان و سایر متخصصان رشته های مختلف اتیوپیایی همه ساله به کشورهای آمریکا، کانادا، استرالیا و انگلستان مهاجرت نموده و در بخش های درمانی این کشورهای توسعه یافته مشغول به کار می شوند و این در حالی است که این کشور نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی از کمبود پزشک، پرستار، اساتید | یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی طی چند دهه گذشته پدیده فرار مغزها و مهاجرت تدریجی افراد تحصیلکرده این کشور به کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده آمریکا، انگلستان، فرانسه، ایتالیا و آلمان است. براساس تحقیقات صورت گرفته توسط مؤسسه ای کانادایی، اتیوپی در زمره نه کشور آفریقایی است که هر سال به دلیل مهاجرت گروه قابل ملاحظه ای از متخصصان آن به خارج از کشور - به ویژه در بخش پزشکی و درمانی- سرمایه ای بالغ بر دو میلیارد دلار از بودجه عمومی خود را از دست می دهد. مطابق با این گزارش تعداد زیادی از پزشکان و سایر متخصصان رشته های مختلف اتیوپیایی همه ساله به کشورهای آمریکا، کانادا، استرالیا و انگلستان مهاجرت نموده و در بخش های درمانی این کشورهای توسعه یافته مشغول به کار می شوند و این در حالی است که این کشور نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی از کمبود پزشک، پرستار، اساتید | ||
| خط ۱٬۰۸۶: | خط ۱٬۰۶۲: | ||
مهاجران که با دل کندن از میهن خود در کشورهای غربی اقامت می گزینند البته با مشکلات فراوانی نیز از نظر زندگی در این کشورها، بهره مندی از استانداردهای بیمه، اقامت و... مواجه اند و معمولا به دلیل عدم اخذ اقامت دائم حقوق کمتری در مقایسه با هم رده های خود دریافت می کنند و در بسیاری از موارد برخوردهای تبعیض آمیز و تحقیرآمیز نیز در مورد آنها صورت می گیرد. با این همه سیل مهاجران تحصیلکرده به صورت قانونی و غیرقانونی از این کشور فقیر و دردمند به اروپای غربی و آمریکای شمالی ادامه دارد.بر طبق نتایج ارائه شده در سمپوزیوم ملی اتیوپیایی های خارج کشور اتیوپی، در ده سال گذشته کشور اتیوپی 75 درصد از متخصصان ماهر و توانمند خود را در اثر مهاجرت به کشورهای توسعه یافته از دست داده است. (<nowiki>http://www.sudantribune.com/Ethiopia-amongst-worst-hit-in</nowiki> African brain-drain) | مهاجران که با دل کندن از میهن خود در کشورهای غربی اقامت می گزینند البته با مشکلات فراوانی نیز از نظر زندگی در این کشورها، بهره مندی از استانداردهای بیمه، اقامت و... مواجه اند و معمولا به دلیل عدم اخذ اقامت دائم حقوق کمتری در مقایسه با هم رده های خود دریافت می کنند و در بسیاری از موارد برخوردهای تبعیض آمیز و تحقیرآمیز نیز در مورد آنها صورت می گیرد. با این همه سیل مهاجران تحصیلکرده به صورت قانونی و غیرقانونی از این کشور فقیر و دردمند به اروپای غربی و آمریکای شمالی ادامه دارد.بر طبق نتایج ارائه شده در سمپوزیوم ملی اتیوپیایی های خارج کشور اتیوپی، در ده سال گذشته کشور اتیوپی 75 درصد از متخصصان ماهر و توانمند خود را در اثر مهاجرت به کشورهای توسعه یافته از دست داده است. (<nowiki>http://www.sudantribune.com/Ethiopia-amongst-worst-hit-in</nowiki> African brain-drain) | ||
==== [[گرسنگی مزمن در اتیوپی|گرسنگی مزمن]] ==== | |||
هر چند طی حدود یک دهه اخیر پیشرفت هایی در امر مبارزه با گرسنگی مزمن در بخش های مختلف اتیوپی صورت گرفته است با این حال سوء تغذیه همچنان یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی این کشور مخصوصا در بین کودکان خردسال و نوجوانان محسوب می گردد و بسیاری از آنان به دلیل عواقب بسیار خطرناک ناشی از گرسنگی مزمن پیش از رسیدن به سن بلوغ و در اثر ابتلاء به بیماری های گوناگون فوت می کنند. معضل گرسنگی مزمن در این کشور که طی چند دهه گذشته و خصوصا در دهه های 1970 و 1980 میلادی منجر به مرگ صدها هزار نفر از مردمان این کشور به ویژه کودکان و نوجوانان مناطق روستایی اتیوپی گردید عمدتا به خشکسالی و قحطی های 87 | هر چند طی حدود یک دهه اخیر پیشرفت هایی در امر مبارزه با گرسنگی مزمن در بخش های مختلف اتیوپی صورت گرفته است با این حال سوء تغذیه همچنان یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی این کشور مخصوصا در بین کودکان خردسال و نوجوانان محسوب می گردد و بسیاری از آنان به دلیل عواقب بسیار خطرناک ناشی از گرسنگی مزمن پیش از رسیدن به سن بلوغ و در اثر ابتلاء به بیماری های گوناگون فوت می کنند. معضل گرسنگی مزمن در این کشور که طی چند دهه گذشته و خصوصا در دهه های 1970 و 1980 میلادی منجر به مرگ صدها هزار نفر از مردمان این کشور به ویژه کودکان و نوجوانان مناطق روستایی اتیوپی گردید عمدتا به خشکسالی و قحطی های 87 | ||
| خط ۱٬۰۹۸: | خط ۱٬۰۷۳: | ||
(<nowiki>http://elibrary.worldbank.org/Ethiopia/2012</nowiki>) | (<nowiki>http://elibrary.worldbank.org/Ethiopia/2012</nowiki>) | ||
==== [[نقض حقوق بشر در اتیوپی|نقض حقوق بشر]] ==== | |||
نقض حقوق بشر و نادیده انگاشتن آزادی های فردی و اجتماعی مردم این کشور از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی است که هر چند از دیرباز در کشور وجود داشته ولی امروزه به یکی از اعتراضات دائمی مردم این کشور علیه نظام حاکم مبدل شده است.در واقع می توان گفت هرچند مردم 88 | نقض حقوق بشر و نادیده انگاشتن آزادی های فردی و اجتماعی مردم این کشور از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی است که هر چند از دیرباز در کشور وجود داشته ولی امروزه به یکی از اعتراضات دائمی مردم این کشور علیه نظام حاکم مبدل شده است.در واقع می توان گفت هرچند مردم 88 | ||
| خط ۱٬۱۲۶: | خط ۱٬۱۰۰: | ||
بشر غیردولتی نظیر سازمان حقوق بشر واچ91 به صورت مصداقی موارد متعددی از آنها را برشمرده اند.92 | بشر غیردولتی نظیر سازمان حقوق بشر واچ91 به صورت مصداقی موارد متعددی از آنها را برشمرده اند.92 | ||
==== [[بردگی در اتیوپی|بردگی]] ==== | |||
(U.S. Department of State's human rights report: Ethiopia 2012 ) | (U.S. Department of State's human rights report: Ethiopia 2012 ) | ||
| خط ۱٬۱۵۴: | خط ۱٬۱۲۷: | ||
همان طور که اشاره شد بردگی پنهان در این کشور همچنان وجود دارد و هزاران نفر از مردم این کشور بصورت برده در خدمت افراد نسبتا متمول زندگی خود را سپری نموده و سرنوشت خود را به اربابانشان سپرده اند. | همان طور که اشاره شد بردگی پنهان در این کشور همچنان وجود دارد و هزاران نفر از مردم این کشور بصورت برده در خدمت افراد نسبتا متمول زندگی خود را سپری نموده و سرنوشت خود را به اربابانشان سپرده اند. | ||
==== [[سازمان تروریستی القاعده در اتیوپی|سازمان تروریستی القاعده]] ==== | |||
یکی از مشکلات مهم اجتماعی (و تا حدودی هم سیاسی) کشور اتیوپی طی یک دهه اخیر شکل گیری تدریجی شعبه ای از | یکی از مشکلات مهم اجتماعی (و تا حدودی هم سیاسی) کشور اتیوپی طی یک دهه اخیر شکل گیری تدریجی شعبه ای از | ||
| خط ۱٬۱۸۸: | خط ۱٬۱۶۰: | ||
( <nowiki>http://www.gatestoneinstitute.org/al</nowiki> qaeda east africa/Ethiopia/2012) | ( <nowiki>http://www.gatestoneinstitute.org/al</nowiki> qaeda east africa/Ethiopia/2012) | ||
=== | === [[وضعیت اقتصادی و معیشتی در اتیوپی|وضعیت اقتصادی]] === | ||
==== [[نظام اقتصادی اتیوپی|نظام اقتصادی]] ==== | |||
همان طور که اشاره شد اتیوپی یکی از کشورهای فقیر جهان بشمار می رود و فقر و خشکسالی های پیاپی به همراه کشاورزی ضعیف تك محصولی فشارهای مضاعفی را بر اقتصاد این کشور وارد آورده است.این در حالی است که اتیوپی بصورت بالقوه 94 | همان طور که اشاره شد اتیوپی یکی از کشورهای فقیر جهان بشمار می رود و فقر و خشکسالی های پیاپی به همراه کشاورزی ضعیف تك محصولی فشارهای مضاعفی را بر اقتصاد این کشور وارد آورده است.این در حالی است که اتیوپی بصورت بالقوه 94 | ||
| خط ۱٬۲۲۷: | خط ۱٬۲۰۱: | ||
==== [[کشاورزی اتیوپی|کشاورزی]] ==== | |||
اشاره شد که اتیوپی اساسا کشوری مبتنی بر کشاورزی است و کشاورزی ستون فقرات اقتصاد اتیوپی را تشکیل می دهد بطوری که نیمی از تولید ناخالص ملی ، 83/9 درصد از صادرات و 80 درصد از کل نیروی کار اتیوپی را در خود جای داده است. با این حال مشکلاتی همچون خشکسالی های مکرر ، حمله ملخ ها به مزارع کشاورزی ، از بین رفتن اراضی حاصلخیز کشور در نتیچه چرای بی رویه دام ها، جمعیت زیاد کشور و عدم بکارگیری شیوه های نوین در امر کشاورزی موجبات عدم پیشرفت این بخش مهم از اقتصاد کشور را در دهه های گذشته فراهم آورده است. (Global forum on Agriculture,2010:155) | اشاره شد که اتیوپی اساسا کشوری مبتنی بر کشاورزی است و کشاورزی ستون فقرات اقتصاد اتیوپی را تشکیل می دهد بطوری که نیمی از تولید ناخالص ملی ، 83/9 درصد از صادرات و 80 درصد از کل نیروی کار اتیوپی را در خود جای داده است. با این حال مشکلاتی همچون خشکسالی های مکرر ، حمله ملخ ها به مزارع کشاورزی ، از بین رفتن اراضی حاصلخیز کشور در نتیچه چرای بی رویه دام ها، جمعیت زیاد کشور و عدم بکارگیری شیوه های نوین در امر کشاورزی موجبات عدم پیشرفت این بخش مهم از اقتصاد کشور را در دهه های گذشته فراهم آورده است. (Global forum on Agriculture,2010:155) | ||
در حال حاضر مهم ترین محصولات کشاورزی اتیوپی را قهوه ، ذرت ، غلات ، دانه های روغنی، نیشکر ، انواع میوه و سبزیجات تشکیل می دهند. اتیوپی دومین تولید کننده ذرت در آفریقا است و بیشترین تعداد دام را در قاره آفریقا در خود جای داده است. مهم محصول صادراتی اتیوپی قهوه است که حدود 26/4 درصد درآمد ارزی اتیوپی از صادرات این محصول تأمین می شود و امرار معاش 15 تا 18 میلیون نفر در این کشور به این محصول بستگی دارد. (Demeke,1999:55) | در حال حاضر مهم ترین محصولات کشاورزی اتیوپی را قهوه ، ذرت ، غلات ، دانه های روغنی، نیشکر ، انواع میوه و سبزیجات تشکیل می دهند. اتیوپی دومین تولید کننده ذرت در آفریقا است و بیشترین تعداد دام را در قاره آفریقا در خود جای داده است. مهم محصول صادراتی اتیوپی قهوه است که حدود 26/4 درصد درآمد ارزی اتیوپی از صادرات این محصول تأمین می شود و امرار معاش 15 تا 18 میلیون نفر در این کشور به این محصول بستگی دارد. (Demeke,1999:55) | ||
==== [[معادن اتیوپی|معادن]] ==== | |||
اتیوپی از نظر ذخائر معدنی کشور نسبتا ثروتمندی محسوب می شود با این حال بسیاری از معادن این کشور هنوز کشف و بهره برداری نشده اند از این روی معادن، بخش کاملا کوچکی از اقتصاد اتیوپی را تشکیل می دهند.بر اساس مطالعات صورت گرفته این کشور دارای معادن طلا ، پلاتین ، نفت ، ذغال سنگ، 98 | اتیوپی از نظر ذخائر معدنی کشور نسبتا ثروتمندی محسوب می شود با این حال بسیاری از معادن این کشور هنوز کشف و بهره برداری نشده اند از این روی معادن، بخش کاملا کوچکی از اقتصاد اتیوپی را تشکیل می دهند.بر اساس مطالعات صورت گرفته این کشور دارای معادن طلا ، پلاتین ، نفت ، ذغال سنگ، 98 | ||
| خط ۱٬۲۵۷: | خط ۱٬۲۲۹: | ||
در حال حاضر طرح هایی برای بهره برداری از ذخایر گازی مناطق کم ارتفاع جنوب شرقی اتیوپی که میزان آنها حدود 4 تریلیون متر مکعب (110x910m3) تخمین زده می شود نیز در مرحله عملیاتی است. عملیات اکتشاف منابع نفت و گاز در منطقه گامبلا در مرز با سودان نیز با کمک چند شرکت چند ملیتی غربی در جریان است. Ministry of Finance and Development,2010:14) | در حال حاضر طرح هایی برای بهره برداری از ذخایر گازی مناطق کم ارتفاع جنوب شرقی اتیوپی که میزان آنها حدود 4 تریلیون متر مکعب (110x910m3) تخمین زده می شود نیز در مرحله عملیاتی است. عملیات اکتشاف منابع نفت و گاز در منطقه گامبلا در مرز با سودان نیز با کمک چند شرکت چند ملیتی غربی در جریان است. Ministry of Finance and Development,2010:14) | ||
==== [[تجارت خارجی اتیوپی|تجارت خارجی]] ==== | |||
بخش اعظم تجارت خارجی این کشور را صادرات و واردات کالاهای مختلف تشکیل می دهند و تقریبا بخش اعظم درآمد سالیانه اتیوپی از طریق تجارت خارجی تامین می گردد. | بخش اعظم تجارت خارجی این کشور را صادرات و واردات کالاهای مختلف تشکیل می دهند و تقریبا بخش اعظم درآمد سالیانه اتیوپی از طریق تجارت خارجی تامین می گردد. | ||
| خط ۱٬۲۸۳: | خط ۱٬۲۵۴: | ||
(The World Bank (country study). 2011:33) | (The World Bank (country study). 2011:33) | ||
==== واحد پول ==== | |||
واحد پول اتیوپی، بیر 100 نام دارد که به 100 سنت تقسیم می شود و آن را با علامت اختصاری (ETB) نمایش می دهند. بیر از واحدهای نیرومند پولی قاره آفریقا است و طی یك دهه گذشته و بهبود نسبی وضعیت اقتصادی اتیوپی از نرخ برابری خوبی در مقابل ارزهای خارجی برخوردار بوده است. نرخ برابری واحد پول اتیوپی با برخی ارزهای دنیا در سال 2012 عبارت است از: | واحد پول اتیوپی، بیر 100 نام دارد که به 100 سنت تقسیم می شود و آن را با علامت اختصاری (ETB) نمایش می دهند. بیر از واحدهای نیرومند پولی قاره آفریقا است و طی یك دهه گذشته و بهبود نسبی وضعیت اقتصادی اتیوپی از نرخ برابری خوبی در مقابل ارزهای خارجی برخوردار بوده است. نرخ برابری واحد پول اتیوپی با برخی ارزهای دنیا در سال 2012 عبارت است از: | ||
| خط ۱٬۲۹۵: | خط ۱٬۲۶۵: | ||
'''(<nowiki>http://finance.mapsofworld.com/economy/ethiopia/currency</nowiki>''' | '''(<nowiki>http://finance.mapsofworld.com/economy/ethiopia/currency</nowiki>''' | ||
==== [[وضعیت اشتغال مردم اتیوپی|اشتغال ( بیکاری)]] ==== | |||
اتیوپی در مجموع کشوری کاملا سنتی است که هنوز ساختار سنتی خود را در بسیاری از ابعاد حفظ کرده است. این امر در ارتباط با بحث اشتغال نیز کاملا صدق می کند و هنوز بسیاری | اتیوپی در مجموع کشوری کاملا سنتی است که هنوز ساختار سنتی خود را در بسیاری از ابعاد حفظ کرده است. این امر در ارتباط با بحث اشتغال نیز کاملا صدق می کند و هنوز بسیاری | ||
| خط ۱٬۳۱۷: | خط ۱٬۲۸۶: | ||
(<nowiki>http://www.tradingeconomics.com/ethiopia/unemployment-rate</nowiki> | (<nowiki>http://www.tradingeconomics.com/ethiopia/unemployment-rate</nowiki> | ||
''' | === '''[[ورزش در اتیوپی|ورزش]]''' === | ||
ورزش در مجموع بخشی از فرهنگ بومی این کشور محسوب شده و از قدیم جایگاه والایی در بین مردمان شهری و روستایی داشته است از این روی مردم اتیوپی در سطح قاره آفریقا مردمانی ورزش دوست قلمداد می شوند که معمولا در طول روز ساعاتی را به فعالیت های بدنی اختصاص می دهند . 103 | ورزش در مجموع بخشی از فرهنگ بومی این کشور محسوب شده و از قدیم جایگاه والایی در بین مردمان شهری و روستایی داشته است از این روی مردم اتیوپی در سطح قاره آفریقا مردمانی ورزش دوست قلمداد می شوند که معمولا در طول روز ساعاتی را به فعالیت های بدنی اختصاص می دهند . 103 | ||
| خط ۱٬۳۳۷: | خط ۱٬۳۰۵: | ||
www.nationsencyclopedia.com/Ethiopia/Sport/2012 | www.nationsencyclopedia.com/Ethiopia/Sport/2012 | ||
==== | ==== [[ورزش های ملی و بومی اتیوپی|ورزش های ملی و بومی]] ==== | ||
جدای از دو و میدانی که بنوعی ورزش ملی و درعین حال بومی این سرزمین محسوب می شود "جنا "103 (که ورزشی شبیه به هاکی است) و اسب سواری از ورزش های محلی پرطرفدار این کشور محسوب می شوند .شیرسواری نیز در مناطق بیابانی اتیوپی از ورزش های مورد علاقه قبایل بیابانگرد این کشور است و | جدای از دو و میدانی که بنوعی ورزش ملی و درعین حال بومی این سرزمین محسوب می شود "جنا "103 (که ورزشی شبیه به هاکی است) و اسب سواری از ورزش های محلی پرطرفدار این کشور محسوب می شوند .شیرسواری نیز در مناطق بیابانی اتیوپی از ورزش های مورد علاقه قبایل بیابانگرد این کشور است و | ||
| خط ۱٬۳۵۲: | خط ۱٬۳۲۰: | ||
مسابقات شترسواری اغلب در تعطیلات یا در حاشیه فستیوال های محلی در این کشور برگزار می گردند. | مسابقات شترسواری اغلب در تعطیلات یا در حاشیه فستیوال های محلی در این کشور برگزار می گردند. | ||
=== | === [[اوقات فراغت در اتیوپی|نحوه گذراندن اوقات فراغت]] === | ||
علیرغم مشکلات اقتصادی و تورم نسبتا بالای حاکم بر جامعه مردم اتیوپی مردمانی شاد و سرخوش به شمار می روند و معمولا بدون توجه به آینده ای که عمدتا دربرگیرنده مشکلات فراوانی برای آنها خواهد بود روزگار خود را سپری می نمایند. در این ارتباط معمولا مردم شهری و روستائیان سعی می کنند در روزهای پایان هفته فارغ از مسائل کاری، ساعات خوبی را در کنار خانواده های خود سپری نمایند. شهرنشینان در تعطیلات آخر هفته معمولا به دیدار اقوام و خویشاوندان درجه اول خود شتافته و ساعاتی را به گفتگو و صحبت سپری می نمایند در حالی که نوشیدن قهوه و صرف شیرینی جات محلی بخش اصلی این گردهمایی های خانوادگی به شمار می رود. جدای از آن خرید از فروشگاه های محلی و سوپرمارکت های بزرگ نیز از دیگر برنامه های ثابت | علیرغم مشکلات اقتصادی و تورم نسبتا بالای حاکم بر جامعه مردم اتیوپی مردمانی شاد و سرخوش به شمار می روند و معمولا بدون توجه به آینده ای که عمدتا دربرگیرنده مشکلات فراوانی برای آنها خواهد بود روزگار خود را سپری می نمایند. در این ارتباط معمولا مردم شهری و روستائیان سعی می کنند در روزهای پایان هفته فارغ از مسائل کاری، ساعات خوبی را در کنار خانواده های خود سپری نمایند. شهرنشینان در تعطیلات آخر هفته معمولا به دیدار اقوام و خویشاوندان درجه اول خود شتافته و ساعاتی را به گفتگو و صحبت سپری می نمایند در حالی که نوشیدن قهوه و صرف شیرینی جات محلی بخش اصلی این گردهمایی های خانوادگی به شمار می رود. جدای از آن خرید از فروشگاه های محلی و سوپرمارکت های بزرگ نیز از دیگر برنامه های ثابت | ||
| خط ۱٬۳۷۹: | خط ۱٬۳۴۷: | ||
در برخی روستاهای مناطق صحرایی اتیوپی نیز در پایان هفته ها مسابقات شترسواری برگزار می شود که از هیجان زیادی برخوردار است و برخی از شهرنشینان نیز برای مشاهده این مسابقات به روستاها سفر می کنند. www.everyeulture.com/ethiopia | در برخی روستاهای مناطق صحرایی اتیوپی نیز در پایان هفته ها مسابقات شترسواری برگزار می شود که از هیجان زیادی برخوردار است و برخی از شهرنشینان نیز برای مشاهده این مسابقات به روستاها سفر می کنند. www.everyeulture.com/ethiopia | ||
=== | === [[بهداشت و سلامت اتیوپی|وضعیت بهداشت و سلامت]] === | ||
نظام بهداشت و سلامت از چالش برانگیزترین بخش های کشور اتیوپی بشمار می رود که طی دهه های گذشته فراز و نشیب های زیادی را پشت سر نهاده و علیرغم تاکید رهبران اتیوپی هیچ گاه به شرایط نسبتا مطلوب خود دست نیافته است. | نظام بهداشت و سلامت از چالش برانگیزترین بخش های کشور اتیوپی بشمار می رود که طی دهه های گذشته فراز و نشیب های زیادی را پشت سر نهاده و علیرغم تاکید رهبران اتیوپی هیچ گاه به شرایط نسبتا مطلوب خود دست نیافته است. | ||
| خط ۱٬۴۲۲: | خط ۱٬۳۹۰: | ||
(<nowiki>http://www.mongabay.com/history/ethiopia/ethiopia-health</nowiki> and welfare.html/2012 | (<nowiki>http://www.mongabay.com/history/ethiopia/ethiopia-health</nowiki> and welfare.html/2012 | ||
== نیز نگاه کنید به == | |||
* | |||
== پاورقی == | |||
[i] - | |||
[ii] - | |||
[iii] - | |||
[iv] - | |||
[v] - | |||
[vi] - | |||
[vii] - | |||
[viii] - | |||
[ix] - | |||
[x] - | |||
== کتابشناسی == | |||
نسخهٔ ۲۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۱
نظام اجتماعی
جامعه اتیوپی در مجموع به دو بخش شهرنشین و روستایی تقسیم می شود.بر اساس اطلاعات موجود در حال حاضر در حدود 17 درصد از مردم این کشور شهرنشین بوده و بخش اعظم جمعیت اتیوپی ( در حدود 83 درصد ) را روستائیان و اقوام بیابان گرد تشکیل می دهند.
در بررسی جامعه شناختی اتیوپی آنچه که مشهود است بخش اعظم مردم این کشور را کشاورزان سنتی از یك سوی و گله داران و دام پروران از سوی دیگر تشکیل می دهند که بصورت سنتی درآمدی اندك را عاید خود می سازند. لذا می توان گفت ساختار اساسی نظام اجتماعی اتیوپی مبتنی بر این دو گروه است و شهرنشینی که پدیده ای نسبتا جدید در این کشور محسوب می شود هنوز از جایگاه چندانی برخوردار نیست . جدای از آن نظام اجتماعی اتیوپی نیز نظیر سایر کشورهای آفریقای 35
زیر خط صحرای بزرگ بر ارتباطات قومی استوار گردیده و اقوام و قبایل مختلف بخش اعظم نظام اجتماعی این کشور را بخود اختصاص داده اند.
گروه های قومی (قبایل)
ساختار قومیتی
قبایل کوچک و بزرگ اتیوپی بر اساس محل استقرار خود در زیر مجموعه این گروه های نژادی قرار می گیرند. سامی ها 3 در منطقه شمالی کشور
کوشیت ها32 در مناطق شرقی اتیوپی
نیلو صحرایی ها33 در منطاق شرق و جنوب شرق کشور
اموتیک ها34 در مناطق جنوبی اتیوپی (کتاب سبز اتیوپی،6:1389 )
کشور اتیوپی در بر گیرنده بیش از 80 قبیله یا گروه نژادی است که در مناطق مختلف این سرزمین باستانی استقرار دارند. قبایل اتیوپی جدای از تمایزات نژادی، از نظر فرهنگی و زبانی نیز دارای تفاوت های عمده ای می باشند. مهم ترین قبایل فعلی این کشور که نقش مهمی نیز در تحولات سیاسی چند دهه گذشته این کشور ایفا نموده اند عبارتند از :
31
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
36
قبیله ارومو
ارومو بزرگترین قبیله کشور اتیوپی است و جدای از این کشور دستجاتی از قبیله ارومو در شمال کنیا و بخش هایی از سومالی نیز استقرار دارند. جمعیت اروموها در اتیوپی براساس جدیدترین آمار (سال 2012) در حدود 25 میلیون نفر است. پیشینه اروموها به هزاران سال قبل باز می گردد و براساس شواهد موجود آنان از چندهزار سال قبل در منطقه شاخ آفریقا و از جمله کشور اتیوپی استقرار یافته اند.
در حدود 95 درصد از اروموهای اتیوپی به کشاورزی و گله داری (به شیوه ای سنتی و قدیمی) اشتغال دارند و عدد بسیار کمی از آنها در مناطق شهری زندگی می کنند. اکثر اروموهای اتیوپی در حال حاضر در منطقه موسوم به ارومیا 35 در مرکز اتیوپی که به لحاظ وسعت و جمعیت بزرگ ترین منطقه اتیوپی محسوب می شود زندگی می کنند.
اروموها به دو گروه اصلی بوران 3 و بارنتو تقسیم می شوند.هر یک از این دو گروه نیز به زیرشاخه های متعددی منشعب می گردند.
براساس جدیدترین آمارگیری دولت اتیوپی (سال 2007) در حدود نیمی از مردمان ارومو از دین اسلام تبعیت می کنند . اکثر مسلمانان ارومو در مناطق روستایی استقرار دارند. جدای از حدود 2 درصد از اروموها که در زمره پیروان آئین های بومی محسوب می شوند ، سایر مردمان ارومو از مذاهب مختلف دین مسیحیت به ویژه ارتدوکس و پروتستان تبعیت می کنند.
35
|
|
|
|
|
|
37
(Etefa , 2012:55-7 )
قبیله امهارا
قبیله امهارا دومین گروه قومی کشور اتیوپی به شمار می رود. جمعیت اعضاء این قبیله براساس جدیدترین آمار (2012) در حدود 20 میلیون نفر است که بر این اساس 22 درصد از جمعیت کشور را دربرمی گیرند.
پیشینه مردمان امهارا به دوهزار سال قبل باز می گردد و آنها از آن زمان تاکنون در فلات ارتفاعات مرکزی اتیوپی و در منطقه کوهستانی دربرگیرنده ایالات نیمه خودمختار گوندار،37 گوجام،38 وولو39 و شواهه زندگی می کنند.
زبان بومی قبیله امهارا زبان امهریک است که هر چند تا چندی قبل زبان رسمی آموزشی کشور به شمار می رفت ولی امروزه در برخی استان ها جای خود را به زبان های محلی «ارومیفا» و «تیگرینیا» داده است. در حدود 80 درصد از مردمان قبیله امهارا از دین مسیحیت (کلیسای ارتدوکس) و حدود 20 درصد نیز از دین اسلام پیروی می کنند. بیشتر مردمان امهارا کشاورز بوده و در ارتفاعات به کشت محصولات مختلف می پردازند. گله داری و نگهداری از گوسفند و بز نیز در بین روستائیان امهارا رواج دارد.
قبیله امهارا دارای فرهنگ و هنر خاص خود بوده و بخش مهمی از فرهنگ و آداب و رسوم سرزمین اتیوپی متأثر از فرهنگ بومی این قبیله است.
37
|
|
|
|
|
|
Gondar
|
|
|
|
|
|
38
(www.everyculture.com/Amhara/2011)
تیگرینیا (تیگرای)
قبیله تیگرای از قبایل مهم کشور اتیوپی محسوب می شود و بیشتر مردمان تیگرای اتیوپی در ایالات تیگرای و مناطق مرتفع شمال کشور زندگی می کنند. بخشی از مردمان تیگرینیا نیز در ایالات پیشین بگمدرا (گوندا) و «وولوو» که در حال حاضر عمدتا بخش هایی از منطقه امهارا را در بر می گیرند، استقرار دارند. زبان بومی مردمان تیگرای «تیگرینیا» نامیده می شود. جمعیت کنونی مردمان تیگرای در حدود 5/7 میلیون است و آنان تقریبا 6 درصد از جمعیت کشور اتیوپی را به خود اختصاص داده اند. قبیله تیگرای (تیگرینیا) از قبایل قدیمی و تاریخی کشور اتیوپی به شمار می رود و آنان از حدود دوهزار سال قبل از میلاد مسیح در سرزمین کنونی اتیوپی حضور داشته اند. براساس برخی افسانه ها تیگرای ها پیشینه خود را به امپراطور منلیك فرزند حضرت سلیمان و ملکه سبا نسبت می دهند.
شغل اصلی مردمان تیگرای کشاورزی و گله داری است و بسیاری از آنان در مناطق روستایی زندگی می کنند با این حال برخی از تیگرای های اتیوپی به کار در کارخانجات و تجارت خرده پا نیز اشتغال دارند. اکثر تیگرای ها پیرو دین مسیحیت بوده و در حدود 95 درصد از آنان از کلیسای ارتدوکس اتیوپی تبعیت می نمایند. این در حالی است که علیرغم ریشه دار بودن دین اسلام در بین تیگرای ها و مسلمان شدن برخی از آنها توسط نخستین مسلمانان پناهنده
41
42
Begemder wollo
39
به دربار نجاشی (در زمان حضرت محمد «ص» ) در حال حاضر تنها 4 درصد از آنها از دین اسلام پیروی می نمایند. تیگرای ها نقش مهمی در تحولات سیاسی دو دهه اخیر کشور اتیوپی ایفا نموده و نخست وزیر سابق این کشور آقای ملس زناوی که موفق به سرنگونی دولت نظامی سرهنگ منگیستو هایله ماریام گردید از اعضاء این قبیله بود که طی یک جنگ داخلی خونین و خشونت بار حاکمیت را در این کشور در دست گرفت.
لازم به ذکر است بخش قابل توجهی از مردمان تیگرای (تیگرینیا) در کشور اریتره زندگی می کنند و علیرغم مناسبات تیره سیاسی دو کشور ؛ ارتباطات دیرینه قومی تمدنی و فرهنگی بین تیگرای های اتیوپی و اریتره وجود دارد.
قبیله گوراگه (گوراژه)
(www.everyculture.com/Tigrinya/2011)
قبیله گوراگه در زمره قبایل کوچک ( و در عین حال مهم) کشور اتیوپی است.بر طبق آخرین آمار موجود در سال 2012 جمعیت این قبیله در حدود یک میلیون و هشتصد و شصت و هفت هزار نفر است. گوراگه ها عمدتا در منطقه ای حاصلخیز و نیمه کوهستانی در جنوب غربی اتیوپی زندگی می کنند. زبان بومی گوراگه ها «گوراگه» نام دارد که به لهجه های مختلفی تقسیم می شود. بیش از یک میلیون نفر از مردمان گوراگه ساکن روستاها و نزدیک به هشتصد هزار نفر از آنان نیز در شهرهای اتیوپی زندگی می کنند.
40
قبیله گوراگه نیز همچون دیگر قبایل اتیوپی دارای سابقه تاریخی قابل توجهی است و پیشینه آن به دوره پادشاهی منلیك باز می گردد. تقریبا نیمی از گوراگه ها مسلمان و نیمی دیگر نیز پیرو دین مسیحیت می باشند. مردمان گوراگه دارای سنت ها و آداب و رسوم خاصی می باشند و از این نظر در کشور اتیوپی شهرت دارند.
قبیله سیداما
قبیله سیداما از گروه های قومی کوچک این کشور به شمار می رود که اکثر آنها در حومه سیداما در منطقه مردمی اتیوپی زندگی می کنند. جمعیت سیداما در حدود 3 میلیون نفر است و آنها تقریبا 4 درصد از مردمان کشور اتیوپی را تشکیل می دهند . سیداماها بیشتر در مناطق روستایی زندگی کرده و عمدتا به کشاورزی و گله داری اشتغال دارند. در حدود 150 هزار نفر از سیداما نیز در شهرهای مختلف اتیوپی از جمله آدیس آبابا مستقر می باشند. دین مردمان
سیداماها تا چند دهه گذشته پیروی از آئین های بومی بود. با این حال از دهه 1960 به بعد و در نتیجه تلاش هیئت های میسیونری وابسته به کلیساهای غربی تعداد بسیاری از آنان به دین مسیحیت روی آورده اند به گونه ای که براساس آمار کنونی در حدود 76 درصد از سیداماها از دین مسیحیت و تنها 8 درصد از دین اسلام پیروی می کنند. 10 درصد از اعضاء قبیله سیداما نیز همچنان به آئین های بومی بر جای مانده از اجداد خویش وفادار مانده اند.
سیداماها دارای آداب و رسوم جالبی بوده و برخی از سنت های آنان همچون روح گیری در سرتاسر اتیوپی شهرت دارد.
قبیله مورسی
قبیله مورسی از قبایل بسیار کوچک این کشور است که افراد آن در دره اومو در جنوب غربی اتیوپی سکوت دارند. محدوده استقرار مورسی ها توسط سه رودخانه و یک رشته کوه محاصره شده است از این روی مردمان مورسی در زمره دورافتاده ترین و منزوی ترین مردم اتیوپی بشمار می روند. منطقه سکونت قبیله مورسی در بیشتر مواقع سال خشک و خاک آلود است با این حال در فصل بارندگی دچار باران های سیل آسایی می شود.
ساختار زندگی ساده و محقرانه مورسی ها بر کشاورزی و گله داری استوار است و آنان از طریق فروش محصولات کشاورزی و دام و طیور به دیگر قبایل زندگی خود را سپری می نمایند. در مجموع می توان گفت مردمان مورسی، بازماندگانی هستند که مکان دورافتاده زندگی شان، همراه با بحران هایی همچون خشکسالی، قحطی، جنگ، کوچ نشینی و بیماری های فراگیر ؛ زندگی آنها را شکل داده است. جنگ بر سر احشام و بی ثباتی روابط داخلی بین آنها و قبایل همجوار همچنان در بین مورسی ها رواج دارد. 43
43 این قبیله و چند قبیله کوچک دیگر که عمدتا در دره اومو43 زندگی می کنند به دلیل شیوه زندگی ابتدایی خود، سبک موسیقی، نوع پوشش نیمه برهنه، آرایش عجیب بدن و صورت و تاکید در انجام برخی سنت های قدیمی ؛ طی چند دهه اخیر بارها سوژه مستندسازان شبکه های تلویزیونی غربی قرار گرفته و ده ها فیلم مستند در مورد زندگی جمعی و فردی این قبایل از شبکه های مشهوری همچون دیسکاوری ، نیچر ، ناشنال جغرافی ، بی بی سی و ... به نمایش درآمده که علیرغم جذابیت ؛ چهره مخدوشی از مردم این کشور و آفریقای سیاه را در اذهان بین المللی به تصویر می کشد.
42
3-2-7-دیگر قبایل اتیوپی که عمدتا قبایل نسبتا کوچکی را
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
43
هرچند هر یک از قبایل یاد شده نقش قابل توجهی از نظر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در منطقه سکونت خود ایفا می نمایند با این حال قبایل امهرا و تیگره که در ارتفاعات شمالی اتیوپی زندگی می کنند از قدیم الأیام حاکمیت سیاسی در این کشور را بر عهده داشته اند. (
(http://histclo.com/other/ethi-trible.html)
همانطور که گفته شد دولت اتیوپی در راستای برقراری صلح و امنیت در مناطق مختلف کشور و پرهیز از نبردها و درگیری های قومی قبیلگی نوعی نظام فدرالیسم را در این کشور به وجود آورده است. براساس این نظام قبایل در مناطق استقرار خود از آزادی نسبی برخوردار بوده و می توانند برخی از قوانین محلی و سنتی خود را در حوزه قلمروشان اجرا کنند. به عنوان مثال دولت فدرال ارومو در سال 1999 زبان «ارومیفا» را به عنوان زبان رسمی آموزشی این منطقه لازم الإجرا دانست که البته به دنبال اعتراض دیگر ساکنان این دولت از تصمیم خود عقب نشینی کرد با این حال این امر نمایانگر حاکمیت نسبی دولت های منطقه ای در امور داخل خویش به شمار می رود.
هرچند روابط بین اقوام و گروه های قومی اتیوپی در حال حاضر صلح آمیز و به دور از خشونت می باشد با این حال همواره برخی درگیری ها بین قبایل مختلف این کشور از جمله قبیله ارومو با قبیله سومالی و افراد قبیله ارومو با تیگرای روی می دهد. این درگیری ها که عمدتا بر سر 44
دست یابی به علفزارها و مراتع مورد نیاز دام های این قبایل پدید می آید در برخی مواد باعث کشته و زخمی شدن برخی از مردمان این کشور شده است با این حال این درگیری های قبیلگی درسطحی نبوده است که امنیت ملی کشور را دچار مخاطره سازد.
جامعه مدنی
(http://histclo.com/ethiopia)
در قانون اساسی کشور اتیوپی که چندین بار در دهه های گذشته مورد اصلاح و بازبینی قرار گرفته همواره بر حفظ حقوق شهروندان و رعایت آزادی های فردی و اجتماعی افراد جامعه تاکید شده و دولتمردان اتیوپی نیز حداقل بصورت ظاهری همیشه خود را موظف به رعایت اصول قانون اساسی و احترام به قانون دانسته اند. در عین حال تمامی رهبران این کشور در دوره معاصر شامل امپراطور هایلا سلاسی ، سرهنگ منگیستو هایلا ماریام و ملس زناوی نیز مدعی رعایت حقوق فردی و اجتماعی مردم بودند. با این حال رعایت اصول قانون اساسی و حفظ آزادی‌های فردی و حقوق قانونی تمامی افراد جامعه طی 50 سال گذشته صرفا در حد شعار بوده و تاکید بر پایبندی به اعلامیه جهانی حقوق بشر ، منشور آفریقایی حقوق بشر و اصول دموکراسی تنها در حد شعارهایی پوچ با ظاهری فریبنده باقی مانده است.
در واقع می توان گفت با وجود آن که امپراطور هایلا سلاسی نقش مهمی در بیرون راندن متجاوزان ایتالیائی از سرزمین مادری خود و تاسیس سازمان وحدت آفریقا ایفا نمود و منگیستو هایلا ماریام و ملس زناوی نیز با شعار آزادی و حکمفرما ساختن اصول دمکراسی رهبری این کشور را دردست گرفتند با این حال خودکامگی ذاتی این افراد و اطرافیان شان مانع از 45
انجام هرگونه اقدامی سازنده در مسیر تاسیس جامعه مدنی در این کشور گردید. جدای از آن بدلیل بافت سنتی قومی قبیلگی در اتیوپی که در عمق جامعه رسوخ نموده ؛ این کشور عملا فاقد زیرساخت های لازم برای تأسیس جامعه مدنی است.
البته از زمان روی کار آمدن دولت ملس زناوی در سال 1991 اقداماتی برای فراهم آوردن زیرساخت های تاسیس جامعه ای مدنی آغاز شده و با وجود آن که زناوی حداقل در هفت سال پایانی دوره حاکمیت خود سیاست خشنی را علیه مخالفان سیاسی و مسلمانان در پیش گرفت ولی بدلیل ارتباط عمیق این کشور با غرب خود را بظاهر فردی لیبرال و موافق دمکراسی جلوه گر می ساخت و در راستای این سیاست و میزبانی اتحادیه آفریقا زمینه های شکل گیری تدریجی برخی مولفه های جامعه همچون توسعه مطبوعات و رسانه‌های گروهی، آزادی فعالیت مؤسسات و سازمان‌هایی نظیر احزاب سیاسی ، اتحادیه‌های کارگری و انجمن‌های صنفی را در اتیوپی فراهم آورد. با این حال می توان گفت این اقدامات زناوی نیز بیشتر جنبه ظاهری داشت و بدنبال انتقادات و اقدامات مخالفان سیاسی و فعالان حقوق بشر که موجبات بخطر افتادن منافع طبقه حاکمه را بدنبال داشت ؛ دولت بار دیگر سیاست سرکوب آزادی های فردی را در پیش گرفت .
از این روی می توان گفت کشور اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی کماکان به شیوه رئیس قبیلگی اداره می شود و تحقق جامعه ای مبتنی بر اصول دمکراسی حداقل در آینده ای نزدیك تحقق پذیر نخواهد بود.
گروه‌ها و روابط اجتماعی
همان طور که در بخش قبایل اتیوپی اشاره شد این کشور دربرگیرنده اقوام و قبایل مختلفی است که هریك دارای آداب 46
و رسوم خاص خود می باشند و سنت های این اقوام بر جامعه اتیوپی کاملا سایه افکنده است.این مولفه در روابط اجتماعی این کشور نیز کاملا مشهود است و مناسبات اجتماعی مردم بیشتر بر روابط درون قبیلگی استوار بوده و نوعی رابطه احترام آمیز و اطاعت پذیری (تقریبا مطلق) بین اعضاء هر قبیله و رئیس بزرگ قبیله وجود دارد بطوری که افراد حتی در زندگی شخصی خود نیز سرسپردگی و اطاعت از دستورات رئیس بزرگ را لازم الاجرا می دانند. به موازات رئیس بزرگ ؛ اعضاء قبیله به رؤسای زیرشاخه ها و شعبات هر قبیله نیز احترام گذاشته و فرامین آنها را اجرا می کنند. در درون هر قبیله نیز معمولا روابط افراد در حد معقولی قرار دارد و ازدواج ها نیز عمدتا در درون قبایل صورت می گیرد.
در خصوص روابط بین قبایل مختلف اتیوپی لازم بذکر است مناسبات قبایل مختلف اتیوپی در طول تاریخ این کشور دستخوش فراز و نشیب های زیادی بوده و از قدیم الایام رقابت هایی بین قبایل تیگرینیا، ارومو و امهرا وجود داشته و هریك از این قبایل خواهان حاکمیت بر کشور و بدست گرفتن مناصب عالی دولتی بوده اند که این امر در دهه های معاصر باعث پدید آمدن جنگ های داخلی خونینی در این کشور گردیده است . جدای از آن در طول تاریخ اتیوپی نیز قبایل مهم و اصلی این کشور بارها و با هدف بدست آوردن غنائم به قلمرو یکدیگر تاخته و محیطی پر از آشوب و نا امنی را در بخش هایی از کشور پدید آورده اند .
مناسبات دولت و مردم اتیوپی کاملا متمایز از مناسبات درون قبیلگی و قومی قبیلگی این کشور است و جدای از استبداد ذاتی دولتمردان این کشور که هیچ گاه صمیمیتی بین دولت و مردم پدید نیاورده است ؛ رهبران این کشور همواره بر اعضاء قبیله خود تکیه نموده و سعی داشته اند با تحکیم روابط و
47
پیوندها با مردمان قبیله خود و اعطای پست‌های بالای دولتی به آنان جایگاه خود را مستحکم سازند.
آداب و رسوم
همانطور که اشاره شد کشور اتیوپی یکی از قدیمی ترین کشورهای آفریقا - با دارا بودن فرهنگ و آداب و رسوم غنی برجای مانده از پیشینیان خود- محسوب می شود. بر این اساس می توان گفت آداب و رسوم این کشور مجموعه ای از ارزش ها ، هنجارها ، باورها ، اسطوره ها ، ادبیات شفاهی ، داستان های حماسی گونه ، قوانین عرفی و ... است که در گذر زمان نسل به نسل انتقال یافته و علیرغم تاثیرپذیری از فرهنگ های غربی همچنان تمامیت خود را حفظ کرده و کلیه مردمان این سرزمین نیز خود را موظف به حفظ این سنت ها که بنوعی فرهنگ شفاهی کشور را تشکیل می دهد می دانند .صرفنظر از برخی آداب و رسوم دینی خاص مسلمانان و مسیحیان ؛ مهم ترین سنت های عمومی این کشور عبارتند از :
مناسبات قبیلگی
یکی از سنت های مهم مردمان اتیوپی حفظ مناسبات قبیلگی و احترام فوق العاده به هم قبیله های خود و حفظ اتحاد و انسجام قومی و قبیلگی است. از این روی معمولا در هنگام بروز مشکلی برای یکی از اعضاء قبیله دیگران به یاری وی شتافته و تا حد امکان تلاش می کنند در رفع مشکل وی کوشا باشند.جدای از آن همانطور که اشاره شد کلیه افراد قبیله از دستورات رئیس بزرگ قبیله و روسای زیردست وی اطاعت نموده و سعی می کنند از هر اقدامی که به وحدت قومی آنها لطمه وارد می آورد خودداری نمایند. جالب اینجاست که مناسبات قبیلگی مردمان اتیوپی حتی با بدست آوردن پست ها و مقامات عالی نیز تغییری نمی یابد و 48
افراد یك قبیله حتی در عالی ترین سطوح سیاسی نیز هم قبیلگان خود را پاس داشته و بنا بر موقعیت خود امکاناتی را در اختیار آنها قرار می دهند.
مهمان نوازی
احترام به میهمان و گرامیداشت مقام وی از سنت های مهم مردمان اتیوپی محسوب می شود و تقریبا تمامی قبایل و اقوام این سرزمین حضور میهمان در منازل خود را نمادی از خیر و برکت دانسته و معتقدند آنان رزق و روزی خانواده ها را افزایش می دهند. از این روی در هنگام حضور مهمانان صاحبخانه تلاش می کند از آنان به نحو احسن پذیرایی نماید. گرامیداشت مهمان از نصایح مهم سالخوردگان به فرزندان محسوب می شود و گاه در مواردی افرادی از خویشان و منسوبان سببی و نسبی بدلیل معالجه یا موضوعات کاری بمدت چند روز یا چند هفته در منزل فردی جای می گیرند و میزبان با وجود فقر و مسکنت خویش پذیرایی شایانی از آنان بعمل می آورد .در داستان ها و اشعار حماسی قبایل ارومو ، امهرا و تیگرینیا نیز از مهمانان به عنوان افرادی که با خدایان در ارتباط بوده و شر و نحوست را از دامان خانواده ها برطرف می کنند یاد شده است.
(www.Countries and their cultures/Ethiopia/2012)
اعتقاد به اروح
اعتقاد به ارواح و نقش موثر آنان در زندگی افراد جامعه از دیگر سنت های مهم کلیه قبایل اتیوپی است و تقریبا تمام مردم این کشور حتی مسلمانان و مسیحیان به 49
ارواح و حضور دائمی آنها در زندگی آدمیان باور دارند و حتی این اعتقاد عمیق را وارد ادیان خود ساخته اند. اتیوپیائی ها معمولا وقوع بیماری های مسری را حاصل خشم ارواح شر و موذی دانسته و در بسیاری از موارد بیماران خود را به نزد پزشکان سنتی که مدعی روح گیری می باشند برده و از آنها درخواست می کنند با شفاعت نزد ارواح شر و بدجنس سلامتی بیماران را بازگردانند. کشاورزان نیز کم حاصلی زمین های خود را به ارواح خبیثه نسبت داده و در این گونه موارد به ادعیه ای خاص پناه می برند. این وضعیت البته در بین پیروان آئین های بومی بسیار نیرومندتر است و آنان بروز حوادث طبیعی همچون سیل ، زلزله ، خشکسالی و رعد و برق را نیز ناشی از خشم ارواح شر می دانند و در چنین مواقعی به قربانی کردن یك یا چند راس گاو و گوسفند و هدیه آن به خدایان خود پرداخته و از آنها درخواست می کنند به مقابله با جادوی ارواح موذی برخاسته و خوشبختی را به آنها بازگردانند.
(www.people of Ethiopia.com/2012)
تولد
تولد نوزادان در قبایل مختلف اتیوپی- بویژه پسران - به عنوان تحولی بزرگ در زندگی و برکت و رحمتی از سوی خداوند درنظر گرفته می شود.تولد نوزادان در قبایل این کشور با جشن ها و سلسله تشریفات جالبی همراه است و در روز به دنیا آمدن نوزاد رقص ها و حرکات موزون نمایشی متنوعی نیز برگزار می گردد.
(www.people of Ethiopia.com/2012)
50
نام گذاری کودکان
یکی از سنت های مهم قبایل اتیوپی نامگذاری کودکان است که معمولاتوسط پدر یا پدربزرگ نوزاد صورت می گیرد. نام ها در اتیوپی به تناسب باورها و فرهنگ های گوناگون این کشور تنوع زیادی دارند و مردمان این سرزمین معمولا به نام خود تفاخر می ورزند. نام ها در اتیوپی به چند دسته تقسیم می شوند:برخی از اسامی معمولا به نشانه ها و مفاهیم مثبتی همچون سلامتی، امید ، سرنوشت، بخت، افتخارات و ارزش های خانوادگی و شجاعت اشاره دارند و بعضی اسامی نیز یادآور حوادث و رویدادهای تاریخی می باشند. مردمان قبایل مختلف معمولا برای دختران خود نام هایی که بیانگر زیبایی، شخصیت والا و شایستگی است انتخاب می کنند. برخی از این اسامی که در این کشور بسیار رایج بوده و عمومیت دارند عبارتند از
|
|
| |
|
| ||
|
| ||
|
|
|
|
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||
الماس (56)، گل (57)، گل سرخ
از سوی دیگر مردان قبایل اتیوپی نام هایی بر پسران خود می نهند که نشان از شجاعت و قدرت و توانگری دارند. مشهورترین این نام ها عبارتند از :
قدرتمند (69)، شاهزاده (70) ، بزرگ مرد (71)،آقا (72)، فقط تو (73)
جدای از این اسامی ؛ نام هایی نیز وجود دارند که بیانگر اهمیت روابط خواهر و برادری می باشند: "اینتنش"74 ( شما خواهر من هستید) و " وودیمنه" 75 (شما برادر من هستید) از جمله این اسامی بشمار می روند.
برخی از نام ها نیز به اتفاقات مربوط به تولد فرد مرتبطند مانند نهادن نام معجزه (76) بر کودکی که با سختی و دشواری متولد شده است . دخترانی که در اثر تکرار دعا متولد گردیده اند را نیز "بتسلوت""می نامند.
جدای از این اسامی ؛ مسلمانان و مسیحیان اتیوپی معمولا نام پیامبر ، اصحاب و شخصیت های بزرگ ادیان خویش را نیز بر فرزندان خود می نهند.
در مجموع می توان گفت هرچند تعدادی از نام های مردمان اتیوپی فاقد معنا یا نشانه های مشخصی می باشند اما بیشتر نام گذاری ها در اتیوپی؛ از پدیده ها و نمادهایی همچون طبیعت و عناصر طبیعی ، ارزش های عرفی و اجتماعی (شجاعت،
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tamiru- 76
|
|
52
توانگری، زیبایی، شایستگی، بخت، سلامت، شادمانی یا انتقام) سرچشمه می گیرند و گاهی نیز براساس رویدادهای تاریخی یا برحسب تصادف انتخاب می شوند.
چند همسری
(www.everynation.org/Ethiopia)
سنت چندهمسری از دیرباز در بین مسلمانان اتیوپی به ویژه در مناطق روستایی رایج بوده و بسیاری از مردان مسلمان - عمدتا در مناطق روستایی - دارای دو تا چهار زن می باشند که در کنار یکدیگر و در کلبه هایی مجزا از هم به سر می برند. این در حالی است که تعدد زوجات در بین مسیحیان اتیوپی اساسا امری غیرقانونی به شمار می رود و با توجه به عدم ثبت زنان دوم به بعد در کلیساها به ندرت پیش می آید که مردان مسیحی بیش از یک زن اختیار کنند. 78
(www.nationonline.org/ Ethiopia)
ختنه زنان
یکی از سنت های مهم قبایل اتیوپی که از قدیم الایام در این سرزمین رواج داشته عمل ختنه زنان است .بر اساس این رسم کهن بخشی از آلت تناسلی دختران کودك و خردسال بطرزی کاملا سنتی و بدون درنظر گرفتن اصول بهداشتی قطع شده و از این طریق به زعم بومیان افق جدیدی فراروی آنان گشوده می شود. هرچند تاریخ دقیق عمل ختنه بانوان و 78 - البته طی دو دهه گذشته و به دلیل هزینه های بالای زندگی و مشکلات اقتصادی رسم چندهمسری در بین مسلمانان روستایی نیز تا حدود زیادی رنگ باخته و خانواده ها بیشتر به یک زن محدود شده است.
53
اینکه ناقص سازی جنسی زنان در اتیوپی از چه زمان آغاز شده است چندان مشخص نیست ولی براساس مدارک موجود و نوشتجات مورخان و جغرافی دانان یونانی نظیر هرودت (425- 484 ق.م) و استرابون (64 ق.م - 23 بعد از میلاد) عمل ختنه زنان به موازات مصر قدیم ( در زمان فراعنه) از دیرباز در بین اقوام ساکن اتیوپی نیز صورت می گرفته است.
(Kouba, 1985: 97)
عمل ختنه زنان که در بیشتر مناطق شهری و روستایی اتیوپی بصورت کاملا ابتدایی و بدون استفاده از لوازم استریل و بهداشتی صورت می گیرد در مجموع عملی سخت ، دردناک و هراس انگیز است و افرادی که عهده دار این عمل می باشند به وسیله کارد، قیچی، خط کش ، تیغ و حتی بریده شیشه بخشی از آلت جنسی دختران را قطع کرده و پس از دوخت محل جراحی با نخ؛ با استفاده از روغن، عسل، ماست و برگ درخت محل خونریزی را بند می آورند. قاعدگی دردناک ، عفونت در دوره حاملگی و احتمال
ابتلاء به هپاتیت از عوارض مهم ختنه زنان بشمار می روند که تا آخر عمر زندگی بانوان را دشوار می سازند. علاوه بر آن عمل ناقص سازی زنان از عوامل مهم مرگ و میر زنان در اتیوپی محسوب می شود. زنان ختنه شده در هنگام زایمان نیز به دلیل آن که رحم آنها به صورت کامل گشوده نمی شود با خطر مرگ خود و طفل مواجه می باشند. (Kouba,1985:54)
لازم بذکر است طی دو دهه گذشته اقداماتی از سوی دولت و برخی سازمان های بین المللی مستقر در اتیوپی در راستای توقف و یا کاهش تدریجی سنت ختنه زنان آغاز شده که نتایج 54
قابل توجهی نیز بدنبال داشته است . با این حال بسیاری از مردمان شهری و روستایی همچنان بر حفظ این سنت قدیمی تاکید داشته و آن را به عنوان نمادی از وفاداری ، پرهیزگاری و بکارت درنظر می گیرند. برخی از اندیشمندان این کشور بی سوادی ، سطح پایین تحصیلات ، تعصبات دینی و اجتماعی و پایبندی به آداب و رسوم برجای مانده از پیشینیان را مهم ترین چالش های موجود در مسیر ریشه کن ساختن این سنت قدیمی در اتیوپی می دانند.
(www.everyculture.com/ Ethiopia/Female Genital Mutilation)
حمام دود
یکی از سنت های مهم مردمان قبایل مختلف اتیوپی که عمدتا به بانوان در سنین مختلف بویژه زنان میانسال اختصاص دارد برگزاری سنت حمام دود شامل مخلوطی از دود به همراه کره گیاهی است . بر اساس این سنت قدیمی زنان در حالی که بدن خود را آغشته به کره گیاهی کرده اند در اطاقی کوچک و بر روی میزی بزرگ که دربرگیرنده چند محفظه و سوراخ است دراز می کشند. پس از آن در زیر تخت آتش کوچکی روشن شده و در اتاق بسته میشود تا حرارت شعله آتش موجب آب شدن کره شده و دود اتاق را فرا بگیرد.
پزشکان طب سنتی اتیوپی معتقدند مخلوط دود و کره گیاهی تاثیر فوق العاده ای بر بدن بانوان مزبور و رفع کشیدگی و چروک پوست آنها دارد .
(www.everyculture.com/ Ethiopia)
55
جشن قهوه
مراسم موسوم به جشن قهوه، یکی از سنت های عمومی تمام قبایل اتیوپی است که هرچند در هر قبیله با سبك و سیاقی خاص انجام می پذیرد ولی معمولا در اکثر قبایل این کشور به یك شکل صورت می گیرد. در ابتدای جشن فرد یا افرادی که اجرا کننده مراسم محسوب می شوند ، هیزم یا کنده های درخت را جمع آوری نموده و آتش کوچکی برمی افروزند و همزمان با سوزاندن کندر ، دانه های سبز قهوه را برشته می کنند. پس از برشته شدن دانه های قهوه ، دانه ها را در هاونی بزرگ می کوبند و به صورت پودر درمی آورند. سپس پودر قهوه را در درون ظرف سنتی و سیاه رنگی به نام جبنا 79 می ریزند و به آن آب می افزایند. پس از دم کشیدن قهوه در زمان لازم که معمولا بیش از نیم ساعت بطول می انجامد، ظرف را از آتش دور می کنند و به میهمانان تعارف می نمایند.در جشن قهوه اغلب مقداری جو کاملا پخته شده به نام «کولو» 80 و برخی شیرینی های محلی نیز بین مهمانان توزیع می گردد. اتیوپیائی ها معتقدند قهوه ای که بدین گونه دم گردد از طعمی بی نظیر برخوردار است. جشن قهوه معمولا با شوخی و خنده حضار همراه است و مهمانان در مدت زمان انتظار برای آماده شدن قهوه حکایاتی خنده آور را برای یکدیگر نقل می کنند.
(http://www.epicurean.com/articles/ethiopian-coffee-ceremony.html)
سنت دندان کشی در قبیله "می نیت"
jebena- 79 Kolo- 80
56
یکی از سنت های جالب و تا حدودی عجیب در کشور اتیوپی که عمدتا به قبیله بسیار کوچک می نیت اختصاص دارد جشن کشیدن دندان موسوم به " کیت " است که هر سال در هنگام برداشت محصول غله این قبیله برگزار می گردد. عمل کشیدن دندان از آرواره پایین و توسط چوبی تیز به شکل انبردست انجام می شود. تعداد دندان هایی که در جریان جشن کیت کشیده می شود در زنان و مردان متفاوت است و معمولا چهار دندان زنان و دو دندان مردان از فک پایین بیرون آورده می شود.
هرچند کشیدن دندان مردمان قبیله می نیت اجباری نیست و افرادی که گوشت بز و گوسفند می خورند از این رسم تبعیت نمی کنند با این حال کشیدن دندان افراد نوعی تفاخر محسوب می گردد و گروهی که از این رسم تبعیت می کنند خود را نسبت به سایرین برتر می دانند. در عین حال انجام سنت کیت برای دختران تازه بالغ الزامی است و دختران قبیله پس از ورود به سن بلوغ ملزم به تن دادن به این سنت دردناک می باشند . دختران جوانی که از کشیدن دندان خود امتناع ورزند، اجازه ازدواج و تشکیل خانواده را ندارند و در صورت ازدواج نیز بزرگان قبیله ازدواج آنها را رسمی نمی دانند بطوری که شوهران این زنان می توانند هر زمان که بخواهند و بدون هرگونه تشریفاتی آنها را طلاق دهند. در مقابل مردانی که با دختران دندان کشیده ازدواج کنند به هیچ عنوان مجاز به طلاق همسر خود نخواهند بود. جشن دندان کشی اعضاء قبیله می نیت هر سال پانزده روز بطول می انجامد.
(www.coleimages.com/TribesofEthiopia/Ethiopia)
استفاده از زینت آلات
|
|
یکی از سنت های جالب زنان قبایل اتیوپی استفاده از انواع زینت آلات و وسایل زینتی همچون گردنبندهای مهره‌ای چند رج، بازوبندهای فلزی شبیه به دستبند و مدل‌های زیبای موی مصنوعی است . بانوان قبایل مختلف این کشور همچنین اشیائی نظیر شاخ گاو، عاج فیل ، حلزون ،چوب ، سنگ های رنگی ، فلزات ، صنایع دستی و بافتنی را برای تزئین خود مورد استفاده قرار می دهند. این در حالی است که وزن اشیائی که برخی از بانوان به خود آویزان می کنند گاه افزون از چند کیلو گرم است.
ایجاد خراش پر روی بدن
از سنت های کهن و تا حدودی شگفت انگیز در بین قبایل کوچک و سنتی ساکن در دره ارومو ایجاد برجستگی های تزئینی بر روی نقاط مختلف بدن از طریق ایجاد خراش با وسایل تیز است . زنان این قبایل برای انجام این نوع تزئینات از تبحر و تخصص والایی برخوردار می باشند .آنها ابتدا طرح هایی بر روی بدن خویش ترسیم می کنند و سپس با استفاده از تیغ های تیز صورت تراشی یا چوب وساقه گیاهان خراش های عمیقی بر روی پوست ایجاد می کنند. این خراش ها و شکاف های عمیق مدتی بعد گوشت هایی اضافه بر روی بدن ایجاد می کنند که برای این زنان نوعی تزئین و آرایش به حساب می آیند.
(www.Maps of the world.com/Ethiopia/Society and culture)
لب نعلبکی مانند در دختران
یکی از سنت های عجیب قبیله مورسی که ریشه در آداب و رسوم کهن این قبیله دارد جای دادن اشیائی شبیه نعلبکی در لب زیرین دختران جوان است که به عنوان نمادی از زیبایی درنظر گرفته می شود! بر اساس این سنت دختران پس 58
از ورود به سنین 15-16سالگی(سن بلوغ) لب پائینی خود را بریده و بوسیله تکه چوبی باز نگه می می دارند . پس از تثبیت شرایط جدید طی روزهای بعد این دختران تکه چوب بزرگ تری را برای ایجاد فاصله بیشتر درمیان شکاف قرار می دهند. با گذشت چند ماه دختران مزبور بتدریج بشقاب نعلبکی مانند چوبی کوچکی را جایگزین این تکه چوب ها کرده و به مرور بشقاب های بزرگتر جایگزین بشقاب‌های قبلی می‌شوند تا لب به اندازه کافی کشیده شود.این کار با وجود درد زیاد آنقدر ادامه می‌یابد تا بشقابی به اندازه یک نعلبکی معمولی در حفره لب پایین جای گیرد.
همان طور که گفته شد ایجاد فاصله بین گوشت لب پائین و جای دادن شیئی نعلبکی مانند سمبلی از زیبایی برای دختران جوان قبیله مورسی بشمار می رود.
دلیل این سنت کاملا مشخص نیست و برخی از افراد این قبیله جلوگیری از فروش این دختران به برده فروشان در قرون گذشته را علت آن می دانند . عده ای نیز، این کار را موجب دور شدن ارواح خبیثه‌ای می دانند که از راه دهان وارد بدن این دختران جوان می شوند. شاید هم این سنت به عنوان نشانه ای از جایگاه اجتماعی این دختران درنظر گرفته شود ، بطوری که خواستگاران دخترانی که لب های نعلبکی مانند بزرگ تری دارند باید شیربهای بیشتری به پدر دختر هدیه دهند!
(www.Maps of the world.com/Ethiopia/Society and culture)
آراستن بدن
59
آراستن بدن با رنگ های گیاهی و معدنی و تیغ زنی (81)از سنت های مردم کارو در دوره اومو به شمار می رود. تیغ زدن بر بدن به نحوی که اثر آن باقی بماند در بین مردان این قبیله به عنوان نمادی از شجاعت و دلاوری درنظر گرفته می شود چرا که مردان کارو معتقدند تا زمانی که حداقل یک دشمن، اعم از حیوان یا انسان را بقتل نرسانند ، حق آراستن بدن خود به این شیوه را ندارند. این سنت آزاردهنده در میان زنان قبیله کارو نیز مرسوم است.
(www.Maps of the world.com/Ethiopia/Society and culture)
نابرابری های اجتماعی
یکی از شاخصه های مهم اجتماعی موجود در کشور اتیوپی نابرابری های آشکار اجتماعی است که جامعه را به دو بخش اقلیت بسیار کوچك ثروتمند و اکثریت عظیم فقیر و مسکین تقسیم کرده است. در واقع جامعه اتیوپی نیز نظیر بسیاری از کشورهای منطقه زیر صحرای بزرگ بدلیل مشکلات عظیم اقتصادی و فقر حاکم بر جامعه ؛ فاقد طبقه متوسط است و بیش از 98 درصد جامعه در مقابل اقلیت بسیار کوچکی از ثروتمندانی قرار دارند که عمدتا ثروت خود را از طریق مناصب عالی دولتی و ارتباط با طبقه حاکمه و رانت خواری از امکانات موجود بدست آورده اند.این امر و رویارویی این دو گروه که مظاهر بارز نابرابری اجتماعی را در سطح جامعه کاملا نمایان می سازد یکی از معضلات عظیم اجتماعی این کشور است و علیرغم وعده های دولتمردان طی چند دهه گذشته تاکنون اقدامی در خصوص کاهش تدریجی این نابرابری و ایجاد جامعه ای متوسط صورت نگرفته است.
Scarification- 81
60
لازم بذکر است طبقه ثروتمند جامعه اتیوپی را وزراء و معاونان آنها ، نمایندگان مجلس ، ژنرال های ارتش ، مدیران عالی موسسات دولتی و خصوصی و بازرگانان دست اندرکار صادرات و واردات تشکیل می دهند. خیل عظیم طبقه فقیر نیز دربرگیرنده کشاورزان ، کارگران شهری ، خرده فروشان و دام پروران می باشند. در این بین کارمندان بخش های دولتی و خصوصی و ارتشیان نیز طبقه فقیر متمایل به متوسط را تشکیل می دهند.
نابرابری های اجتماعی یکی از اعتراضات دائمی مردم علیه طبقه حاکمه بوده و گروه های مختلف اجتماعی و احزاب سیاسی مخالف دولت همواره از این بابت رهبران کشور را مورد انتقاد قرار داده اند. با این حال بدلیل انبوه مشکلات اقتصادی دولت بعید بنظر می رسد در آینده اقداماتی اساسی در خصوص رفع این معضل عظیم اجتماعی صورت پذیرد.
نهاد خانواده
خانواده در اتیوپی عمدتا دربرگیرنده زن و شوهر و
فرزندان آنها است با این حال در مناطق روستایی این کشور خانواده ها بیشتر سبک خانواده مرکب داشته و دربرگیرنده چند نسل شامل پدربزرگ و مادربزرگ و زن و شوهر و دیگر خویشاوندان نزدیك است که با محبت و عطوفت خاصی در کنار یکدیگر زندگی می کنند. خانواده های اتیوپیایی معمولا پر فرزند بوده و مردان داشتن فرزندان متعدد را به عنوان منبعی از درآمد در فعالیت های اقتصادی اعم از کشاورزی، دامداری و خرده فروشی در نظر می گیرند که پس از رسیدن به سن نوجوانی با انجام مشاغلی خرده پا می توانند به عنوان منبعی از درآمد (ولو ناچیز) در نظر گرفته شوند.
61
مناسبات خانوادگی در خانواده های شهری و روستایی اتیوپی عمدتا مبتنی بر وفاداری، صمیمیت و کمک به یکدیگر بوده و کلیه اعضاء خانواده در هر مقطع زمانی خود را موظف به حفظ علایق قدیمی با سایر اعضاء می دانند و این وضعیت معمولا تا پایان زندگی هر یک از افراد خانواده های ادامه می یابد. پدربزرگ ها و مادربزرگ ها در تمام خانواده های اتیوپیایی از جایگاه والایی برخوردارند و معمولا بخشی از فرهنگ عامه قبایل خود را در قالب داستان ها و حکایاتی پندآموز و عبرت انگیز برای نوه های خردسال خود بیان می کنند.
زنان
(www.nationonline.org/Ethiopia/2012)
با وجود آن که زنان نیمی از جامعه اتیوپی را تشکیل داده و همواره در کنار مردان و یار و یاور آنها بوده اند با این حال جایگاه زنان در این کشور هیچ گاه بطور کامل رعایت نشده است. در واقع می توان گفت زنان با وجود نقش سازنده خود ؛ در اجتماع و در زندگی روزمره همواره در سایه مردان قرار داشته و هیچ زمان فرصت عرض اندام نیافته اند.این بیشتر بدان سبب است که نظام اجتماعی اتیوپی اساسا نظامی مردسالارانه مبتنی بر حاکمیت مردان بوده و مرد به عنوان رئیس خانواده و قبیله تصمیم گیرنده نهایی است. با این وجود زنان در زندگی فردی و اجتماعی از اهمیت زیادی برخوردار بوده و بویژه در مناطق روستایی مسئولیت های سنگینی اعم از انجام وظایف خانه داری و کار در باغ ها و مزارع کشاورزی را بر عهده دارند. در شهرها نیز زنان همپای مردان کار کرده و تلاش می کنند بخشی از مخارج زندگی را تامین نمایند. 62
1-8-3- جایگاه اجتماعی زنان اتیوپی در چند دهه اخیر همانطور که اشاره شد زنان اتیوپی در طول تاریخ همیشه به عنوان شهروندان درجه دوم درنظر گرفته شده و بسیاری از خواسته های آنان مورد بی توجهی قرار گرفته است. با این حال طی چند دهه اخیر و بویژه از اوایل دهه 1990 و آغاز روند دمکراسی سازی در کشورهای مختلف آفریقایی؛ زنان این کشور نیز به موازات بانوان دیگر کشورهای آفریقایی درصدد کسب حقوق مساوی با مردان و دستیابی به فرصت های برابر
در زمینه های مختلف آموزشی
، علمی ، فرهنگی ،
اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی برآمده اند. زنان
اتیوپیائی در این راستا ضمن تاسیس سازمان ها و جمعیت های زنان ؛ کمپین هایی را در شهرهای مختلف برپای نموده و موضوعات مهم مربوط به خود را مورد بررسی قرار داده اند. علاوه بر آن از زمان روی کار آمدن ملس زناوی بهبود شرایط اجتماعی زنان در دستور کار دولت جای گرفت و برای نخستین بار چند زن به مسئولیت های بالایی همچون وزارت و نمایندگی مجلس اتیوپی دست یافتند.این فرآیند تدریجی که تا حدودی موجبات ارتقاء زندگی زنان را فراهم آورده هرچند مورد استقبال بانوان قرار گرفته ولی آنان هنوز خود را کاملا مساوی و برابر با مردان ندانسته و کسب حقوق یکسان را مستلزم پیمودن راهی طولانی می دانند. (http://www.ethioembassy.org.uk/women/html)
زنان و آموزش و پرورش
تا اواسط دهه 1940 تحصیل زنان در این کشور فاقد هرگونه جایگاهی بود و بیشتر خانواده ها ترجیح می دادند دختران 63
خود را در سنین پایین شوهر داده و از وجود نان خور اضافی آسوده خاطر گردند! پس از خاتمه جنگ جهانی دوم حضور دختران خردسال و نوجوان در مدارس کشور بتدریج رایج گشت و با گذشت زمان دانش آموزان دختر نیز به تحصیلات خود در مقاطع ابتدایی و متوسطه ادامه دادند. البته سطح تحصیلات دختران اتیوپیائی طی دهه های اخیر بطور قابل توجهی افزایش پیدا کرده و براساس آمار وزارت آموزش اتیوپی، سهم دانش آموزان دختر از تحصیلات، بنحو قابل توجهی افزایش یافته است. با این حال هنوز اختلاف زیادی میان درصد دانش آموزان دختر و پسر مشغول به تحصیل در دوره های تحصیلی مختلف وجود دارد و آمارها از عدم تعادل میان دو جنس مذکر و مونث در مراکز آموزشی کشور حکایت دارند. بر اساس آمارهای موجود نسبت دختران شاغل به تحصیل در دوره ابتدایی، از %41 تعداد کل دختران لازم التعلیم در سال تحصیلی 1999/2000 به %67 در سال تحصیلی 2011/2012 افزایش پیدا کرده است در حالی که درصد ثبت نام پسران در مراکز آموزشی شهری و روستایی در طی این سال ها از %61 به %75 ارتقاء یافته است.بر اساس اطلاعات موجود در حال حاضر اکثر دختران در شهرهای اتیوپی در سنین خردسالی در مدارس ثبت نام نموده و تحصیلات خود را تا مقاطع پایانی متوسطه و بالاتر ادامه می دهند با این حال روستائیان کشور هنوز در مورد تحصیل فرزندان خود مقاومت نموده و تنها نیمی از دختران روستایی از امکان تحصیل در مراکز آموزش روستایی برخوردار می باشند.
بی سوادی و سطح تحصیلات پایین در مقایسه با مردان، یکی از پیامدهای فرودست درنظر گرفتن پایگاه اجتماعی زنان در اتیوپی و از اعتراضات دائمی آنها علیه جامعه مردسالارانه این کشور است.
64
(www.Unesco.org/ Ethiopia/2012)
ازدواج
یکی از محدودیت های مهم دختران پس از ورود به سن بلوغ در اتیوپی - بویژه در مناطق روستایی- عدم امکان انتخاب همسر مورد نظر و تصمیم گیری پدر و یا برادر بزرگ تر ( در صورت فوت پدر ) در مورد ازدواج وی می باشد. این وضعیت البته در حال حاضر در شهرها وضعیتی نهادینه یافته و دختران از آزادی در امر خطیر تشکیل خانواده و یافتن شریک زندگی خویش برخوردارند با این حال در مناطق روستایی هنوز دختران جوان همچون کالایی بفروش رفته و پدران در قبال دریافت شیربهای بیشتر دختران خود را به مردانی شوهر می دهند که گاه ده ها سال تفاوت سنی بین آنها وجود دارد. در این گونه موارد والدین پسر و دختر در مورد شیربها با یکدیگر مذاکره نموده و در نهایت به توافق می رسند بدون اینکه نظر دختر هیچ اهمیتی برای آنها داشته باشد.
البته سازمان های زنان اتیوپی طی دو دهه گذشته اقداماتی را برای بهبود شرایط ازدواج زنان روستایی اغاز کرده اند با این حال با توجه به بافت سنتی این کشور بعید بنظر می رسد در آینده نزدیک تغییری در نحوه ازدواج زنان در روستاها پدید آید.
(www.ohchr.org/english/African WomenRights_Ethiopia)
زنان و پدیده چند همسری
همانطور که اشاره شد پدیده چند همسری در اتیوپی تا چند دهه قبل در بسیاری از مناطق مسلمان نشین امری معمول 65
بشمار می رفت و داشتن همسران متعدد برای مردان مسلمان نوعی تفاخر محسوب می شد با این حال از اوایل دهه 1990 میلادی و با اوج گرفتن مشکلات اقتصاد و بروز خشکسالی در بسیاری از مناطق کشور تعدد زوجات در بین روستائیان مسلمان محدود شده و شهرنشینان مسلمان نیز تنها به داشتن یک زن اکتفا می کنند.با این حال چند همسری هنوز در روستاهای مسلمان نشین رایج است و بنظر نمی رسد این پدیده در آینده ای حداقل در آینده ای نزدیک در اکثر مناطق اتیوپی منسوخ گردد.
سنت چند همسری از چالش های بزرگ سازمان های زنان مسیحی اتیوپی بشمار می رود و آنان در بسیاری از گردهمایی های خود ازدواج یک مرد با چند زن را نقض آشکار حقوق زنان و سرکوب برخی از آرزوها و امیال آنها خوانده اند.
زنان و بهداشت
وضعیت بهداشت زنان اتیوپی طی چند دهه اخیر با پیشرفت های نسبی همراه بوده و هرچند تا اوایل دهه 1950 میلادی مرگ و میر ناشی از زایمان و ابتلاء به بیماری های
گوناگون در بین آنان بسیار بالا بود ولی این وضعیت طی دو دهه اخیر با پیشرفت هایی نسبی همراه بوده است بطوری که از نظر بهداشتی و آمار مرگ و میر مادران، هم اکنون اتیوپی جزو کشورهای نسبتا موفق افریقایی محسوب می شود.
بر اساس آمار سال 2000 میلادی از هر یکصد هزار زن اتیوپیائی871 نفر در هنگام زایمان فوت کرده اند که این رقم در فاصله سال های 2000 تا 2005 به 673 مورد در هر یکصد هزار زایمان و در سال های 2008 تا 2011 به 514 مرگ کاهش یافته است. البته با توجه به معیارها و نتایج آمارهای نفوس و بهداشت جهانی این ارقام هنوز در سطح بالایی است.
سوءتغذیه و زایمان های مکرر در شهرها و روستاها بویژه در مناطق بیابانی کشور از مشکلات مهم زنان اتیوپیائی محسوب می شود که این امر در هنگام بروز بلایای طبیعی همچون قحطی، حمله ملخ ها و خشکسالی باعث مرگ و میر بسیاری از زنان این کشور در گروه سنی 15 تا 49 سال در دهه های 1970 تا 2010 میلادی شده است. (http://www.fokuskvinner.no/en/Womens-Health-Association-of-Ethiopia)
زنان و فعالیت های اجتماعی
زنان و اشتغال
هرچند وضعیت اشتغال زنان در این کشور در مقایسه با چند دهه اخیر تا حدودی بهبود یافته و بر اساس آمار موجود زنان در حال حاضر 43 درصد از نیروی کار اتیوپی را تشکیل می دهند با این حال آنان در مقایسه با مردان هنوز فاقد جایگاه مناسبی می باشند که این وضعیت در شهرها از شدت بیشتری برخوردار است. در واقع با وجود آن که تعداد قابل توجهی از بانوان شهری در شغل های واجد پایگاه والای اجتماعی همچون وکالت ، استادی دانشگاه ، پزشکی ، پرستاری ، معلمی ، کارمند بخش های دولتی و خصوصی ، روزنامه نگاری و ... فعالیت دارند با این حال بسیاری از زنان شهرنشین با وجود مسئولیت های خانوادگی و مراقبت از 5 تا 6 فرزند مجبورند بدلیل سختی معیشت مشاغلی نظیر فروشندگی و دستفروشی را پیشه خود ساخته و در کنار کسب و کار ، به امور خانه و فرزندان نیز رسیدگی کنند.این زنان معمولا از درآمد اندک خود در جهت تأمین نیازهای اولیه خانواده استفاده می کنند با این حال بدلیل آن که بسیاری از آنها از آموزش یا تحصیلات خاصی برخوردار نیستند ؛ عمدتا در مشاغلی نظیر آشپزی، 67
دوزندگی و آرایشگری فعالیت دارند . عده زیادی از زنان نیز به فروش شیر، ماست و محصولات کشاورزی اشتغال دارند. جدای از آن بسیاری از زنان خانه دار به دلیل مسئولیت های فراوان خانوادگی و فقدان اطلاعات تجاری و اقتصادی لازم به کارآفرینی در داخل منزل روی آورده اند. اغلب این زنان کارآفرین، معمولا از مالکیت زمین یا ملک محرومند و به همین دلیل نمی توانند برای دریافت وام، ملکی را وثیقه قرار دهند؛ در نتیجه دسترسی آنها به منابع مالی رسمی اندک است و مجبورند از بازار غیررسمی وام بگیرند با این حال شرایط وام گرفتن از این منابع نیز بسیار دشوار است .
این در حالی است که گروهی از زنان اتیوپی به دلیل داشتن تحصیلات بالا، تجربه کاری و شرایط اقتصادی بهتر به منابع مالی رسمی دسترسی دارند و توانسته اند کسب و کارهای متوسط و بزرگی را براه بیاندازند. تحقیقات سازمان بین المللی کار نمایانگر آن است که طی پنج سال گذشته، زمینه برای ارتقاء سطح اقتصادی زنان اتیوپی فراهم شده و آنها (البته به سختی) توانسته اند کسب و کار خود را توسعه دهند. با این حال مشکلاتی نظیر فقدان سرمایه عملیاتی، عدم مهارت های مدیریتی، محدودیت های موجود در محل کار و عدم اعتماد به نفس برای ریسک پذیری مانع حرکت رو به جلوی زنان اتیوپی است. 82
دولت اتیوپی طی یک دهه گذشته و با هدف تسهیل کارآفرینی زنان؛ اقداماتی نظیر ساده کردن مقررات تجاری و صدور مجوز کار، تصحیح قانون سرمایه گذاری، تأسیس نهادهای جدید برای رسیدگی به امور کسب و کارهای کوچک و ایجاد چارچوب مشخص برای توسعه بخش خصوصی انجام داده است. تسهیل صادرات
82
68
محصولات کارگاه های کوچک تحت مالکیت زنان و ایجاد ساز و کارهای لازم برای ارتباط بین این کارگاه ها جهت بهره گرفتن آنها از تجارت یکدیگر و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای دسترسی به منابع مالی بانکی از دیگر اقدامات دولت اتیوپی برای بهبود وضعیت اقتصادی بانوان اتیوپیائی در یك دهه اخیر بوده است.
(http://ns1.ezega.com/women)
زنان و رسانه های جمعی
زنان اتیوپی در زمینه حضور در رسانه های جمعی - در مقایسه با دیگر کشورهای آفریقای زیر خط صحرای بزرگ- در وضعیت مطلوبی قرار ندارند از این روی علیرغم اقدامات صورت گرفته توسط وزارت امور زنان اتیوپی و سازمان های زنان کشور ؛ حضور زنان در سطوح مختلف رسانه های گروهی اتیوپی اعم از مطبوعات ، رادیو و تلویزیون در مقایسه با مردان در سطح قابل قبولی نیست و بانوان شاغل در این مراکز علیرغم دارا بودن شرایط تحصیلی مناسب معمولا در بخش های کم اهمیت بکار گمارده می شوند . لذا می توان گفت بخش عمده مسئولیت های مهم و حساسی همچون دبیری بخش های خبری و کارگردانی برنامه های خبری رادیو تلویزیون بیشتر در اختیار مردان است و تبعیض جنسیتی آشکاری در این بخش ها مشاهده می شود.
جدای از آن زنان این کشور خصوصا در مناطق روستایی از نظر بهره گیری از رسانه های گروهی نیز در وضعیت مطلوبی بسر نمی برند. براساس آمارسال 2012 سازمان یونسکو از 25 کشور آفریقای سیاه ، اتیوپی آخرین رده را در خصوص دسترسی زنان به روزنامه ها و نشریات خبری بخود اختصاص داده است. در گزارشات منتشره در مطبوعات این کشور طی چند سال اخیر نیز بارها بر این موضوع تاکید گردیده که از میان زنان 15 تا 69
49 ساله اتیوپیایی تنها %1/7 آنان در هفته نشریات خبری را مطالعه می کنند.
زنان و سیاست
طی سه دهه اخیر و از اواسط دهه 1990 میلادی پیشرفت هایی در ارتباط با وضعیت سیاسی زنان در این کشور بوجود آمده و هرچند تا پیش از آن کمتر پست و مقام رسمی دولتی به زنان اتیوپیائی واگذار می شد با این حال ملس زناوی در چرخش به سوی غرب و ایجاد فضای نسبی مبتنی بر دمکراسی ؛ واگذاری برخی مناصب عالی دولتی و اتحادیه های دولتی به زنان را نیز در دستور کار دولت خود قرار داد .از این روی در حالی که در سال 1984 تنها یک زن به عضویت کامل کمیته مرکزی حزب کارگران اتیوپی (WPE) انتخاب گردید و از 200 هیأتی که برای افتتاح کنگره حزب کارگران اتیوپی در سال 1984 شرکت کرده بودند تنها %6 از آنها را زنان تشکیل می دادند ولی در دهه 1990 ده ها زن به عضویت این حزب درآمده و چند نفر از زنان هم به مجلس ملی کشور راه یافتند. علاوه بر آن در سال 1996 کمیسیونی ویژه زنان در مجلس نمایندگان مردم اتیوپی تشکیل شد و پس از انتخابات سال 2005 میلادی، پست وزیر امور زنان نیز به طور مستقل ایجاد شد.
علیرغم بهبود جایگاه زنان در امور سیاسی کشور و برخورداری از حقوق قانونی برای مشارکت سیاسی و حق رای ؛ آنها هنوز مسیر طولانی را برای بدست آوردن نقشی کاملا فعال در عرصه سیاسی کشور در پیش دارند. براساس گزارش سال 2010 کمیسیون ملی انتخابات اتیوپی، از 547 کرسی مجلس فدرال اتیوپی، تنها 11/4 درصد کرسی ها در اختیار زنان بوده است و آنها در
70
سطوح منطقه ای و محلی نیز تنها %16 و %19 شوراهای محلی و پست های انتخابی را در اختیار دارند. (http://www.ethioembassy.org.uk/women/html)
آسیب شناسی اجتماعی
کشور اتیوپی نیز همچون دیگر کشورهای آفریقای زیر خط صحرای بزرگ از مشکلات اجتماعی و فرهنگی مختلفی رنج می برد . این مشکلات که هریك بنوبه خود بر زندگی مردم صبور این سرزمین تاثیرگذار می باشند سهم عمیقی در نابسامانی وضعیت زندگی مردم داشته و در بسیاری از مواقع شرایط ناگواری را برای اقشار مختلف اجتماعی بوجود آورده اند. مهم ترین معضلات اجتماعی این کشور عبارتند از :
اعتیاد به چات
اعتیاد به چات طی چند دهه گذشته در کشور اتیوپی رایج گردیده و استقبال گروه های مختلف اجتماعی از این ماده مخدر به اندازه ای بوده که از آن به عنوان معضل اجتماعی نوظهور یاد می گردد. چات83 که در کشورهای مختلف آسیائی و آفریقایی با نام های مختلفی شناخته می شود گیاهی همیشه سبز است که در مناطق مرتفع و در امتداد سواحل شرقی افریقا، از اتیوپی تا آفریقای جنوبی ؛ افغانستان، یمن و ماداگاسکار کشت می شود. هرچند این گیاه دارای برخی مصارف پزشکی است ولی امروزه عمدتا به عنوان ماده ای مخدر مورد استفاده قرار می گیرد. شایع ترین روش استفاده از چات، جویدن برگ تازه و نگاه داشتن آن در دهان است .چات بصورت
71
cathaedulls
83_
دم کرده نیز مورد استفاده قرار می گیرد و در برخی کشورها ، برگ خشک شده آن را همچون سیگار دود می کنند.
گفته میشود که منشأ این گیاه نشئه‌آور و محرك، اتیوپی بوده است و از این کشور به سایر کشورهای آفریقایی راه یافته است. این در حالی است که روایت‌های افسانه‌آمیز در جامعة مسلمان اتیوپی، به این گیاه جنبه‌ای مقدس داده و ورود آن را به کشور به مبلغان و مجاهدان مسلمانی مانند اباذرالبکری نسبت داده است.
سنت جویدن چات در اتیوپی و دیگرکشورهای افریقایی ، جنبة سنتی و فراگیر دارد و مردم به صورت دسته‌جمعی آن را مصرف می‌کنند. شخصی که برای نخستین بار چات را مصرف می‌کند، احساس گیجی، خماری و طپش قلب می‌کند و به تدریج، حسی از سرخوشی جایگزین این احساس میشود. 84
اعتیاد به چات عوارض اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مهمی در کشورهای محل کشت و مصرف آن منجمله اتیوپی بر جای گذاشته و گسترش اعتیاد به آن، معضل فرهنگی و اجتماعی جدیدی در
84 از نظر ترکیب شیمیایی، گیاه چات حاوی ماده‌ای مخدر موسوم به کاتینون است که نوعی محرك طبیعی به شمار می‌رود و در ایالات متحده، همراه با هروئین و کوکائین در گروه مواد مخدر دسته اول جای دارد. کاتینون موجود در برگ‌های تازة چات بعد از خشك شدن گیاه به مادة کم اثرتری به نام کاتئین تبدیل میشود. کاتئین به سرعت از طریق دهان جذب شده و بر سیستم عصبی بدن، تأثیر می‌گذارد. مصرف چات، به مرور باعث اختلال در تمرکز حواس و تعادل روحی مصرف کننده میشود و حتی ممکن است در برخی افراد، حالت تهاجمی ایجاد کند. مجلة انجمن پزشکی آمریکا، در گزارشی در سال 2000 مصرف چات را در مردان، موجب کاهش میل جنسی و ناتوانی جنسی دانسته و هشدار داده است که مصرف مداوم آن می‌تواند به عقیم شدن بیانجامد. مهمترین آثار چات بر بدن، پدیدار شدن میزان متوسطی از نشئگی و هیجان است که اغلب با پر حرفی همراه است . مصرف زیاد آن نیز ممکن است موجب تشدید فعالیت و بروز رفتارهای جنون آمیز گردد. قهوه‌ای بودن رنگ دندان‌ها از علایم اعتیاد به چات است و عصبانیت، بی‌خوابی و دیدن کابوس نیز از عوارض مصرف آن به شمار می‌رود.
|
|
این کشور به شمار می‌رود. با این حال سودآور بودن کشت این گیاه موجب ادامه تولید آن در اتیوپی شده است بطوری که بیش از 93 هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی این کشور به کشت چات اختصاص دارد و این گیاه پس از قهوه، دومین محصول مهم صادراتی اتیوپی محسوب میشود.هرچند در حال حاضر ورود چات به ایالات متحده و بسیاری از کشورهای اروپایی ممنوع شده و در برخی کشورها، تولید و توزیع چات از طریق شبکه‌های مافیایی صورت می گیرد با این حال تولید و توزیع چات در کشور اتیوپی آزاد است و دولت تاکنون محدودیتی برای کشت و توزیع آن اعمال نکرده است. برخی از اندیشمندان اتیوپیائی درآمد قابل توجه حاصل از صادرات چات ، ناتوانی دولت در پرداخت غرامت به کشاورزان برای نابود کردن مزارع چات و اشتغال سطح وسیعی از نیروی کار کشور در تهیه و توزیع این گیاه را دلیل اصلی ادامه تولید چات در اتیوپی می دانند. (عوارض فرهنگی و اجتماعی اعتیاد به چات بر مردم شاخ افریقا -اتیوپی، سومالی و جیبوتی- 1378: 33-30 )
حمل و نقل مواد مخدر
کشور اتیوپی طی چند دهه گذشته به طور فزاینده ای به مکانی برای ترانزیت و جابجایی انواع محموله های مواد مخدر مبدل شده است. این امر که عمدتا ناشی از محدودیت قوانین قضایی جدی بازدارنده ، اعمال مجازات های نه چندان شدید برای قاچاقچیان و سهولت در انتقال این
محموله ها از طریق فرودگاه های کشور است موجب گردیده که هر سال محموله های عظیمی از هروئین، کوکائین و حشیش از آمریکای جنوبی به این کشور حمل و از اتیوپی به دیگر کشورهای آفریقایی و جنوب شرق آسیا منتقل گردد. حشیش یکی از مهمترین محموله های مواد مخدر است که به صورت سنتی 73
در اتیوپی کاشته شده و به صورت مخفیانه به انگلستان ( و در مقیاسی کوچک تر) به دیگر کشورهای جهان صادر می شود. البته به دلیل فقر شدید مردم درصد معتادان به مواد مخدر در این کشور بسیار کم و در سطح محدودی است با این حال نیروهای امنیتی کشور هشدار داده اند در صورت عدم کنترل جدی دولت و نیروهای انتظامی ؛ این پدیده می تواند در آینده تبعات سنگینی را برای نسل جوان اتیوپی به دنبال داشته باشد. براساس اسناد منتشره توسط ویکی لیکس طی سال های 2090 و 2010 اکثر قاچاقچیان محموله های مواد مخدر در اتیوپی را اتباع تانزانیا تشکیل می داده اند. http://wikileaks.org/cable/ADDISABABA.html
برخی اندیشمندان مسائل اجتماعی و اساتید دانشگاه آدیس آبابا ضمن ابراز هشدار به دولت اتیوپی در مورد گسترش این معضل اجتماعی در بین جوانان کشور ؛ خواستار اتخاذ قوانین شدید و سخت گیرانه ای علیه قاچاقچیان مواد مخدر شده اند.
کودکان خیابانی
یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی وجود انبوه کودکان آواره در خیابان های شهرهای بزرگ و کوچک این کشور است.هر چند این معضل اجتماعی در دیگر کشورهای قاره آفریقا نیز وجود دارد و تقریبا تمام کشورهای آفریقا از مشکل کودکان آواره و بی خانمان رنج می برند ولی این معضل اجتماعی در کشور اتیوپی از ابعاد بسیار گسترده ای برخوردار بوده و مشکلات اجتماعی فراوانی را برای دولت به دنبال داشته است. ریشه های این پدیده به اواسط قرن بیستم میلادی و جنگ های این کشور با ایتالیا 74
باز می گردد که موجب قتل بسیاری از اتیوپیایی ها و آوارگی خانواده های مناطق درگیر در جنگ شد. از این تاریخ نخستین گروه های کودکان آواره که والدین خود را از دست داده بودند رهسپار آدیس آبابا و دیگر شهرهای بزرگ این کشور شدند. پدیده کودکان خیابانی از اوایل دهه 1960 و به دلیل افزایش فقر عمومی ناشی از خشکسالی و قحطی های پیاپی در اتیوپی شدت گرفت و در دهه 1980 و قحطی عظیم سال 1987 به اوج خود رسید به طوری که هزاران نفر از کودکان این مناطق به دلیل فقر و نداری والدین خویش با وضعیتی بسیار اسفناک راهی پایتخت و شهرهای بزرگ اتیوپی شده و زندگی رقت باری را آغاز کردند. در عین حال آشفتگی سیاسی و اقتصادی کشور در دوره منگستو هایله ماریام نیز موجب تشدید معضل کودکان آواره خیابانی و افزایش این جمعیت سرگردان گردید . ملس زناوی در دوران حاکمیت خود اقداماتی را برای مرتفع ساختن تدریجی پدیده کودکان خیابانی انجام داد و در یکی از سخنرانی های خود نیز این کودکان را موجوداتی آواره و بی خانمان نامید که چهره زشتی به پایتخت و شهرهای بزرگ کشور بخشیده اند و قول داد وضعیت این افراد محنت زده را سر و سامان بخشد . با این حال این معضل اجتماعی هنوز در ابعاد قابل ملاحظه ای در این کشور وجود دارد و به نظر نمی رسد در آینده ای نزدیک نیز تغییر محسوسی در بهبود وضعیت زندگی آنها فراهم آید.
هر چند در حال حاضر آمار دقیقی در مورد جمعیت کودکان آواره خیابانی کشور اتیوپی وجود ندارد ولی بر اساس اطلاعات جمع آوری شده توسط سازمانی وابسته به کشور
ایرلند در حال حاضر 60 هزار کودک و نوجوان بی خانمان در شهر آدیس آبابا زندگی می کنند و تعداد آنها در سرتاسر 75
اتیوپی بالغ بر یک میلیون نفر است. کشور اتیوپی از این نظر یکی از بالاترین آمارهای کودکان آواره و بی خانمان را در سطح قاره آفریقا به خود اختصاص داده است.
کودکان خیابانی اتیوپی به دو بخش تقسیم می شوند: گروهی از آنها فاقد پدر و مادر بوده و به دلیل از دست دادن والدین خود از روستاها به آدیس آبابا و دیگر شهرهای کشور مهاجرت کرده اند. گروه دیگر را کودکان خردسال و نوجوانانی تشکیل می دهند که والدینشان به دلیل شدت فقر و نداری آنها را به گدایی وا داشته اند.
گروه اول کودکان خیابانی معمولا در طول روز در خیابان ها به گدایی و انجام برخی مشاغل بی اهمیت همچون نگهبانی از اتومبیل های پارک شده پرداخته و شبانگاهان به صورت گروهی در زاغه هایی بسیار کثیف و متعفن اقامت می گزینند. این کودکان خیابانی به دلیل آلودگی شدید محیط زندگی به انواع بیماری های عفونی و واگیردار مبتلا بوده و بسیاری از آنها به دلیل ارتباطات نامشروع جنسی و همجنس بازی ناقل بیماری ایدز به شمار می روند. تعداد قابل توجهی از آنان نیز معتاد به استعمال حشیش و دیگر مواد مخدر می باشند و برخی نیز به استشمام بوی بنزین اعتیاد دارند و روزانه چند نوبت با حضور در ایستگاه های پمپ بنزین ریه های خود را عمیقا مملو از بوی بنزین می نمایند. بسیاری از این کودکان خیابانی نیز به دزدی و جیب بری پرداخته و محموله های کوچک مواد مخدر را در سطح شهرهای محل اقامت خود جابجا می کنند.این کودکان و نوجوانان معمولا در سنین جوانی و تا پیش از رسیدن به دهه سوم زندگی به دلیل ابتلاء به بیماری های عفونی و ایدز و یا ورود به باندهای سرقت و دزدی بدرود حیات می گویند. گروه دوم کودکان خیابانی در مقایسه با گروه نخست در 76
وضعیت بهتری به سر می برند و معمولا در پایان روز و جمع آوری مبلغی مختصر به منازل محقر والدین خود در حومه پایتخت و دیگر شهرهای بزرگ کشور باز می گردند. با این حال آنان نیز در طول روز با خطرات مختلفی مواجه بوده و به بیماری های واگیردار مختلفی ابتلاء می یابند.
کودکان و نوجوانان آواره خیابانی اتیوپی معمولا از نعمت خواندن و نوشتن و هرگونه تخصص بی بهره بوده و فاقد آینده ی روشن می باشند.85
همانطور که گفته شد اقدامات دولت های وقت طی چند دهه گذشته در خصوص بهبود شرایط زندگی و نگهداری آنها در مراکز بازپروری به دلیل کمبود بودجه و انبوه مشکلات اقتصادی کشور اتیوپی با توفیق چندانی همراه نبوده و کمک های مقطعی سازمان های غیردولتی غربی نیز در این زمینه چندان تأثیرگذار محسوب نمی شود.
http://www.cyc-
Focus On the Plight of Street Children ,in
(
net.org/today2002/today020117.html/ INTERNATIONAL CHILD AND YOUTH CARE NETWORK )
خشکسالی های پیاپی
یکی از بزرگ ترین مشکلات اتیوپی طی چند صد سال گذشته بروز خشکسالی و قحطی در مناطق مختلف کشور بوده است. قحطی و خشکسالی که عمدتا بر اثر عدم ریزش باران ، حمله ملخ ها و نابسامانی اوضاع اقتصادی اتیوپی بروز نموده و اثرات آن تا ده ها سال بر جا می ماند به ویژه در چند دهه اخیر خسارات و لطمات سنگینی بر اقتصاد و وضعیت
|
|
77
اجتماعی این کشور فقیر وارد آورده است . وقوع خشکسالی که معمولا تأثیرات تخریبی سهمگینی بر روستائیان کشاورز و دامپرور را به دنبال دارد طی دهه های 1960 و 1970 خصوصا در ایالات خشک و کم آب تیگرای و مناطق همجوار با سومالی باعث مرگ تدریجی بسیاری از روستائیان و سوء تغذیه شدید کودکان شده و تلف شدن دسته جات عظیمی از احشام را به دنبال داشته است. خشکسالی سال 1969 که تا سال 1973 مناطق عظیمی از منطقه شاخ آفریقا از جمله بخش هایی از اتیوپی را در بر گرفت یکی از سخت ترین خشکسالی های این کشور در قرن بیستم میلادی بود که سبب مهاجرت صدها هزار نفر از اعضاء قبایل گله دار اتیوپی به دیگر مناطق کشور و کشورهای همجوار از جمله سومالی، جیبوتی ، کنیا و سودان و استقرار اردوگاه های موقت در این کشورها گردید. این خشکسالی و قحطی متعاقب آن سبب تلف شدن صدها هزار رأس گاو و گوسفند و مرگ 300 هزار روستایی مناطق «تیگرای» و «ولو» و استقرار هزاران نفر از مردمان قحطی زده در شهرها و روستاهای کشور شد.
پس از کودتای سال 1974، نظامیان حاکم در صدد بهبود وضعیت زندگی دهقانان و مناطق قحطی زده تیگرای و ولو برآمدند و کمک های خارجی به این مناطق نیز افزایش یافت با این حال ادامه قحطی و خشکسالی در بخش های وسیعی از اتیوپی و توسعه حملات نظامی ارتش علیه چریک های نهضت آزادی بخش خلق اریتره و تیگرای؛ جنگ با سومالی بر سر صحرای اوگادن (1977-78) و ادامه قحطی در مناطق شرقی اتیوپی در سال 1978 ضمن وخامت وضعیت زندگی روستائیان این مناطق، موجب مهاجرت هزاران نفر از مردم مصیبت زده این بخش ها خصوصا
86
welo
78
ساکنان نواحی اطراف جبهه های جنگ با سومالی در جنوب شرق کشور ، به دیگر مناطق اتیوپی گردید. پس از پیروزی اتیوپی در جنگ با سومالی، عملیات نظامی علیه چریک های اریتره با شدت بیشتری ادامه یافت و این حملات که با ضد حمله های چریک های ارتش آزادی بخش خلق اریتره همراه بود بار دیگر پدیده قحطی را در این مناطق تشدید نموده و سبب پناه بردن صدها هزار نفر از مردم کشور به کشورهای
همسایه گردید. بمباران های وسیع ایالت اریتره (آن زمان) و شیوع بیماری های واگیرداری همچون تیفوس، سل، اسهال خونی و سوء تغذیه به همراه استقرار حداقل 700 هزار نفر از مردم مصیبت زده ایالات مختلف در اردوگاه های موقت پناهندگان که با مشکلات فراوانی از نظر غذا دارو و آب آشامیدنی توأم بود معضل قحطی و خشکسالی در ایالات مختلف اتیوپی را در دهه 1970 دو چندان ساخت.
خشکسالی و قحطی ناشی از آن در بخش های مختلف اتیوپی در دهه 1980 تشدید گردید به گونه ای که سازمان های امدادی بین المللی تعداد قحطی زدگان اتیوپی ( و دیگر کشورهای شاخ آفریقا) را بالغ بر 2/5 میلیون نفر و شرایط زندگی در این مناطق را غیر قابل توصیف خواندند. تشدید حملات نظامیان اتیوپی علیه جبهه آزادی بخش اریتره و جنگ دولت سودان با شورشیان ارتش آزادی بخش خلق سودان که سبب سرازیر شدن هزاران آواره سودانی به مناطق مرزی اتیوپی شد، در عین حال آغاز جنگ دولت سومالی با شورشیان نهضت ملی سومالی که به نوبه خود باعث ورود هزاران آواره سومالیایی به اتیوپی گردید نیز مشکلات مناطق مصیبت زده از قحطی را در کشور اتیوپی تشدید نمود که این وضعیت تا آخرین سال های دهه 1980 میلادی ادامه یافت.خشکسالی سال 1987 که زندگی 5 میلیون نفر از مردم ساکن ایالات وقت 79
اریتره و تیگرای را به سختی تهدید کرد بار دیگر اثرات تخریبی ویران گری بر وضعیت زندگی روستائیان این ایالات وارد آورد. این در حالی بود که با وجود کمک های گسترده بین المللی، بخش عظیمی از این کمک ها در نتیجه جنگ های گسترده بین ارتش اتیوپی از یک سوی و جبهه آزادی بخش خلق اریتره و جبهه آزادی بخش خلق تیگره بین قحطی زدگان توزیع نگردید و ظاهرا دولت اتیوپی نیز تمایل چندانی در توزیع مناسب محموله های غذا، دارو و پوشاک بین المللی بین روستائیان مناطق قحطی زده نداشت.
خشکسالی در دهه های 1990 و 2000 میلادی نیز خسارات و لطمات سنگینی بر ایالات و مناطق مختلف اتیوپی وارد آورد و علیرغم تلاش مقامات عالی رتبه دولتی بهبودی در وضعیت رفاهی و استانداردهای زندگی مناطق قحطی زده اتیوپی پدید نیامد. این وضعیت تا اوایل دهه 2010 نیز ادامه یافته و خشکسالی سال 2012 هر چند بیشتر متوجه سومالی بوده ولی بخش هایی از اتیوپی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده است. این در حالی است که مشکل عدم توزیع مناسب محموله های کمک بین المللی در این مناطق همچنان ادامه دارد و بسیاری از سازمان های خارجی دولتمردان اتیوپی را به کم اهمیت انگاشتن این امر و سوء استفاده از کمک های دریافتی از کشورهای مختلف جهان متهم نموده اند. (www.huffingtonpost.com/ethiopia-hunger-drought)
رفاه اجتماعی
فقر
با وجود برخی پیشرفت های اقتصادی طی چند سال اخیر، کشور اتیوپی همچنان به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای جهان در نظر گرفته می شود و بیش از 35 میلیون نفر از جمعیت 90
80
میلیونی این کشور در فقر مطلق به سر می برند.این در حالی است که سوء تغذیه مزمن و گرسنگی مفرط 12 میلیون نفر از جمعیت این کشور را تحت مضیقه خود قرار داده است. این افراد که عمدتا در مناطق روستایی اتیوپی زندگی می کنند به محصولات کشاورزی و دام و طیور خود به شدت وابسته بوده و هرگونه تغییر آب و هوا و بروز خشکسالی که محصولات کشاورزی و دامی آنها را دچار مخاطره می سازد بر زندگی آنها نیز تأثیرات سوئی بر جای می نهد. جدای از آن
درگیری های مرزی اتیوپی با اریتره و سومالی نیز تأثیرات مهلکی بر زندگی روستائیان این مناطق برجای نهاده و در بسیاری از موارد موجبات مهاجرت آنها به شهرها در وضعیتی اسفناک را فراهم آورده است.
هرچند عموما خشکسالی و حمله ملخ ها از عوامل اصلی فقر در این کشور به شمار می روند با این حال برخی تحلیل گران افزایش تورم در کشور و بالا رفتن قیمت غذا و کودهای شیمیایی را از عوامل شتاب دهنده فقر عمومی در مناطق شهری و به ویژه روستایی می دانند و تأکید دارند سیاست های غلط اقتصادی دولت در چند دهه اخیر و مشکلات ناشی از جنگ های داخلی و خارجی نیز بر فقر حاکم بر روستاها به شدت تأثیرگذار بوده است. مشکلات ناشی از حمل و نقل تولیدات کشاورزی از روستاها به شهرها و خرابی جاده ها، راهبردهای نامناسب بازاریابی محصولات کشاورزی، نابسامانی وضعیت جوی، عدم توانایی کشاورزان در بهره گیری از تکنولوژی و فناوری نوین در کشت و برداشت محصولات خود، کمبود آب آشامیدنی و آب مورد نیاز برای اراضی کشاورزی، فقدان زیرساخت های مناسب اقتصادی و اجتماعی در مناطق روستایی و... از عوامل مهم گسترش پدیده فقر، خصوصا در مناطق روستایی اتیوپی ، به شمار می روند. علاوه بر آن 81
شیوع بیماری های مسری خطرناک همچون ایدز در بین این مردمان فقیر نیز مشکلات اقتصادی آنها را دوچندان ساخته و فوت بسیاری از کشاورزان جوان مبتلا به ویروس ایدز روستاها را از بهره گیری از توان و ظرفیت آنها محروم ساخته است. تخمین زده شده است که در حدود 6 درصد از بزرگسالان اتیوپی ناقل ویروس ایدز بوده و این امر خصوصا در دو دهه گذشته مشکلات فراوانی را برای مردم این کشور به وجود آورده و به نوبه خود پدیده فقر عمومی را در این کشور هرچه بیشتر تشدید نموده است. علاوه بر آن ابتلاء به مالاریا و مرگ و میر نسبتا گسترده ناشی از آن از دیگر عوامل شدت دهنده فقر عمومی در این کشور محسوب می گردد. (Demeke,1999:84 )
بهبود شرایط زیست محیطی، بهبود وضعیت اقتصادی، ترمیم زیرساخت های عمومی اقتصاد شهری و روستایی، ترمیم جاده های شهری و روستایی، توسعه رفاه عمومی، استقرار مراکز بهداشتی در مناطق روستایی، کاهش نرخ بی سوادی عمومی، تلاش برای کاهش تدریجی سوء تغذیه عمومی، مبارزه با پدیده خشکسالی و توزیع مناسب ثروت کشور در بین آحاد جامعه اعم از شهری و روستایی از جمله راه حل های اساسی است که از سوی جامعه شناسان برای رفع تدریجی و گام به گام فقر در این کشور مورد بررسی قرار گرفته است. با این حال با در نظر گرفتن شرایط عمومی این کشور، وضعیت نامناسب اقتصادی و فقر ریشه داری که در ارکان عمومی جامعه اتیوپی رسوخ یافته بعید به نظر می رسد دولت های وقت اتیوپی قادر به بهبود تدریجی آن در آینده ای نزدیک باشند.
شایان ذکر است فقرزدایی و مبارزه با فقر و مسکنت عمومی مردم این کشور از جمله شعارهای دولت های حاکم بر این 82
کشور طی چند دهه گذشته بوده است و تمام دولتمردان در ابتدا و با جدیت زدودن فقر گسترده بر کشور را در دستورکار خود قرار داده و به تدریج از آن فاصله گرفته اند.
(http://issuu.com/Poverty in Ethiopia)
آوارگان و پناهجویان
در حال حاضر دو گروه آواره و پناهجو در کشور اتیوپی زندگی می کنند. گروه اول را آوارگان داخلی تشکیل می دهند که طی چند دهه اخیر بدلیل بروز قحطی و جنگ های این کشور با کشورهای سومالی و اریتره با وضعیتی اسفناك و در منتهای فقر و نداری به دیگر مناطق کشور مهاجرت کرده و علیرغم سکونت طولانی در مناطق جدید همچنان با مشکلات معیشتی شدیدی مواجه می باشند.گروه دوم آوارگانی می باشند که طی سه دهه گذشته عمدتا از کشورهای سودان
اریتره جیبوتی و سومالی در مناطق مرزی این کشور استقرار یافته و همچون آوارگان داخلی با تضییقات فراوانی روبرو می باشند.
در واقع می توان گفت کشور اتیوپی به دلیل بافت قبیله ای آن، جنگ داخلی طولانی با مبارزان اریتره و درگیری با سومالی در خصوص منطقه اوگادن طی چند دهه گذشته همواره با مشکل مهاجرت های گسترده داخلی و ورود آوارگان از سایر کشورهای منطقه به خاک خود روبرو بوده است. ورود هزاران پناهنده از کشورهای همجوار این کشور را به یکی از کشورهای بزرگ پناهنده پذیر جهان مبدل ساخته است.
83
هرچند سازمان ملل متحد هزینه بسیاری از پناهندگان خارجی ساکن در این کشور را تقبل نموده و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد از طریق تاسیس شهرك هایی دربرگیرنده هزاران چادر تلاش کرده است آنها را از نظر برخورداری از امکانات غذایی و دارویی و بهداشتی تحت پوشش خود قرار دهد با این حال اتیوپی همواره خواستار بازگردانده شدن این آوارگان به کشورهای خود بوده و دولت های همسایه را به بی تفاوتی در قبال سرنوشت اتباع آواره خود در اتیوپی متهم ساخته است.
(http://www.photius.com/countries/ethiopia/society/ethiopia_society_refugees_drought)
فساد جنسی
یکی از مشکلات مهم اجتماعی کشور اتیوپی رواج پدیده فساد جنسی و خودفروشی بسیاری از زنان و دختران جوان این کشور است که به ویژه طی دو دهه اخیر به یکی از معضلات بزرگ اجتماعی این کشور مبدل گشته است. این امر که عمدتا ناشی از شیوع فقر و مسکنت در بین خانواده های شهری و مهاجرت عده بسیاری از خانواده های روستایی به شهرهای بزرگ اتیوپی است به اندازه ای شدت یافته که زیرساخت های اجتماعی این کشور سنتی را تا حد زیادی تحت تأثیرات شوم و ویرانگر خود قرار داده است.
هرچند بسیاری از اندیشمندان و جامعه شناسان اتیوپیایی رواج این پدیده نکبت بار را حاصل ورود تدریجی فرهنگ غربی به کشور می دانند با این حال ریشه های فساد جنسی در کشور اتیوپی به قرن هفدهم میلادی مخصوصا در گوندار،
Gondar87
84
آکسوم ، و لالیبلاد باز می گردد. براساس مطالعات صورت گرفته در طی این قرن بسیاری از بزرگان کشوری وابسته به سلسله های پادشاهی در هنگام سفر به گوندار که بنا به دلایل مختلف صورت می گرفت اقدام به برقراری روابط
نامشروع جنسی با زنان آن منطقه می نمودند.این وضعیت طی قرن هجده و نوزده نیز بدین شکل ادامه یافت با این حال در قرن بیستم و با آغاز ارتباط گسترده مردم این کشور با فرهنگ و تمدن غربی شکل جدیدی به خود گرفت و با تأسیس کلوپ های شبانه و دانسینگ ها در آدیس آبابا و دیگر شهرهای کشور تا حدود زیادی شدت یافت و منطقه آرات کیلو و در پایتخت اتیوپی از زمان منلیک دوم به بعد با تأسیس کلوپ های شبانه متعدد به مرکزی برای فساد جنسی مبدل گشت. طی چند دهه گذشته فاحشه های اتیوپیایی که دختران نوجوان 15 ساله نیز در بین آنها مشاهده می شوند در این منطقه کوهستانی که چند هتل و مرکز گردشگری نیز در آن قرار دارد گستاخانه و صرفا برای کسب درآمدی ولو اندک به تن فروشی پرداخته و از این طریق امرار معاش می کنند. این در حالی است که علیرغم خطرات ناشی از انتقال بیماری های مسری همچون ایدز و هشدارهای اندیشمندان بسیاری از زنان اتیوپیایی که در سراسر آفریقا به زیبایی چهره و اندام شهرت دارند به این عمل تهوع آور ادامه می دهند و دولتمردان نیز با وجود تصریح در بند 634 قانون کیفری اتیوپی که عمل فحشاء را غیرقانونی و قابل مجازات خوانده است صرفا نظاره گر این امر بوده و اقدامی در توقف آن انجام نمی دهند. البته از اوایل دهه 2000 میلادی به بعد برخی سازمان های غیردولتی وابسته به کشورهای غربی
Axum88
Lalibela89 Arat kilo90
85
فعالیت هایی را در راستای هدایت فاحشه های اتیوپیایی به برخی مشاغل و حرفه های سنتی آغاز کرده اند با این حال فقر گسترده حاکم بر تاروپود جامعه و درآمد حاصله از این شغل ننگ آور به ویژه در ارتباط با گردشگران خارجی به همراه انبوه مشکلات اقتصادی موجود در کشور و عدم حمایت دولت تاکنون موفقیتی برای این سازمان ها و برنامه های آنها به دنبال نداشته است.
(http://africanfeminism.com/prostitution-in-ethiopia)
فرار مغزها
یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی طی چند دهه گذشته پدیده فرار مغزها و مهاجرت تدریجی افراد تحصیلکرده این کشور به کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده آمریکا، انگلستان، فرانسه، ایتالیا و آلمان است. براساس تحقیقات صورت گرفته توسط مؤسسه ای کانادایی، اتیوپی در زمره نه کشور آفریقایی است که هر سال به دلیل مهاجرت گروه قابل ملاحظه ای از متخصصان آن به خارج از کشور - به ویژه در بخش پزشکی و درمانی- سرمایه ای بالغ بر دو میلیارد دلار از بودجه عمومی خود را از دست می دهد. مطابق با این گزارش تعداد زیادی از پزشکان و سایر متخصصان رشته های مختلف اتیوپیایی همه ساله به کشورهای آمریکا، کانادا، استرالیا و انگلستان مهاجرت نموده و در بخش های درمانی این کشورهای توسعه یافته مشغول به کار می شوند و این در حالی است که این کشور نیز همچون دیگر کشورهای آفریقایی از کمبود پزشک، پرستار، اساتید
دانشگاه، مهندسان و تکنسین های فنی عمیقا در رنج است و خصوصا فقدان پزشکان متخصص در رشته های گوناگون مشکلات فراوانی را برای مردم این کشور فراهم آورده است. این
86
مهاجران که با دل کندن از میهن خود در کشورهای غربی اقامت می گزینند البته با مشکلات فراوانی نیز از نظر زندگی در این کشورها، بهره مندی از استانداردهای بیمه، اقامت و... مواجه اند و معمولا به دلیل عدم اخذ اقامت دائم حقوق کمتری در مقایسه با هم رده های خود دریافت می کنند و در بسیاری از موارد برخوردهای تبعیض آمیز و تحقیرآمیز نیز در مورد آنها صورت می گیرد. با این همه سیل مهاجران تحصیلکرده به صورت قانونی و غیرقانونی از این کشور فقیر و دردمند به اروپای غربی و آمریکای شمالی ادامه دارد.بر طبق نتایج ارائه شده در سمپوزیوم ملی اتیوپیایی های خارج کشور اتیوپی، در ده سال گذشته کشور اتیوپی 75 درصد از متخصصان ماهر و توانمند خود را در اثر مهاجرت به کشورهای توسعه یافته از دست داده است. (http://www.sudantribune.com/Ethiopia-amongst-worst-hit-in African brain-drain)
گرسنگی مزمن
هر چند طی حدود یک دهه اخیر پیشرفت هایی در امر مبارزه با گرسنگی مزمن در بخش های مختلف اتیوپی صورت گرفته است با این حال سوء تغذیه همچنان یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی این کشور مخصوصا در بین کودکان خردسال و نوجوانان محسوب می گردد و بسیاری از آنان به دلیل عواقب بسیار خطرناک ناشی از گرسنگی مزمن پیش از رسیدن به سن بلوغ و در اثر ابتلاء به بیماری های گوناگون فوت می کنند. معضل گرسنگی مزمن در این کشور که طی چند دهه گذشته و خصوصا در دهه های 1970 و 1980 میلادی منجر به مرگ صدها هزار نفر از مردمان این کشور به ویژه کودکان و نوجوانان مناطق روستایی اتیوپی گردید عمدتا به خشکسالی و قحطی های 87
مقاطع تاریخی مختلف قرن بیستم باز می گردد که به دلیل عدم امکان رسیدگی دولت به مناطق آسیب دیده از خشکسالی خسارات سنگینی را بر ساختار اقتصادی مناطق و نواحی روستایی بخش های مختلف کشور وارد آورده است. سوء مدیریت مدیران برجسته دولتی، سوء استفاده رهبران کشور از کمك های دریافتی از کشورهای غربی و سازمان های امدادی بین المللی، جنگ داخلی آزادی خواهان اریتره طی دهه های 1960 تا 1990، مبارزات آزادی خواهان اتیوپی با دولت حاکم در دهه 1980، بروز خشکسالی های فصلی در مناطق مختلف کشور، کشاورزی سنتی ضعیف و عدم حمایت دولت از کشاورزان، فساد گسترده مالی دولتمردان، زیرساخت های ضعیف رفاهی کشور و... از مهم ترین دلایل بروز سوء تغذیه و تداوم آن در کشور اتیوپی است.
البته دولت از سال 2008 و در قالب تأسیس برنامه ملی مبارزه با سوء تغذیه تلاش کرده است به طور اساسی بهبودی در این وضعیت به وجود آورده و نسل آینده را از خطرات عمیق سوء تغذیه رهایی بخشد. با این حال با توجه به انبوه مشکلات کشور و مدیریت نابسامان کشور بعید به نظر می رسد در آینده ای نزدیک معضل سوء تغذیه و گرسنگی مزمن در اتیوپی به طور کامل خاتمه یابد.
(http://elibrary.worldbank.org/Ethiopia/2012)
نقض حقوق بشر
نقض حقوق بشر و نادیده انگاشتن آزادی های فردی و اجتماعی مردم این کشور از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی است که هر چند از دیرباز در کشور وجود داشته ولی امروزه به یکی از اعتراضات دائمی مردم این کشور علیه نظام حاکم مبدل شده است.در واقع می توان گفت هرچند مردم 88
اتیوپی از قدیم الایام تا دهه های نخست قرن بیستم به نوعی با استبداد و خودکامگی شاهان این سرزمین تطابق یافته بودند ولی از زمان پایان یافتن جنگ جهانی دوم و رواج تدریجی اندیشه های مبتنی بر دموکراسی و آزادی های فردی و اجتماعی در بخش های مختلف قاره آفریقا؛ مردم این سرزمین نیز با اعتراض به سرکوب آزادی های خود خواهان کسب حقوق حقه خود شدند که این امر خصوصا در دهه های 196، 1970 و 1980 و در جریان جنگ های آزادی بخش جبهه آزادی بخش اریتره و جبهه آزادی بخش تیگرای شدت یافت. نقض گسترده حقوق بشر در اتیوپی در دوره حاکمیت امپراطور هایلاسلاسی در اوج خود بود و پس از کودتای نظامیان در اواسط دهه هفتاد میلادی به شدت افزایش یافت و به ویژه در دوره موسوم به « ترور سرخ» در سال های بین 1977 تا 1978 به مرحله وخامت باری رسید به گونه ای که میلیون ها نفر از مردم کشور زندانی شده و به قتل رسیدند.این وضعیت با کمی فراز و نشیب در دهه های 1980 تا پایان دهه 2000 میلادی ادامه یافت و هر چند دولت از اوایل دهه 2010 تا حدودی خود را متعهد به رعایت حقوق مردم و آزادی های فردی و اجتماعی آنها می داند و برخی آزادی های محدود نیز در حوزه رسانه ها و مطبوعات اعطا گردیده است با این حال اندیشمندان و تحلیل گران همچنان اتیوپی را یکی از کشورهای نقض کننده حقوق بشر در سطح قاره آفریقا می دانند. گزارش های سالانه حقوق بشر سازمان ملل طی یک دهه گذشته نیز مملو از شکنجه، قتل، آدم ربایی، محکومیت و زندانی ساختن هزاران نفر از مخالفان دولت است. علاوه بر آن تحت تعقیب قرار گرفتن برخی از رهبران مسلمان،
دستگیری روزنامه نگاران، تداوم نسبی نادیده گرفتن حقوق زنان، زندانی ساختن بدون دادگاه متهمان به ارتباط با 89
سازمان تروریستی القاعده و ... از جمله مواردی است که بارها با اعتراض شدید سازمان عفو بین الملل مواجه شده است.
(Electoral reform international services,2011)
براساس گزارشات سازمان ملل و سازمان های غیردولتی دست اندکار در حقوق بشر مقامات این دولت طی دو دهه گذشته بارها با تقلب آشکار ؛ روند انتخابات ریاست جمهوری و مجلس این کشور را نیز به نفع خود تغییر داده اند که آخرین آن تقلب در انتخابات مجلس سال 2010 و ممانعت از ورود برخی از رهبران مخالف دولت به مجلس کشور بود.
(http://ecadforum.com/2012/ethiopia/2012/human rights and government wrongs)
سرکوب و زندانی ساختن مخالفان به ویژه رهبران احزاب مخالف، دستگیری روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان مخالف دولت، تعطیلی روزنامه های مخالف، ناپدید شدن برخی منتقدان سیاست های رهبران عالی کشور، بی اعتنایی نسبی به وضعیت زنان، دریافت برخی مبالغ نقدی در قالب رشوه از سازمان های غیردولتی بین المللی دست اندکار در توزیع کمک های بشردوستانه به قحطی زدگان مناطق مختلف ، کوچ اجباری برخی از کشاورزان مناطق حاصلخیز به دیگر مناطق کشور و فروش اراضی این مناطق به اشخاص ثروتمند خارجی و ... از موارده عمده نقض آزادی های فردی و اجتماعی این کشور به شمار می روند که سازمان ملل و سازمان های حقوق
90
بشر غیردولتی نظیر سازمان حقوق بشر واچ91 به صورت مصداقی موارد متعددی از آنها را برشمرده اند.92
بردگی
(U.S. Department of State's human rights report: Ethiopia 2012 )
هرچند پرداختن به پدیده بردگی که ده ها سال از منسوخ شدن آن در سطح جهان می گذرد شاید در ابتدای امر تا حدودی عجیب به نظر آید با این حال براساس برخی شواهد و مستندات هنوز در برخی شهرها و روستاهای این کشور به ویژه در مناطق دورافتاده بردگی وجود دارد و برخی افراد به دلیل شدت فقر و مسکنت به عنوان برده در خدمت اربابان خود روزگار را سپری نموده و از اینکه حداقل جایی برای خوابیدن و غذایی برای خوردن دارند خشنود می باشند. البته دولت اتیوپی به شدت موضوع بردگی و برده داری را در کشور رد نموده و مقامات این کشور تأکید دارند بردگی در اتیوپی از سال 1942 غیرقانونی و ریشه کن شده است با این حال برخی سازمان های غیردولتی دست اندکار در امور خیریه و بشردوستانه این افراد را مصداق بارز بردگی در کشور اتیوپی می دانند. 93
در ارتباط با پیشینه بردگی در اتیوپی خاطرنشان می گردد برده داری و به کارگیری افرادی در قالب برده در منازل افراد ثروتمند از گذشته های دور در این کشور رواج داشته
|
|
|
|
93
91
و این بردگان به طور کامل در خدمت اربابان خود قرار داشته و از کلیه حقوق اجتماعی و آزادی محروم بودند. نخستین تلاش برای منسوخ ساختن بردگی در اتیوپی در زمان سلطنت امپراطور تئودروس دوم (حاکمیت بر کشور از سال 1855 تا 1868) آغاز شد با این حال تجارت و خرید و فروش بردگان به دیگر کشورهای جهان تا سال 1923 و عضویت اتیوپی در اتحادیه ملت ها95 کم و بیش ادامه یافت. برده داری در اتیوپی در دهه 1930 نیز ادامه یافت و تخمین زده شده است که در سال های نخست این دهه در حدود 2 میلیون نفر از جمعیت این کشور به عنوان برده در نظر گرفته می شدند. پس از حمله ایتالیا به اتیوپی و تصرف بخش هایی از آن برده داری در اتیوپی به شدت کم رنگ شد و سرانجام در سال 1942 و با فشار متفقین ( در بحبوحه جنگ جهانی دوم ) دولت اتیوپی به طور رسمی و پس از کسب استقلال خود، برده داری را در سرتاسر کشور منسوخ نموده و امپراطور هایلا سلاسی طی بیانیه ای پایان کامل برده داری را در اتیوپی اعلام کرد. (www.Human Rights watch.com/Ethiopia/slavery)
همان طور که اشاره شد بردگی پنهان در این کشور همچنان وجود دارد و هزاران نفر از مردم این کشور بصورت برده در خدمت افراد نسبتا متمول زندگی خود را سپری نموده و سرنوشت خود را به اربابانشان سپرده اند.
سازمان تروریستی القاعده
یکی از مشکلات مهم اجتماعی (و تا حدودی هم سیاسی) کشور اتیوپی طی یک دهه اخیر شکل گیری تدریجی شعبه ای از
94 Tewodros
95 League of Nations
92
سازمان تروریستی القاعده در این کشور و آغاز اقدامات و تحرکات این سازمان تروریستی در اتیوپی در راستای ضربه زدن به منافع کشورهای غربی می باشد. ورود القاعده و تأسیس پایگاه های وابسته به آن در داخل اتیوپی به سال های پایانی دهه 1990 میلادی باز می گردد و پس از تثبیت وضعیت نیروهای مرتبط با سازمان القاعده در شمال آفریقا (عمدتا الجزایر و مراکش) و سومالی؛ به تدریج این کشور نیز با در نظر گرفتن وضعیت سوق الجیشی و رهبری خود در منطقه شاخ آفریقا در دستور کار شاخه شمال آفریقا
القاعده قرار گرفت. در راستای این امر و براساس اطلاعات موجود تاکنون چند نفر از اعضاء سازمان القاعده که با کمک سازمان تروریستی الشباب سومالی در حال انجام
اقداماتی برای تأسیس پایگاه هایی آموزشی در داخل کشور بوده اند توسط نیروهای ویژه پلیس اتیوپی دستگیر شده اند. پلیس اتیوپی این افراد را دارای ارتباطاتی با دیگر شعبات القاعده در کشورهای عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، فیلیپین، سودان و کنیا دانسته است. اتیوپی به ویژه پس از مداخله ارتش این کشور در امور داخلی سومالی در سال 2006 میلادی و از بین بردن حکومت دادگاه های اسلامی که در مناطق وسیعی از جنوب این کشور استقرار یافته بودند، جولان گاه افراد منسوب به القاعده شده و گزارشات متعددی از رفت و آمد مکرر آنها به این کشور از خاک سومالی گزارش شده است.
علاوه بر آن در سال 2012 روزنامه تایمز اتیوپی طی گزارشی ادعا کرد گروه تروریستی بوکوحرام که اقدامات تروریستی متعددی در کشور نیجریه انجام داده و موجب کشته و زخمی
Boko Haram96
93
شدن ده ها تن از مردم این کشور شده دارای اردوگاه های آموزشی در کشور اتیوپی است و از طریق این اردوگاه های مخفی که توسط شعبه مغرب اسلامی القاعده تأسیس شده در صدد سازماندهی هرچه بیشتر تشکیلات خود می باشد.
به هر صورت هر چند دولت اتیوپی طی چند سال گذشته و پس از دستگیری گروهی از مسلمانان که آنها را مرتبط با سازمان تروریستی القاعده دانسته مدعی شده است که هسته اصلی القاعده را در این کشور متلاشی ساخته با این حال شواهد موجود نمایانگر آن است که افراد وابسته با این سازمان هنوز در اتیوپی حضور داشته و با گروه ها و سازمان های تندرو و افراطی همچون الشباب سومالی- که از عوامل القاعده در شاخ آفریقا به شمار می روند- از ارتباطات عمیقی برخوردارند.
نکته قابل تأمل در این بین سوء استفاده مقامات دولتی اتیوپی از موضوع القاعده در سرکوب مسلمانان این کشور است ، از این روی دستگیری های گسترده گروهی از مسلمانان در چند سال گذشته به اتهام ارتباط آنها با القاعده، بدون به قطعیت رسیدن این اتهامات، با واکنش خشم آلود مسلمانان مواجه شده و آنان مسیحیان حاکم بر دولت را به سوء استفاده از نام سازمان تروریستی القاعده برای دستگیری مسلمانان مخالف حزب حاکم متهم ساخته اند.
( http://www.gatestoneinstitute.org/al qaeda east africa/Ethiopia/2012)
وضعیت اقتصادی
نظام اقتصادی
همان طور که اشاره شد اتیوپی یکی از کشورهای فقیر جهان بشمار می رود و فقر و خشکسالی های پیاپی به همراه کشاورزی ضعیف تك محصولی فشارهای مضاعفی را بر اقتصاد این کشور وارد آورده است.این در حالی است که اتیوپی بصورت بالقوه 94
از ذخائر و ثروت های طبیعی و خدادادی قابل توجهی همچون معادن طلا، پلاتین، مس، پتاس و گاز طبیعی برخوردار است که در صورت بهره برداری مطلوب و روی کار آمدن رهبران با کفایت این ذخائر می توانستند در راستای پیشرفت و سازندگی کشور مورد بهره برداری مطلوب قرار گیرند.
ساختار اصلی اقتصاد اتیوپی بر فعالیت های کشاورزی استوار است.در واقع کشاورزی با دارا بودن بیش از 45 درصد از تولید ناخالص داخلی، 90 درصد از صادرات و 80 درصد از اشتغال رکن اصلی و اساسی اقتصاد این کشور را تشکیل می دهد . از سوی دیگر، کشاورزی اتیوپی که محدود به تولید برخی از محصولات خاص است، اقتصاد این کشور را نیز عمدتا به این سمت هدایت کرده است به طوری که حدود 15 تا 18میلیون نفر از جمعیت این سرزمین به کشت قهوه مشغولند و این محصول تقریبا 10 درصد از تولید ناخالص داخلی اتیوپی را شامل می شود. دامپروری و صنایع دیگر بخش های اقتصاد اتیوپی را تشکیل می دهند.
(Hashim, 2005:77)
اقتصاد اتیوپی در دوره حاکمیت هایلا سلاسی و از زمان بازپس گیری این کشور از چنگال ایتالیا در سال 1941 میلادی در وضعیت نامناسبی قرار داشت و خشکسالی و قحطی های مکرر در دهه های 1950 و 1960 به همراه نوسات قیمت قهوه در بازارهای جهانی و جنگ خونین داخلی در اریتره ضربات سختی بر اقتصاد شکننده این کشور وارد آوردند. در دهه های 1970 و 1980 میلادی نیز تداوم جنگ داخلی اریتره و نابسامانی های متعاقب کودتای نظامیان درگ به همراه جنگ هشت ماهه سال های 1977 و
95
1978 با سومالی ، شورش مردمان تیگره و چند خشکسالی عظیم در مناطق مختلف کشور وضعیت اقتصادی اتیوپی را به مرحله هشدار دهنده ای رساند بطوری که این کشور چند سال متوالی در قعر جدول فقیرترین کشورهای جهان جای گرفت. علاوه بر آن تلاش منگیستو برای توسعه اقتصاد سوسیالیستی و دولتی نیز نتایج معکوسی ببار آورد.پس از سقوط هایلا ماریام و روی کار آمدن ملس زناوی ؛ وضعیت اقتصادی کشور تا حدودی بهبود یافت و حرکت تدریجی خصوصی سازی در حوزه های مختلف کسب و کار؛ صنعت، بانکداری، کشاورزی، تجارت و بازرگانی کشور را تا حدودی از وضعیت رکود خارج ساخت.با این حال جنگ با اریتره در سال های 1998 تا 2000 میلادی بخش زیادی از توان اقتصادی اتیوپی را به تحلیل برده و موجب کاهش سرمایه گذاری های خارجی، وضع مالیات های سنگین در دوره جنگ، افزایش تورم و انباشت نقدینگی شد.
(Global forum on Agriculture,2010)
اقتصاد اتیوپی پس از پایان جنگ با اریتره و جذب سرمایه های خارجی و کمك های کشورهای غربی بتدریج به شرایط مطلوب خود بازگشت بطوری که این کشور در سال 2007 سریع ترین رشد اقتصادی را در میان کشورهای زیر صحرا به خود اختصاص داد. این وضعیت طی چند سال گذشته نیز ادامه یافته و در سال های2008 تا 2011 اتیوپی از رشد اقتصادی چشمگیر 11/9 درصدی برخوردار بوده است که نمایانگر رشد اقتصادی کشور می باشد. http://www.nationsencyclopedia.com/economies/Africa/Ethiopia-INDUSTRY.html)
در حال حاضر علاوه بر نیروی کار عظیمی که در بخش کشاورزی مشغول فعالیت هستند، مشاغل دیگری نیز در ارتباط با خرید و فروش، فرآوری و صادرات محصولات کشاورزی رونق یافته اند . جدای از آن بخش های تولیدات صنعتی، ساختمان سازی و 96
خدمات نیز از رشد چشمگیری برخوردار بوده اند. مصنوعات این کشور نیز از جایگاه مهمی در اقتصاد اتیوپی برخوردارند و فرآورده های خوراکی، منسوجات، مواد شیمیایی، سیمان و برخی آلیاژهای فلزی صنایع مهم این کشور را شامل می شوند. بیشترکارخانه ها و مراکز تولید صنعتی اتیوپی در آدیس آبابا متمرکز شده اند.
اتیوپی در بخش کشاورزی تولید کننده انواع غلات، قهوه، نیشکر، دانه های روغنی و سیب زمینی و در بخش دامپروری تولید کننده دام هایی نظیر گاو و گوسفند و شتر و همین طور پشم و پوست است که در این میان، چرم بز و گوسفند مهم ترین اقلام صادرات اتیوپی را تشکیل می دهند. جدای از آن فعالیت های مربوط به توریسم و گردشگری نیز از ارکان مهم اقتصاد کشور بشمار می روند و بخشی از درآمد ارزی کشور از طریق ورود گردشگران خارجی و خدمات توریستی ارائه شده به آنان تامین می گردد. کمك های خارجی نیز بخشی از اقتصاد این کشور را پوشش می دهد و هر سال نزدیك به 5 تا 10 درصد از درآمد ملی کشور از این طریق تامین می گردد. (Halderman, 2004:36)
لازم بذکر است علیرغم بهبود نسبی وضعیت اقتصادی ؛ نرخ تورم در اتیوپی رشد قابل ملاحظه ای داشته و مردم از بابت گرانی قیمت کالاهای اساسی تحت فشار قرار دارند.علاوه بر آن اقتصاد دانان بانك جهانی معتقدند با وجود بهبود وضعیت اقتصادی اتیوپی ؛ سهم بخش تولید در اقتصاد اتیوپی هنوز اندک و تنها 13 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می دهد
(http://www.worldbank.org/en/news/press-release/2012/ethiopia economic update)
97
کشاورزی
اشاره شد که اتیوپی اساسا کشوری مبتنی بر کشاورزی است و کشاورزی ستون فقرات اقتصاد اتیوپی را تشکیل می دهد بطوری که نیمی از تولید ناخالص ملی ، 83/9 درصد از صادرات و 80 درصد از کل نیروی کار اتیوپی را در خود جای داده است. با این حال مشکلاتی همچون خشکسالی های مکرر ، حمله ملخ ها به مزارع کشاورزی ، از بین رفتن اراضی حاصلخیز کشور در نتیچه چرای بی رویه دام ها، جمعیت زیاد کشور و عدم بکارگیری شیوه های نوین در امر کشاورزی موجبات عدم پیشرفت این بخش مهم از اقتصاد کشور را در دهه های گذشته فراهم آورده است. (Global forum on Agriculture,2010:155)
در حال حاضر مهم ترین محصولات کشاورزی اتیوپی را قهوه ، ذرت ، غلات ، دانه های روغنی، نیشکر ، انواع میوه و سبزیجات تشکیل می دهند. اتیوپی دومین تولید کننده ذرت در آفریقا است و بیشترین تعداد دام را در قاره آفریقا در خود جای داده است. مهم محصول صادراتی اتیوپی قهوه است که حدود 26/4 درصد درآمد ارزی اتیوپی از صادرات این محصول تأمین می شود و امرار معاش 15 تا 18 میلیون نفر در این کشور به این محصول بستگی دارد. (Demeke,1999:55)
معادن
اتیوپی از نظر ذخائر معدنی کشور نسبتا ثروتمندی محسوب می شود با این حال بسیاری از معادن این کشور هنوز کشف و بهره برداری نشده اند از این روی معادن، بخش کاملا کوچکی از اقتصاد اتیوپی را تشکیل می دهند.بر اساس مطالعات صورت گرفته این کشور دارای معادن طلا ، پلاتین ، نفت ، ذغال سنگ، 98
شیشه ، سنگ های قیمتی، خاک چینی، سنگ آهن، سدیم و تانتالوم است؛ با این حال تنها معادن طلای کشور قابل توجه و بارز است و پیش بینی می شود منابع عظیمی از طلا در این کشور وجود داشته باشد ۰ استخراج نمک از بسترهای نمکی عفار و همچین از دیره و افدر97 در جنوب نیز هرچند از نظر مصرف داخلی دارای اهمیت است ولی در زمینه صادرات نقشی ندارد. (Mellor & Dorosh,2010:122)
انرژی آبی و جنگل ها از دیگر ذخائر طبیعی اتیوپی محسوب می شوند. این کشور حدود 90 درصد انرژی الکتریکی موردنیاز خود را از طریق نیروی آب و توربین های آبی تأمین می کند این در حالی است که تولید برق در اتیوپی، وابسته به بارندگی فراوان است. توانایی فعلی تولید برق اتیوپی، حدود 2000 مگاوات است و براساس طرح های در دست اجرا قرار است این بخش به 10000 مگاوات افزایش یابد.این در حالی است که کمتر از نیمی از شهرها و شهرک های اتیوپی به شبکه سراسری و ملی برق متصل هستند در عین حال مردم اتیوپی از جنگل و درختان آن به عنوان در دسترس ترین منبع انرژی و سوخت استفاده می کنند که نتیجه آن کاهش فراوان جنگل های مناطق مرتفع اتیوپی در سه دهه اخیر بوده است.
عملیات اکتشاف نفت نیز در این کشور از چندین دهه قبل آغاز شده است با این حال هنوز سرمایه گذاری سنگینی در این خصوص صورت نگرفته است .نخستین اکتشافات برای کشف سفره های نفتی در اتیوپی در دوره حاکمیت هایلا سلاسی آغاز شد و امپراطور سلاسی در سپتامبر 1945 امتیازی پنجاه ساله را برای حفاری و کشف منابع نفتی به شرکت نفتی سوکونی واکیوم98 اعطاء کرد
97- Afder
(SOCONY-Vacuum) - 98
99
با این حال این عملیات نتیجه چندانی بدنبال نداشت و پس از مدتی متوقف گشت. 99 اکتشاف نفت در دهه های 1970 ، 1980 و 1990 مورد توجه دولت اتیوپی نبود با این حال دولت ملس زناوی در دسامبر 1999 با هدف کشف میدان های نفتی در این کشور قراردادی به ارزش 1/4 میلیارد دلار با شرکت نفتی مالزیایی پتروناس امضاء کرد و پتروناس عملیات اجرائی خود را برای توسعه یک میدان گازی بزرگ در منطقه مجاور با سومالی آغاز کرد با این حال اقدامات اجرایی این پروژه در سال 2010 متوقف شد و پتروناس سهم خود را به یک شرکت نفتی دیگر واگذار کرد.
در حال حاضر طرح هایی برای بهره برداری از ذخایر گازی مناطق کم ارتفاع جنوب شرقی اتیوپی که میزان آنها حدود 4 تریلیون متر مکعب (110x910m3) تخمین زده می شود نیز در مرحله عملیاتی است. عملیات اکتشاف منابع نفت و گاز در منطقه گامبلا در مرز با سودان نیز با کمک چند شرکت چند ملیتی غربی در جریان است. Ministry of Finance and Development,2010:14)
تجارت خارجی
بخش اعظم تجارت خارجی این کشور را صادرات و واردات کالاهای مختلف تشکیل می دهند و تقریبا بخش اعظم درآمد سالیانه اتیوپی از طریق تجارت خارجی تامین می گردد.
99 - در حال حاضر نفت مورد نیاز کشور از طریق واردات محصولات تصفیه شده تأمین می شود. بخشی از نفت وارداتی مورد نیاز نیز از راه خشکی و از طریق سودان وارد می گردد . 100
همان طور که اشاره شد قهوه مهم ترین کالای صادراتی این کشور است . دیگر اقلام صادراتی عمده این کشور عبارتند از:
حیوانات (دام) زنده، چرم و محصولات چرمی، مواد شیمیایی، طلا، دانه های روغنی، انواع گل، میوه، سبزیجات و چات. اقلام صادراتی اتیوپی عمدتا به کشورهای آلمان ، چین ، ژاپن ، آمریکا ، عربستان سعودی ، جیبوتی و ایتالیا صادر می گردند.
مهم ترین کالاهای وارداتی اتیوپی نیز عبارتند از:
مواد غذایی، نفت و محصولات آن مواد شیمیایی، ماشین‌آلات وسایل نقلیه موتوری غله و منسوجات که عمدتا از کشورهای عربستان سعودی ،چین ،هند ،ایتالیا و آلمان وارد می‌شوند.
(Ministry of Finance and Development,2010:11)
لازم بذکر است جدای از صادرات و واردات رسمی ؛ بخش مهمی از اقلام تجاری وارداتی و صادراتی کشور نیز از طریق مبادلات مرزی روستاییان و دامداران محلی به صورت غیررسمی و تحت نظارت مقررات منطقه ای و مرزی انجام می شود. برخی اطلاعات نمایانگر آن است که در حدود 30 تا 40 درصد از تجارت خارجی اتیوپی، از طرق غیررسمی و غیر اداری انجام می گیرد و بیشتر شامل فروش دام های زنده نظیر گوسفند، شتر و بز است که از طریق اتیوپی به سومالی، کنیا و جیبوتی فروخته می شوند. ارزش تقریبی این معاملات بین 250 تا 300 میلیون دلار در سال برآورد می شود. این نوع تجارت، به پایین نگاه داشتن قیمت خوراک، افزایش امنیت غذایی، فرونشاندن تنش های مرزی و افزایش اتحاد منطقه ای کمک می کند. در عین حال خطراتی همچون انتشار آسان بیماری ها در مناطق مرزی در این 101
نوع تجارت بدون قرارداد و سند (که ویژگی بارز آنهاست) وجود دارد. ، به علاوه دولت اتیوپی به دلیل از دست دادن درآمدهای حاصل از مالیات و درآمدهای ارزی از این گونه مبادلات مرزی رضایتی ندارد از این روی طی چند سال اخیر راهکارهایی برای ثبت و قانونمند کردن این قبیل خرید و فروش ها درنظر گرفته شده است.
(The World Bank (country study). 2011:33)
واحد پول
واحد پول اتیوپی، بیر 100 نام دارد که به 100 سنت تقسیم می شود و آن را با علامت اختصاری (ETB) نمایش می دهند. بیر از واحدهای نیرومند پولی قاره آفریقا است و طی یك دهه گذشته و بهبود نسبی وضعیت اقتصادی اتیوپی از نرخ برابری خوبی در مقابل ارزهای خارجی برخوردار بوده است. نرخ برابری واحد پول اتیوپی با برخی ارزهای دنیا در سال 2012 عبارت است از:
یک دلار = 17/62 بیر
یک یورو = 22/80 بیر
یک پوند انگلیس = 28/35 بیر101
(http://finance.mapsofworld.com/economy/ethiopia/currency
اشتغال ( بیکاری)
اتیوپی در مجموع کشوری کاملا سنتی است که هنوز ساختار سنتی خود را در بسیاری از ابعاد حفظ کرده است. این امر در ارتباط با بحث اشتغال نیز کاملا صدق می کند و هنوز بسیاری
101
102
Birr
100_
از مردم کارهای سنتی انتقال یافته از نسل های گذشته همچون کشاورزی و گله داری را کماکان ادامه می دهند بصورتی که مردمان ساکن ارتفاعات به کشاورزی اشتغال داشته و مردمان ساکن مناطق صحرایی گله دارانی خرده پا با دارا بودن شتر ، بز و گوسفند محسوب می گردند. در دره ریفت و مناطق جنوب و جنوب غربی نیز باغ داری شغل عمده مردم بشمار می رود. شغل اصلی مردم در شهرها کار در کارخانجات و کارگاه های صنعتی است و بسیاری از افراد نیز در موسسات و شرکت های دولتی و خصوصی فعالیت دارند. در کنار آن نیز خرده فروشی و دستفروشی در شهرهای کوچک و بزرگ رایج است.
موضوع اشتغال یکی از مشکلات بزرگ اجتماعی کشور اتیوپی است و انبوه مشکلات سیاسی و اقتصادی کشور موجب گسترش فزاینده پدیده بیکاری در این کشور شده است بطوری که بیکاری یکی از بزرگ ترین مشکلات اجتماعی اتیوپی طی چند دهه گذشته بوده و اقدامات دولت ها در کاهش نرخ بیکاری نیز چندان تاثیرگذار نبوده است.
لازم بذکر است نرخ بیکاری در کشور اتیوپی در سال 2012 ؛17/5 درصد برآورد شده است.این در حالی است که نرخ بیکاری در این کشور در سال 1999 و در بحبوحه جنگ با اریتره 26/4 درصد بود که این روند در دهه های 2000 و 2010 میلادی و با بهبود نسبی وضعیت اقتصادی بتدریج کاهش یافته است
(http://www.tradingeconomics.com/ethiopia/unemployment-rate
ورزش
ورزش در مجموع بخشی از فرهنگ بومی این کشور محسوب شده و از قدیم جایگاه والایی در بین مردمان شهری و روستایی داشته است از این روی مردم اتیوپی در سطح قاره آفریقا مردمانی ورزش دوست قلمداد می شوند که معمولا در طول روز ساعاتی را به فعالیت های بدنی اختصاص می دهند . 103
مهم ترین ورزش رایج و معمول در این کشور که با خصوصیات فیزیکی مردم این کشور نیز تطابق کامل دارد و از این بابت نام اتیوپی را بارها در سطح جهان طنین انداز ساخته ورزش دو میدانی است . بیشترین موفقیت های ورزشکاران اتیوپیایی در عرصه های بین المللی نیز در دهه های اخیر مربوط به مسابقات دومیدانی بوده است بطوری که دوندگان اتیوپیائی بارها موفق به کسب مدال طلا در مسابقات جهانی شده و در رشته های مختلف دو میدانی اعم از دو سرعت و دو استقامت در سطح جهان بی رقیب محسوب می شوند.
گمانه زنی های مختلفی درباره عوامل موفقیت دوندگان اتیوپیایی وجود دارد. بسیاری از ورزشکاران دونده اتیوپیائی که از گمنامی به این مقام دست یافته اند معمولا در روستاهای مناطق مرتفع اتیوپی زندگی می کنند و آب و هوای لطیف این مناطق انرژی فراوانی به آنها می بخشد. علاوه بر آن می توان گفت دوندگی در سرشت و ذات مردم اتیوپی وجود دارد و این امر در مناطق روستایی که مردم هنوز به بهره گیری از وسایل نقلیه عمومی عادت نیافته اند خصوصا در هنگام آوردن آب از چشمه ، جمع آوری هیزم یا طی راه های طولانی برای رفتن به مدرسه یا خرید ملزومات بشدت رواج دارد . جدای از آنها فیزیك بدنی مردمان اتیوپیائی سخت و محکم است و با وجود آن که اکثر اتیوپیائی ها لاغراندام می باشند ولی بدلیل استفاده مداوم از گیاه تف که خوراک اصلی غذای اینجرا از آن تهیه می شود و سرشار از پروتئین، آهن و کلسیم است پتانسیل سرشاری را عاید آنها می سازد.
جدای از دو و میدانی ؛ ورزش فوتبال از جایگاه والایی در این کشور برخوردار است و همانند بسیاری از نقاط جهان، اتیوپیایی ها نیز از طرفداران پروپا قرص فوتبال بشمار می روند .فدراسیون فوتبال اتیوپی که در سال 1943 تاسیس شده و 104
یکی از قدیمی ترین فدراسیون های فوتبال در قاره آفریقا محسوب می گردد نظارت و سرپرستی بر فعالیت های باشگاه های ورزشی و تیم ملی فوتبال اتیوپی را برعهده دارد. لیگ فوتبال این کشور از لیگ های نسبتا منظم قاره آفریقا است و 16 تیم در لیگ برتر فوتبال اتیوپی مشارکت دارند. 102 با وجود قدمت فدراسیون فوتبال اتیوپی ؛ تیم ملی اتیوپی بدلیل سوء مدیریت در دهه های اخیر در ردیف ضعیف ترین تیم های فوتبال آفریقا قلمداد شده است. این تیم از سال 1982 موفق به حضور در جام ملت های افریقا نشده و هرگز به جام جهانی راه نیافته است با این حال برخی از فوتبالیست های اتیوپیائی در تیم های باشگاهی آفریقای جنوبی و برخی از کشورهای اروپائی بازی می کنند .
تنیس روی میز از دیگر ورزش هایی است که جدیدا مورد اقبال فراوان جوانان شهرنشین این کشور قرار گرفته و در مدارس و دانشگاه ها نیز به این ورزش جذاب و کم هزینه توجه می گردد.
www.nationsencyclopedia.com/Ethiopia/Sport/2012
ورزش های ملی و بومی
جدای از دو و میدانی که بنوعی ورزش ملی و درعین حال بومی این سرزمین محسوب می شود "جنا "103 (که ورزشی شبیه به هاکی است) و اسب سواری از ورزش های محلی پرطرفدار این کشور محسوب می شوند .شیرسواری نیز در مناطق بیابانی اتیوپی از ورزش های مورد علاقه قبایل بیابانگرد این کشور است و
102 -البته طی چند سال گذشته و بروز اختلاف هایی در فدراسیون فوتبال اتیوپی موجبات آشفتگی و بی نظمی لیگ فوتبال این کشور را فراهم آورده است .
103
Genna-
105
مسابقات شترسواری اغلب در تعطیلات یا در حاشیه فستیوال های محلی در این کشور برگزار می گردند.
نحوه گذراندن اوقات فراغت
علیرغم مشکلات اقتصادی و تورم نسبتا بالای حاکم بر جامعه مردم اتیوپی مردمانی شاد و سرخوش به شمار می روند و معمولا بدون توجه به آینده ای که عمدتا دربرگیرنده مشکلات فراوانی برای آنها خواهد بود روزگار خود را سپری می نمایند. در این ارتباط معمولا مردم شهری و روستائیان سعی می کنند در روزهای پایان هفته فارغ از مسائل کاری، ساعات خوبی را در کنار خانواده های خود سپری نمایند. شهرنشینان در تعطیلات آخر هفته معمولا به دیدار اقوام و خویشاوندان درجه اول خود شتافته و ساعاتی را به گفتگو و صحبت سپری می نمایند در حالی که نوشیدن قهوه و صرف شیرینی جات محلی بخش اصلی این گردهمایی های خانوادگی به شمار می رود. جدای از آن خرید از فروشگاه های محلی و سوپرمارکت های بزرگ نیز از دیگر برنامه های ثابت
خانواده های شهری و فراهم آوردن مایحتاج مورد نیاز است. برخی از شهرنشینان نسبتا متمول به ویژه ساکنان شهرهای بزرگ در روزهای آخر هفته معمولا به تماشای فیلم های سینمایی مورد علاقه خود که محصول کشورهای آمریکا،
ایتالیا و هندوستان است می روند. گروه هایی از خانواده های اتیوپی نیز که به هنر تئاتر علاقه مندند در روزهای آخر هفته در سالن های تئاتر حضور می یابند. شرکت در جشنواره های سنتی که معمولا در پایان هر هفته در آدیس آبابا و دیگر شهرهای کشور برگزار می گردد از دیگر برنامه های مردمان شهری اتیوپی است که ساعاتی شاد توأم با آواز و گاه رقص و پایکوبی را برای آنان فراهم می آورد. صرف مشروبات محلی الکلی و حضور در کلوپ های شبانه 106
و دیسکو نیز از دیگر تفریحات آخر هفته است که بیشتر به جوانان تأثیرپذیر از فرهنگ غربی (اعم از جوانان مسلمان و مسیحی) اختصاص دارد. به موازات آن گروه زیادی از نوجوانان و جوانان نیز در کوچه های خاکی شهرها به
فوتبال و والیبال پرداخته و یا در سالن های ورزشی حضور می یابند.
جدای از آن بسیاری از خانواده های شهرنشین در تعطیلات پایان هفته به دیدار والدین خود که در روستاهای اطراف زندگی می کنند می روند و در بازگشت نیز برخی مایحتاج خود نظیر گوشت، مرغ، میوه و سیفی جات را با قیمت های پایین تر خریداری می کنند.
در روستاها تعطیلات آخر هفته چندان تفاوتی با دیگر روزهای هفته ندارد. روستائیان همچون دیگر روزها رهسپار مزارع کوچک کشاورزی خود می شوند در عین حال با سفر شهرنشینان به روستاها محافل خانوادگی رونق یافته و روستائیانی که میزبان فرزندان و خویشان درجه اول خویش می گردند از آنها به نحو شایانی پذیرایی می کنند. البته تفریحاتی نظیر بازی های محلی ، فوتبال ، والیبال و مسابقات دومیدانی در روستاها در زمره تفریحات معمول روستائیان است که در روزهای آخر هفته برگزار می گردد. علاوه بر آن مراسم ازدواج در روستاها که همواره در
روزهای پایان هفته صورت می گیرد واقعه مهمی است که موجی از شادی را برای مردمان ساده دل و مهربان روستایی به بار می آورد و در این جشن ها که معمولا چند روز به طول می انجامد اکثر خانواده های ساکن آن روستا شرکت می کنند. کوهنوردی و شنا در رودخانه ها از دیگر تفریحات روستائیان است که در آخر هفته ها انجام می شود. در کنار
107
آن شرکت در جشن ها و مناسبت های محلی نیز از برنامه های ثابت مردمان روستایی اتیوپی است.
در برخی روستاهای مناطق صحرایی اتیوپی نیز در پایان هفته ها مسابقات شترسواری برگزار می شود که از هیجان زیادی برخوردار است و برخی از شهرنشینان نیز برای مشاهده این مسابقات به روستاها سفر می کنند. www.everyeulture.com/ethiopia
وضعیت بهداشت و سلامت
نظام بهداشت و سلامت از چالش برانگیزترین بخش های کشور اتیوپی بشمار می رود که طی دهه های گذشته فراز و نشیب های زیادی را پشت سر نهاده و علیرغم تاکید رهبران اتیوپی هیچ گاه به شرایط نسبتا مطلوب خود دست نیافته است.
وضعیت نظام بهداشتی اتیوپی در دوره هایلا سلاسی عمدتا به چند بیمارستان بزرگ و کوچک در آدیس آبابا و درمانگاه هایی در سایر شهرهای کشور خلاصه می شد و تقریبا تمام روستاهای کشور فاقد درمانگاه و مراکز درمانی بودند.در دوره حاکمیت نظامیان درگ و منگیستو هایلا ماریام نظام بهداشتی این کشور با کمك اتحاد جماهیر شوروی و کوبا و برخی کشورهای اروپای شرقی تا حدودی بهبود یافت و ده ها مرکز درمانی در شهرها و روستاهای کشور احداث گردید و دولت با استخدام پزشکان کوبایی و افزایش نسبی ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی و پرستاری و برگزاری برخی دوره های کوتاه مدت تربیت کمك پرستار تلاش کرد وضعیت بهداشتی اتیوپی را بهبود بخشد. با این حال در مجموع نتوانست اهداف خود را تحقق بخشد و درصد بالای ابتلاء مردم شهری و روستایی به بیماری های واگیردار و شیوع برخی بیماری های مسری در مناطق آسیب دیده از 108
خشکسالی نمایانگر شکست دولت در استقرار نظام سلامت در کشور بود. پس از سرنگونی دولت چپ گرای منگیتسو هایله ماریام در سال 1991 و حکمفرما شدن آرامشی نسبی بر کشور پس از سال ها نزاع داخلی، دولت انتقالی نظام غیر متمرکز مراقبت های بهداشتی را براساس جدیدترین تقسیمات کشوری در این کشور پایه ریزی کرد.104
در راستای این سیاست جدید بهداشتی وزارت بهداشت و سلامت این کشور105 با هدف سرمایه گذاری و تعیین راهبردهای مربوط به امور بهداشت و درمان ؛ طرح جامع بیست ساله بهداشت را طی چهار دوره پنج ساله به اجرا درآورد.
رویکردها و اهداف 20 ساله توسعه برنامه های اصولی وزارت بهداشت اتیوپی بر مبنای اهداف های توسعه بهداشتی تعیین شده از سوی سازمان ملل عبارت است از ::
1-کاهش میزان مرگ و میر کودکان بویژه در بدو تولد و ماه های نخست
2- بهبود وضعیت سلامت مادران و کاهش نرخ مرگ و میر آنان بویژه در هنگام زایمان به همراه ارائه آموزش های لازم به آنان در ارتباط با رعایت حداقل مراقبت های بهداشتی از فرزندان و رعایت برخی نکات در هنگام روابط جنسی با همسر
3- ، تشخیص ،جلوگیری ، مراقبت و معالجه بیماران مبتلاء به بیماری های ایدز، مالاریا، سل و دیگر بیماری های مهلک و در عین حال تلاش برای از بین بردن زمینه های شیوع بیماری های مزبور
- 104
105- Federal Ministry of Health
109
به موازات راهبرد کلان بهداشتی ؛ وزارت بهداشت تغییراتی در ساختار سلسله مراتب نظام اداری وزارتخانه انجام داده و در تمام مناطق نه گانه قومی اتیوپی (که به عنوان استان های این کشور نیز شناخته می شوند ) و 2 شهر فرمانداری کل
این کشور
ادارات کل بهداشت مستقل را تاسیس نمود . این
ادارات بهداشت بنوبه خود به بخش های کوچك تری تقسیم شدند که هریك مسئولیت بهبود وضعیت بهداشتی شهرها و روستاهای تحت پوشش را برعهده داشتند. مجموع این مراکز بهداشتی در سرتاسر اتیوپی در حدود 558 بخش است که هر یك دربرگیرنده ادارات و خانه های سلامت خاص بوده و حوزه خود را تحت پوشش خدمات بهداشتی قرار می دهند.
به موازات این اقدامات دولت تلاش کرده است از طریق افزایش قابل ملاحظه ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی در دانشگاه های مختلف کشور و اعزام برخی دانشجویان نخبه به دانشگاه های آمریکای شمالی و اروپا - در مقاطع تخصصی و فوق تخصصی - نیاز رو به افزایش پزشک در سطح کشور را تا حد امکان کاهش دهد. تاسیس بیمارستان و مراکز درمانی در شهرها ، تاسیس خانه های بهداشت در روستاها ، تأمین سخت افزارها و وسایل موردنیاز لابراتوارهای پزشکی و مؤسسات تصویربرداری پزشکی از طریق انستیتوی پژوهشی سلامت و تغذیه اتیوپی ، راه اندازی دپارتمان خاص پیشگیری و کنترل بیماری ایدز در وزارتخانه ، برگزاری کارگاه های آموزشی در مناطق شهری و بویژه روستایی در زمینه رعایت مسائل بهداشتی و استفاده از وسایل پیشگیری در روابط جنسی (با کمک سازمان بهداشت جهانی ) ، انعقاد موافقت نامه های همکاری با دانشگاه های بزرگ جهان در زمینه همکاری های پزشکی بهداشتی ، بهره گیری از امکانات موسسات بین المللی و ... از اقدامات مهم دولت اتیوپی طی بیست سال گذشته بشمار می رود که نتایج قابل 110
قبولی را نیز بدنبال داشته است. در عین حال کشور اتیوپی بدلیل جمعیت زیاد خود، درصد بالای زاد و ولد ، بی توجهی مردم به رعایت اصول بهداشتی و کمبود کادر درمانی مناسب هنوز با مشکلات فراوانی در بخش بهداشت و نظام سلامت برخوردار است.
(http://www.mongabay.com/history/ethiopia/ethiopia-health and welfare.html/2012
نیز نگاه کنید به
پاورقی
[i] -
[ii] -
[iii] -
[iv] -
[v] -
[vi] -
[vii] -
[viii] -
[ix] -
[x] -