نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تایلند

دانشگاه کاستسارت (Kasetsart University)

ریشه‌های آموزش رسمی در تایلند به مدارس مذهبی که در کنار یا درون معابد تشکیل می‌شد و در زمان‌های قدیم ویژهٔ پسران بود، می‌رسد. از میانهٔ سدهٔ شانزدهم، تایلند عرصهٔ فعالیت و نفوذ فرانسویان کاتولیک شد و این ماجرا به مدت یک‌سده، تا میانهٔ سدهٔ هفدهم ادامه داشت، ولی توفیقی در پی نداشت. از آنجا که، تایلند برعکس دیگر کشورهای جنوب شرقی آسیا هرگز مستعمره غرب نشد، رواج نظام آموزشی غرب هم در این کشور تا اواخر سدهٔ نوزدهم، پیشرفت چندانی نداشت.

در دوران سوخوتای (۱۲۳۸تا ۱۳۷۸م)، آموزش مختص محافل درباری و اشرافی بود و مردم عادی نزد راهبان بودایی درس می‌خواندند. در دوران آیوتایا (۱۳۵۰ م تا ۱۷۶۷ م) و در زمان سلطنت نارای کبیر، راهبی بودایی به نام «پرا هورا تیبودی» (Phra Horatibodi) برای مقابله با نفوذ مدارس مسیحی فرانسوی در تایلند، کتاب دستور زبان تایی و شکل‌های رسمی مکاتبات را نوشت و این کتاب تا هنگام سلطنت رامای پنجم (۱۸۶۸م تا ۱۹۱۰م) درس داده می‌شد. شاه نارای شاعر بود؛ دربار او محفل نویسندگان و شاعران و مرکز تولید متون نظم و نثر تایی بود و به‌سبب نفوذی که بر مردم داشت، علاقه به ادبیات تایی رشد چشمگیری کرد؛ در همین حال، مبلغان کاتولیک از ۱۵۶۷م و زیر نظر پرتغالی‌های پیرو فرقهٔ دومینکین[i]، فعالیت می‌کردند و فرانسویان یسوعی[ii] در ۱۶۶۲م، اجازهٔ اقامت و تبلیغ در آیوتایا گرفتند؛ از این رو، دوران او عرصهٔ رفت‌وآمد هیئت‌های دیپلماتیک میان اروپا و سیام بود. پس از شاه نارای، به‌دلیل ترس از افزایش نفوذ فرهنگ بیگانه بر آموزش و فرهنگ مردم سیام و رشد مسیحیت در این کشور، جلوی این فعالیت‌ها گرفته شد؛ تا این که در هنگام سلطنت رامای چهارم (۱۸۵۱م تا ۱۸۶۸م)، با آمدن چاپخانه به کشور و چاپ کتاب‌هایی به زبان تایلندی، رواج شدید زبان انگلیسی در سرزمین‌های شرق دور و ناکافی‌بودن آموزش‌های بودایی برای مقامات دولتی، پادشاه رامای چهارم فرمان نوسازی نظام آموزشی و تدریس زبان انگلیسی در معابد را صادر کرد. در دوران رامای پنجم این روند ادامه یافت و در ۱۸۷۱م، نخستین مدرسهٔ نسبتاً مدرن در ساختمانی جدا از معابد، با آموزگاران غیرروحانی و برنامه‌ای مدون برای تدریس مردان خاندان شاهی و پسران اعیان و اشراف در دربار به راه افتاد. سپس با فرمانی که صادر شد تدریس انگلیسی در مدرسهٔ کاخ پادشاهی اجباری شد و مدارسی هم در بیرون از دربار برای تعلیم و تربیت فرزندان مردم عادی تأسیس شد.

دانشگاه چولالون کورن

در ۱۸۸۷م با کمک مشاوران خارجی، به‌ویژه انگلیسی‌ها، ادارهٔ آموزش تأسیس شد. در این هنگام ۳۲ مدرسه، بیش از ۸۰ آموزگار و حدود ۲۰۰۰ دانش‌آموز در تایلند سرگرم فعالیت بودند؛ در ۱۸۹۲م اداره آموزش به وزارت آموزش و پرورش تبدیل شد. ۵ سال بعد با مساعی ملکهٔ وقت تایلند، دختران هم وارد نظام آموزشی تایلند شدند؛ در ۱۸۹۸م، طرح آموزش دو بخشی برای بانکوک و دیگر ایالات تایلند که شامل دوره‌های کودکستان، ابتدایی، دبیرستان، هنرستان و آموزش عالی بود، پیاده شد. در ۱۹۰۱ م نخستین مدرسهٔ دولتی دخترانه و در ۱۹۱۳م نخستین دانشکدهٔ تربیت معلم برای زنان در بانکوک آغاز به کار کرد. در ۱۹۱۷م نخستین دانشگاه تایلند به نام «چولالون کورن» (رامای پنجم) تأسیس و در ۱۹۲۱م قانون آموزش اجباری تصویب شد.

با انقلاب مشروطه در ۱۹۳۲م، نظام آموزش و پرورش گسترش بیشتری یافت و در ۱۹۶۰ آموزش اجباری به ۷ سال افزایش یافت و برای نخستین بار مقررات خاصی برای کودکان استثنایی وضع شد. در ۱۹۷۷م قسمت‌های گوناگون آموزش ابتدایی و متوسطه از نظام ۴،۳،۳،۲ به نظام ۶،۳،۳ تبدیل شد که تا امروز ادامه دارد. در ۱۹۸۰م به دستور وزیر وقت آموزش و پرورش تایلند، آموزش ابتدایی از وزارت کشور جدا شد و به وزارت آموزش سپرده شد؛ در حال حاضر نظام آموزشی کشور، زیر نظر وزارت آموزش و وزارت امور دانشگاهی قرار دارد.

ساختار آموزشی تایلند

به موجب قوانین آموزشی تایلند و با در نظر گرفتن قانونی که در ۲۰۰۴م تصویب شد، از اول دورهٔ آمادگی تا آخر دورهٔ دبیرستان، یعنی به مدت ۱۴ سال، تحصیل رایگان است و تا سقف ۹ سال، تحصیل با حضور در مدرسه، اجباری اعلام شده است. نظام آموزش رسمی به دو دورهٔ پایه (۱۲ سال) و عالی تقسیم شده است؛ دورهٔ پایه نیز از دو دورهٔ شش‌ساله (دبستان و دبیرستان) تشکیل می‌شود. دولت از آموزش غیررسمی نیز حمایت می‌کند و مدارس غیردولتی نقش مهمی در ساختار آموزش کشور بازی می‌کنند.

مدارس دولتی زیر نظر دولت اداره می‌شوند و مدارس خصوصی به مدارس انتفاعی و غیرانتفاعی تقسیم می‌شوند. ادارهٔ مدارس غیرانتفاعی بیشتر به دست سازمان‌های خیریه است. روستاها دارای کودکستان و مدارس ابتدایی هستند. اما مدارس جامع در شهرها دایرند که از کودکستان تا آخر دبیرستان را دربر می‌گیرند. با توجه به محدودیت بودجه، مدارس روستایی دارای امکانات و تجهیزات کمتری در مقایسه با مدارس شهری هستند؛ به‌خصوص از نظر آموزگاران زبان انگلیسی در تنگنا قرار دارند. برخی از دانش‌آموزان روستایی دبیرستانی برای حضور در کلاس باید حدود ۶۰ تا ۸۰ کیلومتر تا نزدیک‌ترین شهر بروند.

در سطح منطقه‌ای محدودهٔ کار وزارت آموزش و پرورش به ۱۲ منطقه تقسیم می‌شود. هر منطقه، چهار تا هشت استان تحت سرپرستی دفتر منطقه‌ای توسعهٔ آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و اموردینی قرار دارد که بر کیفیت آموزشی نظارت دارند؛ همچنین آموزش ضمن خدمت معلمان، ارزیابی طرح‌های آموزشی و پرورشی و ارائهٔ پیشنهادهایی درخصوص خط‌مشی به مقامات منطقه‌ای آموزشی، بر عهدهٔ آنان است. اداره‌های منطقه‌ای زیر نظارت دبیرخانه دائمی آموزش و پرورش می‌باشند.

دورهٔ ابتدایی

دورهٔ شش‌سالهٔ ابتدایی به دو دورهٔ سه‌ساله تقسیم می‌شود؛ دروس این دوره عبارتند از: زبان تایلندی، ریاضیات، علوم، علوم اجتماعی، بهداشت و ورزش، هنر و موسیقی، حرفه‌وفن و زبان خارجی. توزیع گستردهٔ مدارس ابتدایی دولتی، تا نقاط دور افتادهٔ کوهستانی و مرزی کشور، امکان دسترسی اکثر اعضای گروه سنی ۶ تا ۱۱ سال را به آموزش و پرورش فراهم می‌کند.

مدارس تایلندی

دورهٔ متوسط

دورهٔ دبیرستان هم به دو دورهٔ سه‌ساله تقسیم می‌شود. دورهٔ دوم دبیرستان دو رشتهٔ فنی‌حرفه‌ای و عمومی داردکه در مدارس جداگانه تدریس می‌شود؛ اما مدارس جامع هر دو رشته را تدریس می‌کنند. دانش‌آموزان رشتهٔ عمومی معمولاً در دانشگاه ادامه تحصیل می‌دهند و مدارس فنی‌حرفه‌ای دانش‌آموزان را برای کاریابی یا مطالعات بیشتر آماده می‌کنند. در رشتهٔ عمومی‌گرایش‌های گوناگون نظیر «ریاضی، علوم» و «ریاضی، انگلیسی» و «زبان‌های خارجی» تدریس می‌شود. ورود به دورهٔ دوم دبیرستان با امتحان ورودی صورت می‌گیرد و در پایان هر سطح (دورهٔ اول یا دوم) دانش‌آموزان باید در آزمون تحصیل ملی (National Education Test) قبول شوند. فارغ‌التحصیلان دورهٔ ۶ ساله دبیرستان می‌توانند دو امتحان بدهند که به آن‌ها آزمون تحصیلی ملی عادی (Ordinary National Education Test (O-NET))و آزمون تحصیلی ملی پیشرفته (Advaced National Educatin Test (A-NET)) می‌گویند. همچنین پس از دورهٔ دبیرستان و برای ورود به دانشگاه دانش‌آموزان باید در آزمونی به نام «پذیرش متمرکز دانشگاهی» شرکت‌کنند که نمرهٔ آن ترکیبی از نمرات امتحانات آزمون تحصیلی ملی عادی و آزمون تحصیلی ملی پیشرفته و نمرات سال چهارم دبیرستان است. البته این برنامه در دست تغییر است و در حال حاضر دانشگاه‌های دولتی ۷۰ درصد دانشجویان را خود برمی‌گزینند و ۳۰ درصد بقیه باید با روش فوق وارد دانشگاه شوند. پذیرش مستقیم دانشگاهی معمولاً در ماه اکتبر (مهرماه) صورت می‌گیرد.

سال تحصیلی

سال تحصیلی در تایلند به دو نیم‌سال تقسیم می‌شود. هر سال تحصیلی در مدارس ابتدایی و متوسطه به‌طور معمول از میانهٔ ماه می (اردیبهشت) تا ماه مارس (اسفند) و در مؤسسات آموزش عالی از اول جون (خرداد) تا مارس (اسفند) طول می‌کشد؛ در ماه سپتامبر (شهریور) دو تا سه هفته میان دو نیم‌سال تحصیلی فاصله است. بدین‌ترتیب، مدارس و دانشگاه‌ها در فصل گرم تابستان و سال نو سنتی تایلند و مراسم سونکران (۱۳ تا ۱۵ آوریل یا ۲۴ تا ۲۶ فروردین)، تعطیل‌اند.

آموزش فنی‌حرفه‌ای

در حال حاضر ۴۱۲ کالج و مؤسسهٔ آموزشی دولتی با بیش از یک میلیون دانشجو به آموزش‌های فنی‌حرفه‌ای در تایلند مشغولند؛ حدود ۳۸۰ هزار نفر هم در ۴۰۱ مدرسه خصوصی فنی‌حرفه‌ای سرگرم تحصیل‌اند.آموزش فنی‌حرفه‌ای از سال‌های بالای دبیرستان برای دانش‌آموزانی که به دورهٔ عمومی نمی‌روند، آغاز می‌شود و این تعداد حدود ۴۰ درصد دانش‌آموزان را دربر می‌گیرد.

آموزش فنی‌حرفه‌ای در سه سطح صورت می‌گیرد:

۱. به دانش‌آموزان دورهٔ دوم دبیرستان که در این رشته درس می‌خوانند، «گواهینامهٔ آموزش حرفه‌ای» (Certificate In Vocational Education) داده می‌شود؛

۲. به دانشجویان بعد از دورهٔ دبیرستان، دیپلم فنی (Technical Diploma) داده می‌شود؛

۳. به گروه بالاتر، فوق دیپلم (Higher Diploma) داده می‌شود که با آن می‌توانند در دوره‌های کارشناسی دانشگاه‌ها پذیرفته شوند.

شمار دانشجویان رشته‌های فنی‌حرفه‌ای تایلند در ۲۰۰۵

رشته	شمار دانشجویان
فنی	290،258
صنایع	۱۳۷،۳۷۷
مدیریت بازرگانی و توریسم	۳،۴۸۰
بازرگانی	۱۶،۶۲۲
هنر و صنعتگری	۲،۲۱۴
پلی‌تکنیک	۳۶،۳۰۴
حرفه	۸۹،۳۰۷
کشاورزی و تکنولوژی	۳۴،۹۱۴
کشتی‌سازی	۲،۳۹۱
شیلات	۱،۵۱۰
مهندسی کشاورزی	۸۰۶

مقاطع تحصیلی در نظام آموزشی تایلند

ردیف	دوره	سن
۱	مهد کودک	۳ تا ۴ سالگی
۲	کودکستان	۴ تا ۵ سالگی
۳	آمادگی	۵ تا ۶ سالگی
۴	ابتدایی	۶ تا۱۲ سالگی
۵	دبیرستان	۱۲تا ۱۸ سالگی
۶	آموزش عالی (کارشناسی)	۴ سال
۷	آموزش فنی‌حرفه‌ای	سنین گوناگون
۸	کارشناسی ارشد	سنین گوناگون
۹	آموزش بزرگسالان	سنین گوناگون

آمار مدارس و مؤسسات آموزش عالی و فنی‌حرفه‌ای تایلند در ۲۰۰۵ [iii]

	شمار	معلمان	دانش آموزان یا دانشجویان
دبستان و دبیرستان	۳۲،۳۴۰	۴۲۰،۹۶۵	۸،۶۹۸،۹۷۳
دانشکده‌ها	۱۵۶	۴۵،۸۲۴	۱،۹۵۰،۸۹۳
مدارس فنی‌حرفه‌ای	۴۰۸	۱۶،۷۳۱	۶۱۵،۵۴۸

نسبت معلم به شاگرد در مدارس ابتدایی: ۱۶ (در ماه اوت ۲۰۰۷)

نرخ سواد در بزرگسالان تایلند در ۲۰۰۷

مردان	95/9 درصد
زنان	92/6 درصد
میانگین	94/1 درصد

درصد ثبت نام مقاطع سنی در دوره‌های گوناگون تحصیلی

دوره	درصد از مقطع سنی	دختر	پسر	سال تحصیلی
آمادگی	%۸۰	%۸۰	%۸۰	۲۰۰۸-۲۰۰۷
دبستان	%۹۰	%۸۹	%۹۱	۲۰۰۹-۲۰۰۸
دبیرستان	%۷۲	%۷۷	%۶۸	۲۰۰۹-۲۰۰۸
آموزش عالی	%۴۶	%۴۷	%۴۴	۲۰۰۶

مدارس بین‌المللی

مدارس بین‌المللی، مؤسسات آموزشی هستند که برنامهٔ درسی بین‌المللی یا برنامهٔ درسی مستقلی دارند. در آن‌ها به یکی از زبان‌های خارجی (بیشتر انگلیسی) درس می‌دهند و ثبت نام در آن‌ها بدون توجه به ملیت یا مذهب یا سیاست و رژیم‌های حکومتی اتباع هر کشوری انجام می‌شود و نباید خلاف اخلاق و ثبات سیاسی تایلند باشد. برنامهٔ درسی آن‌ها باید به تصویب وزارت آموزش تایلند برسد. تدریس زبان و فرهنگ تایلند در همهٔ سطوح و برای همهٔ دانش‌آموزان اجباری است؛ ولی میزان آن برای تایلندی‌ها به‌مراتب بیشتر از خارجیان است. مدارس بین‌المللی باید در همهٔ زمینه‌های اداری و آموزشی، در چارچوب ضوابط وزارت آموزش تایلند فعالیت کنند، مدیر و آموزگاران و دبیران اصلی این مدارس باید تابعیت تایلندی داشته باشند.

«بیشتر این مدارس که کیفیت عالی و سابقه‌ای دیرینه در تایلند دارند، از نظام‌های آموزشی انگلیسی و آمریکا پیروی می‌کنند؛ برخی دیگر با نظام‌های آموزشی آلمانی، ژاپنی و تایلندی اداره می‌شوند. در سال ۲۰۰۷م، حدود ۱۰۸ مدرسهٔ بین‌المللی در تایلند فعالیت داشتند که ۷۷ واحد آن‌ها در بانکوک و بقیه در چیانگ مای، پوکت، رایونگ، نونتابوری، چونبوری، ساموت پراکان و ناکون راچاسیما سرگرم کار بوده‌اند. در همان سال ۲۴۹۳ معلم و ۲۵۴۵۳ دانش‌آموز (تایلندی و خارجی) در این مدارس مشغول آموزش و یادگیری بوده‌اند. میانگین شهریهٔ سالانه این مدارس از ۳ هزار تا ۱۴ هزار دلار متغیر است.

آموزش عالی

Ministry of University Affairs وزارت امور دانشگاهی

دانشگاه‌های دولتی و خصوصی و مؤسسات آموزش عالی زیر نظارت وزارت امور دانشگاهی(Ministry of University Affairs) قرار دارند و در آن‌ها رشته‌های گوناگونی همچون پزشکی، علوم انسانی، هنرهای زیبا، اطلاع‌رسانی و تکنولوژی تدریس می‌شود. با این همه، بسیاری از دانشجویان ادامه تحصیل در رشته‌های حقوق و مدیریت بازرگانی در دانشگاه‌های غربی خارج از کشور یا در شعب داخلی دانشگاه‌های غربی را ترجیح می‌دهند. در ۲۰۰۱ با ارتقاءی بسیاری از مؤسسات آموزش عالی به سطح دانشگاه، شمار دانشگاه‌های تایلند به‌طور ناگهانی افزایش یافت. در این طرح بسیاری از مؤسسات آموزش عالی دولتی عنوان دانشگاه به خود گرفتند.

دوره‌های دانشگاهی

بیشتر دوره‌های کارشناسی، ۴ ساله و تمام‌وقت هستند ولی در رشته‌های تعلیم و تربیت و معماری ۵ سال و در دوره‌های دکترا در رشته‌های جراحی دندان، پزشکی، داروسازی و دام‌پزشکی، ۶ سال کامل طول می‌کشد. مدت دوره‌های کارشناسی ارشد یک‌ساله یا دوساله است و دانشجویان باید پس از گذراندن واحدهای درسی لازم، پایان‌نامه بنویسند یا در آزمون نهایی شرکت‌کنند.

مدت دورهٔ دکترا بسته به هر رشته از ۲ تا ۵ سال است و ورود به آن نیازمند شرکت در آزمون است؛ گرفتن دکترا با انجام پژوهش، گذراندن واحدهای درسی و ارائهٔ پایان‌نامه امکان‌پذیر است.

تایلند دارای ۱۶۶ دانشگاه معتبر و مؤسسهٔ آموزش عالی در رشته‌های گوناگون و در شهرهای مختلف است که بیشتر آن‌ها در بانکوک قرار دارند. در رده‌بندی سال ۲۰۰۴ دانشگاه‌های جهان، دانشگاه چولالون کورن تایلند در رشتهٔ علوم اجتماعی در ردهٔ ۴۶ و در رشتهٔ گیاه‌پزشکی در رده ۶۰ جهان قرار گرفت. در سپتامبر ۲۰۰۶، کمیسیون آموزش عالی تایلند سه دانشگاه این کشور یعنی دانشگاه‌های چیانگ مای، چولالون کورن و ماهیدول را درجه عالی معرفی کرد.

شمار و انواع دانشگاه‌های تایلند

شمار	نوع	شمار	وضعیت قبلی
۱	دانشگاه و کالج دولتی	۱۹
۲	دانشگاه‌های خودگردان	۱۵
۳	دانشگاه‌های راجابات()	۴۰	مؤسسه تربیت معلم
۴	دانشگاه‌های راجامانگالا	۹	مؤسسات پلی‌تکنیک
5	دانشگاه‌ها و کالج‌های خصوصی	39
6	کالج و مؤسسه آموزش عالی	44
	جمع	166

مهم‌ترین دانشگاه‌های دولتی تایلند

تعداد دانشجویان	تعداد دانشکده یا واحد آموزشی	محل دانشگاه	تاریخ تأسیس	علامت	نام دانشگاه
۵۸۸۲۷	۲۹	Bangkok	۱۹۴۳	KU	Kasetsart University	1
۳۴،۳۸۲	۲۲	Khon kaen	۱۹۶۴	KKU	Khon Kaen University	2
		Chiang Mai	۱۹۹۶	MJU	Maejo University	3
۲۷،۳۴۲	۱۹	Maha Sarakham	۱۹۹۴	MSU	Mahasarakham University	4
	۱۴	Nakhon Phanom	۲۰۰۵	NPU	Nakhonphanom University	5
۲۶،۰۵۶	۱۶	Phitsanulok	۱۹۹۰	NU	Naresuan University	6
8،298	۱۳	Bangkok	۱۹۶۶	NIDA	National Institute of Development Administration	7
	۲	Bangkok	۱۹۹۹	PT- WIT	Pathumwan Institute of Technology	8
۳۴،۰۰۰	۳۶	Songkhla	۱۹۶۷	PSU	Princess of Songkla University	9
	۱۱	Narathiwat	۲۰۰۵	PNU	Princess of Naradhiwas University	10
۵۲۵،۰۰۰	دانشگاه آزاد	Bangkok	۱۹۷۱	RU	Ramkhamhaeng University	11
	۱۵	Bangkok	۱۹۴۳	SU	Silpakorn University	12
	۲۵	Bangkok	۱۹۴۹	SWU	Srinakharinwirot University	13
۱۷۲،۹۸۴	دانشگاه آزاد	Bangkok	۱۹۷۸	STOU	Sukhothai Thammathirat Open University	14
۳۳،۴۲۲	۱۱	Bangkok	۱۹۳۴	TU	Thammasat University	15
	۱۰	Uban Ratchathani	۱۹۹۰	UBU	Ubon Ratchathani University	16

دانشگاه‌های خودگردان

تعداد دانشجویان	تعداد دانشکده یا واحد آموزشی	محل دانشگاه	تاریخ تأسیس	علامت	نام دانشگاه
	۲	Bangkok	۲۰۱۱	UBM (NMU)	University of Bangkok Metropolis (Navamindradhiraj(University)	1
	۲۴	Chonburi	۱۹۵۵	BUU	Burapha University	2
۳۱،۹۹۲	۲۱	Chiang Mai	۱۹۶۴	CMU	Chiang Mai University	3
36،199	۲۰	Bangkok	۱۹۱۷	CU	Chulalongkorn University	4
2000	10	Bangkok	۱۹۶۰	MITL	King Mongkut's Institute of Technology Ladkrabang	5
	10	Bangkok	۱۹۵۹	UTNB	King Mongkut's University of Technoloty (North (Bangkok)	6
		Bangkok	۱۹۶۰	UTT	King Mongkut's University of Technology (Thonburi)	7
	6	Chiang Rai	۱۹۹۸	MFU	Mae Fag Luang University	8
	6	Bangkok	۱۸۸۷	MCU	-Mahachulalong kornrajavidyalaya University	9
	4	Bangkok	۱۸۹۳	MBU	Mahamakut Buddhist University	10
۲۶،۰۸۳	36	Bangkok	۱۹۴۳	MU	Mahidol University	11
		Phayao	۲۰۱۰	UP	University of Phayao	12
۱۱،۹۵۲		Nakhon Ratchasima	۱۹۹۰	SUT	Suranaree University of Technology	13
	8	Songkhla	۱۹۶۸	TSU	Thaksin University	14
	11	Nakhon Si Thammarat	۱۹۹۲	WU	Walailak University	15

دانشگاه‌های انگلیسی زبان

براساس گزارش ادارهٔ کمیسیون آموزش عالی تایلند، در سال ۲۰۰۷م، حدود ۸۴۴ رشتهٔ تحصیلی بین‌المللی در ۵۳ مرکز آموزش عالی در سراسر کشور به زبان انگلیسی تدریس می‌شده است. از این میان ۶۰۹ رشته در اختیار ۳۰ دانشگاه دولتی و بقیه دراختیار ۲۳ دانشگاه خصوصی بوده است. شمار کل دانشجویان خارجی در تایلند در سال ۲۰۰۶ به ۸۴۳۴ نفر رسید که در مقایسه با دو سال پیش از آن، دو برابر بوده است.

شمار دوره‌های دانشگاهی بین‌المللی در دانشگاه‌های تایلند (۲۰۰۷م)

نوع دانشگاه	تعداد	کارشناسی	کارشناسی ارشد	دکتری	سایر
دولتی	۳۰	۱۳۶	۲۵۹	۱۹۹	۱۵
خصوصی	۲۳	۱۴۱	۶۸	۲۱	۵

شمار دانشجویان خارجی در دانشگاه‌های تایلند (۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶)

سال	دختر	پسر	جمع
۲۰۰۴	۱۸۰۴	۲۶۵۰	۴۴۵۴
۲۰۰۵	۲۰۲۳	۲۲۸۸	۴۳۱۱
۲۰۰۶	۳۸۴۱	۴۵۹۳	۸۴۳۴

در سال ۲۰۰۶ بیشتر دانشجویان خارجی تایلند را چینی‌ها (نزدیک به ۴۰ درصد)، تشکیل می‌دادند؛ پس از چینی‌ها، به ترتیب اتباع میانمار، ویتنام، آمریکا، لائوس، ژاپن، هند، کامبوج، کره، بنگلادش و دیگر کشورها (از جمله ایران) قرار دارند. حدود ۸۰ درصد این عده با هزینهٔ شخصی، ۱۱ درصد با بورس اعطایی دولت تایلند و نزدیک به ۱۰درصد نیز با بورس دریافتی از آمریکا و اروپا در تایلند مشغول به تحصیل‌اند.

دولت تایلند برای توسعهٔ آموزش‌های بین‌المللی از وام‌های خارجی یا صندوق‌های بین‌المللی مانند بانک جهانی، بانک توسعهٔ آسیایی، صندوق همکاری اقتصادی ژاپن و منابع مالی کشورهایی چون استرالیا، انگلستان، فرانسه، آلمان، ژاپن و ایالات متحده استفاده می‌کند. همچنین در اجرای این هدف با سازمان‌های خارجی منطقه‌ای و بین‌المللی که در زمینهٔ بهبود مسائل آموزشی فعالیت دارند، از جمله سازمان یونسکو همکاری نزدیک دارد .

مهم‌ترین دانشگاه‌هایی که برنامه‌های درسی خود را به زبان انگلیسی و به دانشجویان خارجی عرضه می‌کنند، به ترتیب اهمیت عبارتند از:

دانشگاه تاماسات

۱. دانشگاه آسامپشن؛

۲. دانشگاه ماهیدول؛

۳. دانشگاه چولالون کورن؛

۴. دانشگاه تاماسات؛

۵. کالج میشن؛

۶. دانشگاه سیام؛

۷. دانشگاه رانج سیت؛

۸. دانشگاه اتاق بازرگانی تایلند؛

9. دانشگاه بانکوک؛

۱۰. دانشگاه بین‌المللی استامفورد.

بیشتر این دانشگاه‌ها در بانکوک قرار دارند. برای نمونه دانشگاه چولالون کورن به‌تنهایی حدود ۷۴ رشتهٔ تحصیلی خود را به‌زبان انگلیسی تدریس می‌کند و دانشگاه اسامپشن نیز دارای بیشترین دانشجوی خارجی در تایلند است .

دانشگاه اسامپشن

دانشگاه آسامپشن

دانشگاه اسامپشن(Assumption University) یک دانشگاه خصوصی وابسته به‌کلیسای کاتولیک برادران سنت گابریل است که سابقه تاسیس آن به سال ۱۹۶۹م برمی‌گردد. این دانشگاه نخست به شکل یک کالج بازرگانی تشکیل شد و سپس در ۱۹۷۲م نام کالج مدیریت بازرگانی اسامپشن (با نام اختصاری ABAC) را به خود گرفت و در ۱۹۹۰م به دانشگاه اسامپشن تبدیل شد و نخستین دانشگاه بین‌المللی تایلند به شمار می‌رود که دارای دانشجویانی از کشورهای روسیه، چین، میانمار، هند، بنگلادش، پاکستان و سایر کشورهای آسیایی است. بیشتر دانشجویان این دانشگاه را اتباع چین و سپس هند تشکیل می‌دهند. این دانشگاه دارای رشته‌های مهندسی، تکنولوژی اطلاعات، علوم، پرستاری، حقوق، مدیریت بازرگانی، هنرهای ارتباطی، معماری، بیوتکنولوژی، موسیقی و نیز رشته آموزش از راه دور است.

افزون بر دانشگاه‌های ذکر شده، باید از انستیتو تکنولوژی آسیایی (A.I.T) نام برد که در آن به زبان انگلیسی تدریس می‌شود. این انستیتو، مجتمع بزرگ و معتبر آموزشی است که در پاتوم تانی واقع در شمال بانکوک قرار دارد و در بخش ایرانیان مقیم تایلند درباره آن سخن گفته‌ایم.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که بین سال‌های ۲۰۰۴م تا ۲۰۰۶م، رشتهٔ مدیریت بازرگانی بیشترین علاقمند را میان دانشجویان خارجی تایلند داشته است و شمار دانشجویان این رشته در این سال‌ها افزایش سریعی را نشان می‌دهد. رشته‌های بازاریابی، زبان تایلندی، مدیریت عمومی، بازرگانی بین‌المللی، تای‌شناسی، فن‌آوری اطلاعات، مدیریت، علوم کامپیوتر، مالیه و بانکداری، هتل‌داری و حسابداری نیز در مرحله بعد دارای بیشتری دانشجوی خارجی بوده است. دانشجویان مقیم خارج از تایلند بر پایهٔ آمار سال ۲۰۰۴م، حدود ۱۲۰۰۰ دانشجوی تایلندی در انگلستان، ۱۱۰۰۰دانشجو در آمریکا، ۱۶۰۰۰ دانشجو در استرالیا و تعداد بسیاری نیز در کشورهای انگلیسی‌زبان دیگر، مانند کانادا و زلاندنو سرگرم تحصیل‌اند.

بودجهٔ آموزشی

از میزان بودجهٔ آموزشی در هر مقطع تحصیلی اطلاعاتی در دست نیست؛ اما می‌دانیم که از سال ۲۰۰۰م تا ۲۰۰۷م، کل بودجهٔ سالانهٔ آموزشی تایلند بالغ بر ۵ درصد تولید ناخالص داخلی بوده است؛ از این رو، می‌توان گفت که در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه و حتی بسیاری از کشورهای دیگر جهان، درصد بودجه اختصاص‌یافته به امور آموزشی در تایلند، بسیار بیشتر است. بیشتر هزینه‌های آموزشی از بودجه کل کشور تأمین می‌شود؛ اما بودجه‌های محلی به‌ویژه در نواحی شهری هم برای تأمین این‌گونه هزینه‌ها نقش مهمی بازی می‌کنند. همچنین از وام‌ها و کمک‌های آموزشی سازمان‌های جهانی مانند بانک توسعه آسیایی، بانک جهانی و سایر سازمان‌های مشابه، استفاده می‌شود. در ۲۰۰۸م برنامه‌هایی برای توزیع کتاب‌های درسی و مواد آموزشی رایگان در میان دانش‌آموزان مقاطع آمادگی، ابتدایی و دبیرستان اعلام شد و در آغاز سال تحصیلی ۲۰۰۹م به اجرا درآمد.

پژوهش در امور آموزش

با تأسیس «مؤسسهٔ بین‌المللی مطالعهٔ کودک» (International Institute for Child Study) در بانکوک در ۱۹۵۵م، پژوهش‌های، منظم و پیوسته در زمینهٔ امور آموزشی در تایلند آغاز شد. این مؤسسه امروزه با عنوان «مؤسسهٔ پژوهشی علمی رفتاری» (Behavioral Science Research Institute) پژوهش‌های پایه‌ای و کاربردی در امور آموزشی انجام می‌دهد. در دههٔ ۱۹۶۰م، وزارت آموزش و کمیسیون ملی آموزش به پژوهش‌های آموزشی پرداختند. این پژوهش‌ها به اجرای اصلاحات آموزشی در سال‌های ۱۹۹۹ م تا ۲۰۰۲ م انجامید و امروز نیز این‌گونه پژوهش‌ها در دانشگاه‌ها، به‌ویژه در دانشکده‌های تعلیم و تربیت ادامه دارد.

مراکز پژوهشی غیردانشگاهی

۱. مؤسسهٔ سلطنتی: در ۱۹۳۳م تأسیس شد. فعالیت‌های آن عبارتند از: تحقیق و تشویق در ارتقاءء همهٔ فعالیت‌های علمی، تبادل اطلاعات مربوط به همهٔ شاخه‌های دانش و همچنین مشاوره با دولت، این مؤسسه، نشریهٔ ماهانه و فصلنامه به انگلیسی منتشر می‌کند.

۲. انجمن علوم تایلند: وابسته به دانشکدهٔ علوم دانشگاه چولالونکورن در بانکوک است که در ۱۹۸۴م بنیاد نهاده شد و هدف از تأسیس آن بهبود پژوهش و آموزش در همهٔ شاخه‌های علوم طبیعی است. این انجمن فصلنامه‌ای انگلیسی و ماهنامه‌ای علمی منتشر می‌کند.

۳. انجمن سیام ( Siam Society): این انجمن که با سرپرستی دربار سلطنتی تایلند اداره می‌شود در آغاز سدهٔ بیستم، یعنی در ۱۹۰۴م تأسیس شد و فعالیت‌های ۱۵۰۰ عضو آن، تحقیق در حوزه‌های هنری و ارتقاءء سطح آن، تحقیق و تلاش برای ارتقاءء علوم و ادبیات تایلند و همسایگان آن است؛ برای این منظور دو سالنامه، یکی با عنوان «مجله انجمن سیام» (Journal of Siam Society) و دیگری با عنوان «بولتن تاریخ طبیعی» (National History Bulletin) منتشر می‌کند. از دیگر برنامه‌های انجمن سیام انتشار کتاب‌های پژوهشی، برگزاری برنامه‌های هنری مانند رقص، موسیقی و تئاتر، برگزاری سخنرانی، تشکیل نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌های گوناگون و حفاظت از آثار فرهنگی است.

وزارت فرهنگ تایلند این انجمن را در سال ۲۰۱۲م، برندهٔ جایزهٔ «بهترین سازمان فرهنگی» در سطح ملی، منطقه‌ای و استانی معرفی کرده است.

۴. دفتر منطقه‌ای یونسکو برای آسیا و اقیانوس آرام: این دفتر که در ۱۹۶۱ تأسیس شده است، دارای دبیرخانهٔ ثابت، کنفرانس‌های وزرای آموزش و پرورش، مقامات مسئول،برنامه‌ریزی اقتصادی آسیا و اقیانوس آرام و کمیتهٔ مشورتی همکاری‌های منطقه‌ای آموزشی در آسیا و اقیانوس آرام است. فعالیت‌های آن عبارتند از: حمایت و برنامه‌ریزی برای توسعهٔ آموزش، ارتقاءء علوم اجتماعی و انسانی، حفظ آثار فرهنگی، مطالعات فرهنگی و خط‌مشی‌های فرهنگی، انجام فعالیت‌هایی برای ارتقاء آموزش و پرورش جهانی، ریشه‌کن‌کردن بی‌سوادی و آموزش مستمر از طریق «برنامهٔ آموزش برای همه در آسیا و اقیانوس آرام».

۵. مرکز تحقیقات بودایی: در ۱۹۶۱ م در بانکوک تشکیل شد و اداره کل امور مذهبی وزارت آموزش و پرورش آن را اداره می‌کند. فرهنگ‌نامه‌ای به زبان‌های تایلندی، پالی و انگلیسی منتشر می‌کند.

۶. ادارهٔ منابع معدنی: در بانکوک واقع شده است و پژوهش‌های زمین‌شناسی و معدنی انجام می‌دهد.

۷. ادارهٔ کل خدمات علمی: هدف از تأسیس این اداره که از ۱۸۹۱ م تشکیل شده است، آزمایش، بررسی و تجزیه و تحلیل و تحقیقات در تکنولوژی غذایی، مهندسی شیمی، کنترل آلودگی هوا و آب، تحقیقات در سرامیک‌سازی، خدمات اطلاعاتی علمی و تکنولوژیک است.گزارش سالانه و بولتنی با سه شماره در سال، از انتشارات این مؤسسه است.

۸. بخش تحقیقات فرآورده‌های جنگلی: این بخش زیر نظر وزارت کشاورزی فعالیت می‌کند و در بانکوک قرار دارد.

۹ مرکز بیولوژی دریایی: برای کارهای تحقیقاتی و آموزشی زیست دریایی در ۱۹۶۸م در بانکوک تأسیس شد.

۱۰ بخش تحقیقاتی انرژی ملی: هدف از تأسیس آن، تحقیقات و گردآوری اطلاعات درخصوص منابع انرژی، تنظیم مقررات ایمنی، کاربرد انرژی و ارتقاءی نقش آن در توسعهٔ اقتصادی و... است، سه سالنامه با عناوین «موقعیت انرژی تایلند»، «نفت تایلند» و «نیروی الکتریسیته» منتشر می‌کند.

۱۱، مرکز تحقیقات لاستیک: وابسته به ادارهٔ کل کشاورزی در وزارت کشاورزی تایلند است.

۱۲، مؤسسه تحقیقات علمی و تکنولوژی تایلند: در بانکوک قرار دارد به پژوهش‌های علمی کاربردی و فنی می‌پردازد.

نیز نگاه کنید به

نظام آموزش، تحقیقات و فناوری آرژانتین؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اتیوپی؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اردن؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اسپانیا؛نظام آموزش، تحقیقات و فناوری افغانستان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری اوکراین؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری تونس؛ نظام آموزش و پرورش در چین معاصر؛ نظام آموزش و پرورش در چین باستان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سنگال؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری ژاپن؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری کوبا؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری زیمبابوه؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سوریه؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری قطر؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مصر؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری لبنان؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری روسیه؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری مالی؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری ساحل عاج؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سیرالئون؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری کانادا؛ نظام آموزش، تحقیقات و فناوری سودان.

پاورقی

[i] - از فرقه‌های مسیحی کاتولیک‌که در قرن سیزدهم میلادی به وجود آمد و رهبر آن سن دومینیک کشیش اسپانیایی بود.

[ii] - راهبان مسیحی کاتولیک (فرهنگ بزرگ سخن).

[iii] - در این آمار شمار دانشگاه‌های مستقل و مؤسسات خارج از نظارت وزارت آموزش و پرورش و وزارت آموزش عالی تایلند نیامده است.آمار براساس برآورد یونسکو درج شده است.

برای مطالعه بیشتر

Office of the National Education Commission. Education in Thailand 2007. Bangkok, Amarin Printing and Publication, 2008.