جامعه و نظام اجتماعی زیمبابوه: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:جامعه زیمبابوه.jpg|بندانگشتی|جامعه زیمبابوه(1403). برگرفته از سایت خبرگزاری مهر، قابل بازیابی از [https://www.mehrnews.com/photo/4148484/%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%B2%DB%8C%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D9%88%DA%AF%D8%A7%D8%A8%D9%87 https://www.mehrnews.com/photo/4148484/]]]
در میان کشورهای حوزه‌ی جنوب صحرای آفریقا، [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] از ویژگی‌های اجتماعی خاصی برخوردار می‌باشد. این کشور میراث‌دار طولانی‌ترین [[تاریخ دوران استعمار زیمبابوه|دوران تاریخ استعمار]] بوده است، دورانی که ملت همواره شاهد درگیری‌های خشونت بار با استیلای استعمارگران، چگونگی تقسیم اراضی کشاورزی، رفتار ناعادلانه حاکمان سفیدپوست و ... بوده‌اند. بعدها خصوصیات آنگلوفونی ناشی از حضور دیرپای انگلیسی‌ها در این سرزمین، خود باعث ایجاد تمایزات خاص مردم [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] با دیگر ملت‌های آفریقایی شد.
در میان کشورهای حوزه‌ی جنوب صحرای آفریقا، [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] از ویژگی‌های اجتماعی خاصی برخوردار می‌باشد. این کشور میراث‌دار طولانی‌ترین [[تاریخ دوران استعمار زیمبابوه|دوران تاریخ استعمار]] بوده است، دورانی که ملت همواره شاهد درگیری‌های خشونت بار با استیلای استعمارگران، چگونگی تقسیم اراضی کشاورزی، رفتار ناعادلانه حاکمان سفیدپوست و ... بوده‌اند. بعدها خصوصیات آنگلوفونی ناشی از حضور دیرپای انگلیسی‌ها در این سرزمین، خود باعث ایجاد تمایزات خاص مردم [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] با دیگر ملت‌های آفریقایی شد.


شاید بتوان ادعا کرد که دو واقعه‌ی مهم سیاسی استقلال [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] (سال 1965) که باعث استقلال نسبی کشور شده حکومت را از آن سفیدپوستان کرد و استقلال کامل کشور (سال 1980) و رهایی آن از تسلط سفیدپوستان نیز نتوانست بر تمام پیچیدگی‌های اجتماعی آن فایق آید. بحران‌های شدید [[جامعه زیمبابوه|جامعه]] پس از دهه 1980 و در دوران حکومت سیاهان تا کنون، بیشتر با عللی چون: مخالفت حکومت سیاهان به رهبری موگابه با غرب و به دنبال آن استمرار تحریم‌های بین‌المللی علیه [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]، مشکلات فزاینده داخلی (فقر، بیکاری، خشک‌سالی، فساد اداری، ضعف مدیریت، کاهش ارزش پول ملی، تأثیر قوم‌گرایی و ثروت بر قدرت‌مداری و ...) مربوط می‌باشد و دورانی پر از تشنج و ناآرامی را در عرصه سیاسی و به تبع آن عرصه‌های اجتماعی برای مردم به همراه آورده است. حتی تحولات یک دهه اخیر که منجر به ائتلاف سیاسی و تقسیم قدرت  در حکومت گردید نیز نتوانست چالش‌های سیاسی و اجتماعی جامعه را درمان کند<ref>https://www.royalafricansociety.org/countries/zimbabwe/2015</ref>.'''                 '''
شاید بتوان ادعا کرد که دو واقعه‌ی مهم سیاسی استقلال [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] (سال 1965) که باعث استقلال نسبی کشور شده حکومت را از آن سفیدپوستان کرد و استقلال کامل کشور (سال 1980) و رهایی آن از تسلط سفیدپوستان نیز نتوانست بر تمام پیچیدگی‌های اجتماعی آن فایق آید. بحران‌های شدید [[جامعه زیمبابوه|جامعه]] پس از دهه 1980 و در دوران حکومت سیاهان تا کنون، بیشتر با عللی چون: مخالفت حکومت سیاهان به رهبری موگابه با غرب و به دنبال آن استمرار تحریم‌های بین‌المللی علیه [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]، مشکلات فزاینده داخلی (فقر، بیکاری، خشک‌سالی، فساد اداری، ضعف مدیریت، کاهش ارزش پول ملی، تأثیر قوم‌گرایی و ثروت بر قدرت‌مداری و ...) مربوط می‌باشد و دورانی پر از تشنج و ناآرامی را در عرصه سیاسی و به تبع آن عرصه‌های اجتماعی برای مردم به همراه آورده است. حتی تحولات یک دهه اخیر که منجر به ائتلاف سیاسی و تقسیم قدرت در حکومت گردید نیز نتوانست چالش‌های سیاسی و اجتماعی جامعه را درمان کند<ref>برگرفته از<nowiki/>https://www.royalafricansociety.org/countries/zimbabwe/2015</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%8A%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87 زیمبابوه]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]. ص. 43- 44.</ref>.   
===[[اقوام و قبایل زیمبابوه|اقوام و قبایل زیمباوه]]===
===[[اقوام و قبایل زیمبابوه|اقوام و قبایل زیمباوه]]===
[[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] دارای تنوع [[نژادها در زیمبابوه|نژادی]] و قبیله‌ای می‌باشد. اگر چه دو قبیله مهم شونا و اندبله مهم‌ترین گروه‌های زبانی و قومی کشور محسوب می‌شوند لیکن گروه‌های زبانی – قومی متعددی دراین کشور ساکنند.<sup>[1]</sup>
[[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] دارای تنوع [[نژادها در زیمبابوه|نژادی]] و قبیله‌ای می‌باشد. اگر چه دو قبیله مهم شونا و اندبله مهم‌ترین گروه‌های زبانی و قومی کشور محسوب می‌شوند لیکن گروه‌های زبانی – قومی متعددی دراین کشور ساکنند.<sup>[1]</sup>
خط ۷: خط ۸:
امروزه بسیاری از ویژگی‌های فرهنگی قبایل تحت تأثیر فرهنگ و مدل زندگی غرب تغییر یافته و یا کم‌رنگ شده است اما به دلیل رسوخ دیرپای سنت‌های قبیلگی در وجوه مختلف زندگی مردم، نمی‌توان نقش و کارکرد سنت‌ها را در زندگی مردم نادیده گرفت و از تأثیرات آن‌ها در ساختار سیاسی و اجتماعی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] غافل بود. حضور تعدادی از رؤسای قبایل در مجلس حاکی از تأثیر قبایل (به ویژه شونا و اندبله) در شکل‌گیری و تثبیت نظام سیاسی کشور می‌باشد.
امروزه بسیاری از ویژگی‌های فرهنگی قبایل تحت تأثیر فرهنگ و مدل زندگی غرب تغییر یافته و یا کم‌رنگ شده است اما به دلیل رسوخ دیرپای سنت‌های قبیلگی در وجوه مختلف زندگی مردم، نمی‌توان نقش و کارکرد سنت‌ها را در زندگی مردم نادیده گرفت و از تأثیرات آن‌ها در ساختار سیاسی و اجتماعی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] غافل بود. حضور تعدادی از رؤسای قبایل در مجلس حاکی از تأثیر قبایل (به ویژه شونا و اندبله) در شکل‌گیری و تثبیت نظام سیاسی کشور می‌باشد.


گرو‌ه‌های اصلی [[نژادها در زیمبابوه|نژادی زیمبابوه]] شامل دو قبیله بزرگ شونا و اندبله و قبایل کوچک تر تونگا در اطراف منطقه"بينگا" (Binga) در شمال، "وندا" (Venda) و "شانگان" (Shangaan) در جنوب کشور می‌باشد. گروه زبانی شونا شامل شش گروه اصلی روزوی (Rozwi)، کارانگا (Karanga)، مانييکا (Manyika)، ززورو (Zezuru)، کوره کوره (Korekore) و اندائو (Ndau) می‌باشد. گروه زبانی شونا دارای بیش از 65 زیر مجموعه زبانی کوچک‌تر است که هر یک ضمن برخورداری از مشترکات فرهنگی با سایر گروه‌ها دارای ویژگی‌های خاص خود می‌باشند. پراکندگی جمعیتی خرده گروه زبانی "کوره کوره" (Korekore) در شمال شرقی کشور، "مانيکا" (Manyika) در ایالت مانیکالند شرقی در اطراف شهر [[موتاره]] و گروه زبانی " اندائو" (Ndau) در اطراف ارتفاعات چيپينگه/سليندا (Chipinge/Selinda) می‌باشد. در منطقه مرکزی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] و اطراف شهر [[حراره]] "ززورو"ها (Zezuru) و در ایالت ماشوینگو " کارانگا"ها (Karanga) ساکن هستند.
گرو‌ه‌های اصلی [[نژادها در زیمبابوه|نژادی زیمبابوه]] شامل دو قبیله بزرگ شونا و اندبله و قبایل کوچک تر تونگا در اطراف منطقه"بینگا" (Binga) در شمال، "وندا" (Venda) و "شانگان" (Shangaan) در جنوب کشور می‌باشد. گروه زبانی شونا شامل شش گروه اصلی روزوی (Rozwi)، کارانگا (Karanga)، مانییکا (Manyika)، ززورو (Zezuru)، کوره کوره (Korekore) و اندائو (Ndau) می‌باشد. گروه زبانی شونا دارای بیش از 65 زیر مجموعه زبانی کوچک‌تر است که هر یک ضمن برخورداری از مشترکات فرهنگی با سایر گروه‌ها دارای ویژگی‌های خاص خود می‌باشند. پراکندگی جمعیتی خرده گروه زبانی "کوره کوره" (Korekore) در شمال شرقی کشور، "مانیکا" (Manyika) در ایالت مانیکالند شرقی در اطراف شهر [[موتاره]] و گروه زبانی " اندائو" (Ndau) در اطراف ارتفاعات چیپینگه/سلیندا (Chipinge/Selinda) می‌باشد. در منطقه مرکزی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] و اطراف شهر [[حراره]] "ززورو"ها (Zezuru) و در ایالت ماشوینگو " کارانگا"ها (Karanga) ساکن هستند.


مردم قبیله مهم اندبله در مناطق غربی کشور سکونت دارند و سکونت گاه خرده گروه زبانی "کالانگا" (Karanga) که خویشاوند نژادی اندبله محسوب می‌شود در همین قسمت و در منطقه مرزی با بوتسوانا ساکن هستند.
مردم قبیله مهم اندبله در مناطق غربی کشور سکونت دارند و سکونت گاه خرده گروه زبانی "کالانگا" (Karanga) که خویشاوند نژادی اندبله محسوب می‌شود در همین قسمت و در منطقه مرزی با بوتسوانا ساکن هستند<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%8A%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87 زیمبابوه]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]. ص. 44-46.</ref>.


==== '''[[قبيله شونا]]''' ====
==== [[قبيله شونا|قبیله شونا]] ====
[[قبيله شونا]] بزرگ‌ترين گروه نژادی [[زيمبابوه]] بوده زبانشان شونا (از گروه زبان‌های بانتو) و جمعيت آن‌ها به بيش از 9 ميليون نفر می‌رسد. از نظر پراکندگی جمعيتی مردم شونا زبان بايد به کشورهايی چون [[زيمبابوه]]، بوتسوانا، جنوب موزامبيک اشاره نمود.مردم شونا از نظر جمعیتی(بيش از 80 درصد جمعيت کل کشور) و فرهنگی بر سایر قبایل کشور برتری قابل ملاحظه ای دارند.
[[قبيله شونا|قبیله شونا]] بزرگ‌ترین گروه نژادی [[زيمبابوه|زیمبابوه]] بوده زبانشان شونا (از گروه زبان‌های بانتو) و جمعیت آن‌ها به بیش از 9 میلیون نفر می‌رسد. از نظر پراکندگی جمعیتی مردم شونا زبان باید به کشورهایی چون [[زيمبابوه|زیمبابوه]]، بوتسوانا، جنوب موزامبیک اشاره نمود. مردم شونا از نظر جمعیتی (بیش از 80 درصد جمعیت کل کشور) و فرهنگی بر سایر قبایل کشور برتری قابل ملاحظه‌ای دارند. علی‌رغم تغییرات فرهنگی به وجود آمده در کشور، هنوز در مناطق و روستاهای دور افتاده دیده می‌شود که مردم شونا معمولاً در خانواده‌های مجزا که شامل یک یا تعداد بیشتری از افراد مسن‌تر و خانواده‌های گسترده‌شان هستند، زندگی می‌کنند. در این مدل‌های زندگی غالباً تصمیم‌گیری‌های مهم در خانواده گرفته می‌شود و بزرگ‌ترهای خانواده حرف اول را می‌زنند. شاید بتوان در مقام تشبیه، مشابهت‌هایی را بین رئیس خانوار و فرماندار یک ایالت از نظر مقام ارشد سیاسی قائل شد. محل زندگی رئیس خانوار به طور معمول در میان دیگر خانواده‌ها بوده خراجی را بابت هزینه‌های مربوط به خدمات و جایگاه خود از بستگان و خانواده‌ها دریافت می‌نماید.


علی رغم تغییرات فرهنگی به وجود آمده در کشور،هنوز در مناطق و روستاهای دور افتاده دیده می شود که مردم شونا معمولاً در خانواده های مجزا که شامل يک يا تعداد بيشتری از افراد مسن تر و خانواده های گسترده شان هستند،زندگی می کنند.در این مدل های زندگی غالباً تصميم گیری های مهم در خانواده گرفته می شود و بزرگ ترهای خانواده حرف اول را می زنند.شايد بتوان در مقام تشبيه،مشابهت هايی را بين رئيس خانوار و فرماندار يک ايالت از نظر مقام ارشد سياسی قائل شد. محل زندگی رئيس خانوار به طور معمول در ميان ديگر خانواده ها بوده خراجی را بابت هزينه های مربوط به خدمات و جايگاه خود از بستگان و خانواده ها دريافت می نمايد.
مردم شونا به ارواح خیر و شر اعتقاد دارند. هر دو شکل از ارواح خیر و شر با نیاکان و اجداد قبیله و با تمام زندگی مردم قبیله در ارتباط بوده بر روح فرد احاطه دارند. از جمله نقش‌های مهمی که برای ارواح قائل می‌باشند، وظیفه‌ی آنان در تعیین روابط برون قبیله‌ای و مرزی مردم شونا می‌باشد. ارواح بد با جادوگری و ارواح نیک با نعمت‌های خدادادی چون سلامتی و توانایی‌هایی چون هنر و موسیقی برای افراد خیراندیش مرتبط می‌باشند. هم چنین از کارکردهای ارواح، تأثیر آنان بر قوانین اخلاقی است که افراد قبیله با پیروی از آن‌ها می‌توانند از الگوهای اخلاقی و فرهنگی شاخص در زندگی اجتماعی خود بهره ببرند .از وظایف مهم ارواح خیر، حفظ و حمایت جامعه است و در صورتی که افراد جامعه در حفظ و رعایت حرمت ارواح و احترام به آداب و سنن قبیله کوتاهی کنند، ارواح نیک نیز درانجام وظیفه خود تجدید نظر خواهند کرد<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%8A%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87 زیمبابوه]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]. ص. 46-47.</ref>.


مردم شونا به ارواح خیر و شر اعتقاد دارند.هر دو شکل از ارواح خیر و شر با نياکان و اجداد قبیله و با تمام زندگی مردم قبيله در ارتباط بوده بر روح فرد احاطه دارند.از جمله نقش های مهمی که برای ارواح قائل می باشند،وظیفه ی آنان در تعيين روابط برون قبيله ای و مرزی مردم شونا می باشد. ارواح بد با جادوگری و ارواح نيک با نعمت های خدادادی چون سلامتی و توانایی هايی چون هنر و موسيقی برای افراد خيرانديش مرتبط می باشند.هم چنین از کارکردهای ارواح،تأثیر آنان بر قوانين اخلاقی است که افراد قبيله با پیروی از آنها می توانند از الگوهای اخلاقی و فرهنگی شاخص در زندگی اجتماعی خود بهره ببرند.از وظایف مهم ارواح خیر،حفظ و حمایت جامعه است و در صورتی که افراد جامعه در حفظ و رعایت حرمت ارواح و احترام به آداب و سنن قبیله کوتاهی کنند، ارواح نیک نیز درانجام وظیفه خود تجدید نظر خواهند کرد.
==== [[قبیله اندبله]] ====
فرهنگ [[قبیله اندبله|اندبله]] آداب و رسوم خاص خود را دارد. در میان مردم [[قبیله اندبله]] شخص پادشاه همواره شخصیت ممتاز الهی برای ملت محسوب و رؤسای قبیله [[قبیله اندبله|اندبله]] به جز اعمال سنتی معنوی برای خویشان و خانواده‌های گسترده خود که در قالب کارکردهای روحانی نمودار می‌شد، گرایش و توانایی‌های مقتدرانه خاصی نداشتند. طبق اعتقاد مردم [[قبیله اندبله|اندبله]]، آن‌ها در مواقعی که قبیله با مشکلاتی مانند قحطی و بیماری روبرو می‌شد، برخلاف سایر افراد قبیله این امکان را داشتند که با ارواح ارتباط برقرار کنند.


اگر چه نفوذ فرهنگ غرب و دین مسیحیت بسیاری از باورهای سنتی اندبله را دستخوش تغییر کرده اما هنور در بعضی مناطق اعتقاد به باورها و رعایت آداب و سنن قدیمی اندبله که ناشی از اعتقادات دینی و آموزه‌های فرهنگی این قبیله است، وجود دارد<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%8A%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87 زیمبابوه]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]. ص. 47.</ref>.


==== سایر قبایل ====


'''- [[قبیله اندبله]]'''
===== [[قبيله لمبا|لمبا]] =====
[[قبيله لمبا|قبیله لمبا(Lemba)]] از قبایل کوچک جنوب آفریقا و زیر مجموعه بانتو می‌باشد. امروزه بیشتر مردم این قبیله در [[زيمبابوه|زیمبابوه]]، مالاوی و آفریقای جنوبی ساکن بوده اقلیت کوچکی را در این کشورها تشکیل داده نوعاً به کشاورزی اشتغال دارند. [[قبيله لمبا|لمبا]]<nowiki/>ها شاخه جدا شده و استقلال یافته از [[قبیله وندا]] می‌باشند. بعضی از نویسندگان معتقدند که این قوم در زمان امپراتوری "[[زيمبابوه|زیمبابوه]] بزرگ" همراه [[قبیله وندا|ونداها]] در نزدیکی قلمرو امپراتوری ساکن بودند. مردم آن وظیفه حمل طبل مقدس [[قبیله وندا|ونداها]] را که از قدرت جادویی برخوردار بوده، بر عهده داشتند.


فرهنگ اندبله آداب و رسوم خاص خود را دارد.در میان مردم قبیله اندبله شخص پادشاه همواره شخصیت ممتاز الهی برای ملت محسوب و رؤسای قبیله اندبله به جز اعمال سنتی معنوی برای خویشان و خانواده های گسترده خود که در قالب کارکردهای روحانی نمودار می شد،گرایش و توانایی های مقتدرانه خاصی نداشتند.طبق اعتقاد مردم اندبله،آنها در مواقعی که قبیله با مشکلاتی مانند قحطی و بیماری روبرو می شد،بر خلاف سایر افراد قبیله این امکان را داشتند که با ارواح ارتباط برقرار کنند.
[[قبيله لمبا|لمباهای]] ساکن [[زيمبابوه|زیمبابوه]] بیشتر در دهکده‌های کوچکی در منطقه جنوب غربی کشور ساکن بوده بر خلاف لمباهای آفریقای جنوبی از شرایط فرهنگی و اجتماعی مناسبی برخوردار نیستند<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%8A%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87 زیمبابوه]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]. ص. 48.</ref><ref name=":0">عرب احمدی، امیربهرام (1382). [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] سرزمین رازهای جاودان. تهران: توسعه دانش و پژوهش ایران. ص. 25.</ref>.


اگر چه نفوذ فرهنگ غرب و دین مسیحیت بسیاری از باورهای سنتی اندبله را دستخوش تغییر کرده اما هنور در بعضی مناطق اعتقاد به باورها و رعایت آداب و سنن قدیمی اندبله که ناشی از اعتقادات دینی و آموزه های فرهنگی این قبیله است،وجود دارد.
===== [[قبیله هلنگوه|هلنگوه]] =====
[[قبیله هلنگوه]] یا باهلنگوه با 800 هزار نفر جمعیت، ازقبایل ساکن جنوب آفریقا بوده بخشی از آنان در جنوب شرقی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] زندگی می‌کنند. زبان آن‌ها بانتو و متعلق به گروه زبانی و فرهنگی تسونگا می‌باشند<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%8A%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87 زیمبابوه]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]. ص. 48.</ref>.


'''- سایر قبایل:'''
===== [[قبیله وندا|وندا]] =====
[[قبیله وندا]] یا باوندا، از قبایل کوچک در جنوب آفریقا است و گروهی از آن‌ها در جنوب [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] زندگی می‌کنند. [[قبیله وندا|ونداها]] وابسته به گروه زبانی بانتو بوده به زبان‌های سوتو و شونا صحبت می‌کنند<ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [https://wikimelal.ir/%D8%B2%D9%8A%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%87 زیمبابوه]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]، ص. 48.</ref>.


'''1- لمبا<sup>[18]</sup>:'''
===== [[قبیله تونگا|تونگا]] =====
[[قبیله تونگا]] یا باتونگا از قبایل بزرگ منطقه جنوب آفریقاست که مردم آن به زبان تونگایی صحبت کرده در حوزه وسیعی از منطقه یعنی زامبیا، [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]، بوتسوانا، مالاوی و موزامبیک ساکن می‌باشند.


===== [[قبیله کالانگا|کالانگا]] =====
[[قبیله کالانگا]] یا کالانیگا از قبایل کوچک جنوب آفریقا بوده به یکی از زبان‌های بانتو صحبت می‌کنند. دارا بودن اشتراکات نژادی زیاد با [[قبيله شونا|قبیله شونا]] باعث شده است آن‌ها را از زیر شاخه‌های شونا تلقی کنند. جمعیت آن‌ها حدود 200 هزار نفر و بیشتر در غرب [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] ساکنند.


[[قبيله لمبا]] از قبايل کوچک جنوب آفريقا و زير مجموعه بانتو می باشد.امروزه بيشتر مردم اين قبيله در زيمبابوه،مالاوی و آفريقای جنوبی ساکن بوده اقليت کوچکی را در این کشورها تشکيل داده نوعاً به کشاورزی اشتغال دارند.لمبا ها شاخه جدا شده واستقلال یافته از قبيله وندا می باشند.بعضی از نویسندگان معتقدند که اين قوم در زمان امپراتوری "زيمبابوه بزرگ" همراه ونداها در نزدیکی قلمرو امپراتوری ساکن بودند.مردم آن وظيفه حمل طبل مقدس ونداها را که از قدرت جادويی برخوردار بوده،بر عهده داشتند.
===== [[قبیله شانگوه|شانگوه]] =====
با جمعیتی حدود بیست هزار نفر، از کوچک‌ترین قبایل [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] و در منطقه چی‌یرا در حومه شهر کوئه‌کوئه ساکن می‌باشند. مقاومت در برابر نفوذ فرهنگ غربی و تلاش در حفظ فرهنگ بومی این قبیله قابل توجه است. ایستادگی در برابر دشمنان کشور و نبرد با آنان و نیز تلاش جهت حفظ باورهای کهن دینی و آموزه‌های سنتی قبیله از ویژگی‌های شاخص مردم آن می‌باشد<ref name=":0" />.


لمباهای ساکن زيمبابوه بيشتر در دهکده های کوچکی در منطقه جنوب غربی کشور ساکن بوده بر خلاف لمباهای آفريقای جنوبی از شرايط فرهنگی و اجتماعی مناسبی برخوردار نيستند.( عرب احمدی، قبيله لمبا:1382)
=== [[هنجارها و ارزش های اجتماعی زیمبابوه|ارزش‌های اجتماعی]] ===
در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] نمی‌توان به راحتی از الگوی واحد در [[هنجارها و ارزش های اجتماعی زیمبابوه|ارزش‌های اجتماعی]] سخن گفت. در این کشور، هر قبیله و گروه قومی هنجارها و سبک‌های ارزشی مربوط به قبیله‌ی خود را داراست. برای نمونه، طبق بررسی انجام شده توسط Gombe در خانواده‌های گسترده در میان قبایل [[قبيله شونا|شونا]] و [[قبیله اندبله|اندبله]] [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]، (Vatete) عمه یا خاله وظیفه دارد تا حمایت‌های لازم اخلاقی و اجتماعی نوه خواهری و یا برادری را به درستی انجام دهد. هم‌چنین مراقبت از پدر و مادر وظیفه‌ی مهم و نوعی ارزش خانوادگی در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] محسوب می‌شود<ref>برگرفته از http://beatafrica.org/comm.pdf</ref>. حتی پیروان فرقه‌های مختلف مسیحیت علی‌رغم اعتقاد به مبانی و ارزش‌های مشترک، در بسیاری از موارد هر یک از [[هنجارها و ارزش های اجتماعی زیمبابوه|ارزش‌های اجتماعی]] و فرهنگی خاص خود متابعت می‌کنند. در میان اقلیت مسلمان کشور به علت جمعیت بسیار اندک آنان ویژگی‌های مشترک ارزشی بیشتری مشاهده می‌شود. زندگی مسالمت‌آمیز اقوام و گرو‌ه‌های دینی مسیحی، مسلمان و پیروان ادیان بومی در کنار یکدیگر موجب شده است برخی هنجارهای مثبت اخلاقی نظیر احترام به اعتقادات و ارزش‌های دینی دیگران در میان مردم رشد کند.


[[جامعه زیمبابوه|جامعه]] امروز [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] مانند دیگر کشورهای در حال توسعه تا حدود زیادی تحت تأثیر آثار و مظاهر فرهنگ غرب قرار گرفته است. به دلیل سابقه‌ی طولانی فعالیت میسیونرهای مسیحی، حضور دراز مدت [[تاریخ دوران استعمار زیمبابوه|استعمار]] در این کشور، دوران حکومت سفیدپوستان نژادپرست و به دنبال آن‌ها گسترش فرهنگ غربی در بین جوانان، حضور مظاهر فرهنگ ارزشی غرب در فضای کلی جامعه کاملاً احساس می‌شود. اگر چه همواره حکومت، ایستادگی در مقابل غرب و مبارزه با مظاهر آن را سیاست اصلی خود معرفی کرده و تا حدودی هم توانسته است در برخی موارد نوعی خود باوری فرهنگی را در میان مردم و در برابر توسعه فرهنگ غربی ایجاد کند، اما رسوخ غرب و فرهنگ غربی در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] غیر قابل انکار است.


'''2- هلنگوه:'''
=== [[طبقات و قشرهای اجتماعی زیمبابوه|طبقات و نابرابری‌های اجتماعی]] ===
طبقه بندی اجتماعی در گذشته‌های دور [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] به صاحبان مشاغل مختلف مربوط می‌شد.


[[قبیله هلنگوه]] یا باهلنگوه با 800 هزار نفر جمعیت،ازقبایل ساکن جنوب آفریقا بوده بخشی از آنان در جنوب شرقی زیمبابوه زندگی می کنند.زبان آنها بانتو و متعلق به گروه زبانی و فرهنگی تسونگا می باشند.
ماهیگیران، بردگان، جادوگران (واسطه قبیله و ارواح درگذشتگان)، طبقه حاکم، صنعت‌گران شامل: معماران، مسگرو آهنگران (طبقه‌ی فلزکاران)، پارچه بافان، زرگران و سفالگران گروه‌ها و طبقات اجتماعی [[دوران قدیم]] [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] بودند<ref>برگرفته از http://www.revision.co.zw/social-groups-and-crafts-practised-by-the-people-at-great-zimbabwe/</ref>.  


'''3- وندا:'''
بعدها طبقه‌بندی جامعه به صورت دو طبقه‌ی شهری و روستایی و در دوران حاکمیت رژیم نژادپرست رودزیا، تقسیم‌بندی مشخص [[جامعه زیمبابوه|جامعه]] به شکل دو طبقه سفیدپوست و سیاه پوست خود را نشان می‌داد. اشغال اراضی حاصل خیز کشاورزی سیاهان، اجیرکردن و بیگاری کشیدن از آنان در مزارع سفیدپوستان و نادیده گرفتن حقوق اولیه سیاهان از مشخصه‌های این دوران بود. مراکز شهری رودزیا که منطقه مهم حاکمیت سفیدپوستان بود و با عنوان "شهر سفیدپوستان" خوانده می‌شد، پس از چندین دهه استعمار و استثمار سیاهان به مراکز استراتژیک مبارزه علیه اقلیت سفیدپوست تبدیل شد. مبارزات ضد استعماری باعث نزدیکی دو طبقه اجتماعی شهری و روستایی شد.


[[قبیله وندا]] یا باوندا،از قبایل کوچک در جنوب آفریقا است و گروهی از آنها در جنوب زیمبابوه زندگی می کنند.ونداها وابسته به گروه زبانی بانتو بوده به زبان های سوتو و شونا صحبت می کنند.
با استقلال کشور در سال 1980 و به قدرت رسیدن موگابه، ساختار روابط اجتماعی بین گروه‌های مختلف جامعه تغییر یافت و مشخصات [[تاریخ دوران استعمار زیمبابوه|دوران استعماری]] به تدریج کم‌رنگ‌تر شد. موگابه کوشید با استفاده از دکترین سیاسی مارکسیسم کنترل منابع کشور را که در دست اقلیت سفیدپوست بوده از آنان گرفته و به سیاهان که مالکین اصلی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] و در [[تاریخ دوران استعمار زیمبابوه|دوران استعمار]] همیشه در حاشیه نظام حکومتی واقع شده بودند، بازگردانده به مبارزه با اشکال گوناگون ظلم و ستم سرمایه‌داری استعمارگران ادامه دهد.


'''4- تونگا:'''
[[زيمبابوه|زیمبابوه]] پس از کسب استقلال و سلب مالکیت اراضی از سفیدپوستان و تفوق سیاسی بر آنان، علی رغم ادعای رهبران دوران مبارزات مبنی بر رفع اختلافات طبقاتی به عنوان یکی از اهداف مهم آن دوران، تاکنون موفق به انجام این مهم نشده است. اوضاع نابسامان اقتصادی و سیاسی، سال‌های طولانی است که این کشور را با شرایط بحرانی مواجه کرده است. ایجاد فاصله طبقاتی عمیق میان مردم، توسعه بیکاری و فقر ناشی از آن، ظهور و گسترش پدیده کودکان خیابانی، شیوع فحشا و ... از عوارض و نتایج این شرایط بحرانی می‌باشد.


[[قبیله تونگا]] یا باتونگا از قبایل بزرگ منطقه جنوب آفریقاست که مردم آن به زبان تونگایی صحبت کرده در حوزه وسیعی از منطقه یعنی زامبیا،زیمبابوه،بوتسوانا،مالاوی و موزامبیک ساکن می باشند.
با وجود این نابسامانی‌ها، [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] مانند دیگر کشورهای در حال توسعه شاهد ظهور "طبقه متوسط جدید" می‌باشد که از شاخصه‌های آن طبقه جوان آفریقایی با نگرش نوین به دنیای امروز است. طبقه متوسط در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]، جامعه کوچکی است که از لحاظ اقتصادی در میانه [[جامعه زیمبابوه|جامعه]] قرار داشته اگر چه تا حدودی از استقلال اقتصادی برخوردار می‌باشد اما از نظر اجتماعی دارای قدرت زیادی نیست<ref>برگرفته از https://allafrica.com/</ref>. در کنار ظهور طبقه‌ی جدید متوسط، ظهور و رشد طبقه‌ی مرفه سیاه‌پوست نیز قابل توجه است.


'''5-کالانگا:'''
امروزه در مناطق روستایی، نقش و جایگاه روسای قبایل تغییر یافته و از شأن و مرتبه‌ی سابق برخوردار نیستند اگرچه جایگاه سمبلیک آنان تقریباً باقی مانده است.


[[قبیله کالانگا]] یا کالانیگا از قبایل کوچک جنوب آفریقا بوده به یکی از زبان های بانتو صحبت می کنند.دارا بودن اشتراکات نژادی زیاد با قبیله شونا باعث شده است آن ها را از زیر شاخه های شونا تلقی کنند.جمعیت آنها حدود 200 هزار نفر و بیشتر در غرب زیمبابوه ساکنند.
=== [[نهاد خانواده زیمبابوه|نهاد خانواده]] ===
در این کشور هر دو نظام پدرسالاری و مادرسالاری در خانواده‌های سنتی مشاهده می‌شود. حتی می‌توان ترکیبی از هر دو نوع را در میان خانواده‌ها دید. اما اغلب [[نژادها در زیمبابوه|گروه‌های نژادی در زیمبابوه]] ساختار پدرشاهی یا به عبارتی پدر سالاری دارند. در چنین جامعه‌ای اگر چه [[زنان در زیمبابوه|زنان]] از حقوق خاصی برخوردارند اما در کل تابع همسران خود بوده از آنان انتظار می‌رود ضمن خدمت به شوهران خود، برایشان کار کرده و فرزندان خوبی را به‌دنیا آورند. در اجتماعاتی که با نظام خانوادگی پدرسالاری اداره می‌شوند فرد به قبیله و خانواده پدری وابسته بوده و فرزندان چنین پدری زمین یا دام را از آن‌ها به ارث می‌برند و عمو زادگان مانند خواهر و برادر فرد محسوب می‌شوند.


بین شبکه‌ی روابط خانوادگی در نظام پدرسالاری [[قبيله شونا|شونا]] و [[قبیله اندبله|اندبله]] و نظام مادرسالاری "تونگا" تفاوت‌های مهمی به چشم می‌خورد. در نظام خانوادگی مادرسالاری، وابستگی به خانواده مادری بوده ارث نیز از طرف برادر مادر(دایی) به فرد رسیده و خاله‌زاده‌ها به مثابه برادران و خواهران شخص به حساب می‌آیند. فرد در نظام خانواده گسترده، عمو را پدر و خاله را مادر خطاب می‌کند. اعضای خانواده گسترده معمولاً باهم زندگی می‌کنند و در مسایل مختلف زندگی، یکدیگر را مورد حمایت قرار می‌دهند.


'''6-شانگوه:'''
روابط اجتماعی خویشاوندی در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] بیشتر فرهنگی است و چنین روابطی می‌تواند از طریق عوامل محیطی و منافع مادی تحت تأثیر قرار گیرد<ref>Bourdillon,(1997). p. 20.</ref>.


با جمعیتی حدود بیست هزار نفر،از کوچک ترین قبایل زیمبابوه و در منطقه چی یرا در حومه شهر کوئه کوئه ساکن می باشند.مقاومت در برابر نفوذ فرهنگ غربی و تلاش در حفظ فرهنگ بومی این قبیله قابل توجه است.ایستادگی در برابر دشمنان کشور و نبرد با آنان و نیز تلاش جهت حفظ باورهای کهن دینی و آموزه های سنتی قبیله از ویژگی های شاخص مردم آن می باشد.( عرب احمدی،25:82).
در حال حاضر خانواده‌های گسترده بیشتر در روستاها دیده می‌شود در حالی که در شهرها غالباً [[نهاد خانواده زیمبابوه|خانواده]] به شکل هسته‌ای مشاهده می‌شود.


امروزه در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] خانواده از زن، شوهر و حداقل دو فرزند تشکیل می‌شود. خانواده‌های سنتی گسترده‌تر بوده شامل پنج یا تعداد بیشتری فرزند به همراه پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها و نیز فرزندان بستگان می‌باشد<ref>برگرفته از https://www.everyculture.com/Zimbabwe</ref>.


'''3.ارزش های اجتماعی'''
زندگی خانوادگی در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] نسبت به گذشته با پیچیدگی‌های بیشتری مواجه است. در عصر حاضر روابط اجتماعی درون جامعه بسیار مهم‌تر از روابط درون خانواده است.


در زیمبابوه نمی توان به راحتی از الگوی واحد در ارزش های اجتماعی سخن گفت.در این کشور، هر قبیله و گروه قومی هنجارها و سبک های ارزشی مربوط به قبیله ی خود را داراست . برای نمونه،طبق بررسی انجام شده توسط Gombe  در خانواده های گسترده در میان قبایل شونا و اندبله زیمبابوه،(Vatete) عمه یا خاله وظیفه دارد تا حمایت های لازم اخلاقی و اجتماعی نوه خواهری و یا برادری را به درستی انجام دهد.هم چنین مراقبت از پدر و مادر وظیفه ی مهم و نوعی ارزش خانوادگی در زیمبابوه محسوب می شود.[19]حتی پیروان فرقه های مختلف مسیحیت علی رغم اعتقاد به مبانی و ارزش های مشترک، در بسیاری از موارد هر یک از ارزش های اجتماعی و فرهنگی خاص خود متابعت می کنند.در میان اقلیت مسلمان کشور به علت جمعیت بسیار اندک آنان ویژگی های مشترک ارزشی بیشتری مشاهده می شود.زندگی مسالمت آمیز اقوام و گروه های دینی مسیحی،مسلمان و پیروان ادیان بومی در کنار یکدیگر موجب شده است برخی هنجارهای مثبت اخلاقی نظیر احترام به اعتقادات و ارزش های دینی دیگران در میان مردم رشد کند.  
=== [[ازدواج در زیمبابوه|ازدواج]] ===
[[نهاد خانواده زیمبابوه|خانواده]] اساس [[جامعه زیمبابوه]] محسوب می‌شد و [[ازدواج در زیمبابوه|ازدواج]] نه تنها سنتی مهم، بلکه امری مقدس بود زیرا هر دو زوج از طریق [[ازدواج در زیمبابوه|ازدواج]] می‌توانستند با اجدادشان مرتبط شده با آن‌ها زندگی کنند.


جامعه امروز زیمبابوه مانند دیگر کشورهای در حال توسعه تا حدود زیادی تحت تأثیر آثار و مظاهر فرهنگ غرب قرار گرفته است.به دلیل سابقه ی طولانی فعالیت میسیونرهای مسیحی،حضور دراز مدت استعمار در این کشور،دوران حکومت سفیدپوستان نژادپرست و به دنبال آنها گسترش فرهنگ غربی در بین جوانان،حضور مظاهر فرهنگ ارزشی غرب در فضای کلی جامعه کاملاً احساس می شود.اگر چه همواره حکومت،ایستادگی در مقابل غرب و مبارزه با مظاهر آن را سیاست اصلی خود معرفی کرده و تا حدودی هم توانسته است در برخی موارد نوعی خود باوری فرهنگی را در میان مردم و در برابر توسعه فرهنگ غربی ایجاد کند،اما رسوخ غرب و فرهنگ غربی در زیمبابوه غیر قابل انکار است.
امروزه قوانین ازدواج در این کشور نظیر سایر کشورهای جهان است و با توجه به سنت‌های قبیلگی در مواردی دارای ویژگی های خاصی است. قبایل سنت‌های خاصی برای [[ازدواج در زیمبابوه|ازدواج]] دارند و مشابهت‌های زیادی نیز در مراسم ازدواج قبایل مختلف دیده می‌شود.


==== ازدواج با همسر برادر ====
ازدواج از نوع "لویریت" (Levirate) وصلت الزامی میان زنی که شوهرش فوت کرده با برادر کوچکتر همسر متوفی می‌باشد. این ازدواج بیشتر در جوامعی اتفاق می‌افتد که دارای ساختار قبیله‌ای است و [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] نمونه‌ی بارزی از آن می‌باشد.


'''4. طبقات و نابرابری های اجتماعی'''
ازدواج " لویریت" امری شایع در میان [[قبيله شونا|قبیله شونا]] در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] است و در زبان شونا به این رسم "کاگورا انهاکا" (Kugara nhaka) گفته می‌شود. در این نوع ازدواج، برادر کوچک‌تر وارث همسر برادر بزرگتر خود می‌شود و وظیفه دارد با او ازدواج کند. دراین رسم، برادران بزرگتر نمی‌توانند این حق را به ارث ببرند. این رسم نقش مهم اقتصادی و اجتماعی در بقای زندگی آن زن دارد. امروزه این سنت در میان مردم شونا به خصوص به علت افزایش بیماری ایدز بسیار ضعیف شده است و بر طبق قوانین [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] به علت اجباری بودن آن جرم تلقی می‌شود.


طبقه بندی اجتماعی در گذشته های دور زیمبابوه به صاحبان مشاغل مختلف مربوط می شد .
==== ازدواج‌های اجباری ====
ازدواج‌های اجباری رسمی قدیمی در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] بوده و امروزه نیز در میان بسیاری ازخانواده‌ها در نقاط مختلف کشور هم‌چنان شایع است. مهم‌ترین شکل ازدواج اجباری، ازدواج لویریت است.


ماهیگیران، بردگان،جادوگران(واسطه قبیله و ارواح درگذشتگان)،طبقه حاکم،صنعت گران شامل: معماران، مسگرو آهنگران ( طبقه ی فلزکاران)،پارچه بافان، زرگران و سفالگران گروه ها و طبقات اجتماعی [[دوران قدیم]] زیمبابوه بودند.[20]
شکل دیگری از این ازدواج، ازدواج اجباری کودکان است. والدین کودکان خردسالی که به زور او را به ازدواج کسی در می‌آورند، از نظر قانونی مجرم و مستوجب محکومیت هستند. در مناطق روستایی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] آمار ازدواج اجباری دختران خردسال نسبت به پسران بیشتر و آسیب آن نیز ابعاد گسترده‌تری دارد. فقر و بی‌سوادی در مناطق روستایی از عوامل مهم در رواج و تداوم این رسم قدیمی می‌باشند<ref>برگرفته از http://harare.usembassy.gov/marriage/2015</ref>.


بعدها طبقه بندی جامعه به صورت دو طبقه ی شهری و روستايی و در دوران حاکميت رژيم نژادپرست رودزيا،تقسیم بندی مشخص جامعه به شکل دو طبقه سفيد پوست و سياه پوست خود را نشان می داد.اشغال اراضی حاصل خیز کشاورزی سیاهان،اجيرکردن و بیگاری کشیدن از آنان در مزارع سفيد پوستان و نادیده گرفتن حقوق اولیه سیاهان از مشخصه های اين دوران بود.مراکز شهری رودزيا که منطقه مهم حاکميت سفيد پوستان بود و با عنوان "شهر سفید پوستان" خوانده می شد،پس از چندین دهه استعمار و استثمار سياهان به مراکز استراتژيک مبارزه عليه اقليت سفيد پوست تبدیل شد.مبارزات ضد استعماری باعث نزدیکی دو طبقه اجتماعی شهری و روستايی شد.
از نظر قانون حق ازدواج اختیاری امری بالاتر از رعایت حقوق بشر و نوعی ارزش مثبت فرهنگی در [[جامعه زیمبابوه|جامعه]] محسوب می‌شود لذا قانون با اشکال مختلف ازدواج‌های اجباری مقابله می‌کند.


با استقلال کشور در سال 1980 و به قدرت رسیدن موگابه،ساختار روابط اجتماعی بین گروه های مختلف جامعه تغییر یافت و مشخصات دوران استعماری به تدریج کم رنگ تر شد.موگابه کوشید با استفاده از دکترين سياسی مارکسيسم کنترل منابع کشور را که در دست اقليت سفيد پوست بوده از آنان گرفته و به سیاهان که مالکین اصلی زیمبابوه و در دوران استعمار همیشه در حاشیه نظام حکومتی واقع شده بودند،بازگردانده به مبارزه با اشکال گوناگون ظلم و ستم سرمایه داری استعمارگران ادامه دهد.
=== [[زنان در زیمبابوه|وضعیت زنان]] ===
نیمی از [[جمعیت زیمبابوه]] را زنان تشکیل می‌دهند. جایگاه و نقش زنان در تحولات تاریخی این کشور غیر قابل انکار است. زنان در مقاطع حساس تاریخی مانند جنگ‌های داخلی، حرکت‌های اعتراضی علیه استعمار و مبارزات استقلال‌طلبانه و به طور کل تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور حضور مؤثر داشتند<ref>برگرفته از https://tradingeconomics.com/zimbabwe/2015</ref>.


زيمبابوه پس از کسب استقلال و سلب مالکيت اراضی از سفیدپوستان و تفوق سياسی بر آنان،علی رغم ادعای رهبران دوران مبارزات مبنی بر رفع اختلافات طبقاتی به عنوان یکی از اهداف مهم آن دوران،تاکنون موفق به انجام این مهم نشده است.اوضاع نابسامان اقتصادی و سياسی،سال های طولانی است که این کشور را با شرايط بحرانی مواجه کرده است.ایجاد فاصله طبقاتی عمیق میان مردم،توسعه بیکاری و فقر ناشی از آن،ظهور و گسترش پدیده کودکان خیابانی،شیوع فحشا و ... از عوارض و نتایج این شرایط بحرانی می باشد.
"تانیا لیونز" (Tanya Lyons) نویسنده کتاب: "اسلحه‌ها و دختران نبرد: زنان در مبارزات آزادی بخش [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]"<ref>Guns and Guerilla Girls: Women in the Zimbabwean Liberation Struggle(2004). Trenton: Africa World Press,</ref> از اصطلاح "مادران انقلاب" برای زنان مبارز [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] استفاده کرده است. از اهداف مهم زنان در مبارزات، رفع هر گونه تبعیض و ستم علیه آنان و تلاش برای تحقق برابری زنان و مردان در [[جامعه زیمبابوه|جامعه]] بود که تا حدودی به اهداف مورد نظر رسیدند<ref>برگرفته از https://www.h-net.org/2015</ref>.


با وجود این نابسامانی ها،زیمبابوه مانند دیگر کشورهای در حال توسعه شاهد ظهور " طبقه متوسط جديد" می باشد که از شاخصه های آن طبقه جوان آفريقايی با نگرش نوين به دنيای امروز است.طبقه متوسط در زیمبابوه،جامعه کوچکی است که از لحاظ اقتصادی در ميانه جامعه قرار داشته اگر چه تا حدودی از استقلال اقتصادی برخوردار می باشد اما از نظر اجتماعی دارای قدرت زيادی نيست.(www.allafrica.com)در کنار ظهور طبقه ی جدید متوسط،ظهور و رشد طبقه ی مرفه سیاهپوست نیز قابل توجه است.
بعد از استقلال، زنان با حضور در عرصه‌های مختلف، سهم مهمی در سازندگی کشور داشته با قرار گرفتن در پست‌های کلیدی سیاسی نقش فعال و تأثیرگذاری را در ثبات و رشد کشور ایفا نمودند.


امروزه در مناطق روستایی،نقش و جایگاه روسای قبایل تغییر یافته و از شأن و مرتبه ی سابق برخوردار نیستند اگرچه جایگاه سمبلیک آنان تقریباً باقی مانده است.
در حوزه‌ی فعالیت‌های کشاورزی در مناطق روستایی نقش کلیدی از آن زنان است. 86 درصد از [[جمعیت زیمبابوه|جمعیت]] زنان کشور در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و نیروی اصلی کار بر روی زمین‌های کشاورزی می‌باشند. در حالی که بسیاری از مردان در جست و جوی کار و یافتن موقعیت‌های شغلی بهتر به سوی شهرها یا مناطقی دورتر از محل اقامت خود [[مهاجرت و پناهندگی در زیمبابوه|مهاجرت]] می‌کنند، زنان گرداننده و تأمین‌کننده نیازهای معیشتی و معنوی زندگی هستند. براساس [[قانون اساسی زیمبابوه|قوانین حکومتی،]] زنان در دسترسی به وام‌های کشاورزی، امکانات بازاریابی برای تولیدات خود، ماشین آلات کشاورزی، تسهیلات دولتی و نیز بهره‌مندی از نتایج اصلاحات ارضی با مردان برابر هستند.


انتخاب خانم "جویس موجورو" به عنوان نخستین زن در مقام معاونت رئیس جمهور، نقطه‌ی اوج حرکت رو به جلوی حکومت در راستای تحقق برابری جنسی در کشور بود.


'''5. نهاد خانواده'''
[[زنان در زیمبابوه|زنان زیمبابوه]] تا سال 1980 سهمی در کابینه دولتی نداشته و تنها تعداد معدودی از زنان سفیدپوست در ساختار دولتی دوران رژیم نژادپرست حضور داشتند. از سال 1980 تا سال 2000 یعنی در طول دو دهه بعد از استقلال زنان توانستند 21 پست وزارتی را در کابینه دولت کسب کنند.


در این کشور هر دو نظام پدرسالاری و مادر سالاری در خانواده های سنتی مشاهده می شود.حتی می توان ترکيبی از هر دو نوع را در ميان خانواده ها ديد.امااغلب گروه های نژادی در زيمبابوه ساختار پدر شاهی يا به عبارتي پدر سالاری دارند.در چنين جامعه ای اگر چه زنان از حقوق خاصی برخوردارند اما در کل تابع همسران خود بوده از آنان انتظار مي رود ضمن خدمت به شوهران خود،برايشان کار کرده و فرزندان خوبی را به دنیا آورند.در اجتماعاتی که با نظام خانوادگی پدرسالاری اداره مي شوند فرد به قبيله و خانواده پدری وابسته بوده و فرزندان چنين پدری زمين يا دام را از آنها به ارث می برند و عمو زادگان مانند خواهر و برادر فرد محسوب می شوند.
در انتخابات پارلمانی سال 2005، یک سوم از نامزدهای انتخاباتی معرفی شده از سوی حزب حاکم (زانو- پی اف) را زنان تشکیل می‌دادند که نشانگر رشد حضور [[زنان در زیمبابوه|زنان زیمبابوه]] در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی بود<ref>برگرفته از https://www.afran.ir/modules/2015</ref>


بين شبکه ی روابط خانوادگی در نظام پدر سالاری شونا و اندبله و نظام مادر سالاری "تونگا" تفاوت های مهمی به چشم می خورد.در نظام خانوادگی مادر سالاری،وابستگی به خانواده مادری بوده ارث نيز از طرف برادر مادر(دايی) به فرد رسیده و خاله زاده ها به مثابه برادران و خواهران شخص به حساب می آيند.فرد در نظام خانواده گسترده،عمو را پدر و خاله را مادر خطاب می کند. اعضای خانواده گسترده معمولاً باهم زندگی می کنند و در مسایل مختلف زندگی،یکديگر را مورد حمايت قرار می دهند.
تعداد نمایندگان زن در مجلس [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] از زمان برگزاری انتخابات 2008 تا 2013، از 17 درصد به 35 درصد یعنی بیش از دو برابر رسید. [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] هم‌اکنون جزو 30 کشوری است که توانسته تعداد نمایندگان زن پارلمان خود را حداقل به 30 نفر برساند. در حال حاضر تعداد نمایندگان زن در دو مجلس ملی و سنا در مجموع 124 نفر از 350 نفر کل نمایندگان مجلس کشور می‌باشد<ref>برگرفته از https://www.unwomen.org/2015</ref>.


روابط اجتماعی خويشاوندی در زيمبابوه بيشتر فرهنگی است  و چنين روابطی می تواند از طريق عوامل محيطی و منافع مادی تحت تأثير قرار گيرد.(Bourdillon,1997:20)
[[قانون اساسی زیمبابوه|قانون اساسی]] مصوب سال 2013 ضمن اشاره به لزوم برابری زنان و مردان در همه عرصه‌های [[جامعه زیمبابوه|جامعه]]، توجه زیادی به رعایت حقوق زنان دارد.


طی دو دهه گذشته تحولات مربوط به زنان در کنار رشد نهضت فمینیسم به خصوص پس از روی کار آمدن خانم موجورو به عنوان معاون رئیس جمهور و دیگر وزرا و معاونین زن در وزارت‌خانه‌های مختلف، سرعت بیشتری گرفت و سازمان‌ها و گروه‌های متعدد فعال در حوزه امور زنان ایجاد و توسعه یافت. برخی از این سازمان‌ها عبارتند از:<ref>عرب احمدی، امیربهرام (1385). بولتن جامعه و فرهنگ آفریقا، شماره 50 (93) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. ص. 93.</ref>


در حال حاضر خانواده های گسترده بیشتر در روستاها دیده می شود در حالی که در شهرها غالباً خانواده به شکل هسته ای مشاهده مي شود.
سازمان نویسندگان زن [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] (1990) (ZWW)، [https://www.wspm-group.com/ جنبش پیشرفت مستقل زنان] (WSPM)، [https://ibwoinc.org/ سازمان تجارت زنان بومی] (IBWO)، پروژه مساسا، گروه عملیاتی زنان، انجمن زنان [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] (WSZ)، فدراسیون ملی مؤسسات زنان [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] (NFZWI)، سازمان زنان کاتولیک [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] (1981) (OCWZ)، سازمان زنان داوطلب (OVW)، انجمن احیای حقوق زنان (1981) (SSLWZ)، انجمن زنان حزب حاکم زانو پی اف (WS-Zanupf)، بنیاد حمایت از زنان، مؤسسه حمایت از زنان در مقابل بیماری ایدز (ISWa) و سازمان زنان فاطمه الزهراء(س) "1994".
=== [[آسیب شناسی اجتماعی در زیمبابوه|آسیب شناسی اجتماعی]] ===
مانند دیگر کشورهای آفریقایی این کشور نیز در مسیر توسعه صنعتی و گسترش شهرنشینی با برخی آسیب‌های اجتماعی مواجه شده است:


امروزه در زيمبابوه خانواده از زن ، شوهر و حداقل دو فرزند تشکيل می شود.خانواده های سنتی گسترده تر بوده شامل پنج يا تعداد بيشتری فرزند به همراه پدربزرگ ها ،مادربزرگ ها  و نيز فرزندان بستگان می باشد.(www.everyculture.com/Zimbabwe)
==== کودکان خیابانی (کودکان کار) ====
کودکان خیابانی یا بی خانمان، کودکانی هستند که به علل اجتماعی و اقتصادی ناچار از زندگی در حاشیه خیابان‌ها و محلات شده‌اند. رشد این پدیده در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه بسیار بالا بوده به عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی در برنامه‌های رفاه اجتماعی دولت مورد توجه قرار گرفته است.


زندگی خانوادگی در زيمبابوه نسبت به گذشته با پيچيدگی های بيشتری مواجه است.در عصر حاضر روابط اجتماعی درون جامعه بسیار مهم تر از روابط درون خانواده است.
بررسی‌ها حاکی از آن است که هم‌زمان با افزایش مشکلات اجتماعی و اقتصادی، تعداد کودکان خیابانی نیز افزایش یافته است. میانگین سنی این کودکان 13 سال است و نوجوانانی با 18 سال سن نیز در میان آنان دیده می‌شوند. [[جمعیت زیمبابوه|جمعیت]] پسرها در گروه کودکان خیابانی بیش از دخترهاست. بررسی‌ها نشان می‌دهد آن دسته از کودکان خیابانی که دارای خانواده هستند به دلیل فقر شدید در محیط خانواده به اجبار به این شکل از زندگی را کشیده شده‌اند. بسیاری از آنان در سنین خردسالی به بیگاری گرفته می‌شوند و این دسته از کودکان به "کودکان کار" معروفند. بیشتر کودکان خیابانی در مناطق شهری بوده اکثر آن‌ها هرگز به مدرسه نرفته و یا تنها دوره ابتدایی را گذرانده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد بسیاری از آن‌ها مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته و انحرافات جنسی در میان آنان شایع و بیش از نیمی از این کودکان مبتلا به ایدز هستند. تقریباً همگی دچار نوعی بی‌اعتمادی و ناامیدی بوده و آینده‌ای برای خود متصور نمی‌باشند.


به غیر از نهادهای دولتی برخی سازمان‌های رفاهی از جمله "مرکز رسیدگی به کودکان فقیر [[حراره]]" نیز با این دسته از کودکان در ارتباط بوده برخی خدمات حمایتی و مراقبتی را به آنان ارایه می‌دهند. [http://www.zim.gov.zw/ دولت زیمبابوه] از طریق شهرداری، [https://street-kids.tripod.com/ مرکز کودکان خیابانی حراره]، برخی وزارتخانه‌های دولتی و نیز [https://www.zim.gov.zw/index.php/en/my-government/government-ministries/public-service,-labour-and-social-welfare بخش رفاه اجتماعی] این کودکان را مورد حمایت قرار داده می‌کوشد برخی خدمات اجتماعی را به این گروه آسیب دیده ارایه نماید<ref>Bourdillon,(2000). p. 65.</ref>.


'''-ازدواج:'''
==== فقر ====
بر اساس گزارش [https://epaper.heraldgoa.in/ روزنامه دولتی زیمبابوه (هرالد)]، حدود 63 درصد از مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. برابر گزارش دولتی، 2/2 میلیون نفر از مردم نیازمند کمک غذایی می‌باشند. فقر موجب افزایش نرخ مرگ و میر مادران هنگام زایمان شده آمار نشان دهنده مرگ 960 مادر در هر صد هزار زایمان می‌باشد. رقم بالای مرگ و میر نوزادان به علت فقر غذایی نیز 57 مورد در برابر هر هزار ولادت می‌باشد.


خانواده اساس جامعه زيمبابوه محسوب مي شد و ازدواج نه تنها سنتی مهم ، بلکه امری مقدس بود زیرا هر دو زوج از طريق ازدواج  مي توانستند با اجدادشان مرتبط شده با آن ها زندگی کنند.
طبق گزارش مؤسسه مطالعات محیط زیست [https://www.uz.ac.zw/ دانشگاه زیمبابوه] در سال 2014 با عنوان " فقر شهری و کودکان [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]"، بیش از 25 درصد کودکان مناطق شهری این کشور فقیر و 50 درصد آنان در فقر مطلق به سر می‌برند .فقدان زیر ساخت‌های لازم در بخش خدمات رفاهی در دهه گذشته مشکلات زیادی را برای کودکان شهری ایجاد کرده است. 30 درصد کودکان شهر [[حراره]] از دسترسی به آب آشامیدنی محرومند<ref>برگرفته از https://www.zimbabwesituation.com/</ref>.


امروزه قوانین ازدواج در این کشور نظیر سایر کشورهای جهان است و با توجه به سنت های قبیلگی در مواردی دارای ویژگی های خاصی است.قبایل سنت های خاصی برای ازدواج دارند و مشابهت های زیادی نیز در مراسم ازدواج قبایل مختلف دیده می شود.
این کشور در دو دهه 1990 و 2000 با روند صعودی فقر روبرو شد چنان که بین سال‌های 1990 تا 2003 نرخ فقر از 25 درصد به 63 درصد افزایش یافت. میزان فقر در مناطق روستایی نسبت به شهرها از فقر بسیار بیشتر است. درآمد پایین و کاهش تولید محصولات کشاورزی و در نتیجه کمبود مواد غذایی در کنار عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم در روستاها برای مردم مشکلات زیادی به وجود آورده است.


'''- ازدواج با همسر برادر:'''
افزایش نرخ بیکاری و مهاجرت مردان از مناطق روستایی و در نتیجه سرپرستی زنان بر خانواده، عدم مالکیت اراضی کشاورزی، خشک‌سالی و فقدان دام و ... همگی در فقیرتر شدن روستاییان مؤثر بودند<ref>برگرفته از https://www.rsinc.com/internet/florida/</ref>


ازدواج از نوع "لویریت"<sup>[21]</sup> وصلت الزامی میان زنی که شوهرش فوت کرده با برادر کوچکتر همسر متوفی می باشد.این ازدواج بیشتر در جوامعی اتفاق می افتد که دارای ساختار قبیله ای  است و زیمبابوه نمونه ی بارزی از آن می باشد.
==== اعتیاد ====
بیکاری فزاینده به ویژه در میان جوانان از علل افزایش آمار اعتیاد به مواد مخدر شده است. طبق گزارش انجمن مبارزه با اعتیاد [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] در سال 2014، نرخ شیوع اعتیاد در میان دانش آموزان به 43 درصد افزایش یافته است. بولتن خبری دیگری گسترش اعتیاد در شهر [[حراره]] را در فاصله سال‌های 2013 و 2014 بالاترین میزان اعتیاد در کشور اعلام کرده از افزوده شدن ماهانه صد نفر به جمعیت معتادین این شهر خبر داده است<ref>برگرفته از http://www.financialgazette.co.zw/</ref>.


ازدواج" لویریت"امری شایع در میان قبیله شونا در زیمبابوه است و در زبان شونا به این رسم "کاگورا انهاکا"<sup>[22]</sup> گفته می شود.در این نوع ازدواج،برادر کوچک تر وارث همسر برادر بزرگتر خود می شود و وظیفه دارد با او ازدواج کند.دراین رسم،برادران بزرگتر نمی توانند این حق را به ارث ببرند. این رسم نقش مهم اقتصادی و اجتماعی در بقای زندگی آن زن دارد.امروزه این سنت در میان مردم شونا به خصوص به علت افزایش بیماری ایدز بسیار ضعیف شده است و بر طبق قوانین زیمبابوه به علت اجباری بودن آن جرم تلقی می شود.
==== فساد اخلاقی ====
بررسی‌های انجام شده افزایش آمار انواع فساد اخلاقی از جمله فحشا را تأیید می‌کند. از مهم‌ترین علل آن باید به فقر مالی، بیکاری فزاینده و مهاجرت مردان به خارج از کشور جهت یافتن شغل و کسب درآمد اشاره کرد<ref>برگرفته از http://iosrjournals.org/2015</ref>.


==== فساد اداری ====
هم‌چون سایر کشورهای جهان سوم شرایط نامساعد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... باعث بروز و گسترش بوروکراسی نا کارآمد و فساد اداری در این کشور شده است.


'''-ازدواج های اجباری:'''
توقف و یا پایین بودن سطح ارایه خدمات عمومی، انحطاط نظام سلامت، افزایش بی سابقه بیکاری، فرار مغزها و...از نتایج فساد اداری در این کشور است.


ازدواج های اجباری رسمی قدیمی در زیمبابوه بوده و امروزه نیز در میان بسیاری ازخانواده ها در نقاط مختلف کشور هم چنان شایع است.مهم ترین شکل ازدواج اجباری،ازدواج لویریت است.
==== طلاق ====
آمار طلاق طی سال 2014 نسبت به سال قبل آن افزایشی به میزان 50 درصد را نشان می‌دهد و به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات اجتماعی کشور معرفی شده است<ref>برگرفته از https://www.newsday.co.zw/</ref>.


شکل دیگری از این ازدواج،ازدواج اجباری کودکان است. والدین کودکان خردسالی که به زور او را به ازدواج کسی در می آورند،از نظر قانونی مجرم و مستوجب محکومیت هستند. در مناطق روستایی زیمبابوه آمار ازدواج اجباری دختران خردسال نسبت به پسران بیشتر و آسیب آن نیز ابعاد گسترده تری دارد.فقر و بی سوادی در مناطق روستایی از عوامل مهم در رواج و تداوم این رسم قدیمی می باشند.
=== [[وضعیت اقتصادی و معیشتی در زیمبابوه|وضعیت اقتصادی و معیشتی]] ===
<blockquote>"وقتی سفید پوستان به کشور ما آمدند، ما زمین داشتیم و آن‌ها کتاب مقدس، حالا کتاب مقدس مال ماست و زمین‌ها در اختیار آن‌ها<ref>لونی، مارتین(1356). رودزیا. ترجمه مرتضی اسعدی. تهران: [https://amirkabirpub.ir/ امیرکبیر]. ص. 59.</ref>". " از گفته‌های آفریقاییان رودزیا"</blockquote>


)<nowiki>http://harare.usembassy.gov/marriage/2015(</nowiki>
سفیدپوستان اروپا از زمان ورودشان به رودزیا دو هدف سرمایه‌ای مهم یعنی "زمین" و "مردم" را به عنوان دارایی‌های ارزشمند تحت اختیار خود درآوردند. اشغال مرغوب‌ترین اراضی قابل کشت در دوران استعمار، بومیان را از همه نعمت‌ها و داشته‌های اجدادی خود محروم ساخت. سفیدپوستان با ایجاد تحول در کشاورزی و به دست آوردن انحصار آن برای خود و با بهره‌کشی از سیاهان و تحمیل مالیات‌های سنگین و... به استثمار بومیان پرداخته با افزایش تولید، اقتدار اقتصادی را نیز از آن خود کردند. در دهه 1910، مالیات‌های پرداختی سیاهان بیش از یک سوم درآمد سالانه دولت رودزیا را تشکیل می‌داد در حالی که سیاهان تنها مالک زمین‌های کوچک و غالباً نامرغوب بودند. این دوره برای استعمارگران انباشت سرمایه و برای سیاهان فقر بیشتر را به دنبال داشت.


از نظر قانون حق ازدواج اختیاری امری بالاتراز رعایت حقوق بشر و نوعی ارزش مثبت فرهنگی در جامعه محسوب می شود لذا قانون با اشکال مختلف ازدواج های اجباری مقابله می کند.
تا دهه 1970 رفتارهای استثماری سفیدپوستان باعث افزایش فقر و بیچارگی سیاهان شد. بیکاری، کاهش درآمد به دنبال کاهش دستمزدها، کار اجباری، کنترل نیروی کار آفریقایی از سوی سفیدها، کاهش تولیدات بومی و ... نتایج حاصل از شیوه برخورد استعمارگران بود.


'''6- وضعيت زنان:'''
شرایط تبعیض‌آمیز دوران حکومت سفیدپوستان حتی در نظام آموزشی سیاهان نیز اهداف اقتصادی استعمارگران را جست و جو می‌کرد. مردم بومی تا جایی حق تحصیل داشتند که بتوانند در مسیر رشد مادی سفیدها مفید باشند.


اهداف اقتصادی مورد نظر استعمارگران باعث شد حتی در وضعیت بحران اقتصادی دهه 1930، [[وضعیت اقتصادی و معیشتی در زیمبابوه|وضعیت اقتصادی کشور]] با کار و زحمت نیروی کار آفریقایی توسعه یابد. توسعه‌ی بخش صنعت منجر به رشد سریع نیروی کار شهری شد. گسترش راه آهن رودزیا اگر چه افزایش دستمزد را برای کارگران بومی به دنبال داشت، اما هدف اصلی کسب درآمد بیشتر برای گروه استعمارگر بود.


نیمی از [[جمعیت زیمبابوه]] را زنان تشکیل می دهند. جایگاه و نقش زنان در تحولات تاریخی این کشور غیر قابل انکار است.زنان در مقاطع حساس تاریخی مانند جنگ های داخلی ،حرکت های اعتراضی علیه استعمار و مبارزات استقلال طلبانه و به طور کل تحولات سیاسی،اجتماعی و اقتصادی کشور حضور مؤثر داشتند.
رودزیا در اصل نه در جهت منافع سرمایه گذاران و استعمارگران خارجی بلکه بیشتر در جهت منافع یک ائتلاف سفیدپوست چند طبقه‌ای در داخل کشور، اداره می‌شد.


(www.tradingeconomics.com/zimbabwe/2015)
تشویق سفیدپوستان به مهاجرت به رودزیا به عنوان ابزاری برای تحریک توسعه‌ی اقتصادی و افزایش قدرت جامعه‌ی سفیدپوست و در نتیجه تداوم سلطه سفیدپوستان، مورد توجه دولت رودزیا بود.


"تانیا لیونز"<sup>[23]</sup> نویسنده کتاب:"اسلحه ها و دختران نبرد: زنان در مبارزات آزادی بخش زیمبابوه"<sup>[24]</sup> از اصطلاح "مادران انقلاب" برای زنان مبارز زیمبابوه استفاده کرده است.از اهداف مهم زنان در مبارزات ،رفع هر گونه تبعیض و ستم علیه آنان و تلاش برای تحقق برابری زنان و مردان در جامعه بود که تا حدودی به اهداف مورد نظر رسیدند.
بعدها به علت فشارهای دولت انگلیس و وضع مجازات‌های اقتصادی بر رژیم نژادپرست یان اسمیت، کشور از بازارهای خارجی فاصله گرفت و به تدریج زیر بنای اقتصادی آن به انحطاط گرایید.


( www.h-net.org/2015)
سیاست‌های اقتصادی نژادپرستانه حاکمیت سفیدپوستان، از جمله عواملی بود که به [[تاریخ استقلال زیمبابوه|کسب استقلال زیمبابوه]] منجر شد.


بعد از استقلال ،زنان با حضور در عرصه های مختلف،سهم مهمی در سازندگی کشور داشته با قرار گرفتن در پست های کلیدی  سیاسی نقش فعال و تأثیر گذاری را در ثبات و رشد کشور ایفا نمودند.
پس از کسب استقلال در سال 1980 و با افزایش قدرت سیاهان، اوضاع اقتصادی بومیان بهبود نسبی یافته در طول چهار سال پس از استقلال کشور با رشد اقتصادی 21 درصد مواجه شد<ref>برگرفته از https://www.jstor.org/stable/2015</ref>.


در حوزه ی فعالیت های کشاورزی در مناطق روستایی نقش کلیدی از آن زنان است. 86 درصد از جمعیت زنان کشور در مناطق روستایی زندگی می کنند و نیروی اصلی کار بر روی زمین های کشاورزی می باشند. در حالی که بسیاری از مردان در جست و جوی کار و یافتن موقعیت های شغلی بهتر به سوی شهرها یا مناطقی دورتر از محل اقامت خود مهاجرت می کنند،زنان گرداننده و تأمین کننده نیازهای معیشتی و معنوی زندگی هستند.بر اساس قوانین حکومتی ، زنان در دسترسی به وام های کشاورزی ، امکانات بازاریابی برای تولیدات خود،ماشین آلات کشاورزی ، تسهیلات دولتی و نیز بهره مندی از نتایج اصلاحات ارضی با مردان برابر هستند.
مطالعات نشان می‌دهد در دوره زمانی 1960 تا 1980 تولید ناخالص ملی 4/5 درصد بود در حالی که بین سال‌های 1980 تا 1990 این میزان به بیش از 5/5 درصد رسید که با توجه به نرخ 3 درصدی رشد جمعیت، بیش از میانگین تولید ناخالص ملی سایر کشورهای زیر صحرا بود. اما در دهه 1990 شرایط اقتصادی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] تغییر یافته اوضاع به شکلی تأسف‌بار دگرگون شد. سیاست‌های نا کارآمد اجتماعی، عدم نظارت دولت بر بنگاه‌ها و سازمان‌های اقتصادی، خشک سالی، نابرابری‌های اجتماعی و دیگر عوامل باعث بروز مشکلات اقتصادی در کشور شد. از سال 1960 تا 2008، چهار مرحله مهم اقتصادی در این کشور قابل مشاهده است.


انتخاب خانم " جویس موجورو" به عنوان نخستین زن در مقام معاونت رئیس جمهور، نقطه ی اوج حرکت رو به جلوی حکومت در راستای تحقق برابری جنسی در کشور بود.
==== قبل از کسب استقلال: (72-1960) و (79-1973) ====


زنان زیمبابوه تا سال 1980 سهمی در کابینه دولتی نداشته و تنها تعداد معدودی از زنان سفید پوست در ساختار دولتی دوران رژیم نژاد پرست حضور داشتند.از سال 1980 تا سال 2000 یعنی در طول دو دهه بعد از استقلال زنان توانستند 21 پست وزارتی را در کابینه دولت کسب کنند.
==== پس از استقلال: (97-1980) و (2008-1998) ====
تولید ناخالص ملی در دهه 1960 افزایش 4/5 درصدی داشت اما این رقم در دهه 1970 به 3/5 درصد کاهش یافت که علت مهم آن جنگ‌های داخلی منجر به استقلال و تحریم‌های اقتصادی علیه دولت نژادپرست رودزیا بود. پس از کسب استقلال(1980)، میانگین تولید ناخالص ملی به 5/5 درصد افزایش پیدا کرد. مهم‌ترین علل این پیشرفت رفع تحریم‌های بین‌المللی و گسترش ارتباطات تجاری با جهان بود. اما در دهه 1990 این کشور با کاهش نسبی رشد اقتصادی روبرو شد. کاهش تولیدات داخلی و سرمایه گذاری ناکافی بخشی از علل این کاهش بود. در دهه 2000 [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] با رکود شدید اقتصادی مواجه شد و تولید ناخالص ملی 50 درصد افت کرد. مدیریت غلط اقتصادی، فقدان نظارت و مدیریت دولتی مناسب بر سیاست زمین‌های کشاورزی، تحریم‌های خارجی متعدد از علل مهم این افت بود. نرخ تورم در فاصله زمانی 2000 تا 2006 سه برابر افرایش یافته و در سال‌های 2007 و 2008 این افزایش به شکل غیر قابل تصوری ادامه یافت و کشور را با بحران شدید [[مالی]] روبرو کرد. فقر و فاصله طبقاتی به علت شکاف بزرگ بین طبقات اجتماعی به شدت افزایش یافت. درآمد سرانه واقعی از 644$ در دهه 1990 به 433$ در سال 2006 و 338$ در سال 2008 رسید. نرخ فقر از سال 1995 تا 2003،به میزان 63 درصد افزایش پیدا کرد و در سال 2007 به 70 درصد و بیکاری به بیش از 80 درصد رسید.


در انتخابات پارلمانی سال 2005، یک سوم از نامزدهای انتخاباتی معرفی شده از سوی حزب حاکم (زانو- پی اف ) را زنان تشکیل می دادند که نشانگر رشد حضور زنان زیمبابوه در عرصه های سیاسی و اجتماعی بود.www.afran.ir/modules/2015))
60 درصد از مردم [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] زیر خط فقر زندگی می‌کردند و نرخ تورم آن بیش از صد هزار درصد بود.


تعداد نمایندگان زن در مجلس زیمبابوه از زمان برگزاری انتخابات 2008 تا 2013 ، از 17 درصد به 35 درصد یعنی بیش از دو برابر رسید.زیمبابوه هم اکنون جزو 30 کشوری است که توانسته تعداد نمایندگان زن پارلمان خود را حداقل به 30 نفر برساند.در حال حاضر تعداد نمایندگان زن در دو مجلس ملی و سنا در مجموع 124 نفر از 350 نفر کل نمایندگان مجلس کشور می باشد.www.unwomen.org/2015))
در طی سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ ارزش پول این کشور از هر ۳۰۰ واحد یک دلار به یک میلیون و چهارصد هزار واحد به یک دلار رسید.


قانون اساسی مصوب سال 2013 ضمن اشاره به لزوم برابری زنان و مردان در همه عرصه های جامعه، توجه زیادی به رعایت حقوق زنان دارد.
حدود ۱۲ سال (تا 2008) تحریم‌های زیادی از سوی [[آمریکا]] و کشورهای غربی علیه [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] وضع شده بود و این تحریم‌ها سبب فرسایش و تضعیف تدریجی اقتصاد این کشور گشته بود. [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] که در روزگاری نه چندان دور از کشورهایی با ثبات اقتصادی در منطقه و قاره بود، در سال 2008 با نرخ تورم سالانه 1000 درصد تقریباً به سقوط کامل اقتصادی رسید. گسترش فساد و بی ثباتی اجتماعی و اقتصادی از عواقب این وضعیت بود.<ref>P.Barash, D. & P.Webel, Ch. (2014). Peace and Conflict studies. U.S.A: Sage Publication. p. 455.</ref>


طی دو دهه گذشته تحولات مربوط به زنان در کنار رشد نهضت فمینیسم به خصوص پس از روی کار آمدن خانم موجورو به عنوان معاون رئیس جمهور و دیگر وزرا و معاونین زن در وزارت خانه های مختلف،سرعت بیشتری گرفت و سازمان ها و گروه های متعدد فعال در حوزه امور زنان ایجاد و توسعه یافت.برخی از این سازمان ها عبارتند از:(عرب احمدی،93:1385)
==== وضعیت اقتصادی و اجتماعی در دهه 2000 ====
بین سال‌های 2000 تا2003، کمبود شدید موادغذایی کشور را با بحران شدید روبرو کرد. بیش از 11 میلیون نفر یعنی بیش از 80 درصد [[جمعیت زیمبابوه|جمعیت کشور]] با معضل گرسنگی مواجه شدند. "سیمبا ماکونی" وزیر دارایی وقت، ضمن اعلام وضعیت بحرانی خواستار دریافت کمک از کشورهای دیگر شد. بحران‌های سیاسی و بلایای طبیعی باعث بروز این اوضاع بودند. خشک‌سالی، سیل، درگیری‌های مربوط به گرفتن اراضی از سفیدپوستان و دادن آن‌ها به سیاهان و عدم توانایی آنان در اداره و استفاده درست از زمین‌ها و مشکلات سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی همگی باعث افزایش قیمت‌ها شده بود. موگابه در اکتبر 2001 تغییر سیاست اقتصادی در برنامه‌های دولت را اعلام کرد و مدعی اجرای سیاست‌های پویای اجتماعی به جای اقتصاد بازار شد و از اجرای نوعی سوسیالیسم جدید در صورت ضرورت سخن گفت. سیاست کنترل قیمت‌ها را اصل اقتصادی جامعه قرار داد و گران‌فروشان را به مجازات‌های سخت تهدید کرد. دولت دستور کاهش 5 تا 20 درصدی قیمت اقلام ضروری مانند ذرت، نان، گوشت، روغن، شیر، نمک و صابون را داد و البته پس از آن، اقلام فوق در کشور نایاب شد. بازار نشان داد که اجرای چنین سیاستی امکان پذیر نیست. واکنش دولت [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] (که درک درستی از شرایط جامعه نداشت) نسبت به این شرایط آن بود که بار دیگر خواستار خروج سریع سفیدپوستان از اراضی کشاورزی باقی مانده در دست آنان شد و البته این سیاست تنها اوضاع را بدتر کرد. افزایش فساد اداری و عدم توانایی دولت در مدیریت و مقابله با بحران‌ها باعث شد تا نرخ سالانه تورم به نزدیک 300 درصد و بیکاری به بیش از 70 درصد برسد و قحطی و کمبود مواد غذایی در تمام کشور شیوع یابد.<sup>[1]</sup><ref>B.N.Ayittey, G. (2005). Africa Unchained: The Blueprint for Africasfuture. USA: Palgravemacmillan. p. 266.</ref>.


سازمان نویسندگان زن زیمبابوه(1990)<sup>[25]</sup>،جنبش پیشرفت مستقل زنان<sup>[26]</sup>،سازمان تجارت زنان بومی<sup>[27]</sup>،پروژه مساسا،گروه عملیاتی زنان، انجمن زنان زیمبابوه<sup>[28]</sup>، فدراسیون ملی مؤسسات زنان زیمبابوه<sup>[29]</sup>،سازمان زنان کاتولیک زیمبابوه(1981)<sup>[30]</sup>،سازمان زنان داوطلب<sup>[31]</sup>،انجمن احیای حقوق زنان(1981)<sup>[32]</sup>،انجمن زنان حزب حاکم زانو پی اف<sup>[33]</sup>،بنیاد حمایت از زنان ،مؤسسه حمایت از زنان در مقابل بیماری ایدز<sup>[34]</sup>و سازمان زنان فاطمه الزهراء(س)"1994".
==== ترمیم اقتصادی (2009 تا کنون) ====
{| class="wikitable"
با روی کار آمدن دولت ائتلافی، کشور از سال 2009 به بعد با بهبود نسبی اقتصادی روبرو شد. آمار از میانگین نرخ رشد ناخالص ملی برابر 5/7 درصد رشد در سال 2009 و 8 درصد رشد در سال 2010 خبر داد.
|
|}'''7. آسيب شناسی اجتماعی'''


مانند دیگر کشورهای آفریقایی این کشور نیز در مسیر توسعه صنعتی و گسترش شهرنشینی با برخی آسیب های اجتماعی مواجه شده است:
دولت ائتلافی [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] با تصویب و اجرای "برنامه توسعه پنج ساله اقتصادی" (2015 - 2010) چهار بخش مهم: کشاورزی، معدن، گردشگری و تولیدات زیربنایی را مورد توجه خاص قرار داد<ref>برگرفته از<nowiki/>https://www.afdb.org/fileadmin/uploads/afdb/Documents/Generic</ref>.


=== [[ورزش در زیمبابوه|ورزش]] ===
فرهنگ ورزش در این کشور از سطح بسیار بالایی برخوردار است. ورزشگاه‌ها و فضاهای مورد نیاز رشته‌های مختلف ورزشی، موقعیت خاص جغرافیایی، [[آب و هوای زیمبابوه|آب و هوا]]<nowiki/>ی مناسب، قدرت و آمادگی بدنی و انگیزه‌ی بالا و علاقه مندی جوانان [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] به رشته‌های مختلف ورزشی توانسته ورزشکاران این کشور را در سطوح ملی، منطقه‌ای، قاره‌ای و بین المللی پرآوازه نماید. رشته‌های ورزشی گلف، کریکت، راگبی و دو و میدانی از ورزش‌های پر طرفدار با سابقه‌ی تاریخی طولانی در این کشور است. شهرهای مهم دارای مجموعه‌های ورزشی مناسب می‌باشند. زمین‌های گلف در این کشور دارای استانداردهای بین‌المللی بوده در دنیا از شهرت و جایگاه خاصی برخوردار می‌باشند. قدمت حضور رشته راگبی در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] به قرن نوزدهم می‌رسد و تیم ملی راگبی این کشور جایگاه بسیار مهمی در جام جهانی راگبی دارد. در رشته‌های دیگر مانند هاکی، تنیس و شنا نیز این کشور از جایگاه خوبی برخوردار است. [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] توانسته در رشته‌های مختلف دو و میدانی، راگبی، کریکت و گلف مدال‌هایی را در بازی‌های بین‌المللی و المپیک کسب کند.


'''1-کودکان خيابانی(کودکان کار)'''
رشته ورزشی دو استقامت از جمله رشته‌هایی است که [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] توانسته مدال جهانی آن رشته را از آن خود کند. "استیفن موزینگی" (Stephen Muzhingi) از قهرمانان دو استقامت این کشور طی سه سال متوالی 2009 تا 2011 قهرمان جهان شد<ref>برگرفته از https://www.thezimbabwean.co/</ref>. دیگر قهرمان دو استقامت [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] "تسی تسی ماهاچ" امید ورزش کشور برای پیروزی در المپیک 2016 برزیل است<ref>برگرفته از http://news.xinhuanet.com</ref>.


=== [[اوقات فراغت در زیمبابوه|گذران اوقات فراغت]] ===
طبیعت بسیار زیبا، [[آب و هوای زیمبابوه|آب وهوا]]<nowiki/>ی معتدل، برخورداری از امکانات گردشگری مناسب و داشتن مردمانی آرام، فعال، باسواد و علاقه‌مند به زندگی توانسته فضای مناسبی را برای [[اوقات فراغت در زیمبابوه|گذران اوقات فراغت]] در این کشور ایجاد کند. علی رغم مشکلات اقتصادی حاکم بر کشور، نرخ بالای بیکاری و...مردم [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] به علت اخلاق و فرهنگ خاص خود همیشه سعی می‌کنند از بهترین راه‌ها برای [[اوقات فراغت در زیمبابوه|گذران اوقات فراغت]] خود استفاده کنند. سفر به مناطق بسیار دیدنی و زیبای [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] و دیگر کشورها به ویژه همسایه‌ی جنوبی آن یعنی آفریقای جنوبی، شرکت در فعالیت‌های متنوع ورزشی، تماشای تلویزیون، سینما، استفاده از مراکز ورزشی و مراجعه به کتابخانه‌ها، رفت و آمدهای خانوادگی و شرکت در نشست‌های دوستانه، مطالعه و...از موارد مورد علاقه مردم برای استفاده از اوقات فراغتشان می‌باشد.


=== [[بهداشت و سلامت زیمبابوه|وضعیت بهداشت و سلامت]] ===
در دوان حاکمیت سفیدپوستان، مراکز درمانی خدمات پزشکی را به سفیدپوستان ارائه می‌داد و جامعه سیاهان از این خدمات بی‌بهره بودند. به دلیل تبعیض نژادی، بومیان از مشکلات بهداشتی و بیماری‌های زیادی رنج می‌بردند.


کودکان خيابانی يا بی خانمان،کودکانی هستند که به علل اجتماعی و اقتصادی ناچار از زندگی در حاشیه خيابان ها و محلات شده اند.رشد این پدیده در زیمبابوه مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه بسیار بالا بوده به عنوان يکي از آسيب های اجتماعی در برنامه های رفاه اجتماعی دولت مورد توجه قرار گرفته است.
تا قبل از استقلال، [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] دارای دو نوع روش خدمات بهداشتی و پزشکی بود. تمرکز روی مراکز شهری در کل و ارائه خدمات پزشکی به سفیدپوستان به طور خاص مورد نظر دستگاه حاکمه استعماری بود. در مناطق روستایی، سفید پوستان زمین‌دار کارگران و خدمه سیاه‌پوست خود را به هنگام نیاز به مراکز بهداشتی کلیساها و یا کلینیک‌های خاص سیاهان می‌فرستادند. در آن دوران 280 پزشک کشور مسئولیت رسیدگی به امور بهداشتی و درمانی 232422 نفر سفیدپوست را بر عهده داشتند در حالی که در سال 1978 برای هفت میلیون آفریقایی فقط 850 پزشک خدمات بهداشتی و پزشکی ارائه می‌دادند<ref>برگرفته از https://www.zimfa.gov.zw/joomlaorg/health</ref>.


بررسی ها حاکی از آن است که هم زمان با افزايش مشکلات اجتماعی و اقتصادی،تعداد کودکان خيابانی نيز افزايش یافته است.میانگین سنی اين کودکان 13 سال است و نوجوانانی با 18 سال سن نیز در میان آنان دیده می شوند. جمعیت پسرها در گروه کودکان خیابانی بیش از دخترهاست. بررسی ها نشان می دهد آن دسته از کودکان خيابانی که دارای خانواده هستند به دلیل فقر شدید در محيط خانواده به اجبار به این شکل از زندگی را کشیده شده اند.بسياری از آنان در سنين خردسالی به بيگاری گرفته می شوند و این دسته از کودکان به "کودکان کار" معروفند. بيشتر کودکان خياباني در مناطق شهری بوده اکثر آنها هرگز به مدرسه نرفته و یا تنها دوره ابتدایی را گذرانده اند. تحقيقات نشان می دهد بسیاری از آنها مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته و انحرافات جنسی در میان آنان شایع و بيش از نيمی از این کودکان مبتلا به ايدز هستند.تقریباً همگی دچار نوعی بی اعتمادی و ناامیدی بوده و آینده ای برای خود متصور نمی باشند.
در زمان استقلال، دو بیمارستان دولتی در [[حراره]] و دو بیمارستان دولتی در شهر [[بولاوایو]] فعالیت داشته دو واحد بیمارستان برای سفیدپوستان و دو بیمارستان دیگر برای سیاهان خدمات بهداشتی ارایه می‌کردند


به غير از نهادهای دولتی برخی سازمان های رفاهی از جمله "مرکز رسیدگی به کودکان فقیر حراره" نیز با اين دسته از کودکان در ارتباط بوده برخی خدمات حمایتی و مراقبتی را به آنان ارایه می دهند.دولت زيمبابوه از طريق شهرداری،مرکز کودکان خيابانی حراره،برخی وزارتخانه های دولتی و نيز بخش رفاه اجتماعی این کودکان را مورد حمایت قرار داده می کوشد برخی خدمات اجتماعی را به اين گروه آسيب ديده ارایه نمايد. Bourdillon,2000:65))
پس از استقلال دولت ضمن ترمیم 161 مرکز درمانی که در زمان جنگ داخلی آسیب دیده بودند، طی چهار سال اقدام به تأسیس 163 مرکز درمانی و 450 مرکز بهداشتی جدید برای ارایه مراقبت‌های اولیه پزشکی نمود. برگزاری دوره‌های آموزش پرستاری از جمله کارهایی بود که مورد توجه دولت قرار گرفت. سال‌های 2005 تا 2006، افراد بیشتری به ویژه [[زنان در زیمبابوه|زنان زیمبابوه]] توانستند از خدمات درمانی دولتی بهره مند شوند.


'''2- فقر'''
بعد از استقلال پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در شاخص‌های اجتماعی نظیر کاهش نرخ مرگ و میر کودکان و بزرگسالان، امید به زندگی و... اتفاق افتاد و امکان دسترسی نسبی به حداقل خدمات بهداشتی برای همه فراهم شد.


بر اساس گزارش روزنامه دولتی زيمبابوه(هرالد)، حدود 63 درصد از مردم اين کشور زير خط فقر زندگی می کنند. برابر گزارش دولتی،2/2 ميليون نفر از مردم نيازمند کمک غذایی می باشند.فقر موجب افزایش نرخ مرگ و مير مادران هنگام زايمان شده آمار نشان دهنده مرگ 960 مادر در هر صد هزار زایمان می باشد.رقم بالای مرگ و مير نوزادان به علت فقر غذایی نیز 57 مورد در برابر هر هزار ولادت می باشد.
بهداشت، بخش مهمی از توسعه [[جامعه زیمبابوه]] است که مدیریت اجرایی آن را [https://www.zim.gov.zw/index.php/en/my-government/government-ministries/health-and-child-care/228-sectors/373-health-child-care وزارت بهداشت و رفاه کودک] بر عهده دارد. براساس چشم‌انداز دولت [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]، ارائه هر گونه خدمات بهداشتی برای سلامت طبقات مختلف مردم از اهداف مهم وزارت بهداشت و رفاه کودک است<ref>سیف، احمد (1380). جهانی کردن فقروفلاکت (استراتژی تعدیل ساختاری در عمل). تهران: آگاه. ص. 247.</ref>.


طبق گزارش مؤسسه مطالعات محيط زيست دانشگاه زيمبابوه در سال 2014 با عنوان " فقر شهری و کودکان زيمبابوه"، بيش از 25 درصد کودکان مناطق شهری اين کشور فقیر و 50 درصد آنان در فقر مطلق به سر می برند.فقدان زير ساخت های لازم در بخش خدمات رفاهی در دهه گذشته مشکلات زيادی را برای کودکان شهری ايجاد کرده است.30 درصد کودکان شهر حراره از دسترسی به آب آشاميدنی محرومند.(www.zimbabwesituation.com)
=== [[مهاجرت و پناهندگی در زیمبابوه|مهاجرت و پناهندگی]] ===
در دهه‌های اخیر تغییرات مهمی در الگوهای مهاجرت اتفاق افتاده است. مهاجرت‌های کوتاه مدت و بلند مدت مسأله‌ی مهم مهاجرتی در این [[جامعه زیمبابوه|جامعه]] محسوب می‌شود. در دهه‌ی گذشته آهنگ رشد مهاجرت شتاب بیشتری به خود گرفته است و بسیاری از مردم به ویژه جوانان برای یافتن شغل مناسب و کسب درآمد بیشتر اقدام به مهاجرت می‌کنند. بر اساس گزارش‌ها بیش از سه میلیون نفر از مردم [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] مهاجرت کرده‌اند. در سال‌های دور مهاجرت مردم [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] غالباً به سوی اروپا و به خصوص انگلیس بود در حالی که در سال‌های اخیر مهاجرین به کشورهای آفریقای جنوبی، بوتسوانا، نامیبیا و دیگر کشورهای حوزه سادک رفته و به مشاغل آموزشی و خدماتی می‌پردازند. شکل دیگر مهاجرت از [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] به مناطق مرزی کشور که از سوی جوانان کشور انجام می‌شود، ورود غیر قانونی به آفریقای جنوبی جهت یافتن کار در اراضی کشاورزی در ایالت "لیمپوپو" (Limpopo) است.حضور طیف وسیع مهاجرین زیمبابوه‌ای در آفریقای جنوبی مشکلات زیادی را برای دولت و شهروندان این کشورایجاد کرده است.


این کشور در دو دهه 1990 و 2000 با روند صعودی فقر روبرو شد چنان که بين سال های 1990 تا 2003 نرخ فقر از 25 درصد به 63 درصد افزايش يافت.میزان فقر در مناطق روستایی نسبت به شهرها از فقر بسیار بیشتر است.درآمد پایین و کاهش تولید محصولات کشاورزی و در نتیجه کمبود مواد غذایی در کنار عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم در روستاها برای مردم مشکلات زیادی به وجود آورده است.
شکل دیگر مهاجرت از [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]]، مهاجرت‌های جمعی گروه‌های مختلف مردم به منظور کسب فرصت‌های سودآور بود. مهاجرت به مناطق "چیمانیمانیا" (Chimanimani) و مناطق جنگلی در ارتفاعات شرقی کشور بعد از سال 2000 برای یافتن طلا به فراوانی دیده شده است. جستجوی طلا مخاطرات بسیاری را برای این دسته از مهاجرین فراهم کرده است.


افزايش نرخ بيکاری و مهاجرت مردان از مناطق روستایی و در نتيجه سرپرستی زنان بر خانواده،عدم مالکيت اراضی کشاورزی، خشک سالی و فقدان دام و ... همگی در فقیرتر شدن روستاييان مؤثر بودند (www.ruralpovertyportal.org/2015)
نوع دیگر مهاجرت، جا به جایی غیر اختیاری و یا مهاجرت اجباری است. علت عمده‌ی این نوع مهاجرت مسائل سیاسی و یا محکومیت‌های سیاسی بود. این نوع از مهاجرت بیشتر در مناطقی دیده می‌شود که گروه‌های مخالف حزب حاکم و رأی دهندگان به حزب مخالف در انتخابات سال 2008 حضور داشتند و مجبور به مهاجرت از شهرهای خود شده‌اند. بیشتر مهاجرت‌های اجباری مربوط به مردان مناطق شهری هوادار حزب مخالف و غالباً به آفریقای جنوبی بوده است<ref>برگرفته از http://publications.iom.int/system/files/pdf/mp_zimbabwe.pdf</ref><ref>ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ [[زيمبابوه|زیمبابوه]]. تهران: [https://alhoda.ir/ موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی]. ص. 43- 72.</ref>.


== نیز نگاه کنید به ==
[[جامعه و نظام اجتماعی چین]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی روسیه]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی ژاپن]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی مصر]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی لبنان]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی کوبا]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی سنگال]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی کانادا]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی افغانستان]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی تونس]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی ساحل عاج]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی فرانسه]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی اسپانیا]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی تایلند]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی آرژانتین]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی مالی]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی اردن]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی سوریه]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی قطر]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی امارات متحده عربی]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی سیرالئون]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی اتیوپی]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی اوکراین]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی گرجستان]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی تاجیکستان]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی قزاقستان]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی سریلانکا]]؛ [[جامعه و نظام اجتماعی بنگلادش]]


'''3- اعتياد:'''
== پاورقی ==
[1]- <small>در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] هم چون برخی دیگر ازکشورهای آفریقایی خودآگاهی فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هم زمان با خلع مالکیت سفیدپوستان شکل گرفت و عاملی برای خروج آن‌ها شد. متعاقب خروج آن‌ها که دارای تجارب خاص نیز بودند، این کشورها با اقتصاد ناموزون روبروشدند. مخدوش شدن روابط بین سفیدپوستان و سیاه‌پوستان گروهی از سیاستمداران را به قدرت رساند که مورد قبول مردم نبودند، زیرا آنان ظاهراً مخالف تبعیض نژادی‌اند، تنها هدف اصلی آن‌ها به دست گیری قدرت و استثمار مجدد مردم است، همانند آنچه در [[زیمبابوه در یک نگاه|زیمبابوه]] رخ داده است<ref>روابط بین الملل. ترجمه قدسی. 10-209.</ref>.</small>


بيکاری فزاينده به ویژه در میان جوانان از علل افزایش آمار اعتیاد به مواد مخدر شده است.طبق گزارش انجمن مبارزه با اعتیاد زیمبابوه در سال 2014،نرخ شیوع اعتياد در میان دانش آموزان به 43 درصد افزایش یافته است.بولتن خبری ديگری گسترش اعتياد در شهر حراره را در فاصله سال های 2013 و 2014 بالاترين ميزان اعتياد در کشور  اعلام کرده از افزوده شدن ماهانه  صد نفر به جمعیت معتادين اين شهر خبر داده است.( www.financialgazette.co.zw)
== کتابشناسی ==
 
<references />
 
[[رده:جامعه و نظام اجتماعی]]
'''4- فساد اخلاقی:'''
 
بررسي های انجام شده افزايش آمار انواع فساد اخلاقی از جمله فحشا را تأیید می کند.از مهم ترین علل آن باید به فقر مالی، بيکاری فزاينده و مهاجرت مردان به خارج از کشور جهت یافتن شغل و کسب درآمد اشاره کرد.<nowiki>http://iosrjournals.org/2015</nowiki>))
 
 
'''5- فساد اداری:'''
 
هم چون سایر کشورهای جهان سوم شرایط نامساعد اقتصادی،اجتماعی،سیاسی و ... باعث بروز و گسترش بوروکراسی نا کارآمد و فساد اداری در این کشور شده است.
 
توقف و یا پایین بودن سطح ارایه خدمات عمومی، انحطاط نظام سلامت،افزایش بی سابقه بيکاری،فرار مغزها و...از نتايج فساد اداری در این کشور است.
 
 
'''6- طلاق:'''
 
آمار طلاق طی سال 2014 نسبت به سال قبل آن افزایشی به ميزان 50 درصد را نشان می دهد و به عنوان يکي از مهم ترين مشکلات اجتماعی کشور معرفی شده است. (www.newsday.co.zw)
 
 
'''8.وضعيت اقتصادی و معیشتی'''
 
"وقتی سفید پوستان به کشور ما آمدند، ما زمین داشتیم و آنها کتاب مقدس، حالا کتاب مقدس مال ماست و زمین ها در اختیارآنها"(مارتين،59:2536).                             " از گفته های آفریقاییان رودزیا"
 
 
سفید پوستان اروپا از زمان ورودشان به رودزیا دو هدف سرمایه ای مهم یعنی "زمین" و "مردم "را به عنوان دارایی های ارزشمند تحت اختیار خود درآوردند.اشغال مرغوب ترین اراضی قابل کشت در دوران استعمار،بومیان را از همه نعمت ها و داشته های اجدادی خود محروم ساخت.سفید پوستان با ایجاد تحول در کشاورزی و به دست آوردن انحصار آن برای خود و با بهره کشی از سیاهان و تحمیل مالیات های سنگین و... به استثمار بومیان پرداخته با افزایش تولید،اقتدار اقتصادی را نیز از آن خود کردند. در دهه 1910، مالیات های پرداختی سیاهان بیش از یک سوم درآمد سالانه دولت رودزیا را تشکیل می داد در حالی که سیاهان تنها مالک زمین های کوچک و غالباً نامرغوب بودند.این دوره برای استعمارگران انباشت سرمایه و برای سیاهان فقر بیشتر را به دنبال داشت.
 
تا دهه 1970 رفتارهای استثماری سفید پوستان باعث افزایش فقر و بیچارگی سیاهان شد.بیکاری،کاهش درآمد به دنبال کاهش دستمزدها،کار اجباری،کنترل نیروی کار آفریقایی از سوی سفیدها،کاهش تولیدات بومی و ... نتایج حاصل از شیوه برخورد استعمارگران بود.
 
شرایط تبعیض آمیز دوران حکومت سفید پوستان حتی در نظام آموزشی سیاهان نیز اهداف اقتصادی استعمارگران را جست و جو می کرد.مردم بومی تا جایی حق تحصیل داشتند که بتوانند در مسیر رشد مادی سفید ها مفید باشند.
 
اهداف اقتصادی مورد نظر استعمارگران باعث شد حتی در وضعیت بحران اقتصادی دهه 1930،وضعیت اقتصادی کشور با کار و زحمت نیروی کار آفریقایی توسعه یابد.توسعه ی بخش صنعت منجر به رشد سریع نیروی کار شهری شد.گسترش راه آهن رودزیا اگر چه افزایش دستمزد را برای کارگران بومی به دنبال داشت،اما هدف اصلی کسب درآمد بیشتر برای گروه استعمارگر بود.
 
رودزیا در اصل نه در جهت منافع سرمایه گذاران و استعمارگران خارجی بلکه بیشتر در جهت منافع یک ائتلاف سفید پوست چند طبقه ای در داخل کشور،اداره می شد.
 
تشویق سفید پوستان به مهاجرت به رودزیا به عنوان ابزاری برای تحریک توسعه ی اقتصادی و افزایش قدرت جامعه ی سفید پوست و در نتیجه تداوم سلطه سفید پوستان، مورد توجه دولت رودزیا بود.
 
بعدها به علت فشارهای دولت انگلیس و وضع مجازات های اقتصادی بر رژیم نژاد پرست یان اسمیت،کشور از بازارهای خارجی فاصله گرفت و به تدریج زیر بنای اقتصادی آن به انحطاط گرایید.
 
سیاست های اقتصادی  نژاد پرستانه حاکمیت سفید پوستان،از جمله عواملی بود که به کسب استقلال زیمبابوه منجر شد.
 
پس از کسب استقلال در سال 1980 و با افزایش قدرت سیاهان،اوضاع اقتصادی بومیان بهبود نسبی یافته در طول چهارسال پس از استقلال کشور با رشد اقتصادی 21 درصد مواجه شد.                                  <nowiki>http://www.jstor.org/discover/2015</nowiki>))
 
مطالعات نشان می دهد در دوره زمانی 1960 تا 1980 تولید ناخالص ملی 5/4 درصد بود در حالی که بین سال های 1980 تا 1990 این میزان به بیش از 5/5 درصد رسید که با توجه به نرخ 3 درصدی رشد جمعیت،بیش از میانگین تولید ناخالص ملی سایر کشورهای زیر صحرا بود. اما در دهه 1990 شرایط اقتصادی زیمبابوه تغییر یافته اوضاع به شکلی تأسف بار دگرگون شد. سیاست های نا کارآمداجتماعی،عدم نظارت دولت بر بنگاه ها و سازمان های اقتصادی، خشک سالی، نابرابری های اجتماعی و دیگر عوامل باعث بروز مشکلات اقتصادی در کشور شد.از سال 1960 تا 2008،چهار مرحله مهم اقتصادی در این کشور قابل مشاهده است.
 
قبل از کسب استقلال: (72-1960) و(79-1973)
 
پس از استقلال:(97-1980) و(2008-1998)
 
تولید ناخالص ملی در دهه 1960 افزایش 5/4 درصدی داشت اما این رقم در دهه 1970 به 5/3 درصد کاهش یافت که علت مهم آن جنگ های داخلی منجر به استقلال و تحریم های اقتصادی علیه دولت نژاد پرست رودزیا بود.پس از کسب استقلال(1980) ، میانگین تولید ناخالص ملی به 5/5 درصد افزایش پیدا کرد. مهم ترین علل این پیشرفت رفع تحریم های بین المللی و گسترش ارتباطات تجاری با جهان بود.اما در دهه 1990 این کشور با کاهش نسبی رشد اقتصادی روبرو شد.کاهش تولیدات داخلی و سرمایه گذاری ناکافی بخشی از علل این کاهش بود.در دهه 2000 زیمبابوه با رکود شدید اقتصادی مواجه شد و تولید ناخالص ملی 50 درصد افت کرد.مدیریت غلط اقتصادی، فقدان نظارت و مدیریت دولتی مناسب بر سیاست زمین های کشاورزی، تحریم های خارجی متعدد از علل مهم این افت بود.نرخ تورم در فاصله زمانی 2000 تا 2006 سه برابر افرایش یافته و در سال های 2007 و 2008 این افزایش به شکل غیر قابل تصوری ادامه یافت و کشور را با بحران شدید [[مالی]] روبرو کرد.فقر و فاصله طبقاتی به علت شکاف بزرگ بین طبقات اجتماعی به شدت افزایش یافت.درآمد سرانه واقعی از 644$ در دهه 1990 به 433$ در سال 2006 و338$ در سال 2008 رسید.نرخ فقر از سال 1995 تا 2003،به میزان 63 درصد افزایش پیدا کرد و در سال 2007 به 70 درصد و بیکاری به بیش از 80 درصد رسید.
 
60 درصد از مردم زیمبابوه زیر خط فقر زندگی می کردند و نرخ تورم آن بیش از صد هزار درصد بود.
 
در طی سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ ارزش پول این کشور از هر ۳۰۰ واحد یک دلار به یک میلیون و چهارصد هزار واحد به یک دلار رسید.
 
حدود ۱۲ سال(تا 2008) تحریم های زیادی از سوی [[آمریکا]] و کشورهای غربی علیه زیمبابوه وضع شده بود و این تحریم‌ها سبب فرسایش و تضعیف تدریجی اقتصاد این کشور گشته بود. زيمبابوه که در روزگاری نه چندان دور از کشورهایی با ثبات اقتصادی در منطقه و قاره بود،در سال 2008 با نرخ تورم سالانه 1000 درصد تقریباً به سقوط کامل اقتصادی رسید.گسترش فساد و بي ثباتی اجتماعی و اقتصادی از عواقب این وضعیت بود.<sup>[35]</sup>( P.Barash David,2014:455)
 
 
'''- وضعیت اقتصادی و اجتماعی در دهه 2000:'''
 
بين سال های 2000 تا2003،کمبود شديد موادغذایی کشور را با بحران شدید روبرو کرد.بيش از 11 ميليون نفر يعنی بيش از 80 درصد جمعيت کشور با معضل گرسنگی مواجه شدند. "سيمبا ماکوني" وزير دارایی وقت، ضمن اعلام وضعيت بحرانی خواستار دريافت کمک از کشورهای دیگر شد.بحران های سياسی و بلایای طبیعی باعث بروز این اوضاع بودند.خشک سالی،سيل، درگيری های  مربوط به گرفتن اراضی از سفيد پوستان و دادن آن ها به سياهان و عدم توانایی آنان در اداره و استفاده درست از زمین هاو مشکلات سرمايه گذاری در بخش کشاورزی همگی باعث افزایش قيمت ها شده بود.موگابه در اکتبر 2001 تغيير سياست اقتصادی در برنامه های دولت را اعلام کرد و مدعی اجرای سياست های پويای اجتماعی به جای اقتصاد بازار شد و از اجرای نوعی سوسیالیسم جدید در صورت ضرورت سخن گفت.سياست کنترل قيمت ها را اصل اقتصادي جامعه قرار داد و گران فروشان را به مجازات های سخت تهدید کرد.دولت دستور کاهش 5 تا 20 درصدی قيمت اقلام ضروری مانند ذرت،نان،گوشت،روغن،شير،نمک و صابون را داد و البته پس از آن،اقلام فوق در کشور ناياب شد.بازار نشان داد که اجرای چنين سياستی امکان پذیر نیست.واکنش دولت زيمبابوه(که درک درستی از شرايط جامعه نداشت) نسبت به این شرایط آن بود که بار دیگر خواستار خروج سريع سفید پوستان از اراضی کشاورزی باقی مانده در دست آنان شد و البته این سیاست تنها اوضاع را بدتر کرد. افزايش فساد اداری و عدم توانايی دولت در مديريت و مقابله با بحران ها باعث شد تا نرخ سالانه تورم به نزديک 300 درصد و بيکاری به بيش از 70 درصد برسد و قحطی و کمبود مواد غذایی در تمام کشور شیوع یابد.<sup>[36]</sup>. Ayittey,2005:266)).
 
 
'''-ترمیم اقتصادی (2009 تا کنون):'''
 
با روی کار آمدن دولت ائتلافی،کشور از سال 2009 به بعد با بهبود نسبی اقتصادی روبرو شد.آمار از میانگین نرخ رشد ناخالص ملی برابر 7/5 درصد رشد در سال 2009 و 8 درصد رشد در سال 2010 خبر داد.
 
دولت ائتلافی زیمبابوه با تصویب و اجرای "برنامه توسعه پنج ساله اقتصادی"(2015-2010) چهار بخش مهم : کشاورزی، معدن، گردشگری و تولیدات زیربنایی را مورد توجه خاص قرار داد. <sup>[37]</sup>(www.afdb.org/fileadmin/uploads/afdb/Documents/Generic)
 
 
'''9-ورزش'''
 
فرهنگ ورزش در این کشور از سطح بسیار بالایی برخوردار است.ورزشگاه ها و فضاهای مورد نیاز رشته های مختلف ورزشی، موقعیت خاص جغرافیایی، آب و هوای مناسب،قدرت و آمادگی بدنی و انگیزه ی بالا و علاقه مندی جوانان زیمبابوه  به رشته های مختلف ورزشی توانسته ورزشکاران این کشور را در سطوح ملی ، منطقه  ای، قاره ای و بین المللی پرآوازه نماید.رشته های ورزشی گلف ،کریکت ،راگبی و دو و میدانی از ورزش های پر طرفدار با سابقه ی تاریخی طولانی در این کشور است.شهرهای مهم دارای مجموعه های ورزشی مناسب می باشند.زمین های گلف در این کشور دارای استانداردهای بین المللی بوده در دنیا از شهرت و جایگاه خاصی برخوردار می باشند.قدمت حضور رشته راگبی در زیمبابوه به قرن نوزدهم می رسد و تیم ملی راگبی این کشور جایگاه بسیار مهمی در جام جهانی راگبی دارد.در رشته های دیگر مانند هاکی، تنیس و شنا نیز این کشور از جایگاه خوبی برخوردار است.زیمبابوه توانسته در رشته های مختلف دو و ميداني،راگبی، کريکت و گلف مدال هایی را در بازی های بین المللی و المپیک کسب کند.
 
رشته ورزشی دو استقامت از جمله رشته هایی است که زیمبابوه توانسته مدال جهانی آن رشته را از آن خود کند."استیفن موزینگی"<sup>[38]</sup> از قهرمانان دو استقامت این کشور طی سه سال متوالی 2009 تا 2011 قهرمان جهان شد.www.thezimbabwean.co)) دیگر قهرمان دو استقامت زیمبابوه "تسی تسی ماهاچ" امید ورزش کشور برای پیروزی در المپیک 2016 برزیل است.(<nowiki>http://news.xinhuanet.com</nowiki>)
 
 
'''10. گذران اوقات فراغت'''
 
طبیعت بسیار زیبا،آب وهوای معتدل،برخورداری از امکانات گردشگری مناسب و داشتن مردمانی آرام،فعال،با سواد و علاقه مند به زندگی توانسته فضای مناسبی را برای گذران اوقات فراغت در این کشور ایجاد کند.علی رغم مشکلات اقتصادی حاکم بر کشور،نرخ بالای بیکاری و...مردم زیمبابوه به علت اخلاق و فرهنگ خاص خود همیشه سعی می کنند از بهترین راه ها برای گذران اوقات فراغت خود استفاده کنند. سفر به مناطق بسیار دیدنی و زیبای زیمبابوه و دیگر کشورها به ویژه همسایه ی جنوبی آن یعنی آفریقای جنوبی،شرکت در فعالیت های متنوع ورزشی ، تماشای تلویزیون،سینما،استفاده از مراکز ورزشی و مراجعه به کتابخانه ها،رفت و آمدهای خانوادگی و شرکت در نشست های دوستانه،مطالعه و...از موارد مورد علاقه مردم برای استفاده از اوقات فراغتشان می باشد.
 
 
'''11.وضعيت بهداشت و سلامت'''
 
در دوان حاکمیت سفید پوستان،مراکز درمانی خدمات پزشکی را به سفید پوستان ارائه می داد و جامعه سیاهان از این خدمات بی بهره بودند.به دلیل تبعیض نژادی، بومیان از مشکلات بهداشتی و بیماری های زیادی رنج می بردند.
 
تا قبل از استقلال، زیمبابوه دارای دونوع روش خدمات بهداشتی و پزشکی بود .تمرکز روی مراکز شهری در کل و ارائه خدمات پزشکی به سفیدپوستان به طور خاص مورد نظر دستگاه حاکمه استعماری بود.در مناطق روستایی، سفید پوستان زمین دار کارگران و خدمه سیاه پوست خود را به هنگام نیاز به مراکز بهداشتی کلیساها و یا کلینیک های خاص سیاهان می فرستادند.درآن دوران 280 پزشک کشور مسئولیت رسیدگی به امور بهداشتی و درمانی  232422 نفر سفید پوست  را بر عهده داشتند در حالی که در سال 1978 برای هفت میلیون آفریقایی فقط 850 پزشک خدمات بهداشتی و پزشکی ارائه می دادند.(www.zimfa.gov.zw/joomlaorg/health)
 
در زمان استقلال،دو بیمارستان دولتی در حراره و دو بیمارستان دولتی در شهر [[بولاوایو]] فعالیت داشته دو واحد بیمارستان برای سفید پوستان و دو بیمارستان دیگر برای سیاهان خدمات بهداشتی ارایه می کردند
 
پس از استقلال دولت ضمن ترمیم 161 مرکز درمانی که در زمان جنگ داخلی آسیب دیده بودند،طی چهار سال اقدام به تأسیس 163 مرکز درمانی و 450 مرکز بهداشتی جدید برای ارایه مراقبت های اولیه پزشکی نمود.برگزاری دوره های آموزش پرستاری از جمله کارهایی بود که مورد توجه دولت قرار گرفت.سال های 2005 تا 2006 ،افراد بیشتری به ویژه زنان زیمبابوه توانستند از خدمات درمانی دولتی بهره مند شوند.
 
. بعد از استقلال پیشرفت قابل ملاحظه ای در شاخص های اجتماعی نظیر کاهش نرخ مرگ و میر کودکان و بزرگسالان، امید به زندگی و... اتفاق افتاد و امکان دسترسی نسبی به  حداقل خدمات بهداشتی برای همه فراهم شد.
 
بهداشت،بخش مهمی از توسعه جامعه زيمبابوه است که مديريت اجرایی آن را وزارت بهداشت و رفاه کودک بر عهده دارد.براساس چشم انداز دولت زيمبابوه،ارائه هر گونه خدمات بهداشتی برای سلامت طبقات مختلف مردم از اهداف مهم وزارت بهداشت و رفاه کودک است. )سیف احمد،274:1380(
 
 
'''12.مهاجرت و پناهندگی'''
 
در دهه های اخیر تغییرات مهمی در الگوهای مهاجرت اتفاق افتاده است.مهاجرت های کوتاه مدت و بلند مدت مسأله ی مهم مهاجرتی در این جامعه محسوب می شود.در دهه ی گذشته آهنگ رشد مهاجرت شتاب بیشتری به خود گرفته است و بسیاری از مردم به ویژه جوانان برای یافتن شغل مناسب و کسب درآمد بیشتر اقدام به مهاجرت می کنند.بر اساس گزارش ها بیش از سه میلیون نفر از مردم زیمبابوه مهاجرت کرده اند.در سال های دور مهاجرت مردم زيمبابوه غالباً به سوی اروپا و به خصوص انگلیس بود در حالی که در سال های اخیر مهاجرين به کشورهای آفريقای جنوبی،بوتسوانا، ناميبيا و ديگر کشورهای حوزه سادک رفته و به مشاغل آموزشی و خدماتی می پردازند.شکل ديگر مهاجرت از زيمبابوه به مناطق مرزی کشور که از سوی جوانان کشور انجام می شود،ورود غير قانونی به آفريقای جنوبی جهت یافتن کار در اراضی کشاورزی در ايالت "ليمپوپو"<sup>[39]</sup> است.حضور طيف وسيع مهاجرين زيمبابوه ای در آفريقای جنوبی مشکلات زیادی را برای دولت و شهروندان این کشورايجاد کرده است.
 
شکل ديگر مهاجرت از زيمبابوه،مهاجرت های جمعی گروه های مختلف مردم به منظور کسب فرصت های سودآور بود. مهاجرت به مناطق"چيمانيمانيا"<sup>[40]</sup>و مناطق جنگلی در ارتفاعات شرقی کشور بعد از سال 2000 برای یافتن طلا به فراوانی ديده شده است.جستجوی طلا مخاطرات بسياری را برای اين دسته از مهاجرين فراهم  کرده است.
 
نوع دیگر مهاجرت، جا به جایی غير اختياری و يا مهاجرت اجباری است.علت عمده ی اين نوع مهاجرت مسائل سياسی و يا محکوميت های سياسی بود.اين نوع از مهاجرت بيشتر در مناطقی ديده می شود که گروه های مخالف حزب حاکم و رأی دهندگان به حزب مخالف در انتخابات سال 2008 حضور داشتند و مجبور به مهاجرت از شهرهای خود شده اند.
 
بيشتر مهاجرت های اجباری مربوط به مردان  مناطق شهری هوادار حزب مخالف و غالباً به آفريقای جنوبی بوده است.
 
<nowiki>http://publications.iom.int/system/files/pdf/mp_zimbabwe.pdf</nowiki>
----1Barwe،Bemba،Bunji،Duma،Fungwe،Govera،Gwena،Karanga،Korekore،Leya،Lilima،Matopo،Nanzwa،Ndau،Ndebele،1Nohwe،Nyai،Nyubi،Shabi،Shona (Shoona)،Tawara،UngweوZezuru.
 
[2] -Binga
 
[3]-Venda
 
[4]-Shangaan
 
[5] -Rozwi
 
[6]-Karanga
 
[7]-Manyika
 
[8]-Zezuru
 
[9]-Korekore
 
[10]-Ndau
 
[11]- KoreKore
 
[12]-Manyika
 
[13]-Ndau
 
[14]-Selinda/Chipinge
 
[15]-Zezuru
 
[16]-Karanga
 
[17]-Kalanga
 
[18]-'''Lemba'''
 
[19] -<nowiki>http://beatafrica.org/comm.pdf</nowiki>
 
[20] -<nowiki>http://www.revision.co.zw/social-groups-and-crafts-practised-by-the-people-at-great-zimbabwe/#</nowiki>
 
[21]-Levirate
 
[22]-Kugara nhaka
 
 
[23]-'''Tanya Lyons'''
 
[24]-''Guns and Guerilla Girls: Women in the Zimbabwean Liberation Struggle.'' Trenton: Africa World Press, 2004
 
 
[25]-ZWW
 
[26]-WSPM
 
[27]-IBWO
 
[28]-WSZ
 
[29]-NFZWI
 
[30]-OCWZ
 
[31]-OVW
 
[32]-SSLWZ
 
[33]-WS-Zanupf
 
[34]-ISWa
 
 
 
[36]-در زيمبابوه  هم چون برخی ديگر ازکشورهای آفريقايی خودآگاهی فرهنگی ،سياسی واجتماعی هم زمان با خلع مالکيت سفيد پوستان شکل گرفت وعاملی برای خروج آنها شد.متعاقب خروج آنها که دارای تجارب خاص نيز بودند،اين کشورها با اقتصاد ناموزون روبروشدند.مخدوش شدن روابط بين سفيد پوستان و سياه پوستان گروهی از سياستمداران رابه قدرت رساند که مورد قبول مردم نبودند،زيرا آنان ظاهراً مخالف تبعيض نژادی اند، تنها هدف اصلی آنها به دست گيری قدرت و استثمار مجدد مردم است، همانند آنچه در زيمبابوه رخ داده است.
 
(روابط بين الملل،ترجمه قدسی،صص10-209)
 
 
 
[38]-Stephen Muzhingi
 
 
[39]-Limpopo
 
[40]-Chimanimani

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۰۰

جامعه زیمبابوه(1403). برگرفته از سایت خبرگزاری مهر، قابل بازیابی از https://www.mehrnews.com/photo/4148484/

در میان کشورهای حوزه‌ی جنوب صحرای آفریقا، زیمبابوه از ویژگی‌های اجتماعی خاصی برخوردار می‌باشد. این کشور میراث‌دار طولانی‌ترین دوران تاریخ استعمار بوده است، دورانی که ملت همواره شاهد درگیری‌های خشونت بار با استیلای استعمارگران، چگونگی تقسیم اراضی کشاورزی، رفتار ناعادلانه حاکمان سفیدپوست و ... بوده‌اند. بعدها خصوصیات آنگلوفونی ناشی از حضور دیرپای انگلیسی‌ها در این سرزمین، خود باعث ایجاد تمایزات خاص مردم زیمبابوه با دیگر ملت‌های آفریقایی شد.

شاید بتوان ادعا کرد که دو واقعه‌ی مهم سیاسی استقلال زیمبابوه (سال 1965) که باعث استقلال نسبی کشور شده حکومت را از آن سفیدپوستان کرد و استقلال کامل کشور (سال 1980) و رهایی آن از تسلط سفیدپوستان نیز نتوانست بر تمام پیچیدگی‌های اجتماعی آن فایق آید. بحران‌های شدید جامعه پس از دهه 1980 و در دوران حکومت سیاهان تا کنون، بیشتر با عللی چون: مخالفت حکومت سیاهان به رهبری موگابه با غرب و به دنبال آن استمرار تحریم‌های بین‌المللی علیه زیمبابوه، مشکلات فزاینده داخلی (فقر، بیکاری، خشک‌سالی، فساد اداری، ضعف مدیریت، کاهش ارزش پول ملی، تأثیر قوم‌گرایی و ثروت بر قدرت‌مداری و ...) مربوط می‌باشد و دورانی پر از تشنج و ناآرامی را در عرصه سیاسی و به تبع آن عرصه‌های اجتماعی برای مردم به همراه آورده است. حتی تحولات یک دهه اخیر که منجر به ائتلاف سیاسی و تقسیم قدرت در حکومت گردید نیز نتوانست چالش‌های سیاسی و اجتماعی جامعه را درمان کند[۱][۲]. 

اقوام و قبایل زیمباوه

زیمبابوه دارای تنوع نژادی و قبیله‌ای می‌باشد. اگر چه دو قبیله مهم شونا و اندبله مهم‌ترین گروه‌های زبانی و قومی کشور محسوب می‌شوند لیکن گروه‌های زبانی – قومی متعددی دراین کشور ساکنند.[1]

امروزه بسیاری از ویژگی‌های فرهنگی قبایل تحت تأثیر فرهنگ و مدل زندگی غرب تغییر یافته و یا کم‌رنگ شده است اما به دلیل رسوخ دیرپای سنت‌های قبیلگی در وجوه مختلف زندگی مردم، نمی‌توان نقش و کارکرد سنت‌ها را در زندگی مردم نادیده گرفت و از تأثیرات آن‌ها در ساختار سیاسی و اجتماعی زیمبابوه غافل بود. حضور تعدادی از رؤسای قبایل در مجلس حاکی از تأثیر قبایل (به ویژه شونا و اندبله) در شکل‌گیری و تثبیت نظام سیاسی کشور می‌باشد.

گرو‌ه‌های اصلی نژادی زیمبابوه شامل دو قبیله بزرگ شونا و اندبله و قبایل کوچک تر تونگا در اطراف منطقه"بینگا" (Binga) در شمال، "وندا" (Venda) و "شانگان" (Shangaan) در جنوب کشور می‌باشد. گروه زبانی شونا شامل شش گروه اصلی روزوی (Rozwi)، کارانگا (Karanga)، مانییکا (Manyika)، ززورو (Zezuru)، کوره کوره (Korekore) و اندائو (Ndau) می‌باشد. گروه زبانی شونا دارای بیش از 65 زیر مجموعه زبانی کوچک‌تر است که هر یک ضمن برخورداری از مشترکات فرهنگی با سایر گروه‌ها دارای ویژگی‌های خاص خود می‌باشند. پراکندگی جمعیتی خرده گروه زبانی "کوره کوره" (Korekore) در شمال شرقی کشور، "مانیکا" (Manyika) در ایالت مانیکالند شرقی در اطراف شهر موتاره و گروه زبانی " اندائو" (Ndau) در اطراف ارتفاعات چیپینگه/سلیندا (Chipinge/Selinda) می‌باشد. در منطقه مرکزی زیمبابوه و اطراف شهر حراره "ززورو"ها (Zezuru) و در ایالت ماشوینگو " کارانگا"ها (Karanga) ساکن هستند.

مردم قبیله مهم اندبله در مناطق غربی کشور سکونت دارند و سکونت گاه خرده گروه زبانی "کالانگا" (Karanga) که خویشاوند نژادی اندبله محسوب می‌شود در همین قسمت و در منطقه مرزی با بوتسوانا ساکن هستند[۳].

قبیله شونا

قبیله شونا بزرگ‌ترین گروه نژادی زیمبابوه بوده زبانشان شونا (از گروه زبان‌های بانتو) و جمعیت آن‌ها به بیش از 9 میلیون نفر می‌رسد. از نظر پراکندگی جمعیتی مردم شونا زبان باید به کشورهایی چون زیمبابوه، بوتسوانا، جنوب موزامبیک اشاره نمود. مردم شونا از نظر جمعیتی (بیش از 80 درصد جمعیت کل کشور) و فرهنگی بر سایر قبایل کشور برتری قابل ملاحظه‌ای دارند. علی‌رغم تغییرات فرهنگی به وجود آمده در کشور، هنوز در مناطق و روستاهای دور افتاده دیده می‌شود که مردم شونا معمولاً در خانواده‌های مجزا که شامل یک یا تعداد بیشتری از افراد مسن‌تر و خانواده‌های گسترده‌شان هستند، زندگی می‌کنند. در این مدل‌های زندگی غالباً تصمیم‌گیری‌های مهم در خانواده گرفته می‌شود و بزرگ‌ترهای خانواده حرف اول را می‌زنند. شاید بتوان در مقام تشبیه، مشابهت‌هایی را بین رئیس خانوار و فرماندار یک ایالت از نظر مقام ارشد سیاسی قائل شد. محل زندگی رئیس خانوار به طور معمول در میان دیگر خانواده‌ها بوده خراجی را بابت هزینه‌های مربوط به خدمات و جایگاه خود از بستگان و خانواده‌ها دریافت می‌نماید.

مردم شونا به ارواح خیر و شر اعتقاد دارند. هر دو شکل از ارواح خیر و شر با نیاکان و اجداد قبیله و با تمام زندگی مردم قبیله در ارتباط بوده بر روح فرد احاطه دارند. از جمله نقش‌های مهمی که برای ارواح قائل می‌باشند، وظیفه‌ی آنان در تعیین روابط برون قبیله‌ای و مرزی مردم شونا می‌باشد. ارواح بد با جادوگری و ارواح نیک با نعمت‌های خدادادی چون سلامتی و توانایی‌هایی چون هنر و موسیقی برای افراد خیراندیش مرتبط می‌باشند. هم چنین از کارکردهای ارواح، تأثیر آنان بر قوانین اخلاقی است که افراد قبیله با پیروی از آن‌ها می‌توانند از الگوهای اخلاقی و فرهنگی شاخص در زندگی اجتماعی خود بهره ببرند .از وظایف مهم ارواح خیر، حفظ و حمایت جامعه است و در صورتی که افراد جامعه در حفظ و رعایت حرمت ارواح و احترام به آداب و سنن قبیله کوتاهی کنند، ارواح نیک نیز درانجام وظیفه خود تجدید نظر خواهند کرد[۴].

قبیله اندبله

فرهنگ اندبله آداب و رسوم خاص خود را دارد. در میان مردم قبیله اندبله شخص پادشاه همواره شخصیت ممتاز الهی برای ملت محسوب و رؤسای قبیله اندبله به جز اعمال سنتی معنوی برای خویشان و خانواده‌های گسترده خود که در قالب کارکردهای روحانی نمودار می‌شد، گرایش و توانایی‌های مقتدرانه خاصی نداشتند. طبق اعتقاد مردم اندبله، آن‌ها در مواقعی که قبیله با مشکلاتی مانند قحطی و بیماری روبرو می‌شد، برخلاف سایر افراد قبیله این امکان را داشتند که با ارواح ارتباط برقرار کنند.

اگر چه نفوذ فرهنگ غرب و دین مسیحیت بسیاری از باورهای سنتی اندبله را دستخوش تغییر کرده اما هنور در بعضی مناطق اعتقاد به باورها و رعایت آداب و سنن قدیمی اندبله که ناشی از اعتقادات دینی و آموزه‌های فرهنگی این قبیله است، وجود دارد[۵].

سایر قبایل

لمبا

قبیله لمبا(Lemba) از قبایل کوچک جنوب آفریقا و زیر مجموعه بانتو می‌باشد. امروزه بیشتر مردم این قبیله در زیمبابوه، مالاوی و آفریقای جنوبی ساکن بوده اقلیت کوچکی را در این کشورها تشکیل داده نوعاً به کشاورزی اشتغال دارند. لمباها شاخه جدا شده و استقلال یافته از قبیله وندا می‌باشند. بعضی از نویسندگان معتقدند که این قوم در زمان امپراتوری "زیمبابوه بزرگ" همراه ونداها در نزدیکی قلمرو امپراتوری ساکن بودند. مردم آن وظیفه حمل طبل مقدس ونداها را که از قدرت جادویی برخوردار بوده، بر عهده داشتند.

لمباهای ساکن زیمبابوه بیشتر در دهکده‌های کوچکی در منطقه جنوب غربی کشور ساکن بوده بر خلاف لمباهای آفریقای جنوبی از شرایط فرهنگی و اجتماعی مناسبی برخوردار نیستند[۶][۷].

هلنگوه

قبیله هلنگوه یا باهلنگوه با 800 هزار نفر جمعیت، ازقبایل ساکن جنوب آفریقا بوده بخشی از آنان در جنوب شرقی زیمبابوه زندگی می‌کنند. زبان آن‌ها بانتو و متعلق به گروه زبانی و فرهنگی تسونگا می‌باشند[۸].

وندا

قبیله وندا یا باوندا، از قبایل کوچک در جنوب آفریقا است و گروهی از آن‌ها در جنوب زیمبابوه زندگی می‌کنند. ونداها وابسته به گروه زبانی بانتو بوده به زبان‌های سوتو و شونا صحبت می‌کنند[۹].

تونگا

قبیله تونگا یا باتونگا از قبایل بزرگ منطقه جنوب آفریقاست که مردم آن به زبان تونگایی صحبت کرده در حوزه وسیعی از منطقه یعنی زامبیا، زیمبابوه، بوتسوانا، مالاوی و موزامبیک ساکن می‌باشند.

کالانگا

قبیله کالانگا یا کالانیگا از قبایل کوچک جنوب آفریقا بوده به یکی از زبان‌های بانتو صحبت می‌کنند. دارا بودن اشتراکات نژادی زیاد با قبیله شونا باعث شده است آن‌ها را از زیر شاخه‌های شونا تلقی کنند. جمعیت آن‌ها حدود 200 هزار نفر و بیشتر در غرب زیمبابوه ساکنند.

شانگوه

با جمعیتی حدود بیست هزار نفر، از کوچک‌ترین قبایل زیمبابوه و در منطقه چی‌یرا در حومه شهر کوئه‌کوئه ساکن می‌باشند. مقاومت در برابر نفوذ فرهنگ غربی و تلاش در حفظ فرهنگ بومی این قبیله قابل توجه است. ایستادگی در برابر دشمنان کشور و نبرد با آنان و نیز تلاش جهت حفظ باورهای کهن دینی و آموزه‌های سنتی قبیله از ویژگی‌های شاخص مردم آن می‌باشد[۷].

ارزش‌های اجتماعی

در زیمبابوه نمی‌توان به راحتی از الگوی واحد در ارزش‌های اجتماعی سخن گفت. در این کشور، هر قبیله و گروه قومی هنجارها و سبک‌های ارزشی مربوط به قبیله‌ی خود را داراست. برای نمونه، طبق بررسی انجام شده توسط Gombe در خانواده‌های گسترده در میان قبایل شونا و اندبله زیمبابوه، (Vatete) عمه یا خاله وظیفه دارد تا حمایت‌های لازم اخلاقی و اجتماعی نوه خواهری و یا برادری را به درستی انجام دهد. هم‌چنین مراقبت از پدر و مادر وظیفه‌ی مهم و نوعی ارزش خانوادگی در زیمبابوه محسوب می‌شود[۱۰]. حتی پیروان فرقه‌های مختلف مسیحیت علی‌رغم اعتقاد به مبانی و ارزش‌های مشترک، در بسیاری از موارد هر یک از ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی خاص خود متابعت می‌کنند. در میان اقلیت مسلمان کشور به علت جمعیت بسیار اندک آنان ویژگی‌های مشترک ارزشی بیشتری مشاهده می‌شود. زندگی مسالمت‌آمیز اقوام و گرو‌ه‌های دینی مسیحی، مسلمان و پیروان ادیان بومی در کنار یکدیگر موجب شده است برخی هنجارهای مثبت اخلاقی نظیر احترام به اعتقادات و ارزش‌های دینی دیگران در میان مردم رشد کند.

جامعه امروز زیمبابوه مانند دیگر کشورهای در حال توسعه تا حدود زیادی تحت تأثیر آثار و مظاهر فرهنگ غرب قرار گرفته است. به دلیل سابقه‌ی طولانی فعالیت میسیونرهای مسیحی، حضور دراز مدت استعمار در این کشور، دوران حکومت سفیدپوستان نژادپرست و به دنبال آن‌ها گسترش فرهنگ غربی در بین جوانان، حضور مظاهر فرهنگ ارزشی غرب در فضای کلی جامعه کاملاً احساس می‌شود. اگر چه همواره حکومت، ایستادگی در مقابل غرب و مبارزه با مظاهر آن را سیاست اصلی خود معرفی کرده و تا حدودی هم توانسته است در برخی موارد نوعی خود باوری فرهنگی را در میان مردم و در برابر توسعه فرهنگ غربی ایجاد کند، اما رسوخ غرب و فرهنگ غربی در زیمبابوه غیر قابل انکار است.

طبقات و نابرابری‌های اجتماعی

طبقه بندی اجتماعی در گذشته‌های دور زیمبابوه به صاحبان مشاغل مختلف مربوط می‌شد.

ماهیگیران، بردگان، جادوگران (واسطه قبیله و ارواح درگذشتگان)، طبقه حاکم، صنعت‌گران شامل: معماران، مسگرو آهنگران (طبقه‌ی فلزکاران)، پارچه بافان، زرگران و سفالگران گروه‌ها و طبقات اجتماعی دوران قدیم زیمبابوه بودند[۱۱].

بعدها طبقه‌بندی جامعه به صورت دو طبقه‌ی شهری و روستایی و در دوران حاکمیت رژیم نژادپرست رودزیا، تقسیم‌بندی مشخص جامعه به شکل دو طبقه سفیدپوست و سیاه پوست خود را نشان می‌داد. اشغال اراضی حاصل خیز کشاورزی سیاهان، اجیرکردن و بیگاری کشیدن از آنان در مزارع سفیدپوستان و نادیده گرفتن حقوق اولیه سیاهان از مشخصه‌های این دوران بود. مراکز شهری رودزیا که منطقه مهم حاکمیت سفیدپوستان بود و با عنوان "شهر سفیدپوستان" خوانده می‌شد، پس از چندین دهه استعمار و استثمار سیاهان به مراکز استراتژیک مبارزه علیه اقلیت سفیدپوست تبدیل شد. مبارزات ضد استعماری باعث نزدیکی دو طبقه اجتماعی شهری و روستایی شد.

با استقلال کشور در سال 1980 و به قدرت رسیدن موگابه، ساختار روابط اجتماعی بین گروه‌های مختلف جامعه تغییر یافت و مشخصات دوران استعماری به تدریج کم‌رنگ‌تر شد. موگابه کوشید با استفاده از دکترین سیاسی مارکسیسم کنترل منابع کشور را که در دست اقلیت سفیدپوست بوده از آنان گرفته و به سیاهان که مالکین اصلی زیمبابوه و در دوران استعمار همیشه در حاشیه نظام حکومتی واقع شده بودند، بازگردانده به مبارزه با اشکال گوناگون ظلم و ستم سرمایه‌داری استعمارگران ادامه دهد.

زیمبابوه پس از کسب استقلال و سلب مالکیت اراضی از سفیدپوستان و تفوق سیاسی بر آنان، علی رغم ادعای رهبران دوران مبارزات مبنی بر رفع اختلافات طبقاتی به عنوان یکی از اهداف مهم آن دوران، تاکنون موفق به انجام این مهم نشده است. اوضاع نابسامان اقتصادی و سیاسی، سال‌های طولانی است که این کشور را با شرایط بحرانی مواجه کرده است. ایجاد فاصله طبقاتی عمیق میان مردم، توسعه بیکاری و فقر ناشی از آن، ظهور و گسترش پدیده کودکان خیابانی، شیوع فحشا و ... از عوارض و نتایج این شرایط بحرانی می‌باشد.

با وجود این نابسامانی‌ها، زیمبابوه مانند دیگر کشورهای در حال توسعه شاهد ظهور "طبقه متوسط جدید" می‌باشد که از شاخصه‌های آن طبقه جوان آفریقایی با نگرش نوین به دنیای امروز است. طبقه متوسط در زیمبابوه، جامعه کوچکی است که از لحاظ اقتصادی در میانه جامعه قرار داشته اگر چه تا حدودی از استقلال اقتصادی برخوردار می‌باشد اما از نظر اجتماعی دارای قدرت زیادی نیست[۱۲]. در کنار ظهور طبقه‌ی جدید متوسط، ظهور و رشد طبقه‌ی مرفه سیاه‌پوست نیز قابل توجه است.

امروزه در مناطق روستایی، نقش و جایگاه روسای قبایل تغییر یافته و از شأن و مرتبه‌ی سابق برخوردار نیستند اگرچه جایگاه سمبلیک آنان تقریباً باقی مانده است.

نهاد خانواده

در این کشور هر دو نظام پدرسالاری و مادرسالاری در خانواده‌های سنتی مشاهده می‌شود. حتی می‌توان ترکیبی از هر دو نوع را در میان خانواده‌ها دید. اما اغلب گروه‌های نژادی در زیمبابوه ساختار پدرشاهی یا به عبارتی پدر سالاری دارند. در چنین جامعه‌ای اگر چه زنان از حقوق خاصی برخوردارند اما در کل تابع همسران خود بوده از آنان انتظار می‌رود ضمن خدمت به شوهران خود، برایشان کار کرده و فرزندان خوبی را به‌دنیا آورند. در اجتماعاتی که با نظام خانوادگی پدرسالاری اداره می‌شوند فرد به قبیله و خانواده پدری وابسته بوده و فرزندان چنین پدری زمین یا دام را از آن‌ها به ارث می‌برند و عمو زادگان مانند خواهر و برادر فرد محسوب می‌شوند.

بین شبکه‌ی روابط خانوادگی در نظام پدرسالاری شونا و اندبله و نظام مادرسالاری "تونگا" تفاوت‌های مهمی به چشم می‌خورد. در نظام خانوادگی مادرسالاری، وابستگی به خانواده مادری بوده ارث نیز از طرف برادر مادر(دایی) به فرد رسیده و خاله‌زاده‌ها به مثابه برادران و خواهران شخص به حساب می‌آیند. فرد در نظام خانواده گسترده، عمو را پدر و خاله را مادر خطاب می‌کند. اعضای خانواده گسترده معمولاً باهم زندگی می‌کنند و در مسایل مختلف زندگی، یکدیگر را مورد حمایت قرار می‌دهند.

روابط اجتماعی خویشاوندی در زیمبابوه بیشتر فرهنگی است و چنین روابطی می‌تواند از طریق عوامل محیطی و منافع مادی تحت تأثیر قرار گیرد[۱۳].

در حال حاضر خانواده‌های گسترده بیشتر در روستاها دیده می‌شود در حالی که در شهرها غالباً خانواده به شکل هسته‌ای مشاهده می‌شود.

امروزه در زیمبابوه خانواده از زن، شوهر و حداقل دو فرزند تشکیل می‌شود. خانواده‌های سنتی گسترده‌تر بوده شامل پنج یا تعداد بیشتری فرزند به همراه پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها و نیز فرزندان بستگان می‌باشد[۱۴].

زندگی خانوادگی در زیمبابوه نسبت به گذشته با پیچیدگی‌های بیشتری مواجه است. در عصر حاضر روابط اجتماعی درون جامعه بسیار مهم‌تر از روابط درون خانواده است.

ازدواج

خانواده اساس جامعه زیمبابوه محسوب می‌شد و ازدواج نه تنها سنتی مهم، بلکه امری مقدس بود زیرا هر دو زوج از طریق ازدواج می‌توانستند با اجدادشان مرتبط شده با آن‌ها زندگی کنند.

امروزه قوانین ازدواج در این کشور نظیر سایر کشورهای جهان است و با توجه به سنت‌های قبیلگی در مواردی دارای ویژگی های خاصی است. قبایل سنت‌های خاصی برای ازدواج دارند و مشابهت‌های زیادی نیز در مراسم ازدواج قبایل مختلف دیده می‌شود.

ازدواج با همسر برادر

ازدواج از نوع "لویریت" (Levirate) وصلت الزامی میان زنی که شوهرش فوت کرده با برادر کوچکتر همسر متوفی می‌باشد. این ازدواج بیشتر در جوامعی اتفاق می‌افتد که دارای ساختار قبیله‌ای است و زیمبابوه نمونه‌ی بارزی از آن می‌باشد.

ازدواج " لویریت" امری شایع در میان قبیله شونا در زیمبابوه است و در زبان شونا به این رسم "کاگورا انهاکا" (Kugara nhaka) گفته می‌شود. در این نوع ازدواج، برادر کوچک‌تر وارث همسر برادر بزرگتر خود می‌شود و وظیفه دارد با او ازدواج کند. دراین رسم، برادران بزرگتر نمی‌توانند این حق را به ارث ببرند. این رسم نقش مهم اقتصادی و اجتماعی در بقای زندگی آن زن دارد. امروزه این سنت در میان مردم شونا به خصوص به علت افزایش بیماری ایدز بسیار ضعیف شده است و بر طبق قوانین زیمبابوه به علت اجباری بودن آن جرم تلقی می‌شود.

ازدواج‌های اجباری

ازدواج‌های اجباری رسمی قدیمی در زیمبابوه بوده و امروزه نیز در میان بسیاری ازخانواده‌ها در نقاط مختلف کشور هم‌چنان شایع است. مهم‌ترین شکل ازدواج اجباری، ازدواج لویریت است.

شکل دیگری از این ازدواج، ازدواج اجباری کودکان است. والدین کودکان خردسالی که به زور او را به ازدواج کسی در می‌آورند، از نظر قانونی مجرم و مستوجب محکومیت هستند. در مناطق روستایی زیمبابوه آمار ازدواج اجباری دختران خردسال نسبت به پسران بیشتر و آسیب آن نیز ابعاد گسترده‌تری دارد. فقر و بی‌سوادی در مناطق روستایی از عوامل مهم در رواج و تداوم این رسم قدیمی می‌باشند[۱۵].

از نظر قانون حق ازدواج اختیاری امری بالاتر از رعایت حقوق بشر و نوعی ارزش مثبت فرهنگی در جامعه محسوب می‌شود لذا قانون با اشکال مختلف ازدواج‌های اجباری مقابله می‌کند.

وضعیت زنان

نیمی از جمعیت زیمبابوه را زنان تشکیل می‌دهند. جایگاه و نقش زنان در تحولات تاریخی این کشور غیر قابل انکار است. زنان در مقاطع حساس تاریخی مانند جنگ‌های داخلی، حرکت‌های اعتراضی علیه استعمار و مبارزات استقلال‌طلبانه و به طور کل تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور حضور مؤثر داشتند[۱۶].

"تانیا لیونز" (Tanya Lyons) نویسنده کتاب: "اسلحه‌ها و دختران نبرد: زنان در مبارزات آزادی بخش زیمبابوه"[۱۷] از اصطلاح "مادران انقلاب" برای زنان مبارز زیمبابوه استفاده کرده است. از اهداف مهم زنان در مبارزات، رفع هر گونه تبعیض و ستم علیه آنان و تلاش برای تحقق برابری زنان و مردان در جامعه بود که تا حدودی به اهداف مورد نظر رسیدند[۱۸].

بعد از استقلال، زنان با حضور در عرصه‌های مختلف، سهم مهمی در سازندگی کشور داشته با قرار گرفتن در پست‌های کلیدی سیاسی نقش فعال و تأثیرگذاری را در ثبات و رشد کشور ایفا نمودند.

در حوزه‌ی فعالیت‌های کشاورزی در مناطق روستایی نقش کلیدی از آن زنان است. 86 درصد از جمعیت زنان کشور در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و نیروی اصلی کار بر روی زمین‌های کشاورزی می‌باشند. در حالی که بسیاری از مردان در جست و جوی کار و یافتن موقعیت‌های شغلی بهتر به سوی شهرها یا مناطقی دورتر از محل اقامت خود مهاجرت می‌کنند، زنان گرداننده و تأمین‌کننده نیازهای معیشتی و معنوی زندگی هستند. براساس قوانین حکومتی، زنان در دسترسی به وام‌های کشاورزی، امکانات بازاریابی برای تولیدات خود، ماشین آلات کشاورزی، تسهیلات دولتی و نیز بهره‌مندی از نتایج اصلاحات ارضی با مردان برابر هستند.

انتخاب خانم "جویس موجورو" به عنوان نخستین زن در مقام معاونت رئیس جمهور، نقطه‌ی اوج حرکت رو به جلوی حکومت در راستای تحقق برابری جنسی در کشور بود.

زنان زیمبابوه تا سال 1980 سهمی در کابینه دولتی نداشته و تنها تعداد معدودی از زنان سفیدپوست در ساختار دولتی دوران رژیم نژادپرست حضور داشتند. از سال 1980 تا سال 2000 یعنی در طول دو دهه بعد از استقلال زنان توانستند 21 پست وزارتی را در کابینه دولت کسب کنند.

در انتخابات پارلمانی سال 2005، یک سوم از نامزدهای انتخاباتی معرفی شده از سوی حزب حاکم (زانو- پی اف) را زنان تشکیل می‌دادند که نشانگر رشد حضور زنان زیمبابوه در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی بود[۱۹]

تعداد نمایندگان زن در مجلس زیمبابوه از زمان برگزاری انتخابات 2008 تا 2013، از 17 درصد به 35 درصد یعنی بیش از دو برابر رسید. زیمبابوه هم‌اکنون جزو 30 کشوری است که توانسته تعداد نمایندگان زن پارلمان خود را حداقل به 30 نفر برساند. در حال حاضر تعداد نمایندگان زن در دو مجلس ملی و سنا در مجموع 124 نفر از 350 نفر کل نمایندگان مجلس کشور می‌باشد[۲۰].

قانون اساسی مصوب سال 2013 ضمن اشاره به لزوم برابری زنان و مردان در همه عرصه‌های جامعه، توجه زیادی به رعایت حقوق زنان دارد.

طی دو دهه گذشته تحولات مربوط به زنان در کنار رشد نهضت فمینیسم به خصوص پس از روی کار آمدن خانم موجورو به عنوان معاون رئیس جمهور و دیگر وزرا و معاونین زن در وزارت‌خانه‌های مختلف، سرعت بیشتری گرفت و سازمان‌ها و گروه‌های متعدد فعال در حوزه امور زنان ایجاد و توسعه یافت. برخی از این سازمان‌ها عبارتند از:[۲۱]

سازمان نویسندگان زن زیمبابوه (1990) (ZWW)، جنبش پیشرفت مستقل زنان (WSPM)، سازمان تجارت زنان بومی (IBWO)، پروژه مساسا، گروه عملیاتی زنان، انجمن زنان زیمبابوه (WSZ)، فدراسیون ملی مؤسسات زنان زیمبابوه (NFZWI)، سازمان زنان کاتولیک زیمبابوه (1981) (OCWZ)، سازمان زنان داوطلب (OVW)، انجمن احیای حقوق زنان (1981) (SSLWZ)، انجمن زنان حزب حاکم زانو پی اف (WS-Zanupf)، بنیاد حمایت از زنان، مؤسسه حمایت از زنان در مقابل بیماری ایدز (ISWa) و سازمان زنان فاطمه الزهراء(س) "1994".

آسیب شناسی اجتماعی

مانند دیگر کشورهای آفریقایی این کشور نیز در مسیر توسعه صنعتی و گسترش شهرنشینی با برخی آسیب‌های اجتماعی مواجه شده است:

کودکان خیابانی (کودکان کار)

کودکان خیابانی یا بی خانمان، کودکانی هستند که به علل اجتماعی و اقتصادی ناچار از زندگی در حاشیه خیابان‌ها و محلات شده‌اند. رشد این پدیده در زیمبابوه مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه بسیار بالا بوده به عنوان یکی از آسیب‌های اجتماعی در برنامه‌های رفاه اجتماعی دولت مورد توجه قرار گرفته است.

بررسی‌ها حاکی از آن است که هم‌زمان با افزایش مشکلات اجتماعی و اقتصادی، تعداد کودکان خیابانی نیز افزایش یافته است. میانگین سنی این کودکان 13 سال است و نوجوانانی با 18 سال سن نیز در میان آنان دیده می‌شوند. جمعیت پسرها در گروه کودکان خیابانی بیش از دخترهاست. بررسی‌ها نشان می‌دهد آن دسته از کودکان خیابانی که دارای خانواده هستند به دلیل فقر شدید در محیط خانواده به اجبار به این شکل از زندگی را کشیده شده‌اند. بسیاری از آنان در سنین خردسالی به بیگاری گرفته می‌شوند و این دسته از کودکان به "کودکان کار" معروفند. بیشتر کودکان خیابانی در مناطق شهری بوده اکثر آن‌ها هرگز به مدرسه نرفته و یا تنها دوره ابتدایی را گذرانده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد بسیاری از آن‌ها مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته و انحرافات جنسی در میان آنان شایع و بیش از نیمی از این کودکان مبتلا به ایدز هستند. تقریباً همگی دچار نوعی بی‌اعتمادی و ناامیدی بوده و آینده‌ای برای خود متصور نمی‌باشند.

به غیر از نهادهای دولتی برخی سازمان‌های رفاهی از جمله "مرکز رسیدگی به کودکان فقیر حراره" نیز با این دسته از کودکان در ارتباط بوده برخی خدمات حمایتی و مراقبتی را به آنان ارایه می‌دهند. دولت زیمبابوه از طریق شهرداری، مرکز کودکان خیابانی حراره، برخی وزارتخانه‌های دولتی و نیز بخش رفاه اجتماعی این کودکان را مورد حمایت قرار داده می‌کوشد برخی خدمات اجتماعی را به این گروه آسیب دیده ارایه نماید[۲۲].

فقر

بر اساس گزارش روزنامه دولتی زیمبابوه (هرالد)، حدود 63 درصد از مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. برابر گزارش دولتی، 2/2 میلیون نفر از مردم نیازمند کمک غذایی می‌باشند. فقر موجب افزایش نرخ مرگ و میر مادران هنگام زایمان شده آمار نشان دهنده مرگ 960 مادر در هر صد هزار زایمان می‌باشد. رقم بالای مرگ و میر نوزادان به علت فقر غذایی نیز 57 مورد در برابر هر هزار ولادت می‌باشد.

طبق گزارش مؤسسه مطالعات محیط زیست دانشگاه زیمبابوه در سال 2014 با عنوان " فقر شهری و کودکان زیمبابوه"، بیش از 25 درصد کودکان مناطق شهری این کشور فقیر و 50 درصد آنان در فقر مطلق به سر می‌برند .فقدان زیر ساخت‌های لازم در بخش خدمات رفاهی در دهه گذشته مشکلات زیادی را برای کودکان شهری ایجاد کرده است. 30 درصد کودکان شهر حراره از دسترسی به آب آشامیدنی محرومند[۲۳].

این کشور در دو دهه 1990 و 2000 با روند صعودی فقر روبرو شد چنان که بین سال‌های 1990 تا 2003 نرخ فقر از 25 درصد به 63 درصد افزایش یافت. میزان فقر در مناطق روستایی نسبت به شهرها از فقر بسیار بیشتر است. درآمد پایین و کاهش تولید محصولات کشاورزی و در نتیجه کمبود مواد غذایی در کنار عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم در روستاها برای مردم مشکلات زیادی به وجود آورده است.

افزایش نرخ بیکاری و مهاجرت مردان از مناطق روستایی و در نتیجه سرپرستی زنان بر خانواده، عدم مالکیت اراضی کشاورزی، خشک‌سالی و فقدان دام و ... همگی در فقیرتر شدن روستاییان مؤثر بودند[۲۴]

اعتیاد

بیکاری فزاینده به ویژه در میان جوانان از علل افزایش آمار اعتیاد به مواد مخدر شده است. طبق گزارش انجمن مبارزه با اعتیاد زیمبابوه در سال 2014، نرخ شیوع اعتیاد در میان دانش آموزان به 43 درصد افزایش یافته است. بولتن خبری دیگری گسترش اعتیاد در شهر حراره را در فاصله سال‌های 2013 و 2014 بالاترین میزان اعتیاد در کشور اعلام کرده از افزوده شدن ماهانه صد نفر به جمعیت معتادین این شهر خبر داده است[۲۵].

فساد اخلاقی

بررسی‌های انجام شده افزایش آمار انواع فساد اخلاقی از جمله فحشا را تأیید می‌کند. از مهم‌ترین علل آن باید به فقر مالی، بیکاری فزاینده و مهاجرت مردان به خارج از کشور جهت یافتن شغل و کسب درآمد اشاره کرد[۲۶].

فساد اداری

هم‌چون سایر کشورهای جهان سوم شرایط نامساعد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... باعث بروز و گسترش بوروکراسی نا کارآمد و فساد اداری در این کشور شده است.

توقف و یا پایین بودن سطح ارایه خدمات عمومی، انحطاط نظام سلامت، افزایش بی سابقه بیکاری، فرار مغزها و...از نتایج فساد اداری در این کشور است.

طلاق

آمار طلاق طی سال 2014 نسبت به سال قبل آن افزایشی به میزان 50 درصد را نشان می‌دهد و به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات اجتماعی کشور معرفی شده است[۲۷].

وضعیت اقتصادی و معیشتی

"وقتی سفید پوستان به کشور ما آمدند، ما زمین داشتیم و آن‌ها کتاب مقدس، حالا کتاب مقدس مال ماست و زمین‌ها در اختیار آن‌ها[۲۸]". " از گفته‌های آفریقاییان رودزیا"

سفیدپوستان اروپا از زمان ورودشان به رودزیا دو هدف سرمایه‌ای مهم یعنی "زمین" و "مردم" را به عنوان دارایی‌های ارزشمند تحت اختیار خود درآوردند. اشغال مرغوب‌ترین اراضی قابل کشت در دوران استعمار، بومیان را از همه نعمت‌ها و داشته‌های اجدادی خود محروم ساخت. سفیدپوستان با ایجاد تحول در کشاورزی و به دست آوردن انحصار آن برای خود و با بهره‌کشی از سیاهان و تحمیل مالیات‌های سنگین و... به استثمار بومیان پرداخته با افزایش تولید، اقتدار اقتصادی را نیز از آن خود کردند. در دهه 1910، مالیات‌های پرداختی سیاهان بیش از یک سوم درآمد سالانه دولت رودزیا را تشکیل می‌داد در حالی که سیاهان تنها مالک زمین‌های کوچک و غالباً نامرغوب بودند. این دوره برای استعمارگران انباشت سرمایه و برای سیاهان فقر بیشتر را به دنبال داشت.

تا دهه 1970 رفتارهای استثماری سفیدپوستان باعث افزایش فقر و بیچارگی سیاهان شد. بیکاری، کاهش درآمد به دنبال کاهش دستمزدها، کار اجباری، کنترل نیروی کار آفریقایی از سوی سفیدها، کاهش تولیدات بومی و ... نتایج حاصل از شیوه برخورد استعمارگران بود.

شرایط تبعیض‌آمیز دوران حکومت سفیدپوستان حتی در نظام آموزشی سیاهان نیز اهداف اقتصادی استعمارگران را جست و جو می‌کرد. مردم بومی تا جایی حق تحصیل داشتند که بتوانند در مسیر رشد مادی سفیدها مفید باشند.

اهداف اقتصادی مورد نظر استعمارگران باعث شد حتی در وضعیت بحران اقتصادی دهه 1930، وضعیت اقتصادی کشور با کار و زحمت نیروی کار آفریقایی توسعه یابد. توسعه‌ی بخش صنعت منجر به رشد سریع نیروی کار شهری شد. گسترش راه آهن رودزیا اگر چه افزایش دستمزد را برای کارگران بومی به دنبال داشت، اما هدف اصلی کسب درآمد بیشتر برای گروه استعمارگر بود.

رودزیا در اصل نه در جهت منافع سرمایه گذاران و استعمارگران خارجی بلکه بیشتر در جهت منافع یک ائتلاف سفیدپوست چند طبقه‌ای در داخل کشور، اداره می‌شد.

تشویق سفیدپوستان به مهاجرت به رودزیا به عنوان ابزاری برای تحریک توسعه‌ی اقتصادی و افزایش قدرت جامعه‌ی سفیدپوست و در نتیجه تداوم سلطه سفیدپوستان، مورد توجه دولت رودزیا بود.

بعدها به علت فشارهای دولت انگلیس و وضع مجازات‌های اقتصادی بر رژیم نژادپرست یان اسمیت، کشور از بازارهای خارجی فاصله گرفت و به تدریج زیر بنای اقتصادی آن به انحطاط گرایید.

سیاست‌های اقتصادی نژادپرستانه حاکمیت سفیدپوستان، از جمله عواملی بود که به کسب استقلال زیمبابوه منجر شد.

پس از کسب استقلال در سال 1980 و با افزایش قدرت سیاهان، اوضاع اقتصادی بومیان بهبود نسبی یافته در طول چهار سال پس از استقلال کشور با رشد اقتصادی 21 درصد مواجه شد[۲۹].

مطالعات نشان می‌دهد در دوره زمانی 1960 تا 1980 تولید ناخالص ملی 4/5 درصد بود در حالی که بین سال‌های 1980 تا 1990 این میزان به بیش از 5/5 درصد رسید که با توجه به نرخ 3 درصدی رشد جمعیت، بیش از میانگین تولید ناخالص ملی سایر کشورهای زیر صحرا بود. اما در دهه 1990 شرایط اقتصادی زیمبابوه تغییر یافته اوضاع به شکلی تأسف‌بار دگرگون شد. سیاست‌های نا کارآمد اجتماعی، عدم نظارت دولت بر بنگاه‌ها و سازمان‌های اقتصادی، خشک سالی، نابرابری‌های اجتماعی و دیگر عوامل باعث بروز مشکلات اقتصادی در کشور شد. از سال 1960 تا 2008، چهار مرحله مهم اقتصادی در این کشور قابل مشاهده است.

قبل از کسب استقلال: (72-1960) و (79-1973)

پس از استقلال: (97-1980) و (2008-1998)

تولید ناخالص ملی در دهه 1960 افزایش 4/5 درصدی داشت اما این رقم در دهه 1970 به 3/5 درصد کاهش یافت که علت مهم آن جنگ‌های داخلی منجر به استقلال و تحریم‌های اقتصادی علیه دولت نژادپرست رودزیا بود. پس از کسب استقلال(1980)، میانگین تولید ناخالص ملی به 5/5 درصد افزایش پیدا کرد. مهم‌ترین علل این پیشرفت رفع تحریم‌های بین‌المللی و گسترش ارتباطات تجاری با جهان بود. اما در دهه 1990 این کشور با کاهش نسبی رشد اقتصادی روبرو شد. کاهش تولیدات داخلی و سرمایه گذاری ناکافی بخشی از علل این کاهش بود. در دهه 2000 زیمبابوه با رکود شدید اقتصادی مواجه شد و تولید ناخالص ملی 50 درصد افت کرد. مدیریت غلط اقتصادی، فقدان نظارت و مدیریت دولتی مناسب بر سیاست زمین‌های کشاورزی، تحریم‌های خارجی متعدد از علل مهم این افت بود. نرخ تورم در فاصله زمانی 2000 تا 2006 سه برابر افرایش یافته و در سال‌های 2007 و 2008 این افزایش به شکل غیر قابل تصوری ادامه یافت و کشور را با بحران شدید مالی روبرو کرد. فقر و فاصله طبقاتی به علت شکاف بزرگ بین طبقات اجتماعی به شدت افزایش یافت. درآمد سرانه واقعی از 644$ در دهه 1990 به 433$ در سال 2006 و 338$ در سال 2008 رسید. نرخ فقر از سال 1995 تا 2003،به میزان 63 درصد افزایش پیدا کرد و در سال 2007 به 70 درصد و بیکاری به بیش از 80 درصد رسید.

60 درصد از مردم زیمبابوه زیر خط فقر زندگی می‌کردند و نرخ تورم آن بیش از صد هزار درصد بود.

در طی سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶ ارزش پول این کشور از هر ۳۰۰ واحد یک دلار به یک میلیون و چهارصد هزار واحد به یک دلار رسید.

حدود ۱۲ سال (تا 2008) تحریم‌های زیادی از سوی آمریکا و کشورهای غربی علیه زیمبابوه وضع شده بود و این تحریم‌ها سبب فرسایش و تضعیف تدریجی اقتصاد این کشور گشته بود. زیمبابوه که در روزگاری نه چندان دور از کشورهایی با ثبات اقتصادی در منطقه و قاره بود، در سال 2008 با نرخ تورم سالانه 1000 درصد تقریباً به سقوط کامل اقتصادی رسید. گسترش فساد و بی ثباتی اجتماعی و اقتصادی از عواقب این وضعیت بود.[۳۰]

وضعیت اقتصادی و اجتماعی در دهه 2000

بین سال‌های 2000 تا2003، کمبود شدید موادغذایی کشور را با بحران شدید روبرو کرد. بیش از 11 میلیون نفر یعنی بیش از 80 درصد جمعیت کشور با معضل گرسنگی مواجه شدند. "سیمبا ماکونی" وزیر دارایی وقت، ضمن اعلام وضعیت بحرانی خواستار دریافت کمک از کشورهای دیگر شد. بحران‌های سیاسی و بلایای طبیعی باعث بروز این اوضاع بودند. خشک‌سالی، سیل، درگیری‌های مربوط به گرفتن اراضی از سفیدپوستان و دادن آن‌ها به سیاهان و عدم توانایی آنان در اداره و استفاده درست از زمین‌ها و مشکلات سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی همگی باعث افزایش قیمت‌ها شده بود. موگابه در اکتبر 2001 تغییر سیاست اقتصادی در برنامه‌های دولت را اعلام کرد و مدعی اجرای سیاست‌های پویای اجتماعی به جای اقتصاد بازار شد و از اجرای نوعی سوسیالیسم جدید در صورت ضرورت سخن گفت. سیاست کنترل قیمت‌ها را اصل اقتصادی جامعه قرار داد و گران‌فروشان را به مجازات‌های سخت تهدید کرد. دولت دستور کاهش 5 تا 20 درصدی قیمت اقلام ضروری مانند ذرت، نان، گوشت، روغن، شیر، نمک و صابون را داد و البته پس از آن، اقلام فوق در کشور نایاب شد. بازار نشان داد که اجرای چنین سیاستی امکان پذیر نیست. واکنش دولت زیمبابوه (که درک درستی از شرایط جامعه نداشت) نسبت به این شرایط آن بود که بار دیگر خواستار خروج سریع سفیدپوستان از اراضی کشاورزی باقی مانده در دست آنان شد و البته این سیاست تنها اوضاع را بدتر کرد. افزایش فساد اداری و عدم توانایی دولت در مدیریت و مقابله با بحران‌ها باعث شد تا نرخ سالانه تورم به نزدیک 300 درصد و بیکاری به بیش از 70 درصد برسد و قحطی و کمبود مواد غذایی در تمام کشور شیوع یابد.[1][۳۱].

ترمیم اقتصادی (2009 تا کنون)

با روی کار آمدن دولت ائتلافی، کشور از سال 2009 به بعد با بهبود نسبی اقتصادی روبرو شد. آمار از میانگین نرخ رشد ناخالص ملی برابر 5/7 درصد رشد در سال 2009 و 8 درصد رشد در سال 2010 خبر داد.

دولت ائتلافی زیمبابوه با تصویب و اجرای "برنامه توسعه پنج ساله اقتصادی" (2015 - 2010) چهار بخش مهم: کشاورزی، معدن، گردشگری و تولیدات زیربنایی را مورد توجه خاص قرار داد[۳۲].

ورزش

فرهنگ ورزش در این کشور از سطح بسیار بالایی برخوردار است. ورزشگاه‌ها و فضاهای مورد نیاز رشته‌های مختلف ورزشی، موقعیت خاص جغرافیایی، آب و هوای مناسب، قدرت و آمادگی بدنی و انگیزه‌ی بالا و علاقه مندی جوانان زیمبابوه به رشته‌های مختلف ورزشی توانسته ورزشکاران این کشور را در سطوح ملی، منطقه‌ای، قاره‌ای و بین المللی پرآوازه نماید. رشته‌های ورزشی گلف، کریکت، راگبی و دو و میدانی از ورزش‌های پر طرفدار با سابقه‌ی تاریخی طولانی در این کشور است. شهرهای مهم دارای مجموعه‌های ورزشی مناسب می‌باشند. زمین‌های گلف در این کشور دارای استانداردهای بین‌المللی بوده در دنیا از شهرت و جایگاه خاصی برخوردار می‌باشند. قدمت حضور رشته راگبی در زیمبابوه به قرن نوزدهم می‌رسد و تیم ملی راگبی این کشور جایگاه بسیار مهمی در جام جهانی راگبی دارد. در رشته‌های دیگر مانند هاکی، تنیس و شنا نیز این کشور از جایگاه خوبی برخوردار است. زیمبابوه توانسته در رشته‌های مختلف دو و میدانی، راگبی، کریکت و گلف مدال‌هایی را در بازی‌های بین‌المللی و المپیک کسب کند.

رشته ورزشی دو استقامت از جمله رشته‌هایی است که زیمبابوه توانسته مدال جهانی آن رشته را از آن خود کند. "استیفن موزینگی" (Stephen Muzhingi) از قهرمانان دو استقامت این کشور طی سه سال متوالی 2009 تا 2011 قهرمان جهان شد[۳۳]. دیگر قهرمان دو استقامت زیمبابوه "تسی تسی ماهاچ" امید ورزش کشور برای پیروزی در المپیک 2016 برزیل است[۳۴].

گذران اوقات فراغت

طبیعت بسیار زیبا، آب وهوای معتدل، برخورداری از امکانات گردشگری مناسب و داشتن مردمانی آرام، فعال، باسواد و علاقه‌مند به زندگی توانسته فضای مناسبی را برای گذران اوقات فراغت در این کشور ایجاد کند. علی رغم مشکلات اقتصادی حاکم بر کشور، نرخ بالای بیکاری و...مردم زیمبابوه به علت اخلاق و فرهنگ خاص خود همیشه سعی می‌کنند از بهترین راه‌ها برای گذران اوقات فراغت خود استفاده کنند. سفر به مناطق بسیار دیدنی و زیبای زیمبابوه و دیگر کشورها به ویژه همسایه‌ی جنوبی آن یعنی آفریقای جنوبی، شرکت در فعالیت‌های متنوع ورزشی، تماشای تلویزیون، سینما، استفاده از مراکز ورزشی و مراجعه به کتابخانه‌ها، رفت و آمدهای خانوادگی و شرکت در نشست‌های دوستانه، مطالعه و...از موارد مورد علاقه مردم برای استفاده از اوقات فراغتشان می‌باشد.

وضعیت بهداشت و سلامت

در دوان حاکمیت سفیدپوستان، مراکز درمانی خدمات پزشکی را به سفیدپوستان ارائه می‌داد و جامعه سیاهان از این خدمات بی‌بهره بودند. به دلیل تبعیض نژادی، بومیان از مشکلات بهداشتی و بیماری‌های زیادی رنج می‌بردند.

تا قبل از استقلال، زیمبابوه دارای دو نوع روش خدمات بهداشتی و پزشکی بود. تمرکز روی مراکز شهری در کل و ارائه خدمات پزشکی به سفیدپوستان به طور خاص مورد نظر دستگاه حاکمه استعماری بود. در مناطق روستایی، سفید پوستان زمین‌دار کارگران و خدمه سیاه‌پوست خود را به هنگام نیاز به مراکز بهداشتی کلیساها و یا کلینیک‌های خاص سیاهان می‌فرستادند. در آن دوران 280 پزشک کشور مسئولیت رسیدگی به امور بهداشتی و درمانی 232422 نفر سفیدپوست را بر عهده داشتند در حالی که در سال 1978 برای هفت میلیون آفریقایی فقط 850 پزشک خدمات بهداشتی و پزشکی ارائه می‌دادند[۳۵].

در زمان استقلال، دو بیمارستان دولتی در حراره و دو بیمارستان دولتی در شهر بولاوایو فعالیت داشته دو واحد بیمارستان برای سفیدپوستان و دو بیمارستان دیگر برای سیاهان خدمات بهداشتی ارایه می‌کردند

پس از استقلال دولت ضمن ترمیم 161 مرکز درمانی که در زمان جنگ داخلی آسیب دیده بودند، طی چهار سال اقدام به تأسیس 163 مرکز درمانی و 450 مرکز بهداشتی جدید برای ارایه مراقبت‌های اولیه پزشکی نمود. برگزاری دوره‌های آموزش پرستاری از جمله کارهایی بود که مورد توجه دولت قرار گرفت. سال‌های 2005 تا 2006، افراد بیشتری به ویژه زنان زیمبابوه توانستند از خدمات درمانی دولتی بهره مند شوند.

بعد از استقلال پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در شاخص‌های اجتماعی نظیر کاهش نرخ مرگ و میر کودکان و بزرگسالان، امید به زندگی و... اتفاق افتاد و امکان دسترسی نسبی به حداقل خدمات بهداشتی برای همه فراهم شد.

بهداشت، بخش مهمی از توسعه جامعه زیمبابوه است که مدیریت اجرایی آن را وزارت بهداشت و رفاه کودک بر عهده دارد. براساس چشم‌انداز دولت زیمبابوه، ارائه هر گونه خدمات بهداشتی برای سلامت طبقات مختلف مردم از اهداف مهم وزارت بهداشت و رفاه کودک است[۳۶].

مهاجرت و پناهندگی

در دهه‌های اخیر تغییرات مهمی در الگوهای مهاجرت اتفاق افتاده است. مهاجرت‌های کوتاه مدت و بلند مدت مسأله‌ی مهم مهاجرتی در این جامعه محسوب می‌شود. در دهه‌ی گذشته آهنگ رشد مهاجرت شتاب بیشتری به خود گرفته است و بسیاری از مردم به ویژه جوانان برای یافتن شغل مناسب و کسب درآمد بیشتر اقدام به مهاجرت می‌کنند. بر اساس گزارش‌ها بیش از سه میلیون نفر از مردم زیمبابوه مهاجرت کرده‌اند. در سال‌های دور مهاجرت مردم زیمبابوه غالباً به سوی اروپا و به خصوص انگلیس بود در حالی که در سال‌های اخیر مهاجرین به کشورهای آفریقای جنوبی، بوتسوانا، نامیبیا و دیگر کشورهای حوزه سادک رفته و به مشاغل آموزشی و خدماتی می‌پردازند. شکل دیگر مهاجرت از زیمبابوه به مناطق مرزی کشور که از سوی جوانان کشور انجام می‌شود، ورود غیر قانونی به آفریقای جنوبی جهت یافتن کار در اراضی کشاورزی در ایالت "لیمپوپو" (Limpopo) است.حضور طیف وسیع مهاجرین زیمبابوه‌ای در آفریقای جنوبی مشکلات زیادی را برای دولت و شهروندان این کشورایجاد کرده است.

شکل دیگر مهاجرت از زیمبابوه، مهاجرت‌های جمعی گروه‌های مختلف مردم به منظور کسب فرصت‌های سودآور بود. مهاجرت به مناطق "چیمانیمانیا" (Chimanimani) و مناطق جنگلی در ارتفاعات شرقی کشور بعد از سال 2000 برای یافتن طلا به فراوانی دیده شده است. جستجوی طلا مخاطرات بسیاری را برای این دسته از مهاجرین فراهم کرده است.

نوع دیگر مهاجرت، جا به جایی غیر اختیاری و یا مهاجرت اجباری است. علت عمده‌ی این نوع مهاجرت مسائل سیاسی و یا محکومیت‌های سیاسی بود. این نوع از مهاجرت بیشتر در مناطقی دیده می‌شود که گروه‌های مخالف حزب حاکم و رأی دهندگان به حزب مخالف در انتخابات سال 2008 حضور داشتند و مجبور به مهاجرت از شهرهای خود شده‌اند. بیشتر مهاجرت‌های اجباری مربوط به مردان مناطق شهری هوادار حزب مخالف و غالباً به آفریقای جنوبی بوده است[۳۷][۳۸].

نیز نگاه کنید به

جامعه و نظام اجتماعی چین؛ جامعه و نظام اجتماعی روسیه؛ جامعه و نظام اجتماعی ژاپن؛ جامعه و نظام اجتماعی مصر؛ جامعه و نظام اجتماعی لبنان؛ جامعه و نظام اجتماعی کوبا؛ جامعه و نظام اجتماعی سنگال؛ جامعه و نظام اجتماعی کانادا؛ جامعه و نظام اجتماعی افغانستان؛ جامعه و نظام اجتماعی تونس؛ جامعه و نظام اجتماعی ساحل عاج؛ جامعه و نظام اجتماعی فرانسه؛ جامعه و نظام اجتماعی اسپانیا؛ جامعه و نظام اجتماعی تایلند؛ جامعه و نظام اجتماعی آرژانتین؛ جامعه و نظام اجتماعی مالی؛ جامعه و نظام اجتماعی اردن؛ جامعه و نظام اجتماعی سوریه؛ جامعه و نظام اجتماعی قطر؛ جامعه و نظام اجتماعی امارات متحده عربی؛ جامعه و نظام اجتماعی سیرالئون؛ جامعه و نظام اجتماعی اتیوپی؛ جامعه و نظام اجتماعی اوکراین؛ جامعه و نظام اجتماعی گرجستان؛ جامعه و نظام اجتماعی تاجیکستان؛ جامعه و نظام اجتماعی قزاقستان؛ جامعه و نظام اجتماعی سریلانکا؛ جامعه و نظام اجتماعی بنگلادش

پاورقی

[1]- در زیمبابوه هم چون برخی دیگر ازکشورهای آفریقایی خودآگاهی فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هم زمان با خلع مالکیت سفیدپوستان شکل گرفت و عاملی برای خروج آن‌ها شد. متعاقب خروج آن‌ها که دارای تجارب خاص نیز بودند، این کشورها با اقتصاد ناموزون روبروشدند. مخدوش شدن روابط بین سفیدپوستان و سیاه‌پوستان گروهی از سیاستمداران را به قدرت رساند که مورد قبول مردم نبودند، زیرا آنان ظاهراً مخالف تبعیض نژادی‌اند، تنها هدف اصلی آن‌ها به دست گیری قدرت و استثمار مجدد مردم است، همانند آنچه در زیمبابوه رخ داده است[۳۹].

کتابشناسی

  1. ↑ برگرفته ازhttps://www.royalafricansociety.org/countries/zimbabwe/2015
  2. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی. ص. 43- 44.
  3. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی. ص. 44-46.
  4. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی. ص. 46-47.
  5. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی. ص. 47.
  6. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی. ص. 48.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ عرب احمدی، امیربهرام (1382). زیمبابوه سرزمین رازهای جاودان. تهران: توسعه دانش و پژوهش ایران. ص. 25.
  8. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی. ص. 48.
  9. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی، ص. 48.
  10. ↑ برگرفته از http://beatafrica.org/comm.pdf
  11. ↑ برگرفته از http://www.revision.co.zw/social-groups-and-crafts-practised-by-the-people-at-great-zimbabwe/
  12. ↑ برگرفته از https://allafrica.com/
  13. ↑ Bourdillon,(1997). p. 20.
  14. ↑ برگرفته از https://www.everyculture.com/Zimbabwe
  15. ↑ برگرفته از http://harare.usembassy.gov/marriage/2015
  16. ↑ برگرفته از https://tradingeconomics.com/zimbabwe/2015
  17. ↑ Guns and Guerilla Girls: Women in the Zimbabwean Liberation Struggle(2004). Trenton: Africa World Press,
  18. ↑ برگرفته از https://www.h-net.org/2015
  19. ↑ برگرفته از https://www.afran.ir/modules/2015
  20. ↑ برگرفته از https://www.unwomen.org/2015
  21. ↑ عرب احمدی، امیربهرام (1385). بولتن جامعه و فرهنگ آفریقا، شماره 50 (93) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. ص. 93.
  22. ↑ Bourdillon,(2000). p. 65.
  23. ↑ برگرفته از https://www.zimbabwesituation.com/
  24. ↑ برگرفته از https://www.rsinc.com/internet/florida/
  25. ↑ برگرفته از http://www.financialgazette.co.zw/
  26. ↑ برگرفته از http://iosrjournals.org/2015
  27. ↑ برگرفته از https://www.newsday.co.zw/
  28. ↑ لونی، مارتین(1356). رودزیا. ترجمه مرتضی اسعدی. تهران: امیرکبیر. ص. 59.
  29. ↑ برگرفته از https://www.jstor.org/stable/2015
  30. ↑ P.Barash, D. & P.Webel, Ch. (2014). Peace and Conflict studies. U.S.A: Sage Publication. p. 455.
  31. ↑ B.N.Ayittey, G. (2005). Africa Unchained: The Blueprint for Africasfuture. USA: Palgravemacmillan. p. 266.
  32. ↑ برگرفته ازhttps://www.afdb.org/fileadmin/uploads/afdb/Documents/Generic
  33. ↑ برگرفته از https://www.thezimbabwean.co/
  34. ↑ برگرفته از http://news.xinhuanet.com
  35. ↑ برگرفته از https://www.zimfa.gov.zw/joomlaorg/health
  36. ↑ سیف، احمد (1380). جهانی کردن فقروفلاکت (استراتژی تعدیل ساختاری در عمل). تهران: آگاه. ص. 247.
  37. ↑ برگرفته از http://publications.iom.int/system/files/pdf/mp_zimbabwe.pdf
  38. ↑ ایپکچی، محمدحسن (1339). جامعه و فرهنگ زیمبابوه. تهران: موسسه فرهنگی، هنری و انتشارات بین المللی الهدی. ص. 43- 72.
  39. ↑ روابط بین الملل. ترجمه قدسی. 10-209.
برگرفته از «https://dmelal.ir/index.php?title=جامعه_و_نظام_اجتماعی_زیمبابوه&oldid=49660»