هنر قزاقستان

هنر یکی از زیبایی‌‌های مرموز جهان طبیعت است که مطالعه تاریخ آن یک لذت مستمر ایجاد می‌کند. بنا بر آنچه در منابع مجازی، سایت‌‌های اینترنتی و منابع مختلف اینترنتی مشاهده‌ می‌شود در قزاقستان هنر بیش از یکصد سال قدمت دارد زمانی که دید نکو خلیدوف معلم بسیاری از هنرمندان محلی بود که در سال ۱۸۷۷ ظهور کرد و هنر‌های زیبای قزاقستان را با مشارکت در گروه خدمات عمومی، نقشه برداری زمین را پایه گذاری کرد. که در نتیجه شکل گیری و توسعه هنر در قزاقستان با ایجاد مدرسه هنر ملی رشد و نمو یافت وبه روح و هویت مردم قزاقستان جان تازه‌ای بخشید.

هنر‌های زیبای قزاقستان عمدتا در قالب سه موضوع اصلی؛ نقاشی، مجسمه سازی و هنر گرافیک تجلی پیدا می‌کند. در قزاقستان تا قبل از سال ۱۹۲۰ در قرن بیستم هیچ مرکز هنری وجود نداشت و هنرمندان‌ به صورت پراکنده و غیر منظم و آن هم تحت تأثیر هنرمندان روسی به فعالیت‌‌های هنری مشغول بوده‌اند.

خلیدوف اولین هنرمند متمرکز هنر‌های زیبا و معاصر قزاق است که در اودسا و پس از آن در سن پترزبورگ، در نزد هنرمند معروف آن زمان روسیه گوگلینسکی به فراگیری آثار هنری پرداخت. خلیدف از سال ۱۸۷۹ تا زمان مرگش در شهر ورنی "آلماتی" به فعالیت‌‌های هنری مشغول بوده است و در سال ۱۹۲۰ با گردآوری هنرمندان مانند پونومارف، ولادیمیر آنتونوف و دیگر همکارانش به منظور تربیت هنرمندان قزاق کارگاه هنری ایجاد کرد. خلیدوف در طول زندگی خلاق خود در قزاقستان اول در سمی پالاتینسک و سپس در قیزیل اوردا و آلماتی روزگار گذرانده است.

مرحله دوم توسعه هنر‌های زیبای قزاقستان ۱۹۵۰-۱۹۶۰ سال در آغاز سال ۱۹۵۰ در قزاقستان نسل جدیدی از هنرمندان جوان حرفه‌ای که آموزش و پرورش هنر در بهترین دانشگاه‌‌های مسکو، لنینگراد، خارکف و دیگر شهرستان‌‌ها از اتحاد جماهیر شوروی دریافت کرده‌اند. مانند عایشه ،Galimbaeva کنف ،Telzhanova صبور Gulfairus ،Mambeeva اسماعیلوا، سخی رومانوف، Moldakhmetov ،Kenbaeva اوکه Azhiev علی Dzhusupova و دیگران رخ داد.

در مرحله بعدی از توسعه هنر ملی قزاقستان ۱۹۷۰-۱۹۸۰ سال استعداد خلاق خود را نشان داد نقاشان و مجسمه سازان K. ،K. Zakirov ،Y essenbayev A. ،T. Dosmagambetov ،A. Akanaev A. ،E. Tulepbaev ،B. Tabiev ،T. Ordabekov ،Mullashev K. ،E.Mergenov ،KAMET ،.Hitahunov M ،Smagulov و همکاران.

نقد هنری و حرفه‌ای در قزاقستان با آغاز نیمه دوم قرن بیستم شروع به شکل گرفتن کرد در انزوای قزاقستان در ۱۹۲۰-۱۹۳۰، این واقعیت نشان داده شده‌است که ۲۰ اکتبر ۱۹۲۶ مطالعه هنر اتحاد جماهیر شوروی در آکادمی دولتی هنر افتتاح شد. نقش عمده‌ای در ایجاد و فعالیت‌‌های عضو آن .JA Tugenholdu آن‌ها تعدادی از گزارش را خوانده بود و مقالات بسیاری در نقاشی و گرافیک از اتحاد جماهیر شوروی نوشته شده است.

خلیدف ترسیم رنگ مناظر، پرتره و خلق نقاشی‌‌های متعدد در زندگی مردم قزاق خدمات شایانی کرده است. در طول این سال‌‌ها، هنوز جامعه عشایری قزاق‌‌ها زنده بود. او هنر خود را برای زنده نگه داشتن نیاز‌های جامعه عشایری به کار بست و با نقاشی‌‌های بسیار زیبای خود پورت را به عنوان یک موزه متحرک کاربردی معرفی کرد.

تاریخ هنر حرفه‌ای قزاقستان را‌ می‌توان به چند مرحله تقسیم کرد: بین سال‌‌های 20-40 قرن بیستم که پایه‌‌های ایجاد یک مدرسه حرفه‌ای بنیان نهاده شد.

در دهه ۵۰ که در حوزه هنر، آکادمی قزاقستان شوروی نقش آفرین بود، در طول این دوره هنرمندان جوان ملی که در دانشگاه‌‌های مسکو و لنینگراد تحصیل کرده بودند به خانه‌‌های خود بازگشتند و به توسعه هنر‌های ملی خود پرداختند که آن را سپیده دم دوران هنری قزاقستان خوانده‌اند. در دهه ۶۰ قزاقستان در زمینه هنر‌های زیبا سبک جدیدی ایجاد شد.و دهه ۸۰-۷۰ دوران رویش هنر‌های مدرن بشمار می‌رود. خلیدف در هنر و نقاشی مکتب جدیدی را بنیانگذاری کرد که با همکاری همکارانش از قزاقستان چهره جدیدی ارائه دادند.

از آنجا که هنر‌های زیبا و ارزشمند از اواسط دهه ۸۰ از قزاقستان شروع می‌شود اولین نمایشگاه رسمی هنر با عنوان "تقاطع" در سال ۱۹۸۸ افتتاح شد که تقریبا تمام آثار حوزه‌‌های هنری و مناطق مختلف در نیمه میانه قرن بیستم در نسخه‌‌های اصلی به نمایش گذارده شد. ایجاد موزه دولتی هنر در آلماتی در مقیاسی بزرگ از جمله تحولاتی بود که در حوزه هنر رخ داد که سالانه گالری‌‌های نقاشی بزرگی در آن برگذار‌ می‌شود و از سال ۱۹۹۵‌ به طور میانگین هر سال ۱۲ تا ۲۰ گالری و نمایشگاه نقاشی دایر‌ می‌شود. که امروزه نه تن‌ها این گالری‌‌ها در آلماتی بلکه در سایر شهرستان‌‌ها مخصوصا در آستانا پایتخت جدید قزاقستان آثار هنری هنرمندان قزاق را به نمایش‌ می‌گذارد و هر ساله آثار هنرمندان جوان و با استعداد قزاق در نمایشگاه‌‌های بزرگ کشور‌های مختلف برگذار می‌شود همین امر سبب شده است که بگویند هنر قزاقستان در حال خواب نیست بلکه پیوسته و پویا در حال ترقی و تکامل به پیش‌ می‌رود.

"تاریخ هنر قزاقستان" اولین تلاش برای ایجاد یک کار منظم، اتصال تمام پیوند‌‌های مختلف در فرهنگ هنری قزاقستان از دوران باستان تا به امروز در کلیت نتایج یک فرهنگ قومی مستقل از قزاق‌‌ها است. پایه‌ای برای ایجاد این اثر، بر اساس دخالت طیف گسترده‌ای از آثار هنری، مفهوم توسعه مداوم هنر در قزاقستان در طول تاریخ هزار ساله آن بود.

با استقلال قزاقستان در سال ۱۹۹۱ هنر حیاتی تازه یافت و با رشد وتوسعه گسترده‌ای مواجه شد. در این دوران هنر طلاسازی و جواهرات که قبل هم وجود داشت از رونق بیشتری برخوردار شد و موزه طلا و جواهر شاهکار‌های هنر دستی طلا و جواهر را در خود جای داده است.

مشاهیر هنری

آهنگسازان بزرگ قزاقستان و خوانندگان

قزاق‌‌ها از گذشته‌‌های دور تا کنون آهنگسازان و خوانندگان مطرحی داشته است که به تعدادی از آن‌ها اشاره‌ می‌شود.

کورمانگازی ساگیربایف (۱۸18-۱۸89)

آهنگساز، موسیقی دان کلاسیک و موسیقی‌‌های بدون کلام قزاقستان او در شهر ژیدلی بوکیف در منطقه گروه ترکان و مغولان در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد که عشق، علاقه و توانایی موسیقیایی خود را از همان دوران کودکی بروز داد. که اورا اولین آهنگساز به وسیله دومبرا خوانده‌اند. آثار کورمانگازی منعکس کننده احساسات خود در مورد سرنوشت مردم، تعهد و وفاداری به جنبش ر‌هایی بخش قزاقستان بوده است و تمام زندگی خود را در مبارزه برای عدالت اجتماعی گذرانده است که بیش از ۶۰ اثر از او در فرهنگ عامه مردم باقی مانده است.

دین نورپیسف (۱۸۶۱-۱۹۵۵)

نماینده برجسته هنر سنتی قزاقستان اتحاد جماهیر شوروی که نواختن عود را در نزد پدرش فراگرفت، خلاقیت هنری او در ایجاد ارتباط و اتصال هنر نوازندگی دومبرا از گذشته به آینده بوده است که رویداد‌های بزرگ مانند جنبش آزادی‌بخش ۱۹۱۶ ، جنگ بزرگ میهنی، دوره بازسازی پس از جنگ نقش بزرگی را ایفا کرده است. او عمر طولانی و زندگی دشواری را سپری کرد.

دولت کری شیگایف (۱۸20-۱۸87)

آهنگساز بزرگ، بنیانگذار شعر در موسیقی دومبرا از خانواده‌ای اشرافی بود که افکار و اندیشه‌‌های او تحت تأثیر قیام سال ۱۸۳۶-۱۸۳۸ قرار گرفت.

دولت کری از سن جوانی استعداد و نبوغ سرشاری در موسیقی داشت که مدتی را در اونبرگ و سپس به عنوان نماینده افتخاری قزاق‌‌ها به سنت پترزبورگ نقل مکان کرد.

موسیقی دولت کری ترکیبی از فرم‌‌ها، مدل‌‌ها و عمق عاطفی بوده است بدون آنکه تار و پود موسیقی قزاقستان را تغییر دهد با الهام از رژه نیرو‌های نظامی روسیه و ترکمنستان تم‌‌های جدیدی خلق کرد که موسیقی‌دانان و آهنگسازان بسیاری از راه و روش او استفاده کردند و موسیقی قزاقستان را اعتلا بخشیدند.

تاتیم بیت قازانکاپ اولی (۱۸۱۵-۱۸۶۲)

یکی از بنیانگذاران موسیقی دومبرای کلاسیک قرن نوزدهم، متولد و بزرگ شده در منطقه کاراکارالای کاراگاندا است که هنر نواختن عود را از اجداد خود فرا گرفته است، عمویش علی یکی از معلمان او بوده است. او در محیطی که موسیقی، شعر و سخنوری رایج بوده است رشد و نمو کرده است که باعث رونق و توسعه ژانر‌های سنتی موسیقی‌‌های بدون کلام شده است. او نویسنده طرح باشکوه موسیقی طبیعت گرا و آثار تغزلی شده است در اشعار و موسیقی تاتیم بیت زیبایی شناختی، انتظار برای امید به آینده، توجه به فراز و نشیب‌‌ها و تضاد‌‌های زندگی و مسائل اجتماعی موج می‌زده است

موسی ژایائو (۱۹۲۹-۱۸۳۵)

ژاپائو که در سواحل دریاچه ژاسی بای متولد شد از دوران کودکی به استعداد خارق العاده خود در آهنگسازی پی برد به همین جهت به آهنگسازی نوآورانه روی آورد.

بیرجان (۱۸34-۱۸97)

آهنگساز برجسته، خواننده و شاعر متولد در یک خانواده فقیر در منطقه کوکشتائو که از دوران جوانی بی‌اختیار به موسیقی و آواز علاقمند شد. حدود بیست سال به نوشتن آهنگ‌‌هایی کرد که مورد استقبال مردم استپ نشین قرار گرفت. گفته شده است که شکل گیری استعداد بیرجان از جلسه‌ای که با آبای شاعر پرآوازه قزاق در سال ۱۸۶۵ داشت سرچشمه گرفته است. بیرجان تأثیر بسزایی در مسائل اجتماعی، مفاهیم اخلاقی و سرنوشت افراد گذاشت. در تعدادی از آهنگ‌‌های او خشم بر اقدامات کسانی که در قدرت بیان شده است کاملا مشهود است. حدود ۴۰ آهنگ از بیرجان در فرهنگ عامه مردم باقی مانده است.

تئاتر و هنر‌های نمایشی

در زمان اتحاد جماهیر شوروی توجه به هنر و ادبیات از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است: به همین خاطر شعرا، داستان نویسان، نقاشان، موسیقی‌دانان و بازیگران ‌تئاتر و هنر‌های نمایشی مانند؛ پوشکین، داستایفسکی، گورکی، تولستوی، چایکفسکی، گوگول و ... در یک فضای کاملا هنری خود نمایی کردند که این وضعیت تن‌ها منحصر به بخش‌‌های مهم اتحاد جماهیر شوروی مانند مسکو، لنینگراد (سن پترزبورگ) و مناطق شمالی و مناطق روس زبان نمی‌شد بلکه جمهوری‌‌های خودمختار شوروی شامل ازبک‌‌ها، تاجیک‌‌ها، ترکمن‌‌ها، آذری‌‌ها، قزاق‌‌ها و قرقیز‌ها، نیز تحت تأثیر جو فرهنگی، هنری و نمایشی دولت مرکزی اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفتند و در میان هر یک از این مناطق و اقوام شخصیت‌‌های بزرگی در حوزه هنر ظهور کردند. شاید بتوان یکی از دستاورد‌های مهم اتحاد جماهیر شوروی را نهادینه شدن ادبیات و هنر‌های مختلف در جمهوری‌‌های خودمختار و در بین اقوام مختلف برشمرد.

در قزاقستان نیز بنا بر آموزه‌‌های دوران کمونیستی هم در طول دوران اتحاد جماهیر شوروی و هم پس از استقلال به ادبیات و انواع هنر توجه ویژه‌ای شد که شخصیت‌‌هایی مانند؛ "نزیرا کولدژانف"، "نورگالی کولدژانف" ، " ساکن سیفولین"، "علیخان بوکیخانف" و "احمد بایترسنف" نقش بزرگی در ادبیات و هنر قزاق‌‌ها ایفا کردند.

به تازگی با ابتکار موسسه ادبیات و هنر آویزوف و دانشکده هنر آکادمی ملی قزاقستان و اتحاد چهره‌‌های ‌تئاتر و سینمای علمی و عملی سمیناری با عنوان بزرگداشت " ۱۰۰ سال هنر ‌تئاتر قزاقستان " برگزار شد که سخنرانی‌‌ها و مقالات ارائه شده به این سمینار به ریشه‌‌های تاریخی ‌تئاتر و هنر‌های نمایشی در قزاقستان اختصاص داشت.

هر چند در کتاب ۱۰ جلدی "تاریخ ادبیات قزاقستان" اشاره دقیقی به ریشه و زمان پیدایش هنر ‌تئاتر در قزاقستان نشده است ولی به گفته تمیروف مدیر موزه تاریخی شهرستان سمی بکنا" ریشه‌‌های تاریخی هنر تئاتر در قزاقستان به ۱۳ فوریه سال ۱۹۱۵ هنگامی که برای اولین بار ‌تئاتر "آیتیس" و ‌تئاتر "بیرجان و سارا" به عنوان یک رخ داد بسیار مهم در حوزه ‌تئاتر و هنر‌های نمایشی پا به عرصه ظهور گذاشت بر می‌گردد.

"تونگیش بای ژامانکولف" رئیس اتحادیه چهره‌‌های تئاتر قزاقستان معتقد است اگر چه تاریخ دقیقی از گذشته‌‌های دور در مورد ریشه‌‌های تاریخی تئاتر و هنر‌های نمایشی در قزاقستان وجود ندارد ولی مسلم است که تئاتر نشات گرفته از سنت هنر‌‌های عامیانه، شامل مراسم ملی و آداب و رسوم، قرار دادن نوزاد در گهواره، عقد و عروسی و .. که قرن‌‌ها در بین قزاق‌‌ها رایج بوده سرچشمه گرفته است. در سال ۱۹۲۵ ‌تئاتر‌ به طور رسمی در دوران اتحاد جماهیر شوروی در شهر آلماتی پایتخت سابق قزاقستان بنیانگذاری شد. بنا بر این به گفته دانشمندان و محققین قزاقی برای دست یابی به ریشه تاریخی و زمان دقیق پیدایش ‌تئاتر در قزاقستان به مستندات جدی نیاز دارد که فعلا مستندات قابل توجهی به دست نیامده است.

در هر صورت همان گونه که اشاره شد امروزه و پس از استقلال نیز ‌تئاتر در قزاقستان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و علاوه بر سالن‌‌های ‌تئاتر و نمایشی از از دوران اتحاد جماهیر شوروی به ارث برده شده است از سال ۱۹۹۱ تا کنون نیز در شهر‌های مختلف سالن‌‌های نمایش و آمفی ‌تئاتر‌های شکوهمندی ساخته شده است که امروزه در قزاقستان عملا ۵۰ سالن تئاتر، که ۹ سالن آن به وزارت فرهنگ، ۲ تئاتر اپرا و باله، ۲ تئاتر درام، ۲ تئاتر برای کودکان و جوانان، و ۳ تئاتر ملی وجود دارد که مهمترین سالن‌‌های ‌تئاتر و اپرای قزاقستان عبارت اند از:

تئاتر شمال قزاقستان تئاتر درام روسی "ان. اف‌پوگودین" متشکل از یک ساختمان دو طبقه است که حدود ۱۰۰ سال پیش ساخته شده است که امروزه یک فروشگاه مبل بزرگ در آن دایر است. این ‌تئاتر در دسامبر سال ۱۹۷۲ به ساختمان جدید منتقل شد. ‌تئاتر پوگودین تا کنون در کل تاریخ ‌تئاتر درام روسی حدود ۱۵ هزار اجرا با بیش از ۵ ملیون بیننده داشته است.

اولین ساختمان ‌تئاتر درام در سال ۱۹۰۶ ساخته شد که این ساختمان دارای یک کتابخانه عمومی، و سالن اجرای محلی‌ می‌باشد.

یکی از سالن‌‌های ‌تئاتر قزاقستان اپرای ایالتی علمی و باله ابای است که در سال ۱۹۳۴ در آلما آتا تاسیس شد و در ژانویه سال ۱۹۳۴ اولین اجرای خود را برگزار کرد.

این سالن تئاتر در ساحل سمت چپ رودخانه ایشیم واقع شده است، ساختمان و سالن این تئاتر که از شکوه و عظمت خاصی برخوردار است با ال‌هام از اپرای معماری اپرای معروف ج‌هان "لااسکالا" در میدان سلطنتی مادرید و بالشوی قزاقستان در سال ۲۰۱۳ تأسیس شد.

تئاتر مسکو و اپرای متروپویلیتن در نیویورک ساخته شده است و حدود ۳۰۰۰ متر مربع آن فضای بیرونی ساختمان تئاتر است که چشم انداز بی نظیری را ایجاد کرده است.

تئاتر "آستانه اپرا" با ظرافت معماری منحصر به فرد خود بر اساس بهترین سنت‌‌های معماری کلاسیک جهان ساخته شده است در حالی که در معماری این تئاتر بر هویت و شخصیت ملی قزاقستان تاکید شده است. رواق و ورودی اصلی سالن این تئاتر با نماد آهنگ‌‌های کوبیزم و مجسمه‌‌های نوازنداگان و موسیقی دانان بزرگ و مجسمه بازیکنان مشهور مانند منصوراف، پرمکوا تزیین شده است.

سالن اصلی تئاتر ظرفیت ۱۲۵۰ صندلی دارد. در ساختمان تئاتر اپرای آستانا مجموعه‌ای از فروشگاه‌‌های مختلف و اتاق‌‌های تمرین منطبق با استاندارد‌های بین المللی وجود دارد.

دکوراسیون فضای داخلی این تئاتر با استفاده از بهترین هنرمندان روسی، قزاقی و بین المللی طراحی و ساخته شده است و تئاتر "آستانه اپرا" با شاهکار‌های اپرا و باله کلاسیک و اجرای مدرن از استادان در سطح ج‌هانی مانند کارشناسان برجسته ایتالیایی و آلمانی تزئین شده است.

سالن، سن و فضای نمایش از آخرین تکنولوژی دنیا بهره گرفته است که در نتیجه سالن و تجهیزات صوتی، تصویری و نمایشی این تئاتر زمینه را برای اجرای اپرا، باله، نمایشنامه، کنسرت‌‌ها، و غیره را فراهم کرده است و مکان اجرای ارکستر ظرفیت ۱۲۰ نوازنده را دارد.

در ۲۱ ژوئن سال ۲۰۱۳ برای اولین بار نمایش خود را آغاز کرد. و فصل اول تئاتر باله، تئاتر "زیبای خفته" چایکوفسکی و صحنه‌‌های طراح مشهور جهان یوری گریگوروویچ، رومئو و ژولیت، و طراح معروف فرانسوی "ژی یوداو باله مدرن طراح رقص معروف روسی "رودین" "به اجرا گذاشته شد.

در فصل اول اجرا‌های مشترک با هنرمندان تیم‌‌های اروپایی، مانند رم اپرا، لا اسکالا، در تئاتر بولشوی روسیه، تئاتر مارینسکی، اپرا بوردو، B. Eifman باله تئاتر برگزار شد.

وضعیت؛ انواع و نعداد گروه‌های نمایش و مراکز و انجمن‌ها

در سال ۱۹۳۵، شرکت اپرا روسیه تاسیس شد. هنرمندان حرفه‌ای در یک دوره کوتاه (۱۹۳۶-۱۹۳۷) ۹ تولید کلاسیک اپرای روسیه و جهان را برگزار کرده است که آن را "کارمن"، "یوجین انگین"، "پیک"، "شیطان"، "فاوست"، "آیدا" و دیگران اجرا کرده‌اند.

در سال ۱۹۳۸، باله چایکوفسکی با عنوان "دریاچه قو" اولین باله قزاقستان را آغاز کرد، هنرمند مردم قزاقستان "گازیز دوگاشف" سه بار (۱۹۵۰-۱۹۵۱، ۱۹۵۶-۱۹۵۸ و ۱۹۶۹-۱۹۷۱) رئیس تئاتر بوده است، در تئاتر بالشوی مسکو، کیف، خانه اپرای اوکراین، مینسک و خانه اپرای بلاروسک در ۱۹۷۰، یک‌‌هادی شناخته شده و کارگردان، هنرمند برگزیده قزاقستان SSR والری راتر بر روی صحنه قرار گرفت.

در ژانویه ۲۰۱۵، تئاتر به یک سیستم کاملا اتوماتیک فروش بلیط، در حال اجرا و فروش بلیط آنلاین تغییر یافت.

توسعه سینمای جهان را می‌توان به چهار مرحله تقسیم کرد. فاز اول - ظهور سینما با فیلم سیاه و سفید و ساکت که پس از ظهور سینما بسیاری افراد بر این باور بودند که دیگر دوران ‌تئاتر سرآمده و به زودی ‌تئاتر بسته خواهد شد.

مرحله دوم توسعه سینما در قرن ۲۰ رخ داد که فیلم از صامت و بی صدا به فیلم‌‌های با صدا مبدل شد.

مرحله سوم توسعه صنعت فیلم در دهه ۳۰-۴۰ قرن ۲۰ اتفاق افتاد، در این سال‌‌ها صدای سینما ابعاد جدیدی برای خود باز کرد.

مرحله جدید تکامل سینمای شوروی پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد مرحله چهارم توسعه .Kinosfera تکنیک‌‌های هنری جدید وعصر فیلم‌‌های رنگی که در ایالات متحده و دیگر کشور‌های توسعه یافته و فیلم‌‌های عریض پانوراما راه اندازی شد و یک نوع سیستم استریو‌ به وجود آمد و فیلم انیمیشن برای کودکان منتشر شد.

صنعت سینما در قزاقستان با تاخیر ۱۰۰ ساله ظهور کرد. و سینمای قزاقستان با اولین فیلم با نام آمانگالدی، ."A mangaldy" پا به عرصه وجود گذاشت و سینمای قزاقستان در جریان جنگ جهانی دوم و پس از آن توسعه یافت و استدیو موسفیلم "Mosfilm" بنیانگذاری شد و در ۱۲ سپتامبر سال ۱۹۴۱ در آلماتی فیلمبرداری فیلم‌های استدیویی و مستند آغاز شد. که بعدا استدیوی موسفیلم به قزاق فیلم تغییر نام داد. بنا بر پیشن‌هاد رئیس اتحادیه سینماگران قزاقستان Baurzhan Nogerbek در سال ۲۰۰۵ روز ۱۲ سپتامبر، "روز سینمای قزاقستان" نامگذاری شد که هم اکنون نیز این روز به نام روز سینما گرامی داشته‌ می‌شود و در بین ا‌هالی و مراکز هنری جشن گرفته‌ می‌شود.

پس از ساخت آمانگدالی فیلم‌های "اسم من پوست است"، "فرشته در عرقچین"، "دختر اسب‌سوار" برای همیشه به عنوان فیلم‌های سینمای کلاسیک قزاقستان در حافظه هنری مردم و هنرمندان قزاقستان باقی مانده است.

از زمان تشکیل استودیوی موسفیلم و قزاق فیلم تا کنون بیش از ۱۰۰ فیلم بلند و ۵۰۰ مستند تولید شده است. و بسیاری از گروه‌های موسیقی در موضوعات بسیار مهم و جدی بر روی صحنه ظهور یافتند. و با نمایش تعداد زیادی تصاویر متحرک زندگی و تاریخ مردم قزاقستان را به نمایش گذاشتند.

پس از استقلال، وضعیت سینمای قزاقستان تغییر کرد و صنعت سینما مورد توجه ویژه دولت تازه استقلال یافته قرار گرفت و صنعت سینما و هنرمندان مورد حمایت دولت قرار گرفتند.

جایگاه تجارت و آمار فیلم‌‌ها و مخاطبین تماشای فیلم

فیلم تجاری یکی از بخش‌‌های سود آور ترین صنعت سرگرمی در هر کشور است. بنا بر آمار سال ۲۰۱۳‌ به طور متوسط سالانه حدود ۹ میلیون بلیط با قیمت ۵ دلار برای هر بلیط فروخته شده است که تقریبا در آمد سالانه سینمای قزاقستان ۳۷ میلیون دلار در سال ۲۰۱۰ به ۵۰ میلیون دلار افزایش یافته است در سال ۲۰۱۰، بازار قزاقستان با توجه به آمار رسمی در ۷,۱ میلیارد اعلام شده است.و در سال‌های بعد در سال ۲۰۰۸ بین ۷۳ تا %۴۷ از تماشاگران و طرفداران فیلم ترجیح‌ می‌دهند به تماشای فیلم‌‌های خارجی بنشینند و ۱۶ تا %۱۸ علاقمند به تماشای فیلم‌های روسی و در حدود %۴ تماشای فیلم‌‌های خانگی را ترجیح‌ می‌دهند. در سال گذشته، سهم بازار بینندگان فیلم‌‌های داخلی ۱۰ درصد بوده است. بنابراین تعداد تماشاگران در طول سه سال گذشته تا کنون تماشاگران از ۳۶۱،۰۰۰ نفر به ۱ میلیون نفر افزایش یافته است. نه تنها در قزاقستان بلکه در بسیاری از کشور‌ها در سال‌های اخیر برای حمایت و توسعه سینما حدود ۳۰ برابر بر بودجه سینما افزوده‌اند. این در حالی است که بازار مخاطبین سینما در روسیه بسیار زیاد و در قزاقستان تنها ۱۱ میلیون بازدید کننده وجود دارد. با این وجود به نظر‌ می‌رسد که در روسیه تماشاگران فیلم سینمایی حداقل ۲۰ برابر بیشتر از قزاقستان است.

در قزاقستان لازم است که برای توسعه سینما همه مکانیزم‌‌های توسعه از جمله کانال‌های تلویزیونی به کار گرفته شود. همان طور که در کشور‌های دیگرنیز، ایستگاه‌‌های تلویزیونی یکی از بازیکنان کلیدی صنعت سینما به شمار‌ می‌رود. با توجه به گفته مسئولین صنعت سینمای قزاقستان بازار‌های کشور‌های همسایه قزاقستان مانند بازار روسیه با ظرفیت ۱,۲ میلیارد دلار‌ می‌باشد.

قزاقستان برای تبلیغ و تأثیرگذاری روی بازار سینمای کشور‌های همسایه، نیاز به تولید مشترک دارد. همزمان با موج اول بحران اقتصادی جهانی در سال ۲۰۰۸ رشد صنعت سینما نیز در قزاقستان رو به کاهش نهاد. لذا در سال ۲۰۰۹ میلادی در قزاقستان چارچوب قانونی فرهنگ و سینما اصلاح شد که تنها در حوزه سینما و فیلم بیش از ۲۰ بند قانونی اصلاح شده است و در حال حاضر نیز برای توسعه چارچوب قانونی صنعت سینما نیاز به برنامه و کار جدی‌ می‌باشد.

نمودار زیر روند رشد مالی بازار فیلم را نشان‌ می‌دهد.

8	187
7					7,13
6
5
4				4,40
3			3,80
2		2,92
1	1,87
0
	2006	2007	2008	2009	2010

علاوه بر رشد و توسعه مالی در حوزه سینما تعداد بازدیدکنندگان فیلم‌های سینمایی نیز در سال‌های اخیر از رشد و توسعه فراوانی برخوردار بوده است.

لازم به ذکر است که در سال‌‌های اخیر روند سهم بازدید کننده‌‌ها افزایش داشته است و در طول ۵ سال گذشته، تعداد بازدید کنندگان از نمایشگاه ۹ای نقاشی قزاقستان افزایش ۴ برابری داشته است، البته، ۸ درصد از بازار کمی است، اما کارشناسان معتقدند که این آغاز روند بلند مدت در خروجی کسب و کار فیلم قزاقستان به یک سطح کیفی جدید است .در حال حاضر عناصر منحصر به فرد از سیستم‌‌های کسب و کار فیلم توسعه مکانیسم تعامل بین آن‌ها .اطلاعات زنده و جریان‌‌های مالی در این بازار است .این همه ویژگی‌‌های ذاتی در بازار‌ها در مراحل اولیه رشد سریعی داشته است.

بر اساس ارقام فوق پیش بینی‌ می‌شود که در ۳-۵ سال آینده بازار با رشد سریعی مواجه خواهد و تعداد و درآمد واقعی سینما‌ها افزایش جدی خواهد داشت.

بنا بر این با توجه به اینکه حجم سرمایه گذاری در بخش سینما در سال ۲۰۱۰ تقریبا ۳ برابر افزایش یافته و به مبلغ ۲,۵ میلیارد تنگه (در حدود ۱۶ میلیون دلار) رسیده است.

در مورد دوبله فیلم در قزاقستان باید گفت که دوبله فیلم در قزاقستان به قبل از استقلال بر می‌گردد ولی پس از استقلال دوبله فیلم‌‌های‌ هالیوودی ازرونق بیشتری برخوردارشد ولی هنوز هم به حد مطلوب نرسیده است.

به منظور رونق بیشتر سینمای قزاقستان پارلمان قزاقستان لایحه‌ای در دستور کار خود قرار داده است که بر اساس آن توزیع کنندگان فیلم و سینما مجبور هستند تمام فیلم‌‌های خارجی را با زیرنویس یا دوبله شده به زبان قزاقی در معرض نمایش قرار دهند. این قانون از ۱ ژانویه سال ۲۰۱۷ مورد اجرا گذاشته خواهد شد. به گفته یکی از نویسندگان این لایحه شااوماردانا نوروموا، ،Shaymardana Nurumova هدف از این لایحه ارزش‌گذاری و ترفیع جایگاه زبان قزاقی است.

اما نشانه‌‌هایی که علاقمندان به سینما و همچنین بسیاری از نمایندگان صنعت فیلم، مخالفت با چنین مراحل وجود دارد .مانع بزرگی به اجرای چنین قانونی تصور‌ می‌شود که گسترده باشد در قزاقستان، زبان روسی، به ویژه در میان بازدید کنندگان به سینما.

واقعیت این است که خدمات تکثیر و دوبله فیلم به زبان قزاقی نیاز به هزینه‌‌های بسیار بالایی دارد. به عنوان مثال، دوبله فیلم "نگهبانان کهکشان" هزینه‌ای بالغ بر ۱۰۰ هزار دلار در بر داشته است که این مبلغ یک رقم افسانه‌ای برای بازار فیلم قزاقستان به شمار‌ می‌رود.به همین خاطر جای تعجب نیست که از زمان تصویب قانون رسمیت یافتن زبان قزاقی به عنوان زبان رسمی دیوانی قزاقستان حدود بیش از ۱۰ فیلم تولید فیلم به زبان قزاقی دوبرابر شده است. بر اساس بررسی‌‌ها و تحقیقات به عمل آمده چنین به نظر‌ می‌رسد که دوبله روسی فیلم از محبوبیت بیشتری برخوردار است.

بازار سینمای قزاقستان

سطح مدار سینمای قزاقستان نسبت به استاندارد‌های روسی، کوچکتر است - در 1 ژانویه، ۲۰۱۴، در فاصله ۲۰۱۳ صفحه نمایش تجاری در ۶۵ تئاتر (متوسط تعداد صفحه نمایش در سینما - ۳,۳) وجود داشته است.که این میزان کمی بیشتر از میزان در سنت پترزبورگ، و کمتر از نصف در منطقه مسکو برای یک کشور با جمعیت ۱۷,۱ میلیون نفر جمعیت است که البته این میزان در حد کافی نیست - چگالی پرده‌‌های نمایش در هر ۱۰۰ هزار نفر ۱,۲ بود (در روسیه این رقم دو برابر است در حد - ۲,۴ ).

آمار سینما‌های تجاری در قزاقستان

									222		213
							190
					175
											162
			149
	109
									105
								71
						66				65
51		58		59			58
					38
			17
2008		2009		2010		2011		2012		2013

در حال حاضر در قزاقستان، از ۷۵ درصد سالن (%۵۲ تئاتر)، در مراکز خرید واقع شده است.

سینما تئاتر‌های واقع در مراکز خرید

							73%	75%
				699
		60%
54
							162		159
				120		127
		22	90	28	30	36		34
16	59
2008		2009		2010		2012	2013

سینمای دیجیتال در سال ۲۰۰۸ به قزاقستان آمد ولی در حال حاضر ۷۶ درصد از سینمای این کشور (%۹۲ از سینما‌ها) به سبک دیجیتال طراحی شده‌اند.

دینامیک بلندگو‌ها در حوزه سالن‌‌های سینمای قزاقستان

								61
							50
				22
					20
		14	16	13	و	16	14
1	2							2012
					-1	-1
2008		2009		2010

در قزاقستان، در مجموع هفت اپراتورشبکه سینما وجود دارد که کنترل ۷۰ درصد از بازار سینما را به خود اختصاص داده‌اند. و یک شرکت سینما پارک وجود دارد که بر یک چهارم سینمای قزاقستان کنترل و نظارت دارد.

جدول شماره 1. بزرگترین زنجیره اپراتور‌های سینما در قزاقستان در تاریخ ۲۰۱۴/04/01

ردیف	اپراتور (سرویس دهنده)	تعداد سینما و تئاتر‌ها	تعداد سالن‌‌های سینما		عدادی پرده‌‌های نمایش دیجیتال	سهم بازار سینما
1	سینما پارک	8	54	8	43	25
2	فیلم‌‌های قدیمی	4	28	4	11	13
3	ApMaH	5	22	5	20	10
4	سینما چاپلین	5	17	5	13	8
5	ApceHaI	6	15	6	15	7
6	تخیلی	2	9	2	9	4
7	Kinoplexx	2	4	2	3	2

مجموع این شبکه‌‌ها	32	149	32	114	70
مجموع کل در قزاقستان	65	213	60	162	100

در سال‌های اخیر تعدادی از سینما‌‌های قزاقستان مجهز به سیستم صوتی دالبی شده‌اند. در نهایت، باید توجه داشت که بازار فیلم شهری در آلماتای قزاقستان امروز به ازای هر ۶ سانس نمایش ۱۰۰ هزار نفر رسیده است که در مقایسه با مسکو در تاریخ ۲۰۱۴/01/01، این رقم ۴,۷ درصد بوده است و در سن پترزبورگ ۶۴ و در آستانا و آکتائو .(46 -بیش از ۴ سالن به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است .در دیگر شهرستان‌ها سطح رقابت بسیار ضعیف تر است.

جدول شماره 2. بیشترین نمایش فیلم در شهر‌های عمده قزاقستان در تاریخ ۲۰۱۴/01/01

شهر	تعداد جمعیت در هزار 2014/01/01	تعداد سینما	تعداد سالن	تعداد سینما امکانات دیجیتال	تعداد صفحه نمایش دیجیتال	تراکم صفحه نمایش 100 هزار. محتوی
آلماآتا	1507,7	17	91	17	67	6,0
آستانا	814,4	6	36	6	25	4,4
آکتئو	184,2	3	8	3	7	4,3
یمیرتئو	182,6	2	5	2	2	2,7
رالسک	278,1	3	7	3	7	2,5
ستانای	222,0	2	5	2	5	2,3
آکتوبه	427,7	2	8	2	6	1,9
اراگاندا	484,9	5	9	2	4	1,9
ست کامن گورسک	325,7	3	6	3	5	1,8
سمی	337,6	3	6	3	5	1,8
جمع کل در زاقستان	17165,2	65	213	60	162	1,2

در سال ۲۰۱۱ در چارچوب هفتمین جشنواره بین المللی فیلم اوراسیا در آلماتی بازار فیلم تجاری استودیو قزاق برگزار شد که کارشناسان برجسته هنری اروپایی و "مدیران بنیاد سینمایی و بازار‌های عمده شرکت تولید، تولیدکنندگان مشهور، نمایندگان کانال‌‌های تلویزیون و عوامل فروش، توزیع کنندگان حضور داشتند. که هدف از بازار قزاق فیلم سرعت بخشیدن در توسعه صنعت فیلم در قزاقستان و اجرای پروژه‌‌های تولید مشترک بوده است.

فیلم تجاری اروپا و آسیا به قزاقستان خواهد آمد.

در بیانیه‌ای که در پایان جشنواره و بازار فیلم سال ۲۰۱۱ صادر شد اعلام شده است که: "بازار پروژه‌‌های فیلم قزاقستان" با حمایت از استودیو "فیلم قزاقستان" سازماندهی شده است. بنا به گزارش سرویس مطبوعاتی، "قزاق" در "بازار پروژه‌‌های فیلم قزاقستان" میزگردی و کلاس‌های آموزشی با حضور کارشناسان اروپایی برگزار شد.

تعداد فیلم‌‌های سینمایی نمایش داده شده در دهه اخیر

در سال ۲۰۱۵ در قزاقستان عملا ۸۹ سینما وجود داشته است که این تعداد سینما بین ۱ تا ۸ سالن داشته‌اند. که در مقایسه با سال ۲۰۱۴ تعداد سینما‌ها ۴ واحد کاهش یافته است.

در سال ۲۰۱۵، سینمای قزاقستان ۱۱,۳ میلیون بازدید کننده داشته است که در سال ۲۰۱۴حدود %۱۱ کاهش حضور بیننده گزارش شده است و برای سومین سال پیاپی گردش مالی سینما ۱۰,۴ میلیارد تنج یعنی %۱۵/۵ کاهش یافته است.

بنا بر آمار کمیته جمهوری NEM در قزاقستان برای سومین سال متوالی، گردش مالی بخش سینما به ۱۰,۴ میلیارد. تنج یعنی حدود %۱۵,۵ در سال ۲۰۱۴ بوده است و درآمد متوسط نمایش یک فیلم ۱۲,۶ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش یافته. درآمد حاصل از سینما در قزاقستان

معرفی سینمای مستند قزاقستان

فیلم غیر داستانی مستند ترکیبی از واقعیت و هنر است. در قزاقستان، اولین فیلم مستند در سال ۱۹۲۵ توسط اپراتور بله تولچانوا Tolchanov ساخته شده است و فیلم‌‌های "آلما آتا و اطراف آن"، "ورود اولین قطار به آلماآتا"، "برنامه آموزشی مدرسه"، "همکاری در روستا‌ها"، "قزل سوالکنده ." در همان سال روی پرده رفته است و تیورین یک دستاورد مهم در فیلم سازی مستند بود که اولین فیلم مستند ارزش‌‌های بزرگ تاریخی قزاقستان به شمار می‌رود، که این فیلم‌ها هنوز هم در کار سینماگران مستند مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در سال ۱۹۲۸نشر "آخرین اخبار " مورخان برای نشان دادن وقایع روزمره زندگی اقتصادی و فرهنگی قزاقستان آغاز شد. که این گزارش از تظاهرات کارگران در روز اول ماه مه و اکتبر گرفته شده بود، فیلم مستند اولین تعاونی‌‌های کشاورزی، تجارت سریع در نمایشگاه ،Koyandy کار فداکارانه از کارگران معدن کاراگاندا Karaganda و سازندگان راه آهن ترکستان سیبری، ساخت و ساز کارخانه برای اولین بار، باشگاه‌‌ها و مدارس، جستجو زمین شناسان کار در یک استپ از راه دور، کلاس‌‌های سواد آموزی در مدارس و بسیاری از حقایق دیگر جمهوری سوسیالیستی جزء اولین فیلم‌های مستند قزاقستان بوده است.

در سال ۱۹۳۴ استودیوی خبری آلماتی، شروع به تولید منظم خبری "اتحاد جماهیر شوروی قزاقستان" کرد و سپس فیلم‌‌های مستند مربوط به جانبازان روزنامه نگاری، انگیزه‌‌های جدید برای توسعه فیلم مستند ایجاد کرد.

در طول جنگ بزرگ میهنی، در استودیوی خبری آلماآتا کار بسیاری از مستند سازان اصلی شوروی مانند ژیگا ورتوف، J. ونگر ، M. ،J. Poselsky ،A. Ovanesova اسلوتسکی و دیگران ساخته و به نمایش گذاشته شد.

فیلم مستند قزاقستان در دوره اتحاد جماهیر شوروی به عنوان بخشی از صنعت فیلم‌‌های بزرگ بنیانگذاری شد که به یک سیستم کنترل مدیریتی متمرکز منجر شد. در همان زمان، فیلم‌‌های انیمیشن و صنعت فیلم مستند به عنوان یک ساختار در مقیاس ملی پدید آمده است .اهداف و وظایف فیلم مستند، حمل بار زیادی از ایدئولوژیک و تشکیل مواضع دولت، آشفتگی سیاسی، شیوه زندگی تبلیغاتی و موفقیت، آموزش و پرورش، و غیره بوده است. که ژانر فیلم‌‌های مستند به وضوح برای تلویزیون مناسب بوده است.

بنابراین، در طول ۶۰ سال فیلم‌‌های مستند به بخشی جدایی ناپذیر از تلویزیون تبدیل شده است و در طول ۷۰ سال گذشته در هر سال حدود ۵۰ فیلم مستند و فیلم‌های علمی در استودیو فیلمبرداری شده است.

فیلم مستند اتحاد جماهیر شوروی در جایگاه هنر عمومی قرار داشت، ترکیبی از آزادی و اطاعت از قانون، وطن پرستی و ایمان حمایت اصلی از سنت شوروی بر روی پرده سینما قرار می‌گرفت که متأسفانه اکنون پیدا کردن این فیلم‌های مستند در اینترنت دشوار است و تنها باید آن‌ها در آرشیو‌های بایگانی استودیو جستجو کرد.

مجموعه‌ای از فیلم‌‌های آن دوره اتحاد جماهیر شوروی در قزاقستان در یک دی وی دی چند رسانه‌ای، شامل فیلم‌‌های ساخته شده بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ در سازمان قزاق فیلم وجود دارد.

معمولا فیلم‌های مستند مجبور به انطباق با تلویزیون تجاری مدرن هستند ولی در قزاقستان تلویزیون هنوز به روشنی اهداف و مقاصد فیلم مستند برایش تعریف نشده است.

در حال حاضر در جهان فیلم‌های مستند رونق فراوانی یافته است. در قزاقستان نیز در سال‌‌های اخیر فیلم‌‌های غیر داستانی توسعه یافته است.‌ به طوری که در سال ۲۰۱۰، استودیو "قزاق" ۱۲ مستند ساخته است. "در قزاقستان هیچ ساختار مرتبط با فیلم‌های مستند وجود ندارد و این وظایف به عهده "قزاق فیلم" و کانال‌‌های تلویزیون واگذار شده است.

از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰، سالانه جشنواره فیلم دانشجو "دیدار"، برگزار می‌شود که در سال ۲۰۱۱ جایگزین جشنواره بین المللی فیلمسازان جوان " Bastau" شده است که دارای یک بخش جداگانه‌ای از فیلم‌‌های مستند‌ می‌باشد.

از ۱ تا ۷ مارس ۲۰۱۱ نیز در آلماتی در سینما "سزار"، به مناسبت بیستمین سالگرد استقلال جمهوری قزاقستان به جشنواره فیلم‌‌های مستند جدید در قزاقستان اختصاص داده شده است که توسط استودیو "قزاق". در طول هفته فیلم زندگینامه "فیلمسازان قزاقستان" نشان داده شد.

در سال ۲۰۰۷ یک پروژه بزرگ "چهره اوراسیا"، متشکل از پنج مستند در مورد فرزندان بزرگ استپ قزاقستان راه اندازی شد و تعدادی از فیلم‌های مستند به عنوان فیلم‌های آموزشی ساخته شد که در مدارس و مراکز آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از منابع ساخت فیلم‌های مستند از فروش فیلم‌های مستند به شبکه‌‌های تلوزیونی تأمین‌ می‌شود.

حدود بیست وبسایت قزاقستانی در مورد فیلم وجود دارد اما تقریبا هیچ فیلم غیر داستانی داخلی در آن‌ها یافت نمی‌شود. ولی متأسفانه در قزاقستان هیچ شبکه اختصاصی برای پخش فیلم‌های مستند وجود ندارد. که حل این مشکلات با تلویزیون دیجیتال قابل رفع‌ می‌باشد.

وضعیت و انواع صنایع دستی

از دیرباز تا کنون صنایع دستی بخشی جدایی ناپذیر از نگرانی‌‌های روزانه ساکنان استپ‌‌های قزاقستان بوده است و بخشی از تولید داخلی از اقتصاد طبیعی، با هدف برآوردن نیاز‌ها و الزامات خانواده یا طایفه، زندگی روستایی عشایری، گله داری و کشاورزی آبی و همچنین ویژگی‌‌های جغرافیایی محل سکونت عوامل مؤثر در توسعه صنایع دستی قزاقستان و اشکال اصلی فعالیت‌‌های اقتصادی بوده است. در زمان‌‌های قدیم از طریق خاک قزاقستان مدرن، جاده بزرگ ابریشم، بدون شک در توسعه روابط تجاری و مبادلات فرهنگی با کشور‌های دیگر نقش مهمی داشته است .علاوه بر این، قزاق‌‌ها به مدت طولانی قادر به استخراج و بهره برداری از معادن بوده‌اند و استادان در فرآوری فلزات. طلا، نقره، آهن، مس تبحر داشته‌اند. دامداری به عنوان فعالیت اصلی و به عنوان یک منبع مواد غذایی و تأمین کننده مواد اولیه، مانند چرم، پشم، پر، شاخ، گاو، منجر به توسعه ساخت انواع صنایع دستی باارزش قزاقستان مانند: عروسک نمدی پشم، دباغی و چرم قلم زنی، دوخت، کنده کاری استخوان، طلا و جواهر به خصوص پوست کره اسب، شتر، گاو و بره شده است از کاری چرم جیر در لباس، کت، شلوار، شلوار .فرش‌های پشمی، تشک، طناب، روبان .در برخی از مناطق قزاقستان به اواسط قرن نوزدهم گله داری عشایری گله داری با کشاورزی آبی ترکیب شده است. در قزاقستان سنگ‌های معدنی غنی فراوانی وجود دارد که استتخراج آن‌ها نسبتا آسان بوده است: در دوران باستان از آهن گداخته نقره، مس وسایر فلزات، نیزه، دیگ و ظروف آشپزی، و از طلا بیشتر زیور آلات‌ می‌ساختند که این اقلام یکی از اقلام اصلی تجارت قزاق‌ها بوده است به همین خاطر در زمان‌های قدیم یک ضرب المثل در بین مردم قزاقستان رایج بوده است که می‌گفتند: "استاد هنر تن‌ها در طلا و نقره شناخته می‌شود" توسعه صنایع دستی قزاقستان تاثیر شگرفی در روابط تجاری، ترویج و تبادل فرهنگی بین ملت‌‌ها داشته است در بین مردم قزاقستان از قرن شازدهم مرکز تولید سفال وجود داشته است که از کارگاه‌‌های سفالگری آن دوران سرامیک با پوشش لعاب رنگی باقی مانده است در حفاری‌‌های باستان شناسی نیز سفال‌های لعاب کاری شده به دست آمده است که حاکی ازرواج این هنر بوده است و مشخص است که مردم در تولید طلا و جواهر و لوازم جانبی مانند ساخت کمربند، دستبند، گوشواره مهارت خاصی داشته‌اند. همانطور که اشاره شد واقعیت مهم این است که صنایع دستی قزاقستان از زمان‌های قدیم تا کنون در توسعه تجاری و اقتصادی مردمان این سر زمین نقش مهمی بازی‌ می‌کند.

صنایع دستی قزاقستان دارای سابقه طولانی است، جواهرات ساخته شده از برنز، طلا، نقره، مس و غیره. بنا‌های تاریخی بجای مانده از عصر برنز، مؤید این واقعیت است در طول حفاری در خاک قزاقستان مدرن سفال تزئین شده با زیور آلات، و همچنین محصولات ساخته شده از استخوان، تزئین شده با کنده کاری یافت شده است. برخی منابع ادعا‌ می‌کنند که صنایع دستی قزاقستان یک ارتباط ژنتیکی با صنایع دستی قبایل مختلف که در قلمرو قزاقستان در دوران باستان ساکنان سکا‌ها، هون‌‌ها، و غیره زندگی‌ می‌کرده‌اند دارد و واقعیت این است که با توجه به این که فعالیت غالب مردم کوچ نشین دامداری بوده است صنایع دستی آن‌ها نیز از محصولات دامی مانند پشم، پوست و استخوان بوده است.

یکی از صنایع دستی توسعه یافته در قبل از انقلاب قزاقستان - رنگرزی، رنگدانه‌‌های مختلف و رنگ آمیزی پوست، فرش و لباس و تولید رنگ از گیا‌هان مختلف و مواد معدنی بوده است. مواد اولیه برای تولید رنگ از رنگ‌‌های مختلف گیاه روناس و ریشه‌‌های آن بود. گیاه روناس در زمین‌‌های پست تقریبا در تمام دره رودخانه قزاقستان رشد می‌کند. نقاشی پوست و مو را ثابت می‌کند و رنگ خود را از دست نمی‌دهد. قزاق‌‌ها با خواص مواد معدنی و رنگ به خوبی آشنا بوده‌اند، به عنوان مثال، به منظور افزایش رنگ از نیترات، آمونیوم کلرید، سولفات، گل اخری رنگ، گوگرد و غیره استفاده می‌کرده اند، استفاده رنگ سفید در بین قزاق‌‌ها اولویت با رنگ سفید بوده است که نیاز چندانی به رنگ آمیزی نداشته است.

بخشی از صنایع دستی قزاق‌‌ها به بافت الیاف و پارچه اختصاص داشته است که از پشم شتر یا بز بافته‌ می‌شده، از این الیاف و پارچه بافته شده برای دوخت لباس، تهیه یورت و چادر صحرا نشینی، زیر انداز و رو انداز استفاده‌ می‌شده است.

در صنایع دستی قزاقستان توسط مردان انواع سلاح، دکوراسیون، آهنگری، ساخت طلا و جواهر، سنگ کنده کاری، کنده کاری استخوان، کسب و کار سنگ، برش و همچنین مبلمان از جنس چوب، استخوان و چرم ساخته‌ می‌شده و مهار اسب، رکاب، نعل همچنین لوازم و قطعات فلزی گاوآهن، داس، چاقو و غیره از دیگر صنایع ساخته شده توسط مردان بوده است. در حالی که زنان به پردازش پشم، بافندگی، قلاب دوزی، ساخت عروسک از جنس نمدی، پارچه و نمد مالی، فرش، گلدوزی سبک‌‌های مختلف و تکنیک، خیاطی ساخت نمد برای پوشش پانل‌‌های یورت، انواع فرش، و دوخت کلاه خز، پالتو پوست و خز فراهم کردن جهیزیه عروس، لباس، ملافه، لوازم خانگی، که معمولا این موارد به صورت گروهی انجام‌ می‌شد و زنان مسن‌تر صنایع دستی را به دختران آموزش‌ می‌دادند.

خانواده‌‌های با درآمد متوسط خود را با تولید اشیاء روزمره و تولید بخش عمده‌ای از صنایع دستی مشغول‌ می‌کردند. قزاق ثروتمند تنها مشتریان صنایع دستی بودند و برای کار انجام شده توسط گاو یا محصولات گاو پرداخت‌ می‌شود. محصولات با ارزش صنایع دستی قزاقستان با سفارش خوانین، سلاطین و بلشویک‌ها ساخته می‌شد. در نرخ و کارگاه‌‌های آموزشی خود را آن کار می‌کرد جواهرات با استعدادترین، برش، قلابدوزان به دستور اشراف و آرامگاه ساخته شد، اندود شده با صفحات حک شده، با پردازش هنری پورتال، ستون‌‌ها و گچبری‌‌های پیش ساخته .برخی آرامگاه‌‌های قزاقستان - سازه‌‌های مراسم تشییع جنازه که به عنوان حافظه از مرحوم ایجاد شد را به افتخار روح او، نقاشی با آبرنگ روی گچ باز است.

در حال حاضر، بسیاری از صنایع دستی قزاقستان در حال تبدیل شدن بسیار محبوب است .طراحان مد لباس در آثار او اغلب از روش پشم جهت عروسک نمدی، تزئین شده با لباس گلدوزی در سبک سنتی استفاده کنید . جواهرات ایجاد مجموعه‌‌های جدید با زینت قزاقستان .آن‌ها به رواج با انواع لوازم جانبی از الگو‌های چرم نقش برجسته آمد

صنایع دستی مردم قزاق بنا بر خصلت و روحیه دلاوری و سبک زندگی خود بسیار متنوع و جذاب است. صنایع دستی مردم قزاق هر کدام بیانگر یکی از ویژگی‌‌های ملی، میهنی، آداب و رسوم و روحیه جوانمردی آن‌هاست که به تعدادی از صنایع دستی که نشانگر هویت ملی آن‌ها است اشاره می‌شود.

یورت

پورت یکی از مهمترین نیازمندی زندگی کوچ نشینان قزاق به شمار می‌رفته است که به عنوان یکی از میراث فرهنگی- معنوی در یونسکو به ثبت رسیده است. قزاق‌‌ها برای معرفی و حفظ پورت که خانه باستانی و یادگار زندگی عشایری آنان است صنایع دستی فراوان با اشکال، مواد و سایز‌های مختلف می‌سازند.

دیواره‌‌ها و سقف صنایع دستی یورت اغلب از جنس نمد فشرده شده از پشم شتر، گوسفند و گاه ار موی حیوانات ساخته‌ می‌شود و در حقیقت دیواره یورت از نمد حلاجی شده بسیار فشرده و گاه از چوب‌‌های بسیار نازک درست‌ می‌شود که این صنعت دستی نه تنها برای گردشگران جذاب و جالب است بلکه به عنوان نمادی که خاطره مردم قزاق را در سبک زندگی تداعی‌ می‌کند مورد علاقه قزاق‌ها‌ می‌باشد.

اسب و شتر

اسب و شتر از دیگر نماد‌های زندگی عشایری قزاق‌ها به شمار‌ می‌رود که کوچ مردم صحرا نشین بدون آن‌ها قابل تصور نیست. هر چند امروزه اغلب مردم قزاق شهر نشین و یا روستا نشین شده اند ولی هنوز پرورش اسب و شتر در بین آن‌ها رایج است. اگر سفری به دشت و دمن قزاقستان داشته باشیم گله‌‌های اسب و شتر که مشغول چرا هستند فراوان دیده‌ می‌شود.

بنا بر این امروزه برای حفظ ارزش و جایگاه این دو حیوان نجیب به عنوان یکی از نماد‌های مردم قزاق در قالب صنایع دستی تجلی یافته است که از جنس چوب یا فلز ساخته‌ می‌شود و در کنار سایر صنایع دستی بیشتر خودنمایی‌ می‌کند.

عقاب

بخش مهمی از غذای کوچ نشینان مردم قزاق از شکار تأمین‌ می‌شده است که در بسیاری از موارد عقاب در شکار نقش مهمی داشته است به همین دلیل نماد عقاب یکی از صایع دستی قزاق‌‌ها به شمار می‌رود که اغلب از جنس چوب و یا فلزات ساخته‌ می‌شود.

زیور آلات (انگشتر، گرد نبند، دستبند و گوشواره)

قزاق‌‌ها مخصوصا زنان برای تزیینات خود اهمیت زیادی قائل بوده‌اند به همین خاطر مردم از روزگاران بسیار کهن در کنار فعالیت‌‌های معیشتی و در اوقات فراغت به ساخت زیور آلات‌ می‌پرداخته اند، این سنت که از دیرباز تا کنون ادامه داشته است امروزه در قالب صنایع دستی تبلور یافته است.زیور آلات قزاق‌‌ها که از نظر حجم و اندازه معمولا بزرگ، سنگین و زمخت است از جنس طلا، نقره، طلای سفید، مس و گاه از چوب ساخته می‌شود زینت بخش دست‌ها، گردن انگشتان و سینه و پیشانی بوده است.

نماد معماری و بنا‌های تاریخی و مدرن محلی

در قزاقستان عموما سه نوع معماری متداول است؛ معماری اسلامی مانند معماری بنای مقبره خواجه احمد یسوی در شهر ترکستان، آرامگاه باباجی خاتون، بنای تاریخی قرن یازدهم و آرامگاه عایشه بی بی، بنای تاریخی قرن دوازدهم در شهر طراز، معماری سنتی قزاقی که الهام گرفته از سبک زندگی و محل اسکان قزاق‌‌ها مانند معماری ساختمان خان شاطیر و کاخ ریاست جمهوری که معماری آن‌ها از یورت و چادر قزاقی الهام گرفته شده است، معماری مدرن که از معماری کشور‌های خارجی و سایر ملیت‌ها برگرفته شده است به خصوص از فرهنگ و سبک معماری غربی، مانند ساخمان بسیاری از هتل‌‌ها، رستوران‌‌ها، فروشگاه، اماکن آموزشی و ورزشی بخصوص در شهر آستانا پایتخت قزاقستان که در سال‌های اخیر عموما به سبکی مدرن و مینیاتوری ساخته شده است که بخشی از صنایع دستی قزاقستان از این معماری‌‌های سنتی و مدرن بهره گرفته است. سمبل برج بایتریک، مجموعه تجاری و تفریحی خان شاطیر و کاخ ریاست جمهوری از صنایع دستی زیبایی است که معمولا از جنس فلز یا چوب درست‌ می‌شود.

تکه دوزی و سوزن دوزی

تکه دوزی و سوزن دوزی از صنایع دستی مهم قزاقستان است که بیشتر توسط زنان انجام می‌شود. در تکه دوزی تکه‌‌هایی از پارچه، نمد و یا چرم با اشکال مختلف را روی تکه‌‌هایی از پارچه، نمد و یا چرم زمینه‌ می‌دوزند و با این تکه دوزی‌‌ها صنایع دستی زیبا با کاربرد‌های مختلف‌ می‌ساختند بعضی از تکه دوزی‌‌ها روی لباس، بعضی از تکه دوزی‌‌ها برای تزیین یورت، وبعضی دیگر برای ساخت عروسک و مجسمه حیوانات به کار‌ می‌رود.

در سوزن دوزی با سوزن و نخ‌‌های رنگی نقش‌‌های زیبایی روی پارچه، لباس و پرده خلق‌ می‌شود. از آنجا تکه دوزی بیشتر توسط زنان انجام‌ می‌شود لذا این هنر غالبا از حرفه اختصاصی زنان به شمار می رود.

از قدیم تا کنون علاوه بر استفاده از تکه دوزی و سوزن دوزی در نیازمندی‌‌های زندگی مانند دوخت لباس، ساخت پورت و پارچه‌‌های مورد استفاده مانند پرده و روکشی که برای وسایل و رختخواب به کار‌ می‌رفت تکه دوزی و سوزن دوزی یکی از اقلام مهم در جهیزه عروس و داماد‌‌ها بوده است.

نمایشگاه‌‌های صنایع دستی

با توجه به اینکه بخشی از مردم جامعه قزاقستان به تولید صنایع دستی اشتغال دارند و اقتصاد درصدی از خانواده‌‌ها و کارگاه‌‌های کوچک به تولید انواع صنایع دستی وابسته است لذا هم بخش خصوصی و مردم و هم متصدیان سازمان‌ها ون‌هاد‌های دولتی برای معرفی و گسترش این صنعت و حرفه تلاش و برنامه‌ریزی فراوان انجام می‌دهند از قبیل: آموزش، حمایت‌‌های مالی، زمینه سازی فروش و صادرات، که برگزاری نمایشگاه و جشنواره‌‌های صنایع دستی در داخل و خارج از کشور یکی از رایج ترین برنامه‌‌های بخش خصوصی و دولتی است. به همین منظور در قزاقستان در هر سال به مناسبت‌‌های مختلف‌ به طور میانگین حدود ۲۰ نمایشگاه داخلی و خارجی با مشارکت مردم و نهاد‌های دولتی قزاقستان و مراکز فرهنگی روسیه، چین، آمریکا، اروپا و کشور‌های آسیایی مخصوصا کشور‌های آسیای مرکزی بر گزار می‌گردد.

رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قزاقستان از مراکز مهم فرهنگی خارجی به شمار‌ می‌رود که در هر سال با مشارکت مراکز فرهنگی و دانشگاه‌‌های قزاقستان‌ به طور میانگین ۶ نمایشگاه اقلام فرهنگی و صنایع دستی در شهر‌های مختلف قزاقستان به خصوص در آستانا و آلماتی برگزار می‌کند.

دولت قزاقستان برای معرفی و تبادل تجاری در حوزه صنایع دستی در هر سال تقویم برگزاری نمایشگاه صنایع دستی و میراث فرهنگی خود را منتشر می‌کند که در این تقویم اطلاعات لازم از قبیل زمان، مکان، نوع نمایشگاه در کشور‌های مختلف را منتشر می‌کند که تاکنون میراث فرهنگی و صنایع دستی قزاقستان در کشور‌های روسیه، آسیای مرکزی، چین، آمریکا، فرانسه، انگلستان، مصر و هندوستان و... به نمایش گذاشته شده است.

معماری

از آثاری که در دامنه جنوب غربی کاراتائو در مناطق «بوریکازگان» و «تانیرکازگان» قزاقستان و مسیر رودخانه‌‌های قدیم به دست آمده است تاریخ معماری و ساخت و ساز در قزاقستان به دوره پارینه سنگی (۳۰- ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد.) بر می‌گردد که اولین خانه‌‌ها و شهرک‌‌های قبایل کم تحرک در مرکز، شمالی، غربی و شرق قزاقستان وجود داشته است. قزاقستان یکی از پرجمعیت ترین منطقه در عصر برنز (قرن هشتم - هیجدهم قبل از میلاد) محل اقامت خانواده پدر سالار در آن زمان بوده است که بر اساس ادعای باستان شناسان و مورخان منطقه‌ای وجود ساختمان‌‌هایی با مساحت تقریبی ۲۰۰ متر مربع در آغاز هزاره اول قبل از میلاد مربوط به قبایل سکا‌ها وجود داشته است. این محل‌‌های اسکان گویای وجود انواع خانه‌‌های عشایری و نوعی از اشکال یورت‌ می‌باشد.

معماری‌‌های عجیب و غریب و به یاد ماندنی سپیده دم بشریت را‌ می‌توان به عنوان نیاز به تحقق روح اجداد و نگرش دقیق ساکنین آن دوره قزاقستان کنونی را مشاهده نمود.

سطح بالای هنر معماری قبایل در پایین تر از سیردریا، و معماری «آرامگاه تاگیسکنا» واقع در حدود ۲۰ کیلومتری جنوب غرب «قزل اوردا» مشهود است، به شکل گنبد مخروطی استوانه‌ای و با حجم منشوری با چند اتاق که گویای هنر معماری در اواخر عصر برنز‌ می‌باشد.

آثار تاریخی قرون وسطی در قزاقستان و آسیای مرکزی در دره «اینکار دریا» آرامگاه «بالاندا» مربوط به قرن چهارم قبل از میلادی که با آجر ساخته شده است به چشم می‌خورد.

معماری دوران کهن قزاقستان ترکیبی از دیوار‌های قوس دار و منهنی با سقفی گنبدی شکل و با استفاده از چوب بوده است که این فرم امروزه در یورت و بسیاری از بنا‌های مردم قزاقستان به ارث گرفته شده و باقی مانده است.

در استپ‌‌ها و در بین آتش پرستان زرتشتی معماری از رونق و گسترش مناسبی برخوردار بوده است و در قرن اول میلادی، هنگامی که بودیسم در زمان پیش از مزدا ایسم ظاهر شد با رواج مسیحیت در شهرک "چو و "قزل کاینار" در تالاس دره خرابه‌ای متشکل از دو مجتمع کلیسایی بزرگ معماری یافت شده است. که معماری این کلیسا‌های مسیحی منحصر به فرد و بی نظیر بوده است. در همان دوره، با توجه به شکل گیری خانات ترک فرایند‌های مهمی در معماری تحت تاثیر شکل گیری نوع سنتی سازه‌‌های یادبود، رخ داده است.

ساخت و ساز ساختمان مقبره شخصیت‌‌های مذهبی و مدنی، قلعه کاخ‌‌ها، زیارتگاه‌‌ها، مجتمع‌‌های کاخ، و غیره از جمله کاخ سنگر کویروک، بابا آتا، آکتوبه ، تراز، و در کولان (علفزار)، وجود داشته است. در زمان‌‌های قدیم به خصوص در قرن هفتم تا قرن نهم مقبره‌‌ها، قصر‌ها و سایر بنا‌ها ساخته شده است که تصاویر به جای مانده از این بنا‌ها سطح بالای توسعه معماری قزاقستان را نشان‌ می‌دهد که به عنوان پایه‌ای برای مرمت بنا‌های موجود به شمار می‌روند.

با حمله اعراب، توسعه روابط اجتماعی جدیدی در جنوب قزاقستان رخ داد که منجر به آغاز توسعه انواع جدیدی از ساختمان‌‌ها و سازه‌‌ها در این دیار شد و مقابری بر روی قبر افراد مقدس و مذهبی ساخته شد. که ظهور مهارت و سبک‌‌های جدید معماری را بدنبال داشت.

در قرن دهم معماری مردم کم تحرک و یکجا نشین با اقتباس از معماری یورت ترک‌های باستان دچار تحول شد. در قرن شانزدهم و هفدهم، در معماری چادر‌ها و محل اسکان عشایر ترک و مغول متناسب با نوع اقتصاد، هنر و فرهنگ مردم یک جا نشین تغییراتی حاصل شد و خانه‌‌های ثابت بجای بخشی از چادر‌های متحرک ساخته شد.

در اواخر قرون وسطی شکل گیری شهرستان و شهر‌ها‌ به طور قابل توجهی متأثر از سنت‌‌ها و سبک زندگی مردم عشایر و یکجا نشین در مناطقی مانند ترکستان، ژالگیستام در دامنه شمالی کاراتائو بوده است. در آغاز قرن یازدهم و پایان قرن دهم در ۲۸ کیلومتری شهر طراز در روستای گلواچوکا معماری فئودالی منطقه آغاز می‌شود و اثر تاریخی آرامگاه باباجی خاتون با دو گنبد نیم کره ای، آجدار، هرمی‌شکل و راه راه برجسته ترین معماری، تاریخ قزاقستان در دوره جدید بوده است. بنا بر این بیشترین تحول در ساخت و ساز و معماری قزاقستان و آسیای مرکزی در قرن یازدهم اتفاق افتاده است که تصویری منحصر به فرد از معماری مترقی این دیار راه به نمایش‌ می‌گذارد. معماری کنیه گرگانج، قبر فخر رازی در قرن دوازدهم، مقبره تکش خانم در قرن سیزدهم، تیورابیک‌خان در قرن چهاردهم سمرقند - گور امیر (۱۴۰۴)، بی بی خانم مربوط به قرن پانزدهم و بسیاری دیگر از آثا و بنا‌هایی که از قرن یازدهم به بعد ساخته شده است یادگاری از توسعه معمار در این دوران‌ می‌باشد.

با توجه به زلزله خیز بودن سرزمین قزاقستان آرامگاه باباجی خاتون یکی از معروف‌ترین بنا‌های به جای مانده از آن دوران است که در برابر زلزله مقاوم سازی شده است.

آرامگاه عایشه بی‌بی در شهر طراز از دیگر آثار ارزشمند معماری قزاقستان و آسیای مرکزی است. حمله مغولان به قزاقستان و آسیای مرکزی شکوفایی معماری در این منطقه وسیع را قطع کرد و معماری مغولی جایگزین معماری موجود در این مناطق شد. مقبره آلاش خان در دشت قپچاق آرامگاه ژوشی خان - در ۴۵ کیلومتری ژزکازگان در آک اوردا درعصر مغول ساخته شده است. معماری نیمه قرن دوم با تقویت وضعیت و مناسبات سیاسی و اقتصادی و احیاء سنت‌‌های فرهنگی در دو بنای تاریخی بسیار جالب «آرامگاه داوود بیک در سال ۱۲۶۲ و سیرلی در سال ۱۲۷۹ تجلی یافته است.

در قرن چهاردهم معماری زیر زمینی در غرب قزاقستان به اوج رسیده است که در میان بزرگترین معماری به یادماندنی از قرن چهاردهم‌ می‌توان به مسجد زیر زمینی شاراک آتا، آرامگاه کاسولا در غرب قزاقستان و آرامگاه خواجه احمد یسوی در ترکستان اشاره کرد. در پایان قرن چهاردهم با ظهور تیمور لنگ ترکستان خواستگاه یکی از نقاط مهم معماری مترقی‌ می‌شود و با توجه به نوعی زیبایی شناسی و مقاوم سازی در برابر زلزله سبک معماری جدیدی‌ به وجود‌ می‌آید.

در قرن چهاردهم با مواد و هنر معماری ماوراء النحر معماری مقبره خواجه احمد یسوی به عنوان یک معماری شاخص و برتر ظهور کرد. از آنجا که قرن پانزدهم، مرحله جدیدی از توسعه معماری به یاد ماندنی همراه با شکل گیری و توسعه خانات قزاق بوده است آرامگاه کالدیرگاچ یکی از قابل توجه ترین بنا‌های تاریخی نیمه اول قرن پانزدهم به شمار‌ می‌رود همانند چیزی که در تاشکند ساخته شده است، ساخت آرامگاه سلطان ربیع بیگم در قرن پانزدهم متأثر از سبک معماری جدید ساخته شده است.

می‌توان برج ساوران آرامگاه اوکاشی آتا، آسان آتا، ژانبوس آتا، ژالاناس آتا با ترکیبی هشت ضلعی، حمام و آرامگاه خوانین قزاقستان و جانی بیک را از بهترین و بزرگ‌ترین دستاور معماری قرون وسطی در منطقه دانست. در قرن هفدهم، آرامگاه‌‌های گنبدی شکل و بنا‌های یادبود در غرب قزاقستان‌ می‌باشد.

در برخی از مناطق شرق قزاقستان و سمیرچیه عناصر فرهنگی بودایی لامائیست در معماری تأثیر فراوانی گذارده است و همچنین ساختمان آرامگاه لامائیست در اوایل قرن هجدهم حاکی از درخشش معماری در این دوره بوده است.

معماری قزاقستان در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم

در طی این دوران با توجه به ویژگی‌‌های قوی ملی و منطقه‌ای نوع جدیدی از خانه‌‌های عشایری رواج یافت. و خانه‌‌ها عمدتا به ۴ گروه اصلی تقسیم‌ می‌شدند ۱. یورت با ماهیت اداری و عمومی ۲. خانه‌‌ها با کاربری مهمان ۳. محل زندگی اصلی خانواده‌‌ها ۴. یورت‌‌های تفریحی و ییلاقی تابستانی و اردوگاه‌‌ها. در قرن هیجدهم یورت و معماری بنا‌‌های قزاقی که به شکل کروی با پوشش نمدی رواج یافته است در قرن نوزدهم نیز ادامه یافت که این مدل تا به امروز نیز باقی مانده است، بنابراین در نوع مسکن جامعه عشایری قزاقستان فکر معماری و هنری توسعه یافته با سبک، دوام و زیبایی با خاصیت ایجاد شده است. با الحاق قزاقستان به روسیه و مهاجرت روس‌ها به قزاقستان خانه‌‌های مستطیل شکل و خانه‌‌های محلی با دیوار‌های خشتی و سقف مسطح و خانه به شکل کلبه توسعه یافت و در مناطق غربی و شمال غربی قزاقستان خانه‌‌ها متناسب با سرمای زمستان طولانی مشابه خانه‌‌های اوکراین و ازبکستان ساخته شده است.

ساخت خانه باغ، و اتاق‌‌های مسکونی، محل نگهداری دام‌ها و محل ذخیره سازی علوفه دام‌ها و مواد غذایی در یک مجتمع بزرگ ساختمانی ایجاد شد که اغلب اوقات با چوب و در نظر گرفتن نور کافی ساخته‌ می‌شد که این نوع معماری با اتاق‌‌های متعدد در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بیشتر به قشر مرفه و خانات قزاق اختصاص داشت که کم کم به توسعه مناطق شهری و روستایی منجر شد. ساختار این خانه‌‌ها معمولا شامل اتاق نشیمن اصلی، اتاق نا‌هار خوری، آشپزخانه، ایوان، شربت خانه، طویله، انبار برای برای نگهداری علوفه حیوانات و غذای خانواده بوده است. در این دوران کم کم در بین مردم یکجا نشین فرهنگ آپارتمان نشینی و مهندسی عمران نیز رواج یافت. در قرن نوزدهم سبک جدید معماری قزاقستان جایگزین معمار قرون وسطایی گردید. ساخت آرامگاه با رواق ازویژگی‌‌های معماری این دوران است که پس ازروسیه شاهد نفوذ معماری اروپایی درمعماری قزاقستان است.

معماری در سه دهه آخر قرن نوزدهم‌ به طور عمده در مناطق جنوبی، مرکزی و غربی کشور جایگاه ویژه‌ای‌ می‌یابد. معماری مسجد - مقبره بابا آتا، آرامگاه گابریل، آرامگاه میر علی باب در سایرام، ژوسوپ بیک در جنوب قزاقستان، سوپی کارا در قزل اوردا، دوک ساگین، ژانتایی، بنا‌های آکتوبه و مناطق ژامبیل از آثار این دوران است که در عین تحول در معماری و ساخت و ساز، در بنا‌ها و مقبره‌‌ها قوسی و گنبدی شکل دوره‌‌های قبل باقی مانده است. دردوران نسبتا کوتاهی در سه دهه آخر قرن نوزدهم اوج معماری در غرب قزاقستان رخ‌ می‌دهد.

بنای آرامگاه ایمان بای (۱۸۷۰)، ارگالیف (۱۸۷۴)، ژوبان (۱۸۹۷)، آیمانا (۱۸۹۸)، عمر نور (۱۸۹۷) از بنا‌های ارزشمند این دوران است. نتایج تجزیه و تحلیل کیفیت معماری و هنری این بنا‌ها نشان‌ می‌دهد که سازندگان آن‌‌ها درک شگفت آوری از قوانین ترکیب معماری داشته‌اند. تجسم گرایش‌‌های جدید در قزاقستان اولیه معماری قرن بیستم را‌ می‌توان در مقبره تاژیک، مقبره آک-آی اویوک واقع در شرق گرجستان بر روی یک تپه کوچک که از دور قابل مشاهده است را مشاهده کرد. ترکیب مسجد در قزاقستان در این دوره به گروه‌‌های زیر تقسیم‌ می‌شود:

مساجد با ویژگی‌‌ها و سبک معماری آسیای مرکزی دارای قوس گنبد با ایوان تابستانی، سالن‌‌های زمستانی و حیاط باز، مناره در بالا ی مساجد، و ورودی اصلی؛ با قرار دادن تمام اتاق‌‌ها در امتداد محور مرکزی، با ویژگی‌‌های معماری شرق دور. گروه اول شامل مسجد چیمکنت واقع درخیابان آمانگلدی شماره ۲۹ و مسجد ایشکنت در منطقه چیمکنت قرن نوزدهم، مسجد روستای چایان و مسجد روستای کارناس مربوط به قرن نوزدهم، و دیگر مساجد که ساختار معماری آن‌ها‌ به صورت مربع شکل است. گروه دوم مساجدی که در اغلب موارد سقف از شکل گنبدی به سقف مسطح تغییر یافته است. مسجد زمبیل کالی، عبدالقادر (اوایل قرن بیستم)، مسجد و آرامگاه کارا خوجه (۱۹۰۷)، اوشارالسکایا، مسجد سوزاک (اواخر قرن نوزدهم) از این نوع مساجد هستند.

مساجد سبک معماری ترکان و مغولان شبیه مسجد عبدا.. توکایی که یک مناره دقیقا در بالای نمازخانه واقع شده است که امروزه آن مناره از بین رفته است و وجود ندارد، این نوع معماری یاداور معماری مذهبی روسیه در قرن شانزدهم است. مسجد آیت بایا در قزل اوردا یا مسجد جامع بزرگ کازالینسک، کوستانای، که در سال ۱۸۹۴ ساخته شده اند از این نوع مساجد‌ می‌باشند.

معماری و فرم بعضی از مساجد واقع در شمال و شرق قزاقستان که معمولا در هر طرف سه، دو ویا یک پنجره ترکیب شده است.با سقفی که معمولا از یک گنبد هشت ضلعی ساخته شده است به عنوان مثال مسجد ادنومینارتتنایا در کورمانگالی در خیابان گاگارین مربوط به نیمه اول قرن نوزدهم مسجد عبد ا... افندی استانبول، مسجد تیابایا در نزدیکی ایستگاه رودخانه سیمپالاتینسک، مسجد رمضانف در پاولوداردر خیابان موکانف، مسجد پاتروپاولوسک واقع در خیابان اوریسکوو از این نوع مساجد‌ می‌باشند.

ساخت مسجد - مدرسه از ویژگی‌‌های معماری سال‌‌های ۱۸87 -۱۸92 بوده است که این بنا‌ها در عین اینکه بدون نقشه ساخته شده است ولی از پیچیدگی و معماری خاص متناسب با برنامه ریزی و معماری شهری برخوردار می‌باشند در این نوع معماری ساختمان اصلی در مرکز که با باغ و فضای سبز احاطه شده است. مساجد در این دوره که عموما دارای حیاط بوده اند تحت تأثیر معماری مناطق شمال شرقی سین کیانگ چین و معابد قبل از اسلام در آسیای مرکزی بوده است که در آن ساختمان مذهبی در وسط حیاط قرارداشته است. بزرگترین و معمول‌ترین نمونه از این گروه مسجد آینومینارتنایا در سمیپلاتینسک است که تأثیر زیادی بر معماری مساجد دیگر در سمیپلاتینسک و مناطق دیگر داشته است که بنای مسجد اورالسک که در سال ۱۸۹۷ ساخته شده است از این نمونه مساجد‌ می‌باشد.

در میان ساختمان‌‌های دینی اسلامی در قزاقستان یک گروه کوچکی از مساجد را با مناره ایستاده جداگانه تشکیل‌ می‌دهند که از برجسته ترین این گروه می‌توان به یک مسجد دو مناره در سمیپلاتینسک، مسجد جامع کازالینسک اشاره کرد.

همانطور که قبلا اشاره شد با الحاق قزاقستان به روسیه سنت معماری روسیه که تا حدی متأثر از سنت معماری اروپا و زندگی شهری بود ه است، معماری قزاقستان را تحت تأثیر قرار داده است و معماری ساختمان‌‌های مذهبی مسیحی در میان معماری قزاقستان جایگاه ویژه و خلاقانه‌ای اشغال کرده است.

یکی از مهمترین آثار معماری مذهبی ارتدکس در قرن هیجدهم در قلمرو قزاقستان کلیسای جامع فرشته ( ۱۷41-۱۷51) در اورالسک است، در این دوره ساخت و ساز کلیسا‌های کوچک در شهر‌ها و روستا‌های مسیحی نشین قزاقستان رونق گرفت و ساختما‌های کلیسا‌ها از یک طبقه شامل معبد ساخته شده است که البته ریشه‌‌های معماری کلیسا‌ها از فرم معماری سکولار بدست آمده است که کلیسای اورالسک از این قبیل معماری‌‌ها است. ویژگی جدید این معابد حذف سالن نا‌هار خوری از معبد است که باعث نزدیکی ایوان به سالن اصلی معبد و برج ناقوس شده است که البته با توجه به سیاست دولت روسیه در مورد نیاز به رسمیت شناختن احساسات دینی مردم محلی، این تغییرات و سبک جدید معماری روسی در قزاقستان تا حدی سنت‌‌های بومی و ملی مردم قزاقستان را دستخوش تغییر کرده است.

یکی از معماری‌‌های شاخص و ارزشمند مذهبی مسیحی کلیسای بزرگ و جامع آلماتی زنکوو، یا کلیسای جامع معراج تنها کلیسا و دومین ساختمان چوبی جهان به شمار‌ می‌رود که در ساخت آن هیچ میخی به کار نرفته است. بنای این کلیسای ارتدوکس روسی در سال ۱۹۰۴ به دستور اسقف اعظم آلماتی و ازبکستان در پارک پانفیلوا ی آلماتی آغاز و در سال ۱۹۰۷ به پایان رسید.

معمار اصلی این بنای با شکوه که بی شک از شاهکار‌های معماری آلماتی است، مهندس آندره زنکوف روسی بوده است: در معماری این کلیسا سنت‌‌های معماری روسی و معماری مدرن به خوبی نمایان است. معماری ساختمان کلیسای زنکف که کاملا از چوب ساخته شده است بهترین شاهکار معماری مذهبی مسیحی است. در قرن بیستم ساخت و ساز انواع مختلف ساختمان‌‌های عمومی، اداری، مدیریتی، فرهنگی، آموزشی، بیمارستان، مراکز تفریحی، سرگرمی، رستوران، هتل، سامانه‌‌های حمل و نقل، مجتمع‌‌های صنعتی آغاز شد. در حقیقت جامعه مدرن شهری و زندگی جدید شهر نشینی‌ به طور جدی از قرن بیستم آغاز شد.

معماری مدرن معاصر

قزاقستان پس از گذر از دوره چادر نشینی و کوچ روی و معماری سنتی در قرن بیستم با الحاق به روسیه و شهر نشینی مردم، به سرعت معماری آن دچار تحول شد. روستا‌ها، شهرستان‌‌ها و شهر‌های بزرگ و کوچک با خیابان‌‌های عریض و طویل، ساختمان‌‌های بلند چند طبقه، آپارتمان‌‌های یک، دو و سه خوابه جای معماری و ساختمان‌‌های سنتی را گرفت.

پس از انقلاب روسیه و پیوستن کشور‌های آسیای مرکزی به روسیه معماری ساخت ساختمان‌‌های بلند مرتبه چند مرحله را پشت سر گذاشت، در دوران حکومت لنین و اوایل حکومت استالین ساختمان‌‌ها معمولا چهارطبقه و پس از آن ساختمان‌‌های پنج طبقه رواج یافت در مراحل بعدی ساختمان‌‌ها به ۷ طبقه و پس از آن به ۹ طبقه ارتقاء یافت، در اواخر حکومت اتحاد جماهیر شوروی ساخت ساختمان‌‌های ۱۱ و ۱۵ طبقه مرسوم شد و پس از انقلاب پروستریکا، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال کشور‌های آسیای مرکزی و اس. ان. گ (SNG) شهرسازی و معماری این مناطق متأثر از معماری و شهر سازی غرب رو به توسعه نهاد.

از نظر شکل و فرم معماری ساختمان‌‌ها تا حدودی شبیه به گنبد بودایی، نیزه تیز، کلاه سنتی قزاقی بنا شده‌اند. مانند مرکز تجاری و تفریحی خان شاطیر که با الهام از چادر و کلاه قزاقی توسط نورمن فوستر طراحی و ساخته شده است.

معماری مدرن و جدید دوره معاصر قزاقستان دو دوره مهم دارد. ۱. دوره حاکمیت اتحاد جماهیر شوروی ۲. دوران پس از فروپاشی و استقلال کشور‌‌های آسیای مرکزی و قزاقستان.

در دوران اتحاد جماهیر شوروی معماری تحت تأثیر حاکمیت مرکزی بوده است و تقریبا در تمام کشور‌های استقلال یافته و خود شوروی الگوی معماری واحدی توسعه یافته است. شکل، فرم، بلندی و نمای ظاهری و داخلی ساختمان‌‌ها و آپارتمان‌‌ها از نقشه و الگوی واحدی پیروی می‌کردند.

فرم و مدل مراکز آموزشی، درمانی و بهداشتی، مراکز تفریحی، مراکز تجاری و خرید وتمام زیر ساخت‌های شهری در تمام کشور‌های وابسته به اتحاد جماهیر شوروی با یکدیگر تفاوت چندانی نداشتند که آلماتی پایتخت سابق قزاقستان که از آن به پاریس فرانسه یاد کرده‌اند و سایر شهر‌ها و روستا‌ها با این سبک معماری طراحی و ساخته شده‌اند.

ساختمان‌‌ها در دوران اتحاد جماهیرشوروی‌ به صورت گروهی و آپارتمان‌‌های چند طبقه ساخته‌ می‌شدند، فرهنگ خانه‌‌های ویلایی و یک یا دو طبقه وجود نداشت. البته اتحاد جماهیر شورروی در بعضی از شهر‌ها مانند شهر‌های روسیه به خصوص در مسکو علاوه بر خانه‌ای که برای اسکان در اختیار مردم قرار‌ می‌داد زمین‌‌های کوچکی به نام "داچ" در خارج از شهر برای ساخت خانه باغ، کشاورزی و باغداری مختصر به مردم واگذار‌ می‌شد تا بتوانند ایام فراغت و تعطیلات خود را در آنجا بگذرانند.

در زمان اتحاد جماهیر شوروی آپارتمان‌‌ها از نظر متراژ و وسعت با هم متفاوت بوده‌اند، ابتدا به زوجی که ازدواج می‌کردند و زندگی تازه شروع می‌کردند یک واحد آپارتمانی یک خوابه به آن‌ها داده می‌شد، با گذشت چند سال از زندگی مشترک و تولد اولین فرزند آپارتمان آن‌ها به ۲ خوابه تبدیل‌ می‌شد و هر چه تعداد اعضاء خانواده افزایش‌ می‌یافته تعداد اتاق‌‌ها و مساحت آپارتمان مسکونی خانواده‌‌ها افزایش‌ می‌یافت که عموما تا حد سه و به ندرت به چهارخوابه می‌رسید.

با فروپاشی اتحاد جماهیر شور و استقلال کشور‌های تحت سلطه به یکباره معماری شهری، روستایی، خیابان‌‌ها و ساختمان‌‌های مسکونی، و مراکز عمومی متحول شد و سبک جدیدی از معماری متولد شد. ساخت آسمان خراش‌ها، فرم‌‌ها و مدل‌‌های متنوع غربی، آسیایی و هندی با تلفیق سنت و مدرنیته جایگزین معماری سنتی قبل از استقلال شدند. هرچند این وضعیت تقریبا در تمام کشور‌ها، شهر‌ها و روستا‌های مختلف رخ داد ولی شدت و ضعف این تحول در جا‌های مختلف کاملا مشهود است. شهر آستانا پایتخت جدید قزاقستان سمبل معماری پیشرفته، مدرن و تلفیق سنت و مدرنیته است.

پس از استقلال قزاقستان در سال ۱۹۹۷، به دستور نور سلطان نظربایف رئیس جمهور قزاقستان مقرر شد که به دلایل مختلف، منجمله موقعیت ژئوپلوتیک پایتخت قزاقستان از آلماتی به آکملا (آستانای فعلی) منتقل شود که متعاقب آن شهر آستانا توسط «کیشو کوروکاوا» طراح مشهور ژاپنی که طراح «موزه ون گوگ در پروژه آمستردام»، فرودگاه بین المللی در کوالالامپور، «موزه قوم شناسی ملی در اوزاکا» و ساختمان «سفینه فضایی» سنت پترزبورگ را طراحی کرده است طراحی شد. و بر اساس طراحی کلی شهر توسط کیشوکوکاوا نقشه ساختمان‌‌های بزرگ و مهم توسط نورمن فوستر آماده شد و با سرازیر شدن حدود ۴۳۲ شرکت سیل شرکت‌‌های معماری کشور‌های مختلف اروپایی و آسیایی و توسط بزرگ‌ترین و معتبر ترین معمار‌های جهان و به کارگیری بهترن مصالح ساختمانی ساخت و ساز شهر آستانا پایتخت جدید قزاقستان آغاز شد و در سال ۱۹۹۸ بنا به دستور نور سلطان نظر بایف آکملا به آستانا تغییر نام یافت و در کمتر از ۱۰ سال پایتخت جوان قزاقستان توسط شرکت‌‌های ترکی، ایتالیایی، فرانسوی، سوئیسی، ژاپنی، آلمانی، آمریکایی، چینی و... ساخته شد و با بهره برداری ۶۰ تا ۱۰۰ پروژه متوسط و بزرگ در هر سال توانست به بهترین و مدرنترین شهر‌های اوراسیا و سی امین شهر مدرن جهان با زیر ساختا‌های استاندارد شهری تبدیل شود. شتاب ساخت و ساز، وسعت، تعداد پروژه‌‌های ساختمانی و آماده سازی زیر ساخت شهری در طول ۱۰ سال از شگفتی‌‌های معماری دوران معاصر به شمار می‌رود.

ساخت شهر آستانا با بهره گیری از معماری سنتی و مدرن و بهره‌مندی از معماری مختلف جهان این شهر را به شهری مینیاتوری و افسانه‌ای بدل کرده است، معماری آستانا بر یک محور مرکزی ساخته شده است که از یک طرف با ساختمان تجاری و تفریحی خان شاطیر آغاز‌ می‌شود با حرکت این مسیر به مرکز شهر سر درب سنتی ابتدای بلوار مرکزی قرار دارد. پس از آن ساختمان‌‌های اداری و تجاری در دو طرف بلوار و فضای سبز و پارک وسط بلوار امتداد‌ می‌یابد تا به سر درب پایین بلوار‌ می‌رسد، با گذر از این مسیر در دست راست رودخانه ایشیم کاخ ریاست جمهوری قرار دارد که عبور از آن ابتدا به کاخ صلح و دوستی که محل برگذاری کنگره ادیان است‌ می‌رسیم و در امتداد ساختمان کاخ استقلال، دانشگاه هنر، موزه تاریخ و مسجد حضرت سلطان خود نمایی می‌کنند تمام ساختمان‌‌های بزرگ و مهم مانند ساختمان تجاری و تفریحی خان شاطیر، کاخ ریاست جمهوری، کاخ صلح و دودستی، کاخ استقلال، دانشگاه هنر و... واقع شده در این محور مرکزی در یک خط مستقیم قرار گرفته شده است‌ به طوری که اگر جلو درب ساختمان خان شاطیر بایستیم تمام ساختمان‌‌های مذکور در امتداد همدیگر تا کاخ استقلال که آخرین بخش این محور مرکزی است بخوبی قابل مشاهده است و دیده‌ می‌شوند. در دو طرف این بلوار مرکزی بلوار‌های دیگری ساخته شده است که هتل‌‌ها، وزارتخانه، ساختمان‌‌های اداری، مسکونی و برج آستانه واقع شده است.

شهر آستانه در کنار شهر آکملا ساخته شده است ، بنا بر این امروزه آستانا متشکل از دو بخش قدیمی که همان آکملای سابق است و یک بخش نوساز و جدید که شهر جدید آستانا ساخته شده است.

این دوگانگی معماری و تقارن سنت و مدرنیته ساختمان‌‌های متحد الشکل دوران کمونیستی در بخش آکملای سابق و معماری مدرن در شهر آستانای جدید ترکیب و فضای بسیار جذاب و زیبایی را ترسیم کرده است. معماری شهر آستانا با برج‌‌ها و ساختمان‌‌های سربه فلک کشیده و زیبا با معماری توکیو، نیویورک و دبی رقابت می‌کند. در حقیقت آستانا را باید موزه معماری‌‌های متعدد نورمن فوستر معرفی کرد که این معماری اوج معماری این معمار انگلیسی است و در کنار معماری پل هزاره در لندن، بزرگترین فرودگاه در جهان در پکن، به روز رسانی ساختمان فدرال در برلین و کامرزبانک در فرانکفورت، بلند ترین آسمان خراش در اروپا، ورزشگاه ومبلی در لندن و برج معروف شرکت هرست نیویورک، و آسمان خراش خیار در سوییس از معماری شهر آستانا این تئوری که گفته‌اند: "غرب، غرب است و شرق، شرق است، و این هردو با هم اتفاق نخواهد افتاد" را باطل کرده است چون آستانا در عین برخورداری از معماری شرقی، معماری غربی و اروپایی را در دل خود جای داده است. بنابراین در شهر آستانا هم می‌توان سبک معماری شرق را مشاهده کرد و هم معماری اروپایی را، همانطور که آستانا در روز جذابیت خیره کننده‌ای دارد در شب نیز با نورپردازی‌‌های بی نظیر یادآور شهر‌های افسانه‌ای‌ می‌باشد.

در جولای سال ۱۹۹۹ شهر آستانا موفق به دریافت جایزه یونسکو به عنوان "شهر صلح" اهدا شد، در سال ۲۰۰۳، توسط آژانس معماری جهان، در سال ۲۰۱۲، انتخاب آستانه به عنوان محل برگزاری نمایشگاه بین المللی سال ۲۰۱۷ و مرکز تجاری قزاقستان انتخاب شد. به همین خاطر شهر آستانا به یکی از ۳۰ شهر برتر جهان انتخاب شده است.

در ۲۲ نوامبر سال 2012 بنا بر نتایج حاصله از رأی مخفی در یکصد و پنجاهمین جلسه مجمع عمومی دفتر بین المللی نمایشگاه‌‌ها ( BIE) قزاقستان موفق شد که با اکثریت آراء برگزاری نمایشگاه بین المللی اکسپو ۲۰۱۷ را کسب کند. برگزاری نمایشگاه بین المللی 2017-EXPO در Astana آستانا یکی از پروژه‌‌های مهم ملی در قزاقستان است که به ابتکار رئیس جمهور قزاقستان نورسلطان نظربایف تصویب شده است که بیانگر اقتدار بین المللی قزاقستان‌ می‌باشد. این نمایشگاه که با شعار انرژی پاک، انرژی آینده در تاریخ ۱۱ ژوئن سال ۲۰۱۷ برگزار‌ می‌شود علاوه بر اعتبار بین المللی شهر آستانا تحول عظیمی در روند رشد و توسعه اقتصادی قزاقستان ایجاد خواهد کرد.

در ساخت و آماده سازی شهرک اکسپوی سال ۲۰۱۷ با مساحت ۱۷۴ هکتار، بیش از ۵۰ معمارشاخص از سراسر جهان مانند «آدریان اسمیت و گوردون گیل معماری «LLP» حضور دارند. در این مجموعه ساخت ۴۰۰۰ آپارتمان، یک هتل جدید، سالن کنگره، همچنین امکانات دیگر پیش بینی شده است، که این ساختمان‌‌ها و تأسیسات پس از برگزاری نمایشگاه به عنوان بخشی از شهر آستانا مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

در ساخت شهرک اکسپوی ۲۰۱۷ امکانات علمی و فرهنگی و تکنولوژیکی، فضا‌های باز و مجتمع‌‌های مسکونی، مراکزخرید، فضا‌های گذراندن اوقات فراغت و امکانات کسب و کار و تجارت، مراکز ورزشی، مرکز فن آوری و اطلاعات و زیر ساخت‌‌های انرژی پاک در نظر گفته شده است. بنا به دستور رئیس جمهور قزاقستان تبدیل آستانا به شهر کاملا الکترونیکی و هوشمند تا سال ۲۰۱۷ تأکید شده است.

برای شرکت در نمایشگاه بین المللی اکسپو ۲۰۱۷ ، ۴ سازمان بین المللی ،UNIDO ،(OECD ،UNESCAP یونسکو) و ۳۵ کشور آنگولا، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، بلاروس، وانواتو، ویتنام، گامبیا، آلمان، هندوراس، گرانادا، گرجستان، اسرائیل، هند، قرقیزستان، کوبا، کره شمالی، لیبریا، لیتوانی، مالزی، جمهوری اسلامی ایران، جزایر مارشال، موناکو، پاکستان، رومانی، روسیه، نائورو، سنگال، سنت وینسنت و گرنادین‌ها، سنت کیتس و نویس، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، فرانسه، سوئیس، ژاپن از ۱۴۹ کشور دعوت شده رسما مشارکت خود را در نمایشگاه ۲۰۱۷ اعلام کرده‌اند، علاوه بر این ۱۶ کشور اتریش، بلغارستان، انگلستان، مجارستان، اسپانیا، چین، کره، قرقیزستان، لتونی، لیتوانی، ماداگاسکار، مغولستان، هلند، امارات متحده عربی، سوئد، ازبکستان مشارکت خود را با برگزاری مواد خوراکی اعلام کرده اند. علی‌رغم معماری مدرن شهر آستانا و ساخت شهرک اکسپوی ۲۰۱۷ در چند سال اخیر در کنار شهر آستانا اوج معماری مدرن آستانا به نمایش گذارده شده است.

علاوه بر معماری مدرن آستانا در ۲۵ کیلو متری جنوب غربی شهر آلماتی مجموعه ورزشگاه‌‌های زمستانی المپیک تحت نظارت کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) ساخته شد که بازی‌‌های المپیک زمستانی سال ۱۰۱۱ میلادی در این مجموعه ورزشگاهی برگذار شد و بر اساس اعلام نخست وزیر قزاقستان که یکی از حامیان جدی کمپین المپیک زمستانی ۲۰۲۲ در آلماتی است تلاش فراوانی برای برگزاری المپیک زمستانی ۲۰۲۲ در آلماتی را انجام داده است.

هنر نقاشی و مجسمه سازی

با توجه به اینکه هنر نقاشی و مجسمه سازی در قزاقستان تقریبا سرنوشت واحدی داشته است لذا در این بخش دو هنر نقاشی و مجسمه سازی با هم مورد بررسی قرار می‌گیرد. هر چند سابقه نقاشی و مجسمه سازی در قزاقستان به دوران استپ نشینی و قبل از سلطه اتحاد جماهیر شوروی بر‌ می‌گردد ولی این دو هنر در قزاقستان در زمان اتحاد جماهیر شوروی رشد و نمو کرد و به اوج رسید.

از آنجا که هنر در همه اشکال اعم از سینما، ‌تئاتر، موسیقی و ادبیات از جایگاه ویژه‌ای در سرتاسر مناطق اتحاد جماهیر شوروی برخوردار بوده است هنر نقاشی و مجسمه سازی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است لذا مجسمه سازی و نقاشی قزاقستان در سده اخیر تحت تأثیر هنر اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفته است. نقاشی و مجسمه سازی در قزاقستان سه دوره مهم را پشت سر گذاشته است؛ ۱. دوران استپ نشینی و کوچ نشینی ۲. دوران سلطه اتحاد جماهیر شوروی ۳. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و زمان استقلال کشور‌های مشترک المنافع تا کنون.

با توجه به رابطه نزدیک و شباهت‌‌های فراوان نقاشی با مجسمه سازی این دو در قرن 6-9 در دوران ترک‌‌ها توسعه یافته است. در نوشته‌‌های ترک‌های باستان مجسمه‌‌های سنگی به نام "بلبل"، "بالبیک سنگی" و تاسکلینشک معرفی شده‌اند. از همان دوران آثار مجسمه "بالبالس" باقیمانده است که از اهمیت تاریخی زیادی برخوردار‌ می‌باشد. مجسمه‌‌های سنگی در قزاقستان اغلب در قزاقستان مرکزی و در ژتیسو پیدا شده است، مجسمه‌‌های یافت شده از محل دفن فرماند‌هان نظامی به نظر‌ می‌رسد که قدمت این مجسمه‌‌ها بیشتر از مجسمه‌‌های موجود در بسیاری از کشور‌های اروپایی است. صنعتگران استپ به طور گسترده از هنر‌های تجسمی کاربردی مخصوصا از هنرکاشی قرمز مایل به قهوه‌ای و سرامیک بهره برده اند.

در این دوره (قرن 6-9) علاوه بر هنر مجسمه سازی هنر معماری و نقاشی نیز رواج یافت. به خصوص که هم مجسمه ساز و هم نقاشی در بسیاری موارد در معماری به کار‌ می‌رفت و ساختمان‌‌ها با نقاشی و مجسمه‌‌های بزرگ و کوچک تزیین‌ می‌شدند.

در نتیجه کاوش‌های باستان شناسی به عمل آمده از قرون وسطی در طراز، قیزل اوزون، کوئیرکتوبه، باباآتا و ابانارو - ژنی کستوب پایه‌‌های سنگی خانه تصویر واضح و روشنی از سطح نسبتا بالای معماری و ساخت و ساز باقی مانده است. در منطقه زمبیل از آثار باقیمانده ساختمان‌‌ها در قرن هفتم چنین بر‌ می‌آید که در ساخت آن‌ها از بلوک‌‌های سنگی مستطیل شکل استفاده شده است.

بنا بر آنچه از معابد شهر‌های آکبشیم بادی - اسکی به جای مانده است گویای این است که این بنا‌‌ها در پایان قرن هفتم و اوایل قرن هشتم ساخته شده‌اند. در دیوار‌های این معابد که برای انجام عبادت بودائیان ساخته شده است مجسمه و نقاشی‌‌های بودا نقش بسته است. همچنین سوله‌‌ها و انبار‌هایی برای نگهداری مجسمه‌‌های بودا وجود داشته است. خرابه‌‌های معابد و بنا‌های دیگر حاکی از سبک معماری و مجسمه سازی و نقاشی دوران رونق جاده ابریشم‌ می‌باشد.

سنگ‌‌های حکاکی شده و مجسمه گونه در گورستان "شوپان آتا" واقع در ۱۲ کیلومتری روستای سنکا که مربوط به قرن 19-20 است و گورستان "سسیم آتا" مربوط به قرن ۱۹ -۱۳ واقع در مانگستائو تا حدی نشانگر صنعت مجسمه سازی در این دوران در قزاقستان‌ می‌باشد.

دومین دوره مجسمه سازی و نقاشی قزاقستان در دوران اتحاد جماهیر شوروی اتفاق افتاده است، در دورانی که همه شئون زندگی مردم کشور‌های تحت سلطه شوروی اعم از سیاست، اقتصاد، فرهنگ و هنر متأثر از برنامه و سیاست‌‌های دولت مرکزی بوده است لذا مجسمه سازی و نقاشی قزاقستان نیر از این قانون کلی تبعیت کرده است.

هنر مجسمه‌سازی و نقاشی در این دوران نسبت به قبل از تشکیل اتحاد جماهیر شوروی گسترش فراوانی یافت، مجسمه‌‌ها و بنا‌های یادبود لنین؛ مجسمه شعرا، ادبا، سیاستمداران، شخصیت جنگجویان و نظامیان و... ساخته شد و در جای جای خیابان‌‌ها، پارک‌ها و اماکن عمومی نصب شدند همین امر باعث شد که افراد زیادی به این هنر روی آوردند.

بنای یادبود قهرمان ملی بایرژان مامیشولی از جمله آثاری هستند که از دوران اتحاد جماهیر شوروی باقی مانده است.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال کشور‌های مشترک المنافع هنر مجسمه سازی و نقاشی تولدی دیگر یافتند، با توجه به اینکه دیگر الزامات و محدودیت‌های دوران اتحاد جماهیر شوروی بر کشور‌‌های استقلال یافته و من‌جمله قزاقستان وجود نداشت فرهنگ و هنر قزاقستان رنگ و بوی قومی، ملی و میهنی به خود گرفت و علاوه بر توسعه هنر‌های مختلف از نظر کمی، کیفیت و سبک سنتی و میهنی قزاقستان نیز دستخوش تحولی شگرف شد. با حمایت دولت قزاقستان مجسمه‌‌های فراوانی توسط هنرمندان ساخته و زینت بخش شهر‌‌ها و اماکن عمومی گردید.

مؤسسه کازارت که متشکل از شرکت‌‌های شناخته شده "کازآرت سیستم"، کازآرت برونزا"، "کازهودفوند"، "کازآرت گرانیت" که متخصص در صنعت ریخته گری هستند مجسمه‌‌های فراوانی از فولاد، چدن، برنز و مس و بتون ساختند.

با توجه به اینکه صنعت صنایع دستی رواج یافت بخشی از مردم قزاقستان پس از استقلال برای کسب درآمد و تأمین نیازمندی‌‌های اقتصاد خانواده به مجسمه سازی روی آوردند، ساخت مجسمه‌‌هایی از جنس آهن، چدن، چوب و برنز به عنوان صنایع دستی خانگی و کارگاه‌‌های کوچک رونق گرفت.

یکی از آسیب‌‌هایی که در سال‌های اخیر به هنر و فرهنگ قزاقستان عارض شده است و فرهنگ و سنت محلی و قومی را به اضم حلال کشانده است رویکرد هنر قزاقستان به فرهنگ و هنر غرب می‌باشد. به همین خاطر فساد و بی بند و باری و عدم توجه به فرهنگ و عقاید بومی و محلی در هنر رواج یافته است که این رویکرد در سبک‌‌های نقاشی، مجسمه سازی، ‌تئاتر، سینما و... به وضوح مشهود است. به عنوان نمونه می‌توان به مجسمه برنزی زن و مرد جوانی به نام "عاشقان" که در پارک جوانان آستانا در سال ۲۰۰۵ نصب شده است اشاره کرد، این مجسمه برهنه که برجستگی‌‌های جنسیتی را نمایان ساخته است موجب جنجال فراوان در بین مردم و جامعه قزاقستان شد و در فضای مجازی از سوی موافقان و مخالفان این سبک مجسمه سازی بحث شدیدی در گرفت که در ن‌هایت مسئولین فرهنگ و هنر قزاقستان قول دادند که وضعیت ناهنجار این مجسمه‌‌ها را اصلاح کنند. متأسفانه چنین وضعیتی در نقاشی، ‌تئاتر، سینما و رقص باله نیز به فراوانی مشاهده‌ می‌شود.

نیز نگاه کنید به

هنر سنگال؛ هنر ژاپن؛ هنر در چین؛ هنر روسیه؛ هنر کانادا؛ هنر کوبا؛ هنر لبنان؛ هنر مصر؛ هنر تونس؛ هنر افغانستان؛ هنر تایلند؛ هنر زیمبابوه؛ هنر فرانسه؛ هنر اسپانیا؛ هنر سوریه؛ هنر مالی؛ هنر ساحل عاج؛ هنر سیرالئون؛ هنر قطر؛ هنر اوکراین؛ هنر اتیوپی؛ هنر سودان؛ هنر گرجستان؛ هنر تاجیکستان؛ هنر بنگلادش؛ هنر سریلانکا؛ هنر اردن؛ هنر آرژانتین