آموزش عالی تاجیکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه ملل
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''3-11. آموزش عالی: دانشگاه­ها و مراکز آموزش عالی''' دانشگاه­هاي جمهوري تاجيكستان در چهار ولايت اين كشور قرار دارند. دانشگاه هاي واقع در شهر دوشنبه عبارتند از: 1)   دانشگاه دولتي ملي جمهوري تاجيكستان 2)    دانشگاه آموزگاري 3)  ) دانشگاه پزشكي 4)   د...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''3-11. آموزش عالی: دانشگاه­ها و مراکز آموزش عالی'''
[[پرونده:دانشگاه پزشکی.jpg|بندانگشتی|دانشگاه پزشکی تاجیکستان (1403). برگرفته از سایت ویکی پدیا، قابل بازیابی از [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 https://fa.wikipedia.org/wiki/]]]دانشگاه­‌های جمهوری [[تاجیکستان]] در چهار ولایت این کشور قرار دارند. دانشگاه‌های واقع در [[شهر دوشنبه]] عبارتند از:
*[[دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان|دانشگاه دولتی ملی]] جمهوری تاجیکستان؛
*دانشگاه آموزگاری؛
*دانشگاه پزشکی؛
*[[دانشگاه اسلاوی تاجيكستان و روسیه|دانشگاه اسلاویانی]]؛
*[[دانشگاه دولتی فنی محمد عاصمی|دانشگاه دولتی تکنیکی محمد عاصمی]]؛
*دانشگاه تکنولوژی؛
*دانشگاه تجارت؛
*دانشگاه هنر ترسون زاده؛
*دانشگاه [[کشاورزی در تاجیکستان|کشاورزی]]؛
*دانشگاه مالیات و حقوق؛
*دانشگاه‌های دولتی زبان‌ها؛
*دانشگاه آزاد اسماعیل سامانی؛
*دانشگاه نقلیات؛
*دانشگاه بشردوستانه [[مسکو]]؛
*کالج [[نقاشی تاجیکستان|نقاشی]].
[[پرونده:دانشگاه ملی.jpg|بندانگشتی|دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان (1403). برگرفته از سایت ویکی پدیا، قابل بازیابی از https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86]]


دانشگاه­هاي جمهوري تاجيكستان در چهار ولايت اين كشور قرار دارند. دانشگاه هاي واقع در شهر دوشنبه عبارتند از:
=== [[دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان]] ===
دانشگاه دولتی ملی [[تاجیکستان]] از 14 دانشکده مشتمل بر مکانیک و ریاضی، بیولوژی، شیمی، زمین‌شناسی معادن، [[تاریخ تاجیکستان|تاریخ]]، حقوق‌شناسی، زبان‌شناسی، شرق‌شناسی، روزنامه‌نگاری، اقتصاد و مدیریت، دارایی و اقتصاد، الکترونیک اقتصادی و فلسفه تشکیل گردیده‌است و شامل 85 کرسی می‌­باشد. در این دانشگاه دانشجویان در 51 گرایش تحصیل می‌نمایند. دانشگاه ملی دارای 722 نفر استاد از جمله 75 نفر پروفسور و دکتر علوم، 273 فوق لیسانس علوم و 251 نفر دانشیار می‌باشد.


1)   دانشگاه دولتي ملي جمهوري تاجيكستان
[[دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان|دانشگاه ملی جمهوری تاجیکستان]] با دانشگاه‌های دولتی [[مسکو]]، کلگین فورت اتریش، مانتون [[آمریکا]] و دانشگاه قبرس رابطه دوجانبه دارد.


2)    دانشگاه آموزگاري
دوره فوق لیسانس شامل 41 رشته تحصیلی می­‌باشد. در سال 2002 22 نفر رساله‌های فوق لیسانس را دفاع کردند. 9 نفر در دوره‌های دکترای رشته‌های حقوق، روزنامه نگاری، اقتصاد و ریاضی شرکت کرده‌اند که از این تعداد 6 نفر از رساله دکتری خود دفاع کرده‌اند.


3)  ) دانشگاه پزشكي
جدول شماره 1. رشته‌های دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان
 
4)   دانشگاه اسلاوياني
 
5)   دانشگاه دولتي تكنيكي محمد عاصمي
 
6)   دانشگاه تكنولوژي
 
7)   دانشگاه تجارت
 
8)   دانشگاه هنر ترسون زاده
 
9)   دانشگاه كشاورزي
 
10)                  دانشگاه ماليات و حقوق
 
11)                  دانشگاههاي دولتي زبانها
 
12)                  دانشگاه آزاد اسماعيل ساماني
 
13)                  دانشگاه نقليات
 
14)                  دانشگاه بشردوستانه مسكو
 
15)                 كالج نقاشي
 
'''1-3-11.''' '''دانشگاه دولتي ملي جمهوري تاجيكستان'''
 
'''دانشگاه دولتی ملي تاجیکستان'''
 
دانشگاه دولتي ملي تاجيكستان از 14 دانشكده مشتمل بر مكانيك و رياضي، بيولوژي، شيمي، زمين شناسي معادن، تاريخ، حقوق شناسي، زبان شناسي، شرق شناسي، روزنامه نگاري، اقتصاد و مديريت، دارائي و اقتصاد، الكترونيك اقتصادي و فلسفه تشكيل گرديده است و شامل 85 كرسي مي­باشد. در اين دانشگاه دانشجويان در 51 گرايش تحصيل مي­نمايند. دانشگاه ملي داراي 722 نفر استاد از جمله 75 نفر پروفسور و دكتر علوم، 273 فوق ليسانس علوم و 251 نفر دانشيار مي باشد.
 
دانشگاه ملي جمهوري تاجيكستان با دانشگاههاي دولتي مسكو، كلگين فورت اتريش، مانتون آمريكا و دانشگاه قبرس رابطه دوجانبه دارد.
 
دوره فوق ليسانس شامل 41 رشته تحصيلي مي­باشد. در سال 2002 22 نفر رساله هاي فوق ليسانس را دفاع كردند. 9 نفر در دوره هاي دكتراي رشته هاي حقوق، روزنامه نگاري، اقتصاد و رياضي شركت كرده اند كه از اين تعداد 6 نفر از رساله دكتري خود دفاع كرده اند.
 
 
'''جدول شماره 22- رشته هاي دانشگاه دولتي ملي تاجيكستان'''
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
| colspan="4" |'''دانشكده رياضيات'''
| colspan="4" |'''دانشکده ریاضیات'''
|-
|-
|'''سال افتتاح رشته'''
|'''سال افتتاح رشته'''
خط ۵۴: خط ۳۴:
|-
|-
|1949
|1949
|رياضيات
|ریاضیات
|010100
|010100
|1
|1
|-
|-
|1985
|1985
|رياضی تجربی
|ریاضی تجربی
|010200
|010200
|2
|2
|-
|-
|1998
|1998
|انفورماتيک
|انفورماتیک
|010201
|010201
|3
|3
|-
|-
|1985
|1985
|مکانيک
|مکانیک
|010300
|010300
|4
|4
|-
|-
| colspan="4" |'''دانشکده فيزيک'''
| colspan="4" |'''دانشکده فیزیک'''
|-
|-
|1949
|1949
|فيزيک
|فیزیک
|010400
|010400
|5
|5
خط ۹۱: خط ۷۱:
|-
|-
|1991
|1991
|راديوفيزيک و الکترونيک
|رادیوفیزیک و الکترونیک
|071500
|071500
|8
|8
|-
|-
|2003
|2003
|ماشين های حساب، مجتمعها، سيستم ها  و شبکات
|ماشین‌های حساب، مجتمعها، سیستم ها  و شبکات
|220100
|220100
|9
|9
|-
|-
| colspan="4" |'''دانشکده شيمی'''
| colspan="4" |'''دانشکده شیمی'''
|-
|-
|1957
|1957
|شيمی
|شیمی
|011000
|011000
|10
|10
|-
|-
|1998
|1998
|شيمی تجربی
|شیمی تجربی
|011001
|011001
|11
|11
|-
|-
|2001
|2001
|تکنولوژی شيمی
|تکنولوژی شیمی
|240400
|240400
|12
|12
خط ۱۲۲: خط ۱۰۲:
|13
|13
|-
|-
| colspan="4" |'''دانشکده زمين شناسی'''
| colspan="4" |'''دانشکده زمین شناسی'''
|-
|-
|1995
|1995
|اقتصاد و اداره در صنايع معادن
|اقتصاد و اداره در صنایع معادن
|060801
|060801
|14
|14
|-
|-
|1956
|1956
|عکسبرداری زمين و جستجو
|عکسبرداری زمین و جستجو
|080100
|080100
|15
|15
|-
|-
|1959
|1959
|علم آموزش آبهای زيرزمينی
|علم آموزش آبهای زیرزمینی
|011400
|011400
|16
|16
|-
|-
|1998
|1998
|زمين شناسی نفت و گاز
|زمین شناسی نفت و گاز
|080500
|080500
|17
|17
خط ۱۴۹: خط ۱۲۹:
|18
|18
|-
|-
| colspan="4" |'''دانشکده زيست شناسی'''
| colspan="4" |'''دانشکده زیست شناسی'''
|-
|-
|1948
|1948
|زيست شناسی
|زیست شناسی
|011600
|011600
|19
|19
خط ۱۶۱: خط ۱۴۱:
|20
|20
|-
|-
| colspan="4" |'''دانشکده تاريخ'''
| colspan="4" |'''دانشکده تاریخ'''
|-
|-
|1948
|1948
|تاريخ
|تاریخ
|020700
|020700
|21
|21
|-
|-
|1996
|1996
|بايگانی شناسی
|بایگانی شناسی
|020800
|020800
|22
|22
|-
|-
|1996
|1996
|روابط بين الملل
|روابط بین الملل
|021201
|021201
|23
|23
|-
|-
|2003
|2003
|تاريخ و کشورشناسی
|تاریخ و کشورشناسی
|020701
|020701
|24
|24
خط ۱۹۶: خط ۱۷۶:
|-
|-
|1993
|1993
|روابط بين الملل- حقوق
|روابط بین الملل- حقوق
|021200
|021200
|27
|27
|-
|-
| colspan="4" |'''دانشکده ادبيات'''
| colspan="4" |'''دانشکده ادبیات'''
|-
|-
|1948
|1948
|زبان و ادبيات تاجيک
|زبان و ادبیات تاجیک
|021700
|021700
|28
|28
|-
|-
|1948
|1948
|زبان و ادبيات روس
|زبان و ادبیات روس
|021701
|021701
|29
|29
خط ۲۱۸: خط ۱۹۸:
|-
|-
|2003
|2003
|زبان شناسی و روابط بين فرهنگی
|زبان شناسی و روابط بین فرهنگی
|620100
|620100
|31
|31
خط ۲۴۲: خط ۲۲۲:
|-
|-
|2000
|2000
|روزنامه نگاری بين المللی
|روزنامه نگاری بین المللی
|021402
|021402
|35
|35
|-
|-
|1993
|1993
|روابط بين الملل- حقوق
|روابط بین الملل- حقوق
|021200
|021200
|27
|27
خط ۲۵۹: خط ۲۳۹:
|-
|-
|1998
|1998
|سياست شناسی
|سیاست شناسی
|020200
|020200
|37
|37
خط ۲۷۳: خط ۲۵۳:
|39
|39
|-
|-
| colspan="4" |'''دانشکده اقتصاد و مديريت'''
| colspan="4" |'''دانشکده اقتصاد و مدیریت'''
|-
|-
|1966
|1966
خط ۲۸۶: خط ۲۶۶:
|-
|-
|1954
|1954
|اقتصاد و مديريت در شرکتها
|اقتصاد و مدیریت در شرکتها
|060800
|060800
|42
|42
|-
|-
|1954
|1954
|اقتصاد و مديريت مجتمع کشت و صنعت
|اقتصاد و مدیریت مجتمع کشت و صنعت
|060900
|060900
|43
|43
|-
|-
|1993
|1993
|مديريت
|مدیریت
|061100
|061100
|44
|44
|-
|-
|1980
|1980
|سيستم اطلاع رسانی در اقتصاد
|سیستم اطلاع رسانی در اقتصاد
|071900
|071900
|45
|45
|-
|-
| colspan="4" |'''دانشکده اقتصاد و دارايی'''
| colspan="4" |'''دانشکده اقتصاد و دارایی'''
|-
|-
|1953
|1953
|دارايی و اعتبار
|دارایی و اعتبار
|060400
|060400
|46
|46
خط ۳۳۳: خط ۳۱۳:
|-
|-
|1996
|1996
|روشهای رياضی در اقتصاد
|روشهای ریاضی در اقتصاد
|061800
|061800
|51
|51
|}'''2-3-11. دانشگاه اسلاوياني'''
|}
 
دانشگاه اسلاوياني روسيه و تاجيكستان در سال 1996 ميلادي مطابق قرارداد فيمابين حكومت هاي تاجيكستان و فدراسيون روسيه تشكيل شد. هدف از تشكيل اين دانشگاه پشتيباني از سكنه روسي تاجيكستان و ايجاد شرايط لازم براي تحصيلات آنها مي باشد. تحصيل در اين دانشگاه مطابق استاندارد و برنامه آموزشي روسيه صورت مي گيرد و درس ها به روسي برگزار مي شود. مطابق اين قرارداد، هزينه هاي اين دانشگاه از هر دو طرف پرداخته مي شود. حقوق اساتيد و هزينه تحصيل دانشجويان از طرف روسيه پرداخت مي شود و پرداخت بقيه هزينه ها به عهده تاجيكستان است. در اين دانشگاه 182 استاد به 2000 دانشجو بصورت حضوري و 1000 دانشجوی بصورت غير حضوری (50 درصد آنها دانشجويان روس و 50 درصد آنها دانشجويان مليت­هاي محلي مانند تاجيك، ازبك و قرقيز مي­باشد) درس مي­دهند. در دانشگاه اسلاوياني 4 دانشكده فيلولوژی، اقتصاد، تاريخ و روابط بين­المللي و حقوق وجود دارد. در دانشكده فيلولوژی، رشته­های تخصصی زبان و ادبيات روس، زبان های آلمانی، انگليسی و چينی و رشته ژورناليستي وجود دارد. در دانشكدة اقتصاد، رشته های تخصصی مديريت، دارايی و وام، سيستم اطلاعات اقتصادی وجود دارد. در دانشكده تاريخ و روابط بين الملل، رشته های تخصصی تاريخ، فرهنگ شنایی و روابط بين الملل تدريس می شود. در دانشكده حقوق رشته های مربوط به اين درس تدريس مي شود. همچنين بخش آمادگی و پيش دانشگاهی و دو سال تحصيل سال هاي آخر دبيرستاني در اين دانشگاه وجود دارد. در تمام رشته های تخصصي، زبان فارسي تاجيكي به عنوان واحد درسي غير تخصصي تدريس مي شود. در دانشگاه مذكور به آموزش زبان فارسي تاجيكي خيلي توجه مي شود و همه ساله قبل از نوروز يك هفته هفتة زبان تاجيكي اعلام شده و همايش هاي باشكوهي به مناسبت جشن نوروز و شعراي ايراني برگزار مي شود. كرسي زبان فارسي تاجيكي داراي 5 استاد تاجيك (3 مرد و 2 زن) است و مديريت اين كرسي به عهدة عبدالولي دوران اف است. همچنين در رشته هاي روابط بين الملل و تاريخ، زبان عربي به عنوان واحد درسي غير تخصصي از طرف دو استاد تاجيك تدريس مي شود.
 
حقوق اساتيد اين دانشگاه از طرف وزارت علوم روسيه پرداخت مي شود. ميزان حقوق استادان وابسته به درجه علمي آنها مي­باشد و نسبت به حقوق استادان دانشگاه هاي تاجيكستان حدوداً 10 برابر بيشتر است. حقوق متوسط پروفسور 2500 روبل روسي (حدود 75 دلار )، دانشيار حدوداً 1500 الي 1700 روبل روسي (تقريبا برابر با 45 الي 60 دلار ) مي باشد. تمام هزينه های تحصيل 330 دانشجويی كه بعد از امتحان ورودی به دانشگاه پذيرفته شده اند، از طرف دولت پرداخت مي شود، اما يك تعداد دانشجويان بدون آزمون مطابق قرارداد ثبت نام مي شوند كه پرداخت هزينه ثبت نام به عهده خودشان است و آنها هر سال 500 دلار هزينه ثبت نام پرداخت مي كنند. دانشجوياني كه از طريق آزمون پذيرفته شده اند، هر ماه 16 ساماني دريافت مي كنند. در اين دانشگاه بهترين استادان جهت تدريس انتخاب شده اند و مدرك دانشجويان از مسكو داده مي شود. محمد يوسف امام اف رئيس دانشگاه، ايلان توپايلا معاون آموزش، خانم ورونيكا چيگرينا معاون بخش علمی اين دانشگاه مي باشند. خسرو شنبه زاده، رئيس دانشكده فيلولوژی، نبی ناصراف رئيس دانشكده اقتصاد، عبدالسلام ولي يف، رئيس دانشكده تاريخ و روابط بين الملل و دولت النظر اف رئيس دانشكده حقوق مي باشند.
 
'''3-3-11. دانشگاه دولتي تكنيكي محمد عاصمي'''
 
در دانشگاه فني تاجيكستان 6 دانشكده مشتمل بر انرژي ، مكانيك و تكنولوژي ، مديريت، مهندسي و تجارت، حمل و نقل و راه سازي، ساختمان و معماري و تكنولوژي شيمي فلزات فعاليت دارد . در اين دانشگاه 45 كرسي در 33 رشته تخصصي فعاليت مي كند. هيئت علمي دانشگاه تكنيكي شامل 331 نفر مي باشد كه از اين تعداد 24 نفر پروفسور و دكتراي علوم ، 102 نفر دانشيار و 75 نفر كانديد دكتراي علوم تدریس می­نمایند.
 
دانشجويان اين دانشگاه در 33 رشته تحصيلي به علم آموزي اشتغال دارند. دانشگاه تكنيكي جمهوري تاجيكستان با دانشگاههاي دولتي فني تاشكند، دانشگاه الكتروتكنيك مخابرات تاشكند، دانشكده اتومبيل و راه سازي تاشكند، دانشكده ساختمان و معماري تاشكند، دانشكده تكنولوژي صنايع سبك بخارا، دانشگاه برق مسكو، دانشگاه زمين شناسي مسكو ، دانشگاه امور ساختماني مسكو ، دانشگاه دولتي ولاديمير، دانشكده اتومبيل و راه سازي سيبري (آمسك)، دانشگاه حمل و نقل اوكرائين و كالج عالي تكنولوژي اينچان (كره جنوبي) رابطه و همكاري دارد. همچنين اين دانشگاه با اتحاديه مدارس عالي فني دول CIS ، اتحاديه مدارس عالي ساختماني دول CIS ، اتحاديه مدارس عالي فني اورال، سيبري و آسياي مركزي و اتحاديه مدارس عالي معماري دول CIS همكاري مي نمايد.
 
دانشگاه فني تاجيكستان عضو اتحاديه دانشگاه هاي سيستم يونسكو است. تحصيل در اين دانشگاه به دو صورت با شهريه و بدون شهريه انجام مي پذيرد كه دانشجويان آزاد مي بايستي شهريه پرداخت نمايند.
 
'''4-3-11. دانشگاه تجارت'''
 
در دانشگاه دولتي تجارتي تاجيكستان چهار دانشكده اقتصاد و مديريت، اقتصاد جهاني و حقوق، تجارت و گمرك، تحصيلات غير حضوري و 13 كرسي فعال است.
 
يكي از دانشكده هاي اين دانشگاه در شهر خجند نيز فعال است. در اين دانشگاه 169 نفر استاد مشتمل بر 12 نفر پروفسور و دكتراي علوم، 64 نفر كانديداي دكتراي علوم و دانشيار تدریس می­نمایند. در دانشكده خجند 109 نفر استاد منجمله 4 نفر پروفسور و دكترا، 29 نفر كانديداي دكتري و دانشياران به تدريس اشتغال دارند.
 
در دانشگاه تجارت 62 نفر دانشجوي فوق ليسانس به كارهاي پژوهشي اشتغال دارند. دانشگاه تجارت با انستيتوي اقتصاد، مديريت و پيشگوئي هاي اقتصادي قزاقستان، دانشگاه اقتصادي قزاقستان، دانشگاه بين المللي تجارت آلماتي، دانشگاه دولتي تجارت مسكو، آكادمي اقتصادي مسكو، دانشگاه تعاون مصرف ناواسبيرسك و دانشگاه اتحاد حسابداران و بازرس هاي حرفه اي آسياي مركزي همكاري نزديك دارد. در این دانشگاه 137 نفر دانشجوی خارجي در دانشكده خجند تحصيل مي نمايند كه اكثريت آنها تبعه تركمنستان و ازبكستان هستند.
 
5-3-11. دانشگاه دولتي باباجان غفوراف خجند
 
دانشگاه دولتي خجند بنام آكادميسين باباجان غفوراف در شهر خجند، خيابان مولان بيك آوا مي باشد. اين دانشگاه در سال 1931 به عنوان دانشكده عالي آموزگاري تاسيس گرديده است. در نخستين سال تاسيس داراي 2 دانشكده: طبيعت شناسي و رياضي بود و در آن 9 نفر آموزگار و 26 نفر دانشجو حضور داشتند.
 
سال 1936 تعداد 15 نفر دانشجويان از رشته هاي فيزيك، رياضي و طبيعي فارغ التحصيل شدند. در سال 1991 به اين دانشگاه مقام دولتي داده شد و سال 1997 بنام آكادمسين باباجان غفوراف نامگذاري شد.
 
اين دانشگاه تابع مقامات دولتي آموزش و پرورش از جمله وزارت آموزش و پرورش تاجيكستان مي باشد.
 
'''دانشگاه دولتي خجند'''
 
در حال حاضر اين دانشگاه داراي 15 دانشكده بوده و دانشجويان در 37 رشته تحصيل مي­كنند. اطلاعات مربوط به دانشكده­هاي دانشگاه به شرح زیر می­باشد:


دانشكده رشته­هاي طبيعي عبارت از 7 كرسي تخصصي، موزه جانورشناسي و زيست­شناسي، منطقه كشاورزي و بيولوژي مي­باشد. همچنين متخصصين در بخش­هاي شيمي، بيولوژي، جغرافيايي و اكولوژي تحصيل مي­كنند. در اين دانشكده 84 نفر آموزگار منجمله 4 نفر دكتر و پروفسور و 38 نفر تدريس ­و­ تحقيق­ مي­كنند.
=== [[دانشگاه اسلاوی تاجيكستان و روسیه|دانشگاه اسلاویانی]] ===
دانشگاه اسلاویانی روسیه و تاجیکستان در سال 1996 میلادی مطابق قرارداد فیمابین حکومت‌های [[تاجیکستان]] و فدراسیون [[روسیه]] تشکیل شد. هدف از تشکیل این دانشگاه پشتیبانی از سکنه روسی تاجیکستان و ایجاد شرایط لازم برای تحصیلات آن‌ها می‌باشد. تحصیل در این دانشگاه مطابق استاندارد و برنامه آموزشی [[روسیه]] صورت می‌گیرد و درس ها به روسی برگزار می‌شود. مطابق این قرارداد، هزینه‌های این دانشگاه از هر دو طرف پرداخته می‌شود. حقوق اساتید و هزینه تحصیل دانشجویان از طرف [[روسیه]] پرداخت می‌شود و پرداخت بقیه هزینه‌ها به عهده [[تاجیکستان]] است. در این دانشگاه 182 استاد به 2000 دانشجو به صورت حضوری و 1000 دانشجوی بصورت غیر حضوری (50 درصد آن‌ها دانشجویان روس و 50 درصد آنها دانشجویان ملیت­‌های محلی مانند تاجیک، ازبک و قرقیز می­‌باشد) درس می‌­دهند. در دانشگاه اسلاویانی 4 دانشکده فیلولوژی، اقتصاد، تاریخ و روابط بین ­المللی و حقوق وجود دارد. در دانشکده فیلولوژی، رشته­‌های تخصصی [[زبان و ادبیات روسی|زبان و ادبیات روس]]، زبان‌های آلمانی، انگلیسی و [[زبان چینی|چینی]] و رشته ژورنالیستی وجود دارد. در دانشکده اقتصاد، رشته‌های تخصصی مدیریت، دارایی و وام، سیستم اطلاعات اقتصادی وجود دارد. در دانشکده تاریخ و روابط بین الملل، رشته‌های تخصصی تاریخ، فرهنگ شنایی و روابط بین الملل تدریس می‌شود. در دانشکده حقوق رشته‌های مربوط به این درس تدریس می‌شود. همچنین بخش آمادگی و پیش دانشگاهی و دو سال تحصیل سال‌های آخر دبیرستانی در این دانشگاه وجود دارد. در تمام رشته‌های تخصصی، زبان فارسی تاجیکی به عنوان واحد درسی غیر تخصصی تدریس می‌شود. در دانشگاه مذکور به آموزش زبان فارسی تاجیکی خیلی توجه می‌شود و همه ساله قبل از نوروز یک هفته هفته زبان تاجیکی اعلام شده و همایش‌های باشکوهی به مناسبت جشن نوروز و شعرای ایرانی برگزار می‌شود. کرسی زبان فارسی تاجیکی دارای 5 استاد تاجیک (3 مرد و 2 زن) است و مدیریت این کرسی به عهده عبدالولی دوران اف است. همچنین در رشته‌های روابط بین الملل و تاریخ، زبان عربی به عنوان واحد درسی غیر تخصصی از طرف دو استاد تاجیک تدریس می‌شود.


دانشكده رياضيات از كرسي­هاي معادلات ديفرانسيال، تحليل رياضي، جبر و هندسه، انفورماتيك، رياضي آماري، اصول تعليم رياضي و وسايل فني آماري تشكيل شده است. در دانشكده 42 نفر استاد، منجمله 19 نفر استاديار فعاليت مي كنند. در مدرسه شماره 24 شهر خجند دانشمندان اين دانشكده در زمينه مسايل تكميل رشته هاي رياضي آزمايشگاه علمي دانشكده را تاسيس داده اند.
حقوق اساتید این دانشگاه از طرف وزارت علوم [[روسیه]] پرداخت می‌شود. میزان حقوق استادان وابسته به درجه علمی آن‌ها می‌­باشد و نسبت به حقوق استادان دانشگاه‌های تاجیکستان حدوداً 10 برابر بیشتر است. حقوق متوسط پروفسور 2500 روبل روسی (حدود 75 دلار )، دانشیار حدوداً 1500 الی 1700 روبل روسی (تقریبا برابر با 45 الی 60 دلار ) می‌باشد. تمام هزینه‌های تحصیل 330 دانشجویی که بعد از امتحان ورودی به دانشگاه پذیرفته شده‌اند، از طرف دولت پرداخت می‌شود، اما یک تعداد دانشجویان بدون آزمون مطابق قرارداد ثبت نام می شوند که پرداخت هزینه ثبت نام به عهده خودشان است و آنها هر سال 500 دلار هزینه ثبت نام پرداخت می‌کنند. دانشجویانی که از طریق آزمون پذیرفته شده‌اند، هر ماه 16 سامانی دریافت می‌کنند. در این دانشگاه بهترین استادان جهت تدریس انتخاب شده‌اند و مدرک دانشجویان از [[مسکو]] داده می‌شود. محمد یوسف امام اف رئیس دانشگاه، ایلان توپایلا معاون آموزش، خانم ورونیکا چیگرینا معاون بخش علمی این دانشگاه می‌باشند. خسرو شنبه زاده، رئیس دانشکده فیلولوژی، نبی ناصراف رئیس دانشکده اقتصاد، عبدالسلام ولی یف، رئیس دانشکده تاریخ و روابط بین الملل و دولت النظر اف رئیس دانشکده حقوق می‌باشند.


دانشكده زبان­شناسي تاجيك از بخش­هاي زبان و ادبيات تاجيك و روزنامه­نگاري تشكيل شده است. اين دانشكده مشتمل بر بخش هاي ادبيات كلاسيك فارس و تاجيك، ادبيات معاصر تاجيك، زبان تاجيكي، اسلوب و فرهنگ سخنوري، روزنامه نگاري و نظريه ترجمه مي باشند. در ادارات مزبور 67 نفر استادان تدريس مي كنند و از آنان 8 نفر دكتر و پروفسور و 25 نفر نامزدهاي علم و استاديار بوده به 840 نفر دانشجو تدريس مي كنند. در پايگاه دانشكده شوراي دفاع رساله هاي نامزدي زبان و ادبيات تاجيك نيز فعاليت مي كند.
=== [[دانشگاه دولتی فنی محمد عاصمی|دانشگاه دولتی تکنیکی محمد عاصمی]] ===
در دانشگاه فنی تاجیکستان 6 دانشکده مشتمل بر انرژی، مکانیک و تکنولوژی، مدیریت، مهندسی و تجارت، حمل و نقل و راه سازی، ساختمان و معماری و تکنولوژی شیمی فلزات فعالیت دارد. در این دانشگاه 45 کرسی در 33 رشته تخصصی فعالیت می‌کند. هیئت علمی دانشگاه تکنیکی شامل 331 نفر می‌باشد که از این تعداد 24 نفر پروفسور و دکترای علوم، 102 نفر دانشیار و 75 نفر کاندید دکترای علوم تدریس می­‌نمایند.


دانشكده فيزيك شامل كرسي هاي فيزيك عمومي و جسم هاي سخت، اساس­هاي توليدي، فيزيك نظري، اصول تعليم فيزيك و تكنولوژي، وسايل آماري و وسايل فني آموزشي و رشته هاي عمومي تكنيكي مي باشد. در كرسي مزبور 72 نفر استاد منجمله 5 نفر دكتر و پروفسور، 30 نفر نامزد علم و استاديار فعاليت مي كنند. دانشمندان اين دانشكده با پژوهشگاه فيزيك و فني بنام ايوف شهر سن پترزبورگ روسيه طي چند سال است كه همكاري علمي مي كنند. همچنين نتايج كارهاي علمي دانشمندان دانشكده مزبور در اكثر كشورها از جمله آمريكا، فرانسه، آلمان، اوستراليا، چين و غيره ارائه شده اند. اين دانشكده متخصصان بخش فيزيك، استادان رشته فيزيك، راديوفيزيك، متخصصين تكنيك آمار، الكترونيك، سيستم و روابط تكنولوژي را تربيت مي كند. همچنين براي امور تحقيقي مركز ويژه تشخيص، كلاسهاي كامپيوتري و كارگاه تعليمي موجود است.
دانشجویان این دانشگاه در 33 رشته تحصیلی به علم آموزی اشتغال دارند. دانشگاه تکنیکی جمهوری تاجیکستان با دانشگاه‌های دولتی فنی تاشکند، دانشگاه الکتروتکنیک مخابرات تاشکند، دانشکده اتومبیل و راه سازی تاشکند، دانشکده ساختمان و معماری تاشکند، دانشکده تکنولوژی صنایع سبک بخارا، دانشگاه برق [[مسکو]]، دانشگاه زمین شناسی [[مسکو]]، دانشگاه امور ساختمانی [[مسکو]]، دانشگاه دولتی ولادیمیر، دانشکده اتومبیل و راه سازی سیبری (آمسک)، دانشگاه حمل و نقل اوکرائین و کالج عالی تکنولوژی اینچان (کره جنوبی) رابطه و همکاری دارد. همچنین این دانشگاه با اتحادیه مدارس عالی فنی دول CIS، اتحادیه مدارس عالی ساختمانی دول CIS، اتحادیه مدارس عالی فنی اورال، سیبری و آسیای مرکزی و اتحادیه مدارس عالی معماری دول CIS همکاری می‌نماید.


در دانشگاه خجند براي آماده نمودن متخصصين بخش رشته اقتصاد دو دانشكده فعال است. اقتصاد جهاني، همچنين دارايي و اقتصاد بازار. در 7 كرسي تخصصي 71 استاد از جمله 3 دكتر و 17 نفر از علم اقتصاد فعاليت مي كنند. آزمايشگاههاي دانشكده ها كلاس هاي مجهز با كامپيوترهاي Pentium ، پرينت هاي ليزري و ساير تجهيزات در اختيار دانشجويان مي باشد. استادان با سلسله مدارس عالي آمريكا، انگلستان، فرانسه، روسيه، قزاقستان، قرقيزستان، سازمان بين المللي ”CARANA CORPOTPW2”، صندوق يوروآسيا، اتحاديه “پراگما“ همكاري دارند.
[[دانشگاه دولتی فنی محمد عاصمی|دانشگاه فنی تاجیکستان]] عضو اتحادیه دانشگاه‌های سیستم [https://www.unesco.org/en یونسکو] است. تحصیل در این دانشگاه به دو صورت با شهریه و بدون شهریه انجام می پذیرد که دانشجویان آزاد می بایستی شهریه پرداخت نمایند.


دانشكده حقوق شناسي شامل بخش هاي حقوق و كارگذاري گمركي، حقوق جنايي و مدني، نظارت دادستاني و حقوق دادگاهي، نظريه دولت و حقوق، حقوق قانون اساسي و غيره مي باشد. از دانشكده هاي مزبور متخصصين نهادهاي دولتي، بازرسها، قاضي دادگاه، حقوق شناس فارغ التحصيل مي شوند.
=== [[دانشگاه دولتی تجارت تاجیكستان|دانشگاه دولتی تجارت]] ===
در [[دانشگاه دولتی تجارت تاجیكستان|دانشگاه دولتی تجارتی تاجیکستان]] چهار دانشکده اقتصاد و مدیریت، اقتصاد جهانی و حقوق، تجارت و گمرک، تحصیلات غیر حضوری و 13 کرسی فعال است.


دانشكده آموزگاري براي تربيت متخصصان دبستان و كودكستان فعال مي باشند. در دانشكده چندين كرسي براي تعليم فنون مربوط به تدريس كلاس هاي ابتدايي دبستان فعالند. در دانشكده شوراي دفاع رساله هاي علمي نيز عمل مي كند.
یکی از دانشکده‌های این دانشگاه در شهر خجند نیز فعال است. در این دانشگاه 169 نفر استاد مشتمل بر 12 نفر پروفسور و دکترای علوم، 64 نفر کاندیدای دکترای علوم و دانشیار تدریس می­‌نمایند. در دانشکده خجند 109 نفر استاد منجمله 4 نفر پروفسور و دکترا، 29 نفر کاندیدای دکتری و دانشیاران به تدریس اشتغال دارند.


دانشكده نقاشي و گرافيك تنها دانشكده اي است كه در دانشگاه هاي آموزگاري وجود دارد. در اين دانشكده اساتید نقاشي را آموزش می­دهند. همه ساله آثار نقاشي دانشجويان اين دانشكده در نمايشگاه هاي نواحي استان سغد در معرض تماشا گذاشته مي شود.
در [[دانشگاه دولتی تجارت تاجیكستان|دانشگاه تجارت]] 62 نفر دانشجوی فوق لیسانس به کارهای پژوهشی اشتغال دارند. دانشگاه تجارت با انستیتوی اقتصاد، مدیریت و پیشگویی‌های اقتصادی [[قزاقستان]]، دانشگاه اقتصادی [[قزاقستان]]، دانشگاه بین المللی تجارت آلمانی، دانشگاه دولتی تجارت [[مسکو]]، آکادمی اقتصادی [[مسکو]]، دانشگاه تعاون مصرف ناواسبیرسک و دانشگاه اتحاد حسابداران و بازرس‌های حرفه‌ای آسیای مرکزی همکاری نزدیک دارد. در این دانشگاه 137 نفر دانشجوی خارجی در دانشکده خجند تحصیل می‌نمایند که اکثریت آن‌ها تبعه ترکمنستان و ازبکستان هستند.


دانشكده زبان هاي خارجي در دو بخش فعاليت مي كند. متخصصان زبان انگليسي و آلماني تربیت مي كند. همچنين دانشجويان اين دانشكده زبان هاي عربي و فارسي مي آموزند. در جنب دانشكده مركز بازآموزي زبان انگليسي فعاليت مي كند. رابطه دانشكده با كشورهاي غربي در حال توسعه مي باشد.
=== [[دانشگاه دولتی باباجان غفوراف خجند]] ===
[[دانشگاه دولتی خجند]] بنام آکادمیسین باباجان غفوراف در شهر خجند، خیابان مولان بیک آوا می‌باشد. این دانشگاه در سال 1931 به عنوان دانشکده عالی آموزگاری تاسیس گردیده‌است. در نخستین سال تاسیس دارای 2 دانشکده: طبیعت شناسی و ریاضی بود و در آن 9 نفر آموزگار و 26 نفر دانشجو حضور داشتند.


دانشكده شرق شناسي از بخش هاي عربي و فارسي عبارت است. در دانشكده كرسي هاي زبان شناسي عربي، گرامر زبان عربي، زبان معاصر ايراني فعالند. دانشجويان سال سوم دوره تجربه آموزش زبان را در امارات متحده عربي طي مي كنند.
سال 1936 تعداد 15 نفر دانشجویان از رشته‌های فیزیک، ریاضی و طبیعی فارغ التحصیل شدند. در سال 1991 به این دانشگاه مقام دولتی داده شد و سال 1997 بنام آکادمسین باباجان غفوراف نامگذاری شد. این دانشگاه تابع مقامات دولتی آموزش و پرورش از جمله وزارت آموزش و پرورش [[تاجیکستان]] می‌باشد.


دانشكده هنر متخصصين بخش هاي مختلف هنر خوانندگي ، نقاشي، كارگرداني و غيره را تربيت مي كند. زبان اصلي تحصيل در دانشگاه تاجيكي و روسي است. اما در دانشكده زبان هاي خارجي، شرق شناسي، زبان شناسي و زبان هاي انگليسي، آلماني، عربي و ازبكي تدريس مي شود.
=== [[دانشگاه دولتی خجند]] ===
در حال حاضر این دانشگاه دارای 15 دانشکده بوده و دانشجویان در 37 رشته تحصیل می‌­کنند. اطلاعات مربوط به دانشکده‌­های دانشگاه به شرح زیر می‌­باشد:


در دانشگاه 812 نفر استادان منجمله 46 نفر دكتر و پروفسور و 265 نفر كانديداي علوم و دانشيار مشغول به تدريس و كارهاي پژوهشي هستند. تعداد عمومي دانشجويان اين دانشگاه 10 هزار و 620 نفر است. و دوره تحصيل در اكثر رشته ها 5 سال مي باشد. در دانشكده اي كه اساسا به تربيت دانشجویان می­پردازد دوره تحصيل 4 ساله ( براي دوره ليسانس ) و 6 ساله ( براي دوره فوق ليسانس ) مي باشد . دانشجويان پس از كسب مدرك ليسانس امكان تدريس در مدارس متوسطه را پيدا مي كنند، ولي براي دريافت مجوز براي تمديد تحصيل در فوق ليسانس و ادامه كارهاي پژوهشي ضرورت دريافت عنوان فوق ليسانس وجود دارد. براي اين دانشجو بايد دو سال اضافي ( 2 سال علاوه بر دوره ليسانس ) تحصيل نمايد. اين روش تحصيل بر مبناي آئين نامه وزارت معارف تاجيكستان در باره آموزش عالي است.
دانشکده رشته­‌های طبیعی عبارت از 7 کرسی تخصصی، موزه جانورشناسی و زیست­ شناسی، منطقه [[کشاورزی در تاجیکستان|کشاورزی]] و بیولوژی می­‌باشد. همچنین متخصصین در بخش‌­های شیمی، بیولوژی، جغرافیایی و اکولوژی تحصیل می­‌کنند. در این دانشکده 84 نفر آموزگار منجمله 4 نفر دکتر و پروفسور و 38 نفر تدریس ­و­ تحقیق­ می­‌کنند.


در دانشكده هاي غيرآموزگاري مدت تحصيل 5 ساله است. در كل دانشكده ها براي دانشجويان سال اول سنجش دانش توسط رايانه صورت مي گيرد. اين نكته كه مهمترين عنصر اصلاحات روند تعليم در دانشگاه شناخته شده، براي دسترسي دانشجويان به كامپيوتر شرايط خوب فراهم مي آورد.
دانشکده ریاضیات از کرسی­‌های معادلات دیفرانسیال، تحلیل ریاضی، جبر و هندسه، انفورماتیک، ریاضی آماری، اصول تعلیم ریاضی و وسایل فنی آماری تشکیل شده‌است. در دانشکده 42 نفر استاد، منجمله 19 نفر استادیار فعالیت می‌کنند. در مدرسه شماره 24 شهر خجند دانشمندان این دانشکده در زمینه مسائل تکمیل رشته‌های ریاضی آزمایشگاه علمی دانشکده را تاسیس داده‌اند.


كتابخانه دانشگاه از لحاظ تاريخي برابر با خود آن است. تعداد عمومي كتاب هاي كتابخانه 600 هزار نسخه مي باشد و در آن ادبيات، مجله و روزنامه هاي مختلف هستند. در كتابخانه بخش خدمات و نگهداري كتاب، كتابشناسي، روزنامه و مجله ها، دست خطها و سرچشمه هاي نادر، تالار مطالعه و تالار دفاع رساله هاي علمي و پژوهشي موجود است. علاوه بر اين در زمينه مخزن كتابخانه در دانشكده ها تالار مطالعه تاسيس شده است و دانشجويان وابسته به تخصص خود از كتابخانه ادبيات دريافت مي كنند.
دانشکده زبان­شناسی تاجیک از بخش­‌های [[زبان و ادبیات تاجیکستان|زبان و ادبیات تاجیک]] و روزنامه­‌نگاری تشکیل شده‌است. این دانشکده مشتمل بر بخش‌های ادبیات کلاسیک فارس و تاجیک، [[ادبیات معاصر تاجیکستان|ادبیات معاصر تاجیک]]، [[زبان تاجیکی]]، اسلوب و فرهنگ سخنوری، روزنامه نگاری و نظریه ترجمه می‌باشند. در ادارات مزبور 67 نفر استادان تدریس می‌کنند و از آنان 8 نفر دکتر و پروفسور و 25 نفر نامزدهای علم و استادیار بوده به 840 نفر دانشجو تدریس می‌کنند. در پایگاه دانشکده شورای دفاع رساله‌های نامزدی [[زبان و ادبیات تاجیکستان|زبان و ادبیات تاجیک]] نیز فعالیت می‌کند.


در كتابخانه دانشگاه مركز كامپيوتري فعال بوده و حالا شبكه اينترنت و پست الكترونيك نيز فعال هستند. دانشجويان و استادان دانشگاه مي توانند در برابر استفاده از كامپيوتر از خدمات اينترنت و پست الكترونيك نيز استفاده كنند. در دانشگاه مجله و مجموعه هاي علمي “نامه دانشگاه”، “ره آورد عالمان جوان“، “طبله عطار”، “تحقيقات علوم انساني آسياي مركزي” به چاپ مي رسد. ماهنامه “نور معرفت” به عنوان روزنامه دانشگاه­ فعال است.
دانشکده فیزیک شامل کرسی‌های فیزیک عمومی و جسم‌های سخت، اساس­های تولیدی، فیزیک نظری، اصول تعلیم فیزیک و تکنولوژی، وسایل آماری و وسایل فنی آموزشی و رشته‌های عمومی تکنیکی می‌باشد. در کرسی مزبور 72 نفر استاد منجمله 5 نفر دکتر و پروفسور، 30 نفر نامزد علم و استادیار فعالیت می‌کنند. دانشمندان این دانشکده با پژوهشگاه فیزیک و فنی به نام ایوف شهر سن پترزبورگ [[روسیه]] طی چند سال است که همکاری علمی می‌کنند. همچنین نتایج کارهای علمی دانشمندان دانشکده مزبور در اکثر کشورها از جمله [[آمریکا]]، [[فرانسه]]، آلمان، اوسترالیا، [[چین]] و غیره ارائه شده‌اند. این دانشکده متخصصان بخش فیزیک، استادان رشته فیزیک، رادیوفیزیک، متخصصین تکنیک آمار، الکترونیک، سیستم و روابط تکنولوژی را تربیت می‌کند. همچنین برای امور تحقیقی مرکز ویژه تشخیص، کلاس‌های کامپیوتری و کارگاه تعلیمی موجود است.


در جنب دانشگاه تنها يك انتشارات به نام “نور معرفت“ فعال است. مدت دو سال است كه انتشارات مذكور طبع و نشر آثار پژوهشي و كتب مختلف استادان دانشگاه توسط تكنولوژي معاصر چاپي با كيفيت خوب عهده دار گرديده است. استادان دانشگاه بر مبناي برنامه دورنماي كارهاي پژوهشي، مشغول تحقيق و بررسي مسايل مختلف رشته هاي علوم هستند. براي انجام كارهاي علمي در دانشگاه 8 مركز علمي و تعداد زياد تشخيص گاه هاي پژوهشي به شرح ذيل فعالند:
در [[دانشگاه دولتی خجند|دانشگاه خجند]] برای آماده نمودن متخصصین بخش رشته اقتصاد دو دانشکده فعال است. اقتصاد جهانی، همچنین دارایی و اقتصاد بازار. در 7 کرسی تخصصی 71 استاد از جمله 3 دکتر و 17 نفر از علم اقتصاد فعالیت می‌کنند. آزمایشگاه‌های دانشکده‌ها کلاس‌های مجهز با کامپیوترهای Pentium، پرینت‌های لیزری و سایر تجهیزات در اختیار دانشجویان می‌باشد. استادان با سلسله مدارس عالی [[آمریکا]]، انگلستان، [[فرانسه]]، [[روسیه]]، [[قزاقستان]]، قرقیزستان، سازمان بین المللی ”CARANA CORPOTPW2”، صندوق یوروآسیا، اتحادیه “پراگما“ همکاری دارند.


·     مركز علمي و پژوهشي يونسكو: به تحقيق و بررسي مسايل انساني و تاريخي منطقه آسياي مركزي مشغول است.
دانشکده حقوق‌شناسی شامل بخش‌های حقوق و کارگذاری گمرکی، حقوق جنایی و مدنی، نظارت دادستانی و حقوق دادگاهی، نظریه دولت و حقوق، حقوق [[قانون اساسی تاجیکستان|قانون اساسی]] و غیره می‌باشد. از دانشکده‌های مزبور متخصصین نهادهای دولتی، بازرس‌ها، قاضی دادگاه، حقوق شناس فارغ التحصیل می‌شوند.


·     مركز پژوهش تمدن عهد سامانيان: به پژوهش مسايل تاريخي، فرهنگي، زبان و ادبيات و جغرافياي عهد سامانيان مشغولند.
دانشکده آموزگاری برای تربیت متخصصان دبستان و کودکستان فعال می‌باشند. در دانشکده چندین کرسی برای تعلیم فنون مربوط به تدریس کلاس‌های ابتدایی دبستان فعال اند. در دانشکده شورای دفاع رساله‌های علمی نیز عمل می‌کند.


·     مركز آموزش اكو سيستم بيولوژيك: در اين مركز استادان دانشگاه مسايل عمده بيولوژي را تحقيق و بررسي مي كنند.
دانشکده [[نقاشی تاجیکستان|نقاشی]] و گرافیک تنها دانشکده‌ای است که در دانشگاه‌های آموزگاری وجود دارد. در این دانشکده اساتید [[نقاشی تاجیکستان|نقاشی]] را آموزش می­دهند. همه ساله آثار نقاشی دانشجویان این دانشکده در نمایشگاه‌های نواحی استان سغد در معرض تماشا گذاشته می‌شود.


·     مركز انسان شناسي: مشغول تحقيق مسايل انساني و تشكل معرفت جامعه است.
دانشکده زبان‌های خارجی در دو بخش فعالیت می‌کند. متخصصان زبان انگلیسی و آلمانی تربیت می‌کند. همچنین دانشجویان این دانشکده زبان‌های عربی و فارسی می‌آموزند. در جنب دانشکده مرکز بازآموزی زبان انگلیسی فعالیت می‌کند. رابطه دانشکده با کشورهای غربی در حال توسعه می‌باشد.


·     مركز علوم اقتصادي: مسايل اقتصادي را بررسي مي كند.
دانشکده شرق شناسی از بخش‌های عربی و فارسی عبارت است. در دانشکده کرسی‌های زبان شناسی عربی، گرامر زبان عربی، زبان معاصر ایرانی فعال اند. دانشجویان سال سوم دوره تجربه آموزش زبان را در [[امارات متحده عربی]] طی می‌کنند.


·     مركز علمي كريستال: در اين مركز مهمترين مسايل رشته فيزيك و فني مورد پژوهش قرار مي گيرد.
دانشکده [[هنر تاجیکستان|هنر]] متخصصین بخش‌های مختلف هنر خوانندگی، [[نقاشی تاجیکستان|نقاشی]]، کارگردانی و غیره را تربیت می‌کند. زبان اصلی تحصیل در دانشگاه [[زبان تاجیکی|تاجیکی]] و [[زبان روسی|روسی]] است. اما در دانشکده زبان‌های خارجی، شرق شناسی، زبان شناسی و زبان‌های انگلیسی، آلمانی، عربی و ازبکی تدریس می‌شود.


·     دانشكده مديريت و تكنولوژي كامپيوتري: در دانشكده مذكور مسايل تجديد روند اقتصادي بر مبناي مهمترين عناصر اقتصاد جهاني و ورود تكنولوژي كامپيوتري در اداره توليدات تحقيق و بررسي مي شود.
در دانشگاه 812 نفر استادان منجمله 46 نفر دکتر و پروفسور و 265 نفر کاندیدای علوم و دانشیار مشغول به تدریس و کارهای پژوهشی هستند. تعداد عمومی دانشجویان این دانشگاه 10 هزار و 620 نفر است. و دوره تحصیل در اکثر رشته ها 5 سال می‌باشد. در دانشکده‌ای که اساسا به تربیت دانشجویان می­‌پردازد دوره تحصیل 4 ساله (برای دوره لیسانس) و 6 ساله (برای دوره فوق لیسانس) می‌باشد. دانشجویان پس از کسب مدرک لیسانس امکان تدریس در [[مدارس تاجیکستان|مدارس]] متوسطه را پیدا می‌کنند، ولی برای دریافت مجوز برای تمدید تحصیل در فوق لیسانس و ادامه کارهای پژوهشی ضرورت دریافت عنوان فوق لیسانس وجود دارد. برای این دانشجو باید دو سال اضافی (2 سال علاوه بر دوره لیسانس) تحصیل نماید. این روش تحصیل بر مبنای آیین‌نامه وزارت معارف [[تاجیکستان]] در باره [[آموزش عالی تاجیکستان|آموزش عالی]] است.


·     مركز تحقيقات دموگرافي: مسايل انسان­شناسي و عوامل مهم تنظيم خانواده­ها را بررسي مي­نمايد. امكانات اصلي بودجه مراكز مذكور از محل اعتبارات دانشگاه و مساعدت مالي دولت صورت مي گيرد. تجهيزات آزمايشگاهي شيمي، فيزيك، بيولوژيك موجودند، اما در سطح معيارهاي بين المللي قرار ندارند.
در دانشکده‌های غیرآموزگاری مدت تحصیل 5 ساله است. در کل دانشکده‌ها برای دانشجویان سال اول سنجش دانش توسط رایانه صورت می‌گیرد. این نکته که مهم‌ترین عنصر اصلاحات روند تعلیم در دانشگاه شناخته شده، برای دسترسی دانشجویان به کامپیوتر شرایط خوب فراهم می‌آورد.


از سایر دانشگاه های تاجیکستان که در شهر دوشنبه، پایتخت آن قرار دارند، می­توان به موارد زیر اشاره کرد: دانشگاه آموزگاري؛ دانشگاه پزشكي؛ دانشگاه تكنولوژي؛ دانشگاه هنر ترسون زاده؛ دانشگاه كشاورزي؛ دانشگاه ماليات و حقوق؛ دانشگاههاي دولتي زبانها؛ دانشگاه آزاد اسماعيل ساماني؛ دانشگاه نقليات؛ دانشگاه بشردوستانه­مسكو؛كالج­نقاشي'''.'''
کتابخانه دانشگاه از لحاظ تاریخی برابر با خود آن است. تعداد عمومی کتاب‌های کتابخانه 600 هزار نسخه می‌باشد و در آن ادبیات، مجله و روزنامه‌های مختلف هستند. در کتابخانه بخش خدمات و نگهداری کتاب، کتابشناسی، روزنامه و مجله ها، دست خط‌ها و سرچشمه‌های نادر، تالار مطالعه و تالار دفاع رساله‌های علمی و پژوهشی موجود است. علاوه بر این در زمینه مخزن کتابخانه در دانشکده ها تالار مطالعه تاسیس شده‌است و دانشجویان وابسته به تخصص خود از کتابخانه ادبیات دریافت می‌کنند.


'''6-3-11. دانشگاه­هاي ولايت سغد (خجند مركز ولايت)'''
در کتابخانه دانشگاه مرکز کامپیوتری فعال بوده و حالا شبکه [[اینترنت در تاجیکستان|اینترنت]] و پست الکترونیک نیز فعال هستند. دانشجویان و استادان دانشگاه می‌توانند در برابر استفاده از کامپیوتر از خدمات [[اینترنت در تاجیکستان|اینترنت]] و پست الکترونیک نیز استفاده کنند. در دانشگاه مجله و مجموعه‌های علمی “نامه دانشگاه”، “ره آورد عالمان جوان“، “طبله عطار”، “تحقیقات علوم انسانی آسیای مرکزی” به چاپ می رسد. ماهنامه “نور معرفت” به عنوان روزنامه دانشگاه­ فعال است.


·      دانشگاه دولتي خجند
در جنب دانشگاه تنها یک انتشارات به نام “نور معرفت“ فعال است. مدت دو سال است که انتشارات مذکور طبع و نشر آثار پژوهشی و کتب مختلف استادان دانشگاه توسط تکنولوژی معاصر چاپی با کیفیت خوب عهده دار گردیده‌است. استادان دانشگاه بر مبنای برنامه دورنمای کارهای پژوهشی، مشغول تحقیق و بررسی مسائل مختلف رشته‌های علوم هستند. برای انجام کارهای علمی در دانشگاه 8 مرکز علمی و تعداد زیاد تشخیص گاه‌های پژوهشی به شرح ذیل فعال اند:
*دانشگاه     تكنولوژي خجند
*مرکز علمی و پژوهشی [https://www.unesco.org/en یونسکو]: به تحقیق و بررسی مسائل انسانی و [[تاریخ تاجیکستان|تاریخی]] منطقه آسیای مرکزی مشغول است؛
*دانشگاه    حقوق و سياست
*مرکز پژوهش تمدن عهد سامانیان: به پژوهش مسائل [[تاریخ تاجیکستان|تاریخی]]، [[نظام فرهنگی تاجیکستان|فرهنگی]]، [[زبان و ادبیات تاجیکستان|زبان و ادبیات]] و جغرافیای عهد سامانیان مشغول اند؛
*دانشگاه    دولتي ملي شعبه خجند
*مرکز آموزش اکوسیستم بیولوژیک: در این مرکز استادان دانشگاه مسائل عمده بیولوژی را تحقیق و بررسی می‌کنند؛
*دانشگاه     معاصر بشردوستانه
*مرکز انسان شناسی: مشغول تحقیق مسائل انسانی و تشکل معرفت جامعه است؛
*دانشگاه     جديد روسيه
*مرکز علوم اقتصادی: مسائل [[نظام اقتصادی تاجیکستان|اقتصادی]] را بررسی می‌کند؛
*مرکز علمی کریستال: در این مرکز مهم‌ترین مسائل رشته فیزیک و فنی مورد پژوهش قرار می گیرد؛
*دانشکده مدیریت و تکنولوژی کامپیوتری: در دانشکده مذکور مسائل تجدید روند اقتصادی بر مبنای مهمترین عناصر اقتصاد جهانی و ورود تکنولوژی کامپیوتری در اداره تولیدات تحقیق و بررسی می‌شود؛
*مرکز تحقیقات دموگرافی: مسائل انسان­ شناسی و عوامل مهم تنظیم خانواده­‌ها را بررسی می‌­نماید. امکانات اصلی بودجه مراکز مذکور از محل اعتبارات دانشگاه و مساعدت مالی دولت صورت می‌گیرد. تجهیزات آزمایشگاهی شیمی، فیزیک، بیولوژیک موجودند، اما در سطح معیارهای بین المللی قرار ندارند.
از سایر [[دانشگاه های تاجیکستان|دانشگاه‌های تاجیکستان]] که در [[شهر دوشنبه]]، پایتخت آن قرار دارند، می‌­توان به موارد زیر اشاره کرد:


دانشگاه آموزگاری؛ دانشگاه پزشکی؛ دانشگاه تکنولوژی؛ دانشگاه هنر ترسون زاده؛ دانشگاه کشاورزی؛ دانشگاه مالیات و حقوق؛ دانشگاه‌های دولتی زبان‎ها؛ دانشگاه آزاد اسماعیل سامانی؛ دانشگاه نقلیات؛ دانشگاه بشر دوستانه­ مسکو؛کالج ­نقاشی'''.'''[[پرونده:دانشگاه خجند.jpg|بندانگشتی|دانشگاه دولتی خجند (1403). برگرفته از سایت uni24k، قابل بازیابی از https://fa.uni24k.com/u/14670/]]


'''7-3-11. دانشگاه هاي ولايت ختلان'''
=== دانشگاه­‌های ولایت سغد (خجند مرکز ولایت) ===
*[[دانشگاه دولتی خجند]]؛


·      دانشگاه دولتي قرقان تپه
*دانشگاه تکنولوژی خجند؛
*دانشگاه حقوق و سیاست؛
*دانشگاه دولتی ملی شعبه خجند؛
*دانشگاه معاصر بشردوستانه؛
*دانشگاه جدید [[روسیه]].


·      دانشگاه دولتي كولاب
=== دانشگاه‌های ولایت ختلان ===
*[[دانشگاه دولتی قرقان تپه]]؛
*[[دانشگاه دولتی كولاب|دانشگاه دولتی کولاب]]؛


·      دانشگاه تكنولوژي كولاب
*دانشگاه تکنولوژی کولاب.


'''1-7-3-11. دانشگاه دولتي قرقان تپه'''
==== [[دانشگاه دولتی قرقان تپه]] ====
این دانشگاه در مساحتی به میزان 130666 متر مربع و در 8 ساختمان در سال 1978 تأسیس و در آغاز شعبه دانشگاه آموزگاری [[شهر دوشنبه]] بود و از تاریخ 24 ژویه 1992 طبق تصمیم هیأت وزیران تاجیکستان دانشگاه به نام ناصر خسرو اعلام شد. [[دانشگاه دولتی قرقان تپه|دانشگاه قرقان تپه]] دولتی است و از بودجه دولت استفاده می‌کند.


اين دانشگاه در مساحتي به ميزان 130666 متر مربع و در 8 ساختمان در سال 1978 تأسيس و در آغاز شعبه دانشگاه آموزگاري شهر دوشنبه بود و از تاريخ 24 ژويه 1992 طبق تصميم هيأت وزيران تاجيكستان دانشگاه بنام ناصر خسرو اعلام شد. دانشگاه قرغان تپه دولتي است و از بودجه دولت استفاده مي كند.
دانشگاه دارای 8 دانشکده است تحت عناوین ریاضی، فیزیک، آموزگاری، تاریخ و حقوق، اقتصادی، زبان‌های خارجی، زبان شناسی و شیمی می‌باشد. در دانشگاه 147 گروه وجود دارد که عبارتند از: ریاضی (23 گروه)، فیزیک (18 گروه)، آموزگاری (14 گروه)، تاریخ و حقوق (16 گروه)، اقتصادی (18 گروه)، زبان‌های خارجی (23 گروه)، زبان شناسی (14 گروه) و شیمی (21 گروه). در هر یک از گروه‌های مذکور از 25 تا 30 نفر دانشجو تحصیل می‌کنند. دانشجویان به زبان‌های [[زبان تاجیکی|تاجیکی]]، ازبکی، [[زبان روسی|روسی]] و انگلیسی تحصیل می‌نمایند.


دانشگاه داراي 8 دانشكده است تحت عناوين رياضي، فيزيك، آموزگاري، تاريخ و حقوق، اقتصادي، زبان هاي خارجي، زبان شناسي و شيمي مي باشد. در دانشگاه 147 گروه وجود دارد كه عبارتند از : رياضي (23 گروه) ، فيزيك (18 گروه)، آموزگاري ( 14 گروه)، تاريخ و حقوق ( 16 گروه)، اقتصادي ( 18 گروه)، زبان هاي خارجي (23 گروه)، زبان شناسي (14 گروه) و شيمي (21 گروه). در هر يك از گروه هاي مذكور از 25 تا 30 نفر دانشجو تحصيل مي كنند. دانشجويان به زبان هاي تاجيكي، ازبكي، روسي و انگليسي تحصيل مي نمايند.
تعداد اساتید دانشگاه 198 نفر مشتمل بر 7 پروفسور، 35 کاندیدای دکترای علوم، 59 دانشیار، 85 مربی و 12 دستیار می‌باشد.


تعداد اساتيد دانشگاه 198 نفر مشتمل بر 7 پروفسور، 35 كانديداي دكتراي علوم، 59 دانشيار، 85 مربي و 12 دستيار مي باشد.
در دانشگاه 30 دستگاه رایانه در پنج کلاس مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانشگاه دارای کتابخانه به تعداد 90460 کتاب‌های علمی و ادبی است. دانشگاه از سال 2000 مجله علمی “عرفان” را به چاپ می‌رساند. تا امروز 13 شماره از این مجله چاپ شده‌است. از طرف استادان دانشگاه همه ساله 150 مقاله و گزارش‌های علمی در مجله و نشریه‌های مختلف به چاپ می‌رسند.


در دانشگاه 30 دستگاه رايانه در پنج كلاس مورد استفاده قرار مي گيرد. دانشگاه داراي كتابخانه به تعداد 90460 كتاب هاي علمي و ادبي است. دانشگاه از سال 2000 مجله علمي “عرفان” را به چاپ مي رساند. تا امروز 13 شماره از اين مجله چاپ شده است. از طرف استادان دانشگاه همه ساله 150 مقاله و گزارش هاي علمي در مجله و نشريه هاي مختلف به چاپ مي رسند.
==== [[دانشگاه دولتی كولاب|دانشگاه دولتی کولاب]] ====
[[دانشگاه دولتی كولاب|دانشگاه دولتی کولاب]] برای اولین بار به عنوان دانشکده دولتی آموزگاری طبق تصمیم شورای کمیساریای مردمی [[تاجیکستان]] مورخ سال 1940 به شماره 724 و تصمیم وزارت آموزش و پرورش اتحاد شوروی مورخ سال 1945 به شماره 1373 تأسیس گردید. سپس طبق تصمیم هیئت وزیران تاجیکستان مورخ 24 ژوئن سال 1992 به شماره 235 عنوان دانشگاه دولتی کولاب را کسب نمود.


'''2-7-3-11.  دانشگاه دولتي كولاب'''
مجموع مساحت [[دانشگاه دولتی كولاب|دانشگاه دولتی کولاب]] حدود 30 هزار و 600 متر مربع است که مشتمل بر ساختمان‌های آموزشی و آزمایشگاه در مساحت 18 هزار و 570 متر مربع، چهار ساختمان آموزشی در مساحت 11 هزار و 940 متر مربع، کلاس‌های آموزشی در مساحت 2041 متر مربع، انبارها در 265 متر مربع، تعمیرگاه‌ها در 540 متر مربع، خوابگاه در 11 هزار 547 متر مربع، غذاخوری در 510 متر مربع، میدان ورزشی در 500 متر مربع و درمانگاه فعال می‌باشد. دانشگاه از ابتدا تا به امروز به عنوان یک دانشگاه دولتی فعالیت دارد.


دانشگاه دولتي كولاب براي اولين بار به عنوان دانشكده دولتي آموزگاري طبق تصميم شوراي كميسارياي مردمي تاجيكستان مورخ سال 1940 به شماره 724 و تصميم وزارت آموزش و پرورش اتحاد شوروي مورخ سال 1945 به شماره 1373 تأسيس گرديد. سپس طبق تصميم هيئت وزيران تاجيكستان مورخ 24 ژوئن سال 1992 به شماره 235 عنوان دانشگاه دولتي كولاب را كسب نمود.
قبول دانشجویان به دانشگاه طبق مقررات وزارت آموزش و پرورش [[تاجیکستان]] است که همه ساله در حال تغییر و اصلاح می‌باشد. دانشگاه در سال تحصیلی 2003 الی 2004 دو هزار و ده نفر دانشجو را به صورت حضوری و غیر حضوری پذیرش نموده‌است.
 
*تعداد دانشکده ها: 9 دانشکده؛
مجموع مساحت دانشگاه دولتي كولاب حدود 30 هزار و 600 متر مربع است كه مشتمل بر ساختمان هاي آموزشي و آزمايشگاه در مساحت 18 هزار و 570 متر مربع ، چهار ساختمان آموزشي در مساحت 11 هزار و 940 متر مربع ، كلاس هاي آموزشي در مساحت 2041 متر مربع، انبارها در 265 متر مربع، تعميرگاهها در 540 متر مربع، خوابگاه در 11 هزار 547 متر مربع، غذاخوري در 510 متر مربع، ميدان ورزشي در 500 متر مربع و درمانگاه فعال مي باشد. دانشگاه از ابتدا تا به امروز به عنوان یک دانشگاه دولتي فعاليت دارد.
*تعداد دانشجو در گروه‌های آموزشی: 25 نفر و تنها در دانشکده زبان‌های خارجی 15 نفر است؛
 
*کرسی‌های دانشگاه: 25 کرسی در دانشگاه فعال می‌باشد؛
قبول دانشجويان به دانشگاه طبق مقررات وزارت آموزش و پرورش تاجيكستان است كه همه ساله در حال تغيير و اصلاح مي باشد. دانشگاه در سال تحصيلي 2003 الي 2004 دو هزار و ده نفر دانشجوي را بصورت حضوري و غير حضوري پذيرش نموده است.
*تحصیلات ناکامل: دانشجویی که سال دوم را کاملا به پایان رسانده، دارای تحصیلات ناکامل عالی محسوب می­‌شود؛
 
*کارشناسی ((تحصیلات کامل): دانشجویی که دوره تحصیلات را کاملا به انجام رسانده، دارای تحصیلات عالی است''')؛'''
-تعداد دانشكده ها: 9 دانشكده
*سیستم تحصیلات: روزانه و غیابی؛
 
*تحصیل در دانشگاه به سه زبان: [[زبان تاجیکی|تاجیکی]]، [[زبان روسی|روسی]] و انگلیسی؛
- تعداد دانشجو در گروههاي آموزشي : 25نفر و تنها در دانشكده زبان هاي خارجي 15 نفر است.
*تعداد اساتید: دو نفر آکادمیسین، 5 نفر دکتر علوم، پروفسور و 45 نفر نامزد دکتری و 41 نفر دانشیار؛
 
*امکانات رایانه ای: در دانشگاه اتاق کامپیوتر موجود است؛
- كرسي هاي دانشگاه: 25 کرسی در دانشگاه فعال می باشد
*تجهیزات آزمایشی: در آزمایشگاه‌های دانشگاه تعداد 57 تجهیزات آزمایشی موجود است؛
 
*بودجه دانشگاه از محل بودج دولتی که وزارت آموزش و پرورش [[تاجیکستان]] همه ساله تخصیص می‌دهد تامین می‌شود. دانشگاه کولاب طی پنج سال اخیر سه گرانت دریافت کرده‌است؛
تحصيلات ناكامل: دانشجويي كه سال دوم را كاملا به پايان رسانده، داراي تحصيلات ناكامل عالي محسوب مي­شود.
*دانشگاه دارای کتابخانه غنی به تعداد 240274 نسخه کتاب است. همچنین هر دانشکده دارای کتابخانه جداگانه‌است. حدود 1700 نفر دانشجو اعضای کتابخانه­‌ها هستند.
 
جدول شماره 2. رشته­‌های تخصصی [[دانشگاه دولتی كولاب|دانشگاه دولتی کولاب]]<ref>زهریی، حسن (1391). جامعه و فرهنگ [[تاجیکستان]]. تهران: [https://www.icro.ir/ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی] (در دست انتشار)، ص 348-362.</ref>
كارشناسي (تحصيلات كامل''')''') : دانشجويي كه دوره تحصيلات را كاملا به انجام رسانده، داراي تحصيلات عالي است''')'''
 
- سيستم تحصيلات: روزانه و غيابي
 
- تحصيل در دانشگاه به سه زبان: تاجيكي، روسي و انگليسي
 
تعداد اساتيد: دو نفر آكادميسين، 5 نفر دكتر علوم، پروفسور و 45 نفر نامزد دكتري و 41 نفر دانشيار
 
- امكانات رايانه اي: در دانشگاه اتاق كامپيوتر موجود است.
 
- تجهيزات آزمايشي: در آزمايشگاههاي دانشگاه تعداد 57 تجهيزات آزمايشي موجود است.
 
- بودجه دانشگاه ازمحل بودج دولتي كه وزارت آموزش و پرورش تاجيكستان همه ساله تخصيص مي دهد تامين مي شود. دانشگاه كولاب طي پنج سال اخير سه گرانت دريافت كرده است.
 
- دانشگاه داراي كتابخانه غني به تعداد 240274 نسخه كتاب است. همچنين هر دانشكده داراي كتابخانه جداگانه است. حدود 1700 نفر دانشجو اعضاي كتابخانه­ها هستند.
 
'''جدول شماره 23- رشته­های تخصصی دانشگاه دولتی کولاب'''
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
| colspan="4" |'''تخصص ها'''
| colspan="4" |'''تخصص ها'''
خط ۴۸۹: خط ۴۳۹:
|-
|-
|
|
| colspan="2" |رياضی
| colspan="2" |ریاضی
|1
|1
|-
|-
|
|
| colspan="2" |رياضی عملی
| colspan="2" |ریاضی عملی
|2
|2
|-
|-
|
|
| colspan="2" |فيزيک
| colspan="2" |فیزیک
|3
|3
|-
|-
|
|
| colspan="2" |شيمی
| colspan="2" |شیمی
|4
|4
|-
|-
|
|
| colspan="2" |بيولوژی
| colspan="2" |بیولوژی
|5
|5
|-
|-
|
|
| colspan="2" |جغرافيا
| colspan="2" |جغرافیا
|6
|6
|-
|-
|
|
| colspan="2" |زبان و ادب تاجيکی
| colspan="2" |زبان و ادب تاجیکی
|7
|7
|-
|-
خط ۵۲۱: خط ۴۷۱:
|-
|-
|
|
| colspan="2" |زبان انگليسی
| colspan="2" |زبان انگلیسی
|9
|9
|-
|-
|
|
| colspan="2" |تاريخ
| colspan="2" |تاریخ
|10
|10
|-
|-
|
|
| colspan="2" |تاريخ وحقوق
| colspan="2" |تاریخ و حقوق
|11
|11
|-
|-
|
|
| colspan="2" |تکنولوژی و کارفرمايی
| colspan="2" |تکنولوژی و کارفرمایی
|12
|12
|-
|-
خط ۵۴۱: خط ۴۹۱:
|-
|-
|
|
| colspan="2" |علوم آموزگاری و اسلوب آموزش ابتدايی
| colspan="2" |علوم آموزگاری و اسلوب آموزش ابتدایی
|14
|14
|-
|-
|
|
|مديريت
|مدیریت
| colspan="2" |15
| colspan="2" |15
|-
|-
خط ۵۵۳: خط ۵۰۳:
|-
|-
|
|
|راديو فيزيک و الکترونيک
|رادیو فیزیک و الکترونیک
| colspan="2" |17
| colspan="2" |17
|-
|-
خط ۵۶۱: خط ۵۱۱:
|-
|-
|
|
|دارايی و وام
|دارایی و وام
| colspan="2" |19
| colspan="2" |19
|-
|-
|
|
|زبان انگليسی و تجهيزات الکترونيک مخابراتی
|زبان انگلیسی و تجهیزات الکترونیک مخابراتی
| colspan="2" |20
| colspan="2" |20
|-
|
|
|
|
|}
|}
== نیز نگاه کنید به ==
[[آموزش عالی کانادا]]؛ [[آموزش عالی روسیه]]؛ [[آموزش عالی افغانستان]]؛ [[آموزش عالی تونس]]؛ [[آموزش عالی ژاپن]]؛ [[آموزش عالی کوبا]]؛ [[آموزش عالی لبنان]]؛ [[آموزش عالی مصر]]؛ [[آموزش عالی در چین]]؛ [[آموزش عالی سنگال]]؛ [[آموزش عالی فرانسه]]؛ [[آموزش عالی مالی]]؛ [[آموزش عالی سودان]]؛ [[آموزش عالی ساحل عاج]]؛ [[آموزش عالی زیمبابوه]]؛ [[آموزش عالی اوکراین]]؛ [[آموزش عالی اسپانیا]]؛ [[آموزش عالی اردن]]؛ [[آموزش عالی اتیوپی]]؛ [[آموزش عالی سیرالئون]]؛ [[آموزش عالی قطر]]؛ [[آموزش عالی قزاقستان]]؛ [[آموزش عالی بنگلادش]]؛ [[آموزش عالی سریلانکا]]؛ [[آموزش عالی در آرژانتین]]؛ [[آموزش عالی تایلند]].
== کتابشناسی ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۰۴

دانشگاه پزشکی تاجیکستان (1403). برگرفته از سایت ویکی پدیا، قابل بازیابی از https://fa.wikipedia.org/wiki/

دانشگاه­‌های جمهوری تاجیکستان در چهار ولایت این کشور قرار دارند. دانشگاه‌های واقع در شهر دوشنبه عبارتند از:

دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان (1403). برگرفته از سایت ویکی پدیا، قابل بازیابی از https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86

دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان

دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان از 14 دانشکده مشتمل بر مکانیک و ریاضی، بیولوژی، شیمی، زمین‌شناسی معادن، تاریخ، حقوق‌شناسی، زبان‌شناسی، شرق‌شناسی، روزنامه‌نگاری، اقتصاد و مدیریت، دارایی و اقتصاد، الکترونیک اقتصادی و فلسفه تشکیل گردیده‌است و شامل 85 کرسی می‌­باشد. در این دانشگاه دانشجویان در 51 گرایش تحصیل می‌نمایند. دانشگاه ملی دارای 722 نفر استاد از جمله 75 نفر پروفسور و دکتر علوم، 273 فوق لیسانس علوم و 251 نفر دانشیار می‌باشد.

دانشگاه ملی جمهوری تاجیکستان با دانشگاه‌های دولتی مسکو، کلگین فورت اتریش، مانتون آمریکا و دانشگاه قبرس رابطه دوجانبه دارد.

دوره فوق لیسانس شامل 41 رشته تحصیلی می­‌باشد. در سال 2002 22 نفر رساله‌های فوق لیسانس را دفاع کردند. 9 نفر در دوره‌های دکترای رشته‌های حقوق، روزنامه نگاری، اقتصاد و ریاضی شرکت کرده‌اند که از این تعداد 6 نفر از رساله دکتری خود دفاع کرده‌اند.

جدول شماره 1. رشته‌های دانشگاه دولتی ملی تاجیکستان

دانشکده ریاضیات
سال افتتاح رشته اسم رشته رقم رشته شماره
1949 ریاضیات 010100 1
1985 ریاضی تجربی 010200 2
1998 انفورماتیک 010201 3
1985 مکانیک 010300 4
دانشکده فیزیک
1949 فیزیک 010400 5
1999 ستاره شناسی 010900 6
1995 هواشناسی 012600 7
1991 رادیوفیزیک و الکترونیک 071500 8
2003 ماشین‌های حساب، مجتمعها، سیستم ها و شبکات 220100 9
دانشکده شیمی
1957 شیمی 011000 10
1998 شیمی تجربی 011001 11
2001 تکنولوژی شیمی 240400 12
2002 فلزات رنگی 011002 13
دانشکده زمین شناسی
1995 اقتصاد و اداره در صنایع معادن 060801 14
1956 عکسبرداری زمین و جستجو 080100 15
1959 علم آموزش آبهای زیرزمینی 011400 16
1998 زمین شناسی نفت و گاز 080500 17
1994 کارنقشه برداری 090100 18
دانشکده زیست شناسی
1948 زیست شناسی 011600 19
1996 اکولوژی 013100 20
دانشکده تاریخ
1948 تاریخ 020700 21
1996 بایگانی شناسی 020800 22
1996 روابط بین الملل 021201 23
2003 تاریخ و کشورشناسی 020701 24
دانشکده حقوق
1949 حقوق 021100 25
1998 حقوق شناس- آموزگار 021101 26
1993 روابط بین الملل- حقوق 021200 27
دانشکده ادبیات
1948 زبان و ادبیات تاجیک 021700 28
1948 زبان و ادبیات روس 021701 29
1998 دفتر داری 021702 30
2003 زبان شناسی و روابط بین فرهنگی 620100 31
دانشکده شرق شناسی
1958 شرق شناسی 022800 32
دانشکده روزنامه نگاری و ترجمانی
1988 روزنامه نگاری 021400 33
1993 روزنامه نگار- ترجمه 021401 34
2000 روزنامه نگاری بین المللی 021402 35
1993 روابط بین الملل- حقوق 021200 27
دانشکده فلسفه
1992 فلسفه 020100 36
1998 سیاست شناسی 020200 37
--- جامعه شناسی 020300 38
1994 روان شناسی 020400 39
دانشکده اقتصاد و مدیریت
1966 اقتصاد و جامعه شناسی کار 060200 40
1958 اقتصاد ملی 060700 41
1954 اقتصاد و مدیریت در شرکتها 060800 42
1954 اقتصاد و مدیریت مجتمع کشت و صنعت 060900 43
1993 مدیریت 061100 44
1980 سیستم اطلاع رسانی در اقتصاد 071900 45
دانشکده اقتصاد و دارایی
1953 دارایی و اعتبار 060400 46
1992 اقتصاد جهانی 060600 47
2002 اقتصاد جهانگردی 060619 48
1953 حسابرسی 060500 49
1982 آمار 061700 50
1996 روشهای ریاضی در اقتصاد 061800 51

دانشگاه اسلاویانی

دانشگاه اسلاویانی روسیه و تاجیکستان در سال 1996 میلادی مطابق قرارداد فیمابین حکومت‌های تاجیکستان و فدراسیون روسیه تشکیل شد. هدف از تشکیل این دانشگاه پشتیبانی از سکنه روسی تاجیکستان و ایجاد شرایط لازم برای تحصیلات آن‌ها می‌باشد. تحصیل در این دانشگاه مطابق استاندارد و برنامه آموزشی روسیه صورت می‌گیرد و درس ها به روسی برگزار می‌شود. مطابق این قرارداد، هزینه‌های این دانشگاه از هر دو طرف پرداخته می‌شود. حقوق اساتید و هزینه تحصیل دانشجویان از طرف روسیه پرداخت می‌شود و پرداخت بقیه هزینه‌ها به عهده تاجیکستان است. در این دانشگاه 182 استاد به 2000 دانشجو به صورت حضوری و 1000 دانشجوی بصورت غیر حضوری (50 درصد آن‌ها دانشجویان روس و 50 درصد آنها دانشجویان ملیت­‌های محلی مانند تاجیک، ازبک و قرقیز می­‌باشد) درس می‌­دهند. در دانشگاه اسلاویانی 4 دانشکده فیلولوژی، اقتصاد، تاریخ و روابط بین ­المللی و حقوق وجود دارد. در دانشکده فیلولوژی، رشته­‌های تخصصی زبان و ادبیات روس، زبان‌های آلمانی، انگلیسی و چینی و رشته ژورنالیستی وجود دارد. در دانشکده اقتصاد، رشته‌های تخصصی مدیریت، دارایی و وام، سیستم اطلاعات اقتصادی وجود دارد. در دانشکده تاریخ و روابط بین الملل، رشته‌های تخصصی تاریخ، فرهنگ شنایی و روابط بین الملل تدریس می‌شود. در دانشکده حقوق رشته‌های مربوط به این درس تدریس می‌شود. همچنین بخش آمادگی و پیش دانشگاهی و دو سال تحصیل سال‌های آخر دبیرستانی در این دانشگاه وجود دارد. در تمام رشته‌های تخصصی، زبان فارسی تاجیکی به عنوان واحد درسی غیر تخصصی تدریس می‌شود. در دانشگاه مذکور به آموزش زبان فارسی تاجیکی خیلی توجه می‌شود و همه ساله قبل از نوروز یک هفته هفته زبان تاجیکی اعلام شده و همایش‌های باشکوهی به مناسبت جشن نوروز و شعرای ایرانی برگزار می‌شود. کرسی زبان فارسی تاجیکی دارای 5 استاد تاجیک (3 مرد و 2 زن) است و مدیریت این کرسی به عهده عبدالولی دوران اف است. همچنین در رشته‌های روابط بین الملل و تاریخ، زبان عربی به عنوان واحد درسی غیر تخصصی از طرف دو استاد تاجیک تدریس می‌شود.

حقوق اساتید این دانشگاه از طرف وزارت علوم روسیه پرداخت می‌شود. میزان حقوق استادان وابسته به درجه علمی آن‌ها می‌­باشد و نسبت به حقوق استادان دانشگاه‌های تاجیکستان حدوداً 10 برابر بیشتر است. حقوق متوسط پروفسور 2500 روبل روسی (حدود 75 دلار )، دانشیار حدوداً 1500 الی 1700 روبل روسی (تقریبا برابر با 45 الی 60 دلار ) می‌باشد. تمام هزینه‌های تحصیل 330 دانشجویی که بعد از امتحان ورودی به دانشگاه پذیرفته شده‌اند، از طرف دولت پرداخت می‌شود، اما یک تعداد دانشجویان بدون آزمون مطابق قرارداد ثبت نام می شوند که پرداخت هزینه ثبت نام به عهده خودشان است و آنها هر سال 500 دلار هزینه ثبت نام پرداخت می‌کنند. دانشجویانی که از طریق آزمون پذیرفته شده‌اند، هر ماه 16 سامانی دریافت می‌کنند. در این دانشگاه بهترین استادان جهت تدریس انتخاب شده‌اند و مدرک دانشجویان از مسکو داده می‌شود. محمد یوسف امام اف رئیس دانشگاه، ایلان توپایلا معاون آموزش، خانم ورونیکا چیگرینا معاون بخش علمی این دانشگاه می‌باشند. خسرو شنبه زاده، رئیس دانشکده فیلولوژی، نبی ناصراف رئیس دانشکده اقتصاد، عبدالسلام ولی یف، رئیس دانشکده تاریخ و روابط بین الملل و دولت النظر اف رئیس دانشکده حقوق می‌باشند.

دانشگاه دولتی تکنیکی محمد عاصمی

در دانشگاه فنی تاجیکستان 6 دانشکده مشتمل بر انرژی، مکانیک و تکنولوژی، مدیریت، مهندسی و تجارت، حمل و نقل و راه سازی، ساختمان و معماری و تکنولوژی شیمی فلزات فعالیت دارد. در این دانشگاه 45 کرسی در 33 رشته تخصصی فعالیت می‌کند. هیئت علمی دانشگاه تکنیکی شامل 331 نفر می‌باشد که از این تعداد 24 نفر پروفسور و دکترای علوم، 102 نفر دانشیار و 75 نفر کاندید دکترای علوم تدریس می­‌نمایند.

دانشجویان این دانشگاه در 33 رشته تحصیلی به علم آموزی اشتغال دارند. دانشگاه تکنیکی جمهوری تاجیکستان با دانشگاه‌های دولتی فنی تاشکند، دانشگاه الکتروتکنیک مخابرات تاشکند، دانشکده اتومبیل و راه سازی تاشکند، دانشکده ساختمان و معماری تاشکند، دانشکده تکنولوژی صنایع سبک بخارا، دانشگاه برق مسکو، دانشگاه زمین شناسی مسکو، دانشگاه امور ساختمانی مسکو، دانشگاه دولتی ولادیمیر، دانشکده اتومبیل و راه سازی سیبری (آمسک)، دانشگاه حمل و نقل اوکرائین و کالج عالی تکنولوژی اینچان (کره جنوبی) رابطه و همکاری دارد. همچنین این دانشگاه با اتحادیه مدارس عالی فنی دول CIS، اتحادیه مدارس عالی ساختمانی دول CIS، اتحادیه مدارس عالی فنی اورال، سیبری و آسیای مرکزی و اتحادیه مدارس عالی معماری دول CIS همکاری می‌نماید.

دانشگاه فنی تاجیکستان عضو اتحادیه دانشگاه‌های سیستم یونسکو است. تحصیل در این دانشگاه به دو صورت با شهریه و بدون شهریه انجام می پذیرد که دانشجویان آزاد می بایستی شهریه پرداخت نمایند.

دانشگاه دولتی تجارت

در دانشگاه دولتی تجارتی تاجیکستان چهار دانشکده اقتصاد و مدیریت، اقتصاد جهانی و حقوق، تجارت و گمرک، تحصیلات غیر حضوری و 13 کرسی فعال است.

یکی از دانشکده‌های این دانشگاه در شهر خجند نیز فعال است. در این دانشگاه 169 نفر استاد مشتمل بر 12 نفر پروفسور و دکترای علوم، 64 نفر کاندیدای دکترای علوم و دانشیار تدریس می­‌نمایند. در دانشکده خجند 109 نفر استاد منجمله 4 نفر پروفسور و دکترا، 29 نفر کاندیدای دکتری و دانشیاران به تدریس اشتغال دارند.

در دانشگاه تجارت 62 نفر دانشجوی فوق لیسانس به کارهای پژوهشی اشتغال دارند. دانشگاه تجارت با انستیتوی اقتصاد، مدیریت و پیشگویی‌های اقتصادی قزاقستان، دانشگاه اقتصادی قزاقستان، دانشگاه بین المللی تجارت آلمانی، دانشگاه دولتی تجارت مسکو، آکادمی اقتصادی مسکو، دانشگاه تعاون مصرف ناواسبیرسک و دانشگاه اتحاد حسابداران و بازرس‌های حرفه‌ای آسیای مرکزی همکاری نزدیک دارد. در این دانشگاه 137 نفر دانشجوی خارجی در دانشکده خجند تحصیل می‌نمایند که اکثریت آن‌ها تبعه ترکمنستان و ازبکستان هستند.

دانشگاه دولتی باباجان غفوراف خجند

دانشگاه دولتی خجند بنام آکادمیسین باباجان غفوراف در شهر خجند، خیابان مولان بیک آوا می‌باشد. این دانشگاه در سال 1931 به عنوان دانشکده عالی آموزگاری تاسیس گردیده‌است. در نخستین سال تاسیس دارای 2 دانشکده: طبیعت شناسی و ریاضی بود و در آن 9 نفر آموزگار و 26 نفر دانشجو حضور داشتند.

سال 1936 تعداد 15 نفر دانشجویان از رشته‌های فیزیک، ریاضی و طبیعی فارغ التحصیل شدند. در سال 1991 به این دانشگاه مقام دولتی داده شد و سال 1997 بنام آکادمسین باباجان غفوراف نامگذاری شد. این دانشگاه تابع مقامات دولتی آموزش و پرورش از جمله وزارت آموزش و پرورش تاجیکستان می‌باشد.

دانشگاه دولتی خجند

در حال حاضر این دانشگاه دارای 15 دانشکده بوده و دانشجویان در 37 رشته تحصیل می‌­کنند. اطلاعات مربوط به دانشکده‌­های دانشگاه به شرح زیر می‌­باشد:

دانشکده رشته­‌های طبیعی عبارت از 7 کرسی تخصصی، موزه جانورشناسی و زیست­ شناسی، منطقه کشاورزی و بیولوژی می­‌باشد. همچنین متخصصین در بخش‌­های شیمی، بیولوژی، جغرافیایی و اکولوژی تحصیل می­‌کنند. در این دانشکده 84 نفر آموزگار منجمله 4 نفر دکتر و پروفسور و 38 نفر تدریس ­و­ تحقیق­ می­‌کنند.

دانشکده ریاضیات از کرسی­‌های معادلات دیفرانسیال، تحلیل ریاضی، جبر و هندسه، انفورماتیک، ریاضی آماری، اصول تعلیم ریاضی و وسایل فنی آماری تشکیل شده‌است. در دانشکده 42 نفر استاد، منجمله 19 نفر استادیار فعالیت می‌کنند. در مدرسه شماره 24 شهر خجند دانشمندان این دانشکده در زمینه مسائل تکمیل رشته‌های ریاضی آزمایشگاه علمی دانشکده را تاسیس داده‌اند.

دانشکده زبان­شناسی تاجیک از بخش­‌های زبان و ادبیات تاجیک و روزنامه­‌نگاری تشکیل شده‌است. این دانشکده مشتمل بر بخش‌های ادبیات کلاسیک فارس و تاجیک، ادبیات معاصر تاجیک، زبان تاجیکی، اسلوب و فرهنگ سخنوری، روزنامه نگاری و نظریه ترجمه می‌باشند. در ادارات مزبور 67 نفر استادان تدریس می‌کنند و از آنان 8 نفر دکتر و پروفسور و 25 نفر نامزدهای علم و استادیار بوده به 840 نفر دانشجو تدریس می‌کنند. در پایگاه دانشکده شورای دفاع رساله‌های نامزدی زبان و ادبیات تاجیک نیز فعالیت می‌کند.

دانشکده فیزیک شامل کرسی‌های فیزیک عمومی و جسم‌های سخت، اساس­های تولیدی، فیزیک نظری، اصول تعلیم فیزیک و تکنولوژی، وسایل آماری و وسایل فنی آموزشی و رشته‌های عمومی تکنیکی می‌باشد. در کرسی مزبور 72 نفر استاد منجمله 5 نفر دکتر و پروفسور، 30 نفر نامزد علم و استادیار فعالیت می‌کنند. دانشمندان این دانشکده با پژوهشگاه فیزیک و فنی به نام ایوف شهر سن پترزبورگ روسیه طی چند سال است که همکاری علمی می‌کنند. همچنین نتایج کارهای علمی دانشمندان دانشکده مزبور در اکثر کشورها از جمله آمریکا، فرانسه، آلمان، اوسترالیا، چین و غیره ارائه شده‌اند. این دانشکده متخصصان بخش فیزیک، استادان رشته فیزیک، رادیوفیزیک، متخصصین تکنیک آمار، الکترونیک، سیستم و روابط تکنولوژی را تربیت می‌کند. همچنین برای امور تحقیقی مرکز ویژه تشخیص، کلاس‌های کامپیوتری و کارگاه تعلیمی موجود است.

در دانشگاه خجند برای آماده نمودن متخصصین بخش رشته اقتصاد دو دانشکده فعال است. اقتصاد جهانی، همچنین دارایی و اقتصاد بازار. در 7 کرسی تخصصی 71 استاد از جمله 3 دکتر و 17 نفر از علم اقتصاد فعالیت می‌کنند. آزمایشگاه‌های دانشکده‌ها کلاس‌های مجهز با کامپیوترهای Pentium، پرینت‌های لیزری و سایر تجهیزات در اختیار دانشجویان می‌باشد. استادان با سلسله مدارس عالی آمریکا، انگلستان، فرانسه، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، سازمان بین المللی ”CARANA CORPOTPW2”، صندوق یوروآسیا، اتحادیه “پراگما“ همکاری دارند.

دانشکده حقوق‌شناسی شامل بخش‌های حقوق و کارگذاری گمرکی، حقوق جنایی و مدنی، نظارت دادستانی و حقوق دادگاهی، نظریه دولت و حقوق، حقوق قانون اساسی و غیره می‌باشد. از دانشکده‌های مزبور متخصصین نهادهای دولتی، بازرس‌ها، قاضی دادگاه، حقوق شناس فارغ التحصیل می‌شوند.

دانشکده آموزگاری برای تربیت متخصصان دبستان و کودکستان فعال می‌باشند. در دانشکده چندین کرسی برای تعلیم فنون مربوط به تدریس کلاس‌های ابتدایی دبستان فعال اند. در دانشکده شورای دفاع رساله‌های علمی نیز عمل می‌کند.

دانشکده نقاشی و گرافیک تنها دانشکده‌ای است که در دانشگاه‌های آموزگاری وجود دارد. در این دانشکده اساتید نقاشی را آموزش می­دهند. همه ساله آثار نقاشی دانشجویان این دانشکده در نمایشگاه‌های نواحی استان سغد در معرض تماشا گذاشته می‌شود.

دانشکده زبان‌های خارجی در دو بخش فعالیت می‌کند. متخصصان زبان انگلیسی و آلمانی تربیت می‌کند. همچنین دانشجویان این دانشکده زبان‌های عربی و فارسی می‌آموزند. در جنب دانشکده مرکز بازآموزی زبان انگلیسی فعالیت می‌کند. رابطه دانشکده با کشورهای غربی در حال توسعه می‌باشد.

دانشکده شرق شناسی از بخش‌های عربی و فارسی عبارت است. در دانشکده کرسی‌های زبان شناسی عربی، گرامر زبان عربی، زبان معاصر ایرانی فعال اند. دانشجویان سال سوم دوره تجربه آموزش زبان را در امارات متحده عربی طی می‌کنند.

دانشکده هنر متخصصین بخش‌های مختلف هنر خوانندگی، نقاشی، کارگردانی و غیره را تربیت می‌کند. زبان اصلی تحصیل در دانشگاه تاجیکی و روسی است. اما در دانشکده زبان‌های خارجی، شرق شناسی، زبان شناسی و زبان‌های انگلیسی، آلمانی، عربی و ازبکی تدریس می‌شود.

در دانشگاه 812 نفر استادان منجمله 46 نفر دکتر و پروفسور و 265 نفر کاندیدای علوم و دانشیار مشغول به تدریس و کارهای پژوهشی هستند. تعداد عمومی دانشجویان این دانشگاه 10 هزار و 620 نفر است. و دوره تحصیل در اکثر رشته ها 5 سال می‌باشد. در دانشکده‌ای که اساسا به تربیت دانشجویان می­‌پردازد دوره تحصیل 4 ساله (برای دوره لیسانس) و 6 ساله (برای دوره فوق لیسانس) می‌باشد. دانشجویان پس از کسب مدرک لیسانس امکان تدریس در مدارس متوسطه را پیدا می‌کنند، ولی برای دریافت مجوز برای تمدید تحصیل در فوق لیسانس و ادامه کارهای پژوهشی ضرورت دریافت عنوان فوق لیسانس وجود دارد. برای این دانشجو باید دو سال اضافی (2 سال علاوه بر دوره لیسانس) تحصیل نماید. این روش تحصیل بر مبنای آیین‌نامه وزارت معارف تاجیکستان در باره آموزش عالی است.

در دانشکده‌های غیرآموزگاری مدت تحصیل 5 ساله است. در کل دانشکده‌ها برای دانشجویان سال اول سنجش دانش توسط رایانه صورت می‌گیرد. این نکته که مهم‌ترین عنصر اصلاحات روند تعلیم در دانشگاه شناخته شده، برای دسترسی دانشجویان به کامپیوتر شرایط خوب فراهم می‌آورد.

کتابخانه دانشگاه از لحاظ تاریخی برابر با خود آن است. تعداد عمومی کتاب‌های کتابخانه 600 هزار نسخه می‌باشد و در آن ادبیات، مجله و روزنامه‌های مختلف هستند. در کتابخانه بخش خدمات و نگهداری کتاب، کتابشناسی، روزنامه و مجله ها، دست خط‌ها و سرچشمه‌های نادر، تالار مطالعه و تالار دفاع رساله‌های علمی و پژوهشی موجود است. علاوه بر این در زمینه مخزن کتابخانه در دانشکده ها تالار مطالعه تاسیس شده‌است و دانشجویان وابسته به تخصص خود از کتابخانه ادبیات دریافت می‌کنند.

در کتابخانه دانشگاه مرکز کامپیوتری فعال بوده و حالا شبکه اینترنت و پست الکترونیک نیز فعال هستند. دانشجویان و استادان دانشگاه می‌توانند در برابر استفاده از کامپیوتر از خدمات اینترنت و پست الکترونیک نیز استفاده کنند. در دانشگاه مجله و مجموعه‌های علمی “نامه دانشگاه”، “ره آورد عالمان جوان“، “طبله عطار”، “تحقیقات علوم انسانی آسیای مرکزی” به چاپ می رسد. ماهنامه “نور معرفت” به عنوان روزنامه دانشگاه­ فعال است.

در جنب دانشگاه تنها یک انتشارات به نام “نور معرفت“ فعال است. مدت دو سال است که انتشارات مذکور طبع و نشر آثار پژوهشی و کتب مختلف استادان دانشگاه توسط تکنولوژی معاصر چاپی با کیفیت خوب عهده دار گردیده‌است. استادان دانشگاه بر مبنای برنامه دورنمای کارهای پژوهشی، مشغول تحقیق و بررسی مسائل مختلف رشته‌های علوم هستند. برای انجام کارهای علمی در دانشگاه 8 مرکز علمی و تعداد زیاد تشخیص گاه‌های پژوهشی به شرح ذیل فعال اند:

  • مرکز علمی و پژوهشی یونسکو: به تحقیق و بررسی مسائل انسانی و تاریخی منطقه آسیای مرکزی مشغول است؛
  • مرکز پژوهش تمدن عهد سامانیان: به پژوهش مسائل تاریخی، فرهنگی، زبان و ادبیات و جغرافیای عهد سامانیان مشغول اند؛
  • مرکز آموزش اکوسیستم بیولوژیک: در این مرکز استادان دانشگاه مسائل عمده بیولوژی را تحقیق و بررسی می‌کنند؛
  • مرکز انسان شناسی: مشغول تحقیق مسائل انسانی و تشکل معرفت جامعه است؛
  • مرکز علوم اقتصادی: مسائل اقتصادی را بررسی می‌کند؛
  • مرکز علمی کریستال: در این مرکز مهم‌ترین مسائل رشته فیزیک و فنی مورد پژوهش قرار می گیرد؛
  • دانشکده مدیریت و تکنولوژی کامپیوتری: در دانشکده مذکور مسائل تجدید روند اقتصادی بر مبنای مهمترین عناصر اقتصاد جهانی و ورود تکنولوژی کامپیوتری در اداره تولیدات تحقیق و بررسی می‌شود؛
  • مرکز تحقیقات دموگرافی: مسائل انسان­ شناسی و عوامل مهم تنظیم خانواده­‌ها را بررسی می‌­نماید. امکانات اصلی بودجه مراکز مذکور از محل اعتبارات دانشگاه و مساعدت مالی دولت صورت می‌گیرد. تجهیزات آزمایشگاهی شیمی، فیزیک، بیولوژیک موجودند، اما در سطح معیارهای بین المللی قرار ندارند.

از سایر دانشگاه‌های تاجیکستان که در شهر دوشنبه، پایتخت آن قرار دارند، می‌­توان به موارد زیر اشاره کرد:

دانشگاه آموزگاری؛ دانشگاه پزشکی؛ دانشگاه تکنولوژی؛ دانشگاه هنر ترسون زاده؛ دانشگاه کشاورزی؛ دانشگاه مالیات و حقوق؛ دانشگاه‌های دولتی زبان‎ها؛ دانشگاه آزاد اسماعیل سامانی؛ دانشگاه نقلیات؛ دانشگاه بشر دوستانه­ مسکو؛کالج ­نقاشی.

دانشگاه دولتی خجند (1403). برگرفته از سایت uni24k، قابل بازیابی از https://fa.uni24k.com/u/14670/

دانشگاه­‌های ولایت سغد (خجند مرکز ولایت)

  • دانشگاه تکنولوژی خجند؛
  • دانشگاه حقوق و سیاست؛
  • دانشگاه دولتی ملی شعبه خجند؛
  • دانشگاه معاصر بشردوستانه؛
  • دانشگاه جدید روسیه.

دانشگاه‌های ولایت ختلان

  • دانشگاه تکنولوژی کولاب.

دانشگاه دولتی قرقان تپه

این دانشگاه در مساحتی به میزان 130666 متر مربع و در 8 ساختمان در سال 1978 تأسیس و در آغاز شعبه دانشگاه آموزگاری شهر دوشنبه بود و از تاریخ 24 ژویه 1992 طبق تصمیم هیأت وزیران تاجیکستان دانشگاه به نام ناصر خسرو اعلام شد. دانشگاه قرقان تپه دولتی است و از بودجه دولت استفاده می‌کند.

دانشگاه دارای 8 دانشکده است تحت عناوین ریاضی، فیزیک، آموزگاری، تاریخ و حقوق، اقتصادی، زبان‌های خارجی، زبان شناسی و شیمی می‌باشد. در دانشگاه 147 گروه وجود دارد که عبارتند از: ریاضی (23 گروه)، فیزیک (18 گروه)، آموزگاری (14 گروه)، تاریخ و حقوق (16 گروه)، اقتصادی (18 گروه)، زبان‌های خارجی (23 گروه)، زبان شناسی (14 گروه) و شیمی (21 گروه). در هر یک از گروه‌های مذکور از 25 تا 30 نفر دانشجو تحصیل می‌کنند. دانشجویان به زبان‌های تاجیکی، ازبکی، روسی و انگلیسی تحصیل می‌نمایند.

تعداد اساتید دانشگاه 198 نفر مشتمل بر 7 پروفسور، 35 کاندیدای دکترای علوم، 59 دانشیار، 85 مربی و 12 دستیار می‌باشد.

در دانشگاه 30 دستگاه رایانه در پنج کلاس مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانشگاه دارای کتابخانه به تعداد 90460 کتاب‌های علمی و ادبی است. دانشگاه از سال 2000 مجله علمی “عرفان” را به چاپ می‌رساند. تا امروز 13 شماره از این مجله چاپ شده‌است. از طرف استادان دانشگاه همه ساله 150 مقاله و گزارش‌های علمی در مجله و نشریه‌های مختلف به چاپ می‌رسند.

دانشگاه دولتی کولاب

دانشگاه دولتی کولاب برای اولین بار به عنوان دانشکده دولتی آموزگاری طبق تصمیم شورای کمیساریای مردمی تاجیکستان مورخ سال 1940 به شماره 724 و تصمیم وزارت آموزش و پرورش اتحاد شوروی مورخ سال 1945 به شماره 1373 تأسیس گردید. سپس طبق تصمیم هیئت وزیران تاجیکستان مورخ 24 ژوئن سال 1992 به شماره 235 عنوان دانشگاه دولتی کولاب را کسب نمود.

مجموع مساحت دانشگاه دولتی کولاب حدود 30 هزار و 600 متر مربع است که مشتمل بر ساختمان‌های آموزشی و آزمایشگاه در مساحت 18 هزار و 570 متر مربع، چهار ساختمان آموزشی در مساحت 11 هزار و 940 متر مربع، کلاس‌های آموزشی در مساحت 2041 متر مربع، انبارها در 265 متر مربع، تعمیرگاه‌ها در 540 متر مربع، خوابگاه در 11 هزار 547 متر مربع، غذاخوری در 510 متر مربع، میدان ورزشی در 500 متر مربع و درمانگاه فعال می‌باشد. دانشگاه از ابتدا تا به امروز به عنوان یک دانشگاه دولتی فعالیت دارد.

قبول دانشجویان به دانشگاه طبق مقررات وزارت آموزش و پرورش تاجیکستان است که همه ساله در حال تغییر و اصلاح می‌باشد. دانشگاه در سال تحصیلی 2003 الی 2004 دو هزار و ده نفر دانشجو را به صورت حضوری و غیر حضوری پذیرش نموده‌است.

  • تعداد دانشکده ها: 9 دانشکده؛
  • تعداد دانشجو در گروه‌های آموزشی: 25 نفر و تنها در دانشکده زبان‌های خارجی 15 نفر است؛
  • کرسی‌های دانشگاه: 25 کرسی در دانشگاه فعال می‌باشد؛
  • تحصیلات ناکامل: دانشجویی که سال دوم را کاملا به پایان رسانده، دارای تحصیلات ناکامل عالی محسوب می­‌شود؛
  • کارشناسی ((تحصیلات کامل): دانشجویی که دوره تحصیلات را کاملا به انجام رسانده، دارای تحصیلات عالی است
  • سیستم تحصیلات: روزانه و غیابی؛
  • تحصیل در دانشگاه به سه زبان: تاجیکی، روسی و انگلیسی؛
  • تعداد اساتید: دو نفر آکادمیسین، 5 نفر دکتر علوم، پروفسور و 45 نفر نامزد دکتری و 41 نفر دانشیار؛
  • امکانات رایانه ای: در دانشگاه اتاق کامپیوتر موجود است؛
  • تجهیزات آزمایشی: در آزمایشگاه‌های دانشگاه تعداد 57 تجهیزات آزمایشی موجود است؛
  • بودجه دانشگاه از محل بودج دولتی که وزارت آموزش و پرورش تاجیکستان همه ساله تخصیص می‌دهد تامین می‌شود. دانشگاه کولاب طی پنج سال اخیر سه گرانت دریافت کرده‌است؛
  • دانشگاه دارای کتابخانه غنی به تعداد 240274 نسخه کتاب است. همچنین هر دانشکده دارای کتابخانه جداگانه‌است. حدود 1700 نفر دانشجو اعضای کتابخانه­‌ها هستند.

جدول شماره 2. رشته­‌های تخصصی دانشگاه دولتی کولاب[۱]

تخصص ها
رشته ردیف
ریاضی 1
ریاضی عملی 2
فیزیک 3
شیمی 4
بیولوژی 5
جغرافیا 6
زبان و ادب تاجیکی 7
زبان و ادب روسی 8
زبان انگلیسی 9
تاریخ 10
تاریخ و حقوق 11
تکنولوژی و کارفرمایی 12
علوم آموزگاری و روانشناسی در کودکستان ها 13
علوم آموزگاری و اسلوب آموزش ابتدایی 14
مدیریت 15
بازارشناسی 16
رادیو فیزیک و الکترونیک 17
حسابداری و بازرسی 18
دارایی و وام 19
زبان انگلیسی و تجهیزات الکترونیک مخابراتی 20

نیز نگاه کنید به

آموزش عالی کانادا؛ آموزش عالی روسیه؛ آموزش عالی افغانستان؛ آموزش عالی تونس؛ آموزش عالی ژاپن؛ آموزش عالی کوبا؛ آموزش عالی لبنان؛ آموزش عالی مصر؛ آموزش عالی در چین؛ آموزش عالی سنگال؛ آموزش عالی فرانسه؛ آموزش عالی مالی؛ آموزش عالی سودان؛ آموزش عالی ساحل عاج؛ آموزش عالی زیمبابوه؛ آموزش عالی اوکراین؛ آموزش عالی اسپانیا؛ آموزش عالی اردن؛ آموزش عالی اتیوپی؛ آموزش عالی سیرالئون؛ آموزش عالی قطر؛ آموزش عالی قزاقستان؛ آموزش عالی بنگلادش؛ آموزش عالی سریلانکا؛ آموزش عالی در آرژانتین؛ آموزش عالی تایلند.

کتابشناسی

  1. زهریی، حسن (1391). جامعه و فرهنگ تاجیکستان. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (در دست انتشار)، ص 348-362.