جغرافیای انسانی گرجستان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Georgian-people5 sm.jpg|بندانگشتی|مردم [[گرجستان]]، قابل بازیابی از https://www.advantour.com/georgia/people.htm|پیوند=https://npg.ge/ka-GE/Home/Details/7434]] | [[پرونده:Georgian-people5 sm.jpg|بندانگشتی|مردم [[گرجستان]]، قابل بازیابی از https://www.advantour.com/georgia/people.htm|پیوند=https://npg.ge/ka-GE/Home/Details/7434]] | ||
جغرافیای انسانی [[گرجستان]] تحتتأثیر عوامل مختلفی از جمله تغییرات جمعیتی، مهاجرتهای داخلی و خارجی، و سیاستهای دولتی قرار دارد. بررسی دقیق ساختار هرم | جغرافیای انسانی [[گرجستان]] تحتتأثیر عوامل مختلفی از جمله تغییرات جمعیتی، مهاجرتهای داخلی و خارجی، و سیاستهای دولتی قرار دارد. بررسی دقیق [[ساختار هرم جمعیتی گرجستان|ساختار هرم جمعیتی]]، ویژگیهای قومی و زبانی، [[رشد جمعیت در گرجستان|رشد جمعیت]]، الگوهای پراکندگی و [[شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان|شهرنشینی و روستانشینی]] میتواند تصویری کامل از وضعیت کنونی و چالشهای آینده ارائه دهد. | ||
===[[ساختار هرم جمعیتی گرجستان|ساختار هرم جمعیتی]] === | ===[[ساختار هرم جمعیتی گرجستان|ساختار هرم جمعیتی]] === | ||
ساختار هرم جمعیتی | [[ساختار هرم جمعیتی گرجستان]] نشاندهنده تغییرات عمدهای در گروههای سنی و توزیع جنسیتی است که تحتتأثیر عواملی نظیر کاهش نرخ زادوولد، افزایش مهاجرت و پیرشدن [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] قرار گرفته است. | ||
==== تحلیل دقیق هرم سنی کشور ==== | ==== تحلیل دقیق هرم سنی کشور ==== | ||
[[جمعیت گرجستان]] در سال ۲۰۲۴ تقریباً ۳.۷ میلیون نفر است که نشاندهنده کاهش نسبت به سرشماری ۲۰۱۴ است<ref name=":0">Circle. (2014). ''მოსახლეობის 2014 წლის საყოველთაო აღწერის შედეგები - საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური''. Geostat.ge, Available for https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/737/mosakhleobis-2014-tslis-saqoveltao-aghtseris-shedegeb</ref><ref name=":1">''საქართველოში მოსახლეობა დაითვალეს - ახალი სტატისტიკა''. (2024, April 27). Sputnik Საქართველო, Available for https://sputnik-georgia.com/20240427/saqartvelosi-mosaxleoba-daitvales-axali-statistika-287575442.html</ref>. توزیع [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] به سمت افزایش نسبت سالمندان و کاهش [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] جوان حرکت میکند. بر اساس دادههای اخیر، گروههای سنی بالای ۶۰ سال تقریباً ۲۵٪ از کل جمعیت را تشکیل میدهند، درحالیکه [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] زیر ۱۵ سال تنها ۱۶٪ است<ref>''Georgia - 2024 - III.B. Overview of the state''. (n.d.), Available for [https://mchb.tvisdata.hrsa.gov/Narratives/Overview/7a4223e8-38ff-4b97-a935-8d9250bdd33f#:~:text=Georgia's%20population%20reached%2010.7%20million,growing%20state%20in%20the%20country. https://mchb.tvisdata.hrsa.gov/Narratives/Overview.]</ref><ref>''Georgia Population 2024 (Live)''. (2024). Worldpopulationreview.com, Available for https://worldpopulationreview.com/countries/georgia</ref>. | |||
[[پرونده:1468235131 festival-tbilisoba-v-tbilisi glav5.jpg|بندانگشتی|جشن تفلیسوبا (თბილისობა) که هرساله در ماه اکتبر در تفلیس پایتخت [[گرجستان]] برگزار می شود، قابل بازیابی از https://georgia.to/tbilisoba/]] | [[پرونده:1468235131 festival-tbilisoba-v-tbilisi glav5.jpg|بندانگشتی|جشن تفلیسوبا (თბილისობა) که هرساله در ماه اکتبر در تفلیس پایتخت [[گرجستان]] برگزار می شود، قابل بازیابی از https://georgia.to/tbilisoba/]] | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
==== پیشبینیهای آینده ==== | ==== پیشبینیهای آینده ==== | ||
انتظار میرود تا سال ۲۰۳۰، جمعیت سالمندان به ۳۰٪ افزایش و جمعیت زیر ۱۵ سال به ۱۴٪ کاهش یابد<ref name=":3">''Georgia population forecast for 2025 and 2030 - Aterio''. (2024), Available for https://www.aterio.io/insights/us-population-forecast/ga</ref>. این تغییرات نهتنها بر بازار کار تأثیر خواهد گذاشت، بلکه نیاز به تغییرات عمده در سیاستهای بازنشستگی و تأمین اجتماعی را نیز ایجاد میکند<ref>''[https://sustainabledevelopment.un.org/memberstates/georgia Georgia] : Sustainable Development Knowledge Platform''. (n.d.), Available for [https://www https://www.Sustainabledevelopment.un.org]</ref>. | انتظار میرود تا سال ۲۰۳۰، [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] سالمندان به ۳۰٪ افزایش و جمعیت زیر ۱۵ سال به ۱۴٪ کاهش یابد<ref name=":3">''Georgia population forecast for 2025 and 2030 - Aterio''. (2024), Available for https://www.aterio.io/insights/us-population-forecast/ga</ref>. این تغییرات نهتنها بر بازار کار تأثیر خواهد گذاشت، بلکه نیاز به تغییرات عمده در سیاستهای بازنشستگی و تأمین اجتماعی را نیز ایجاد میکند<ref>''[https://sustainabledevelopment.un.org/memberstates/georgia Georgia] : Sustainable Development Knowledge Platform''. (n.d.), Available for [https://www https://www.Sustainabledevelopment.un.org]</ref>. | ||
==== تأثیرات اقتصادی و اجتماعی ==== | ==== تأثیرات اقتصادی و اجتماعی ==== | ||
کاهش جمعیت جوان و افزایش سالمندان باعث کاهش نیروی کار فعال و افزایش هزینههای دولت برای بازنشستگی و خدمات بهداشتی میشود<ref name=":2" />. همچنین، این تغییرات میتواند منجر به کاهش رشد اقتصادی و افزایش فشار بر دستگاههای اجتماعی شود<ref name=":4">Countyhealthrankings.org,(2024), Available for https://www.countyhealthrankings.org/sites/default/files/media/document/2024_county_health_release_georgia_data_-_v1.xlsx</ref>. | کاهش [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] جوان و افزایش سالمندان باعث کاهش نیروی کار فعال و افزایش هزینههای دولت برای بازنشستگی و خدمات بهداشتی میشود<ref name=":2" />. همچنین، این تغییرات میتواند منجر به کاهش رشد اقتصادی و افزایش فشار بر دستگاههای اجتماعی شود<ref name=":4">Countyhealthrankings.org,(2024), Available for https://www.countyhealthrankings.org/sites/default/files/media/document/2024_county_health_release_georgia_data_-_v1.xlsx</ref>. | ||
===[[ویژگیهای جمعیتی گرجستان|ویژگیهای جمعیتی]] === | ===[[ویژگیهای جمعیتی گرجستان|ویژگیهای جمعیتی]] === | ||
[[پرونده:Georgian-people4 sm.jpg|بندانگشتی|کودکان با لباس سنتی اقوام گرجی، قابل بازیابی از<nowiki/>https://www.advantour.com/georgia/people.htm]] | [[پرونده:Georgian-people4 sm.jpg|بندانگشتی|کودکان با لباس سنتی اقوام گرجی، قابل بازیابی از<nowiki/>https://www.advantour.com/georgia/people.htm]] | ||
ویژگیهای جمعیتی | [[ویژگیهای جمعیتی گرجستان]] تحتتأثیر ترکیبهای قومی، زبانی، و الگوهای مهاجرتی قرار دارد که با تغییرات [[ساختار هرم جمعیتی گرجستان|ساختار جمعیتی]] و افزایش مهاجرتها، دستخوش تحول شدهاند<ref name=":5">''Georgia - People''. (n.d.). Encyclopedia Britannica, Available for https://www.britannica.com/place/Georgia/People</ref>. | ||
==== ترکیب قومی و زبانی ==== | ==== ترکیب قومی و زبانی ==== | ||
[[گرجستان]] از قومیتهای مختلفی شامل گرجیها، آذریها، ارمنیها و روسها تشکیل شده است<ref name=":5" />. در سال ۲۰۲۴، گرجیها حدود ۸۶٪ از جمعیت کشور را تشکیل میدهند، درحالیکه اقلیتهای قومی مانند آذریها ۶٪ و ارمنیها ۵٪ هستند<ref>''Georgia - The World Factbook''. (n.d.), Available for https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/georgia/</ref>. زبان رسمی گرجی است، اما برخی از مناطق اقلیتهای قومی به زبانهای خود صحبت میکنند<ref>''ELIGIBLE AAPI VOTERS* AAPI SHARE OF ELECTORATE IN GEORGIA AAPI VOTER ELIGIBILITY GROWTH (2012-2024) AAPI POPULATION SIZE* FOREIGN BORN NONCITIZENS FOREIGN BORN CITIZENS NATIVE BORN CITIZENS COUNTIES WITH HIGHEST AAPI POPULATIONS LARGEST ASIAN AMERICAN ETHNIC GROUPS IN GEORGIA LARGEST NHPI ETHNIC GROUPS IN GEORGIA POPULATION GROWTH SINCE 2012 INCREASE IN FIRST TIME VOTERS SINCE 2024, Available for'' https://aapidata.com/wp-content/uploads/2024/03/Georgia.pdf</ref>. | [[گرجستان]] از قومیتهای مختلفی شامل گرجیها، آذریها، ارمنیها و روسها تشکیل شده است<ref name=":5" />. در سال ۲۰۲۴، گرجیها حدود ۸۶٪ از جمعیت کشور را تشکیل میدهند، درحالیکه اقلیتهای قومی مانند آذریها ۶٪ و ارمنیها ۵٪ هستند<ref>''Georgia - The World Factbook''. (n.d.), Available for https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/georgia/</ref>. زبان رسمی گرجی است، اما برخی از مناطق اقلیتهای قومی به زبانهای خود صحبت میکنند<ref>''ELIGIBLE AAPI VOTERS* AAPI SHARE OF ELECTORATE IN GEORGIA AAPI VOTER ELIGIBILITY GROWTH (2012-2024) AAPI POPULATION SIZE* FOREIGN BORN NONCITIZENS FOREIGN BORN CITIZENS NATIVE BORN CITIZENS COUNTIES WITH HIGHEST AAPI POPULATIONS LARGEST ASIAN AMERICAN ETHNIC GROUPS IN GEORGIA LARGEST NHPI ETHNIC GROUPS IN GEORGIA POPULATION GROWTH SINCE 2012 INCREASE IN FIRST TIME VOTERS SINCE 2024, Available for'' https://aapidata.com/wp-content/uploads/2024/03/Georgia.pdf</ref>. | ||
[[پرونده:دانشجویان خارجی در گرجستان.jpg|بندانگشتی|دانشجویان خارجی در | [[پرونده:دانشجویان خارجی در گرجستان.jpg|بندانگشتی|دانشجویان خارجی در [[گرجستان]]، بیش از 15% دانشجویان در [[گرجستان]] از کشورهای هند، [[اردن]] و [[اوکراین]] هستند ( حدود 25 هزار نفر از 2014 تا 2024)، قابل بازیابی از https://www.bpn.ge/article/121045-ucxoeli-studentebis-raodenoba-225-it-gaizarda-romeli-kveqnidan-chamodian-sakartveloshi-sascavleblad/]] | ||
==== الگوهای مهاجرت (داخلی و بینالمللی) ==== | ==== الگوهای مهاجرت (داخلی و بینالمللی) ==== | ||
مهاجرتهای داخلی از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ بهویژه تفلیس، روند قابلتوجهی داشته است<ref>''ICMPD Migration Outlook Eastern Europe and Central Asia 2024 Eight migration issues to look out for in 2024 Origins, key events and priorities for Europe''. (n.d.). Retrieved September 22, 2024, from https://www.icmpd.org/file/download/60848/file/ICMPD%2520Migration%2520Outlook%2520EECA%25202024.pdf</ref>. همچنین، مهاجرتهای بینالمللی از [[گرجستان]] به کشورهای اروپایی و روسیه، بهویژه در میان جمعیت جوان، افزایشیافته است<ref>''International Migration - National Statistics Office of Georgia''. (n.d.), Available for https://www.geostat.ge/en/modules/categories/743/international-migration</ref>. مهاجرتها نقش مهمی در تغییر ترکیب جمعیت و کاهش نرخ رشد جمعیت داخلی داشتهاند. | مهاجرتهای داخلی از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ بهویژه تفلیس، روند قابلتوجهی داشته است<ref>''ICMPD Migration Outlook Eastern Europe and Central Asia 2024 Eight migration issues to look out for in 2024 Origins, key events and priorities for Europe''. (n.d.). Retrieved September 22, 2024, from https://www.icmpd.org/file/download/60848/file/ICMPD%2520Migration%2520Outlook%2520EECA%25202024.pdf</ref>. همچنین، مهاجرتهای بینالمللی از [[گرجستان]] به کشورهای اروپایی و روسیه، بهویژه در میان [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] جوان، افزایشیافته است<ref>''International Migration - National Statistics Office of Georgia''. (n.d.), Available for https://www.geostat.ge/en/modules/categories/743/international-migration</ref>. مهاجرتها نقش مهمی در تغییر ترکیب [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] و کاهش نرخ رشد جمعیت داخلی داشتهاند. | ||
==== سطح تحصیلات و سواد ==== | ==== سطح تحصیلات و سواد ==== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==== وضعیت بهداشت و امید به زندگی ==== | ==== وضعیت بهداشت و امید به زندگی ==== | ||
در سال ۲۰۲۴، امید به زندگی برای مردان در [[گرجستان]] حدود ۷۱ سال و برای زنان ۷۸ سال است که نسبت به دهه گذشته افزایش اندکی داشته است<ref>''Georgia Life Expectancy 1950-2024''. (n.d, Available for [https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/GEO/georgia/life-expectancy#:~:text=The%20current%20life%20expectancy%20for,a%200.19%25%20increase%20from%202021. https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/GEO/georgia/life-expectancy#:~:text=The%20current%20life%20expectancy%20for,a%200.19%25%20increase%20from%202021.]</ref>. دسترسی به خدمات بهداشتی در مناطق شهری بهتر از مناطق روستایی است، و این موضوع به یکی از چالشهای اصلی دولت در سالهای آینده تبدیل شده است<ref name=":4" />. | در سال ۲۰۲۴، امید به زندگی برای مردان در [[گرجستان]] حدود ۷۱ سال و برای [[زنان در گرجستان|زنان]] ۷۸ سال است که نسبت به دهه گذشته افزایش اندکی داشته است<ref>''Georgia Life Expectancy 1950-2024''. (n.d, Available for [https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/GEO/georgia/life-expectancy#:~:text=The%20current%20life%20expectancy%20for,a%200.19%25%20increase%20from%202021. https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/GEO/georgia/life-expectancy#:~:text=The%20current%20life%20expectancy%20for,a%200.19%25%20increase%20from%202021.]</ref>. دسترسی به خدمات بهداشتی در مناطق شهری بهتر از مناطق روستایی است، و این موضوع به یکی از چالشهای اصلی دولت در سالهای آینده تبدیل شده است<ref name=":4" />. | ||
[[پرونده:ازدواج سنتی در گرجستان ( اواخر قرن نوزدهم میلادی).jpg|بندانگشتی|ازدواج سنتی در گرجستان ( اواخر قرن نوزدهم میلادی)، قابل بازیابی از https://npg.ge/ka-GE/Home/Details/7434]] | [[پرونده:ازدواج سنتی در گرجستان ( اواخر قرن نوزدهم میلادی).jpg|بندانگشتی|ازدواج سنتی در گرجستان ( اواخر قرن نوزدهم میلادی)، قابل بازیابی از https://npg.ge/ka-GE/Home/Details/7434]] | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
نرخ ازدواج در [[گرجستان]] نسبت به دهه گذشته کاهشیافته است و نرخ طلاقها افزایش داشته است<ref>Circle. (2024). ''Marriages - National Statistics Office of Georgia''. Geostat.ge, Available for https://www.geostat.ge/en/modules/categories/323/marriages</ref>. در سال ۲۰۲۴، نرخ ازدواج حدود ۵.۱ در هر ۱۰۰۰ نفر و نرخ طلاق ۲.۵ در هر ۱۰۰۰ نفر است<ref>Circle. (n.d.). ''Divorces - National Statistics Office of Georgia, Available for'' https://www.geostat.ge/en/modules/categories/324/divorces</ref>. این تغییرات میتواند به تغییرات اجتماعی و فرهنگی و همچنین مشکلات اقتصادی مرتبط باشد. | نرخ ازدواج در [[گرجستان]] نسبت به دهه گذشته کاهشیافته است و نرخ طلاقها افزایش داشته است<ref>Circle. (2024). ''Marriages - National Statistics Office of Georgia''. Geostat.ge, Available for https://www.geostat.ge/en/modules/categories/323/marriages</ref>. در سال ۲۰۲۴، نرخ ازدواج حدود ۵.۱ در هر ۱۰۰۰ نفر و نرخ طلاق ۲.۵ در هر ۱۰۰۰ نفر است<ref>Circle. (n.d.). ''Divorces - National Statistics Office of Georgia, Available for'' https://www.geostat.ge/en/modules/categories/324/divorces</ref>. این تغییرات میتواند به تغییرات اجتماعی و فرهنگی و همچنین مشکلات اقتصادی مرتبط باشد. | ||
===[[رشد جمعیت در گرجستان|رشد جمعیت]] === | ===[[رشد جمعیت در گرجستان|رشد جمعیت]] === | ||
نرخ رشد جمعیت | نرخ [[رشد جمعیت در گرجستان|رشد جمعیت گرجستان]] در سال ۲۰۲۴ نسبت به دهههای گذشته کاهشیافته است و این کاهش ناشی از نرخ پایین زادوولد، مرگومیر، و مهاجرتهای گسترده است. | ||
==== نرخ رشد جمعیت فعلی ==== | ==== نرخ [[رشد جمعیت در گرجستان|رشد جمعیت]] فعلی ==== | ||
در سال ۲۰۲۴، نرخ رشد جمعیت | در سال ۲۰۲۴، نرخ [[رشد جمعیت در گرجستان|رشد جمعیت گرجستان]] حدود ۰.۱٪ است که نسبت به دهه گذشته کاهش چشمگیری داشته است<ref>''Georgia Population Growth and Demographic Trends Dataset: Annual Editions Collection // Editions 2000-2024 | Neilsberg''. (2024, July 30), Available for https://www.neilsberg.com/research/datasets/bc2dbf9f-55e4-11ee-9c55-3860777c1fe6/</ref><ref>Circle. (2014). ''2014 General Population Census Results - National Statistics Office of Georgia''. Geostat.ge, Available for https://www.geostat.ge/en/modules/categories/737/2014-general-population-census-results</ref>. کاهش نرخ تولد و مهاجرت جوانان به کشورهای دیگر از دلایل اصلی این روند کاهشی هستند. | ||
==== عوامل مؤثر بر رشد جمعیت ==== | ==== عوامل مؤثر بر [[رشد جمعیت در گرجستان|رشد جمعیت]] ==== | ||
عوامل اصلی مؤثر بر رشد جمعیت شامل کاهش نرخ زادوولد به ۱.۷ فرزند بهازای هر زن، افزایش نرخ مرگومیر در جمعیت مسن، و مهاجرتهای گسترده به خارج از کشور است<ref name=":0" />. | عوامل اصلی مؤثر بر [[رشد جمعیت در گرجستان|رشد جمعیت]] شامل کاهش نرخ زادوولد به ۱.۷ فرزند بهازای هر زن، افزایش نرخ مرگومیر در [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] مسن، و مهاجرتهای گسترده به خارج از کشور است<ref name=":0" />. | ||
[[پرونده:مرخصی پدران گرجستانی.jpg|بندانگشتی|مرخصی اجباری پدران گرجستانی برای تولد نوزادان، قابل بازیابی از https://matsne.gov.ge/ka/document/view/66208]] | [[پرونده:مرخصی پدران گرجستانی.jpg|بندانگشتی|مرخصی اجباری پدران گرجستانی برای تولد نوزادان، قابل بازیابی از https://matsne.gov.ge/ka/document/view/66208]] | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==== پیشبینیهای آینده ==== | ==== پیشبینیهای آینده ==== | ||
پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۳۰، | پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۳۰، [[جمعیت گرجستان]] به ۳.۵ میلیون نفر کاهش یابد و نرخ [[رشد جمعیت در گرجستان|رشد جمعیت]] همچنان منفی باقی بماند<ref name=":3" />. این تغییرات میتواند چالشهای عمدهای برای توسعه اقتصادی و اجتماعی این کشور ایجاد کند. | ||
===[[پراکندگی جمعیت در گرجستان|پراکندگی جمعیت]] === | ===[[پراکندگی جمعیت در گرجستان|پراکندگی جمعیت]] === | ||
پراکندگی جمعیت در | [[پراکندگی جمعیت در گرجستان]] تحتتأثیر عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی قرار دارد و مناطق پرجمعیت و کمجمعیت بهوضوح قابلمشاهده هستند. | ||
==== الگوهای توزیع جمعیت ==== | ==== الگوهای توزیع جمعیت ==== | ||
[[پرونده:تفلیس .jpg|بندانگشتی|تفلیس ( თბილისი)، قابل بازیابی از[https://www.architecturaldigest.in/story/a-travel-influencer-favourite-tbilisi-offers-an-architectural-cocktail-of-europe-and-asia-georgia-country-guide-travel-tips/ https://www.architecturaldigest.in/story/a-]]] | [[پرونده:تفلیس .jpg|بندانگشتی|تفلیس ( თბილისი)، قابل بازیابی از[https://www.architecturaldigest.in/story/a-travel-influencer-favourite-tbilisi-offers-an-architectural-cocktail-of-europe-and-asia-georgia-country-guide-travel-tips/ https://www.architecturaldigest.in/story/a-]]] | ||
بیشتر | بیشتر [[جمعیت گرجستان]] در مناطق شهری، بهویژه در پایتخت، تفلیس متمرکز شده است. در سال ۲۰۲۴، بیش از ۳۵٪ جمعیت کشور در تفلیس زندگی میکنند<ref>''საქართველოს მოსახლეობის მესამედი თბილისში ცხოვრობს - მოსახლეობა რეგიონების მიხედვით''. (2024, April 13) , Available for https://commersant.ge/news/society/saqartvelos-mosakhleobis-mesamedi-tbilisshi-tskhovrobs-mosakhleoba-regionebis-mikhedvit </ref>. مناطق کوهستانی و دورافتاده کشور کمجمعیتترین مناطق هستند<ref>''საქართველოს მოსახლეობის რაოდენობა 1 წელიწადში 1,1%–ით შემცირდა''. (2024, April 26). Gbc.ge, Available for https://gbc.ge/news/statistic/saqartvelos-mosakhleobis-raodenoba-1-tselitsadshi-11-it-shemtsirda</ref>. | ||
[[پرونده:تلاش دولت برای ارتقای زیر ساخت ها در شهرهای گرجستان.jpg|بندانگشتی|تلاش دولت برای ارتقای زیر ساخت ها در شهرهای گرجستان، قابل بازیابی از [https://bp.ge/news/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90/irakli-qarseladze-ozurgetshi-urbanuli-ganakhlebis-proeqtebis-grdzeldeba https://bp.ge/news/]]] | [[پرونده:تلاش دولت برای ارتقای زیر ساخت ها در شهرهای گرجستان.jpg|بندانگشتی|تلاش دولت برای ارتقای زیر ساخت ها در شهرهای گرجستان، قابل بازیابی از [https://bp.ge/news/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90/irakli-qarseladze-ozurgetshi-urbanuli-ganakhlebis-proeqtebis-grdzeldeba https://bp.ge/news/]]] | ||
==== عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی ==== | ==== عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی ==== | ||
وجود منابع طبیعی در مناطق خاص و موقعیت جغرافیایی شهرهای بزرگ نقش مهمی در جذب جمعیت داشتهاند | وجود منابع طبیعی در مناطق خاص و موقعیت جغرافیایی شهرهای بزرگ نقش مهمی در جذب جمعیت داشتهاند<ref name=":6">''ირაკლი ქარსელაძე - ოზურგეთში ურბანული განახლების პროექტების გრძელდება''. (2024, September 6), Available for [https://bp.ge/news/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A4%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90/irakli-qarseladze-ozurgetshi-urbanuli-ganakhlebis-proeqtebis-grdzeldeba https://bp.ge/news]</ref>. همچنین، توسعه اقتصادی نابرابر بین مناطق باعث شده است که مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری کمتر توسعهیافته باشند<ref name=":6" />. | ||
==== مناطق پرجمعیت و کمجمعیت ==== | ==== مناطق پرجمعیت و کمجمعیت ==== | ||
شهرهای | شهرهای [[تفلیس]]، کوتائیسی و باتومی از پرجمعیتترین مناطق کشور هستند، درحالیکه مناطق کوهستانی و دورافتاده مانند استانهای سامتسخه-جاواختی و راچا - لچخومی کمجمعیتترین مناطق هستند<ref>''Within the framework of the General Population Census 2024 the listing of population and households continues''. (n.d.), Available for https://www.geostat.ge/en/single-news/2883/within-the-framework-of-the-general-population-census-2024-the-listing-of-population-and-households-continues</ref>. | ||
==== چالشهای ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت ==== | ==== چالشهای ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت ==== | ||
توزیع نامتوازن جمعیت منجر به مشکلاتی همچون کمبود منابع در مناطق پرجمعیت و عدم دسترسی به خدمات در مناطق کمجمعیت شده است. این موضوع نیازمند سیاستهای توزیع عادلانه منابع و توسعه مناطق محروم است | [[پراکندگی جمعیت در گرجستان|توزیع نامتوازن جمعیت]] منجر به مشکلاتی همچون کمبود منابع در مناطق پرجمعیت و عدم دسترسی به خدمات در مناطق کمجمعیت شده است. این موضوع نیازمند سیاستهای توزیع عادلانه منابع و توسعه مناطق محروم است<ref>''RFP-Delivery of two 62-hour Training Courses-Samtskhe-Javakheti/Samegrelo region''. (2024). Ungm.org, Available for https://www.ungm.org/Public/notice/244268</ref>. | ||
===[[شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان|شهرنشینی و روستانشینی]] === | ===[[شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان|شهرنشینی و روستانشینی]] === | ||
شهرنشینی سریع در | [[شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان|شهرنشینی سریع در گرجستان]] باعث تغییرات عمده در الگوهای جمعیتی و اقتصادی شده است، اما همچنان درصد قابلتوجهی از جمعیت در مناطق روستایی زندگی میکنند. | ||
==== نسبت جمعیت شهری به روستایی ==== | ==== نسبت جمعیت شهری به روستایی ==== | ||
[[پرونده:کشاورزی مدرن در گرجستان.jpg|بندانگشتی|کشاورزی مدرن در گرجستان( بسته های حمایتی دولت از کشاورزان )، قابل بازیابی از https://kvirispalitra.ge/article/103864-rodis-shezlebs-sakartvelo-soplis-meurneobis-produktit-tvituzrunvelqopas/]] | [[پرونده:کشاورزی مدرن در گرجستان.jpg|بندانگشتی|کشاورزی مدرن در گرجستان( بسته های حمایتی دولت از کشاورزان )، قابل بازیابی از https://kvirispalitra.ge/article/103864-rodis-shezlebs-sakartvelo-soplis-meurneobis-produktit-tvituzrunvelqopas/]] | ||
در سال ۲۰۲۴، حدود ۵۹٪ از جمعیت [[گرجستان]] در مناطق شهری زندگی میکنند که نشاندهنده افزایش نسبت به دهه گذشته است | در سال ۲۰۲۴، حدود ۵۹٪ از جمعیت [[گرجستان]] در مناطق شهری زندگی میکنند که نشاندهنده افزایش نسبت به دهه گذشته است<ref>''eorgia - Urban Population - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2023 Historical''. (2024). Tradingeconomics.com, Available for https://tradingeconomics.com/georgia/urban-population-wb-data.html</ref>. بااینحال، ۴۱٪ از جمعیت همچنان در مناطق روستایی ساکن هستند<ref name=":7">Salukvadze, J. (2024). Urbanization Trends and development of cities in Georgia. In ''Quodlibet eBooks'' (pp. 19–31), https://doi.org/10.2307/j.ctvdf0kf6.4</ref>. | ||
==== الگوهای شهرنشینی و رشد کلانشهرها ==== | ==== الگوهای شهرنشینی و رشد کلانشهرها ==== | ||
شهرنشینی در | [[شهرنشینی و روستانشینی در گرجستان|شهرنشینی در گرجستان]] با رشد سریع کلانشهرهایی مانند [[تفلیس]] همراه بوده است. در سال ۲۰۲۴، [[تفلیس]] بهعنوان پایتخت و مهمترین مرکز اقتصادی و فرهنگی کشور، میزبان بیش از ۱.۵ میلیون نفر از [[جمعیت گرجستان]] است<ref name=":1" />. این رشد سریع کلانشهرها به دلیل مهاجرتهای گسترده از مناطق روستایی و همچنین جذب سرمایهگذاریهای خارجی و داخلی بوده است. | ||
==== مهاجرت داخلی و نقش آن در شهرنشینی ==== | ==== مهاجرت داخلی و نقش آن در شهرنشینی ==== | ||
مهاجرت داخلی از مناطق کمجمعیت به شهرهای بزرگ یکی از عوامل کلیدی در افزایش شهرنشینی است. بیشتر جوانان و افراد در سنین کاری برای دستیابی به فرصتهای شغلی بهتر و دسترسی به خدمات رفاهی و آموزشی به شهرها مهاجرت میکنند | مهاجرت داخلی از مناطق کمجمعیت به شهرهای بزرگ یکی از عوامل کلیدی در افزایش شهرنشینی است. بیشتر جوانان و افراد در سنین کاری برای دستیابی به فرصتهای شغلی بهتر و دسترسی به خدمات رفاهی و آموزشی به شهرها مهاجرت میکنند<ref>ევროპის განათლების ფონდი. (2024). ''უნარები და მიგრაცია საქართველოში: მოკლე ანგარიში, Available for'' https://www.etf.europa.eu/sites/default/files/2021-11/etf_skills_and_migration_country_fiche_georgia_2021_ka.pdf </ref>. این مهاجرتها باعث افزایش فشار بر زیرساختهای شهری و بروز مشکلاتی مانند تراکم [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] و کمبود مسکن شده است<ref>''საქართველოში ახალგაზრდების შიდა მიგრაცია სამოქალაქო და პოლიტიკური აქტივიზმის ჭრილში ნინო ჯიბუტი, გვანცა, Available for'' https://gip.ge/wp-content/uploads/2022/12/broshura-GEO.pdf</ref><ref>ᲐრაბულიᲜ. (2023, December 17). “ოჯახებით მიდიან, უკან დაბრუნებას აღარ აპირებენ” - როგორ ცვლის მიგრაცია დემოგრაფიულ სურათს საქართველოში. ''Რადიო Თავისუფლება, Available for'' [https://www.radiotavisupleba.ge/a/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0-%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90-%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A-%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%98/32508683.html https://www.radiotavisupleba.ge/a]</ref>. | ||
==== وضعیت روستانشینی ==== | ==== وضعیت روستانشینی ==== | ||
باوجود افزایش شهرنشینی، بخش قابلتوجهی از جمعیت همچنان در مناطق روستایی زندگی میکنند. در سال ۲۰۲۴، حدود ۴۱٪ از جمعیت کشور در روستاها سکونت دارند | باوجود افزایش شهرنشینی، بخش قابلتوجهی از [[جمعیت گرجستان|جمعیت]] همچنان در مناطق روستایی زندگی میکنند. در سال ۲۰۲۴، حدود ۴۱٪ از جمعیت کشور در روستاها سکونت دارند<ref name=":7" />.این مناطق عمدتاً به فعالیتهای کشاورزی و دامداری مشغول هستند، اما با مشکلاتی مانند دسترسی محدود به خدمات بهداشتی، آموزشی و رفاهی روبهرو هستند<ref>''საქართველოში ახალგაზრდების შიდა მიგრაცია სამოქალაქო და პოლიტიკური აქტივიზმის ჭრილში''. (2024, July 29). GIP, Available for https://gip.ge/ka/publication-post/sakartveloshi-axalgardebis-shida-migratsia-samoqalaqo-da-politikuri-aqtivizmis-chrilshi/</ref>. | ||
[[پرونده:آلودگی هوا در تفلیس.jpg|بندانگشتی|ترافیک و گازهای گلخانه ای دو منبع آلودگی هوای تفلیس، قابل بازیابی از https://www.businessinsider.ge/ka/ra-aris-tbilisshi-haeris-dabindzurebis-ori-dziritadi-tsqaro]] | [[پرونده:آلودگی هوا در تفلیس.jpg|بندانگشتی|ترافیک و گازهای گلخانه ای دو منبع آلودگی هوای تفلیس، قابل بازیابی از https://www.businessinsider.ge/ka/ra-aris-tbilisshi-haeris-dabindzurebis-ori-dziritadi-tsqaro]] | ||
==== چالشها و مشکلات مرتبط با شهرنشینی ==== | ==== چالشها و مشکلات مرتبط با شهرنشینی ==== | ||
شهرنشینی سریع در [[گرجستان]] مشکلات متعددی را به وجود آورده است، از جمله افزایش آلودگی هوا، تراکم ترافیک، افزایش نرخ بیکاری در شهرها و کاهش کیفیت زندگی | شهرنشینی سریع در [[گرجستان]] مشکلات متعددی را به وجود آورده است، از جمله افزایش آلودگی هوا، تراکم ترافیک، افزایش نرخ بیکاری در شهرها و کاهش کیفیت زندگی<ref>ProService. (n.d.). ''რა არის თბილისში ჰაერის დაბინძურების ორი ძირითადი წყარო, Available for'' https://www.businessinsider.ge/ka/ra-aris-tbilisshi-haeris-dabindzurebis-ori-dziritadi-tsqaro</ref>. علاوه بر این، نابرابری در توزیع منابع و خدمات بین مناطق شهری و روستایی نیز بهعنوان یکی از چالشهای عمده کشور مطرح است. | ||
==== سیاستهای دولتی برای توسعه شهری و روستایی ==== | ==== سیاستهای دولتی برای توسعه شهری و روستایی ==== | ||
[[قوه مجریه گرجستان|دولت گرجستان]] سیاستهای متعددی برای توسعه متوازن شهری و روستایی اتخاذ کرده است. این سیاستها شامل بهبود زیرساختهای شهری، توسعه حملونقل عمومی، و حمایت از کشاورزی و صنایع روستایی میشود<ref>როდის შეძლებს საქართველო სოფლის მეურნეობის პროდუქტით თვითუზრუნველყოფას?! (2023, June 5). ''Კვირის Პალიტრა, Available for'' https://kvirispalitra.ge/article/103864-rodis-shezlebs-sakartvelo-soplis-meurneobis-produktit-tvituzrunvelqopas/</ref>. بااینحال، برای جلوگیری از مشکلات آینده ناشی از شهرنشینی سریع، دولت نیاز به برنامههای جامعتری در زمینه توسعه پایدار شهری دارد. | |||
==== پیشبینیهای آینده ==== | ==== پیشبینیهای آینده ==== | ||
پیشبینی میشود که در دهههای آینده، روند شهرنشینی در [[گرجستان]] همچنان ادامه داشته باشد و تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۶۵٪ از جمعیت کشور در مناطق شهری زندگی کنند | پیشبینی میشود که در دهههای آینده، روند شهرنشینی در [[گرجستان]] همچنان ادامه داشته باشد و تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۶۵٪ از جمعیت کشور در مناطق شهری زندگی کنند<ref name=":3" />. این موضوع نیازمند برنامهریزی دقیق در زمینه توسعه شهری و کاهش فشار بر زیرساختهای موجود خواهد بود. | ||
==نیز نگاه کنید به== | ==نیز نگاه کنید به== | ||
[[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی مصر]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیایی انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]؛ [[جغرافیای انسانی پاکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی یمن]]؛ [[جغرافیای انسانی عراق]]؛ [[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]] | [[جغرافیایی جمعیتی در چین]]؛ [[جغرافیای انسانی اردن]]؛ [[جغرافیای انسانی ژاپن]]؛ [[جغرافیای انسانی لبنان]]؛ [[جغرافیای انسانی تونس]]؛ [[جغرافیای انسانی مصر]]؛ [[جغرافیای انسانی ساحل عاج]]؛ [[جغرافیای انسانی مالی]]؛ [[جغرافیای انسانی افغانستان]]؛ [[جغرافیای انسانی تایلند]]؛ [[جغرافیای انسانی آرژانتین]]؛ [[جغرافیای انسانی فرانسه]]؛ [[جغرافیای انسانی اسپانیا]]؛ [[جغرافیای انسانی اوکراین]]؛ [[جغرافیای انسانی سوریه]]؛ [[جغرافیای انسانی قطر]]؛ [[جغرافیای انسانی امارات متحده عربی]]؛ [[جغرافیای انسانی اتیوپی]]؛ [[جغرافیای انسانی سیرالئون]]؛ [[جغرافیایی انسانی سنگال]]؛ [[جغرافیای انسانی زیمبابوه]]؛ [[جغرافیای انسانی سودان]]؛ [[جغرافیای انسانی تاجیکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی قزاقستان]]؛ [[جغرافیای انسانی بنگلادش]]؛ [[جغرافیای انسانی پاکستان]]؛ [[جغرافیای انسانی یمن]]؛ [[جغرافیای انسانی عراق]]؛ [[جغرافیای انسانی روسیه]]؛ [[جغرافیای انسانی کوبا]]؛ [[جغرافیای انسانی کانادا]] | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
== نویسنده مقاله == | == نویسنده مقاله == | ||
نرگس شکوری | نرگس شکوری | ||
[[رده:جغرافیای انسانی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۵۵

جغرافیای انسانی گرجستان تحتتأثیر عوامل مختلفی از جمله تغییرات جمعیتی، مهاجرتهای داخلی و خارجی، و سیاستهای دولتی قرار دارد. بررسی دقیق ساختار هرم جمعیتی، ویژگیهای قومی و زبانی، رشد جمعیت، الگوهای پراکندگی و شهرنشینی و روستانشینی میتواند تصویری کامل از وضعیت کنونی و چالشهای آینده ارائه دهد.
ساختار هرم جمعیتی
ساختار هرم جمعیتی گرجستان نشاندهنده تغییرات عمدهای در گروههای سنی و توزیع جنسیتی است که تحتتأثیر عواملی نظیر کاهش نرخ زادوولد، افزایش مهاجرت و پیرشدن جمعیت قرار گرفته است.
تحلیل دقیق هرم سنی کشور
جمعیت گرجستان در سال ۲۰۲۴ تقریباً ۳.۷ میلیون نفر است که نشاندهنده کاهش نسبت به سرشماری ۲۰۱۴ است[۱][۲]. توزیع جمعیت به سمت افزایش نسبت سالمندان و کاهش جمعیت جوان حرکت میکند. بر اساس دادههای اخیر، گروههای سنی بالای ۶۰ سال تقریباً ۲۵٪ از کل جمعیت را تشکیل میدهند، درحالیکه جمعیت زیر ۱۵ سال تنها ۱۶٪ است[۳][۴].

مقایسه با هرمهای سنی گذشته
در سال 2014، گروههای سنی جوانتر سهم بیشتری داشتند[۵]، اما با کاهش نرخ تولد و افزایش مهاجرت جوانان به خارج از کشور، ساختار سنی به سمت پیری تغییر کرده است. این تغییرات نشاندهنده بحران آینده نیروی کار و نیاز به سیاستهای مهاجرتی جدید است[۶].
پیشبینیهای آینده
انتظار میرود تا سال ۲۰۳۰، جمعیت سالمندان به ۳۰٪ افزایش و جمعیت زیر ۱۵ سال به ۱۴٪ کاهش یابد[۷]. این تغییرات نهتنها بر بازار کار تأثیر خواهد گذاشت، بلکه نیاز به تغییرات عمده در سیاستهای بازنشستگی و تأمین اجتماعی را نیز ایجاد میکند[۸].
تأثیرات اقتصادی و اجتماعی
کاهش جمعیت جوان و افزایش سالمندان باعث کاهش نیروی کار فعال و افزایش هزینههای دولت برای بازنشستگی و خدمات بهداشتی میشود[۶]. همچنین، این تغییرات میتواند منجر به کاهش رشد اقتصادی و افزایش فشار بر دستگاههای اجتماعی شود[۹].
ویژگیهای جمعیتی

ویژگیهای جمعیتی گرجستان تحتتأثیر ترکیبهای قومی، زبانی، و الگوهای مهاجرتی قرار دارد که با تغییرات ساختار جمعیتی و افزایش مهاجرتها، دستخوش تحول شدهاند[۱۰].
ترکیب قومی و زبانی
گرجستان از قومیتهای مختلفی شامل گرجیها، آذریها، ارمنیها و روسها تشکیل شده است[۱۰]. در سال ۲۰۲۴، گرجیها حدود ۸۶٪ از جمعیت کشور را تشکیل میدهند، درحالیکه اقلیتهای قومی مانند آذریها ۶٪ و ارمنیها ۵٪ هستند[۱۱]. زبان رسمی گرجی است، اما برخی از مناطق اقلیتهای قومی به زبانهای خود صحبت میکنند[۱۲].

الگوهای مهاجرت (داخلی و بینالمللی)
مهاجرتهای داخلی از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ بهویژه تفلیس، روند قابلتوجهی داشته است[۱۳]. همچنین، مهاجرتهای بینالمللی از گرجستان به کشورهای اروپایی و روسیه، بهویژه در میان جمعیت جوان، افزایشیافته است[۱۴]. مهاجرتها نقش مهمی در تغییر ترکیب جمعیت و کاهش نرخ رشد جمعیت داخلی داشتهاند.
سطح تحصیلات و سواد
سطح سواد در گرجستان بالا است و تقریباً ۹۹٪ جمعیت بالغ از آموزشهای پایه برخوردارند[۱۵]. بااینحال، اختلافات منطقهای در دسترسی به آموزشهای عالی و دانشگاهی قابلتوجه است. همچنین، جمعیت جوان با تحصیلات بالاتر تمایل به مهاجرت به خارج از کشور دارند که این امر باعث کاهش نیروی متخصص در کشور میشود[۱۶].
وضعیت بهداشت و امید به زندگی
در سال ۲۰۲۴، امید به زندگی برای مردان در گرجستان حدود ۷۱ سال و برای زنان ۷۸ سال است که نسبت به دهه گذشته افزایش اندکی داشته است[۱۷]. دسترسی به خدمات بهداشتی در مناطق شهری بهتر از مناطق روستایی است، و این موضوع به یکی از چالشهای اصلی دولت در سالهای آینده تبدیل شده است[۹].

الگوهای ازدواج و طلاق
نرخ ازدواج در گرجستان نسبت به دهه گذشته کاهشیافته است و نرخ طلاقها افزایش داشته است[۱۸]. در سال ۲۰۲۴، نرخ ازدواج حدود ۵.۱ در هر ۱۰۰۰ نفر و نرخ طلاق ۲.۵ در هر ۱۰۰۰ نفر است[۱۹]. این تغییرات میتواند به تغییرات اجتماعی و فرهنگی و همچنین مشکلات اقتصادی مرتبط باشد.
رشد جمعیت
نرخ رشد جمعیت گرجستان در سال ۲۰۲۴ نسبت به دهههای گذشته کاهشیافته است و این کاهش ناشی از نرخ پایین زادوولد، مرگومیر، و مهاجرتهای گسترده است.
نرخ رشد جمعیت فعلی
در سال ۲۰۲۴، نرخ رشد جمعیت گرجستان حدود ۰.۱٪ است که نسبت به دهه گذشته کاهش چشمگیری داشته است[۲۰][۲۱]. کاهش نرخ تولد و مهاجرت جوانان به کشورهای دیگر از دلایل اصلی این روند کاهشی هستند.
عوامل مؤثر بر رشد جمعیت
عوامل اصلی مؤثر بر رشد جمعیت شامل کاهش نرخ زادوولد به ۱.۷ فرزند بهازای هر زن، افزایش نرخ مرگومیر در جمعیت مسن، و مهاجرتهای گسترده به خارج از کشور است[۱].

سیاستهای جمعیتی دولت
دولت گرجستان با اجرای سیاستهای حمایتی برای تشویق تولد و همچنین جذب مهاجران سعی در کاهش روند کاهش جمعیت دارد. ارائه تسهیلات برای خانوادههای جوان و حمایتهای مالی از تولد فرزندان از جمله این سیاستها است[۲۲].
پیشبینیهای آینده
پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۳۰، جمعیت گرجستان به ۳.۵ میلیون نفر کاهش یابد و نرخ رشد جمعیت همچنان منفی باقی بماند[۷]. این تغییرات میتواند چالشهای عمدهای برای توسعه اقتصادی و اجتماعی این کشور ایجاد کند.
پراکندگی جمعیت
پراکندگی جمعیت در گرجستان تحتتأثیر عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی قرار دارد و مناطق پرجمعیت و کمجمعیت بهوضوح قابلمشاهده هستند.
الگوهای توزیع جمعیت

بیشتر جمعیت گرجستان در مناطق شهری، بهویژه در پایتخت، تفلیس متمرکز شده است. در سال ۲۰۲۴، بیش از ۳۵٪ جمعیت کشور در تفلیس زندگی میکنند[۲۳]. مناطق کوهستانی و دورافتاده کشور کمجمعیتترین مناطق هستند[۲۴].

عوامل جغرافیایی، اقتصادی و تاریخی
وجود منابع طبیعی در مناطق خاص و موقعیت جغرافیایی شهرهای بزرگ نقش مهمی در جذب جمعیت داشتهاند[۲۵]. همچنین، توسعه اقتصادی نابرابر بین مناطق باعث شده است که مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری کمتر توسعهیافته باشند[۲۵].
مناطق پرجمعیت و کمجمعیت
شهرهای تفلیس، کوتائیسی و باتومی از پرجمعیتترین مناطق کشور هستند، درحالیکه مناطق کوهستانی و دورافتاده مانند استانهای سامتسخه-جاواختی و راچا - لچخومی کمجمعیتترین مناطق هستند[۲۶].
چالشهای ناشی از توزیع نامتوازن جمعیت
توزیع نامتوازن جمعیت منجر به مشکلاتی همچون کمبود منابع در مناطق پرجمعیت و عدم دسترسی به خدمات در مناطق کمجمعیت شده است. این موضوع نیازمند سیاستهای توزیع عادلانه منابع و توسعه مناطق محروم است[۲۷].
شهرنشینی و روستانشینی
شهرنشینی سریع در گرجستان باعث تغییرات عمده در الگوهای جمعیتی و اقتصادی شده است، اما همچنان درصد قابلتوجهی از جمعیت در مناطق روستایی زندگی میکنند.
نسبت جمعیت شهری به روستایی

در سال ۲۰۲۴، حدود ۵۹٪ از جمعیت گرجستان در مناطق شهری زندگی میکنند که نشاندهنده افزایش نسبت به دهه گذشته است[۲۸]. بااینحال، ۴۱٪ از جمعیت همچنان در مناطق روستایی ساکن هستند[۲۹].
الگوهای شهرنشینی و رشد کلانشهرها
شهرنشینی در گرجستان با رشد سریع کلانشهرهایی مانند تفلیس همراه بوده است. در سال ۲۰۲۴، تفلیس بهعنوان پایتخت و مهمترین مرکز اقتصادی و فرهنگی کشور، میزبان بیش از ۱.۵ میلیون نفر از جمعیت گرجستان است[۲]. این رشد سریع کلانشهرها به دلیل مهاجرتهای گسترده از مناطق روستایی و همچنین جذب سرمایهگذاریهای خارجی و داخلی بوده است.
مهاجرت داخلی و نقش آن در شهرنشینی
مهاجرت داخلی از مناطق کمجمعیت به شهرهای بزرگ یکی از عوامل کلیدی در افزایش شهرنشینی است. بیشتر جوانان و افراد در سنین کاری برای دستیابی به فرصتهای شغلی بهتر و دسترسی به خدمات رفاهی و آموزشی به شهرها مهاجرت میکنند[۳۰]. این مهاجرتها باعث افزایش فشار بر زیرساختهای شهری و بروز مشکلاتی مانند تراکم جمعیت و کمبود مسکن شده است[۳۱][۳۲].
وضعیت روستانشینی
باوجود افزایش شهرنشینی، بخش قابلتوجهی از جمعیت همچنان در مناطق روستایی زندگی میکنند. در سال ۲۰۲۴، حدود ۴۱٪ از جمعیت کشور در روستاها سکونت دارند[۲۹].این مناطق عمدتاً به فعالیتهای کشاورزی و دامداری مشغول هستند، اما با مشکلاتی مانند دسترسی محدود به خدمات بهداشتی، آموزشی و رفاهی روبهرو هستند[۳۳].

چالشها و مشکلات مرتبط با شهرنشینی
شهرنشینی سریع در گرجستان مشکلات متعددی را به وجود آورده است، از جمله افزایش آلودگی هوا، تراکم ترافیک، افزایش نرخ بیکاری در شهرها و کاهش کیفیت زندگی[۳۴]. علاوه بر این، نابرابری در توزیع منابع و خدمات بین مناطق شهری و روستایی نیز بهعنوان یکی از چالشهای عمده کشور مطرح است.
سیاستهای دولتی برای توسعه شهری و روستایی
دولت گرجستان سیاستهای متعددی برای توسعه متوازن شهری و روستایی اتخاذ کرده است. این سیاستها شامل بهبود زیرساختهای شهری، توسعه حملونقل عمومی، و حمایت از کشاورزی و صنایع روستایی میشود[۳۵]. بااینحال، برای جلوگیری از مشکلات آینده ناشی از شهرنشینی سریع، دولت نیاز به برنامههای جامعتری در زمینه توسعه پایدار شهری دارد.
پیشبینیهای آینده
پیشبینی میشود که در دهههای آینده، روند شهرنشینی در گرجستان همچنان ادامه داشته باشد و تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۶۵٪ از جمعیت کشور در مناطق شهری زندگی کنند[۷]. این موضوع نیازمند برنامهریزی دقیق در زمینه توسعه شهری و کاهش فشار بر زیرساختهای موجود خواهد بود.
نیز نگاه کنید به
جغرافیایی جمعیتی در چین؛ جغرافیای انسانی اردن؛ جغرافیای انسانی ژاپن؛ جغرافیای انسانی لبنان؛ جغرافیای انسانی تونس؛ جغرافیای انسانی مصر؛ جغرافیای انسانی ساحل عاج؛ جغرافیای انسانی مالی؛ جغرافیای انسانی افغانستان؛ جغرافیای انسانی تایلند؛ جغرافیای انسانی آرژانتین؛ جغرافیای انسانی فرانسه؛ جغرافیای انسانی اسپانیا؛ جغرافیای انسانی اوکراین؛ جغرافیای انسانی سوریه؛ جغرافیای انسانی قطر؛ جغرافیای انسانی امارات متحده عربی؛ جغرافیای انسانی اتیوپی؛ جغرافیای انسانی سیرالئون؛ جغرافیایی انسانی سنگال؛ جغرافیای انسانی زیمبابوه؛ جغرافیای انسانی سودان؛ جغرافیای انسانی تاجیکستان؛ جغرافیای انسانی قزاقستان؛ جغرافیای انسانی بنگلادش؛ جغرافیای انسانی پاکستان؛ جغرافیای انسانی یمن؛ جغرافیای انسانی عراق؛ جغرافیای انسانی روسیه؛ جغرافیای انسانی کوبا؛ جغرافیای انسانی کانادا
کتابشناسی
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Circle. (2014). მოსახლეობის 2014 წლის საყოველთაო აღწერის შედეგები - საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური. Geostat.ge, Available for https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/737/mosakhleobis-2014-tslis-saqoveltao-aghtseris-shedegeb
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ საქართველოში მოსახლეობა დაითვალეს - ახალი სტატისტიკა. (2024, April 27). Sputnik Საქართველო, Available for https://sputnik-georgia.com/20240427/saqartvelosi-mosaxleoba-daitvales-axali-statistika-287575442.html
- ↑ Georgia - 2024 - III.B. Overview of the state. (n.d.), Available for https://mchb.tvisdata.hrsa.gov/Narratives/Overview.
- ↑ Georgia Population 2024 (Live). (2024). Worldpopulationreview.com, Available for https://worldpopulationreview.com/countries/georgia
- ↑ 2014 General Population Census in Georgia. (2014). UNFPA-Georgia, Available for https://georgia.unfpa.org/en/publications/2014-general-population-census-georgia
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Migration Strategy of Georgia 2021-2030 Unofficial translation of the encyclopedic version State Commission on Migration Issues 2024. (n.d.), Available for https://migration.commission.ge/files/ms30_eng_web2.pdf
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ Georgia population forecast for 2025 and 2030 - Aterio. (2024), Available for https://www.aterio.io/insights/us-population-forecast/ga
- ↑ Georgia : Sustainable Development Knowledge Platform. (n.d.), Available for https://www.Sustainabledevelopment.un.org
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Countyhealthrankings.org,(2024), Available for https://www.countyhealthrankings.org/sites/default/files/media/document/2024_county_health_release_georgia_data_-_v1.xlsx
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Georgia - People. (n.d.). Encyclopedia Britannica, Available for https://www.britannica.com/place/Georgia/People
- ↑ Georgia - The World Factbook. (n.d.), Available for https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/georgia/
- ↑ ELIGIBLE AAPI VOTERS* AAPI SHARE OF ELECTORATE IN GEORGIA AAPI VOTER ELIGIBILITY GROWTH (2012-2024) AAPI POPULATION SIZE* FOREIGN BORN NONCITIZENS FOREIGN BORN CITIZENS NATIVE BORN CITIZENS COUNTIES WITH HIGHEST AAPI POPULATIONS LARGEST ASIAN AMERICAN ETHNIC GROUPS IN GEORGIA LARGEST NHPI ETHNIC GROUPS IN GEORGIA POPULATION GROWTH SINCE 2012 INCREASE IN FIRST TIME VOTERS SINCE 2024, Available for https://aapidata.com/wp-content/uploads/2024/03/Georgia.pdf
- ↑ ICMPD Migration Outlook Eastern Europe and Central Asia 2024 Eight migration issues to look out for in 2024 Origins, key events and priorities for Europe. (n.d.). Retrieved September 22, 2024, from https://www.icmpd.org/file/download/60848/file/ICMPD%2520Migration%2520Outlook%2520EECA%25202024.pdf
- ↑ International Migration - National Statistics Office of Georgia. (n.d.), Available for https://www.geostat.ge/en/modules/categories/743/international-migration
- ↑ Georgia Milestones 2023-2024 Statewide Scores. (n.d.), Available for https://www.gadoe.org/Curriculum-Instruction-and-Assessment/Assessment/Pages/Georgia-Milestones-2023-2024-Statewide-Scores.aspx
- ↑ Georgia Journal of Literacy. (n.d.).( 2024), Vol. 46 No. 1, Available for https://galiteracyjournal.org/index.php/gjl/issue/view/24
- ↑ Georgia Life Expectancy 1950-2024. (n.d, Available for https://www.macrotrends.net/global-metrics/countries/GEO/georgia/life-expectancy#:~:text=The%20current%20life%20expectancy%20for,a%200.19%25%20increase%20from%202021.
- ↑ Circle. (2024). Marriages - National Statistics Office of Georgia. Geostat.ge, Available for https://www.geostat.ge/en/modules/categories/323/marriages
- ↑ Circle. (n.d.). Divorces - National Statistics Office of Georgia, Available for https://www.geostat.ge/en/modules/categories/324/divorces
- ↑ Georgia Population Growth and Demographic Trends Dataset: Annual Editions Collection // Editions 2000-2024 | Neilsberg. (2024, July 30), Available for https://www.neilsberg.com/research/datasets/bc2dbf9f-55e4-11ee-9c55-3860777c1fe6/
- ↑ Circle. (2014). 2014 General Population Census Results - National Statistics Office of Georgia. Geostat.ge, Available for https://www.geostat.ge/en/modules/categories/737/2014-general-population-census-results
- ↑ برگرفته از https://www.gov.ge/index.php?lang_id=-&sec_id=596&info_id=89612
- ↑ საქართველოს მოსახლეობის მესამედი თბილისში ცხოვრობს - მოსახლეობა რეგიონების მიხედვით. (2024, April 13) , Available for https://commersant.ge/news/society/saqartvelos-mosakhleobis-mesamedi-tbilisshi-tskhovrobs-mosakhleoba-regionebis-mikhedvit
- ↑ საქართველოს მოსახლეობის რაოდენობა 1 წელიწადში 1,1%–ით შემცირდა. (2024, April 26). Gbc.ge, Available for https://gbc.ge/news/statistic/saqartvelos-mosakhleobis-raodenoba-1-tselitsadshi-11-it-shemtsirda
- ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ირაკლი ქარსელაძე - ოზურგეთში ურბანული განახლების პროექტების გრძელდება. (2024, September 6), Available for https://bp.ge/news
- ↑ Within the framework of the General Population Census 2024 the listing of population and households continues. (n.d.), Available for https://www.geostat.ge/en/single-news/2883/within-the-framework-of-the-general-population-census-2024-the-listing-of-population-and-households-continues
- ↑ RFP-Delivery of two 62-hour Training Courses-Samtskhe-Javakheti/Samegrelo region. (2024). Ungm.org, Available for https://www.ungm.org/Public/notice/244268
- ↑ eorgia - Urban Population - 2024 Data 2025 Forecast 1960-2023 Historical. (2024). Tradingeconomics.com, Available for https://tradingeconomics.com/georgia/urban-population-wb-data.html
- ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Salukvadze, J. (2024). Urbanization Trends and development of cities in Georgia. In Quodlibet eBooks (pp. 19–31), https://doi.org/10.2307/j.ctvdf0kf6.4
- ↑ ევროპის განათლების ფონდი. (2024). უნარები და მიგრაცია საქართველოში: მოკლე ანგარიში, Available for https://www.etf.europa.eu/sites/default/files/2021-11/etf_skills_and_migration_country_fiche_georgia_2021_ka.pdf
- ↑ საქართველოში ახალგაზრდების შიდა მიგრაცია სამოქალაქო და პოლიტიკური აქტივიზმის ჭრილში ნინო ჯიბუტი, გვანცა, Available for https://gip.ge/wp-content/uploads/2022/12/broshura-GEO.pdf
- ↑ ᲐრაბულიᲜ. (2023, December 17). “ოჯახებით მიდიან, უკან დაბრუნებას აღარ აპირებენ” - როგორ ცვლის მიგრაცია დემოგრაფიულ სურათს საქართველოში. Რადიო Თავისუფლება, Available for https://www.radiotavisupleba.ge/a
- ↑ საქართველოში ახალგაზრდების შიდა მიგრაცია სამოქალაქო და პოლიტიკური აქტივიზმის ჭრილში. (2024, July 29). GIP, Available for https://gip.ge/ka/publication-post/sakartveloshi-axalgardebis-shida-migratsia-samoqalaqo-da-politikuri-aqtivizmis-chrilshi/
- ↑ ProService. (n.d.). რა არის თბილისში ჰაერის დაბინძურების ორი ძირითადი წყარო, Available for https://www.businessinsider.ge/ka/ra-aris-tbilisshi-haeris-dabindzurebis-ori-dziritadi-tsqaro
- ↑ როდის შეძლებს საქართველო სოფლის მეურნეობის პროდუქტით თვითუზრუნველყოფას?! (2023, June 5). Კვირის Პალიტრა, Available for https://kvirispalitra.ge/article/103864-rodis-shezlebs-sakartvelo-soplis-meurneobis-produktit-tvituzrunvelqopas/
نویسنده مقاله
نرگس شکوری