تلویزیون در اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''تلويزيون'''
[[اردن]] دارای دو شبکه تلویزیونی عربی و انگلیسی (یا فرانسوی) است که سابقه‌ای 30 ساله دارد<ref>پادشاهی [[اردن]]، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بين‌الملل، مركز بين‌المللی تبليغ، ص63</ref>. در سال 1964 مسئولان بزرگ دولتی [[اردن]] متوجه نیاز کشور به تلویزیون شدند و مدیر رادیویی [[اردن]] گروهی را برای تحقیق و جستجو به [[آمریکا]] فرستاد و از آن‌ها خواست تا گام‌های اولیه‌ی این پروژه را به [[اردن]] آموزش دهند<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 94 و 95</ref>. از این‌رو به منظور انتقال فناوری و تجهیزات تلویزیونی از تعدادی از موسسات سرمایه‌گذاری آمریکایی درخواست کردند که در برنامه‌ریزی‌های اولیه برای آغاز به کار تلویزیون [[اردن]] به آن‌ها کمک کنند.


[[اردن]] داراي دو شبكه تلويزيوني عربي و انگليسي (يا فرانسوي) است كه سابقه اي 30 ساله دارد. (43)
به‌این ترتیب در روز 11 سپتامبر 1964 میلادی یکی از موسسات رادیویی در طرحی 6 ساله به ایجاد و گسترش تلویزیون [[اردن]] پرداخت. تلویزیون [[اردن]] به طور کامل تحت نظارت حکومت است با این هدف که کلیه مناطق [[اردن]] را تحت پوشش برنامه‌های خود قرار‌دهد<ref>العمد، الدکتور‌هانی، الموسسات الثقافیــة فی الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحیاة الثقافیــة فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الاردن 1953 - 1993م</ref>. متعاقب آن در 11 ایلول 1964 یکی از شرکت‌های تخصصی برنامه شش ساله‌ای را برای ایجاد و توسعه [[تلویزیون در اردن]] ارائه داد، بدین ترتیب ایستگاه کوچکی در امان تاسیس شد که یک مرکز آموزشی برای کارمندان تلویزیون به شمار می‌رفت. پس از آن دو ایستگاه بزرگ در امان و قدس راه اندازی شد و برای گسترش محدوده پخش تلویزیون برخی تجهیزات به اربد و نابلس منتقل شد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 96</ref>. در سال 1966 یکی از معتبرترین کارمندان [[وزارت فرهنگ اردن|وزارت فرهنگ]] به عنوان مدیر پروژه تلویزیون انتخاب شد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 99</ref>. در همین سال موسسه‌ی تلویزیون مملکت [[اردن|اردن‌]] هاشمی مسئول ایجاد تلویزیون و اداره و حفظ و انجام کلیه‌ی امور مربوطه در [[اردن]] گردید<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 102</ref>.


در سال 1964 مسئولان بزرگ دولتي اردن متوجه نياز کشور به تلويزيون شدند و مدير راديويي اردن گروهي را براي تحقيق و جستجو به امريکا فرستاد و از آنها خواست تا گامهاي اوليه ي اين پروژه را به اردن آموزش دهند.(44) از اين رو به منظور انتقال فناوري و تجهيزات تلويزيوني از تعدادي از موسسات سرمايه گذاري آمريكايي درخواست کردند كه در برنامه ريزي هاي اوليه براي آغاز به كار تلويزيون اردن به آنها كمك كنند.
در سال 1967 تلاش‌های زیادی برای اتمام این پروژه و پخش مستقیم انجام گرفت. و در 17 شباط 1968 [[اردن]] شاهد اولین تجربه‌ی پخش مستقیم تلویزیونی بود. اولین تجربه‌ی تلویزیونی در روز اول به مدت 70 دقیقه بود که تا پایان نیسان نیز با همان زمان پخش ادامه یافت. این برنامه‌ها شامل برخی مستندهای کوچک و موسیقی و ترانه‌ها بود. در نهایت در روز 27 نیسان ( آوریل ) سال 1968 ایستگاه تلویزیون [[اردن]] به وسیله‌ی ملک حسین و در حضور شخصیت‌های مملکتی افتتاح رسمی‌ شد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 109</ref>. پس از آن تلویزیون [[اردن]] حدود پنج ساعت در روز (از ساعت 6 تا 11 شب ) برنامه داشت. موضوعات اصلی این برنامه‌ها عبارت بود از:


به اين ترتيب در روز 11 سپتامبر 1964 ميلادي يكي از موسسات راديويي در طرحي 6 ساله به ايجاد و گسترش تلويزيون اردن پرداخت. تلويزيون اردن به طور كامل تحت نظارت حكومت است با اين هدف که كليه مناطق اردن را تحت پوشش برنامه هاي خود قرار دهد. (45) متعاقب آن در 11 ايلول 1964 يکي از شرکتهاي تخصصي برنامه شش ساله‌اي را براي ايجاد و توسعه تلويزيون در اردن ارائه داد، بدين ترتيب ايستگاه کوچکي در امان تاسيس شد که يک مرکز آموزشي براي کارمندان تلويزيون به شمار مي رفت. پس از آن دو ايستگاه بزرگ در امان و قدس راه اندازي شد و براي گسترش محدوده پخش تلويزيون برخي تجهيزات به اربد و نابلس منتقل شد (46).
* اخبار ( 40 دقیقه در روز به زبان عربی و انگلیسی )؛
* برنامه کودک (20 دقیقه در روز )؛
* برنامه‌های اموزشی (1 ساعت در روز )؛
* برنامه‌های فرهنگی ( نیم ساعت در روز )؛
* برنامه‌های عمومی ( نیم ساعت در روز )؛
* و سایر برنامه‌ها ( 2 ساعت در روز )<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 102</ref>.


در سال 1966 يکي از معتبرترين کارمندان وزارت فرهنگ به عنوان مدير پروژه تلويزيون انتخاب شد (49). در همين سال موسسه ي تلويزيون مملکت اردن هاشمي مسئول ايجاد تلويزيون و اداره و حفظ و انجام کليه ي امور مربوطه در اردن گرديد (50).
=== برنامه‌های تلویزیونی [[اردن]] ===
تلویزیون نوپای [[اردن]] برنامه‌های تلویزیونی خود را از کشورهای مختلفی تهیه می‌کرد؛ از کشورهای [[مصر]] و [[لبنان]] برنامه‌های سرگرمی مانند (موسیقی، ترانه، نمایش‌های طنز و‌...) از کشورهای [[آمریکا]]، آلمان و [[فرانسه]] برنامه‌های سرگرمی و فرهنگی دیگری مانند سریال‌های عاشقانه و پلیسی و فیلم‌های مستند، برنامه‌های اپرا و رقص باله و موسیقی کلاسیک<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 107</ref>.


در سال 1967 تلاشهاي زيادي براي اتمام اين پروژه و پخش مستقيم انجام گرفت. و در 17 شباط 1968 اردن شاهد اولين تجربه ي پخش مستقيم تلويزيوني بود. اولين تجربه ي تلويزيوني در روز اول به مدت 70 دقيقه بود که تا پايان نيسان نيز با همان زمان پخش ادامه يافت. اين برنامه ها شامل برخي مستندهاي کوچک و موسيقي و ترانه ها بود. در نهايت در روز 27 نيسان ( آوريل ) سال 1968 ايستگاه تلويزيون اردن به وسيله ي ملک حسين و در حضور شخصيت هاي مملکتي افتتاح رسمي شد. (51) پس از آن تلويزيون اردن حدود پنج ساعت در روز(از ساعت 6 تا 11 شب ) برنامه داشت. موضوعات اصلي اين برنامه ها عبارت بود از:
کشور [[اردن]] از اولین کشورهای منطقه است که سیستم تلتکست را وارد تلویزیون خود کرد. این کشور از سال 1983 با همکاری شرکت فرانسوی سوفراتیف توانست تلتکست را راه اندازی کند. این سیستم وسیله‌ای برای رساندن اطلاعات گوناگون به مردم [[اردن]] بر روی صفحه‌ی تلویزیون است<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 120</ref>. که در کنار فواید فرهنگی درآمد سرشاری برای موسسه‌ی رادیو و تلویزیون [[اردن]] به همراه داشت؛ این درآمدها از طریق پخش اگهی‌های بازرگانی و تبلیغاتی و نشان دادن قیمت سهام و ... حاصل می‌شد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 121</ref>.


- اخبار ( 40 دقيقه در روز به زبان عربي و انگليسي )
تلویزیون [[اردن]] دارای دو شبکه می‌باشد؛ شبکه‌ی اول برنامه‌های عمومی و شبکه دوم برنامه‌های خارجی پخش می کند. شبکه‌ی دوم حدود 80 ساعت در هفته برنامه دارد که 18 ساعت آن به زبان فرانسه و بقیه به زبان انگلیسی است. بیشتر این برنامه‌ها از کشورهای [[آمریکا]]، انگلیس، [[فرانسه]]، آلمان، استرالیا و [[کانادا]] وارد می‌شوند این شبکه حدود 5 ساعت و نیم در هفته اخبار پخش می کند. برنامه‌های این شبکه شامل برنامه کودک، برنامه‌های عاشقانه و ورزشی، موسیقی، طنز، مستند، فیلم و مسابقات می‌باشد. شبکه اول 146 ساعت در هفته برنامه دارد که 15 ساعت آن را اخبار تشکیل می‌دهد. اکثر برنامه‌های این شبکه تولید داخل است<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 127</ref>.


- برنامه کودک (20 دقيقه در روز )
پخش اخبار در تلویزیون [[اردن]]؛ که خبرهای [[اردن]] و کشورهای عربی و سایر مناطق جهان را پوشش می‌دهد، از اهمیت بالایی برخوردار است. اخبار به زبان‌های انگلیسی، [[فرانسه]] و عربی پخش می‌شوند. تلویزیون [[اردن]] در انجمن‌ها و اتحادیه‌های مختلفی عضویت دارد؛ از جمله:


- برنامه هاي اموزشي (1 ساعت در روز )
* اتحادیه رادیو‌های کشورهای عربی؛
* اتحادیه رادیو‌های کشورهای اروپایی؛
* اتحادیه رادیو‌های کشورهای آسیایی؛
* و اتحادیه رادیو‌های کشورهای اسلامی<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص.135 و 136</ref>.


- برنامه هاي فرهنگي ( نيم ساعت در روز )
در اکثر مناطق این کشور علاوه بر این دو شبکه، می‌توان شبکه‌های تلویزیونی اسرائیل و [[سوریه]] و گاهی [[مصر]] را با استفاده از آنتن‌های معمولی مشاهده کرد. ضمنا کلیه شهرنشینان متمول از آنتن‌های ماهواره استفاده می‌کنند و کلیه شبکه‌های جهانی از جمله تلویزیون جمهوری اسلامی را به‌راحتی دریافت می‌کنند.


- برنامه هاي عمومي ( نيم ساعت در روز )
در طبقه‌بندی محتوایی شبکه‌های تلویزیونی موجود در [[اردن]] می‌توان گفت: شبکه اول تلویزیون این کشور که برنامه‌های آن عموما تولید کشور [[اردن]] یا استفاده از فیلم‌ها و سریال‌های مصری است، از سلامت و کنترل نسبی حکومت برخوردار است، اما به ترتیب کانال دوم [[اردن]] و شبکه‌های تلویزیونی اسرائیل دارای سلامت فرهنگی کمتری است و اکثر برنامه‌های آن غیر اخلاقی و خلاف فرهنگ عمومی می‌باشد. این برنامه‌ها اغلب فیلم‌های آمریکایی و اروپایی با زیرنویس عربی یا عبری است. قابل ذکر است که در سال‌های اخیر پخش برنامه‌های مذهبی چون اذان، خطبه‌های نماز جمعه، مباحث اخلاقی و تاریخ اسلام در شبکه اول تلویزیون [[اردن]] تقویت شد که در امتزاج فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی موثر بوده است.


- و ساير برنامه ها ( 2 ساعت در روز )(52)
از سوی دیگر به علت کمبود پارک‌ها، موزه‌ها و مراکز تفریحی در [[اردن]]، عمده اوقات فراغت مردم توسط تلویزیون، پر می‎‌شود، علی الخصوص که هر شبکه تلویزیونی به طور متوسط در روز اقدام به پخش دو فیلم سینمایی یا سریال می‌نماید<ref>پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بين‌الملل، مركز بين‌المللی تبليغ، ص. 63 - 65</ref>. بر اساس آمار گزارش جهانی [https://www.unesco.org/en یونسکو] در سال 1998 گرایش‌های فرهنگی رادیو و تلویزیون به شرحی است که می‌آید.


 
جدول شماره 6. گرایش های فرهنگی رادیو و تلویزیون در اردن
'''برنامه هاي تلويزيوني اردن:'''
 
تلويزيون نوپاي اردن برنامه هاي تلويزيوني خود را از کشورهاي مختلفي تهيه مي کرد؛ از کشورهاي [[مصر]] و [[لبنان]] برنامه هاي سرگرمي مانند (موسيقي، ترانه، نمايش هاي طنز و‌...) از کشورهاي امريکا، آلمان و [[فرانسه]] برنامه هاي سرگرمي و فرهنگي ديگري مانند سريال‌هاي عاشقانه و پليسي و فيلم هاي مستند، برنامه هاي اپرا و رقص باله و موسيقي کلاسيک. (53)
 
کشور اردن از اولين کشورهاي منطقه است که سيستم تلتکست را وارد تلويزيون خود کرد. اين کشور از سال 1983 با همکاري شرکت فرانسوي سوفراتيف توانست تلتکست را راه اندازي کند. اين سيستم وسيله اي براي رساندن اطلاعات گوناگون به مردم اردن بر روي صفحه ي تلويزيون است (54). که در کنار فوايد فرهنگي درآمد سرشاری براي موسسه ي راديو و تلويزيون اردن به همراه داشت؛ اين درآمدها از طريق پخش اگهي هاي بازرگاني و تبليغاتي و نشان دادن قيمت سهام و ... حاصل مي شد. (55)
 
تلويزيون اردن داراي دو شبکه مي باشد؛ شبکه ي اول برنامه هاي عمومي و شبکه دوم برنامه هاي خارجي پخش مي کند.
 
شبکه ي دوم حدود 80 ساعت در هفته برنامه دارد که 18 ساعت آن به زبان فرانسه و بقيه به زبان انگليسي است. بيشتر اين برنامه ها از کشورهاي امريکا، انگليس، فرانسه، آلمان، استراليا و [[کانادا]] وارد مي شوند (56) اين شبکه حدود 5 ساعت و نيم در هفته اخبار پخش مي کند. برنامه هاي اين شبکه شامل برنامه کودک، برنامه هاي عاشقانه و ورزشي، موسيقي، طنز، مستند، فيلم و مسابقات مي باشد. (57) شبکه اول 146 ساعت در هفته برنامه دارد که 15 ساعت آن را اخبار تشکيل مي دهد. اکثر برنامه هاي اين شبکه توليد داخل است. (58)
 
پخش اخبار در تلويزيون اردن؛ که خبرهاي اردن و کشورهاي عربي و ساير مناطق جهان را پوشش مي دهد، از اهميت بالايي برخوردار است. اخبار به زبان هاي انگليسي، فرانسه و عربي پخش مي شوند.
 
تلويزيون اردن در انجمن ها و اتحاديه هاي مختلفي عضويت دارد؛ از جمله: اتحاديه راديو هاي کشورهاي عربي، اتحاديه راديو هاي کشورهاي اروپايي، اتحاديه راديو هاي کشورهاي آسيايي و اتحاديه راديو هاي کشورهاي اسلامي(59)
 
در اكثر مناطق اين كشور علاوه بر اين دو شبكه، مي توان شبكه هاي تلويزيوني اسرائيل و سوريه و گاهي مصر را با استفاده از آنتن هاي معمولي مشاهده كرد. ضمنا كليه شهرنشينان متمول از آنتن هاي ماهواره استفاده مي كنند و كليه شبكه هاي جهاني از جمله تلويزيون جمهوري اسلامي را به راحتي دريافت مي كنند.
 
در طبقه بندي محتوايي شبكه هاي تلويزيوني موجود در اردن مي توان گفت: شبكه اول تلويزيون اين كشور كه برنامه هاي آن عموما توليد كشور اردن يا استفاده از فيلم ها و سريال هاي مصري است، از سلامت و كنترل نسبي حكومت برخوردار است، اما به ترتيب كانال دوم اردن و شبكه هاي تلويزيوني اسرائيل داراي سلامت فرهنگي كمتري است و اكثر برنامه هاي آن غير اخلاقي و خلاف فرهنگ عمومي مي باشد. اين برنامه ها اغلب فيلم‌هاي آمريكايي و اروپايي با زيرنويس عربي يا عبري است. قابل ذكر است كه در سال‌هاي اخير پخش برنامه هاي مذهبي چون اذان، خطبه هاي نماز جمعه، مباحث اخلاقي
 
و تاريخ اسلام در شبكه اول تلويزيون اردن تقويت شد كه در امتزاج فرهنگ اسلامي و فرهنگ غربي موثر بوده است.
 
از سوي ديگر به علت كمبود پارك ها، موزه ها و مراكز تفريحي در اردن، عمده اوقات فراغت مردم توسط تلويزيون، پر مي شود، علي الخصوص كه هر شبكه تلويزيوني به طور متوسط در روز اقدام به پخش دو فيلم سينمايي يا سريال مي نمايد. (60) بر اساس آمار گزارش جهاني يونسکو در سال 1998 گرايش هاي فرهنگي راديو و تلويزيون به شرحي است که مي آيد.
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
| colspan="2" |گيرنده هاي راديويي  براي هر 10 هزار نفر
| colspan="2" |گيرنده هاي راديويي  براي هر 10 هزار نفر
خط ۶۴: خط ۵۲:
|188
|188
|251
|251
|6/2
|2/6
|59
|59
|80
|80
|7/2
|2/7
|2/3
|3/2
|1/3
|3/1
|}
|}


<ref>فرهنگ، خلاقیت و بازار: گزارش جهانی فرهنگ (1378)، نویسنده گروه نویسندگان؛ ترجمه گروه مترجمان. - تهران: کمیسیون ملی یونسکو در ایران،مرکز انتشارات، 1379، ص. 674</ref>


بنابر گزارش مشابه در سال 2002 درصد خانه‌های دارای رادیو به 80 و در سال 2005 در صد خانه‌های مجهز به تلویزیون و تلویزیون کابلی یا ماهواره به ترتیب 96 و 37/5 درصد امده است<ref>World Report, investing in cultural diversity and intercultural dialogue, United Nations Educational, (UNESCO) 294-2009)</ref>. بنا‌بر‌این می‌توان انتظار داشت که فرهنگ عمومی به شدت تحت تاثیر تلویزیون باشد و بدین لحاظ این رسانه‌ها نسبت به جراید تحت کنترل حکومتی شدیدتری قرار دارند<ref>پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص. 63 - 65</ref>.


(61)
در شهر امان حدود 700 تا 1000 دستگاه گیرنده برنامه‌های تلویزیونی وجود دارد که دارای انواع مختلف می‌باشند؛ از جمله الیاشحی که شبیه به آنتن‌های معمولی است و کار آن انتقال و پخش تعدادی از ایستگاه‌های تلویزیونی مانند کانال‌های 1 و 2 [[قاهره]] در [[مصر]] و کانال‌های 1 و 2 خاورمیانه در [[لبنان]] است، بهای آن از 500 تا 1000 دینار است. نوع دیگر این دستگاه‌ها معروف به دیش دارای انواع مختلف است و بهای آن از 700 تا 3000 دینار می‌باشد و تمامی‌ کانال‌های تلویزیونی موجود را تحت پوشش قرار می‌دهد. البته ایستگاه‌های دیگر نیز وجود دارند که انواع فیلم‌ها، تئاترها و برنامه‌های ادبی برای بینندگان پخش می‌کنند<ref>جرّار فاروق انیس(1996)، الاذاعــة و التلفزیون فی الاردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص. 145-147</ref><ref>لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>.
 
بنابر گزارش مشابه در سال 2002 درصد خانه هاي داراي راديو به 80 و در سال 2005 در صد خانه هاي مجهز به تلويزيون و تلويزيون کابلي يا ماهواره به ترتيب 96 و 5/37 درصد امده است. (62) بنا بر اين مي توان انتظار داشت که فرهنگ عمومي به شدت تحت تاثير تلويزيون باشد و بدين لحاظ اين رسانه ها نسبت به جرايد تحت كنترل حكومتي شديدتري قرار دارند. (63)
 
در شهر امان حدود 700 تا 1000 دستگاه گيرنده برنامه هاي تلويزيوني وجود دارد كه داراي انواع مختلف مي باشند؛ از جمله الياشحي كه شبيه به آنتن هاي معمولي است و كار آن انتقال و پخش تعدادي از ايستگاه هاي تلويزيوني مانند كانال هاي 1 و 2 [[قاهره]] در مصر و كانال هاي 1 و 2 خاورميانه در لبنان است، بهاي آن از 500 تا 1000 دينار است. نوع ديگر اين دستگاه ها معروف به ديش داراي انواع مختلف است و بهاي آن از 700 تا 3000 دينار مي باشد و تمامي كانال هاي تلويزيوني موجود را تحت پوشش قرار مي دهد. البته ايستگاه هاي ديگر نيز وجود دارند كه انواع فيلم ها، تئاترها و برنامه هاي ادبي براي بينندگان پخش مي كنند. (64)


== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۳۹

اردن دارای دو شبکه تلویزیونی عربی و انگلیسی (یا فرانسوی) است که سابقه‌ای 30 ساله دارد[۱]. در سال 1964 مسئولان بزرگ دولتی اردن متوجه نیاز کشور به تلویزیون شدند و مدیر رادیویی اردن گروهی را برای تحقیق و جستجو به آمریکا فرستاد و از آن‌ها خواست تا گام‌های اولیه‌ی این پروژه را به اردن آموزش دهند[۲]. از این‌رو به منظور انتقال فناوری و تجهیزات تلویزیونی از تعدادی از موسسات سرمایه‌گذاری آمریکایی درخواست کردند که در برنامه‌ریزی‌های اولیه برای آغاز به کار تلویزیون اردن به آن‌ها کمک کنند.

به‌این ترتیب در روز 11 سپتامبر 1964 میلادی یکی از موسسات رادیویی در طرحی 6 ساله به ایجاد و گسترش تلویزیون اردن پرداخت. تلویزیون اردن به طور کامل تحت نظارت حکومت است با این هدف که کلیه مناطق اردن را تحت پوشش برنامه‌های خود قرار‌دهد[۳]. متعاقب آن در 11 ایلول 1964 یکی از شرکت‌های تخصصی برنامه شش ساله‌ای را برای ایجاد و توسعه تلویزیون در اردن ارائه داد، بدین ترتیب ایستگاه کوچکی در امان تاسیس شد که یک مرکز آموزشی برای کارمندان تلویزیون به شمار می‌رفت. پس از آن دو ایستگاه بزرگ در امان و قدس راه اندازی شد و برای گسترش محدوده پخش تلویزیون برخی تجهیزات به اربد و نابلس منتقل شد[۴]. در سال 1966 یکی از معتبرترین کارمندان وزارت فرهنگ به عنوان مدیر پروژه تلویزیون انتخاب شد[۵]. در همین سال موسسه‌ی تلویزیون مملکت اردن‌ هاشمی مسئول ایجاد تلویزیون و اداره و حفظ و انجام کلیه‌ی امور مربوطه در اردن گردید[۶].

در سال 1967 تلاش‌های زیادی برای اتمام این پروژه و پخش مستقیم انجام گرفت. و در 17 شباط 1968 اردن شاهد اولین تجربه‌ی پخش مستقیم تلویزیونی بود. اولین تجربه‌ی تلویزیونی در روز اول به مدت 70 دقیقه بود که تا پایان نیسان نیز با همان زمان پخش ادامه یافت. این برنامه‌ها شامل برخی مستندهای کوچک و موسیقی و ترانه‌ها بود. در نهایت در روز 27 نیسان ( آوریل ) سال 1968 ایستگاه تلویزیون اردن به وسیله‌ی ملک حسین و در حضور شخصیت‌های مملکتی افتتاح رسمی‌ شد[۷]. پس از آن تلویزیون اردن حدود پنج ساعت در روز (از ساعت 6 تا 11 شب ) برنامه داشت. موضوعات اصلی این برنامه‌ها عبارت بود از:

  • اخبار ( 40 دقیقه در روز به زبان عربی و انگلیسی )؛
  • برنامه کودک (20 دقیقه در روز )؛
  • برنامه‌های اموزشی (1 ساعت در روز )؛
  • برنامه‌های فرهنگی ( نیم ساعت در روز )؛
  • برنامه‌های عمومی ( نیم ساعت در روز )؛
  • و سایر برنامه‌ها ( 2 ساعت در روز )[۸].

برنامه‌های تلویزیونی اردن

تلویزیون نوپای اردن برنامه‌های تلویزیونی خود را از کشورهای مختلفی تهیه می‌کرد؛ از کشورهای مصر و لبنان برنامه‌های سرگرمی مانند (موسیقی، ترانه، نمایش‌های طنز و‌...) از کشورهای آمریکا، آلمان و فرانسه برنامه‌های سرگرمی و فرهنگی دیگری مانند سریال‌های عاشقانه و پلیسی و فیلم‌های مستند، برنامه‌های اپرا و رقص باله و موسیقی کلاسیک[۹].

کشور اردن از اولین کشورهای منطقه است که سیستم تلتکست را وارد تلویزیون خود کرد. این کشور از سال 1983 با همکاری شرکت فرانسوی سوفراتیف توانست تلتکست را راه اندازی کند. این سیستم وسیله‌ای برای رساندن اطلاعات گوناگون به مردم اردن بر روی صفحه‌ی تلویزیون است[۱۰]. که در کنار فواید فرهنگی درآمد سرشاری برای موسسه‌ی رادیو و تلویزیون اردن به همراه داشت؛ این درآمدها از طریق پخش اگهی‌های بازرگانی و تبلیغاتی و نشان دادن قیمت سهام و ... حاصل می‌شد[۱۱].

تلویزیون اردن دارای دو شبکه می‌باشد؛ شبکه‌ی اول برنامه‌های عمومی و شبکه دوم برنامه‌های خارجی پخش می کند. شبکه‌ی دوم حدود 80 ساعت در هفته برنامه دارد که 18 ساعت آن به زبان فرانسه و بقیه به زبان انگلیسی است. بیشتر این برنامه‌ها از کشورهای آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، استرالیا و کانادا وارد می‌شوند این شبکه حدود 5 ساعت و نیم در هفته اخبار پخش می کند. برنامه‌های این شبکه شامل برنامه کودک، برنامه‌های عاشقانه و ورزشی، موسیقی، طنز، مستند، فیلم و مسابقات می‌باشد. شبکه اول 146 ساعت در هفته برنامه دارد که 15 ساعت آن را اخبار تشکیل می‌دهد. اکثر برنامه‌های این شبکه تولید داخل است[۱۲].

پخش اخبار در تلویزیون اردن؛ که خبرهای اردن و کشورهای عربی و سایر مناطق جهان را پوشش می‌دهد، از اهمیت بالایی برخوردار است. اخبار به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و عربی پخش می‌شوند. تلویزیون اردن در انجمن‌ها و اتحادیه‌های مختلفی عضویت دارد؛ از جمله:

  • اتحادیه رادیو‌های کشورهای عربی؛
  • اتحادیه رادیو‌های کشورهای اروپایی؛
  • اتحادیه رادیو‌های کشورهای آسیایی؛
  • و اتحادیه رادیو‌های کشورهای اسلامی[۱۳].

در اکثر مناطق این کشور علاوه بر این دو شبکه، می‌توان شبکه‌های تلویزیونی اسرائیل و سوریه و گاهی مصر را با استفاده از آنتن‌های معمولی مشاهده کرد. ضمنا کلیه شهرنشینان متمول از آنتن‌های ماهواره استفاده می‌کنند و کلیه شبکه‌های جهانی از جمله تلویزیون جمهوری اسلامی را به‌راحتی دریافت می‌کنند.

در طبقه‌بندی محتوایی شبکه‌های تلویزیونی موجود در اردن می‌توان گفت: شبکه اول تلویزیون این کشور که برنامه‌های آن عموما تولید کشور اردن یا استفاده از فیلم‌ها و سریال‌های مصری است، از سلامت و کنترل نسبی حکومت برخوردار است، اما به ترتیب کانال دوم اردن و شبکه‌های تلویزیونی اسرائیل دارای سلامت فرهنگی کمتری است و اکثر برنامه‌های آن غیر اخلاقی و خلاف فرهنگ عمومی می‌باشد. این برنامه‌ها اغلب فیلم‌های آمریکایی و اروپایی با زیرنویس عربی یا عبری است. قابل ذکر است که در سال‌های اخیر پخش برنامه‌های مذهبی چون اذان، خطبه‌های نماز جمعه، مباحث اخلاقی و تاریخ اسلام در شبکه اول تلویزیون اردن تقویت شد که در امتزاج فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی موثر بوده است.

از سوی دیگر به علت کمبود پارک‌ها، موزه‌ها و مراکز تفریحی در اردن، عمده اوقات فراغت مردم توسط تلویزیون، پر می‎‌شود، علی الخصوص که هر شبکه تلویزیونی به طور متوسط در روز اقدام به پخش دو فیلم سینمایی یا سریال می‌نماید[۱۴]. بر اساس آمار گزارش جهانی یونسکو در سال 1998 گرایش‌های فرهنگی رادیو و تلویزیون به شرحی است که می‌آید.

جدول شماره 6. گرایش های فرهنگی رادیو و تلویزیون در اردن

گيرنده هاي راديويي براي هر 10 هزار نفر تغيير سالانه گيرنده هاي تلويزيوني براي هر 10 هزار نفر ميزان تغيير سالانه نسبت گيرنده هاي راديو

به تلويزيون

1980 1995 1995-1980 1980 1995 1995-1990 1980 1995
188 251 2/6 59 80 2/7 3/2 3/1

[۱۵]

بنابر گزارش مشابه در سال 2002 درصد خانه‌های دارای رادیو به 80 و در سال 2005 در صد خانه‌های مجهز به تلویزیون و تلویزیون کابلی یا ماهواره به ترتیب 96 و 37/5 درصد امده است[۱۶]. بنا‌بر‌این می‌توان انتظار داشت که فرهنگ عمومی به شدت تحت تاثیر تلویزیون باشد و بدین لحاظ این رسانه‌ها نسبت به جراید تحت کنترل حکومتی شدیدتری قرار دارند[۱۷].

در شهر امان حدود 700 تا 1000 دستگاه گیرنده برنامه‌های تلویزیونی وجود دارد که دارای انواع مختلف می‌باشند؛ از جمله الیاشحی که شبیه به آنتن‌های معمولی است و کار آن انتقال و پخش تعدادی از ایستگاه‌های تلویزیونی مانند کانال‌های 1 و 2 قاهره در مصر و کانال‌های 1 و 2 خاورمیانه در لبنان است، بهای آن از 500 تا 1000 دینار است. نوع دیگر این دستگاه‌ها معروف به دیش دارای انواع مختلف است و بهای آن از 700 تا 3000 دینار می‌باشد و تمامی‌ کانال‌های تلویزیونی موجود را تحت پوشش قرار می‌دهد. البته ایستگاه‌های دیگر نیز وجود دارند که انواع فیلم‌ها، تئاترها و برنامه‌های ادبی برای بینندگان پخش می‌کنند[۱۸][۱۹].

نیز نگاه کنید به

رادیو و تلویزیون در زیمبابوه؛ رادیو و تلویزیون در کانادا؛ رادیو در روسیه؛ رادیو در افغانستان؛ رادیو در تونس؛ رادیو در ژاپن؛ رادیو در کوبا؛ رادیو در لبنان؛ رادیو در مصر؛ رادیو در چین؛ رادیو در سنگال؛ رادیو در آرژانتین؛ رادیو در فرانسه؛ رادیو در مالی؛ رادیو در سودان؛ رادیو در ساحل عاج؛ رادیو در اسپانیا؛ رادیو در اردن؛ رادیو در اتیوپی؛ رادیو در سیرالئون؛ رادیو در قطر؛ تلویزیون در روسیه؛ تلویزیون در افغانستان؛ تلویزیون در تونس؛ تلویزیون در ژاپن؛ تلویزیون در کوبا؛ تلویزیون در لبنان؛ تلویزیون در مصر؛ تلویزیون در چین؛ تلویزیون در سنگال؛ تلویزیون در آرژانتین؛ تلویزیون در فرانسه؛ تلویزیون در مالی؛ تلویزیون در سودان؛ تلویزیون در ساحل عاج؛ تلویزیون در اوکراین؛ تلویزیون در اسپانیا؛ تلویزیون در اتیوپی؛ تلویزیون در سیرالئون؛ تلویزیون در قطر

کتابشناسی

  1. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بين‌الملل، مركز بين‌المللی تبليغ، ص63
  2. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 94 و 95
  3. العمد، الدکتور‌هانی، الموسسات الثقافیــة فی الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحیاة الثقافیــة فی الأردن، منشورات لجنــة تاریخ الاردن 1953 - 1993م
  4. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 96
  5. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 99
  6. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 102
  7. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 109
  8. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 102
  9. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 107
  10. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 120
  11. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 121
  12. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 127
  13. جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص.135 و 136
  14. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بين‌الملل، مركز بين‌المللی تبليغ، ص. 63 - 65
  15. فرهنگ، خلاقیت و بازار: گزارش جهانی فرهنگ (1378)، نویسنده گروه نویسندگان؛ ترجمه گروه مترجمان. - تهران: کمیسیون ملی یونسکو در ایران،مرکز انتشارات، 1379، ص. 674
  16. World Report, investing in cultural diversity and intercultural dialogue, United Nations Educational, (UNESCO) 294-2009)
  17. پادشاهی اردن، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت بین الملل، مرکز بین‌المللی تبلیغ، ص. 63 - 65
  18. جرّار فاروق انیس(1996)، الاذاعــة و التلفزیون فی الاردن، منشورات اللجنــة العلیا لکتابــة تاریخ الأردن، ص. 145-147
  19. لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)