گروه‌های قومی و نژادی در چین

با توجه به وجود بیش از 5000 گروه قومی در 190 کشور جهان^[۱]، ایجاد همزیستی مسالمت‌آمیز میان دو مفهوم تعلقات قومی و تعلقات ملی و تعریف ارتباط منطقی بین هویت قومی و هویت ملی و اتخاذ سیاست‌های کارشناسانه و مدبرانه، می تواند زمینه ساز رشد و توسعه‌ی متوازن و پایدار هر جامعه‌ای را به دنبال داشته باشد. و اگر هویت ملّی یک جامعه در برگیرنده‌ی تعامل و تشریک هویت فردی، قومی و ملّی آن جامعه نباشد و تمایلات قوم گرایانه در طول گرایشات و تعلقات ملّی تعریف وپذیرفته نباشد؛ برآیند کنش‌های حاصل از هر یک نه تنها به توسعه و پایداری امنیّت ملّی و وحدت و همگرایی نخواهد انجامید، بلکه تنش، تضاد و تقابل این نیروها را درعرصه‌های گوناگون به دنبال خواهد داشت.

تعریف مصطلح گروه قومی

برپایه‌ی تعاریف موجود در علوم اجتماعی معاصر، یک گروه قومی دارای ویژگی‌های خاص خود است که ممکن است با اکثریت جامعه‌ای که در آن زیست می‌کند متفاوت باشد. این تفاوت‌ها شامل دین، هویت قومی، کاست اجتماعی، منطقه‌ی زیستی، زبان، ملیت، تبار، نژاد، رنگ و فرهنگ می باشد. این ویژگی‌ها هر کدام به تنهایی یا ترکیبی از آن‌ها - برای تعریف قومیت یا گروه قومی استفاده می‌شود، اما به سختی می‌توان مهم‌ترین و ضروری‌ترین آن‌ها را مشخص کرد^[۲].

ساختار قومیتی در چین

چین کشوری است با تمدن باستانی، پیشین‌های کهن، آداب و سنن فرهنگی متنوع، با 9/6 میلیون کیلومتر مربع مساحت، با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و سیصد میلیون نفر که از 56 قوم و نژاد متنوع و رنگارنگ تشکیل شده است. این سرزمین پهناور، از گذشته‌های دور یکی از گاهواره‌ها و کانون‌های مهم فرهنگ و تمدن وهنر بشری بوده است. کشور چین، از هفت هزار سال پیشینه‌ی تاریخی برخوردار است که پنج هزار سال آن مدون و مستند موجود است. کشوری با نژادهای مختلف که تغییر و تحولات و آداب و عادت‌های گذشته، به توسعه‌ی تبادل فرهنگی بین آنان کمک کرده و زمینه را برای فراگیری نقاط قوت یکدیگر به منظور جبران ضعف‌ها، و پیشرفت تمدن همه‌ی اقوام ساکن در این سرزمین فراهم ساخته است. فرهنگ غنی و تمدن کهن‌ و درخشان‌ این ملت که آمیزه‌ای از فرهنگ‌های مختلف و متنوع است، بر سایر فرهنگ‌های بشری، به ویژه بر فرهنگ و هنر و تمدن و زبان کشورهای همسایه خود از جمله شبه جزیره‌ی کره، ژاپن و ویتنام تأثیر عمیقی برجای نهاده است. از این رو، آشنایی با اقلیت‌های موجود در سرزمین چین، رهیافت‌ها، سیاست‌ها و اقدامات دولت چین معاصر در برخورد با قومیت‌ها، می‌تواند خواننده را با واقعیت‌های تاریخی و اجتماعی مردم این سرزمین بیشتر آشنا سازد.

اقلیت‌های به رسمیت شناخته شده چین از نگاه آمار

اقلیت قومی اویغور در چین. قابل بازیابی از https://www.etemadonline.com/

دولت چین، از ابتدا برای تعین هویت قومی و به رسمیت شناختن اقلیت‌های نژادی موجود در این کشور، با تدوین سیاستی که تلفیقی از سه نوع سیاست:

ویژگی‌های چهارگانه‌ی قومی تعیین شده از سوی استالین جهت رسمیت بخشیدن به اقوام، یعنی زبان مشترک؛ نحوه‌ی زندگی مشترک، سرزمین مشترک؛ و روحیات مشترکی که در ویژگی‌های مشترک خاص فرهنگ ملی آنان ظهور می‌یابد؛
تجربیات امپراتوران این کشور در برخورد با اقلیت‌های قومی این کشور در گذشته؛
رقابت حزب کمونیست با حزب ملی کونمینگ تانگ در دهه‌های 1930 و 1940 برای جذب و جلب حمایت اقلیت‌های قومی بود، استفاده کرد^[۳].

بر این اساس، از 56 نژاد به رسمیت شناخته شده‌ی موجود در کشور چین، جمعیت نژاد«خَن»-نژاد حاکم اکثریت- تقریبا 92درصد کل جمعیت این کشور را به خود اختصاص داده و جمعیت 55 نژاد دیگر، تنها کمی بیش از 8 درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند. این گروه‌های قومی عمدتا در شمال غرب، جنوب غرب و شمال شرق چین پراکنده هستند. از میان اقلیت‌های قومی، به جز اقوام«مَن» و «خویی» که از نظر زبانی با اکثریت «قوم خَن» زبان مشترکی دارند، 53 اقلیت ملی دیگر همگی زبان خاص خود را دارند.

هنگامی که دولت چین در اوایل دهه‌ی 1950، تصمیم گرفت تا براساس شرایطی، اقلیت‌های قومی این کشور را تعیین و آن‌ها را به رسمیت بشناسد، بیش از 400 قوم و نژاد از سرتاسر این کشور در خواست تعیین هویت و به رسمیت شناخته شدن آنان به عنوان اقلیت قومی ثبت نام کردند. ولی پس از تحقیقات مفصل و مبسوطی که در مناطق مختلف این کشور صورت گرفت، در نخستین سرشماری عمومی که پس از روی کار آمدن جمهوری خلق چین و در سال 1953 صورت گرفت، تنها 41 اقلیت قومی به رسمیت شناخه شد. در سرشماری عمومی سال 1964 تعداد اقلیت‌های قومی به 53 مورد رسید و در سرشماری عمومی سال 1982 این تعداد به 56 مورد افزایش یافت^[۴]. بنابراین، هنوز بیش از 344 اقلیت قومی و نژادی در این کشور، همچنان در انتظار به رسمیت شناخته شدن از سوی دولت به سر می‌برند^[۴].

اسامی اقلیت‌های قومی چین

نام اقلیت‌های کشور چین که از نظر دولت این کشور، ملیت‌های چینی نامیده می‌شوند، عبارتند از: «خَن»، «مغولی»؛ «خویی»؛ «تبتی»؛ «ایغوری»؛ «میائو»؛ «ای»؛ «جووان»؛ «بو ای»؛ «کرهای»؛ «مَن»؛ «دونگ»؛ «یائو»؛ «بای»؛ «توجیا»؛ «خَنی»؛ «قزاق»؛ «دای»؛ «لی»؛ «لیشو»؛ «وای» «شیه»؛ «گائوسان»؛ «لاکو»؛ «شویی»؛ «دونگشیان»؛ «ناشی»؛ «جینبو»؛ «قرقیز»؛ «تو»؛ «داوور»؛ «مولائو»؛ «چیانگ»؛ «بولانگ»؛ «سالار»؛ «مائونان»؛ «مائولائو»؛ «شیبو»؛ «آچانگ»؛ «پومی»؛ «تاجیک»؛ «نو»؛ «ازبک»؛ «روس»؛ «عونک»؛ «شیکه«؛ «دهآن»؛ «بائوآن»؛ «یوگو»؛ «جین»؛ «تاتار»؛ «دولون»؛ «ار لنچون»؛ «خِه جِه»؛ «مَنبا»؛ «گهبا» و «جینئو».

از این 55 اقلیت قومی، 10 اقلیت مسلمان هستند که عبارتند از: خویی، تاجیک، قرقیز، قزاق، تاتار، اویغور، سالار، دونگشیان، بائوآن، و ازبک^[۵].

گرایش‌های دینی اقلیت‌های قومی چین

در کشور چین، ادیان مذاهب و باورهای فکری گوناگونی رواج دارد که عمده‌ی آن‌ها عبارتند از: بودایی، دائویی، اسلام، مسیحی و یهودی. نکته‌ی قابل ذکر این استکه، بیشتر اقلیت‌های قومی این کشور دارای اعتقادات مذهبی و باورهای دینی بوده و برخی از آن‌ها نیز به آیین‌ها، کیش‌ها و باورهای کهن سنتی و عامیانه‌ی بومی اعتقاد دارند. برای نمونه، اغلب نژاد تبتی به آیین بودایی لامایی اعتقاد دارند. افزون بر تبتی‌ها، برخی از سایر اقوام نیز همچون مغولی، تو، یوگور، منبا، پریمی، و ناشی، به آیین بودای لامایی معتقدند. برخی دیگر مانند اقوام دای، بلانگ، دهآنگ و بخشی از قوم وا؛ پیرو آیین بودایی ماهایانا هستند. و ده اقلیت قومی همچون هوی، اویغور، قزاق، دونگشیانگ، بائوآن، سالار، قرقیز، تاتار، ازبک و تاجیک پیرو دین اسلام بوده و گروهی از اقوام یی، میائو، لاهو، جینگپو، و لیسو، به مسیحیت اعتقاد دارند. روس‌ها و عده‌ای از قوم اونکی پیرو آیین ارتودوکس هستند. در میان برخی از اقلیت‌های قومی مانند دلونگ، نو، وا، جینگپو، گائوشان، اوروچن، و لوبا نیز به ارواح، نیاپرستی و طبیعت پرستی و سایر باورهای پیشینیان رواج دارد^[۶].

پراکندگی محل سکونت اقلیت‌های قومی چین

هرچند شمار جمعیت اقلیت‌های قومی چین نسبت به جمعیت نژاد خَن (اکثریت) اندک است، اما پراکندگی جغرافیای محل سکونت آنان بسیار گسترده است. اقلیت‌ها، تقریبا در تمامی استان‌ها، نواحی خودمختار و چهار شهر مستقل زیر نظر دولت مرکزی چین- پکن، شانگهای، تیَن جین، چونگ چینگ- پراکنده هستند، ولی عمدتا در استان‌ها و مناطق مرزی و خودمختار مغولستان داخلی، سینکیانگ، نینگشیا، گوانگشی، تبت، یون نن، گویی جو، چینگ‌های، سی چوان، گَنسو، لیائونینگ، جیلین، خونَن، خوبِی، و جزایر خَینَن و تایوان سکونت و عمدتا در 12 استان غربی، مستقر هستند.

مناطق محل سکونت این اقلیت‌ها از نظر مساحت بسیار وسیع و از لحاظ منابع معدنی و ذخایر زیرزمینی بسیار غنی و متنوع است. مساحت کل مناطق خودگردان اقلیت‌های قومی چین تا پایان سال 1997 میلادی، بیش از 6162900 کیلومتر مربع، معادل 64/2 درصد کل مساحت کشور چین را تشکیل می‌دهد.

سیاست دولت چین برای اداره ی مناطق اقلیت نشین

به نظر می‌رسد، دولت چین، با رویکردی«ابزارگرایانه» و در راستای توجه جدی به توسعه‌ی هماهنگ و متوازن اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خویش؛ برای رشد و توسعه‌ی متوازن فعالیت‌های فرهنگی در داخل و خارج از کشور اهمیت زیادی قائل است. برای رسیدن به این هدف، پکن تلاش کرده است تا سیاست تنوع گرایی قومی و فرهنگی متناسب با نیازهای امروزین جامعه، توأم با استراتژی و راهبردی کارآمد و مشخص برای داخل کشور و نیز عرصه‌ی بین‌المللی طراحی و تدوین کرده و به پیش می‌برد و در زمینه‌های فرهنگی و گسترش تفاهم و دوستی و درک متقابل و همزیستی متقابل میان اقلیت‌های قومی داخل کشور و سایر ملل در عرصه‌ی جهانی دست یافته است^[۷].

قانون مناطق خودمختار چین در نخستین سال‌های تأسیس جمهوری خلق چین نیز بر همین مبنا تهیه و تنظیم و ابلاغ گردید. براساس این قانون، دولت چین به مناطقی که 20درصد از جمعیت آن را افراد یک یا چند اقلیت قومی تشکیل دهند، به آن منطقه، منطقه‌ی خودمختار اقلیت نشین اطلاق می شود که از امتیازات و اختیارات خاص برخوردار است. این سیاست، در دهه 1950 بنیانی برای ایجاد تعادل میان وحدت و یکپارچگی ملی و همزیستی مسالمت‌آمیز بین اقلیت‌های قومی و اکثریت نژاد خَن شد. اگرچه این سیاست در دهه 1960 و نیمه‌ی نخست دهه 1970 میلادی(دوران انقلاب فرهنگی)، در اثر پافشاری مائو بر یکپارچگی اجباری اقلیت‌ها زیر سئوال رفت، ولی در دهه‌ی1980 و شروع اجرای اصلاحات و همچنین، نیمه‌ی نخست دهه1990، دوباره مورد تأکید قرار گرفت، هرچند با گرایش‌های اقتصادی و فرهنگی بیشتر.

قانون جدید مناطق خودمختار، نخست در سال 1984 ابلاغ و در سال 2001 مورد بازبینی قرار گرفت. طبق ماده 12 این قانون، در مناطق (استان‌ها)، شهرها، شهرستان‌ها، بخش‌ها و قصباتی که یک یا چند اقلیت قومی به صورت متمرکز زندگی می‌کنند، قانون خود مختاری اقلیت‌های قومی به اجرا گذاشته می شود. بر این اساس، تا پایان سال 2020 میلادی، در چین 154 منطقه‌ی خودمختار، شامل 5 استان، 30 حوزه شهری، 119 بخش و 1256 دهستان و قصبه خودمختار به وجود آمد که عالی‌ترین پست‌های اجرایی و مدیریتی این مناطق در اختیار رهبران اقلیت‌های موجود در این مناطق بود. در سرتاسر این کشور، 44 اقلیت قومی از 55 قوم موجود، دارای منطقه‌ی خودمختار متعلق به خود هستند^[۳].

جدول شماره 1. اطلاعات مربوط به پنج منطقه(استان) خودمختار چین^[۸]

نام منطقه	تاریخ تأسیس	نام مرکز	مساحت(1000ک)	جمعیت(میلیون)	جمعیت اقلیت	درصد اقلیت
مغولستان داخلی	اول می1947	هوهوت	1/183	23/9	5/2	21/6
منطقه سین کیانگ	اکتبر 1955	ارومچی	1/650	20/1	12/1	60/4
جووانگ گوانگشی	مارس 1958	نانینگ	236	49/25	19/0	38/54
نینگ شیا	اکتبر 1958	اینچوان	66/4	5/96	2/1	35/98
منطقه تبت	سپتامبر1965	لهاسا	1/228	2/76	2/6	93/48

دولت چین، با نگاه به عملکرد و تجربیات حکومت‌های پیشین این کشور در قبال اقلیت‌ها؛ با برنامه ریزی در جهت تحول، رشد و توسعه‌ی پایدار و متوازن همه‌ی اقوام و برای پاسخگویی صحیح و منطبق با نیازهای فرهنگی و سیاسی اقلیت‌های قومی، به تدریج اقدام به تدوین و ابلاغ منشور و سیاست‌های دهگانه در مورد اقلیت‌های قومی به شرح زیر نموده است:

برابری و همبستگی قومی؛
خودمختاری و خودگردانی مناطق اقلیت نشین؛
تربیت نیروی انسانی متخصص بومی برای استفاده در مناطق محل سکونت اقلیت‌های قومی؛
افزایش، رشد و توسعه‌ی ساختار و بنیان‌های اقتصادی مناطق اقلیت نشین؛
رشد و توسعه‌ی آموزشی و فرهنگی سکونتگاه‌های اقلیت‌های قومی؛
تضمین به کارگیری و رشد زبان و خطوط اقلیت‌های قومی؛
احترام به آداب و رسوم و سنن اقلیت‌های قومی؛
احترام به آزادی اعتقادات و باورهای دینی اقلیت‌های قومی؛
اجرای سیاست ارتباط با شخصیت‌ها و بزرگان اقلیت‌های قومی براساس منافع ملی و حزبی دولت چین؛

اجرای سیاست نوسازی سوسیالیستی و اصلاحات مردم سالارانه^[۹].

افزون بر سیاست‌های اعلام شده‌ی فوق، دولت چین برای جلب اعتماد اقلیته‌ای قومی و ترویج حس برابری قومی و حفظ یکپارچگی و حاکمیت ملی در میان اقوام گوناگون این سرزمین؛ در فرایندی تدریجی و کنترل شده، به نیازهای فرهنگی و سیاسی اقلیت‌های قومی درچارچوب منافع ملی چین پاسخ گفته و اقدامات قابل توجه و پرمعنایی را طراحی و اجرا کرده است. یکی از این اقدامات ارزنده را می توان در شکل طراحی و چاپ و انتشار اسکناس رایج در چین مشاهده کرد. دولت چین در راستای وصول به اهداف پیش گفته، عبارت چینی«بانک خلق چین» (Zhongguo Renmin Yinhang)و واحد هر اسکناس رایج در این کشور را، افزون بر زبان چینی، به زبان سه اقلیت مهم قومی این کشور، یعنی زبان قوم 17میلیونی«جوانگ» ساکن استان گوانگشی در جنوب چین، زبان ترکی اویغوری با جمعیت قریب به10میلیون نفر ساکن منطقه‌ی سینک یانگ، زبان تبتی با جمعیت 4/5 میلیون نفری ساکن ایالت تبت، و زبان مغولی با جمعیت 4/8 میلیون نفری ساکن منطقه‌ی مغولستان داخلی، در صفحه پشت هر اسکناس درج کرده و تصاویری از اقلیت‌های قومی را بر روی اسکناس‌های رایج کشور به چاپ رسانده است^[۱۰].

میزان رشد جمعیت اقلیت‌های قومی چین

براساس نخستین سرشماری که از اقلیت‌های چین در سال 1953 میلادی صورت گرفت، میزان جمعیت اقلیت‌های پنجاه و پنج گانه‌ی این کشور 34 میلیون و 138 هزار نفر بود. براساس سرشماری سال 2000 میلادی صورت گرفته از اقلیت‌ها طی پنجاه سال گذشته، میزان جمعیت اقلیت‌های این کشور به دوبرابر یعنی 104 میلیون و 500 هزار نفر افزایش یافته است، این درحالی است که میزان جمعیت نژاد خَن (اکثریت)، 1/10 برابر شده است.

براساس سرشماری سال 1953، تنها 10 اقلیت، جمعیتی بیش از یک میلیون نفر داشتند، در حالی که این تعداد در سرشماری سال 2000به 18 مورد رسیده است. در نخستین سرشماری اقلیت با جمعیت بیش از 10 میلیون تنها یک مورد آن هم اقلیت جووانگ بود، ولی پس از پنجاه سال جمعیت اقلیت مَن هم از مرز 10 میلیون گذشته و اقلیت‌های خوی، میائو و اویغور نیز به این مرز نزدیک شده اند. طبق سرشماری سال 2005 میلادی، 18 قوم دارای جمعیتی بالای یک میلیون تا 10 میلیون نفر، 17 اقلیت دارای جمعیتی بین 100 هزار تا یک میلیون نفر، و 20 اقلیت نژادی دارای جمعیتی بین 10هزار تا 100هزار نفر هستند. کوچکترین اقلیت از نظر جمعیت، قوم لهوبا با 2965 نفر جمعیت به شمار می‌رود^[۱۱].

از میان 55 اقلیت قومی این کشور، 22 اقلیت وجود دارد که جمعیت هرکدام از آن‌ها کمتر از 100هزار نفر است و 2 اقلیت دیگر هستند که جمعیت مجموع آن‌ها حدود 650 هزار نفر است که اصطلاحا از آن‌ها به گروه‌های نژادی زیر جمعیت (Under Populated Ethnic Groupe) نام برده می‌شود^[۱۱].

جدول شماره2. اقلیت‌های نژادی چین

اقلیت‌های نژادی چین،(به فارسی و لاتین)،میزان جمعیت و علایم اختصاری آنها

تعداد جمعیت	تلفظ فارسی و لاتین	علایم اختصاری	تعداد جمعیت	تلفظ فارسی و لاتین	علایم اختصاری
000/400/159/1 نفر	=‌هانHan	HA	823/160 نفر	= قرقیزKirgiz	KG
947/813/5 نفر	= مغولیMongol	MG	198/241 نفر	= توTu	TU
802/816/9/ نفر	= هوییHui	HU	394/132 نفر	= داورDaur	DU
021/416/5 نفر	= تبتیZang	ZA	352/207 نفر	= مولامMulam	ML
393/399/9 نفر	= اویغوریUygur	UG	072/306 نفر	= چیانگQiang	QI
116/940/8 نفر	= میائوMiao	MI	882/91 نفر	= بلانگBlang	BL
286/762/7 نفر	= ییYi	YI	503/104 نفر	= سالارSalar	SL
811/178/16 نفر	= جوانگZhuang	ZH	166/107 نفر	= مائونانMaonan	MN
460/971/2 نفر	= بوییBouyei	BY	357/579 نفر	= گه لائوGelo	GL
842/923/1 نفر	= کره ایChaoxian	CX	824/188 نفر	= شی بهXibe	XB
263/682/10 نفر	= من (منچو)Man	MA	936/33 نفر	= آچانگAchang	AC
293/960/2 نفر	= دونگDong	DO	600/33 نفر	= پریمیPumi	PR
421/637/2 نفر	= یائوYao	YA	028/41 نفر	= تاجیکTagik	TJ
063/858/1 نفر	= بایBai	BA	759/28 نفر	= نوNu	NU
133/028/8 نفر	= توجیاTujia	TJ	370/12 نفر	= ازبکUzbek	UZ
673/439/1 نفر	=‌هانیHani	HN	609/15 نفر	= روسRuss	RS
458/250/1 نفر	= قزاقKazak	HZ	505/30 نفر	= اونکیEwenki	EW
989/158/1 نفر	= دایDai	DA	935/17 نفر	= ده آنگDeang	暂缺
814/247/1 نفر	= لیLi	LI	505/16 نفر	= بائوانBaoan	BN
912/634 نفر	= لی سوLisu	LS	719/13 نفر	= یوگورYugur	YG
610/396 نفر	= واWa	WA	517/22 نفر	= جینJing	GI
592/709 نفر	= شهShe	SH	890/4 نفر	= تاتارTatar	TT
000/400 نفر	= گائوشانGaoshan	GS	426/7 نفر	= ده رونگDerung	DR
705/453 نفر	= لاهوLahu	LH	196/8 نفر	= اوروچنOroqen	OR
902/406 نفر	= شوییShui	SU	640/4 نفر	= خه جنHezhen	HZ
805/513 نفر	= دونگ شیانگDongxiang	DX	923/8 نفر	= من باMoinba	MB
839/308 نفر	= ناشیNaxi	NX	965/2 نفر	= لهوباLhoba	LB
143/132 نفر	= جینگ پوJingpo	JP	899/20 نفر	= جینوJino	JN

^[۱۲]

سیاست اعطای خودمختاری به مناطق اقلیت نشین در چین

«نظام خودگردانی ویژه‌ی مناطق اقلیت‌های قومی» یکی از ساختارهای مهم سیاسی و از سیاست‌های اساسی دولت چین است که برپایه‌ی شرایط واقعی این کشور اتخاذ شده است. براساس این سیاست، هر منطقه از کشور(استان، شهر، شهرستان، بخش، دهستان و روستا) که جمعیت یکی از اقلیت‌های به رسمیت شناخته شده دارای بیشترین میزان جمعیت باشد، آن منطقه منطقه‌ی خودمختار آن اقلیت خاص شمرده شده و مدیریت عالی منطقه به آن سپرده شده و اغلب مدیران دولتی منطقه از اعضای آن قوم و نژاد انتخاب می‌شوند^[۱۳].

از میان 55 اقلیت قومی در سراسر چین،44 اقلیت دارای منطقه‌ی خودمختار مربوط به خود هستند. بر این اساس، 75 درصد از کل جمعیت اقلیت‌های قومی چین از ساختار مدیریت خودگردان در مناطق اقلیت نشین برخوردارند و مساحت مناطق دارای مدیریت خودمختار اقلیت‌های قومی، 64 درصد از کل مساحت این کشور را تشکیل می‌دهد.

امتیازهای در نظر گرفته شده برای اقلیت‌های قومی در چین

دولت چین، با اجرای سیاست خودمختاری مناطق اقلیت نشین و به منظور جلب اعتماد اقلیت‌های مختلف، برای ساکنان این مناطق تسهیلات و امتیازات مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و آموزشی در نظر گرفته است که به برخی از آن‌ها اشاره می شود.

براساس ماده‌ی 17 از قانون مناطق خودمختار اقلیت نشین، بالاترین مقام اجرایی (منطقه-استان، شهر، شهرستان، بخش و دهستان) منطقه‌ی خودمختار، همچنین، رییس یا معاون مجلس و شورای محلی می‌بایست از همان اقلیت نژادی انتخاب شود.
تعداد نمایندگان مناطق خودمختار اقلیت نشین در مجالس محلی و کنگره‌ی ملی خلق چین، در مقایسه با نژاد خَن (اکثریت) و نسبت به جمعیت اقلیت مذکور، بیشتر خواهد بود.

بر همین اساس است که سهم اقلیت‌های قومی در مجالس محلی و کنگره‌ی خلق چین از حداقل 4/9درصد در سال 1975 به حدود 14 درصد در سال 1988 و 1993 افزایش یافت و این میزان در سال‌های 2003 و 2008 به 8/13 درصد رسید که نسبت به 4/8درصد جمعیت اقلیت‌ها خیلی بالاتر است.

جدول شماره 3. تعداد نمایندگان اقلیت‌های قومی در ادوار مختلف کنگره‌ی ملی خلق چین^[۱۴]

دوره کنگره خلق	سال	تعدادکل نمایندگان	تعداد نمایندگان اقلیت‌ها	درصد نمایندگان اقلیت	تعداد اقلیت‌های حاضر
نخستین	1954	1266	178	5/14	30
سومین	1964	3040	372	2/12	53
چهارمین	1975	2885	270	4/9	54
پنجمین	1978	3497	381	9/10	54
ششمین	1983	2978	493	6/13	55
هشتمین	1993	2977	493	8/14	55
دهمین	2003	2985	415	9/13	55
یازدهمین	2008	2987	411	8/13	55

براساس ماده‌ی 20 این قانون، هرگونه تصمیم‌گیری در مورد نحوه‌ی اجرای سیاست‌ها و مقررات ابلاغی از سوی دولت مرکزی، بر عهده‌ی مقامات محلی گذاشته شده و آن‌ها موظفند طی 60 روز پس از ابلاغ قانون مذکور نظر خود را در مورد چگونگی اجرای آن اعلام نمایند؛

طبق ماده‌ی 22 این قانون، مجالس محلی مناطق خودمختار می‌توانند مقررات خاصی برای اداره‌ی منطقه، طبق نیازها و شرایط و فرهنگ منطقه، از جمله مقررات امنیت اجتماعی خاص خود را تصویب و پس از تدیید آن از سوی مقامات مرکز، به مورد اجرا بگذارند؛
ساکنان مناطق خودمختار از امتیازات ویژه‌ی اقتصادی همچون بن کالاهای مصرفی، یارانه‌ی نقدی سالانه، پرداخت مالیات کمتر، دریافت تسهیلات وام بانکی و سرمایه‌گذاری، و استفاده از فرصت‌های شغلی در ادارت دولتی و... برخوردار میشوند؛
برخورداری از سهمیه‌ی ویژهی آموزشی برای دانش آموزان مقاطع مختلف، دانشجویان دانشگاه‌ها، و مراکز فنی و حرفه‌ای، و رشته‌های ورزشی، از جمله امتیازات آموزشی این مناطق است؛
ساکنان این مناطق از اجرای سیاست تک فرزندی معاف بوده و می‌توانند دو فرزند داشته باشند. همچنین سن قانونی ازدواج برای آن‌ها دو سال کمتر از سن قانونی رسمی کشور است؛
افراد ساکن در این مناطق حق دارند زبان گفتگو و آموزش خود را همان زبان اقلیت خود انتخاب کنند. و دولت موظف است از زبان و فرهنگ آن‌ها حفظ و حراست نماید؛
اقلیت‌های ساکن در مناطق خودمختار، می‌توانند مراسم مذهبی، آداب و رسوم اجتماعی و ازدواج، آیین‌ها و سنت‌های فرهنگی و جشن‌ها و فستیوال‌های هنری خود را طبق فرهنگ خود اجرا کنند؛
برای انجام پژوهش و تحقیق پیرامون تاریخ، فرهنگ، زبان، ادبیات، هنر و همچنین، حفظ و حراست از میراث‌های تاریخی و فرهنگی اقلیت‌های قومی دولت بودجه‌های ویژه‌ای در اختیار آن‌ها قرار می دهد؛
حزب کمونیست چین برای آموزش، تربیت و آماده سازی کادر حزبی از میان اقلیت‌ها بودجه‌ی کلانی هزینه می‌کند. طبق آمار رسمی، در سال 1988 میلادی، حدود 7/2میلیون نفر از کادرهای رسمی حزب از اقلیت‌ها بودند که 9/6درصد از کل کادرهای سراسر کشور را تشکیل می‌داد و نسبت به سال‌های نخست تأسیس جمهوری خلق چین 54 برابر شده بود.

دولت چین همه ساله برای بهبود زندگی مردم مناطق خودمختار اقلیت نشین و رشد و توسعه‌ی اقتصادی و گسترش آموزش و توسعه‌ی زیر ساخت‌های اقتصادی این مناطق بودجه‌های ویژهای اختصاص می‌دهد. دولت مرکزی، افزون بر بودجه‌های دولتی استان‌های توسعه یافته‌ی مناطق ساحلی شرق کشور را موظف کرده تا هر استان پیشرفته به عنوان استان معین یک استان در حال توسعه، امکانات و تسهیلات طرح‌ها و بودجه‌ی مورد نیاز آن‌ها را به عنوان بخشی از بدهی مالیاتی خود تأمین کند.

چالش‌های پیش روی سیاست اقلیت‌های قومی چین

اگرچه حزب کمونیست و دولت چین با اجرای سیاست‌های فوق در 6 دهه گذشته توانسته تا حدودی از چالش‌های مربوط به تنوع قومی بکاهد و بحران قومیتی زیادی را پشت سر بگذارد، ولی ادامه روند برخورد تحقیر و تبعیض آمیزی که از دوران امپراتوری [i] تا دوران جمهوری و حاکمیت کمونیست‌ها با اقلیت‌ها صورت گرفته است از یک سو، و افزایش خود آگاهی اقلیت‌ها نسبت به حقوقشان و مداخله‌ی عوامل و سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری و افزایش دسترسی آن‌ها به اطلاعات از سوی دیگر، زمینه را برای ایجاد چالش و بحران در میان اقلیت‌های این کشور، به ویژه اویغورها و تبتی‌ها فراهم ساخته است. عواملی همچون فقر اقتصادی؛ فقر آموزشی؛ عقب افتادگی و محرومیت تاریخی؛ احساس اشغال سرزمینی؛ فاصله‌ی شدید رشد اقتصادی میان مناطق محروم اقلیت نشین غرب و مناطق توسعه یافته‌ی ساحلی و شرق کشور؛ مهاجرت‌های اجباری اقلیت‌ها؛ کوچ و اسکان گسترده‌ی هدفمند نژاد‌هان (سلسله‌ی خن) به مناطق اقلیت نشین با هدف برهم زدن جغرافیای جمعیتی (جغرافیایی جمعیتی در چین)؛ سرکوب شدید آزادی‌های فردی و اجتماعی و مذهبی؛ تحقیر سازمان یافته‌ی بومیان از سوی مهاجران و میهمانان نا خوانده‌ی خَن؛ عدم مشارکت واقعی اقلیت‌ها در تعیین سرنوشت خود؛ تبدیل شدن اقلیت‌هایی که در گذشته در مناطق خود اکثریت بودند، به اقلیت در اثر اسکان دادن سازمان یافته‌ی مهاجران خَن در این مناطق- برای نمونه میتوان به استان مسلمان نشین سینک یانگ اشاره کرد- عدم بهره‌مندی اقلیت‌ها از رشد سریع اقتصادی چین؛ اعمال محدودیت‌های اعلام نشده‌ی فرصت‌های شغلی و آموزشی؛ و ده‌ها نمونه‌ی دیگر از تبعیض‌ها و محرومیت‌های اعمال شده علیه اقلیت‌های قومی در این کشور، سیاست‌های بعضا ظاهر سازانه‌‌ی دولت و تلاش‌های واقعی برای رفع اشکال‌ها و نواقص موجود در مورد اقلیت‌ها را زیر سئوال برده و در صورت عدم رسیدگی جدی به این معضلات، کشور چین و سیاست‌هایش را با چالش جدی مواجه خواهد ساخت که به نظر می‌رسد دولت این کشور به این مسایل آگاهی داشته و تلاش می‌کند راه حل‌های مناسب و منطقی برای آن‌ها بیابد.

نیز نگاه کنید به

جغرافیایی جمعیتی در چین؛ اقلیت های قومی افغانستان؛ اقلیت های قومی مصر؛ اقوام و قبایل مالی؛ اقوام و قبایل سیرالئون؛ گروه های قومی اتیوپی؛ اقوام و قبایل زیمبابوه؛ گروه های قومی اسپانیا؛ گروه های قومی قزاقستان؛ ساختار قومی جمعیت بنگلادش؛ نژادها و اقوام سریلانکا؛ گروهای قومی و نژادی در تاجیکستان؛ اقلیت های قومی سوریه؛ اقوام و نژادهای سودان؛ نژادها و اقوام قزاقستان

پاورقی

[i]. در گذشته، چینی‌ها به اقلیت‌های نژادی ساکن در مناطق مرزی این کشور، اقوام بی تمدن وحشی و بربر می‌گقتند.

کتابشناسی

↑ ورستر،ج.ام و دیگران(1384). اقلیت ها و تبعیض. ترجمه محمود روغنی. تهران:انتشارات قصیه سرا. چاپ اول ،ص 24.
↑ Smith,A.(1986). The Ethnic Origins of Nations. Oxford: Basil Blackwell, P. 24
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ Hongyi,L.(2008).China’s Ethnic Policies and Challenges. East Asia Policy. Vol. 1. No. 3
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ Gladney,D.C.(1996). Muslim Chinese, Ethnic Nationalism in The People’s Republic. U.S.: Harvard University Press
↑ ابراهیم، فِنگ جینگ یوان(2003). الاسلام فی الصین. دار الهلال الازرق للنشر. هونغ کونغ.
↑ سایت اینترنتی امور اقلیتهای دولت چین قابل بازیابی از . WWW.seac.gov.cn
↑ خانی، عادل(1385). جایگاه اقلیتهای قومی در سیاست فرهنگی چین. ارایه شده در سمینار بررسی روابط فرهنگی ایران و شرق آسیا. برگزار شده توسط دانشگاه شهید بهشتی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
↑ Chinese Statistical Year Book. 2006
↑ سایت رسمی وزارت فرهنگ چین. WWW.mcprc.gov.cn
↑ یاسپرس، کارل(1363). کنفوسیوس .ترجمه ی احمد سمیعی. تهران: انتشارات خوارزمی،
↑ ^۱۱٫۰ ^۱۱٫۱ مجله ی اقلیت های قومی چین(China Nationalities Magazine) سال اول، شماره اول،-2003. به نقل از آمار کامپیوتری سرشماری سال 2000میلادی چین.
↑ براساس سرشماری عمومی سال 2000 میلادی چین، برگرفته از دایره المعارف چین.
↑ سایت اینترنتی امور اقلیت های دولت چین. WWW.seac.gov.cn
↑ The name list of Deputies of The Eleventh National People’s Congress. http://news.sina.com.cn

منبع اصلی

سابقی، علی محمد (1392). جامعه و فرهنگ چین. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشاراتی بین‌المللی الهدی.

نویسنده مقاله

علی محمد سابقی index.php?title=رده:گروه های قومی و نژادی

[1] ورستر،ج.ام و دیگران(1384). اقلیت ها و تبعیض. ترجمه محمود روغنی. تهران:انتشارات قصیه سرا. چاپ اول ،ص 24.

[2] Smith,A.(1986). The Ethnic Origins of Nations. Oxford: Basil Blackwell, P. 24

[:0-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ Hongyi,L.(2008).China’s Ethnic Policies and Challenges. East Asia Policy. Vol. 1. No. 3

[:1-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ Gladney,D.C.(1996). Muslim Chinese, Ethnic Nationalism in The People’s Republic. U.S.: Harvard University Press

[5] ابراهیم، فِنگ جینگ یوان(2003). الاسلام فی الصین. دار الهلال الازرق للنشر. هونغ کونغ.

[6] سایت اینترنتی امور اقلیتهای دولت چین قابل بازیابی از . WWW.seac.gov.cn

[7] خانی، عادل(1385). جایگاه اقلیتهای قومی در سیاست فرهنگی چین. ارایه شده در سمینار بررسی روابط فرهنگی ایران و شرق آسیا. برگزار شده توسط دانشگاه شهید بهشتی و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی

[8] Chinese Statistical Year Book. 2006

[9] سایت رسمی وزارت فرهنگ چین. WWW.mcprc.gov.cn

[10] یاسپرس، کارل(1363). کنفوسیوس .ترجمه ی احمد سمیعی. تهران: انتشارات خوارزمی،

[:2-11] ۱۱٫۰ ^۱۱٫۱ مجله ی اقلیت های قومی چین(China Nationalities Magazine) سال اول، شماره اول،-2003. به نقل از آمار کامپیوتری سرشماری سال 2000میلادی چین.

[12] براساس سرشماری عمومی سال 2000 میلادی چین، برگرفته از دایره المعارف چین.

[13] سایت اینترنتی امور اقلیت های دولت چین. WWW.seac.gov.cn

[14] The name list of Deputies of The Eleventh National People’s Congress. http://news.sina.com.cn

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]