رادیو در اردن: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''راديو'''
علی‌رغم گسترش تکنولوژیکی در بخش رادیویی جهان عرب که بوسیله تولیدات دیجیتال و تکنیک‌های انتقال‌دهنده و استفاده از وب و سیستم‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های ارتباط تلفنی برای پخش مورد توجه قرار گرفت، نقش رادیو در زندگی عمومی افراد کاملا معلوم نیست؛ در این مورد اطلاعات تحقیقاتی بسیار کم و ناکافی است. اگر دهه‌های 1960 و 1970 سال‌های طلایی پخش رادیویی عرب بود، با گسترش عملکرد رادیو و مهار این رسانه جهت خدمت در جهت اهداف توسعه ملی، عصر جهانی‌سازی زمانی است برای الحاق تکنولوژیکی و نیز دموکراتیک سازی منطقه عرب‌نشین.


علي رغم گسترش تكنولوژيكي در بخش راديويي جهان عرب كه بوسيله توليدات ديجيتال و تكنيك هاي انتقال دهنده و استفاده از وب و سيستم هاي ماهواره اي و شبكه‌هاي ارتباط تلفني براي پخش مورد توجه قرار گرفت، نقش راديو در زندگي عمومي افراد كاملا معلوم نيست؛ در اين مورد اطلاعات تحقيقاتي بسيار كم و ناكافي است. اگر دهه هاي 1960 و 1970 سال هاي طلايي پخش راديويي عرب بود، با گسترش عملكرد راديو و مهار این رسانه جهت خدمت در جهت اهداف توسعه ملي، عصر جهاني سازي زماني است براي الحاق تكنولوژيكي و نيز دموكراتيك سازي منطقه عرب نشين.
حال باید این پرسش مطرح شود که وسعت و میزان گسترش کدام بخش از پخش رادیویی نقش ماندگاری در پیشبرد تشکل‌های دولتی،‌ آزادی بیان و حقوق بشر دارد. این موضوع حقیقت دارد که رادیو تحت نظارت و کنترل دولت است، بدین ترتیب دارای کمترین امکان اظهار نظر نسبت به دیدگاه‌های دولتی حاکم است. اما طبق تجاربی که در دهه پیش بدست ‌آمده است، پخش رادیویی با ظرفیت بی‌نظیر جهت ارتباط با شنوندگان خود در مناطق دور‌افتاده و پراکنده، نیرویی برای محاسبه قلمرو عمومی عرب است. مسیرهای هوایی سرشار از بحث‌های انتقادی و جسورانه نشریات عمومی در ایستگاه‌های رادیویی [[لبنان]]، [[اردن]]، عراق و فلسطین می‌باشند.


حال بايد اين پرسش مطرح شود كه وسعت و ميزان گسترش كدام بخش از پخش راديويي نقش ماندگاري در پيشبرد تشكل هاي دولتي،‌ آزادي بيان و حقوق بشر دارد. اين موضوع حقيقت دارد كه راديو تحت نظارت و كنترل دولت است، بدين ترتيب داراي كمترين امكان اظهار نظر نسبت به ديدگاه هاي دولتي حاكم است. اما طبق تجاربي كه در دهه پيش بدست ‌آمده است، پخش راديويي با ظرفيت بي نظير جهت ارتباط با شنوندگان خود در مناطق دور افتاده و پراكنده، نيرويي براي محاسبه قلمرو عمومي عرب است. مسيرهاي هوايي سرشار از بحث هاي انتقادي و جسورانه نشريات عمومي در ايستگاه هاي راديويي لبنان، اردن، عراق و فلسطين مي باشند.
=== [[تاریخچه رادیو در اردن|تاریخ رادیو در اردن]] ===
در صحبت از نقش رادیو در گستره عمومی به نظر می رسد که رادیو هرگز به وسیله موثری در ارتباطات سیاسی تبدیل نخواهد شد، مگر این که در جوامع عرب حقیقتا فضای دموکراتیک ایجاد شود. آغاز کار اولین رادیو در [[اردن]] به پایان یک ایستگاه قیمومیت بریتانیا در فلسطین به تاریخ اواخر ماه آوریل 1948 میلادی باز‌می گردد<ref>العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.</ref>.


'''10-2-1-1 تاریخ رادیو در [[اردن]]'''
در آن زمان یک ایستگاه رادیویی فلسطینی وجود داشت که برنامه‌های آن از قدس پخش می‌شد که در پی وضعیت نابسامان فلسطین، به رام الله نقل مکان یافت<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 37</ref>. با بروز تنش و اشغال فلسطین، مسئولان رادیو فلسطین که از قدس برنامه‌های خود را به گوش شنوندگان می رساندند، تصمیم گرفتند دستگاه‌ها و وسایل این ایستگاه رادیویی را به کمک ارتش [[اردن]] به شهر رام الله انتقال دهند که بخاطر نزدیکی به قدس و امنیتی که در آن حاکم بود، انتخاب شد. این جابجایی در تاریخ 15 ایار 1948 صورت گرفت<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 37</ref>. کشور [[اردن]] تا سال 1956 تنها همین ایستگاه رادیویی رام الله را داشت<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 38</ref>. از آن زمان به بعد و پس از برقراری امنیت رادیو قدس به دست ارتش [[اردن]]، این رادیو وابسته به حکومت [[اردن]] شد و به نوعی زیر نظر حکومت به کار خود ادامه داد.


در صحبت از نقش راديو در گستره عمومي به نظر مي رسد كه راديو هرگز به وسيله موثري در ارتباطات سياسي تبديل نخواهد شد، مگر اين كه در جوامع عرب حقيقتا فضاي دموكراتيك ايجاد شود. (2)
رادیو قدس پخش برنامه‌های خود را تا اوایل ماه سپتامبر سال 1948 در رام الله ادامه داد و پس از آن به نام رادیو [[اردن|اردن‌]] هاشمی تغییر نام داد و بعد از جدایی دو کرانه شرقی و غربی در سال 1950 رسما به نام رادیو [[اردن|اردن‌]] هاشمی شناخته شد و روزانه 13 ساعت برنامه پخش می‌کرد<ref>العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.</ref>. ایستگاه رادیویی امان در اول تشرین اول (اکتبر) 1956 دومین ایستگاه رادیویی کشور [[اردن]] در منطقه جبل‌الحسین امان توسط ملک حسین افتتاح شد. این ایستگاه در ابتدا فقط سه ساعت برنامه داشت<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 39</ref>. سپس ساعت‌های پخش برنامه به 11 ساعت افزایش یافت<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 40</ref>. برنامه‌های رادیو امان شامل اخبار، موسیقی، برنامه‌های خدمات عمومی و برنامه‌های روزانه و هفتگی بود<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 40</ref>.


آغاز كار اولين راديو در اردن به پايان يک ايستگاه قيموميت بريتانيا در فلسطين به تاريخ اواخر ماه آوريل 1948 ميلادي باز مي گردد. (3) در آن زمان يک ايستگاه راديويي فلسطيني وجود داشت که برنامه هاي آن از قدس پخش مي شد که در پي وضعيت نابسامان فلسطين، به رام الله نقل مکان يافت (4) با بروز تنش و اشغال فلسطين، مسئولان راديو فلسطين كه از قدس برنامه هاي خود را به گوش شنوندگان مي رساندند، تصميم گرفتند دستگاه ها و وسايل اين ايستگاه راديويي را به كمك ارتش اردن به شهر رام الله انتقال دهند که بخاطر نزديکي به قدس و امنيتي که در آن حاکم بود، انتخاب شد. اين جابجايي در تاريخ 15 ايار 1948 صورت گرفت.(5) کشور اردن تا سال 1956 تنها همين ايستگاه راديويي رام الله را داشت. (6) از آن زمان به بعد و پس از برقراري امنيت راديو قدس به دست ارتش اردن، اين راديو وابسته به حكومت اردن شد و به نوعي زير نظر حكومت به كار خود ادامه داد.
پس از آن ملک حسین در اول آذار 1959 ایستگاه رادیویی ام حیران را در منطقه ام حیران افتتاح نمود؛ برنامه‌های آن از ساعت پنج و نیم صبح با تلاوت قرآن آغاز و در ساعت یک و نیم صبح روز بعد خاتمه می‌یافت<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 41</ref>. این ایستگاه رادیویی در نوع خود یکی از پیشرفته‌ترین ایستگاه‌های منطقه به شمار می‌رفت که شامل 6 استودیو در زمینه‌های مختلف می‌شد<ref>العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.</ref>. در تاریخ 23 آب 1959 ملک حسین استودیوهای جدید این ایستگاه را افتتاح کرد. از این ایستگاه رادیویی برنامه‌های متنوعی از امان و قدس به زبان‌های عربی، انگلیسی و اسپانیایی پخش می‌شد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 42 و 43</ref>.


'''راديو قدس''' پخش برنامه هاي خود را تا اوايل ماه سپتامبر سال 1948 در رام الله ادامه داد و پس از آن به نام راديو اردن هاشمي تغيير نام داد و بعد از جدايي دو كرانه شرقي و غربي در سال 1950 رسما به نام راديو اردن هاشمي شناخته شد و روزانه 13 ساعت برنامه پخش مي كرد. (7)
در جنگ سال 1967 بخش غربی [[اردن]] به دست اسرائیلی‌ها افتاد، از این رو تجهیزات آن به بخش شرقی [[اردن]] انتقال پیدا کرد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 40</ref>. در سال 1968 [[وزارت آموزش و پرورش اردن]] 6 آموزگار را برای شرکت در دوره فشرده سه ماهه آموزشی به انگلیس فرستاد. این معلمان پس از بازگشت توانستند برنامه‌های تربیتی متنوعی در زمینه‌های ورزش و فیزیک و زبان انگلیسی ارائه دهند. در همین سال وزارت آموزش و پرورش به فکر تاسیس رادیوی تربیتی و آموزشی افتاد و در سال 1971 این ایستگاه رادیویی پخش خود را آغاز نمود<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 182 و 183</ref>. اهداف این رادیو شامل کمک به دانش‌ آموزان و افزایش سرعت یادگیری آن‌ها، کمک به معلمان در بهبود شیوه‌های تدریس، آشنا کردن دانش آموزان با بزرگان فکر و شعر و ادبیات و سیاست و دین و اجتماع و کمک به دانش آموزان و معلمان در جهت پیشرفت‌های سریع علمی و فکری است<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 184 و 185</ref>.


'''ايستگاه راديويي''' امان در اول تشرين اول (اکتبر) 1956 دومين ايستگاه راديويي کشور اردن در منطقه جبل الحسين امان توسط ملک حسين افتتاح شد. اين ايستگاه در ابتدا فقط سه ساعت برنامه داشت. (8) سپس ساعت هاي پخش برنامه به 11 ساعت افزايش يافت. (9) برنامه هاي راديو امان شامل اخبار، موسيقي، برنامه هاي خدمات عمومي و برنامه هاي روزانه و هفتگي بود. (10)
رادیوی مدرسه آموزشی در زمینه خدمات درسی و مدرسه فعالیت می‌کند و اطلاعات علمی را به صورت‌های مختلفی ارائه می‌دهد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 180</ref>. برنامه‌های آن شامل موضوعاتی چون ادبیات، تاریخ، جغرافیا، علوم، دین و سخنانی از بزرگان فکر و فرهنگ می‌باشد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 181</ref>. رادیوهای [[اردن]] در ادامه کار خود با گام نهادن به دنیای جدید به تولید و پخش برنامه‌هایی به زبان انگلیسی و اسپانیایی پرداختند<ref>العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.</ref>. رادیوی [[اردن]] حدود 905 ساعت پخش روزانه، 6335 ساعت پخش هفتگی و 330.225 ساعت پخش سالیانه دارد. از این میزان، 7300 ساعت آن را برنامه‌های انگلیسی و 4745 ساعت آن را برنامه‌های فرانسوی تشکیل می‌دهند<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 64</ref>.


پس از آن ملک حسين در اول آذار 1959 ايستگاه راديويي '''ام حيران''' را در منطقه ام حيران افتتاح نمود؛ برنامه هاي آن از ساعت پنج و نيم صبح با تلاوت قرآن آغاز و در ساعت يک و نيم صبح روز بعد خاتمه مي يافت. (11) اين ايستگاه راديويي در نوع خود يكي از پيشرفته ترين ايستگاه هاي منطقه به شمار مي رفت كه شامل 6 استوديو در زمينه هاي مختلف مي شد. (12) در تاريخ 23 آب 1959 ملک حسين استوديوهاي جديد اين ايستگاه را افتتاح کرد. از این ايستگاه راديويي برنامه هاي متنوعي از امان و قدس به زبان هاي عربي، انگليسي و اسپانيايي پخش مي شد. (13)
=== [[انواع برنامه های رادیویی اردن|انواع برنامه‌های رادیو]] ===


در جنگ سال 1967 بخش غربي اردن به دست اسرائيلي ها افتاد، از اين رو تجهيزات آن به بخش شرقي اردن انتقال پيدا کرد. (14)
==== برنامه‌های خدماتی ====
برنامه‌هایی که به مشکلات و آلام هم‌وطنان می پردازد. که در طی آن‌ها برای رسیدگی به مشکلات با برخی از مسوولان و هم‌وطنان نیز تماس تلفنی برقرار می‎‌شود. در این برنامه‌ها اغلب اوقات تماس تلفنی وجود دارد زیرا این‌گونه تماس‌ها سریع‌تر برقرار می‌شوند و فرصت را برای مشارکت مستقیم شنونده فراهم می‌کنند. عناوین برخی از این برنامه‌ها عبارتند از: البث المباشر، اللقاء المفتوح، مع الطلبــۀ، مساء الخیر، صباح الخیر، ابناونا فی الخارج، جسور المحبــة<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 65</ref>


در سال 1968 [[وزارت آموزش و پرورش اردن]] 6 آموزگار را براي شرکت در دوره فشرده سه ماهه آموزشي به انگليس فرستاد. اين معلمان پس از بازگشت توانستند برنامه‌هاي تربيتي متنوعي در زمينه هاي ورزش و فيزيک و زبان انگليسي ارائه دهند.
==== برنامه‌های اجتماعی ====
برنامه‌هایی که به پیشرفت و توسعه در زمینه‌های اجتماعی می‌پردازند که مهم‌ترین آن‌ها در زمینه خانواده است. در این برنامه‌ها تلاش می‎‌شود تا کودکان با ارزش‌های دینی آشنا شوند و شناخت خوبی از کشور خود و میراث عربی و اسلامی پیدا کنند<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 66</ref>. هم‌چنین تلاش می‎‌شود تا کودکان در این برنامه‌ها مشارکت کرده و از طریق تماس تلفنی، فرصت نظر دادن و بیان عقیده برای شان فراهم شود<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 67</ref>. برخی از این برنامه‌ها عبارتند از: عالم الاسرة، طبیب الاذاعــة، حقوق الانسان، اطفال وراء المیکروفون، اقتصاد منزلی، شوون بلدیــة. برنامه‌هایی نیز برای جوانان تدارک دیده شده است؛ مانند برنامه‌های ورزشی، و برنامه‌هایی که جوانان از طریق آن می‌توانند عقاید خود را در زمینه‌های مختلف ابراز کنند؛ مانند برنامه‌های: بناة الغد، اقلام واعدة<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 67</ref>.


در همين سال وزارت آموزش و پرورش به فکر تاسيس '''راديوي تربيتي و آموزشي''' افتاد و در سال 1971 اين ايستگاه راديويي پخش خود را آغاز نمود. (17) اهداف اين راديو شامل کمک به دانش آموزان و افزايش سرعت يادگيري آنها، کمک به معلمان در بهبود شيوه هاي تدريس، آشنا کردن دانش آموزان با بزرگان فکر و شعر و ادبيات و سياست و دين و اجتماع و کمک به دانش آموزان و معلمان در جهت پيشرفت هاي سريع علمي و فکري است. (18)
==== برنامه‌های توسعه و روستا ====
توسعه روستا هدف اصلی این برنامه‌ها است. در این برنامه‌ها به مشکلات و مسائل مردم روستا پرداخته و تلاش می‎‌شود تا راه حلی برای آن پیدا شود<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 67</ref>. برخی برنامه‌های آن در سال 1996 عبارتند از: ادب البادیــة، مع المزارع، الارض الطیبــة<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 68</ref>


'''راديوي مدرسه آموزشي''' در زمينه خدمات درسي و مدرسه فعاليت مي‌کند و اطلاعات علمي را به صورت هاي مختلفي ارائه مي دهد. (15) برنامه هاي آن شامل موضوعاتي چون ادبيات، تاريخ، جغرافيا، علوم، دين و سخناني از بزرگان فکر و فرهنگ مي باشد.(16)
==== برنامه‌های دینی ====
در این برنامه‌ها به فرهنگ اسلامی، آشنایی هم وطنان با احکام شرعی و بیان احکام دین در موارد مختلف پرداخته‌می‎‌شود. برخی برنامه‌های آن در سال 1996 عبارت بودند از: القرآن الکریم، اخوة فی الله، نسمات ایمانیــة<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 68</ref>.


راديوهاي اردن در ادامه كار خود با گام نهادن به دنياي جديد به توليد و پخش برنامه هايي به زبان انگليسي و اسپانيايي پرداختند. (19) راديوي اردن حدود 905 ساعت پخش روزانه، 6335 ساعت پخش هفتگي و 330.225 ساعت پخش ساليانه دارد. از اين ميزان، 7300 ساعت آن را برنامه هاي انگليسي و 4745 ساعت آن را برنامه هاي فرانسوي تشکيل مي دهند. (20)
==== برنامه‌های فرهنگی ====
هدف این‌گونه برنامه‌ها پیشرفت فکری شنونده و آشنایی با دستاوردهای ملل مختلف در زمینه فرهنگ بشری است. این برنامه‌ها شامل موضوعاتی از قبیل میراث اسلامی، بیان نقش تمدن عربی و اسلامی، توجه به فرهنگ معاصر عربی و بیان دستاوردها و آثار نویسندگان و ادیبان و متفکران اردنی و عربی است<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 68</ref> برخی از این برنامه‌ها در سال 1996 عبارت بودند از: الشریط الثقافی، المجلــة الثقافیــة، مع الادباء العرب، بین المهنــة و الادب، روایات عربیــة <ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 69</ref>


==== برنامه‌های سرگرمی و متنوع ====
این برنامه‌ها شامل بخش‌های مختلف و متنوعی هستند. مانند اخبار علمی و ادبی، موسیقی و ترانه، بخش‌های هنری و بخش‌های غیر تخصصی. بخش موسیقی در رادیوی عربی در سال 1959 در ام حیران تاسیس شد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 69</ref>. این بخش در ابتدا تنها موسیقی‌ها و ترانه‌های محلی را پخش می‌کرد. هدف آن جمع کردن ترانه‌ها و ادبیات محلی اردنی و تثبیت ترانه‌های ملی جدید بود. بدین ترتیب توانست تعداد زیادی از ترانه‌های روستایی و بیابانی [[اردن]] را زنده نگه دارد و از خطر فراموشی برهاند. برخی از برنامه‌های آن در سال 1996 عبارت بودند از: سهرة مع مطرب، ضیف فی مکتبنا الموسیقیــة، مجلــة الاثیر، استودیو الموسیقی، و الحان زمان<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 70</ref>. برنامه‌های رادیوی [[اردن]] با نسبتی معادل جدول زیر تنظیم شده است:


'''10-2-1-2 انواع برنامه ها ي راديو:'''
جدول شماره 1. برنامه های رادیویی اردن
 
- برنامه هاي خدماتي:
 
برنامه هايي که به مشکلات و آلام هم وطنان مي پردازد. که در طي آنها براي رسيدگي به مشکلات با برخي از مسوولان و هم وطنان نيز تماس تلفني برقرار مي شود. در اين برنامه ها اغلب اوقات تماس تلفني وجود دارد زيرا اين گونه تماس ها سريع تر برقرار مي شوند و فرصت را براي مشارکت مستقيم شنونده فراهم مي کنند. عناوين برخي از اين برنامه ها عبارتند از: البث المباشر، اللقاء المفتوح، مع الطلبــۀ، مساء الخير، صباح الخير، ابناونا في الخارج، جسور المحبــة (21)
 
- برنامه هاي اجتماعي:
 
برنامه هايي که به پيشرفت و توسعه در زمينه هاي اجتماعي مي پردازند که مهم ترين آنها در زمينه خانواده است. در اين برنامه ها تلاش مي شود تا کودکان با ارزش هاي ديني آشنا شوند و شناخت خوبي از کشور خود و ميراث عربي و اسلامي پيدا کنند. (22) هم چنين تلاش مي شود تا کودکان در اين برنامه ها مشارکت کرده و از طريق تماس تلفني، فرصت نظر دادن و بيان عقيده براي شان فراهم شود. (23) برخي از اين برنامه ها عبارتند از: عالم الاسرة، طبيب الاذاعــة، حقوق الانسان، اطفال وراء الميکروفون، اقتصاد منزلي، شوون بلديــة.
 
برنامه هايي نيز براي جوانان تدارک ديده شده است؛ مانند برنامه هاي ورزشي، و برنامه هايي که جوانان از طريق آن مي توانند عقايد خود را در زمينه هاي مختلف ابراز کنند؛ مانند برنامه هاي : بناة الغد، اقلام واعدة. (24)
 
- برنامه هاي توسعه و روستا:
 
توسعه روستا هدف اصلي اين برنامه ها است. در اين برنامه ها به مشکلات و مسائل مردم روستا پرداخته و تلاش مي شود تا راه حلي براي آن پيدا شود. (25) برخي برنامه هاي آن در سال 1996عبارتند از: ادب الباديــة، مع المزارع، الارض الطيبــة (26)
 
- برنامه هاي ديني:
 
در اين برنامه ها به فرهنگ اسلامي، آشنايي هم وطنان با احکام شرعي و بيان احکام دين در موارد مختلف پرداخته مي شود. برخي برنامه هاي آن در سال 1996 عبارت بودند از: القرآن الکريم، اخوة في الله، نسمات ايمانيــة. (27)
 
- برنامه هاي فرهنگي:
 
هدف اين گونه برنامه ها پيشرفت فکري شنونده و آشنايي با دستاوردهاي ملل مختلف در زمينه فرهنگ بشري است.
 
اين برنامه ها شامل موضوعاتي از قبيل ميراث اسلامي، بيان نقش تمدن عربي و اسلامي، توجه به فرهنگ معاصر عربي و بيان دستاوردها و آثار نويسندگان و اديبان و متفکران اردني و عربي است (28) برخي از اين برنامه ها در سال 1996 عبارت بودند از: الشريط الثقافي، المجلــة الثقافيــة، مع الادباء العرب، بين المهنــة و الادب، روايات عربيــة (29)
 
- برنامه هاي سرگرمي و متنوع :
 
اين برنامه ها شامل بخش‌هاي مختلف و متنوعي هستند. مانند اخبار علمي و ادبي، موسيقي و ترانه، بخش هاي هنري و بخش هاي غير تخصصي.
 
بخش موسيقي در راديوي عربي در سال 1959 در ام حيران تاسيس شد.(30) اين بخش در ابتدا تنها موسيقي ها و ترانه هاي محلي را پخش مي کرد. هدف آن جمع کردن ترانه ها و ادبيات محلي اردني و تثبيت ترانه هاي ملي جديد بود. بدين ترتيب توانست تعداد زيادي از ترانه هاي روستايي و بياباني اردن را زنده نگه دارد و از خطر فراموشي برهاند.
 
برخي از برنامه هاي آن در سال 1996 عبارت بودند از: سهرة مع مطرب، ضيف في مکتبنا الموسيقيــة، مجلــة الاثير، استوديو الموسيقي، و الحان زمان (31)
 
 
برنامه هاي راديوي اردن با نسبتي معادل جدول زير تنظيم شده است:
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''برنامه ها'''
|'''برنامه ها'''
خط ۶۹: خط ۴۲:
|-
|-
|برنامه هاي خدماتي
|برنامه هاي خدماتي
|29/43 درصد
|43/29 درصد
|-
|-
|اخبار و برنامه  هاي سياسي
|اخبار و برنامه  هاي سياسي
|08/14 درصد
|14/08 درصد
|-
|-
|برنامه هاي  ديني
|برنامه هاي  ديني
|44/11 درصد
|11/44 درصد
|-
|-
|موسيقي
|موسيقي
|32/10 درصد
|10/32 درصد
|-
|-
|برنامه هاي فرهنگي
|برنامه هاي فرهنگي
|17/10 درصد
|10/17 درصد
|-
|-
|خانواده و کودکان
|خانواده و کودکان
|80/3 درصد
|3/80 درصد
|-
|-
|ورزش و جوانان
|ورزش و جوانان
|79/3 درصد
|3/79 درصد
|-
|-
|کشاورزي
|کشاورزي
|9/1 درصد
|1/9 درصد
|-
|-
|برنامه هاي خاص
|برنامه هاي خاص
|07/1 درصد
|1/07 درصد
|}راديوي اردن توجه زيادي به زبان انگليسي (حدود 20ساعت برنامه در روز) به عنوان زبان جهاني نشان مي دهد.(33)
|}رادیوی [[اردن]] توجه زیادی به زبان انگلیسی (حدود 20ساعت برنامه در روز) به عنوان زبان جهانی نشان می‌دهد<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 79</ref>. پخش رادیویی به زبان عربی در [[اردن]] از دهه پنجاه آغاز شد که تا سال 1973 حدود یک ساعت صبح و دو ساعت پخش بعداز‌ظهر به زبان انگلیسی داشت. به تدریج ساعت‌های پخش زبان انگلیسی افزایش یافت؛ در سال 1978 به 4 ساعت و در سال 1981 به 7 ساعت پخش روزانه افزایش یافت. برنامه‌های زبان انگلیسی مناطقی از [[اردن]]، فلسطین، دمشق، قبرس، سواحل جنوبی یونان، [[خليج عقبه|خلیج عقبه]] و شمال غرب عربستان، [[سواحل دریای سرخ]] تا سودان، شمال و غرب اروپا، کانادا، [[ایالات متحده|ایالات متحده آمریکا]] را به مدت 6ساعت در روز پوشش می‌داد.
 
پخش راديويي به زبان عربي در اردن از دهه پنجاه آغاز شد که تا سال 1973 حدود يک ساعت صبح و دو ساعت پخش بعداز ظهر به زبان انگليسي داشت. به تدريج ساعت هاي پخش زبان انگليسي افزايش يافت؛ در سال 1978به 4 ساعت و در سال 1981 به 7 ساعت پخش روزانه افزايش يافت.
 
برنامه هاي زبان انگليسي مناطقي از اردن، فلسطين، دمشق، قبرس، سواحل جنوبي يونان، [[خليج عقبه]] و شمال غرب عربستان، سواحل درياي سرخ تا سودان، شمال و غرب اروپا، کانادا، ايالات متحده امريکا را به مدت 6ساعت در روز پوشش مي داد.
 
هدف از برنامه هاي خبري و سرگرمي و فرهنگي به زبان انگليسي:
 
- آشنايي شنونده غربي با اسلام و سيره پيامبر(ص) ، دين، تمدن عربي اسلامي و [[جامعه اردن]].
 
- آشنايي با مناطق گردشگري اردن
 
- آشنايي با اقتصاد اردن براي تشويق سرمايه گذاران به سرمايه گذاري در اردن
 
- شناساندن دموکراسي اردن و آزادي هاي مردم آن
 
- بيان اظهارات سياسي اردن در مورد مسائل عربي و بين المللي به عنوان کشوري فعال و تاثير گذار(34)
 
اخبار به زبان هاي خارجي:
 
در زمان افتتاح راديو در سال 1959، اخبار به زبان هاي انگليسي، عربي، اسپانيايي و عبري پخش مي شد اما پس از شروع به کار تلويزيون در سال 1968 ، پخش اخبار به زبان اسپانيايي لغو شد.  اخبار به زبان انگليسي در ساعات 7صبح، 2 بعدازظهر، 7شب و 10شب پخش مي شد.
 
منابع خبري:
 
- خبرگزاري هاي جهاني
 
- خبرنگاران و نمايندگان آن در شهرهاي اردن و پايتخت هاي کشورهاي عربي(35)
 
- بخش رصد راديو که منبع خبري مهمي به شمار مي آيد.
 
- تماس تلفني با محل حادثه در جهان (36)
 
'''10-2-1-3 ادارات تحت پوشش رادیو اردن و مدیران'''
 
ادارات زير پوشش راديو اردن به شرحي است که پس از اين مي آيد:
 
1- اداره برنامه هاي عربي شامل بخش هاي زير:
 
- برنامه هاي داخلي
 
- برنامه هاي توسعه
 
- برنامه هاي ديني
 
- برنامه هاي فرهنگي(37)
 
- برنامه هاي کشاورزي
 
- برنامه خانواده و کودک


- برنامه هاي .ورزش و جوانان
هدف از برنامه‌های خبری و سرگرمی و فرهنگی به زبان انگلیسی عبارت است از:


- کتابخانه شامل کتابخانه موسيقي (داراي 86.900 نوار) و کتابخانه علمي که از قديمي‌ترين کتابخانه ها محسوب مي شود و در سال 1959 تاسيس شد و داراي حدود22.000  عنوان کتاب به زبان هاي انگليسي و عربي است.
* آشنایی شنونده غربی با اسلام و سیره پیامبر(ص) ، دین، تمدن عربی اسلامی و جامعه [[اردن]]؛
* آشنایی با مناطق گردشگری [[اردن]]؛
* آشنایی با اقتصاد [[اردن]] برای تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در [[اردن]]؛
* شناساندن دموکراسی [[اردن]] و آزادی‌های مردم آن؛
* بیان اظهارات سیاسی [[اردن]] در مورد مسائل عربی و بین‌المللی به عنوان کشوری فعال و تاثیر گذار<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 80 و 81</ref>.


- موسيقي
==== اخبار به زبان‌های خارجی ====
در زمان افتتاح رادیو در سال 1959، اخبار به زبان‌های انگلیسی، عربی، اسپانیایی و عبری پخش می‌شد اما پس از شروع به کار تلویزیون در سال 1968 ، پخش اخبار به [[زبان اسپانیایی]] لغو شد.  اخبار به زبان انگلیسی در ساعات 7صبح، 2 بعدازظهر، 7شب و 10شب پخش می‌شد.


- آرشيو و تحقيقات شامل اطلاعات روزنامه ها و مجلات روزانه و هفتگي و ساليانه (38)
==== منابع خبری ====
* خبرگزاری‌های جهانی؛
* خبرنگاران و نمایندگان آن در شهرهای اردن و پایتخت‌های کشورهای عربی<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 83</ref>؛
* بخش رصد رادیو که منبع خبری مهمی به شمار می‌آید؛
* تماس تلفنی با محل حادثه در جهان<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 84</ref>.


2- اداره اخبار
=== ادارات تحت پوشش رادیو [[اردن]] و مدیران ===
ادارات زیر پوشش رادیو [[اردن]] به شرحی است که پس از این می‌آید.


3- اداره برنامه هاي خارجي
==== اداره برنامه های عربی ====
اداره برنامه‌های عربی شامل بخش‌های زیر است:


4- واحدهاي اداري و مالي شامل بخش هاي زير:
* برنامه‌های داخلی؛
* برنامه‌های توسعه؛
* برنامه‌های دینی؛
* برنامه‌های فرهنگی<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 85</ref>؛
* برنامه‌های کشاورزی؛
* برنامه خانواده و کودک؛
* برنامه‌های ورزش و جوانان؛
* کتابخانه شامل کتابخانه موسیقی (دارای 86.900 نوار) و کتابخانه علمی که از قدیمی‌ترین کتابخانه‌ها محسوب می‎‌شود و در سال 1959 تاسیس شد و دارای حدود 22.000  عنوان کتاب به زبان‌های انگلیسی و عربی است؛
* موسیقی؛
* آرشیو و تحقیقات شامل اطلاعات روزنامه‌ها و مجلات روزانه و هفتگی و سالیانه<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 86</ref>.


- چاپ
==== اداره اخبار ====


- امور مالي
==== اداره برنامه‌های خارجی ====


- امور کارمندان
==== اداری و مالی ====
واحدهای اداری و [[مالی]] شامل بخش‌های زیر است:


- حفاظت عمومي
* چاپ؛
* امور مالی؛
* امور کارمندان؛
* حفاظت عمومی؛
* اداره مهندسی.


- اداره مهندسي
در سال 1996 تعداد کارمندان رادیو حدود 500 کارمند بود که به صورت زیر در بخش‌های مختلف کار می‌کنند.


در سال 1996 تعداد کارمندان راديو حدود 500 کارمند بود که به صورت زير در بخش‌هاي مختلف کار مي کنند:
جدول شماره 2. کارمندان بخش های مختلف رادیو اردن
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''کارمندان بخش  هاي مختلف'''
|'''کارمندان بخش‌های مختلف'''
|'''مردان'''
|'''مردان'''
|'''زنان'''
|'''زنان'''
خط ۲۰۱: خط ۱۵۱:
|475
|475
|75
|75
|}(39)
|}<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 88</ref>
 
اداره تبليغات موسسه راديو وتلويزيون اردن در سال 1971 به صورت رسمي افتتاح شد که اهداف آن شامل موارد ذیل بود:
 
- افزايش درآمد آگهي هاي بازرگاني از بازارهاي داخلي و بين المللي
 
- کمک به بالا بردن سطح کيفي تبليغات
 
- معرفي وسايل و افکار جديد
 
- کمک به ورود فناوري جديد در بخش تبليغات(40)
 


اداره تبلیغات موسسه رادیو و تلویزیون [[اردن]] در سال 1971 به صورت رسمی افتتاح شد که اهداف آن شامل موارد ذیل بود:


* افزایش درآمد آگهی‌های بازرگانی از بازارهای داخلی و بین‌المللی؛
* کمک به بالا بردن سطح کیفی تبلیغات؛
* معرفی وسایل و افکار جدید؛
* کمک به ورود فناوری جدید در بخش تبلیغات<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 188 و 189</ref>.


هزينه تبليغات در راديو
جدول شماره 3. هزینه تبلیغات در رادیو
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''مدت'''
|'''مدت'''
خط ۲۲۹: خط ۱۷۳:
|60
|60
|60
|60
|}هزينه تبليغات در راديو هاي استاني
|}دول شماره 4. هزینه تبلیغات در رادیو‌های استانی
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|'''مدت'''
|'''مدت'''
خط ۲۳۹: خط ۱۸۳:
|60
|60
|25
|25
|}(41)
|}<ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 193</ref>


اسامی مدیران رادیو در اردن بین سال‌های 1955 تا 1994 (42)
جدول شماره 5. اسامی مدیران [[رادیو در اردن]] بین سال‌های 1955 تا 1994 <ref>جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 89 و 90 و 91</ref>
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|نام مدیر
|نام مدیر
خط ۳۱۴: خط ۲۵۸:
|1994
|1994
|}
|}
<ref>لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ [[اردن]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی](در دست انتشار)</ref>


== نیز نگاه کنید به ==
== نیز نگاه کنید به ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۳۸

علی‌رغم گسترش تکنولوژیکی در بخش رادیویی جهان عرب که بوسیله تولیدات دیجیتال و تکنیک‌های انتقال‌دهنده و استفاده از وب و سیستم‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های ارتباط تلفنی برای پخش مورد توجه قرار گرفت، نقش رادیو در زندگی عمومی افراد کاملا معلوم نیست؛ در این مورد اطلاعات تحقیقاتی بسیار کم و ناکافی است. اگر دهه‌های 1960 و 1970 سال‌های طلایی پخش رادیویی عرب بود، با گسترش عملکرد رادیو و مهار این رسانه جهت خدمت در جهت اهداف توسعه ملی، عصر جهانی‌سازی زمانی است برای الحاق تکنولوژیکی و نیز دموکراتیک سازی منطقه عرب‌نشین.

حال باید این پرسش مطرح شود که وسعت و میزان گسترش کدام بخش از پخش رادیویی نقش ماندگاری در پیشبرد تشکل‌های دولتی،‌ آزادی بیان و حقوق بشر دارد. این موضوع حقیقت دارد که رادیو تحت نظارت و کنترل دولت است، بدین ترتیب دارای کمترین امکان اظهار نظر نسبت به دیدگاه‌های دولتی حاکم است. اما طبق تجاربی که در دهه پیش بدست ‌آمده است، پخش رادیویی با ظرفیت بی‌نظیر جهت ارتباط با شنوندگان خود در مناطق دور‌افتاده و پراکنده، نیرویی برای محاسبه قلمرو عمومی عرب است. مسیرهای هوایی سرشار از بحث‌های انتقادی و جسورانه نشریات عمومی در ایستگاه‌های رادیویی لبنان، اردن، عراق و فلسطین می‌باشند.

تاریخ رادیو در اردن

در صحبت از نقش رادیو در گستره عمومی به نظر می رسد که رادیو هرگز به وسیله موثری در ارتباطات سیاسی تبدیل نخواهد شد، مگر این که در جوامع عرب حقیقتا فضای دموکراتیک ایجاد شود. آغاز کار اولین رادیو در اردن به پایان یک ایستگاه قیمومیت بریتانیا در فلسطین به تاریخ اواخر ماه آوریل 1948 میلادی باز‌می گردد[۱].

در آن زمان یک ایستگاه رادیویی فلسطینی وجود داشت که برنامه‌های آن از قدس پخش می‌شد که در پی وضعیت نابسامان فلسطین، به رام الله نقل مکان یافت[۲]. با بروز تنش و اشغال فلسطین، مسئولان رادیو فلسطین که از قدس برنامه‌های خود را به گوش شنوندگان می رساندند، تصمیم گرفتند دستگاه‌ها و وسایل این ایستگاه رادیویی را به کمک ارتش اردن به شهر رام الله انتقال دهند که بخاطر نزدیکی به قدس و امنیتی که در آن حاکم بود، انتخاب شد. این جابجایی در تاریخ 15 ایار 1948 صورت گرفت[۳]. کشور اردن تا سال 1956 تنها همین ایستگاه رادیویی رام الله را داشت[۴]. از آن زمان به بعد و پس از برقراری امنیت رادیو قدس به دست ارتش اردن، این رادیو وابسته به حکومت اردن شد و به نوعی زیر نظر حکومت به کار خود ادامه داد.

رادیو قدس پخش برنامه‌های خود را تا اوایل ماه سپتامبر سال 1948 در رام الله ادامه داد و پس از آن به نام رادیو اردن‌ هاشمی تغییر نام داد و بعد از جدایی دو کرانه شرقی و غربی در سال 1950 رسما به نام رادیو اردن‌ هاشمی شناخته شد و روزانه 13 ساعت برنامه پخش می‌کرد[۵]. ایستگاه رادیویی امان در اول تشرین اول (اکتبر) 1956 دومین ایستگاه رادیویی کشور اردن در منطقه جبل‌الحسین امان توسط ملک حسین افتتاح شد. این ایستگاه در ابتدا فقط سه ساعت برنامه داشت[۶]. سپس ساعت‌های پخش برنامه به 11 ساعت افزایش یافت[۷]. برنامه‌های رادیو امان شامل اخبار، موسیقی، برنامه‌های خدمات عمومی و برنامه‌های روزانه و هفتگی بود[۸].

پس از آن ملک حسین در اول آذار 1959 ایستگاه رادیویی ام حیران را در منطقه ام حیران افتتاح نمود؛ برنامه‌های آن از ساعت پنج و نیم صبح با تلاوت قرآن آغاز و در ساعت یک و نیم صبح روز بعد خاتمه می‌یافت[۹]. این ایستگاه رادیویی در نوع خود یکی از پیشرفته‌ترین ایستگاه‌های منطقه به شمار می‌رفت که شامل 6 استودیو در زمینه‌های مختلف می‌شد[۱۰]. در تاریخ 23 آب 1959 ملک حسین استودیوهای جدید این ایستگاه را افتتاح کرد. از این ایستگاه رادیویی برنامه‌های متنوعی از امان و قدس به زبان‌های عربی، انگلیسی و اسپانیایی پخش می‌شد[۱۱].

در جنگ سال 1967 بخش غربی اردن به دست اسرائیلی‌ها افتاد، از این رو تجهیزات آن به بخش شرقی اردن انتقال پیدا کرد[۱۲]. در سال 1968 وزارت آموزش و پرورش اردن 6 آموزگار را برای شرکت در دوره فشرده سه ماهه آموزشی به انگلیس فرستاد. این معلمان پس از بازگشت توانستند برنامه‌های تربیتی متنوعی در زمینه‌های ورزش و فیزیک و زبان انگلیسی ارائه دهند. در همین سال وزارت آموزش و پرورش به فکر تاسیس رادیوی تربیتی و آموزشی افتاد و در سال 1971 این ایستگاه رادیویی پخش خود را آغاز نمود[۱۳]. اهداف این رادیو شامل کمک به دانش‌ آموزان و افزایش سرعت یادگیری آن‌ها، کمک به معلمان در بهبود شیوه‌های تدریس، آشنا کردن دانش آموزان با بزرگان فکر و شعر و ادبیات و سیاست و دین و اجتماع و کمک به دانش آموزان و معلمان در جهت پیشرفت‌های سریع علمی و فکری است[۱۴].

رادیوی مدرسه آموزشی در زمینه خدمات درسی و مدرسه فعالیت می‌کند و اطلاعات علمی را به صورت‌های مختلفی ارائه می‌دهد[۱۵]. برنامه‌های آن شامل موضوعاتی چون ادبیات، تاریخ، جغرافیا، علوم، دین و سخنانی از بزرگان فکر و فرهنگ می‌باشد[۱۶]. رادیوهای اردن در ادامه کار خود با گام نهادن به دنیای جدید به تولید و پخش برنامه‌هایی به زبان انگلیسی و اسپانیایی پرداختند[۱۷]. رادیوی اردن حدود 905 ساعت پخش روزانه، 6335 ساعت پخش هفتگی و 330.225 ساعت پخش سالیانه دارد. از این میزان، 7300 ساعت آن را برنامه‌های انگلیسی و 4745 ساعت آن را برنامه‌های فرانسوی تشکیل می‌دهند[۱۸].

انواع برنامه‌های رادیو

برنامه‌های خدماتی

برنامه‌هایی که به مشکلات و آلام هم‌وطنان می پردازد. که در طی آن‌ها برای رسیدگی به مشکلات با برخی از مسوولان و هم‌وطنان نیز تماس تلفنی برقرار می‎‌شود. در این برنامه‌ها اغلب اوقات تماس تلفنی وجود دارد زیرا این‌گونه تماس‌ها سریع‌تر برقرار می‌شوند و فرصت را برای مشارکت مستقیم شنونده فراهم می‌کنند. عناوین برخی از این برنامه‌ها عبارتند از: البث المباشر، اللقاء المفتوح، مع الطلبــۀ، مساء الخیر، صباح الخیر، ابناونا فی الخارج، جسور المحبــة[۱۹]

برنامه‌های اجتماعی

برنامه‌هایی که به پیشرفت و توسعه در زمینه‌های اجتماعی می‌پردازند که مهم‌ترین آن‌ها در زمینه خانواده است. در این برنامه‌ها تلاش می‎‌شود تا کودکان با ارزش‌های دینی آشنا شوند و شناخت خوبی از کشور خود و میراث عربی و اسلامی پیدا کنند[۲۰]. هم‌چنین تلاش می‎‌شود تا کودکان در این برنامه‌ها مشارکت کرده و از طریق تماس تلفنی، فرصت نظر دادن و بیان عقیده برای شان فراهم شود[۲۱]. برخی از این برنامه‌ها عبارتند از: عالم الاسرة، طبیب الاذاعــة، حقوق الانسان، اطفال وراء المیکروفون، اقتصاد منزلی، شوون بلدیــة. برنامه‌هایی نیز برای جوانان تدارک دیده شده است؛ مانند برنامه‌های ورزشی، و برنامه‌هایی که جوانان از طریق آن می‌توانند عقاید خود را در زمینه‌های مختلف ابراز کنند؛ مانند برنامه‌های: بناة الغد، اقلام واعدة[۲۲].

برنامه‌های توسعه و روستا

توسعه روستا هدف اصلی این برنامه‌ها است. در این برنامه‌ها به مشکلات و مسائل مردم روستا پرداخته و تلاش می‎‌شود تا راه حلی برای آن پیدا شود[۲۳]. برخی برنامه‌های آن در سال 1996 عبارتند از: ادب البادیــة، مع المزارع، الارض الطیبــة[۲۴]

برنامه‌های دینی

در این برنامه‌ها به فرهنگ اسلامی، آشنایی هم وطنان با احکام شرعی و بیان احکام دین در موارد مختلف پرداخته‌می‎‌شود. برخی برنامه‌های آن در سال 1996 عبارت بودند از: القرآن الکریم، اخوة فی الله، نسمات ایمانیــة[۲۵].

برنامه‌های فرهنگی

هدف این‌گونه برنامه‌ها پیشرفت فکری شنونده و آشنایی با دستاوردهای ملل مختلف در زمینه فرهنگ بشری است. این برنامه‌ها شامل موضوعاتی از قبیل میراث اسلامی، بیان نقش تمدن عربی و اسلامی، توجه به فرهنگ معاصر عربی و بیان دستاوردها و آثار نویسندگان و ادیبان و متفکران اردنی و عربی است[۲۶] برخی از این برنامه‌ها در سال 1996 عبارت بودند از: الشریط الثقافی، المجلــة الثقافیــة، مع الادباء العرب، بین المهنــة و الادب، روایات عربیــة [۲۷]

برنامه‌های سرگرمی و متنوع

این برنامه‌ها شامل بخش‌های مختلف و متنوعی هستند. مانند اخبار علمی و ادبی، موسیقی و ترانه، بخش‌های هنری و بخش‌های غیر تخصصی. بخش موسیقی در رادیوی عربی در سال 1959 در ام حیران تاسیس شد[۲۸]. این بخش در ابتدا تنها موسیقی‌ها و ترانه‌های محلی را پخش می‌کرد. هدف آن جمع کردن ترانه‌ها و ادبیات محلی اردنی و تثبیت ترانه‌های ملی جدید بود. بدین ترتیب توانست تعداد زیادی از ترانه‌های روستایی و بیابانی اردن را زنده نگه دارد و از خطر فراموشی برهاند. برخی از برنامه‌های آن در سال 1996 عبارت بودند از: سهرة مع مطرب، ضیف فی مکتبنا الموسیقیــة، مجلــة الاثیر، استودیو الموسیقی، و الحان زمان[۲۹]. برنامه‌های رادیوی اردن با نسبتی معادل جدول زیر تنظیم شده است:

جدول شماره 1. برنامه های رادیویی اردن

برنامه ها درصد
برنامه هاي خدماتي 43/29 درصد
اخبار و برنامه هاي سياسي 14/08 درصد
برنامه هاي ديني 11/44 درصد
موسيقي 10/32 درصد
برنامه هاي فرهنگي 10/17 درصد
خانواده و کودکان 3/80 درصد
ورزش و جوانان 3/79 درصد
کشاورزي 1/9 درصد
برنامه هاي خاص 1/07 درصد

رادیوی اردن توجه زیادی به زبان انگلیسی (حدود 20ساعت برنامه در روز) به عنوان زبان جهانی نشان می‌دهد[۳۰]. پخش رادیویی به زبان عربی در اردن از دهه پنجاه آغاز شد که تا سال 1973 حدود یک ساعت صبح و دو ساعت پخش بعداز‌ظهر به زبان انگلیسی داشت. به تدریج ساعت‌های پخش زبان انگلیسی افزایش یافت؛ در سال 1978 به 4 ساعت و در سال 1981 به 7 ساعت پخش روزانه افزایش یافت. برنامه‌های زبان انگلیسی مناطقی از اردن، فلسطین، دمشق، قبرس، سواحل جنوبی یونان، خلیج عقبه و شمال غرب عربستان، سواحل دریای سرخ تا سودان، شمال و غرب اروپا، کانادا، ایالات متحده آمریکا را به مدت 6ساعت در روز پوشش می‌داد.

هدف از برنامه‌های خبری و سرگرمی و فرهنگی به زبان انگلیسی عبارت است از:

  • آشنایی شنونده غربی با اسلام و سیره پیامبر(ص) ، دین، تمدن عربی اسلامی و جامعه اردن؛
  • آشنایی با مناطق گردشگری اردن؛
  • آشنایی با اقتصاد اردن برای تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در اردن؛
  • شناساندن دموکراسی اردن و آزادی‌های مردم آن؛
  • بیان اظهارات سیاسی اردن در مورد مسائل عربی و بین‌المللی به عنوان کشوری فعال و تاثیر گذار[۳۱].

اخبار به زبان‌های خارجی

در زمان افتتاح رادیو در سال 1959، اخبار به زبان‌های انگلیسی، عربی، اسپانیایی و عبری پخش می‌شد اما پس از شروع به کار تلویزیون در سال 1968 ، پخش اخبار به زبان اسپانیایی لغو شد.  اخبار به زبان انگلیسی در ساعات 7صبح، 2 بعدازظهر، 7شب و 10شب پخش می‌شد.

منابع خبری

  • خبرگزاری‌های جهانی؛
  • خبرنگاران و نمایندگان آن در شهرهای اردن و پایتخت‌های کشورهای عربی[۳۲]؛
  • بخش رصد رادیو که منبع خبری مهمی به شمار می‌آید؛
  • تماس تلفنی با محل حادثه در جهان[۳۳].

ادارات تحت پوشش رادیو اردن و مدیران

ادارات زیر پوشش رادیو اردن به شرحی است که پس از این می‌آید.

اداره برنامه های عربی

اداره برنامه‌های عربی شامل بخش‌های زیر است:

  • برنامه‌های داخلی؛
  • برنامه‌های توسعه؛
  • برنامه‌های دینی؛
  • برنامه‌های فرهنگی[۳۴]؛
  • برنامه‌های کشاورزی؛
  • برنامه خانواده و کودک؛
  • برنامه‌های ورزش و جوانان؛
  • کتابخانه شامل کتابخانه موسیقی (دارای 86.900 نوار) و کتابخانه علمی که از قدیمی‌ترین کتابخانه‌ها محسوب می‎‌شود و در سال 1959 تاسیس شد و دارای حدود 22.000  عنوان کتاب به زبان‌های انگلیسی و عربی است؛
  • موسیقی؛
  • آرشیو و تحقیقات شامل اطلاعات روزنامه‌ها و مجلات روزانه و هفتگی و سالیانه[۳۵].

اداره اخبار

اداره برنامه‌های خارجی

اداری و مالی

واحدهای اداری و مالی شامل بخش‌های زیر است:

  • چاپ؛
  • امور مالی؛
  • امور کارمندان؛
  • حفاظت عمومی؛
  • اداره مهندسی.

در سال 1996 تعداد کارمندان رادیو حدود 500 کارمند بود که به صورت زیر در بخش‌های مختلف کار می‌کنند.

جدول شماره 2. کارمندان بخش های مختلف رادیو اردن

کارمندان بخش‌های مختلف مردان زنان
بخش مهندسي 200 -
برنامه و توليد 41 51
اخبار 65 5
اداره 66 11
کارمندان خارجي 53 8
کارمندان ديگر 50 -
مجموع 475 75

[۳۶]

اداره تبلیغات موسسه رادیو و تلویزیون اردن در سال 1971 به صورت رسمی افتتاح شد که اهداف آن شامل موارد ذیل بود:

  • افزایش درآمد آگهی‌های بازرگانی از بازارهای داخلی و بین‌المللی؛
  • کمک به بالا بردن سطح کیفی تبلیغات؛
  • معرفی وسایل و افکار جدید؛
  • کمک به ورود فناوری جدید در بخش تبلیغات[۳۷].

جدول شماره 3. هزینه تبلیغات در رادیو

مدت دينار اردن
15 40
30 50
60 60

دول شماره 4. هزینه تبلیغات در رادیو‌های استانی

مدت دينار اردن
30 15
60 25

[۳۸]

جدول شماره 5. اسامی مدیران رادیو در اردن بین سال‌های 1955 تا 1994 [۳۹]

نام مدیر سال - شهر
عبد المنعم الرفاعي 1958
وصفی التل 1959 - قدس
احسان هاشم

راجي صيهون

عجاج نويهض

1959 - اما
صلاح ابوزيد 1961
الشريف عبدالحميد شرف 1963
سري عويضه 1964
نزار الرافعی 1966
ابراهيم السمان

سليم عودة

طاهر الشهابي

عبدالحميد ياسين


1967 – قدس

ضياء الدين الرفاعي 1968
مروان دودين 1971
موسي زيد الکيلاني 1973
محمد الخطیب 1975
نصوح المجالي 1976
سليمان المشيني 1985
عصام عریضه 1986
رافع شاهین 1988
ابراهیم شاهزاده 1989
فايز القضاة 1991
هاشم خریصات 1994

[۴۰]

نیز نگاه کنید به

رادیو و تلویزیون در زیمبابوه؛ رادیو و تلویزیون در کانادا؛ رادیو در روسیه؛ رادیو در افغانستان؛ رادیو در تونس؛ رادیو در ژاپن؛ رادیو در کوبا؛ رادیو در لبنان؛ رادیو در مصر ؛ رادیو در چین؛ رادیو در سنگال؛ رادیو در آرژانتین؛ رادیو در فرانسه؛ رادیو در مالی؛ رادیو در سودان؛ رادیو در ساحل عاج؛ رادیو در اسپانیا؛ رادیو در اتیوپی؛ رادیو در سیرالئون؛ رادیو در قطر؛ تلویزیون در روسیه؛ تلویزیون در افغانستان؛ تلویزیون در تونس؛ تلویزیون در ژاپن؛ تلویزیون در کوبا؛ تلویزیون در لبنان؛ تلویزیون در مصر؛ تلویزیون در چین؛ تلویزیون در سنگال؛ تلویزیون در آرژانتین؛ تلویزیون در فرانسه؛ تلویزیون در مالی؛ تلویزیون در سودان؛ تلویزیون در ساحل عاج؛ تلویزیون در اوکراین؛ تلویزیون در اسپانیا؛ تلویزیون در اردن؛ تلویزیون در اتیوپی؛ تلویزیون در سیرالئون؛ تلویزیون در قطر

کتابشناسی

  1. ↑ العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.
  2. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 37
  3. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 37
  4. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 38
  5. ↑ العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.
  6. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 39
  7. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 40
  8. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 40
  9. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 41
  10. ↑ العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.
  11. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 42 و 43
  12. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 40
  13. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 182 و 183
  14. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 184 و 185
  15. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 180
  16. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 181
  17. ↑ العمد، الدكتور هاني، الموسسات الثقافيــة في الأردن (1965 - 1995م)، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، 1997 و المصلح أحمد، ملامح عامــة للحياة الثقافيــة في الأردن، منشورات لجنــة تاريخ الاردن 1953 - 1993م.
  18. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 64
  19. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 65
  20. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 66
  21. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 67
  22. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 67
  23. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 67
  24. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 68
  25. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 68
  26. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 68
  27. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 69
  28. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 69
  29. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 70
  30. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 79
  31. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 80 و 81
  32. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 83
  33. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 84
  34. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 85
  35. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 86
  36. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 88
  37. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 188 و 189
  38. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 193
  39. ↑ جرّار فاروق انيس(1996)، الاذاعــة و التلفزيون في الاردن، منشورات اللجنــة العليا لكتابــة تاريخ الأردن، ص. 89 و 90 و 91
  40. ↑ لایقی، غلامرضا (1402). جامعه و فرهنگ اردن. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی(در دست انتشار)
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=رادیو_در_اردن&oldid=59510»