نظام آموزش و پرورش در چین معاصر: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده: | [[پرونده:Early Modern Chinese Schools.jpg|بندانگشتی|آموزش و پرورش در [[چین]] معاصر، قابل بازیابی از: https://news.cgtn.com/news/7855544f34557a6333566d54/index.html]]تا سال 1860 میلادی، کشور [[چین]] تنها با سیستم آموزشی سنتی این کشور که بیش از دو هزار سال در این سرزمین سابقه داشته و اجرا میشده آشنا بود. در نیمهی دوم قرن نوزدهم بود که مردم [[چین]] با سیستم آموزشی مدرن غرب آشنا شدند. در این دوران، با ورود نیروهای نظامی و [[تشکیل دولتی مسیحی در چین با حمایت مسیونرهای خارجی|میسیونرهای مسیحی غرب]]، [[سلسله چینگ|دولت امپراتوری چینگ]] تصمیم گرفت تعدادی از دانشجویان چینی را برای تحصیل در غرب، به اروپا اعزام کند. نخستین گروه از دانشجویان چینی برای ادامهی تحصیل عازم [[فرانسه]] و انگلستان شدند. و همین دانشجویان بودند که پس از فارغ التحصیلی و بازگشت به [[چین]]، پایههای جنبش و انقلابی را نهادند که در سال 1911 میلادی، منجر به سقوط سیستم امپراتوری و جایگزین شدن نظام جمهوری گردید. | ||
تا سال 1860 میلادی، کشور [[چین]] تنها با سیستم آموزشی سنتی این کشور که بیش از دو هزار سال در این سرزمین سابقه داشته و اجرا | |||
به هر حال، علی رغم این اعزامهای دانشجویی به غرب و آشنایی با سیستم مدرن آموزشی، تغییر سیستم آموزشی [[چین]] در سال 1905 میلادی بود که صورت گرفت و سیستم سنتی آموزشی تقریباً کنار گذاشته شد. ولی در عین حال، برای چندین دهه از قرن بیستم، گروهی از مردم و دست اندرکاران آموزشی کشور همچنان، به همان رویهی سابق آموزشی ادامه داده و گروهی نیز که عمدتاً از سوی [[تشکیل دولتی مسیحی در چین با حمایت مسیونرهای خارجی|میسیونرهای مسیحی]] حمایت میشدند و یا در مدارسی که توسط خود میسیونرها مدیریت میشد، سیستم آموزشی مدرن غربی را به مورد اجرا میگذاشتند. | |||
پس از روی کار آمدن [[جمهوری خلق چین]] در سال 1911، تا استقرار جمهوری | پس از روی کار آمدن [[جمهوری خلق چین]] در سال 1911، تا استقرار جمهوری کمونیستی خلق [[چین]] در سال 1949، به دلیل درگیر بودن دولتها و نیمه دولتهای حاکم بر این کشور در جنگهای داخلی، جنگ ضد ژاپنی و جنگ جهانی اول و دوم، هرگز فرصتی برای اصلاح کامل ساختار آموزشی و مدرن سازی آن پیش نیامد. پس از روی کار آمدن [[جمهوری خلق چین]] و فارغ شدن کشور از هرج و مرج و استقرار نسبی ثبات بود که فرصت لازم برای اصلاح ساختار و سیستم آموزشی فراهم گردید. اگرچه این ثبات سیستم آموزشی هم در [[اجرای انقلاب فرهنگی در چین|دوران انقلاب فرهنگی]] (1966-1976)، بار دیگر دچار آشفتگی شد. | ||
اگرچه در دوران [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] برای کاهش بی سوادی و فراگیر کردن آموزش تلاش فراوانی به عمل آمد و جوانان داوطلب با سازماندهی اعضای گارد سرخ [[مائو تسه تونگ(مائو زدونگ)، بنیانگذار جمهوری خلق چین|مائو]] برای سوادآموزی تا اقصی نقاط این کشور گسیل شده و نرخ باسوادان را نسبت به قبل به صورت معجزه آسایی افزایش دادند، ولی تنها پس از اجرای سیاست اصلاحات و در اواخر دههی 1970 و اوایل دههی 1980 بود که دولت این کشور با اصلاح اساسی سیستم و ساختار آموزشی، مقررات و قوانین و دستورالعملهای مناسب و مدرن و استاندارد آموزشی را در این کشور به کار گرفت و این روند در دههی 1990 نیز ادامهیافت تا اینکه نرخ باسوادی از 20 درصد پیش از سال 1949، به بیش از 94 درصد (نرخ باسوادی میان افراد میان 15 تا 24 سال به 99 درصد) رسیده و [[چین]] را در ردیف 92 از میان 180 کشور جهان قرار داده است<ref name=":0">China’s Quiet Educational revolution. A Report from UNESCO Representative to China. China daily, 2010-04-21 و سالنامه آماری چین 2022.</ref>. | |||
در حال حاضر، نرخ ثبت نام کودکان در سن مدرسه به 99/۹ درصد رسیده و بیش از 200 میلیون دانش آموز و دانشجو در مدارس و دانشگاهها و در سطوح مختلف آموزشی و به اشکال گوناگون تحت آموزش و پرورش تمام وقت و یا نیمه وقت و آموزش بزرگسالان قرار دارند. این جمعیت عظیم دانش آموزی و دانشجویی موجب شده تا [[چین|کشور چین]] نه تنها پرجمعیت ترین کشور جهان از نظر جمعیت به شمار آید، بلکه عظیم ترین و گسترده ترین سیستم و شبکهی آموزشی و دانش آموزی جهان را نیز به خود اختصاص دهد. در عین حال، در این کشور بیش از 70 میلیون نفر بی سواد 15 سال به بالا وجود دارد که دو سوم آنان را زنان تشکیل میدهند و اغلب در مناطق محروم و صعب العبور اقلیت نشین روستایی زندگی میکنند<ref name=":0" />. | |||
طبق آمار، هزینههای سرانهی آموزشی سالانه در شهرهای توسعهیافته مانند [[پکن]] و [[شانگهای]] 18 برابر مناطق و استانهای محروم و توسعه نیافته است. لذا دولت درصدد است تا سیستم آموزش اجباری 9 ساله را در این مناطق به 12 سال افزایش دهد. | |||
=== [[شش دهه توسعه و تحول در آموزش و پرورش چین]] (1949 تا 2009 میلادی) === | === [[شش دهه توسعه و تحول در آموزش و پرورش چین]] (1949 تا 2009 میلادی) === | ||
پیشبرد و | پیشبرد و توسعهی اصلاحات اقتصادی و تداوم و تکمیل سیاست درهای باز، توسعهی تجارت خارجی، حفظ ثبات و آرامش سیاسی و اجتماعی، همراه با دستیابی به وحدت و یکپارچگی ملی، از سال 1978 که سیاست اصلاحات اقتصادی آغاز شد تا به امروز، محور تغییرات ساختاری و جوهری همه جانبهی چین بوده است. ولی این تغییر و تحولات اقتصادی هرگز چینیها را از توجه به اهداف و مصالح ملی غافل نکرده و هماهنگ با رشد اقتصادی، توسعهی بنیادین آموزش به عنوان زیربنایی ترین تغییرات اجتماعی، مورد تأکید فراوان بوده است. در این خصوص، نگاه دولت و حزب به سیاستهای آموزشی و نظارت و حمایت ویژه از بخش آموزش و پژوهش و تدوین برنامههای توسعهای، به ویژه در دهههای اخیر، نگاهی راهبردی، نوگرایانه، دوراندیشانه، و کاربردی بوده است تا این کشور بتواند با تربیت متخصصان و تأمین منابع انسانی مورد نیاز جامعهی توسعهیافتهی فردای [[چین]]، پایداری این توسعه و پیشرفت را تضمین نماید. لذا طی چند دههی گذشته، دولت این کشور موفق شده است با استفاده از فناوری نوین، و بسیج امکانات و سرمایه و دانش فنی و مدیریت داخلی و خارجی و اصلاح مقررات آموزشی کشور، و همچنین، اعمال سیاستهای تشویقی و ارائهی تسهیلات ویژه، منابع مادی و معنوی آموزشی، پژوهشی و تحقیقاتی را در قالب راهبرد توسعهی بخش آموزش به [[چین]] سرازیر کند. این حرکت و سیاست دوراندیشانهی دولت، زمینههای توسعهی بخش آموزش و تربیت نسل جدیدی از مدیران [[چین]] را به خوبی فراهم ساخته است<ref>علیزاده، عزیز(1389). "گزارش دریافتی از رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در پکن".</ref>. | ||
آمار با سوادی جمعیت بالای 6 سال | جدول شماره 1. آمار با سوادی جمعیت بالای 6 سال | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|زن | |زن | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۶: | ||
|بی سوادان بالای 6 سال | |بی سوادان بالای 6 سال | ||
|} | |} | ||
<ref>Chinese Statistical Year Book. 2022</ref> | |||
=== [[مدیریت آموزش و پرورش در چین معاصر]] === | === [[مدیریت آموزش و پرورش در چین معاصر]] === | ||
در | در [[چین|کشور چین]]، سیستم مدیریت بر بخش آموزش این کشور دولتی است و [[وزارت آموزش و پرورش چین|وزارت آموزش]] این کشور که بالاترین مرجع و نهاد مسئول آموزش است و زیر نظر [[شورای دولتی چین|شورای دولتی]] فعالیت میکند، متولی امر آموزش از پیش دبستانی گرفته تا پایان تحصیلات دانشگاهی در سرتاسر کشور به شمار میرود. | ||
وظایف و | وظایف و مسئولیتها و اختیارات [[وزارت آموزش و پرورش چین]] عبارتند از: تهیه و تدوین و ارائهی سیاستهای آموزشی؛ تهیه، تدوین و ابلاغ قوانین و مقررات آموزشی؛ هدایت و مدیریت و نظارت و اجرای کلیهی مسائل مربوط به بخش آموزش کشور؛ اصلاح ساختار آموزشی؛ توسعهی ساختار و زیرساختهای آموزشی؛ تأمین بودجه و هزینههای آموزشی از منابع داخلی و اخذ وامهای خارجی؛ تحقیق و پژوهش لازم برای رشد استانداردهای آموزشی؛ تهیه و تأمین مواد و منابع مورد نیاز سیستم آموزشی؛ برگزاری آزمونهای لازم و تأمین مواد آموزشی مورد نیاز آزمونها در مقاطع و سطوح مختلف؛ اجرا، مدیریت و ارزیابی آموزش اجباری 9 ساله، ریشه کن سازی بی سوادی در سطح کشور؛ مدیریت آموزش عالی در مقاطع و سطوح و انواع مختلف آموزش عالی در کشور؛ هدایت و مدیریت آموزش مناطق اقلیت نشین؛ تهیه قوانین و مقررات لازم برای تحصیل دانشجویان چینی در خارج از کشور و دانشجویان خارجی شاغل به تحصیل در دانشگاههای [[چین]]؛ مدیریت مؤسسات و مراکز آموزشی [[چین]] در سایر کشورها؛ تهیه تدوین و سیاستهای اعطای تحصیلات و [[بورس تحصیلی دولت چین|بورسهای آموزشی]] به دانشجویان چینی جهت تحصیل در خارج و دانشجویان خارجی در داخل [[چین]]؛ همکاری لازم با نهادهای آموزشی مناطق هنگ کنگ، ماکائو و تایوان؛ همکاری و مبادلهی تجارب با نهادها و سازمانهای آموزشی بینالمللی از جمله یونسکو؛ و همکاریهای علمی و آموزشی و مبادلات علمی-آموزشی با سایر کشورها در چهارچوب قوانین و مقررات کشور [[چین]]. | ||
این وزارتخانه در چهارچوب و | این وزارتخانه در چهارچوب و محدودهی وظایف و اختیارات خود، تا کنون بیش از 2000 قانون و مقررات و بخشنامه را در زمینههای آموزشی، مدیریتی، استخدامی، آزمون و صدور گواهینامهی تحصیلی و اصلاح روشها و مقررات، تهیه و تدوین و ابلاغ نموده است. | ||
=== [[تشکیلات اداری وزارت آموزش و پرورش چین]] === | === [[تشکیلات اداری وزارت آموزش و پرورش چین]] === | ||
تشکیلات [[وزارت آموزش و پرورش چین]]، افزون بر وزیر، دفتر وزیر، | تشکیلات [[وزارت آموزش و پرورش چین]]، افزون بر وزیر، دفتر وزیر، معاونتهای ششگانه و دو پست مشاور وزیر، دارای ادارت و بخشهای مختلفی به شرح زیر است: | ||
1- بخش روابط عمومی: مسئولیت امور جاری و ارتباطات و | 1- بخش روابط عمومی: مسئولیت امور جاری و ارتباطات و هماهنگیها در کلیهی سطوح داخلی و خارجی. | ||
2- بخش | 2- بخش سیاستها و قوانین و مقررات: انجام پژوهشهای استراتژیک در زمینهی اصلاحات و توسعهی امور آموزشی و پرورشی. | ||
3- بخش توسعه و برنامه ریزی: برنامه ریزی برای | 3- بخش توسعه و برنامه ریزی: برنامه ریزی برای توسعهی آموزش و پرورش در سراسر کشور. | ||
4- بخش پرسنلی: مسئول امور پرسنلی و منابع انسانی | 4- بخش پرسنلی: مسئول امور پرسنلی و منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش و نهادهای وابسته، آموزشگاههای عالی وابسته به این وزارت، رایزنیهای آموزشی سفارتخانههای [[چین]] در سراسر جهان، هدایت و نظارت بر امور تأسیساتی و بناهای آموزشی در سراسر کشور. | ||
5- بخش امور | 5- بخش امور مالی: تدوین برنامهها و سیاستهای مالی و هزینههای آموزشی و پرورشی، تخصیص بودجه به طرحهای آموزشی، اعطای کمکهای مالی به دانشجویان و دانش آموزان، بهره گیری از وامهای بینالمللی برای توسعهی آموزش و پرورش در چین. | ||
6- | 6- ادارهی یکم آموزش و پرورش: مسئول رسیدگی به امور آموزش و پرورش اجباری، پیشبرد اصلاحات آموزشی، هدایت آموزش اخلاقی و آموزشی دانش آموزان در خارج از محیط مدرسه. | ||
7- | 7- ادارهی دوم آموزش و پرورش: مسئول بخش آموزش و پرورش دورههای پیش دبستانی، ابتدایی، راهنمایی (سیکل اول) و دبیرستانی(سیکل دوم)، و دانش آموزان استثنایی. | ||
8- | 8- ادارهی آموزش فنی و حرفهای و آموزش بزرگسالان: مسئول آموزشهای فنی و حرفهای در دورهی متوسطه، امور آموزشی بزرگسالان، و ریشه کن کردن بی سوادی در میان جوانان و [[بالارفتن متوسط عمر و افزایش امید به زندگی در چین|سالمندان]]. | ||
9- | 9- ادارهی آموزش عالی: متولی امور آموزش عالی و اجرای برنامههای اصلاحی در سطح آموزش عالی، و آموزش از راه دور. | ||
10- دفتر هیأت نظارت و بررسی: هدایت و نظارت بر امور آموزشی در سراسر کشور. | 10- دفتر هیأت نظارت و بررسی: هدایت و نظارت بر امور آموزشی در سراسر کشور. | ||
11- | 11- ادارهی آموزش و پرورش [[اقلیت های قومی چین|اقلیتهای قومی]]: هماهنگی و هدایت امور آموزشی و پرورشی [[اقلیت های قومی چین|اقلیتهای ملی]] در سراسر کشور. | ||
12- | 12- ادارهی آموزش و پرورش آموزشگاههای تربیت معلم: مدیریت دانشسراهای تربیت معلم و اجرای برنامههای اصلاحات آموزشی در آموزشگاههای تربیت معلم. | ||
13- | 13- ادارهی امور ورزش، بهداشت و آموزشهای هنری: رسیدگی به امور آموزشهای بهداشتی، سلامت، امور هنری، و آموزش دفاع ملی در مدارس ابتدایی، دبیرستانها و دانشگاههای سراسر کشور. | ||
14- | 14- ادارهی امور فکری و اندیشههای سیاسی: مسئول رسیدگی به امور فکری و اندیشههای سیاسی معلمان و دانشجویان در آموزشگاههای عالی و همچنین هدایت آنها به سوی سازندگی تمدن و فرهنگ. | ||
15- | 15- ادارهی امور اجتماعی: برنامه ریزی و هماهنگی برای تدریس دروس، اندیشههای سیاسی، و تئوریهای آموزشی در آموزشگاههای عالی، انجام پژوهشهایی در زمینهی فلسفه، علوم اجتماعی و نظارت و مدیریت بر نشریات و شبکههای مطبوعاتی و رسانهای در سیستم آموزشی. | ||
16- | 16- ادارهی علوم و فنون: رسیدگی به مسائل علمی و فنی در مراکز آموزش عالی، هدایت امور پژوهشی در این زمینه و ایجاد پیوستگی میان تدریس، تولید و پژوهش. | ||
17- | 17- ادارهی امور دانشجویان: رسیدگی به امور امتحانات، کنکور، سوابق تحصیلی دانشجویان و ایجاد اشتغال برای دانشجویان فارغ التحصیل. | ||
18- | 18- ادارهی امور آموزشگاههای عالی وابسته به وزارت آموزش: ساماندهی آموزشگاههای عالی در جهت تدوین برنامههای استراتژیک برای توسعه، اجرای اصلاحات در سیستم اداری. | ||
19- | 19- ادارهی مدیریت علمی در سطوح عالی آموزشی: پیگیری مقررات آموزشی [[جمهوری خلق چین]] در زمینهی«رتبه ی علمی»، تدوین برنامههای اصلاحی و توسعهی امور مربوطه و امور آموزشی دانشجویان در دورهی فوق لیسانس و دکتری. | ||
20- | 20- ادارهی مدیریت زبانها و خطوط نوشتاری: تدوین برنامهها و سیاستهای کاری برای زبان و خط در سراسر کشور، نظارت بر چگونگی بهره گیری از زبانها و خطوط، هدایت برنامههای ترویج [[زبان چینی]]. | ||
21- | 21- ادارهی مدیریت بر اطلاعات زبان و خط: پژوهش و تعیین استانداردهای لازم زبانی و خطی و معیار رسیدگی و نظارت بر اطلاعات مربوط به زبان و خط، هدایت استانداردسازی زبانها و خطوط [[اقلیت های قومی چین|اقلیتهای ملی]] و همچنین، اطلاعات مربوط به زبان و خط [[اقلیت های قومی چین|اقلیتهای ملی]]. | ||
22- | 22- ادارهی همکاریها و مبادلات بینالمللی: هدایت ونظارت بر همکاریها و مبادلات بینالمللی در زمینهی آموزش و پرورش، تدوین سیاستهای لازم برای تحصیل دانشجویان چینی در خارج از کشور، تحصیل دانشجویان خارجی در [[چین]]، همکاری دانشگاههای چینی با کشورهای خارجی، مدیریت بر رایزنیهای آموزشی در سفارتخانههای [[چین]] در خارج از کشور. و ترویج [[زبان چینی]] در خارج<ref>Ministry of Education of the Peoples Republic of china (2011).</ref>. | ||
=== [[منابع مالی بخش آموزش در چین]] === | === [[منابع مالی بخش آموزش در چین]] === | ||
عمدهی هزینههای آموزشی کشور بر عهدهی دولت مرکزی، دولتهای محلی و برخی نهادهای اجتماعی غیردولتی است.[ii] هزینهی آموزشی ابتدایی و متوسطه را نیز دولتهای مرکزی و محلی از بودجهی عمومی کشور تأمین مینمایند، هزینههای آموزش عالی بر عهدهی دولت مرکزی و دولتهای محلی و نهادهای اجتماعی غیردولتی است.[iii] در کنار بخش دولتی، برخی از افراد حقیقی و حقوقی و نهادهای غیردولتی داخلی و خارجی نیز در تأمین منابع مالی برای توسعهی آموزش به ویژه در مناطق محروم و روستایی، به کمک دولت شتافتهاند. اجرای پروژههای آموزشی غیردولتی همچون «پروژهی امید» (Project Hope) و «پروژهی غنچهی بهار»(Project Spring Bud) و پروژه های دولتی «آموزش اجباری 9 ساله» و «آموزش اجباری روستایی» از جمله نهادهایی هستند که در کنار [[وزارت آموزش و پرورش چین|وزارت آموزش و پرورش]] در امر توسعهی آموزشی تلاشهای فراوانی نمودهاند. | |||
==== پروژه آموزشی «امید» ==== | ==== پروژه آموزشی «امید» ==== | ||
در | [[پرونده:Project-Hope-poster-1993-reproduced-with-permission-from-Project-Hope-China-Youth Q320.jpg|بندانگشتی|پروژهی امید، قابل بازیابی از: https://www.researchgate.net/figure/Project-Hope-poster-1993-reproduced-with-permission-from-Project-Hope-China-Youth_fig5_233448004]]در دههی 1990 میلادی، از سوی بنیاد توسعهی جوانان چین، پروژهی آموزشی «امید» با هدف جلوگیری، کاهش، و به تحصیل بازگرداندن دانش آموزانی که به دلایل اقتصادی از ادامهی تحصیل باز میمانند، به ویژه در مناطق محروم و روستایی، تأسیس شد. منابع مالی این پروژه از طریق جمع آوری کمکهای مردمی از داخل و خارج کشور تأمین میگردد. «پروژهی امید» گسترده ترین نهاد غیردولتی است که طی 20 سال گذشته توانسته بیش از 2/3 میلیارد یوان کمکهای مردمی جمع آوری و از این طریق 9/2 میلیون دانش آموز ترک تحصیل کرده را برای ادامهی تحصیل کمک مالی کند. این پروژه همچنین هزینهی ساخت 12700 باب مدرسه، و برگزاری دورههای باز آموزی معلمان 30 هزار روستا را تأمین کند. این پروژه در تغییر سرنوشت دانش آموزان بسیاری مؤثر بوده و حساسیت دولت و جامعه را نسبت به ضرورت توس | ||
عهی آموزش در مناطق محروم کشور جلب نموده است. | |||
==== [[پروژه های آموزشی دولتی در چین| | ==== پروژه آموزشی «غنچهی بهار» ==== | ||
دولت [[چین]]، به منظور ریشه کن ساختن بی سوادی در این کشور، در سال 1986 میلادی، قانون آموزش اجباری 9 ساله را تصویب و به مورد اجرا گذاشت. بر اساس این قانون، تمامی کودکان بالای 6 سال این کشور بدون استثنا، بایستی حداقل | این پروژه در سال 1989 میلادی، از سوی بنیاد کودکان و نوجوانان [[چین]] راه اندازی شد. هدف این پروژه بازگرداندن دانش آموزان دختر ترک تحصیل کرده در مناطق محروم به مدرسه و ادامهی تحصیل آنها بود. بودجهی این پروژه از منابع مختلف غیردولتی تأمین میشود. این تشکیلات تا سال 2007 میلادی، بیش از 600 میلیون یوان کمک مردمی جمع آوری و از آن برای کمک به بازگردان ۱/۷ میلیون از دختران ترک تحصیل کردهی 30 استان و منطقه به مدرسه جهت ادامهی تحصیل استفاده کرده و بیش از 600 مدرسهی دخترانه و 5000 کلاس در این مناطق ایجاد کرده است. این پروژه همچنین، توانسته برای 416 هزار از دختران و زنان محروم دورههای کارآموزی برگزار و ایجاد شغل نماید. | ||
==== [[پروژه های آموزشی دولتی در چین|پروژهی دولتی «آموزش اجباری 9 ساله»]] ==== | |||
دولت [[چین]]، به منظور ریشه کن ساختن بی سوادی در این کشور، در سال 1986 میلادی، قانون آموزش اجباری 9 ساله را تصویب و به مورد اجرا گذاشت. بر اساس این قانون، تمامی کودکان بالای 6 سال این کشور بدون استثنا، بایستی حداقل دورهی آموزشی 9 سالهی ابتدایی و راهنمایی را اجباراً طی کنند. دانش آموزانی که مشمول این قانون میباشند از پرداخت شهریهی آموزشی معاف هستند. طبق قانون تکمیلی سال 1994، آموزش اجباری 9 ساله بایستی در سه مرحله اجرا شود: نخست در مناطق توسعهیافته از نظر اقتصادی؛ دوم در مناطق نسبتا توسعهیافته؛ و سوم در مناطق درحال توسعه. در سال 1955 [[وزارت آموزش و پرورش چین|وزارت آموزش و پرورش]] با همکاری وزارت اقتصاد در 21 استان و منطقهی خودمختار با بودجهای بالغ بر ۱۱/۶ میلیارد یوان، این قانون را به مورد اجرا گذاشتند. تاکنون اهداف تعیین شده برای این پروژه در اکثر مناطق کشور محقق شده و تنها مناطق کاملا دور افتاده و صعب العبور هستند که تا کنون به صددرصد اهداف نائل نشدهاند. طبق آمار اعلام شده از سوی [[وزارت آموزش و پرورش چین|وزارت آموزش چین]]، تا پایان سال 2008، جمعاً بیش از 3038 شهرستان و ناحیه به استاندارد تعیین شده در آموزش اجباری دست یافتهاند که ۹۹/۱ درصد شهرستانها و ناحیههای سراسر [[چین]] را که بالغ بر ۹۹/۳ درصد از کل جمعیت را شامل میشود، پوشش داده است. | |||
==== پروژه دولتی «آموزش اجباری روستایی» ==== | ==== پروژه دولتی «آموزش اجباری روستایی» ==== | ||
دولت | دولت [[چین]]، اجرای پروژهی اجباری آموزش روستایی را از سال 2006 تا 2010 با هدف توسعهی آموزش در مناطق روستایی و محروم به مورد اجرا گذاشت. دولت مرکزی با همکاری دولتهای محلی و با اختصاص 218 میلیارد یوان، بیش از 36 میلیون دانش آموز روستایی را در این مناطق تحت پوشش قرار داده و ضمن تأمین هزینههای آموزشی آنان از قبیل کتاب و لوازم التحریر آموزشی، بازسازی و نوسازی و تعمیر مدارس روستایی را نیز انجام داده است. در این برنامهی آموزشی، موضوعات درسی به دو دسته ی دروس متمرکز دولتی و دروس محلی تقسیم میشود که عناوین محلی توسط دولتهای استانی مطابق با نیازهای محلی ارائه میگردد. | ||
=== [[تاثیر اصلاحات اقتصادی در سیستم آموزشی چین]] === | === [[تاثیر اصلاحات اقتصادی در سیستم آموزشی چین]] === | ||
اعمال اصلاحات و سیاست درهای باز، تغییرات اساسی در زندگی اجتماعی به ویژه در نظام ارزشی و آموزشی [[چین]] ایجاد نموده، شیوه زندگی را تغییر داده و تحولی جدی در کشور به وجود آورده است. در نظام جدید آموزشی این کشور به | اعمال اصلاحات و سیاست درهای باز، تغییرات اساسی در زندگی اجتماعی به ویژه در نظام ارزشی و آموزشی [[چین]] ایجاد نموده، شیوه زندگی را تغییر داده و تحولی جدی در کشور به وجود آورده است. در نظام جدید آموزشی این کشور به کلیهی تواناییهای ذهنی، جسمانی و فیزیکی دانش آموز اهمیت داده شده و به شکلی برابر نگریسته میشود که با روش یادگیری و آموزش در گذشته کاملاً متفاوت است. در حال حاضر، در مدارس ابتدایی و متوسطه متون آموزشی و برگههای آزمون به منبع کلیدی تعلیم و تربیت افراد مبدل شده و خلاقیت، نوآوری و قابلیت انطباق دانش آموزان و ارتقای تواناییهای رقابتی آنان به عنوان راهگشای ورودی آنان به مراکز آموزش عالی و دانشگاهها مطرح شده است. به دستور کمیته ی مرکزی [[حزب کمونیست و احیای هویت ملی چین|حزب کمونیست]] و [[شورای دولتی چین]]، از 10 سال پیش نظام جدیدی در آموزش به مورد اجرا درآمده که در آن تأکید شده که دانش آموزان باید علاوه بر پیشبرد قابلیتهای ذهنی و انجام تکالیف درسی، به سلامت جسمانی، فیزیکی و تربیت بدنی نیز اهمیت داده شود. آنچه مهم مینماید این است که [[چین|کشور چین]] با توجه به گشودن درهای خود به روی دنیای خارج، در حال حاضر، نیازمند نیروهای کارآزموده با تواناییهای همه جانبه جهت حضور در صحنهی جهانی است. طی سالهای اخیر، برنامههای آموزشی مختلفی در زمینههای گوناگون برای دانش آموزان و دانشجویان در نظر گرفته شده است تا از این طریق به ارتقای مهارتهای آنان در کلیهی زمینهها توجه شود. آمار نشان میدهد که سالانه از هر13 شهروند چینی، 1 نفر به گذراندن دورههای آموزش مهارتهای جنبی آموزشی میپردازد. | ||
== نیز نگاه کنید به == | == نیز نگاه کنید به == | ||
[[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری آرژانتین]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اتیوپی]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اردن]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اسپانیا]]؛[[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری افغانستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اوکراین]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تایلند]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تونس]]؛ [[نظام آموزش و پرورش در چین باستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سنگال]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری ژاپن]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری کوبا]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری زیمبابوه]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری قطر]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مصر]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری لبنان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری روسیه]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مالی]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری ساحل عاج]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سیرالئون]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری کانادا]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سودان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری گرجستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تاجیکستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری بنگلادش]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری قزاقستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سریلانکا]] | [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری آرژانتین]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اتیوپی]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اردن]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اسپانیا]]؛[[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری افغانستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اوکراین]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تایلند]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تونس]]؛ [[نظام آموزش و پرورش در چین باستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سنگال]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری ژاپن]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری کوبا]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری زیمبابوه]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری قطر]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مصر]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری لبنان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری روسیه]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مالی]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری ساحل عاج]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سیرالئون]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری کانادا]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سودان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری گرجستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تاجیکستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری بنگلادش]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری قزاقستان]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سریلانکا]]؛ [[نظام آموزش، تحقیقات و فناوری فرانسه]] | ||
== پاورقی == | == پاورقی == | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۴: | ||
== کتابشناسی == | == کتابشناسی == | ||
<references /> | <references /> | ||
[[رده: | |||
== منبع اصلی == | |||
<sub><big>سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ ''[[چین]]''. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی].</big></sub> | |||
== نویسنده مقاله == | |||
علی محمد سابقی | |||
[[رده:زیرساخت های آموزش]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۲۶

تا سال 1860 میلادی، کشور چین تنها با سیستم آموزشی سنتی این کشور که بیش از دو هزار سال در این سرزمین سابقه داشته و اجرا میشده آشنا بود. در نیمهی دوم قرن نوزدهم بود که مردم چین با سیستم آموزشی مدرن غرب آشنا شدند. در این دوران، با ورود نیروهای نظامی و میسیونرهای مسیحی غرب، دولت امپراتوری چینگ تصمیم گرفت تعدادی از دانشجویان چینی را برای تحصیل در غرب، به اروپا اعزام کند. نخستین گروه از دانشجویان چینی برای ادامهی تحصیل عازم فرانسه و انگلستان شدند. و همین دانشجویان بودند که پس از فارغ التحصیلی و بازگشت به چین، پایههای جنبش و انقلابی را نهادند که در سال 1911 میلادی، منجر به سقوط سیستم امپراتوری و جایگزین شدن نظام جمهوری گردید.
به هر حال، علی رغم این اعزامهای دانشجویی به غرب و آشنایی با سیستم مدرن آموزشی، تغییر سیستم آموزشی چین در سال 1905 میلادی بود که صورت گرفت و سیستم سنتی آموزشی تقریباً کنار گذاشته شد. ولی در عین حال، برای چندین دهه از قرن بیستم، گروهی از مردم و دست اندرکاران آموزشی کشور همچنان، به همان رویهی سابق آموزشی ادامه داده و گروهی نیز که عمدتاً از سوی میسیونرهای مسیحی حمایت میشدند و یا در مدارسی که توسط خود میسیونرها مدیریت میشد، سیستم آموزشی مدرن غربی را به مورد اجرا میگذاشتند.
پس از روی کار آمدن جمهوری خلق چین در سال 1911، تا استقرار جمهوری کمونیستی خلق چین در سال 1949، به دلیل درگیر بودن دولتها و نیمه دولتهای حاکم بر این کشور در جنگهای داخلی، جنگ ضد ژاپنی و جنگ جهانی اول و دوم، هرگز فرصتی برای اصلاح کامل ساختار آموزشی و مدرن سازی آن پیش نیامد. پس از روی کار آمدن جمهوری خلق چین و فارغ شدن کشور از هرج و مرج و استقرار نسبی ثبات بود که فرصت لازم برای اصلاح ساختار و سیستم آموزشی فراهم گردید. اگرچه این ثبات سیستم آموزشی هم در دوران انقلاب فرهنگی (1966-1976)، بار دیگر دچار آشفتگی شد.
اگرچه در دوران مائو برای کاهش بی سوادی و فراگیر کردن آموزش تلاش فراوانی به عمل آمد و جوانان داوطلب با سازماندهی اعضای گارد سرخ مائو برای سوادآموزی تا اقصی نقاط این کشور گسیل شده و نرخ باسوادان را نسبت به قبل به صورت معجزه آسایی افزایش دادند، ولی تنها پس از اجرای سیاست اصلاحات و در اواخر دههی 1970 و اوایل دههی 1980 بود که دولت این کشور با اصلاح اساسی سیستم و ساختار آموزشی، مقررات و قوانین و دستورالعملهای مناسب و مدرن و استاندارد آموزشی را در این کشور به کار گرفت و این روند در دههی 1990 نیز ادامهیافت تا اینکه نرخ باسوادی از 20 درصد پیش از سال 1949، به بیش از 94 درصد (نرخ باسوادی میان افراد میان 15 تا 24 سال به 99 درصد) رسیده و چین را در ردیف 92 از میان 180 کشور جهان قرار داده است[۱].
در حال حاضر، نرخ ثبت نام کودکان در سن مدرسه به 99/۹ درصد رسیده و بیش از 200 میلیون دانش آموز و دانشجو در مدارس و دانشگاهها و در سطوح مختلف آموزشی و به اشکال گوناگون تحت آموزش و پرورش تمام وقت و یا نیمه وقت و آموزش بزرگسالان قرار دارند. این جمعیت عظیم دانش آموزی و دانشجویی موجب شده تا کشور چین نه تنها پرجمعیت ترین کشور جهان از نظر جمعیت به شمار آید، بلکه عظیم ترین و گسترده ترین سیستم و شبکهی آموزشی و دانش آموزی جهان را نیز به خود اختصاص دهد. در عین حال، در این کشور بیش از 70 میلیون نفر بی سواد 15 سال به بالا وجود دارد که دو سوم آنان را زنان تشکیل میدهند و اغلب در مناطق محروم و صعب العبور اقلیت نشین روستایی زندگی میکنند[۱].
طبق آمار، هزینههای سرانهی آموزشی سالانه در شهرهای توسعهیافته مانند پکن و شانگهای 18 برابر مناطق و استانهای محروم و توسعه نیافته است. لذا دولت درصدد است تا سیستم آموزش اجباری 9 ساله را در این مناطق به 12 سال افزایش دهد.
شش دهه توسعه و تحول در آموزش و پرورش چین (1949 تا 2009 میلادی)
پیشبرد و توسعهی اصلاحات اقتصادی و تداوم و تکمیل سیاست درهای باز، توسعهی تجارت خارجی، حفظ ثبات و آرامش سیاسی و اجتماعی، همراه با دستیابی به وحدت و یکپارچگی ملی، از سال 1978 که سیاست اصلاحات اقتصادی آغاز شد تا به امروز، محور تغییرات ساختاری و جوهری همه جانبهی چین بوده است. ولی این تغییر و تحولات اقتصادی هرگز چینیها را از توجه به اهداف و مصالح ملی غافل نکرده و هماهنگ با رشد اقتصادی، توسعهی بنیادین آموزش به عنوان زیربنایی ترین تغییرات اجتماعی، مورد تأکید فراوان بوده است. در این خصوص، نگاه دولت و حزب به سیاستهای آموزشی و نظارت و حمایت ویژه از بخش آموزش و پژوهش و تدوین برنامههای توسعهای، به ویژه در دهههای اخیر، نگاهی راهبردی، نوگرایانه، دوراندیشانه، و کاربردی بوده است تا این کشور بتواند با تربیت متخصصان و تأمین منابع انسانی مورد نیاز جامعهی توسعهیافتهی فردای چین، پایداری این توسعه و پیشرفت را تضمین نماید. لذا طی چند دههی گذشته، دولت این کشور موفق شده است با استفاده از فناوری نوین، و بسیج امکانات و سرمایه و دانش فنی و مدیریت داخلی و خارجی و اصلاح مقررات آموزشی کشور، و همچنین، اعمال سیاستهای تشویقی و ارائهی تسهیلات ویژه، منابع مادی و معنوی آموزشی، پژوهشی و تحقیقاتی را در قالب راهبرد توسعهی بخش آموزش به چین سرازیر کند. این حرکت و سیاست دوراندیشانهی دولت، زمینههای توسعهی بخش آموزش و تربیت نسل جدیدی از مدیران چین را به خوبی فراهم ساخته است[۲].
جدول شماره 1. آمار با سوادی جمعیت بالای 6 سال
| زن | مرد | کل | میزان باسوادی |
| 000/673/686 | 000/667/715 | 000/340/402/1 | جمعیت بالای 6 سال |
| 000/372/195 | 000/546/170 | 000/918/365 | سواد ابتدایی |
| 000/962/223 | 000/182/263 | 000/144/487 | راهنمایی |
| 000/981/103 | 000/654/129 | 000/626/233 | دبیرستان |
| 000/438/62 | 000/904/70 | 000/342/133 | کالج |
| 000/914/57 | 000/546/59 | 000/460/117 | کارشناسی |
| 000/605/6 | 000/158/7 | 000/665/13 | کارشناسی ارشد |
| ----- | ---- | 82320 نفر | دکتری(2022فقط) |
| 000/501/36 | 000/686/14 | 000/186/51 | بی سوادان بالای 6 سال |
مدیریت آموزش و پرورش در چین معاصر
در کشور چین، سیستم مدیریت بر بخش آموزش این کشور دولتی است و وزارت آموزش این کشور که بالاترین مرجع و نهاد مسئول آموزش است و زیر نظر شورای دولتی فعالیت میکند، متولی امر آموزش از پیش دبستانی گرفته تا پایان تحصیلات دانشگاهی در سرتاسر کشور به شمار میرود.
وظایف و مسئولیتها و اختیارات وزارت آموزش و پرورش چین عبارتند از: تهیه و تدوین و ارائهی سیاستهای آموزشی؛ تهیه، تدوین و ابلاغ قوانین و مقررات آموزشی؛ هدایت و مدیریت و نظارت و اجرای کلیهی مسائل مربوط به بخش آموزش کشور؛ اصلاح ساختار آموزشی؛ توسعهی ساختار و زیرساختهای آموزشی؛ تأمین بودجه و هزینههای آموزشی از منابع داخلی و اخذ وامهای خارجی؛ تحقیق و پژوهش لازم برای رشد استانداردهای آموزشی؛ تهیه و تأمین مواد و منابع مورد نیاز سیستم آموزشی؛ برگزاری آزمونهای لازم و تأمین مواد آموزشی مورد نیاز آزمونها در مقاطع و سطوح مختلف؛ اجرا، مدیریت و ارزیابی آموزش اجباری 9 ساله، ریشه کن سازی بی سوادی در سطح کشور؛ مدیریت آموزش عالی در مقاطع و سطوح و انواع مختلف آموزش عالی در کشور؛ هدایت و مدیریت آموزش مناطق اقلیت نشین؛ تهیه قوانین و مقررات لازم برای تحصیل دانشجویان چینی در خارج از کشور و دانشجویان خارجی شاغل به تحصیل در دانشگاههای چین؛ مدیریت مؤسسات و مراکز آموزشی چین در سایر کشورها؛ تهیه تدوین و سیاستهای اعطای تحصیلات و بورسهای آموزشی به دانشجویان چینی جهت تحصیل در خارج و دانشجویان خارجی در داخل چین؛ همکاری لازم با نهادهای آموزشی مناطق هنگ کنگ، ماکائو و تایوان؛ همکاری و مبادلهی تجارب با نهادها و سازمانهای آموزشی بینالمللی از جمله یونسکو؛ و همکاریهای علمی و آموزشی و مبادلات علمی-آموزشی با سایر کشورها در چهارچوب قوانین و مقررات کشور چین.
این وزارتخانه در چهارچوب و محدودهی وظایف و اختیارات خود، تا کنون بیش از 2000 قانون و مقررات و بخشنامه را در زمینههای آموزشی، مدیریتی، استخدامی، آزمون و صدور گواهینامهی تحصیلی و اصلاح روشها و مقررات، تهیه و تدوین و ابلاغ نموده است.
تشکیلات اداری وزارت آموزش و پرورش چین
تشکیلات وزارت آموزش و پرورش چین، افزون بر وزیر، دفتر وزیر، معاونتهای ششگانه و دو پست مشاور وزیر، دارای ادارت و بخشهای مختلفی به شرح زیر است:
1- بخش روابط عمومی: مسئولیت امور جاری و ارتباطات و هماهنگیها در کلیهی سطوح داخلی و خارجی.
2- بخش سیاستها و قوانین و مقررات: انجام پژوهشهای استراتژیک در زمینهی اصلاحات و توسعهی امور آموزشی و پرورشی.
3- بخش توسعه و برنامه ریزی: برنامه ریزی برای توسعهی آموزش و پرورش در سراسر کشور.
4- بخش پرسنلی: مسئول امور پرسنلی و منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش و نهادهای وابسته، آموزشگاههای عالی وابسته به این وزارت، رایزنیهای آموزشی سفارتخانههای چین در سراسر جهان، هدایت و نظارت بر امور تأسیساتی و بناهای آموزشی در سراسر کشور.
5- بخش امور مالی: تدوین برنامهها و سیاستهای مالی و هزینههای آموزشی و پرورشی، تخصیص بودجه به طرحهای آموزشی، اعطای کمکهای مالی به دانشجویان و دانش آموزان، بهره گیری از وامهای بینالمللی برای توسعهی آموزش و پرورش در چین.
6- ادارهی یکم آموزش و پرورش: مسئول رسیدگی به امور آموزش و پرورش اجباری، پیشبرد اصلاحات آموزشی، هدایت آموزش اخلاقی و آموزشی دانش آموزان در خارج از محیط مدرسه.
7- ادارهی دوم آموزش و پرورش: مسئول بخش آموزش و پرورش دورههای پیش دبستانی، ابتدایی، راهنمایی (سیکل اول) و دبیرستانی(سیکل دوم)، و دانش آموزان استثنایی.
8- ادارهی آموزش فنی و حرفهای و آموزش بزرگسالان: مسئول آموزشهای فنی و حرفهای در دورهی متوسطه، امور آموزشی بزرگسالان، و ریشه کن کردن بی سوادی در میان جوانان و سالمندان.
9- ادارهی آموزش عالی: متولی امور آموزش عالی و اجرای برنامههای اصلاحی در سطح آموزش عالی، و آموزش از راه دور.
10- دفتر هیأت نظارت و بررسی: هدایت و نظارت بر امور آموزشی در سراسر کشور.
11- ادارهی آموزش و پرورش اقلیتهای قومی: هماهنگی و هدایت امور آموزشی و پرورشی اقلیتهای ملی در سراسر کشور.
12- ادارهی آموزش و پرورش آموزشگاههای تربیت معلم: مدیریت دانشسراهای تربیت معلم و اجرای برنامههای اصلاحات آموزشی در آموزشگاههای تربیت معلم.
13- ادارهی امور ورزش، بهداشت و آموزشهای هنری: رسیدگی به امور آموزشهای بهداشتی، سلامت، امور هنری، و آموزش دفاع ملی در مدارس ابتدایی، دبیرستانها و دانشگاههای سراسر کشور.
14- ادارهی امور فکری و اندیشههای سیاسی: مسئول رسیدگی به امور فکری و اندیشههای سیاسی معلمان و دانشجویان در آموزشگاههای عالی و همچنین هدایت آنها به سوی سازندگی تمدن و فرهنگ.
15- ادارهی امور اجتماعی: برنامه ریزی و هماهنگی برای تدریس دروس، اندیشههای سیاسی، و تئوریهای آموزشی در آموزشگاههای عالی، انجام پژوهشهایی در زمینهی فلسفه، علوم اجتماعی و نظارت و مدیریت بر نشریات و شبکههای مطبوعاتی و رسانهای در سیستم آموزشی.
16- ادارهی علوم و فنون: رسیدگی به مسائل علمی و فنی در مراکز آموزش عالی، هدایت امور پژوهشی در این زمینه و ایجاد پیوستگی میان تدریس، تولید و پژوهش.
17- ادارهی امور دانشجویان: رسیدگی به امور امتحانات، کنکور، سوابق تحصیلی دانشجویان و ایجاد اشتغال برای دانشجویان فارغ التحصیل.
18- ادارهی امور آموزشگاههای عالی وابسته به وزارت آموزش: ساماندهی آموزشگاههای عالی در جهت تدوین برنامههای استراتژیک برای توسعه، اجرای اصلاحات در سیستم اداری.
19- ادارهی مدیریت علمی در سطوح عالی آموزشی: پیگیری مقررات آموزشی جمهوری خلق چین در زمینهی«رتبه ی علمی»، تدوین برنامههای اصلاحی و توسعهی امور مربوطه و امور آموزشی دانشجویان در دورهی فوق لیسانس و دکتری.
20- ادارهی مدیریت زبانها و خطوط نوشتاری: تدوین برنامهها و سیاستهای کاری برای زبان و خط در سراسر کشور، نظارت بر چگونگی بهره گیری از زبانها و خطوط، هدایت برنامههای ترویج زبان چینی.
21- ادارهی مدیریت بر اطلاعات زبان و خط: پژوهش و تعیین استانداردهای لازم زبانی و خطی و معیار رسیدگی و نظارت بر اطلاعات مربوط به زبان و خط، هدایت استانداردسازی زبانها و خطوط اقلیتهای ملی و همچنین، اطلاعات مربوط به زبان و خط اقلیتهای ملی.
22- ادارهی همکاریها و مبادلات بینالمللی: هدایت ونظارت بر همکاریها و مبادلات بینالمللی در زمینهی آموزش و پرورش، تدوین سیاستهای لازم برای تحصیل دانشجویان چینی در خارج از کشور، تحصیل دانشجویان خارجی در چین، همکاری دانشگاههای چینی با کشورهای خارجی، مدیریت بر رایزنیهای آموزشی در سفارتخانههای چین در خارج از کشور. و ترویج زبان چینی در خارج[۴].
منابع مالی بخش آموزش در چین
عمدهی هزینههای آموزشی کشور بر عهدهی دولت مرکزی، دولتهای محلی و برخی نهادهای اجتماعی غیردولتی است.[ii] هزینهی آموزشی ابتدایی و متوسطه را نیز دولتهای مرکزی و محلی از بودجهی عمومی کشور تأمین مینمایند، هزینههای آموزش عالی بر عهدهی دولت مرکزی و دولتهای محلی و نهادهای اجتماعی غیردولتی است.[iii] در کنار بخش دولتی، برخی از افراد حقیقی و حقوقی و نهادهای غیردولتی داخلی و خارجی نیز در تأمین منابع مالی برای توسعهی آموزش به ویژه در مناطق محروم و روستایی، به کمک دولت شتافتهاند. اجرای پروژههای آموزشی غیردولتی همچون «پروژهی امید» (Project Hope) و «پروژهی غنچهی بهار»(Project Spring Bud) و پروژه های دولتی «آموزش اجباری 9 ساله» و «آموزش اجباری روستایی» از جمله نهادهایی هستند که در کنار وزارت آموزش و پرورش در امر توسعهی آموزشی تلاشهای فراوانی نمودهاند.
پروژه آموزشی «امید»

در دههی 1990 میلادی، از سوی بنیاد توسعهی جوانان چین، پروژهی آموزشی «امید» با هدف جلوگیری، کاهش، و به تحصیل بازگرداندن دانش آموزانی که به دلایل اقتصادی از ادامهی تحصیل باز میمانند، به ویژه در مناطق محروم و روستایی، تأسیس شد. منابع مالی این پروژه از طریق جمع آوری کمکهای مردمی از داخل و خارج کشور تأمین میگردد. «پروژهی امید» گسترده ترین نهاد غیردولتی است که طی 20 سال گذشته توانسته بیش از 2/3 میلیارد یوان کمکهای مردمی جمع آوری و از این طریق 9/2 میلیون دانش آموز ترک تحصیل کرده را برای ادامهی تحصیل کمک مالی کند. این پروژه همچنین هزینهی ساخت 12700 باب مدرسه، و برگزاری دورههای باز آموزی معلمان 30 هزار روستا را تأمین کند. این پروژه در تغییر سرنوشت دانش آموزان بسیاری مؤثر بوده و حساسیت دولت و جامعه را نسبت به ضرورت توس
عهی آموزش در مناطق محروم کشور جلب نموده است.
پروژه آموزشی «غنچهی بهار»
این پروژه در سال 1989 میلادی، از سوی بنیاد کودکان و نوجوانان چین راه اندازی شد. هدف این پروژه بازگرداندن دانش آموزان دختر ترک تحصیل کرده در مناطق محروم به مدرسه و ادامهی تحصیل آنها بود. بودجهی این پروژه از منابع مختلف غیردولتی تأمین میشود. این تشکیلات تا سال 2007 میلادی، بیش از 600 میلیون یوان کمک مردمی جمع آوری و از آن برای کمک به بازگردان ۱/۷ میلیون از دختران ترک تحصیل کردهی 30 استان و منطقه به مدرسه جهت ادامهی تحصیل استفاده کرده و بیش از 600 مدرسهی دخترانه و 5000 کلاس در این مناطق ایجاد کرده است. این پروژه همچنین، توانسته برای 416 هزار از دختران و زنان محروم دورههای کارآموزی برگزار و ایجاد شغل نماید.
پروژهی دولتی «آموزش اجباری 9 ساله»
دولت چین، به منظور ریشه کن ساختن بی سوادی در این کشور، در سال 1986 میلادی، قانون آموزش اجباری 9 ساله را تصویب و به مورد اجرا گذاشت. بر اساس این قانون، تمامی کودکان بالای 6 سال این کشور بدون استثنا، بایستی حداقل دورهی آموزشی 9 سالهی ابتدایی و راهنمایی را اجباراً طی کنند. دانش آموزانی که مشمول این قانون میباشند از پرداخت شهریهی آموزشی معاف هستند. طبق قانون تکمیلی سال 1994، آموزش اجباری 9 ساله بایستی در سه مرحله اجرا شود: نخست در مناطق توسعهیافته از نظر اقتصادی؛ دوم در مناطق نسبتا توسعهیافته؛ و سوم در مناطق درحال توسعه. در سال 1955 وزارت آموزش و پرورش با همکاری وزارت اقتصاد در 21 استان و منطقهی خودمختار با بودجهای بالغ بر ۱۱/۶ میلیارد یوان، این قانون را به مورد اجرا گذاشتند. تاکنون اهداف تعیین شده برای این پروژه در اکثر مناطق کشور محقق شده و تنها مناطق کاملا دور افتاده و صعب العبور هستند که تا کنون به صددرصد اهداف نائل نشدهاند. طبق آمار اعلام شده از سوی وزارت آموزش چین، تا پایان سال 2008، جمعاً بیش از 3038 شهرستان و ناحیه به استاندارد تعیین شده در آموزش اجباری دست یافتهاند که ۹۹/۱ درصد شهرستانها و ناحیههای سراسر چین را که بالغ بر ۹۹/۳ درصد از کل جمعیت را شامل میشود، پوشش داده است.
پروژه دولتی «آموزش اجباری روستایی»
دولت چین، اجرای پروژهی اجباری آموزش روستایی را از سال 2006 تا 2010 با هدف توسعهی آموزش در مناطق روستایی و محروم به مورد اجرا گذاشت. دولت مرکزی با همکاری دولتهای محلی و با اختصاص 218 میلیارد یوان، بیش از 36 میلیون دانش آموز روستایی را در این مناطق تحت پوشش قرار داده و ضمن تأمین هزینههای آموزشی آنان از قبیل کتاب و لوازم التحریر آموزشی، بازسازی و نوسازی و تعمیر مدارس روستایی را نیز انجام داده است. در این برنامهی آموزشی، موضوعات درسی به دو دسته ی دروس متمرکز دولتی و دروس محلی تقسیم میشود که عناوین محلی توسط دولتهای استانی مطابق با نیازهای محلی ارائه میگردد.
تاثیر اصلاحات اقتصادی در سیستم آموزشی چین
اعمال اصلاحات و سیاست درهای باز، تغییرات اساسی در زندگی اجتماعی به ویژه در نظام ارزشی و آموزشی چین ایجاد نموده، شیوه زندگی را تغییر داده و تحولی جدی در کشور به وجود آورده است. در نظام جدید آموزشی این کشور به کلیهی تواناییهای ذهنی، جسمانی و فیزیکی دانش آموز اهمیت داده شده و به شکلی برابر نگریسته میشود که با روش یادگیری و آموزش در گذشته کاملاً متفاوت است. در حال حاضر، در مدارس ابتدایی و متوسطه متون آموزشی و برگههای آزمون به منبع کلیدی تعلیم و تربیت افراد مبدل شده و خلاقیت، نوآوری و قابلیت انطباق دانش آموزان و ارتقای تواناییهای رقابتی آنان به عنوان راهگشای ورودی آنان به مراکز آموزش عالی و دانشگاهها مطرح شده است. به دستور کمیته ی مرکزی حزب کمونیست و شورای دولتی چین، از 10 سال پیش نظام جدیدی در آموزش به مورد اجرا درآمده که در آن تأکید شده که دانش آموزان باید علاوه بر پیشبرد قابلیتهای ذهنی و انجام تکالیف درسی، به سلامت جسمانی، فیزیکی و تربیت بدنی نیز اهمیت داده شود. آنچه مهم مینماید این است که کشور چین با توجه به گشودن درهای خود به روی دنیای خارج، در حال حاضر، نیازمند نیروهای کارآزموده با تواناییهای همه جانبه جهت حضور در صحنهی جهانی است. طی سالهای اخیر، برنامههای آموزشی مختلفی در زمینههای گوناگون برای دانش آموزان و دانشجویان در نظر گرفته شده است تا از این طریق به ارتقای مهارتهای آنان در کلیهی زمینهها توجه شود. آمار نشان میدهد که سالانه از هر13 شهروند چینی، 1 نفر به گذراندن دورههای آموزش مهارتهای جنبی آموزشی میپردازد.
نیز نگاه کنید به
نظام آموزش، تحقیقات و فناوری آرژانتین؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اتیوپی؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اردن؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اسپانیا؛نظام آموزش، تحقیقات و فناوری افغانستان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اوکراین؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تایلند؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تونس؛ نظام آموزش و پرورش در چین باستان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سنگال؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری ژاپن؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری کوبا؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری زیمبابوه؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری قطر؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مصر؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری لبنان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری روسیه؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مالی؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری ساحل عاج؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سیرالئون؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری کانادا؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سودان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری گرجستان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تاجیکستان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری بنگلادش؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری قزاقستان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سریلانکا؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری فرانسه
پاورقی
[i] - امپراتور زرد که به پدر ملت چین هم مشهور است. مترجم.
[ii] - بر اساس آمار منتشره از سوی وزارت آموزش چین، هزینه های آموزشی ۱۴/۵۸ درصد کل بودجه ی دولت در سال 2007 را به خود اختصاص داده است. طبق این خبر، در سال 2005 مجموعاً ۲/۸۲ درصد GDP چین صرف آموزش شده و دولت قصد دارد طی چند سال آینده این میزان را به 4 درصد GDP کل کشور برساند.[۵]
[iii] - طبق آمار منتشره در خبرگزاری شین هوا (مورخ 21 ژوئیه سال 2007) بودجه ی آموزشی کشور چین در سال 2007، بیش از 70 میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال پیش 5/6 میلیارد دلار افزایش داشته است.
کتابشناسی
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ China’s Quiet Educational revolution. A Report from UNESCO Representative to China. China daily, 2010-04-21 و سالنامه آماری چین 2022.
- ↑ علیزاده، عزیز(1389). "گزارش دریافتی از رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در پکن".
- ↑ Chinese Statistical Year Book. 2022
- ↑ Ministry of Education of the Peoples Republic of china (2011).
- ↑ وبسایت Chinaview.cn. (اول ژانویه 2007)
منبع اصلی
سابقی، علی محمد(1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی هنری و انتشاراتی بین الملی الهدی.
نویسنده مقاله
علی محمد سابقی