جامعه و نظام اجتماعی اوکراین

بررسی نظام اجتماعی اوکراین می‌تواند ما را در شناخت جامعه اوکراین یاری کند جامعه اوکراین از جمله جوامعی است که سایر گروه‌های قومی و نژادی در کنار اوکراین‌ها زندگی می کنند که از جمله می توان به قومیت‌های آلبانیایی‌ها‌‌‌‌‌، ارامنه‌‌‌‌‌، آذری‌ها، یونانی‌ها، بلغارها، تاتارها،مجارها، لهستانی‌ها و روس‌ها اشاره کرد روس‌ها بزرگ‌ترین اقلیت جامعه اوکراین بشمار می رود و در واقع بزرگ‌ترین اقلیت جمعیتی روسی در جهان در اوکراین زندگی می کنند. اخلاق به عنوان یکی دیگر از عناصر شکل دهنده نظام اجتماعی اوکراین از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است بطوریکه نیمی از اوکراینی‌ها عدم رعایت اصول تربیتی در ارتباطات اجتماعی، بی احترامی به بزرگسالان و عدم علاقه و سهل انگاری در مورد دیگران را از جمله مشکلات اخلاقی جامعه اوکراین می دانند. زنان با وجود آنکه 54 درصد جمعیت  و 45 درصد نیروی کار این کشور را تشکیل می دهند ولی درآمد آن‌ها 30 درصد کمتر از مردان است  و بطوری کلی می توان گفت زنان درجامعه اوکراین از شرایط ایده الی برخوردار نیستند. آسیب شناسی جامعه اوکراین نشان می دهد که فساد در این کشور به عنوان یک مشکل گسترده و روزافزون، زندگی اجتماعی اوکراینی‌ها را تحت تاثیر خورد قرار داده است.  

طبقات و قشرهای اجتماعی اوکراین

جامعه اوکراین در دوره شوروی سابق رسماً یک جامعه بدون طبقه با سه گروه مساوی اجتماعی به شمار می رفت: کارگران،کشاورزان و طبقه روشنفکر. در واقع می توان گفت حزب کمونیست یک تقسیم بندی گسترده با رتبه‌های گوناگون در داخل این تقسیم بندی در جامعه به‌وجود آورده بود.

در حال حاضر بسیاری از ماموران دولتی شوروی سابق با نفوذ در سیستم دولتی و امور بازرگانی و اقتصادی به عنوان طبقه اجتماعی پرنفوذ، موقعیت خود را حفظ کرده اند. موضوعات مرتبط با آموزش، بهداشت و تحقیق و پژوهش که همه از نظر بودجه ای به دولت وابسته هستند، از نظر درآمد در پایین‌ترین حد قرار دارند. میزان بیکاری کارگران زمانی که صنایع سنگین کاربری خود را تغییر دادند افزایش پیدا کرد و کشاورزان در یک مرحله انتقالی برای بدست آوردن حقوق تصاحب زمین کشاورزی قرار دارند.

در زمان حکومت شوروی کالاهای کمیاب تنها به طبقه اجتماعی سطح بالا واگذار می شد( این کالاها به افراد ذی نفوذ در حزب و آن هم تنها از فروشگاه‌های خاصی تعلق می گرفت). بازار آزاد کالاهای عمومی را با پرداخت هزینه آن در اختیار عموم قرار می داد. بخش‌های مختلف جامعه عموماً بر مبنای الگوهای مادی از قبیل خودرو، لباس و دیگر آیتم‌های لوکس زندگی می کنند. از سوی دیگر هویت منطقه ای و اجتماعی قدیمی و سنتی از طریق پوشش‌ها و لباس‌ها نمایش داده می شود بطوریکه بسیاری از زنان مسن از روسری استفاده می کنند و اهالی کوهستان کارپاتیان همه از زن و و مرد و در هر سنی از جلیقه‌های پوست گوسفند و ژاکت‌های بدون آستین استفاده می کنند.

نابرابری‌های اجتماعی و تحرك اجتماعی اوکراین

در زمان حاکمیت شوروی سابق اهداف نهفته در سطح بندی و قشری گری اجتماعی موجود در تفاوت‌های شهری و روستایی اهمیت ویژه ای داشت و این علاوه بر تفاوت‌های موجود در سبک زندگی محسوب می شد تا جاییکه نابرابری اجتماعی جزو علایق ویژه برای قدرت سیاسی، اجتماعی علمی و هنری بحساب نمی آمد و تلاش‌های فراوانی برای خلق و رسمیت دادن به نابرابری اجتماعی انجام می گرفت. در دوره لئونید برژنف، رهبر وقت شوروی تفاوت‌های اقتصادی و مالکیتی فراگیر و با ثبات شده بود. مهم‌ترین تفاوت‌ها دسترسی به منابع دولتی، امتیاز عضویت در حزب، وابستگی به کارکنان و ماموران دولتی و درآمد شخصی بودند.ایدئولوژیست‌ها معتقدند تفاوت‌ها در سبک زندگی بیشتر از نابرابری‌های اجتماعی خود را به نمایش می گذاشت از جمله داشتن آپارتمان بزرگ،خودرو، لباس، امکانات و لوازم فراوان خانگی و مواد غذایی متنوع و غیره از جمله نمودهای سبک متفاوت زندگی محسوب می گشت. این تفاوت‌ها روز به روز که مشکلات نابرابری اجتماعی نمود پیدا می کرد،در فضاهای مختلف زندگی بیشتر آشکار می گشت. بطوریکه این تفاوت‌ها دیگر با مفاهیمی همچون میزان حقوق و بهره مندی مختلف اجتماعی قابل تعریف نبود. این تفاوت‌ها بعد از آنکه اوکراین استقلال خود را از شوروی سابق بدست آورد و بسیاری از پیوندهای اقتصادی این کشور با جمهوری‌های شوروی سابق گسست‌‌‌‌‌،به نحو شدیدی کاهش یافت.دولت مستقل اوکراین با تعطیل کردن سیستم سیاسی و اقتصادی سابق‌‌‌‌‌، مکانیسم‌هایی را در مدیریت کشور در پیش گرفت که از پیش طراحی نشده بودند. ظهور ناگهانی تجلی اقتصاد بازار در جامعه اوکراین علاوه بر مالکیت شخصی‌‌‌‌‌، پیامدهای اجتماعی دیگری نیز در پیش داشت. نوزایی و توسعه مالکیت خصوصی موجب ایجاد تفاوت‌های شدید اقتصادی و تقسیم جمعیت این کشور به فقیر و غنی گشت که در این بین غالب جامعه را افراد فقیر تشکیل می داد. انتقال هیجانی و چشمگیر جامعه به اقتصاد بازار و مالکیت خصوصی پیامدهای منفی گسترده ای برای جامعه دربر داشت. واگذاری سریع و غیرمنصفانه دارایی‌های ملی و عدم رعایت عدالت در فرایند خصوصی سازی و راه‌های توزیع این منابع نقش اصلی را در این موضوع بازی می کرد. در نتیجه این امر موجب نابرابری اقتصادی  و یا مالکیتی در دسترسی به امکانات اجتماعی در جامعه اوکراین گردید. دسترسی نامساوی و یا دسترسی کم به امکانات و خدمات بهداشتی، آموزشی، تکنولوژی اطلاعات، منابع سرگرمی و تفریحی از جمله شاخص‌های اصلی در نمایش پیش شرط‌های اولیه در توسعه جامعه به شمار می رود همین امر موجب کاهش در تحرک فردی و گروهی درجامعه می گردد.بنابراین شرایط اجتماعی نامساوی تمام چرخه زندگی افراد حاضر و نسل‌های بعد را در مقیاس وسیع جمعیتی تحت تاثیر قرار می دهد.

هویت ملی در اوکراین

در تاریخ اوکراین بعد از شوروی دو مکتب پرنفوذ برگرفته از سرزمین اوکراین و اسلاویک شرقی وجود دارد. از بین این دو‌‌‌‌‌، مکتب اوکراینی بر سیستم آموزشی و استقلال فکری و همچنین افزایش و ارتقاء هویت ملی در سرزمین روس – کی یف که اصلی ترین بنیان دولت اوکراین در آن نهاده شده است تاثیر به سزایی داشته است.

نهاد خانواده اوکراین

قوانین موجود در نظام‌نامه خانواده در اوکراین نشان دهنده اهمیت و جایگاه خانواده در این کشور است با نگاهی به این قوانین می توان جایگاه خانواده و موضوعات مرتبط با آن را مورد تدقیق بیشتر قرار داد.

-       ترویج خانواده به مانند یک بنیاد اجتماعی که از اتحاد افراد ویژه ای تشکیل شده است.

-       ترویج روح مسئولیت پذیری در بین فرزندان و سایر اعضای خانواده.

-       ایجاد روابط خانوادگی بر اساس یک موقعیت مساوی، عشق و احترام متقابل،پشتیبانی و یاری رسانی متقابل.

-       تامین مراقیت‌های خانوادگی و استفاده از فرصت‌های مادی و معنوی برای هر یک فرزندان.

ازدواج در اوکراین

-       خانواده اولین و بنیادی ترین واحد جامعه به شمار می رود.

-       خانواده از افرادی که با هم و دریک خانه زندگی می کنند، تشکیل می شوداین افراد دارای حقوق و مسئولیت‌هائی در برابرهم هستند.یک زوج به عنوان یک خانواده به شمار می رود حتی اگر یکی از آن‌ها به لحاط تحصیلات،شغل، درمان، مراقبت از والدین‌‌‌‌‌، فرزندان و یا هر دلیل معتبر دیگری جدا از هم زندگی می کنند

-       یک بچه به پدر و مادرش تعلق دارد حتی اگر جدا از آن‌ها زندگی کند.

-       یک خانواده بر بنیان‌هایی همچون ازدواج، پیوندهای خونی، فرزند خواندگی و سایر مسائل اخلاقی مرسوم در جامعه نهاده شده است.

-       افرادی که ازدواج خود را ثبت می کنند یکی از شرایط ثبت ازدواج دارا بودن حداقل سن ازدواج می باشد. حداقل سن ازدواج در اوکراین برای دختران 17 سال و پسران 18 سال است.

در گذشته جوانان نامزد مورد نظر خود را برای ازدواج در معاشرت‌های اجتماعی انتخاب می کردند. از نظر تاریخی تایید والدین و دعای خیر آن‌ها یکی از شرایط ازدواج به شمار می رفت. به ندرت اتفاق می افتاد ازدواجی بر خلاف نظر والدین انجام گیرد و در صورت بروز چنین حادثه ای دیگران با وساطت رضایت خانواده‌ها را جلب می کردند.نقش والدین با انجام تغییرات اندکی در اوکراین امروز همچنان پررنگ است.جشن‌های برگزار شده در مراسم‌های ازدواج توصیف کننده وضعیت اجتماعی مردم اوکراین است.اکثر جشن‌های ازدواج در اوکراین امروزه با دو مقوله دین و آداب شهرنشینی  و مدنی همراه بوده است. از نظر افکار سنتی در بین عموم مردم توصیه می شود جوانان زودتر ازدواج کنند که در واقع این اندیشه سن ازدواج را بین 17 تا 25 سال می بیند. میزان طلاق که در گذشته اوکراین به ندرت اتفاق می افتاد امروزه افزایش یافته و دارای نرخ بالائی است.کلیسای کاتولیک اوکراین طلاق را ممنوع اعلام کرده است و کلیسای ارتدوکس اوکراین نیز با این مقوله برخورد سردی دارد.

در گذشته اوکراینی‌ها با فرزندانی که از اموال و دارایی‌های آن‌ها ارث می بردند به همراه هم زندگی می کردند.در زمان اتحاد شوروی اوکراینی‌ها به دلیل کمبود مسکن و در اوکراین معاصر به دلیل بحران‌های اقتصادی وارده بر این کشور زوج‌های جوان مجبور شدند با والدینشان زندگی کنند. در جامعه کشاورزی اوکراین مسئولیت‌های زن و مرد بطور مساوی تعریف شده است. مردان خانواده و پسران مسئول امور کشاورزی و اجتماعی و زنان به همراه دختران مسئولیت سازماندهی هزینه‌های زندگی‌‌‌‌‌، خانه داری و تولیدات خانگی بودند.

نژادها و اقوام اوکراین

ارامنه اوکراین

ارامنه به عنوان یک گروه با نژاد ارمنی در اوکراین زندگی می کنند که تعداد آن‌ها طبق سرشماری‌ها در سال 2001،به 99894 نفر می رسید. بهرحال اوکراین به عنوان یک کشور میزبان برای تعدادی از ارامنه کارگر محسوب می شود. جمعیت ارامنه در اوکراین بعد از فروپاشی شوروی در اوکراین تقربیا به دو برابر افزایش یافته است که این امر ناشی از بی ثباتی در قفقاز می باشد بطوریکه امروزه اوکراین میزبان یازدهمین جامعه ارمنی جهان به شمار می رود.( Official Armenian Census statistics,30 January 2010) امروزه استان دانتسک اوکراین بیشترین تعداد ارامنه را در خود جای داده است به طوری که تعداد 16000 هزار نفر برابر با 33 درصد جمعیت ارامنه را پذیرا است.جوامع ارمنی در اوکراین در استان‌های دنیپروپتروسک، خارکف،خرسون،کی یف، لوگانسک، میکولایف، زاپاروژه و ادسا جایی که سارکیس اوردیان، هنرمند اوکراینی– ارمنی بیشتر عمر خود را در انجا گذراند، یافت می شوند. ارامنه به حضور تاریخی خود در کریمه که امروزه یک جمهوری خودمختار محسوب می شود ادامه می دهند. 9000 هزار ارمنی که 43 درصد جمعیت این منطقه را تشکیل می دهند و عمدتاً در مراکز مهم شهری مانند سواستوپل که 3 درصد جمعیت این شهر را تشکیل می دهد استقرار دارند.‌هاوهانس آیوازووسکی نقاش ارمنی که در جهان شهرت دارد تمام عمر خود را در شهر فئودوسیای کریمه گذراند. بسیاری از ارامنه روسی شده ساکن در اوکراین به ارمنی به عنوان زبان مادری گویش می کنند و 43 درصد از آن‌ها به روسی و تنها 6 درصد به زبان اوکراینی صحبت می کنند.

آذربایجانی‌های اوکراین

روابط اوکراین و آذربایجان به قرن‌ها پیش برمی گردد زمانی هر دوی این کشورها بخشی از امپراطوری روسیه و شوروی  محسوب می گشتند و همین امر موجب نزدیکی این دو کشور گشته است. در حال حاضر 45000 نفر آذری در اوکراین زندگی می کنند. بسیاری از آن‌ها در استان دانتسک (8هزار نفر)، خارکف (5تا6 هزار نفر، دنیپروپتروسک (5تا6 هزار نفر) زندگی می کنند. تعداد آذری نژادها  به طور سریع در جامعه اوکراین بخصوص در بین سال‌های 1960 تا 1990 افزایش پیدا کرد و به بیش از 5 برابر رسید که دلیل اصلی آن بی ثباتی در قفقاز جنوبی بود.امروزه اوکراین هفتمین جامعه بزرگ آذری‌ها را در جهان در خود جای داده است.اکثریت آذری‌ها در اوکراین مسلمان و شیعه مذهب هستند و اوکراین هیچگاه مشکل خاصی با مذهب این گروه از آذری‌ها در این کشور نداشته است. در حال حاضر در 15 ناحیه اوکراین جامعه فرهنگی آذری‌ها فعال می باشد. انتشار مجله صدای آذربایجان از سال 1998 در کی یف شروع به چاپ کرد و اولین روزنامه آذربایجانی در اوکراین با نام ملت از سال 1991 در کریمه منتشر می شود.

بلغارهای اوکراین

تعداد بلغاری نژاد‌ها در اوکراین 140000 نفر تخمین زده می شود و طبق سرشماری دولت اوکراین در سال 2001 مجموع بلغارهای ساکن در اوکراین 204600 نفر می باشند.اکثریت بلغارها در بخش بولگراد(Bolhrad) و همچنین در بخش‌های بودجاک(Budjak) در استان اودسا در بخش جنوبی کشور مستقر هستند که در سال‌های اخیر بسیاری از این افراد به سمت پایتخت اوکراین حرکت کرده اند. استان‌هایی که در اوکراین بیشترین تعداد نژاد بلغاری را در خود جای داده اند عبارتنداز: اودسا(150700نفر)، زاپاریژه(27800نفر)، میکولایف(5600نفر)، دانتسک(4800نفر).

تاتارهای اوکراین

تاتارها از گروه نژاد ترک‌ها هستند که در کریمه اقامت دارند.این گروه به زبان تاتاری کریمه ای صحبت می کنند و نباید آن‌ها را با تاتارهای ولگا اشتباه گرفت. در حال حاضر تاتارها علاوه بر زندگی در اوکراین از پراکندگی جمعیتی زیادی درکشورهای ترکیه، رومانی، بلغارستان، ازبکستان‌‌‌‌‌،اروپای غربی، خاورمیانه و آمریکای شمالی، روسیه، بلاروس و لهستان برخوردارند. در حال حاضر بیش از 240000 نفر از گروه نژادی تاتار در کریمه زندگی می کنند و 150000 نفر نیز در آسیای مرکزی و بخصوص ازبکستان در تبعید باقی ماندند.

یونانی‌های اوکراین

حضور یونانی در سراسر مناطق دریای سیاه به دوره شروع امپراطوری روس کی یف برمی گردد. در بیشتر موارد تاریخ یونانی‌ها در روسیه و یونانی‌ها در اوکراین  از یک گذشته تاریخی واحدی برخوردار است. یونانی‌ها مستعمره‌های خود را در سواحل دریای سیاه و اوکراین امروزی در اوایل قرن ششم بنا نهادند. مستعمره‌های یونانی با ملت‌های باستانی گوناگون به داد و ستد می پرداختند. بعد از حمله مغول به مناطق استپی شمال دریای سیاه‌‌‌‌‌، یونانی‌ها تنها در شهرهای آن سوی کوه‌های کریمه و در شیب‌های جنوبی آن باقی ماندند. یونانی‌ها بعد از آن در بین تاتارهای کریمه زندگی می کردند و این روند تا غلبه امپراطوری روسیه کریمه توسط کاترین کبیر و طرح وی مبنی بر جدا کردن  یونانی‌ها از تاتارهای کریمه و جا دادن آن‌ها در سواحل شمالی دریای آزوف ادامه داشت. سرزمین جدید استقرار یونانی‌ها بین شهرهای ماریوپول(Mariupol) و دانتسک(Donetsk) قرار داشت و اساساً بخش جنوبی استان دانتسک اوکراین رادربرمی گرفت. ابتدا اوکراینی‌ها و آلمانی‌ها و سپس روس‌ها در بین یونانی‌ها مستقر شدند. اوکراینی‌ها عمدتاً درمناطق روستایی  و در بعضی موارد در مناطق شهری مستقر شدند و برعکس یونانی‌ها شهرها را دوباره بازسازی می کردند و حتی اسامی تاتاری برای آن‌ها انتخاب می کردند. در طول دوره حکومت شوراها یونانی‌های کریمه بعد از جنگ جهانی دوم تبعید شدند. تا سال 2001 آمارها نشان دهنده وجود 91500 یونانی که اکثر آن‌ها (77000نفر) هنوز در استان دانتسک زندگی می کنند بود. برخی آمارهای دیگر از وجود 160000 نفر یونانی در اوکراین حکایت می کند.

مجارهای اوکراین

بر اساس سرشماری دولت اوکراین در سال2001‌‌‌‌‌، جمعیت مجارها در اوکراین 156600 نفر برآورد شده است.مجارها عمدتاً در استان زاکارپاتیا(Zakarpattia oblast)، استانی که مجارها با اختصاص 1/12 درصد از جمعیت آن بزرگترین اقلیت موجود در آن را تشکیل می دهند‌‌‌‌‌، متمرکز هستند.این منطقه در امتداد مرز اوکراین با مجارستان می باشد.فدراسیون دموکراتیک مجارها در اوکراین تنها سازمان مجاری هست که به صورت ملی رسمیت دارد. این سازمان در سال 1991 توسط فدراسیون فرهنگی در ترنسکارپاتیا تاسیس شدو از سال 1995  به حالت تعلیق درآمد. فدراسیون فرهنگی مجارها در ترانسکاپاتیا با حزب سیاسی مجار‌ها در اوکراین که در سال 2005 تاسیس شد همکاری دارد. در مارس سال 2005 وزیر دادگستری اوکراین تشکیل حزب دموکراتیک مجارها را به تصویب رساند. همچنین زولتین لینگیل(Zoltan lengyel)  بعد از انتخابات دسامبر سال 2008به عنوان شهردار موکاچیو انتخاب شد این حزب در سه شهرستان اوکراین به پیروزی رسید.

لهستانی‌های اوکراین

طبق سرشماری رسمی در سال 2001 تعداد اقلیت نژاد لهستانی در اوکراین 144130 نفر می باشد که 21094 (6/14%) درصد از آن‌ها به زبان لهستانی به عنوان زبان مادری صحبت می کنند.تاریخ اسکان لهستانی‌ها در اوکراین به سال 1030-31 میلادی برمی گردد. در اواخر قرون وسطی بعد از انقراض اجداد و آباء روریکید در سال 1323 پادشاهی لهستان در سال 1340 به سمت شرق پیشروی کرد. سکونت لهستانی‌ها در اوکراین  بعد از برقراری صلح بین لهستانی‌ها  و لیتوانیایی‌ها در سال 1366 توسط کاسیمیر سوم پادشاه لهستان و لییوبارتس در لیتوانی انجام گرفت و بعد از اتحاد لوبلین (1596)شاهزاده‌های گالیسیا و ولهینیا غربی در پادشاهی لهستان به همکاری پرداختند.

رومانیای‌های اوکراین

اولین حضور گروه نژاد رومانیایی در اوکراین به اوایل قرن چهاردهم باز می گردد. رومانیایی‌ها در اوکراین دارای سازمان اجتماعی همچنین ارزش‌های و آموزش‌هایی هستند که به عنوان یک واکنش اجتماعی به جو ضد رومانیایی و اذیت و آزار آن‌ها می‌باشد.این گروه با انتخاب دین ارتدوکس و زبان اوکراینی‌‌‌‌‌، زبان و دین خود را با اکثریت غالب جامعه منطبق کردند و برخلاف کاتولیک‌ها در غرب اوکراین و مسلمانان در کریمه خود را با جامعه اوکراین یکرنگ‌تر کردند.در طول جنگ جهانی دوم‌‌‌‌‌، نازی‌ها و همپیمانانشان سیاست نابودی رومانیایی‌ها در اوکراین را به شدت دنبال کردند. تا سال 1943 حکومت رومانی تعداد 25000 نفر از از چادرنشینان رومانی را به ترنسنیستریا در امتداد رودخانه بوگ انتقال داد و نیمی از این افراد به دلیل رفتار وحشیانه هلاک شدند.در اوکراین نیز تخمین زده می شود 12000نفر در بابی یار( Babi yar) در کی یف کشته شدند. سایر قتل عام در کریمه‌‌‌‌‌، پودیلیا(Podilia)، گالیسیا و ولهینیا[Volhynia] انجام گرفت.

روس‌های اوکراین

روس‌ها بزرگترین اقلیت موجود در اوکراین را تشکیل می دهند و جامعه روس‌ها در اوکراین بزرگترین پراکندگی جمعیتی روسی در جهان به حساب می آید.  در سرشماری سال 2001 دولت اوکراین تعداد افراد شناسایی شده با نژاد روس 8334100 نفر بود که 3/17 درصد کل جمعیت این کشور را شامل می شد. طبق سرشماری انجام گرفته در سال 2001 روس‌ها،  با اختصاص 7/71 درصد جمعیت  سواستوپل‌‌‌‌‌، 58 درصد جمعیت جمهوری خودمختار کریمه‌‌‌‌‌،2/48 درصد جمعیت دانتسک، 8/50 درصد جمعیت ماکییوکا(Makiyivka) در استان دانتسک،9/52 درصد جمعیت استان دنیپروپتروسک،3/63 درصد جمعیت کراسنودان،7/58 درصد جمعیت اسوردلوسک(Sverdlovsk)، 1/61 درصد جمیعیت رایون‌های استان لوگانسک، 7/43 درصد جمعیت استان اودسا و 6/51 درصد جمعیت استان سانی(Sunny oblast) را‌‌‌‌‌،بزرگترین گروه نژادی اقلیت در این کشور به شمار می رود.

بطور کلی جمعیت روس اوکراین از سال 1989 بطور سیستماتیک رو به کاهش گذاشته است. دلایل بسیاری دراین امر دخیل بوده است که به عنوان نمونه می توان گفت روس‌ها بیشتر در مراکز شهری اوکراین استقرارداشتند بنابراین می توان صدمات اقتصادی وارد شده به آن قشردر دهه 1990  را یکی از دلایل کاهش جمعیت روس‌ها دانست. برخی از روس‌های مقیم اوکراین به روسیه و یا به کشورهای غربی مهاجرت کردند و برخی دیگر نیز که با هویت روسی شناسایی می شدند در سرشماری‌های اخیر هویت خود را اوکراینی اعلام کردند.

جدول شماره 3: نگاهی آماری به تغییرات گروه جمعیتی روس در اوکراین طی سال‌های1922 تا 2001.

درصد جمعیت روس‌ها در اوکراین(درصد)	تعداد جمعیت روس‌ها	تعداد جمعیت اوکراین	سال سرشماری	ردیف
2/9	2677166	29018187	1922	1
4/13	4175299	30946218	1939	2
9/16	7090813	41869046	1959	3
3/19	9126331	47126517	1970	4
1/21	10471602	49609333	1979	5
1/22	11355582	51452034	1989	6
2/17	8334100	48457000	2001	7

یکی دیگر از عوامل کاهش جمعیت روس‌ها در اوکراین از ویژگی‌های جمعیتی اوکراین شامل کاهش تولد و افزایش نرخ مرگ و میر نشات می گیرد. در بررسی‌های به عمل آمده درسرشماری‌ها مشخص شد 95 درصد روس‌ها در اوکراین‌‌‌‌‌، از زبان روسی به عنوان زبان مادری خود استفاده می کنند و تنها 9/3 درصد از زبان اوکراینی به عنوان زبان بومی استفاده می کنند.6/59 درصد روس‌ها در اوکراین متولد شده اند.روس‌ها در اوکراین 4/22 درصد جمعیت شهری این کشور را تشکل می دهند و 9/6 درصد جمعیت روستایی این کشور را شامل می شوند.1/55 درصد روس‌ها را زنان و 9/44 درصد آن‌ها را مردان تشکیل می دهند.متوسط سن روس‌ها در این کشور 9/41 سال است و نابرابری جنسیتی روس‌ها در بخش‌های غربی و مرکزی اوکراین تشدید می شود.در این مناطق روس‌ها بیشتر در مراکز صنعتی و مراکز استان‌ها متمرکز هستند.

ترک‌های اوکراین

گروه نژادی ترک‌های ساکن در اوکراین عمدتاً شامل جامعه ترک‌های مسختیان(Meskhetian turks) می باشند که از ترکیه به این کشور مهاجرت کرده اند. طبق سرشماری سال 2001 تعداد 8884 نفر از ترک‌ها در این کشور زندگی می کنند اکثریت آن‌ها در خرسن(3736 نفر)،دانتسک و کرمه زندگی می کنند.

تبعیض نژادی و نژاد پرستی در اوکراین

اوکراینی‌ها ملتی هستند که از چندین نژاد و چندین فرهنگ شکل گرفته اند و موضوع نژاد پرستی و تبعیض نژادی یک موضوع حاشیه ای در بین این ملت به شمار می رود. با وجود این شواهدی وجود دارد که نشان‌دهنده خشونت‌هایی علیه نژاد‌های مختلف با انگیزه نژادپرستانه بوده است.این حوادث از پوشش رسانه ای وسیعی برخوردار است و معمولا توسط همه جریان‌های سیاسی محکوم می شود. دیده بان حقوق بشر با ارائه گزارشی‌‌‌‌‌،نژاد پرستی و بیگانه هراسی را از مشکلات باقی مانده در این کشور اعلام کرد. در سال 2009، 40 مورد خشونت با انگیزه نزادپرستانه در اوکراین اتفاق افتاد ولی هیچ گونه قتلی با این انگیزه انجام نگرفت در حالی که از سال 2006 تا 2008، 184 حمله و 12 قتل با انگیزه تبعیض نژادی اتفاق افتاد.

طبق گفته الکساندر فلدمن رئیس مجمع اتحادیه فرهنگی و ملی اوکراین بسیاری از حملات با انگیزه‌های نژاد پرستانه توسط افراد مورد حمله قرار گرفته به پلیس گزارش  نمی شود و در صورت گزارش به پلیس اینگونه حملات در گروه ارازل و اوباش طبقه بندی می شود.در سال 2010 یک بررسی آماری توسط کوراس، موسسه مطالعات نژادی و سیاسی نشان داد 70 درصد اوکراینی‌ها معتقدند نگاه ملت اوکراین به اقلیت‌های نژادی ستیزه جویانه و سخت است.

تبعیض علیه بیگانگان

طبق گزارش سازمان حقوق بشر پناهندگان سیاسی،مهاجران،کارگران مهاجردر زمره کسانی هستند که از خشونت‌های ناشی از انگیزه‌های نژاد پرستانه رنج می برند.دانشجویان خارجی که عده آن‌ها 40 هزار نفر را شامل می شود از جمله قربانیان اصلی این مسئله هستند. واکنش اوکراینی‌ها به مهاجران و شهروندان آفریقایی مشهودترین نمونه‌های عینی از بیگانه هراسی آن‌ها به شمار می رود

تبعیض نژادی علیه روس‌ها

احساس اوکراینی‌هابه روس‌ها در مناطق مختلف اوکراین متفاوت است. طبق یک بررسی بلندمدت توسط موسسه جامعه شناسی آکادمی ملی علوم اوکراین‌‌‌‌‌، اکثریت جمعیت اوکراین به عنوان نژاد اوکراینی – به استثنای اقلیت جمعیتی اوکراینی‌ها- تقریبا موضع و احساسی شبیه به هم در رابطه با روس‌ها دارند. در یک بررسی دیگر در سال 2000 در استان لووف در غرب کشور مشخص شد جمعیت این استان در مقایسه با سایر ملیت‌ها نگرش منفی تری نسبت به روس‌ها دارند.

هنجارها و ارزش‌های اجتماعی اوکراین

اخلاق در جامعه اوکراین

در چارچوب برنامه بررسی و تحقیق جامعه اوکراین موسسه گورشنین هشتمین بررسی خود را در سال 2007 به اتمام رساند. در این بررسی 2000 نفر از مردم اوکراین که سن آن‌ها بیش از 18 سال می باشد در 129 نقطه(63 منطقه شهری و 66 سکونتگاه روستایی) با توجه به ویژگی‌های انسانی – اجتماعی مورد برسی قرار گرفتند. این بررسی به توجه به ویژگی‌های همچون جنسیت افراد،سن، سطح برخورداری از آموزش و مکان زندگی افراد انجام گرفته است و احتمال خطا در این تحقیق 2/2% - ذکر شده است.پرسشنامه‌های بکار رفته در این تحقیق همگی توسط افراد متخصص در جامعه شناسی تهیه و تدوین شده است و در مرحله انجام عملیات نیز افراد خبره بر آن نظارت داشته اند.

نظام ارزشی و ارزش‌های اصلی اوکراین

اکثر اوکراینی‌هادر هنگام گفتگو تمایل به بحث در مورد سنت‌ها، اخلاق و نگرش جهانی هستند این در حالی است که جامعه اوکراین از نظر توسعه در وضعیت جالبی قرار ندارد و بیش از 70 درصد اوکراینی‌ها معتقدند که اوکراین در حال توسعه نیست و یا این که توسعه در این کشور متوقف شده است. نیمی از اوکراینی‌ها با نگاه منفی به وضعیت اخلاق در جامعه اوکراین می نگرند و عدم رعایت اصول تربیتی در ارتباطات اجتماعی، بی‌احترامی به بزرگسالان و عدم علاقه و سهل انگاری در مورد دیگران از جمله مشکلات اجتماعی اوکراین به شمار می رود. خانواده و کلیسا به عنوان متولیان اصلی در اشاعه ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی در اوکراین مورد انتقاد شدید هستند.  

اصلی‌ترین اشاعه دهندگان ارزش‌های اخلاقی در اوکراین خانواده، کلیسا، دولت و موسسات آموزشی می‌باشند. خانواده به عنوان اصلی‌ترین منبع اخلاقی برای دو سوم اوکراینی‌ها به شمار می‌رود. دولت از نقش برجسته‌تری در آموزش اخلاق نسبت به کلیسا برخوردار است.در حال حاضر کلیساها مطالبات اخلاقی بالاتری را نسبت به دولت، مدرسه و هنر از جامعه خواستار هستند. هنر به عنوان یک منبع اخلاقی مهم برای یک چهارم اوکراینی‌ها به شمار می رود.

اصل(به من مربوط نیست) بطور گستره در جامعه اوکراین رواج یافته است. این امر نه تنها در مسایل اجتماعی و سیاسی رواج یافته است بلکه در زندگی روزمره به صورت یک امر عادی درآمده است به طوری که  هر گونه رفتار اجتماعی و عکس العملی که آن‌ها را در جامعه به دردسر بیندازد، خودداری می کنند.

یک سوم از جامعه آماری اوکراینی‌هابه روابط جنسی با دیگران معترف هستند و دوسوم آن‌ها به داشتن این گونه روابط پیش از ازدواج و 18 درصد از این افراد به روابط همجنس گرایانه پاسخ مثبت داده اند.تنها یک هشتم اوکراینی‌ها به رانندگی در هنگام مستی پاسخ مثبت دادند. نیمی از اوکراینی‌ها تصور نمی کنند که قانون شکنی در بعضی مواقع کار اشتباهی باشد.

در بین ارزش‌های زندگی 75 درصد اوکراینی‌ها سلامتی و تندرستی و 86 درصد خوشبختی را مهم‌ترین امور ارزش‌های زندگی خود می‌دانند. علم و آگاهی‌‌‌‌‌، رشد عقلانی و فکری و استقلال در آخرین رده الویت‌های اوکراینی‌ها قرار دارد. دو سوم اوکراینی‌ها بی تربیتی و بکار بردن الفاظ زشت و وقیح را غیر قابل قبول می دانند و نیمی از این تعداد بکاری گیری چنین الفظی را در زمان مقتضی در جامعه اوکراینی معمول می دانند.

اخلاق و سیاست در جامعه اوکراین

جامعه اوکراین روش و رفتار آشکاری نسبت به فرایندهای منفی سیاسی و اقدامات سیاستمداران دارد ولی این ناهنجارهای اخلاقی در جامعه اوکراین رواج ندارد. جامعه اوکراین نگاه منفی ای در بکار گیری اقوام و قوم و خویش سیاستمداران در مشاغل مهم اداری و سیاسی از سوی سیاستمداران دارد.دو سوم اوکراینی‌ها منتقد واقعی این اقدامات هستند. همچنین دو سوم اوکراینی‌ها نقض قوانین رسانه‌های جمعی و نقض آزادی بیان و سایر روش‌های جلوگیری از جریان آزاد  اطلاعات را یک اقدام ضد اجتماعی تلقی می کنند.یک سوم اوکراینی اغواء رای دهندگان در رقابت‌های انتخاباتی را، امری قابل قبول در اوکراین می دانند و تنها 15 درصد از این تعداد قبول دارند که به وعده‌های انتخاباتی جامه عمل پوشانده نشده است.اوکراین‌ها به هر دو گروه طبقه ثروتمند و فقیر جامعه دیگدگاه منفی دارند. 79 درصد اوکراینی‌ها نگاه بدبینانه ای نسبت به جامعه وجود دارد و 41 درصد آن‌ها در مورد عدم تحمل امور دینی بحث می کنند اغنیاء دارند و از سوی دیگر 80 درصد اوکراینی نیز نگاه بدبینانه ای به فقرا و بی خانمانان در جامعه اوکراین دارند. بیش از نیمی از اوکراینی‌ها فکر می‌کنند مطمئناً دلیل خاصی برای برای گسترش بیگانه هراسی در توسعه جامعه اوکراین یکی از الویت‌های مهم این کشور است و این در حالی است که 9/18 درصد اوکراینی‌ها معتقدند کشور در حال پیشرفت است، 7/36 درصد می گویند کشور در حال پیشرفت نیست،9/33 درصد معتقدند کشور در حال پسرفت است و 8/9 درصد پاسخ گویی به این امر را دشوار می دانند.

نگاه اوکراینی‌ها نسبت به وضعیت کلی ارزش‌های اخلاقی در جامعه اوکراین بدین شرح است:4/3 درصد خوب، 3/37 درصد متوسط، 50 درصد بد و 3/9 پاسخ را مشکل می دانند.

اصلی‌ترین منبع ارزش‌های اخلاقی در اوکراین شامل خانواده 74 درصد، دولت 6/34 درصد، کلیسا 6/33 درصد، مدارس و موسسات آموزشی 3/31 درصد، تلویزیون و سینما 9/21 درصد، ادبیات 7/21 درصد می‌باشد

دلیل اینکه چرا مردم اوکراین نسبت به اصول اخلاقی وفادار هستند 56 درصد آن را ناشی از عقیده درونی، 8/22 درصد آن را ناشی از خوب آمدن در نظر مردم، 9/14 درصد آن را ناشی از دوری از ملامت مردم دانسته اند.

جدول شماره 4: واکنش اوکراینی‌هابه برخی رفتارهای مغایر ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی

قابل پذیرش(درصد)	قابل پذیرش در بعضی مواقع (درصد)	غیرقابل پذیرش (درصد)	رفتار‌های مغایر ارزش‌های اجتماعی	ردیف
2/3	4/8	4/88	دزدی از فروشگاه‌ها	1
7/5	13	3/81	هم جنس گرایی	2
1/3	2/10	7/86	مستی در حین رانندگی	3
3/4	4/22	3/73	پرت کردن اشغال و زباله در خیابان یا طبیعت	4
2/4	6/25	2/70	تخلف در مقررات رانندگی	5
8/6	8/26	4/63	بی تربیتی و بدزبانی	6
2/9	3/29	5/61	داشتن روابط نامشروع	7
9/16	8/30	3/52	به قتل رساندن افرادی که دچار مرض سخت هستند	8
14	5/37	5/48	فرار از پرداخت مالیات	9
10	6/41	3/48	فریب دیگران به منظور سود بیشتر	10
9/14	9/41	2/43	تصاحب اشیاء و پول پیداشده	11
8/16	45	2/38	سوار شدن در وسایل نقلیه عمومی بدون دادن بلیط	12
6/17	1/45	3/37	سقط جنین	13
4/22	3/41	3/36	شکایت کردن(لو دادن به مراجع رسمی) از یک دوست که چیزی را دزدیده است	14
3/17	5/49	2/33	رعایت نکردن نوبت در صف فروشگاه‌‌‌‌‌، بلیط فروشی‌ها و...	15

مردم اوکراین در واکنش به شخص که ناگهان در خیابان به زمین می خورد به این صورت واکنش نشان می دهند

9/44 درصد از مردم سعی می کنند به این فرد کمک کنند،

7/33 درصد از مردم تلاش می کنند نظر رهگذران را به این موضوع جلب کنند و

6/10 درصد بدون هیچگونه واکنشی از کنار این شخص عبور می کنند .

در صورتی که شخصی بدون رعایت صف در یک فروشگاه بخواهد خرید خود را انجام دهد

2/37 درصد مردم این شخص را سرزنش می کند،

2/25 درصد از مردم هیچ دخالتی در این موضوع نمی کنند،

4/16 درصد این شخص را وادار می کنند که نوبت را رعایت کند و

8/14 درصد از اوکراینی‌ها سعی می کنند نظر سایر افراد در صف را به این موضوع جلب کنند.

جدول شماره 5: میزان شیوع پدیده‌های ضد اجتماعی در جامعه اوکراین

پاسخ به این سوال مشکل است	گسترده نیست	گسترش نسبی دارد	کاملا ً گسترده است	پدیده اجتماعی	ردیف
8/1	7/3	46	5/48	عدم رعایت تریبت در روابط بین مردم	1
5/1	2/4	9/50	4/43	عدم احترام به بزرگسالان در جامعه	2
8/3	6/5	9/47	8/42	بی تفاوتی نسبت به مشکلات دیگران	3
10	9/9	1/47	33	عدم تحمل همسایگان ساکن	4
6/9	12	1/52	3/26	عدم پذیرش ثروتمندان	5
8/15	3/32	4/38	5/13	عدم پذیرش سایر ملیت‌ها	6
3/21	1/37	7/31	10	عدم پذیرش فرامین مذهبی	7

جدول شماره 6: میزان اهمیت  و الویت بخشی به افراد دیگر اجتماع در جامعه اوکراین        

پاسخ مشکل است	بی اهمیت	نسبتاً مهم	خیلی مهم	نسبت افراد	ردیف
9/0	2/3	7/20	3/75	بستگان	1
4/2	9/6	4/40	3/50	همکاران	2
1/2	3/19	8/43	8/34	همسایگان	3
6/9	6/37	9/35	9/16	افراد ناآشنا	4

قواعد و مقررات عرفی در جامعه اوکراین

مردم اوکراین در مورد روش‌ها و رفتارهای خود نسبت به قوانین و مقررات وضع شده در جامعه دیدگاه‌های متفاوتی دارد بطوریکه 8/44 درصد افراد معتقدند مقررات و قوانین باید محترم شناخته شوند و مورد توجه قرار گیرند و 4/39 درصد افراد اعتقاد دارند همه قوانین در جامعه جامع و کامل نیستند و افراد با توجه به منافع خودشان این قوانین را تفسیر می کنند و 10 درصد افراد نیز قوانین به این دلیل وضع شده اند که افراد آن‌ها را نادیده انگارند و تخلف کنند.

جدول شماره 7: واکنش افراد جامعه اوکراین در برابر رفتارهای متفاوت سیاستمداران           

قابل پذیرش	قابل پذیرش اما نامطلوب	غیرقابل پذیرش	نوع رفتار	ردیف
7/3	4/12	9/83	دادن وعده‌های نابجای پیش از انتخابات	1
4/9	23	6/67	جذب رای دهندگان از طریق سفسطه گری	2
3/9	5/24	2/66	فامیل بازی و پارتی بازی	3
7/11	1/28	2/60	اعمال نفوذ مسایل مالی	4
3/12	7/27	60	رفاقت با افراد مشهور منفی(کلاهبرداران، جنایتکاران و غیره)	5
2/16	9/28	55	فعالیت همزمان در پست‌های سیاسی و فعالیت اقتصادی	6
5/33	8/34	7/37	استفاده از اتومبیل‌‌‌‌‌، ساعت و جواهرات گران‌قیمت و...	7

اوکراینی‌ها در واکنش به رشوه دادن و یا رشوه گرفتن یک دوست عکس العملی متفاوت از خود نشان می دهند بطوریکه

4/48 درصد از اوکراینی‌ها می گویند هیچ دخالتی در این امر نمی کنند

6/26 درصد می گویند دوستشان را مورد سرزنش قرار می دهند

1/8 درصد ارتباطشان با آن دوست را متوقف می کنند

6/3 درصد می گویند  این موضوع را به مراجع رسمی اطلاع می دهند

و 3/13 درصد پاسخ به این سوال را مشکل می دانند.

در صورتیکه یک دوست دست به دزدی از یک فروشگاه بزند‌‌‌‌‌،2/40 درصد از دوستان وی را سرزنش و نکوهش می کنند

1/25 درصد دخالتی نمی کنند

7/16 درصد ارتباطشان با وی را قطع می کنند 1/5 درصد او را لو می دهند و 13 درصد پاسخ  به نوع واکنش خود را در چنین موقعی مشکل می دانند.

7/55 درصد اوکراینی‌ها به ندرت صدقه می دهند ولی 1/23 درصد در برخی مواقع صدقه می دهند و 2/21 درصد هیچ گاه اقدام به دادن صدقه و خیرات نمی کنند.ولی در مورد انگیزه‌های افراد تاجر و ثروتمند برای دادن صدقه و شرکت در امور خیریه 7/36 درصد معتقدند این اقدام از سوی این افراد به منظور ارائه یک چهره مثبت در اجتماع انجام می گیرد و 2/26 درصد می گویند این افراد‌‌‌‌‌، امور خیریه را به عنوان عبادت و طلب بخشش برای گناهانشان انجام می دهند و 3/16 درصد آن را پولشویی می دانند. 9/13 درصد نیز آن را ناشی از  خواست و نیاز درونی افراد می دانند.

مناسبات و روابط اجتماعی در اوکراین

تغییرات در رفتار اجتماعی اوکراینی‌ها که در همین اواخر انجام گرفته است موجب گشته نگرانی افراد جامعه نیز نسبت به برخی رفتار اجتماعی حساس‌تر شود و در مورد شیوع آن در جامعه احساس نگرانی بیشتری نمایند بطوریکه در حال حاضر مهم‌ترین دغدغه 3/56 درصد اوکراینی‌ها گسترش مصرف مواد مخدر در این کشور است و 1/55 درصد الکلیسم و میخوارگی را در الویت می دانند 2/44 درصد افراد نیز عدم رعایت تربیت در روابط اجتماعی افراد‌‌‌‌‌، 4/41 درصد شیوع پرداخت و دریافت رشوه، 1/40 درصد بالا رفتن میزان فقر،1/38 درصد عدم احترام به بزرگسالان، 3/29 درصد بی تفاوتی به مشکلات دیگران، 8/26 درصد گسترش روسپیگری،4/26 درصد محتوای برنامه‌های تلویزیونی، 3/17 درصد افزایش طلاق  و 4/13 درصد تولد‌های نامشروع  را از مهم‌ترین دغدغه‌های خود در جامعه اوکراین نام برده اند.

جدول شماره 8: استانداردهای ارزش‌های اخلاقی در جامعه اوکراین در مقایسه با سایر کشور از دیدگاه مردم اوکراین  

پاسخگویی مشکل است	پایین تر از اوکراین	همانند اوکراین	بالاتر از اوکراین	نام کشور یا کشورها	ردیف
7/20	7/2	7/11	9/64	اتحادیه اروپا	1
21	9/10	1/11	57	ایالات متحده آمریکا	2
21	7/5	26	3/47	لهستان	3
4/15	9/12	7/37	34	روسیه	4

جدول شماره 9: میزان مقبولیت و عدم مقبولیت رفتارهای رسانه‌های جمعی در از دیدگاه جامعه اوکراین  

قابل قبول	قابل قبول ولی ناشایست	غیرقابل قبول	رفتار رسانه ای	ردیف
2/10	8/22	67	عدم انتشار اطلاعات مهم و صحیح در صورت مغایرت با منافع آن رسانه	1
8/8	5/24	7/66	انتشار اطلاعات مسموم در مورد سیاستمداران	2
3/13	3/28	4/58	انتشار اطلاعات دلخواه سیاستمداران	3

دیدگاه جامعه اوکراین در مورد سیاستمداران و احزاب سیاسی نیز مانند سایر بخش‌ها یکسان نیست به عنوان نمونه در مورد بکارگیری اقداماتی همچون تحریم انتخابات و اعتراضات درمورد احزاب کوچکتر برای رسیدن به حقوقشان از نظر 3/19 درصد مردم اوکراین پذیرفته شده است و 2/49 درصد نیز این اقدامات را غیرقابل پذیرش می دانند و 5/31 درصد به درستی پاسخ این سوال را نمی دانند و پاسخ به آن را مشکل می دانند.

رفاه اجتماعی در اوکراین

در هنگامه تغییر دولت و یا آغاز کار پارلمان جدید در اوکراین تنها 6/34 درصد مردم انتظار بهبود وضعیت را دارند و 4/31 درصد هیچ گونه تغییری را به انتظار نمی نشینند و حتی 16 درصد مردم توقع دارند وضعیت بدتر هم شود و در نهایت 18 درصد هیچ گونه نظری نسبت این تغییر و وضعیت آینده ندارند.

در مورد این که اثر بخشی یک دولت تازه کار و اینکه چند سال زمان لازم است تا وضعیت کشور به سمت بهبودی حرکت کند

4/9 درصد شش ماه زمان را کافی می دانند

7/18 درصد یک سال زمان را لازم می دانند

6/19 درصد دو سال‌‌‌‌‌،8/21 درصد تا پنج سال‌‌‌‌‌،8/8 درصد بیش از پنج سال  و 7/21 درصد پاسخ به این سوال را مشکل می دانند.

به طور کلی ارزش‌های اجتماعی و اخلاقی در زندگی جامعه اوکراینی‌ها جایگاه خاصی دارد و می توان افت ارزش‌های انسانی را یکی از دغدغه‌های مهم جامعه اوکراین برشمرد با این حال الویت‌های اصلی زندگی برای اوکراینی‌ها متفاوت است ولی مهم ترین آن‌ها عبارتند از:

9/75 درصد اوکراینی‌ها سلامتی را مهم‌ترین الویت خود می دانند و 1/68 درصد تمول مالی‌‌‌‌‌، 7/51 درصد خوشبختی خانوادگی‌‌‌‌‌،1/38 درصد داشتن یک شرایط خوب‌‌‌‌‌، 35 درصد شغل خوب، 1/15 مشغولیات لذت بخش، 4/13 درصد آزادی برای فعالیت  و 3/0 درصد نیز بقیه موارد از اصلی ترین عناصر مورد توجه در زندگی خود می دانند.

وضعیت زنان در اوکراین

طبق قانون اساسی اوکراین زنان در این کشور از حقوق مساوی با مردان در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و همچنین خانوادگی برخوردار هستند. زنان در اوکراین 54 درصد جمعیت و 45 درصد نیروی کار این کشور را تشکیل می دهند. بیش از 60 درصد زنان اوکراینی از تحصیلات عالی برخوردار هستند با وجود این نرخ بیکاری در بین زنان با تحصیلات مشابه مردان، نسبت به مردان بسیار بالاست بطوریکه 80 درصد تمام بیکاران اوکراین را زنان دربرمی گیرند.

قانون کار اوکراین حقوق مساوی برای زنان و مردان برای انجام دادن کار مشابه پیش بینی کرده است و در واقع این یک اصل در جامعه اوکراین محسوب می شود. با وجود این، صنایعی که کارکنان آن را زنان تشکیل می دهند حقوق بسیار پایینی به آنان پرداخت می کنند و در بسیاری از موارد پرداخت حقوق آن‌ها به تعویق می افتد.

طبق قانون کار در اوکراین زنان در سن 55 سالگی و مردان در سن 60 سالگی بازنشسته می شوند. برخی از کافرمایان در این کشور از بکارگیری زنان جوانی که احتمال باردار شدن آن‌ها می رود و زنانی که سن آن‌ها بیش از 35 سال است خودداری می کنند. زنان در این کشور از حقوق پایین تر و همچنین فرصت‌های کمتری برای پیشرفت در کارشان دارند بطر کلی زنان معدودی در جامعه اوکراین از موقعیت شغلی بالایی در حکومت یا بخش خصوصی برخوردارند.

فمنیسم در اوکراین

یکی از بزرگترین سازمان‌های فمنیستی که در اروپا بنیان گذاری شد در گالیشیا یا اوکراین غربی در دهه 1920 بود.این سازمان که اتحادیه زنان اوکرینی نامگذاری شده بود توسط ملینا رودنیکا( Milena rudnycka) رهبری می شد.در زمان حاکمیت اتحاد شوروی‌‌‌‌‌،فمنیسم  یک ایدئولوژی بورژوایی تلقی می شد که ضد انقلاب و ضد شوراها اقدام می کند و می توان گفت جامعه مدنی و فمنیسم در دوره اتحاد جماهیر شوروی وجود خارجی نداشت و تنها بعد از استقلال اوکراین در سال 1991‌‌‌‌‌، جنبش فمنیستی در این کشور ریشه دوانید. در حال حاضر چندین گروه فعال در زمینه حقوق زنان در اوکراین فعالیت می کنند که از جمله آن‌ها می توان به گروه زنان و اتحادیه زنان اوکراین(Ukranian women union) اشاره کرد.  

یکی از این گروه‌ها متشکل از تعدادی از زنان است که در مناسبت‌های مختلف اعتراضات خود را با عریان سازی خود در ملا عام و با دعوت از رسانه‌های گروهی صورت می دهند. آخرین فعالیت این گروه در سال 2012 اعتراض به دستگیری و زندانی شدن دخترانی روسی بود که در مخالفت با پوتین در یکی از کلیساهای مسکو به نواختن موسیقی و رقصی پرداخته بودند. گروه یادشده همچنین صلیب چوبی بزرگی که در یکی از میادین کی یف نصب بود را قطع کردند. درپی این اقدام آقای یانوکویچ، رئیس جمهور خواستار محدودسازی این گروه شد.

مشارکت زنان اوکراین در فعالیت‌های اجتماعی

بطور متوسط درآمد زنان در اوکراین 30 درصد کمتر از مردان (با فرض داشتن شغل مشابه هم) می باشد. کارگاه‌هایی که تعداد کارگران آن بین 1 تا 3 نفر می باشد 27 درصد از آنان را زنان تشکیل می دهند و کارگاه‌هایی که کمتر از 50 کارگر داشته باشد 30 درصد آنان را زنان شامل می شوند. زنان بیش‌تر متمایل هستند در خرده فروشی و حوزه مواد غذایی فعالیت کنند.

و بطور کلی 2 درصد از شرکت‌های بزرگ توسط زنان اداره می شوند. در سال 2005‌‌‌‌‌، 4/56 درصد زنان اوکراینی را زنان خانه دار تشکیل می داد.

مشارکت زنان اوکراین در فعالیت‌های سیاسی

تقریباً 7 درصد از پارلمان اوکراین را زنان تشکیل می دهند که درصد  قانون‌گذاران زن در انتخابات مختلف از نوسان برخوردار است. به طور تقریبی 67 درصد کارمندان دولت اوکراین زنان هستند. در دوره حاکمیت شوروی قانونی مبنی بر سهمیه  30 تا 35 درصدی برای حضور زنان در پارلمان وجود داشت که تاکنون در مورد تصویب آن برای شرایط فعلی موافقت حاصل نشده است. تنها حزبی که در اوکراین با رهبری یک زن به پارلمان این کشور راه یافت بلوک یولیا تیموشنکو بود.

میکولا آزارف نخست وزیر اوکراین در سال 2010 اعلام کرد که هیچ زنی در کابینه وی به کار گرفته نمی شود و درواقع این دولت اولین دولت اروپایی محسوب می شد که هیچ زنی در ترکیب دولت آن قرار نداشت با وجود این وی اعلام کرد که به زنان فوق العاده احترام می گذارد. در پی این اقدام گروه‌های فعال در زمینه حقوق زنان‌‌‌‌‌، آزارف را متهم به تبعیض و داشتن افکار کهنه و ابتدایی کردند. 

آسیب شناسی اجتماعی در اوکراین

فساد در جامعه اوکراین

فساد یک مشکل گسترده و روزافزون در سراسر جامعه اوکراین محسوب می شود. در گزارش بررسی‌های بین المللی، این کشور از نظر میزان فساد در بین 183 کشور که مورد بررسی قرار گرفتند، رتبه 152 را کسب کرد. این در حالی است که اوکراین در سال 2010 رتبه 134 را از بین 178 کشور مورد بررسی و در سال 2007 رتبه 118 را از بین 179 کشورمورد بررسی بدست آورد. دیپلمات‌های ایالات متحده آمریکا (براساس اسناد وکی لیکس)حکومت‌های تحت اداره کوچما و یوشچنکو را مصداق کلپتوکراسی (نوعی حکومت که بر اساس دزدی از منابع طبیعی بناشده است) توصیف کرده اند.

پرداخت رشوه برای دریافت به موقع و یا تمام و کمال خدمات عمومی در اوکراین یکی از اقسام فساد دامن‌گیر این جامعه به شمار می رود. اوکراینی‌ها در مورد پرداخت رشوه می گویند آن‌ها فکر می کنند که این امر یک رسم و سنت می باشد که انتظار می رود انجام شود.برخی رشوه‌های بزرگ مبلغی در حدود یک میلیارد دلار می باشند. بر اساس پژوهش اجتماعی که توسط سیستم‌های مدیریت بین المللی درسال 2008 انجام گرفت عمده ترین اقسام فساد در اوکراین  شامل تخلفات رانندگی (5/57 درصد)،تخلفات پلیس(2/54 درصد)،تخلفات در سیستم بهداشت(54 درصد)،دادگاه‌ها(49 درصد) و آموزش عالی (6/43 درصد) بود. در سال 2011ویکتور یانوکویچ‌‌‌‌‌، رئیس جمهور اوکراین اعلام کرد فساد موجود درکشور سالانه 5/2 میلیارد دلار برای بودجه کشور هزینه دارد و همچنین ازطریق معاملات فاسد 10 تا 15 درصد بودجه کشور (4/7 میلیارد دلار) به جیب مقامات و کارگزاران دولتی رفته است. طبق گزارش آزانس توسعه ایالات متحده آمریکا عمده ترین عوامل فساد در جامعه اوکراین،سیستم قضایی ضعیف،عدم شفافیت در امور دولتی به همراه ارتباط سیاست با تجارت در این کشور و وجود یک جامعه مدنی ضعیف می باشد.فساد یکی از موضوعاتی است که بطور منظم در رسانه‌ها مورد بحث قرار می گیرد.

در اواخر دهه 2000 و اوایل دهه 2010‌‌‌‌‌، تقریبا 67 درصد اوکراینی‌هایی که با مراکز دولتی سروکار داشتند بطور مستقیم درگیر فساد موجود در این مراکز بودند. در یک بررسی در سال 2010 میلادی‌‌‌‌‌، 30 تا 9/49 درصد افرادی که مورد سوال قرار گرفتند تایید کردند که در طول سال گذشته برای دریافت خدمات به افراد دست اندر کار رشوه داده اند، همچنین در یک بررسی مشابه در سال 2007‌‌‌‌‌، 18 تا 32 درصد افراد به رشوه دادن اعتراف کردند.آمار پرداخت رشوه در انگلستان 9/1 درصد و درایالات متحده 2 درصد می باشد که نشان دهنده بالا بودن میزان فساد در اوکراین است.

فساد سیاسی در اوکراین

در سال‌های بعد از استقلال، در انتخابات اوکراین تقلب‌های گسترده بخصوص از سوی ادارت دولتی صورت گرفت. تقلب‌های انتخاباتی تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال 2004 ادامه داشت بطوریکه دادگاه عالی اوکراین بدلیل حجم بالای تقلب‌های رخ داده نتایج این انتخابات را تایید نکرد و به رای گیری مجدد رای داد. با وجود این سیاستمداران درحال حاضر نیز معتقدند حیله‌های انتخاباتی و تقلب برای کسب رای بیشتر به طور کامل از بین نرفته است. با وجود این هر شخص رای دهنده که مرتکب تقلب در انتخابات شود مجازات  دو سال زندان برای وی در نظر گرفته شده است.

از جولای 2011‌‌‌‌‌،رئیس جمهور،رئیس پارلمان،نخست وزیر، وزراء و سایر مقامات بلند پایه اوکراین در صورت ارتکاب به فساد مشمول تعقیب می‌باشند. کاست بوندارنکو رئیس موسسه سیاسی اوکراین دراین مورد می گوید تا قبل از سال 2010 یک قانون نانوشته در سیاست اوکراین وجود داشت که هیچ کدام از مقامات عالی رتبه حکومت در صورت ارتکاب به فساد پاسخگو نبودند و درواقع نگرانی از این بایت نداشتند اما درسال 2010 و 2011 اتهامات جنائی متوجه 78 عضو دولت قبلی اوکراین  شد و بیش از 500 پرونده جنائی برای کارگزاران فعلی تشکیل شد.

فساد سیستم قضایی اوکراین

اگرچه سیستم قضایی در اوکراین طبق اصول قانون اساسی اوکراین، مستقل شناخته شده است ولی در واقع فاصله کمی بین سیستم قضایی و قدرت‌های سیاسی این کشور وجود دارد. قضات در این کشور از سوی سیاستمداران و سرمایه داران تحت فشار هستند. فساد بطور گسترده ای در سیستم قضایی اوکراین جریان دارد. طبق اعلام وزارت دادگستری اوکراین در سال 2009 تنها 10 درصد از مراجعه کنندگان به دادگاه‌ها به سیستم قضایی اوکراین اعتماد دارند و کمتر از 30 درصد از مردم احتمال می دهند که قضاوت عادلانه ای در دادگاه‌ها رخ دهد. بسیاری از سیاستمداران و تحلیل گران اوکراینی سیستم قضایی اوکراین به مثابه گندیدن نمک توصیف می کنند و در مورد فساد موجود و همچنین فشارهای سیاسی وارده بر این سیستم شکایت دارند.

فساد در آموزش عالی اوکراین

سیستم آموزش عالی در اوکراین دچار بیماری رشوه گیری است. 33 درصد دانش آموزان می گویند با فساد موجود در مدارس شخصاً روبرو شده اند و 29 درصد وجود فساد در مدارس را از سایر دانش آموزان شنیده اند و 38 درصد با هیچ گونه فسادی در مدارس روبرو نبوده اند.

طبق تحقیقی که در سال 2008 میلادی انجام گرفته است 3/47 درصد دانش جویان دانشگاه‌ها گفته اند از آن‌ها تقاضای رشوه شده است و از این تعداد 29 درصد رشوه را پرداخت کرده اند. دانشجویان می توانند مجوز ورود به کالج، سوالات امتحانی و نمره پایان نامه را بخرند. رشوه‌ها شامل 10 تا 50 دلار برای هر امتحان تا چندین هزار دلار برای ورود به دانشگاه می باشد، طبق منابع دولتی رشوه در دانشگاه‌ها از 80 دلار تا 21500 دلار متفاوت است.حقوق معلمان و اساتید دانشگاه در مقایسه با سایر تخصص‌ها پایین است که ممکن است یکی از دلایل اصلی شیوع رشوه در سیستم آموزشی اوکراین، همین حقوق کم باشد.

فساد تجاری و اقتصادی اوکراین

فساد اقتصادی در اوکراین عمدتاً شمال فساد در گرفتن جواز کسب و کار، مالیات و گمرگ می باشد. سازمان توسعه و همکاری‌های بین المللی اعلام کرده است فساد اقتصادی به عنوان یکی از موانع جدی برای تجارت در اوکراین به شمار می رود. ناتالیا کورولوسکا یکی از ساستمدارن اوکراین معتقد است فساد موجود در اقتصاد این کشور‌‌‌‌‌، تجارت و کسب و کار را به سایه برده است. بررسی‌ها نشان می دهد 30 تا 50 درصد اوکرانی‌ها با فساد دولتی روبرو شده اند.جوهانی گراسمن یکی از مدیران سیستم‌های مدیریت اموربین الملل می گوید در سال 2009 اوکراینی‌ها حدود 5/3 میلیارد گریونا معادل 400 میلیون دلار رشوه پرداخت کردند که این مقدار در سال قبل از آن 700 میلیون دلار می باشد.

تجارت انسان در اوکراین

اوکراین از جمله کشورهایی است که به عنوان یک کشور منبع، نقل و انتقال و مقصد در خرید و فروش مردان، زنان و کودکان برای اهدافی همچون بهره برداری جنسی و کار اجباری محسوب می شود. زنان اوکراینی در کشورهایی همچون روسیه، لهستان، ترکیه، جمهوری چک، امارات متحده عربی، اتریش، ایتالیا، پرتغال، یونان، اسرائیل، اسپانیا، لبنان، مجارستان، انگلستان و چندین کشور دیگر  تجارت می شوند. اکثر کسانی که قربانی تجارت انسان جهت استثمار و کار اجباری می شوند به کشورهای همچون روسیه‌‌‌‌‌، جمهوری چک و لهستان فرستاده می شوند که در وهله اول به کارهایی همچون کار ساختمانی‌‌‌‌‌،کار در کشتی‌‌‌‌‌، کارخانه‌ها و کشاورزی گمارده می شوند. از سوی دیگر علائمی وجود دارد که نشان می دهد اوکراین به عنوان یک کشور مقصد برای تجارت انسان از کشورهای همسایه محسوب می شود که همانند قبل این انسان‌ها برای بهره برداری‌های جنسی و کار اجباری در این کشور مورد سوء استفاده قرار می گیرند.علاوه براین در داخل کشور اوکراین نیز تجارت انسان وجود دارد که از مردان و زنان این کشور برای بخش‌های خدماتی‌‌‌‌‌، کشاورزی و سوء استفاده جنسی استفاده می شود. در سال 2006 سازمان بین المللی مهاجرت طی یک بررسی اعلام کرد از سال 1991‌‌‌‌‌، 117000 نفر از اتباع اوکراینی با اهداف مختلف در کشورهای روسیه، خاورمیانه و اروپا به کار اجباری وادار شده اند. دولت اوکراین در راستای کاهش و از بین بردن تجارت انسان  به استانداردهای مطلوب نرسیده است ولی تلاش بسیاری در این زمینه به انجام رسانده است.دولت اوکراین همچنین تلاش‌های کم ولی محسوسی را در جهت تعقیب و محاکمه و تنبیه افرادی که در تجارت انسان نقش دارند به انجام رسانده است.

نظام اقتصادی اوکراین

وضعیت اقتصادی و معیشتی در اوکراین

اقتصاد اوکراین یک اقتصاد بازار آزاد به شمار می رود که در ده سال اول استقلال این جمهوری از شوروی میزان تولید ناخالص داخلی این کشور بطور شدیدی کاهش یافت و از سال 2000 تا 2008 برعکس ده سال اول رشد سریعی را در اقتصاد تجربه کرد.اوکراین به عنوان یکی از عناصر اصلی اقتصاد شوروی سابق از بحران اقتصادی شدیدی را در دهه 1990 که شامل تورم شدید و کاهش شدید تولید اقتصادی بود، عبور کرد. در سال 1999 در پایین ترین نقطه بحران اقتصادی‌‌‌‌‌، میزان تولید ناخالص داخلی اوکراین تقریبا نصف تولید ناخالص داخلی قبل از استقلال بود. تولید ناخالص داخلی این کشور برای اولین بار درسال 2000 رشد داشت که این روند تا 7 سال ادامه داشت.در سال 2007 اقتصاد اوکراین به یک رشد 7 درصدی رسید و در سال 2008 اوکراین با تولید ناخالص داخلی 188 میلیارد دلاری رتبه 45 را در بین کشورهای جهان از آن خود کرد. با وجود این اوکراین نیز تحت تاثیر بحران مالی سال 2008 قرار گرفت و میزان تولید ناخالص داخلی این کشور در سال‌های 2008 و 2009 به میزان 1/15 درصد با کاهش همراه بود. در سال 2009 تاکنون سرعت تورم در این کشور کاهش پیدا کرد و از آن موقع تا کنون در مرز کمتر از ده درصد متوقف شده است. پول اوکراین که با نسبت یک به پنج تثبیت شده بود با رخداد بحران اقتصادی به نسبت یک به هشت کاهش یافت.

جدول شماره 10:  لیست تعدادی از مهم‌ترین شرکت‌های اوکراینی در سال 2008

نام شرکت	موقعیت جغرافیایی	درآمد (میلیون گریونا)	سود حاصله(میلیون گریونا)	تعداد کارگران
نفت و گاز اوکراین	کی یف	968/61	670/11	682
اینرگوریناک	کی یف	527/40	183	26
گاز اوکراین	کی یف	179/31	128	171500
متین وست	دانتسک	185/30	410/1	408
کریوریش استال	کریوی ریا	102/22	676/4	42094
آهن و فولاد آییچ	مارییوپول	727/21	362/1	54945
فولاد آزواستال	مارییوپول	235/21	959/1	20518
آهن و فولا آلچوسک	آلچوسک	322/15	350-	17900
کامرس بی پی –تی ان کی	کی یف	816/14	484-	427
نفت لیسیچانسک	لیسیچانسک	485/14	794-	3743
دیتک(انرزی دانباس)	کی یف	968/12	985/1	290
متالوژی دانتسک	دانتسک	911/12	360-	10966
کی یف استار	کی یف	799/12	559/5	4905
اتومبیل زد ای زد	زاپوریژیا	753/12	390-	14943
صنایع دانباس	دانتسک	583/12	511	519

جدول شماره 11: میزان رشد اقتصادی اوکراین در بین سال‌های 2000 تا 2011

2011	2010	2009	2008	2007	2006	2005	2004	2003	2002	2001	2000	سال
5/4%	2/4%	8/14-%	2/1%	9/7%	3/7%	7/2%	1/12%	6/9%	2/5%	2/9%	9/5%	رشد اقتصادی

پراکندگی و توزیع میزان درآمد در جامعه اوکراین

مناطق روستایی در مناطق غربی و مرکزی اوکراین فقیرترین و ساکنان مناطق صنعتی شرق و شهر کی یف جزو ثروتمندترین مناطق اوکراین به شمار می آیند. در دسامبر سال 2010 میزان متوسط درآمد ماهیانه در اوکراین 2629 گریونا (هر گریونا معادل تقریبی 10 سنت یورو) بود و فقیرترین مناطق اوکراین شامل ولین و چرنیگیو به ترتیب دارای درآمد ماهیانه 1995 و 1951 گریونا بودند در حالی که درآمد ماهیانه در شهر کی یف 4174 گریونا‌‌‌‌‌،شهر سواستوپول2712 گریونا و در مناطق کی یف 2647 گریونا بود. بیرون از پایتخت و شهر سواستوپل‌‌‌‌‌، بیشترین درآمد متعلق به دانتسک و لوگانسک  به ترتیب 2654 و 2631 گریونا می باشد .

در رابطه با چگونگی توزیع فقر در اوکراین باید گفت بیشترین میزان فقر در مناطق جنوبی و غربی (بخصوص در نواحی روستایی مستقر دراین مناطق) و نواحی شرقی اوکراین کمترین میزان فقر را به خود اختصاص داده است.در سال 2001 طبق تعریف بانک جهانی از فقر(سرانه یک دلار) 39 درصد از جمعیت اوکراین فقیر محسوب می شدند.طبق این استاندارد 49 درصد اوکراینی‌های ساکن در مناطق روستایی و 45 درصد از ساکنان شهرهای غرب اوکراین فقیر بودند. بااین حال اگر فقیر کسی باشد که 80 درصد درآمدش را برای تهیه غذا هزینه می کند پراکندگی فقر در این کشور شکل دیگری به خود می گیرد . در این صورت در مناطق غربی اوکراین 28 درصد از روستائیان و 9 درصد شهری‌ها‌‌‌‌‌، 80 درصد درآمد خود را صرف تهیه غذا می کنند در حالیکه در مناطق شرقی 19درصد شهری‌ها و 11درصد روستائی‌ها طبق این تعریف جزو فقرا قرار می گیرند.

منابع انرژی اوکراین

اوکراین از لحاظ دارا بودن منابع طبیعی و بخصوص ذخایر معدنی کشوری غنی محسوب می شود. اگرچه اوکراین ازلحاظ نفت و گاز طبیعی از کشورهای مطرح جهان نمی باشد ولی دارای منابع انرژی مهمی همچون زغال سنگ، هیدرالکتریک و مواد خام سوخت‌های اتمی نیز می باشد.

جدول شماره 12: میزان تولید‌‌‌‌‌، مصرف‌‌‌‌‌،ذخایر نفت و گاز اوکراین

شاخص	نفت خام(بشکه در روز)	گاز طبیعی(میلیارد متر مکعب در سال)
تولید	82000   (برآورد 2010)	26/20   (برآورد 2009)
مصرف	29600   (برآورد 2010)	16/44  (برآورد 2009)
صادرات	144000 (برآورد 2009)	8/2  (برآورد 2009)
واردات	301900  (برآورد 2009)	7/26  (برآورد 2009)
ذخایر اثبات شده	395000000   (2006)	1107  (برآورد 2011)

تجارت انسان در اوکراین

اتحادیه اروپا با اختصاص 1/27 درصد صادرات،. 7/33 درصد واردات درسال 2008 بزرگترین شریک تجاری اوکراین به حساب می آید. که همین مبادله کالا با اروپا موجب رشد دو رقمی اوکراین در سال‌های اخیر شده است. روسیه نیز با 1/21 درصد صادرات و 28 درصد واردات  در سال 2009 دومین شریک تجاری اوکراین بود. اشباع بازار فولاد جهان‌‌‌‌‌، چشم انداز صادرات محصولات غیر کشاورزی اوکراین مانند مواد آهنی و محصولات فولادی را مورد تهدید قرار می دهد. اگرچه صادرات ماشین آلات و ابزار ماشینی درحال افزایش می باشد ولی مشخص نیست که آیا افزایش صادرات این محصولات می تواند کاهش احتمالی صادرات فولاد را جبران کند چرا که در حال حاضر 46 درصد مجموع صادرات اوکراین را  مواد آهنی و فولادی تشکیل می دهد.

در مجموع می توان گفت اوکراین از نظر اقتصادی در رده چهلم جهان واقع شده است. واحد پول اوکراین هروینا و از نظر اقتصادی در سازمان تجارت جهانی‌‌‌‌‌، کشورهای مشترک المنافع و گوام عضویت دارد‌‌‌‌‌، میزان تولید ناخالص اوکراین طبق برآورد سال 2011‌‌‌‌‌، 327 میلیارد دلار‌‌‌‌‌، میزان رشد تولید ناخالص ملی این کشور 7/4٪ و سرانه تولید ناخالص ملی دراین کشور در سال 2011 به میزان 7200 دلار بوده است. سهم بخش خدمات 1/ 56 درصد‌‌‌‌‌، صنعت 7/ 34 درصد و کشاورزی با 3/ 9 درصد  از تولید ناخالص ملی  است.

میزان اشتغال در اوکراین

35 درصد جمعیت اوکراین در سال 2009 زیر خط فقر بودند و نیروی کار این کشور در همان سال 06/22 میلیون نفر بود و نرخ بیکاران این کشور در سال 2011،  9/ 7 درصد نیروی کار بود. مهم‌ترین محصولات این کشور زغال سنگ، الکتریسیته، محصولات آهنی و غیرآهنی‌‌‌‌‌،ماشین آلات و وسایل حمل و نقل، مواد شیمیایی و مواد غذایی می باشد.میزان صاردات اوکراین طبق برآورد 2011‌‌‌‌‌، 67/ 60 میلیارد دلار و واردات این کشور 70 میلیارد دلار بوده است که مقاصد مهم صادراتی این کشور روسیه 1/ 24درصد، ترکیه 9/ 5 درصد و ایتالیا 7/ 4 درصد  و مهم‌ترین کشورهای صادرکننده به این کشور روسیه 9/ 33 درصد، چین 5/ 8 درصد، آلمان 1/8 درصد، لهستان 4/ 5 در صد و بلاروس 1/ 4 درصد در سال 2010 می باشند.

ورزش در اوکراین

ورزش‌های مورد توجه عموم مردم اوکراین

ورزش‌هایی همچون فوتبال و کشتی از جمله محبوب ترین ورزش‌ها در اوکراین محسوب می شوند که از قرن نوزدهم جایگاه خاصی نزد اوکراینی‌ها داشته اند. بعد از فروپاشی شوروی‌‌‌‌‌، اوکراین بدلیل اهمیتی که سیستم حاکم بر شوروی به جایگاه ورزش و آموزش تربیت بدنی می داد از شرایط مطلوب در ورزش برخوردار بود و صدها استادیوم، استخر شنا، ورزشگاه و دیگر تسهیلات ورزشی بعد از فروپاشی شوروی به عنوان میراثی ارزشمند به اوکراین رسید.

فوتبال : قوی ترین و بالاترین لیگ فوتبال در اوکراین لیگ برتر اوکراین است که به ویسچا لیگا(Vyscha liha) معروف است.لیگ دوم اوکراین که در رتبه دوم فوتبال این کشور قرار می گیرد پرشا لیگا(Persha liha) یا لیگ اول اوکراین نام دارد.لیگ بعدی اوکراین که لیگ دوم نام دارد دروگالیگا می‌باشد که خود این لیگ به  دو گروه تقسیم می شود که گروه اول شرق(آ) و گروه دوم غرب(ب)است که بر اساس موقعیت جغرافیایی اینگونه تقسیم شده اند. لیگ بعدی اوکراین در سطح آماتور و غیرحرفه ای است. در پایان بازی‌های هر فصل دو تیم آخر ویسچالیگا به رده پرشالیگا سقوط می کنند و دو تیم اول پرشا لیگا به لیگ برتر ویسچالیگا صعود می کنند.دو تیم آخر پرشالیگا‌‌‌‌‌، تیم‌هایی هستند که به دروگالیگا محول می شوند و درهمین حین دو تیم اول دروگالیگا به لیگ پرشا لیگا صعود می کنند.هر تیم در صورت برد سه امتیاز‌‌‌‌‌،درصورت مساوی یک امتیاز و درصورت باخت هیچ امتیازی به آن تعلق نمی گیرد و هر تیم نیز دو بار با تیم دیگر بازی می کند.همه تیم‌های لیگ‌های مختلف در اوکراین می توانند در جام اوکراین شرکت کنند. برندگان مسابقات قهرمانی جام اوکراین در سوپر جام اوکراین مسابقه می دهند. آندری شفچنکو(Andriy shevchenko) فوتبالیست مشهور اوکراینی می باشد که از او به عنوان قهرمان ملی اوکراین نام برده می شود.اوکراین به همراه لهستان میزبان مسابقات قهرمانی فوتبال اروپا در سال 2012 بود.

بوکس : اوکراین به دلیل داشتن بوکسورهای سنگین وزنی مانند ولادیمیر کلیچشکو (Vladimir) که تاکنون چندین بار عنوان قهرمانی را از آن خودکرده اند مشهور است  .

هاکی روی یخ:  اوکراین دارای لیگ حرفه ای‌هاکی روی یخ می‌باشد قابل توجه ترین تیم‌هاکی اوکراین سوکیل کی یف می باشد. تیم ملی‌هاکی اوکراین تاکنون در چندین رقابت جهانی و المپیک شرکت کرده است.

بسکتال اوکراین بقدر قوی و حرفه ای هستند که درمسابقات قهرمانی بسکتبال اروپا شرکت می کنند.لیگ اول بسکتبال اوکراین‌‌‌‌‌، لیگ برتر بسکتبال اوکراین(Ukranian basketball super league) نام دارد.لیگ بعدی بسکتبال اوکراین ویچالیگا نام دارد. قوی ترین لیگ بعدی پرشا لیها است.

کریکت: انجمن کریکت اوکراین در پی توسعه بازی کریکت در اوکراین می باشد. در حال حاضر تعداد زیادی باشگاه‌ها کریکت در اوکراین وجود دارد که می توان به باشگاه کریکت کی یف،باشگاه کریکت خارکوف، باشگاه کریکت کریمه، باشگاه کریکت وینیتسیا، باشگاه کریکت دانتسکو باشگاه کریکت لوگانسک  اشاره کرد.

ورزشكاران بين المللی اوکراین

اوکراین دارای قهرمانان زیادی در ورزش ژیمناستیک زنان می باشد که می توان به لیلیا پاکوپایوا(Lilia podkopayeva)، تاتیاناگوتسا،لاریسا لاتینیا( Larisa latinina)، ویکتوریا کارپنو(Victoria karpenko)، و در همین اواخر نیز می توان به اناستاسیا کوال(Anastasia koval)‌‌‌‌‌،الیناکوزیچ(Alina kozich) و ایرینا کرسنیانسکا(Iryna krasnianska) اشاره کرد.

ژیمناستیک مردان: آلکساندر وروبیو(Oleksande vorobiov) در مسابقات 2008 پکن توانست مدال برنز در رشته حلقه را به خود اختصاص دهد. درمسابقات قهرمانی اروپا نیز مردان ژیمناست اوکراین درسال 2009 توانستند موفقیتهایی بدست اورند همچنانکه الکساندر وروبیو مدال نقره و نیکلای کوکسنکوف(Nikolay kuksenkov) مدال برنز را در این مسابقات بدست آوردند.

رویدادهای مهم ورزشی اوکراین

اوکراین در المپیک: اوکراین برای اولین بار بعد از اسثقلال در سال 1994 در بازی‌های المپیک شرکت جست و از آن زمان تاکنون در همه المپیک‌های تابستانی و زمستانی ورزشکاران خود را برای شرکت در این مسابقات اعزام کرده است. اوکراین از سال 1952 تا سال 1988 بعنوان بخشی اتحاد جماهیر شوروی در مسابقات المپیک شرکت می کرد.اوکراین دربازی‌های المپیک در مجموع 96 مدال دربازی‌های تابستانی و 5 مدال دربازی‌های زمستانی کسب کرده است که دراین میان رشته ژیمناستیک از مدال آورترین بازی‌های این کشور بوده است. کمیته ملی المپیک اوکراین(National Olympic committee of ukraine) در سال 1990 تشکیل شد و در سال 1993 توسط کمیته المپیک بین المللی(International Olympic committee) رسمیت پیدا کرد.

جدول شماره 13: آمار مدال‌های کسب شده در بازی‌های المپیک توسط اوکراین

زمان و مکان برگزاری المپیک	طلا	نقره	برنز	مجموع
آتن 1996	9	2	12	23
سیدنی 2000	3	10	10	23
آتن 2004	9	5	9	23
پکن2008	7	5	15	27
مجموع	28	22	46	96

جدول شماره 13: آمار مدال‌های  کسب در رشته‌های مختلف درمسابقات المپیک

رشته ورزشی	ژیمناستیک	شنا	تیراندازی	کشتی	قهرمانی	بوکس	وزنه برداری	تیراندازی با کمان	قایقرانی	شمشیربازی	دوچرخه سواری	جودو	شیرجه	هندبال	ورزش‌های پنجگانه
6	4	4	3	3	2	2	1	1	2	0	0	0	0	0	28
3	2	1	4	2	2	2	2	0	1	1	1	1	0	0	22
6	1	0	6	10	5	2	2	2	5	2	2	1	1	1	46
15	7	5	13	15	9	6	5	3	8	3	3	2	1	1	96

اوقات فراغت در اوکراین

قدم زدن و گشت و گذار: تمام شهرهای اوکراین مراکزی فراوانی همچون پارک‌ها و فضاهای تفریحی دیگر برای قدم زدن در اختیار دارند . در بسیاری از شهرهای اروپا مردم تمایل زیادی برای قدم زدن و استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی بخصوص در شهرهایی که بسیار شلوغ و پرجمعیت هستند، دارند. در اوکراین دوچرخه سواری روزبروز مشهودتر از سابق است.

شنا و آفتاب گرفتن: تقریباً تمام شهرهای اوکراین در نزدیکی خود از وجود دریاچه و رودخانه‌ها بهره می برند که مردم با توجه به این امتیاز از رودخانه‌ها و دریاچه‌ها برای شنا و آفتاب گرفتن استفاده می کنند.بطور مثال شهر کی یف علاوه بر دریاچه‌های گوناگونی که در حوالی این شهر پراکنده هستند با دربرگرفتن چندین مایل از رودخانه دنیپرو، شرایط کافی را برای تفریحاتی همچون شنا و آفتاب حمام را برای ساکنان این شهر فراهم می سازد.

رستوران‌ها و کافه‌ها: یکی دیگر از تفریحات اوکراینی‌ها گفتگو با یکدیگر است. دور هم بودن اوکراینی‌ها در رستوران‌ها و کافه‌ها و همچنین منازل انجام می گیرد که معمولا همره با نوشیدنی مانند چای یا قهوه انجام می گیرد. اغلب دور هم نشینی‌ها همراه با مزاح و شوخی‌‌‌‌‌،خنده، تمدد اعصاب و گاهی اوقات بحث‌های فلسفی می باشد.

ورزش: ورزشهائی که معمولا توسط اوکراینی‌ها برای پر کردن اوقات فراغت انجام می گیرد شامل فوتبال، والیبال، بدمینتون و  تنیس روی میز می باشد. کلوب‌های مخصوص اینگونه ورزش‌ها به اندازه کافی در مناطق مختلف وجود دارد.یوگا‌‌‌‌‌، ورزش‌های رزمی، کوهنوردی و صخره نوردی نیز از ورزش‌های تفریحی اوکراینی‌ها می باشد.به تازگی ورزش‌های همچون قایق رانی، غواصی و حتی گلف برای برخی افراد به عنوان ورزش‌های تفریحی انجام می گیرد.

پیک نیک رفتن: بسیاری از اوکراینی‌هادر هر زمانی از سال برای گذراندن اوقات فراغتشان به بیرون از شهر  می روند. پیک نیک رفتن برای اوکراینی‌ها اغلب همراه با کباب،بریانی‌‌‌‌‌، سالاد خانگی و نوشیدنی می باشد. اوکراینی‌ها دوست دارند در شب دور آتش بنشینند و با خوردن خوراک مختصری‌‌‌‌‌، شب را با خواندن آواز و موسیقی سپری کنند. در واقع می توان گفت پیک نیک رفتن یکی از تفریح‌های معمول اوکراینی‌ها به شمار می رود.

بهداشت و سلامت اوکراین

سیستم بهداشت اوکراین با استفاده از یارانه‌های دولتی و بصورت رایگان در اختیار تمام شهروندان اوکراین می باشد که همه شهروندان این کشور می توانند بطور رایگان از آن استفاده کند. با این وجود در کنار بیمارستان‌های دولتی که مردم برای معالجه به آن‌ها مراجعه می کنند بیمارستان‌های خصوصی نیز در سراسر کشور مشغول فعالیت می باشند. همه بیمارستان‌ها و نهادهایی  که خدمات سیستم بهداشت و سلامت  کشور اوکراین را تامین می کنند تحت نظر وزارت بهداشت اوکراین کار می کنند وزارت بهداشت اوکراین اقدامات بهداشتی در سراسر کشور را مورد بررسی و نظارت قرار می دهد و علاوه بر این مسئول اداره بهداشت در کشور نیز می باشد. استانداردهای بهداشتی و و مراقبت‌های بهداشتی اوکراین علی رغم تلاش‌های انجام گرفته شاهد افت بوده است. بیمارستان‌ها در اوکراین همانند بسیاری از کشورهای اروپایی سازماندهی شده اند. این سیستم، توزیع جغرافیایی بیمارستان‌ها را بر اساس ساختار اداری و منطقه ای انجام داده که در نتیجه موجب گشته است همه شهرها بیمارستان مختص خود را داشته باشد و بعضی از شهرها حتی دارای بیمارستان در بخش‌های تابعه خود باشند. مجموعه‌های پزشکی بزرگ و تخصصی متمایل هستند خدمات خود را در شهرهای بزرگ ارائه دهند و حتی بعضی از واحدهای تخصصی پزشکی تنها در شهر کی یف ایجاد گردیده اند.با وجود این همه استان‌ها شبکه بیمارستانی مختص خود را دارا می باشندکه قادر به پاسخگویی به همه مشکلات پزشکی می باشند و این مراکز نوعا به مرکز آسیب‌های جدی نیز مجهز می باشند که به این شبکه بیمارستانی معمولا بیمارستان‌های منطقه ای گفته می شود.

در حال حاضر اوکراین با موضوعات مهمی در رابطه با بهداشت عمومی روبرو است که به عنوان بحران جمعیتی از آن یاد می شود.علت این بحران کاهش نرخ زاد و ولد و افزایش نرخ مرگ و میر می باشد . در حال حاضر نرخ زاد و ولد در اوکراین 11 نفر در هر هزار نفر و نرخ مرگ و میر 2/16 نفر برای هر هزارنفر می باشد. یکی از عواملی که میزان نرخ مرگ و میر را در این کشور بالا برده است عوامل اجتناب پذیر اخلاقی همچون مسمومیت الکلی (Alcohol poisoning) و دخانیات در بین مردانی است که در سن فعالیت قرار دارند . اوکراین در سال 2008 با نرخ منفی 5 درصد یکی از سریع ترین کاهش‌های جمعیتی را در جهان دارا بوده است. سازمان ملل هشدار داده است با روند فعلی و عدم بهبود وضعیت موجود‌‌‌‌‌، جمعیت اوکراین تا سال 2050 به 10 میلیون نفر خواهد رسید. علاوه بر این چاقی و فشار خون بالا و همچنین شیوع اچ ای وی در جامعه امروز اوکراین از چالش‌های مهم این کشور می باشند که سیستم بهداشت و سلامت اوکراین با آن روبروست.

طبق مطالعه ای که بانک جهانی در سال 2010 در اوکراین انجام داده است 36 درصد اوکراینی‌ها از دخانیات استفاده می کنند که 31 درصد نیز هر روز سیگار مصرف می کنند(این رقم در اروپا به طور متوسط 6/28 درصد است). حدود 80 درصد مردان در این کشور سیگاری هستند و متوسط کسانی که سیگار را بطور روزمره استفاده می کنند‌‌‌‌‌،کاهش یافته است و در حال حاضر متوسط آن 16 سال می باشد. کمترین سیگاری‌ها در اوکراین با 6/24 درصد در غرب و بیشترین سیگاری با 34 درصد در شرق این کشور هستند.

اوکراین یکی از کشورهایی محسوب می شود که شیوع اچ ای وی رشد خیلی سریعی در آن داشته است. بنا بر برآورد سال 2009 1/1 درصد از بالغین در اوکراین که تقربیا 350000 نفر از شهروندان در شامل می شود با ابتلا به ویروس اچ ای وی و ایدز در این کشور زندگی می کردند در حالی که میزان مبتلایان در سال 2005‌‌‌‌‌، 46/1 درصد جمعیت که 685600 نفر را دربر می گرفت طبق آمار سازمان ملل به این ویروس مبتلا بودند. با این وجود این ارقام تنها موارد ثبت شده را منعکس می کند و تخمین زده می شود تعداد افراد مبتلا به این ویروس خیلی بیشتر باشند و در مجموع اوکراین از جمله کشورهای اروپای شرقی محسوب میشود که بیشترین مبتلایان به ایدز را در خود دارد. 

در ماه مارس 2009 دولت اوکراین اصلاحاتی را در سیستم بهداشت این کشور ایجاد کرد و در پی آن ایجاد شبکه پزشک‌های خانواده و همچنین بهبود در سرویس‌های فوریت پزشکی(Medical emergency services) انجام گرفت. یولیا تیموشنکو(Yulia tymoshenko)، نخست وزیر سابق اوکراین در سال 2009 پیشنهادی را برای ایجاد یک سیستم بهداشت عمومی که بر پایه بیمه پزشکی قرار دارد مطرح کرده بود».

مهاجرت و پناهندگی در اوکراین

بیشترین حجم مهاجرت در اوکراین در سال‌های اول استقلال این کشور اتفاق افتاد. بیش از یک میلیون نفر در سال‌های2-1991 که عمدتاً از کشورهای سابق اتحاد جماهیر شوروی بودند به اوکراین مهاجرت کردند. در مجموع بین سال‌های 2004-1991، 3/2 میلیون نفر که تقریبا 2 میلیون نفر از این تعداد از شهروندان کشورهای شوروی سابق بودند به اوکراین مهاجرت کردند و در مجموع 5/2 میلیون نفر از کشور اوکراین مهاجرت کردند که از این تعداد نیز 9/1 میلیون نفر به کشورهای سابق شوروی مهاجرت کردند. در حال حاضر مهاجران اوکراین 7/14 درصد جمعیت این کشور که تقربیا بالغ بر 9/6 میلیون نفر می شوند  را شامل می شوند  که این حجم مهاجر این کشور را در مقام چهارم کشورهای مهاجر فرست جهان قرار داده است. در حال حاضر 2/1 میلیون نفر نفر کانادایی با اباء و اجداد اوکراینی در کانادا زندگی می کنند و کشور کانادا بعد از اوکراین و روسیه بیشترین جمعیت اوکراینی را در خود جای داده است.

مهاجرت از اوکراین

کشور اوکراین یکی از منابع بزرگ مهاجرتی به برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا محسوب می گردد. در طول دهه 1990 و اوایل دهه 2000 اقتصاد نابسامان و بی ثباتی سیاسی در این کشور موجب افزایش مهاجرت به کشورهای همجوار مانند لهستان و مجارستان و در حتی کشورهایی مانند ایتالیا‌‌‌‌‌،پرتغال، اسپانیا، ترکیه، روسیه و کانادا گردید.اگرچه آمار مهاجران اوکراینی متفاوت است ولی می توان تخمین زد 2 تا 3 میلیون اوکراینی در خارج از این کشور اقامت دارند که بسیاری از آن‌ها بطور غیرقانونی اقامت دارند و در کارهایی همچون امور ساختمانی‌‌‌‌‌، خدمات، خانه داری و صنایع کشاورزی مشغول به کار هستند.

تعداد مهاجران اوکراینی در سطح جهان

دولت اوکراین تعداد شهروندانی را  که در طول سال‌های 1991 تا 2004  بطور انفرادی از اوکراین مهاجرت کرده اند 400/537/2 نفر اعلام کرد که از این تعداد 500/897/1 نفر به کشورهای شوروی سابق و 900/639 نفر به دیگر کشورها و عمدتاً کشورهای غربی مهاجرت کرده اند.

در اوایل دهه 2000 سفارتخانه‌های اوکراین طی گزارشی اعلام کردند تعداد 300 هزار نفر از شهروندان اوکراینی در لهستان‌‌‌‌‌، 200 هزار نفر در ایتالیا، تقریبا 200 هزار نفردرجمهوری چک، 100 هزار نفر در اسپانیا‌‌‌‌‌، 35 هزار نفر درترکیه‌‌‌‌‌،20 هزار نفر در ایالات متحده و تعداد در کشورهای همچون اتریش، بلغارستان،فرانسه،آلمان،یونان، سوئد، سوئیس و انگلستان به عنوان مهاجران اوکراینی اقامت دارند. بیشترین تعداد کارگران اوکراینی که تعداد آن‌ها تقریبا به یک میلیون نفر می رسد در روسیه اقامت دارند. از سال 1992 تعداد 072/232 نفر از اوکراینی‌ها که در این کشور متولد شده اند به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرده اند.

نیز نگاه کنید به

جامعه و نظام اجتماعی چین؛جامعه و نظام اجتماعی کانادا؛جامعه و نظام اجتماعی روسیه؛جامعه و نظام اجتماعی مصر؛جامعه و نظام اجتماعی افغانستان؛جامعه و نظام اجتماعی تونس؛جامعه و نظام اجتماعی کوبا؛جامعه و نظام اجتماعی لبنان؛جامعه و نظام اجتماعی ساحل عاج؛جامعه و نظام اجتماعی سودان؛جامعه و نظام اجتماعی اردن؛جامعه و نظام اجتماعی مالی؛جامعه و نظام اجتماعی ژاپنجامعه و نظام اجتماعی سنگال؛جامعه و نظام اجتماعی فرانسه؛جامعه و نظام اجتماعی اسپانیا؛جامعه و نظام اجتماعی تایلند؛جامعه و نظام اجتماعی آرژانتین؛جامعه و نظام اجتماعی سوریه؛جامعه و نظام اجتماعی قطر؛جامعه و نظام اجتماعی امارات متحده عربی؛جامعه و نظام اجتماعی سیرالئون؛جامعه و نظام اجتماعی اتیوپی؛جامعه و نظام اجتماعی زیمبابوه