سیرالئون در یک نگاه

سیرالئون با طبیعتی بسیار زیبا و دل‌انگیز و برخوردار از ارزشمندترین مواهب طبیعی یکی از کشورهای زیبای دنیا محسوب می‌شود. از نظر دارا بودن الماس، روتایل، تیتانیوم، طلا در زمره کشورهای غنی آفریقا است و معادن الماس این کشور که بخش قابل توجهی از ذخایر جهانی الماس را در خود جای داده اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.

موقعیت جعرافیایی

سیرالئون واقع در غرب آفریقا؛ از شمال و شمال شرقی با گینه کوناکری؛ از شرق و جنوب شرقی با لیبریا؛ از غرب و جنوب با اقیانوس اطلس.

مساحت کشور

71740 کیلومتر مربع.

جغرافیای طبیعی سیرالئون

جمهوری سیرالئون با مساحت 71740 کیلومتر مربع در غرب آفریقا واقع شده و از شمال و شمال شرقی با گینه کوناکری، از شرق و جنوب شرقی با لیبریا و از غرب و جنوب با اقیانوس اطلس همجوار است.

آب و هوای سیرالئون

آب و هوای سیرالئون حاره‌ای و پرباران و درجه حرارت آن بین 18 تا 35درجه سانتی‌گراد است. دارای دو فصل بارانی و خشک است و میزان بارندگی در نقاط مختلف این کشور بین ۱۸۳ تا ۶۷۸ میلی‌متر متغیر است‌.

رودهای سیرالئون

مهم‌ترین رودهای سیرالئون عبارت‌اند از: منو(mano)، لیبریا، موآ(Moa)، پام پانا(Pam pana) و ماوولوکو(Mawoloko) که اغلب آن ها به اقیانوس اطلس می‌ریزند.

جغرافیای انسانی سیرالئون

سیرالئون کشوری با جمعیتی جوان و پویاست. این کشور از تنوع قومی و زبانی بالایی برخوردار است و نرخ رشد جمعیتی سریع دارد. با وجود چالش‌های اقتصادی و بهداشتی، سیرالئون در مسیر توسعه پایدار قرار گرفته است.

جمعیت

حدود ۸.۶ میلیون(سال ۲۰۲۴).نرخ رشد جمعیت حدود ۲.۸ درصد. سیرالئون جمعیتی بسیار جوان دارد، ۴۰ درصد از جمعیت زیر ۱۵ سال و تنها ۳ درصد از جمعیت بالای ۶۵ سال هستند. اکثر جمعیت در گروه سنی ۰ تا ۱۴ سال قرار دارند و از نظر جنسیت نسبت مردان به زنان تقریباً برابر است.

گروهای قومی

سیرالئون تنوع قومی بالایی دارد، قوم "تمنی" و "منده" بیشترین سهم را از جمعیت دارند.

زبان رسمی

زبان رسمی کشور انگلیسی است، اما کریو به‌عنوان زبان محلی در بسیاری از مناطق استفاده می‌شود.

میزان مهاجرت

مهاجرت داخلی از مناطق روستایی به شهری افزایش‌یافته است.و جنگ داخلی سیرالئون باعث مهاجرت بسیاری از مردم به کشورهای همسایه شد. پدیده مهاجرت به غرب در آرزوی زندگی و درآمد بهتر یکی از مشکلات عظیم قاره آفریقا است که هر سال تعداد قابل از جوانان و تحصیل کردگان کشورهای مختلف آفریقایی را روانه کشورهایی همچون انگلستان، آلمان، فرانسه، ایتالیا، کانادا و ایالات متحده آمریکا می‌سازد و تعداد زیادی از جوانان این کشور در رده سنی بین 20 تا 40 سال با اخذ اقامت رهسپار غرب شده اند.

میزان سواد

نرخ سوادحدود ۶۶ درصد است(سال ۲۰۲۴). نسبت به نرخ ۵۱ درصد(سال ۲۰۱۴) افزایش چشمگیری داشته است.

متوسط امید به زندگی

۵۶ سال.

میزان ازدواج و طلاق

ازدواج در سنین پایین همچنان رایج است و نرخ طلاق نسبتاً پایین است. این الگوها به فرهنگ و ساختار اجتماعی کشور بازمی‌گردد.

میزان زاد و ولد

۳۷ تولد در هر ۱۰۰۰ نفر

میزان مرگ و میر

نرخ مرگ‌ومیر کاهش پیدا کرده است.

تاریخ سیرالئون

تاریخ سیرالئون را می توان به (4دوره) تاریخ دوره باستان سیرالئون؛ تاریخ دوران میانی سیرالئون؛ تاریخ معاصر سیرالئون؛ تاریخ دوره استعمار سیرالئون دسته بندی کرد. نخستین ساکنان سیرالئون را اقوام «شربرو»(sherbro)، تمنه، «لیمبا» و بعدها «منده‌ها» تشکیل می‌دادند که این سرزمین را «رومارونگ»(Romarong) می‌نامیدند. قبیله «کونو» نیز بعدها در شرق سیرالئون استقرار یافت. سیرالئون برخلاف دیگر کشورهای منطقه غرب آفریقا فاقد حکومت‌ها و پادشاهی‌های محلی بوده است و در آن قبایل مستقل و خودمختار وجود داشت که هر یک بر بخشی از این سرزمین به عنوان قلمرو موروثی خویش حکومت می‌کردند.

جامعه و نظام اجتماعی سیرالئون

اکثریت نسبی جمعیت سیرالئون را روستائیانی تشکیل می‌دهند که در مزارع کوچک خود و با ابزارهایی ساده به کشت محصولات مختلف اشتغال دارند و از این طریق امرار معاش می‌کنند. مهم‌ترین گروه‌ها و نهادهای مؤثر اجتماعی فعلی این کشور نیز برخی سازمان‌های خصوصی دست اندرکار در امور خیریه و رفاهی می‌باشند که با کمک موسسات بین‌المللی درصدد رفع مشکلات فرهنگی اجتماعی ناشی از جنگ داخلی در مناطق مختلف کشور می‌باشند.

گروه های مرجع سیرالئون

مهم‌ترین گروه‌های مرجع در کشور سیرالئون را احزاب مختلف این کشور و چند اتحادیه كارگری تشکیل می‌دهند.

گروه های قومی سیرالئون

در این کشور بیش از هجده قبیله کوچک و بزرگ وجود دارند که مهم‌ترین آنها عبارتند از: منده(یک سوم جمعیت کشور در این قبیله)، تمنه(30 درصد از جمعیت کشور )، لیمبا، کونو و کریول و باقی قبایل شامل ماندینگو، سوسو، فولانی‌ها، لوکو، کیسی، کریم، کورانکو.

جامعه مدنی و حقوق شهروندی در سیرالئون

براساس اصل 109 قانون اساسی سیرالئون کلیه شهروندان این کشور از آزادی در بیان عقاید و نظریات خود برخوردار بوده و دولت موظف به رعایت حقوق کلیه شهروندان و فراهم آوردن آزادی‌های فردی و اجتماعی می‌باشد.

جریان ها و روابط اجتماعی در سیرالئون

اصل حاکم بر روابط اجتماعی در این کشور پیوستگی عمیق هر فرد به قبیله خود و تلاش برای حفظ این پیوندها به‌شمار می‌رود.

آداب و رسوم در سیرالئون

آداب و رسوم این سرزمین به عنوان مجموع‌های درهم تنیده از سنت‌های کهن قومی قبیلگی همچنان جایگاه خود را در بین مردم حفظ کرده است.جامعه سیرالئون در مجموع جامعه‌ی سنتی است که مردم بر اساس فرهنگ شفاهی بر جای مانده از پدران خویش؛ آداب و رسوم و سنت‌های دیرین خود را پایدار نگاه داشته و سعی در حفظ این بخش از میراث کهن خود دارند. آداب و رسوم و سنت‌های مردمان سیرالئون به دو بخش سنت های عمومی و سنت های اسلامیتقسیم می‌شوند.

سنت های عمومی شامل جایگاه قبایل و مناسبات قبیلگی، جادو و جادوگری، اعتقاد به ارواح، برگزاری گردهمایی‌های سنتی(پورو و سندی)، احترام به کهنسالان جامعه، مهمان نوازی، ختنه زنان، نام‌گذاری کودکان‌.

سنت های اسلامی شامل برپایی نمازهای جماعت و جمعه، جشن میلاد النبی(ص)، مراسم ماه مبارک رمضان، مراسم احیاء شب قدر،سلسله جشن‌های عید فطر، سلیمفو(عیدی) روز عید فطر، نام‌های اسلامی مسلمانان.

قوانین و مقررات اجتماعی سیرالئون

دو بخش کلی دارد: قوانین و مقررات جدید، قوانین و مقررات عرفی و سنتی.

طبقات و قشرهای اجتماعی سیرالئون

دو بخش کلی دارد:طبقات شهری، طبقات روستایی

هویت ملی در سیرالئون

هویت ملی کشور سیرالئون بر سه اصل اتحاد، آزادی و عدالت استوار است.

نهاد خانواده سیرالئون

خانواده در کشور سیرالئون نهادی مقدس به شمار می‌رود که علاوه بر زن و شوهر و فرزندان، پدر و مادر طرفین را نیز در بر می‌گیرد. جامعه سیرالئون جامعه‌ای مردسالارانه است و معمولاً مردان رئیس خانواده بوده و زنان کمتر در مقابل آنها عرض اندام می‌کنند.

ازدواج در سیرالئون

برای تمام مردم سیرالئون اعم از قبایل مختلف ازدواج نشانه‌ای از ورود به سن بلوغ کامل عقلی و جسمی و نوعی کسب وجهه و حیثیت برای عروس و داماد به شمار می‌رود. همپنین چندهمسری و ازدواج با زنان متعدد نیز در خانواده‌های سیرالئون و به ویژه در مناطق روستایی رواج دارد و همچون داشتن فرزندان زیاد، نوعی وجهه و اعتبار برای مردان به حساب می‌آید.

زنان در سیرالئون

وضعیت زنان در سیرالئون به دو دوره وضعیت عمومی زنان در گذشته‌های دور، وضعیت زنان در دوره معاصر تقسیم می شود.

جامعه سیرالئون جامعه‌ای مردم سالار است و بر اساس باورها و سنت‌های قومی قبیلگی کهن، زنان معمولاً در رده دوم اجتماع جای می‌گیرند. این وضعیت اگرچه طی چند دهه گذشته و با ورود اندیشه‌های جدید مبنی بر تساوی حقوق زن و مرد و تشکیل سازمان‌های خصوصی دفاع از حقوق زنان (به ویژه طی یک دهه گذشته) تا حدودی کمرنگ شده است ولی تفکر سنتی حاکمیت مرد بر خانواده و فرودست انگاشته شدن زنان هنوز در شهرها و روستا‌های سیرالئون به قوت خود باقی است که البته این طرز فکر در شهرها به نسبت روستاها از شدت کمتری برخوردار است. به هر صورت برمبنای فرهنگ و آداب و رسوم کشور سیرالئون زنان همواره در موقعیتی پایین‌تر از مردان قرار داشته و همواره باید مطیع و گوش به فرمان مرد خانواده اعم از پدر یا برادر بزرگ‌تر (تا پیش از ازدواج) و شوهر خود باشند.

آسیب شناسی اجتماعی در سیرالئون

کشور سیرالئون با وجود دارا بودن ثروت‌های سرشار خداوندی و مردم ساده و صمیمی آن از مشکلات اجتماعی گوناگونی رنج می‌برد که بخش عمده این مشکلات و معضلات اجتماعی به دوره حاکمیت استعماری انگلستان، دخالت کشورهای غربی در این کشور و جنگ داخلی سهمگین سیرالئون باز می‌گردد. آسیب شناسی اجتماعی در سیرالئون شامل جنگ داخلی سیرالئون، فساد اداری، فساد اخلاقی، قتل،بزهكاری كودكان و نوجوانان، قاچاق الماس، مواد مخدر، معلولان است.

وضعیت اقتصادی و معیشتی در سیرالئون

کشور سیرالئون از نظر دارا بودن ذخائر و معادن عظیم طبیعی شامل الماس، تیتانیوم، روتیل، بوکسیت، سنگ آهن، طلا و کرومیت یکی از کشورهای ثروتمند قاره آفریقا و جهان به شمار می‌رود. علاوه بر آن سیرالئون صاحب سومین بندر طبیعی جهان است و کشتی‌ها از سرتاسر جهان در بندرگاه معروف «ملکه الیزابت» فریتاون لنگر می‌اندازند. این کشور همچنین به دلیل دارا بودن سواحل دلپذیر محل مناسبی برای صید و صدور انوع ماهی‌های مرغوب به اقصی نقاط جهان به شمار می‌رود. با وجود این ثروت‌های بی‌شمار طبیعی و پتانسیل موجود در زمینه کشاورزی، سیرالئون همچنان یکی از کشورهای فقیر دنیا به‌شمار می‌رود.

نظام اقتصادی سیرالئون

مبتنی بر کشاورزی و معادن.

واحد پول سیرالئون

«لیون» نام دارد که خود به یکصد سنت تقسیم می‌شود.

صادرات و واردات سیرالئون

صادرات عمده کشور سیرالئون عمدتاً شامل الماس، کاکائو، قهوه و ماهی است که به کشورهای اتحادیه بنلوکس، اسپانیا، آمریکا و انگلستان صادر می‌گردد.

فقر در سیرالئون

فقر و مسکنت عمومی در کشور سیرالئون بسیار عمیق‌تر از دیگر کشورهای آفریقایی است و دلیل اصلی آن نیز سوء‌مدیریت رؤسای جمهور و مدیران عالی‌رتبه کشور در به هدر دادن ثروت‌های ملی این کشور کوچک (و در عین حال ثروتمند از نقطه نظر ذخایر طبیعی) از یک سوی و فراز و نشیب‌های سیاسی سیرالئون طی دو دهه اخیر است.

ورزش در سیرالئون

ورزش معمولاً درکشورهایی رونق دارد که مردم آن سرزمین از تمکن نسبی برخوردارند. از این روی با توجه به فقر و مسکنت عمومی کشور سیرالئون و دست و پنجه نرم کردن اکثر مردم این کشور با مشکلات معیشتی، ورزش‌های گوناگون از جایگاه چندانی در بین مردم این کشور برخوردار نمی‌باشند.در حال حاضر ورزش‌هایی همچون فوتبال، بیس‌بال، بسکتبال، بوکس، کریکت، شنا و برخی ورزش‌های رزمی همچون «توا» در این کشور رواج دارند که در این بین می‌توان گفت تنها ورزش فوتبال به‌صورت حرفه‌ای و سازماندهی شده دنبال می‌شود.

بهداشت و سلامت سیرالئون

كشور سیرالئون از نظر بهداشتی و سلامت در رده كشورهای عقب مانده جهان به‌شمار می‌رود و یكی از عوامل اصلی مرگ و میر در این كشور طی چند دهه اخیر امكانات نامناسب بهداشتی و شیوع بیماری‌های فراگیر در مناطق مختلف بوده است.

پناهندگی مردم سیرالئون

یکی از مشکلات اجتماعی فعلی سیرالئون که مستقیماً از جنگ داخلی کشور نشأت می‌گیرد پناهندگی هزاران نفر از مردم این کشور به کشورهای همسایه از جمله گینه کوناکری و ساحل عاج در دهه 1990 و براثر شدت حملات شورشیان جبهه متحد انقلابی به شهرها و روستاهای مختلف کشور بود. بر اساس پیش بینی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در حدود 200 هزار نفر از مردم این کشور در کشورهای همسایه نظیر لیبریا، ساحل عاج، گینه کوناکری و نیجریه زندگی می‌کنند.

سیاست و حکومت سیرالئون

نوع حکومت سیرالئون جمهوری است و هرچند دولت‌های وقت نظام این کشور را نظامی مردم سالار می‌دانستند ولی در خوش بینانه‌ترین حال می‌توان گفت نوع حکومت سیرالئون نیمه استبدادی، انحصار گرایانه و شبه دموکراتیک است.

پایتخت سیرالئون

پایتخت این کشور شهر فریتاون با جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر است که در شبه جزیره‌ای در کنار اقیانوس اطلس واقع شده است.

سیستم حکومت

کشور سیرالئون تا اواخر دهه 1980 میلادی کشوری با نظام تک حزبی بود. بر اساس قانون اساسی مصوب سال 1991 مبتنی بر سیستم تفکیک قوا و چند حزبی شد که اختیارات گسترده‌ای را به رئیس‌جمهور واگذار نموده است.

نام روسای جمهور دو دهه اخیر

تیجان کاباه و ارنست بای کروما

قانون اساسی

قانون اساسی سیرالئون در سال 1961 و همزمان با استقلال سیرالئون تدوین شده است و متشکل از برخی از قوانین سنتی سیرالئون و اصول حقوقی کشور انگلستان است.

نظام و نهاد قانون گذاری سیرالئون

پارلمان ملی سیرالئون هم اکنون دارای 124 نماینده است و هر یک از نمایندگان برای یک دوره پنج ساله انتخاب می‌گردند.

تقسیمات اداری و سیاسی سیرالئون

سیرالئون به چهار استان شرقی، جنوبی، شمالی و غربی (دربرگیرنده 12 ناحیه) تقسیم می‌شود.

پرچم ملی

پرچم سیرالئون متشکل از سه‌رنگ سبز(نماد کشاورزی کوهستان‌ها و منابع طبیعی)، سفید(نماد وحدت و عدالت) و آبی‌(نماد دریا و بندرگاه طبیعی فریتاون) است .

شعار ملی

شعار ملی این کشور اتحاد، آزادی و عدالت است.

سرود ملی

سرود ملی این کشور دربرگیرنده اشعاری در ارتباط با آزادی و استقلال مردم این کشور است.

روابط خارجی سیرالئون

کشور سیرالئون از بدو استقلال دارای روابط دوستانه‌ای با کشورهای غربی به‌ویژه ایالات متحده آمریکا و انگلستان بوده است.کشور سیرالئون در حال حاضر علاوه بر سازمان ملل متحد، عضو رسمی سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ذیل است: اتحادیه آفریقا (AU)، بانک توسعه آفریقا (ADB)، کمیسیون اقتصادی آفریقا(ECA)، سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد(FAO)، گروه 77 (G-77)، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی(IAEA)، بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه وابسته به بانک جهانی(IBRD)، سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ICAO)، کنفدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگری آزاد(ICFTU)، جامعه بین‌المللی توسعه(IDA)، صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی(IFAD)، بانک توسعه اسلامی(IDB)،بنگاه مالی بین‌المللی(IFC)، سازمان بین‌المللی کار(ILO)، صندوق بین‌المللی پول(IMF)، سازمان بین‌المللی دریانوردی(IMO)، سازمان بین‌المللی پلیس جنایی(INTERPOL)، جنبش عدم تعهد(NAM)، سازمان کنفرانس اسلامی(OIC)، سازمان منع سلاح‌های شیمیایی(OPCW)، کمیسیون سازمان ملل برای تجارت و توسعه(UNCTAD)، سازمان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ملل متحد(UNESCO)، سازمان توسعه صنعتی ملل متحد(UNIDO)، فدراسیون جهانی اتحادیه کارگری(WFTU)، سازمان‌بهداشت‌جهانی(WHO)، و سازمان‌جهانی‌مالکیت‌معنوی(WIPO).

نیروهای مسلح سیرالئون

ارتش سیرالئون در سال 1961 شکل گرفت و در سال 1971 و تبدیل نظام سیرالئون به جمهوری به نیروهای مسلح جمهوری سیرالئون تغییرنام داد.نیروهای مسلح جمهوری سیرالئون(RSLAF) وظیفه حفاظت از امنیت ملی، مرزها و منافع ملی کشور را برعهده دارند.

نظام فرهنگی سیرالئون

با وجود زیرساخت‌های ضعیف اقتصادی، بی سوادی بیش از نیمی از مردم و فقر گستره حاکم بر کشور سیرالئون؛ این کشور از بنیان فرهنگی مستحکمی برخوردار بوده و آداب و رسوم کهن قومی و قبیلگی موجود حکایت از ریشه‌دار بودن فرهنگ سنتی سیرالئون دارد.

مهم‌ترین اولویت‌های کنونی فرهنگی این کشور که از سال 2003 در دستور کار دولت‌های وقت قرار گرفته عبارتند از:

حفظ سنت‌های قدیمی برجای مانده از گذشتگان؛

تلاش برای مقابله تدریجی و گام به گام با امواج توفنده فرهنگ غربی؛

تحکیم نظام خانوادگی و خویشاوندی؛

تلاش برای بازسازی فرهنگ ملی خدشه‌دار شده از جنگ داخلی؛

مبارزه با پوچی و بی‌هویتی جوانان؛

توجه جدی به هنرهای اصیل و صنایع دستی بومی و معرفی این جلوه‌های عمیق فرهنگی تمدنی به جهانیان؛

تلاش برای ایجاد وحدت و انسجام ملی بین قبایل و اقوام مختلف؛

تلاش برای ریشه‌کن‌سازی و یا حداقل تخفیف بی‌سوادی در رده‌های سنی به‌ویژه بزرگسالان؛

تشویق جوانان به ادامه تحصیل در مقاطع آموزش عالی؛

برگزاری جشن‌ها و مناسبت‌های محلی و ملی در مناطق مختلف کشور؛

معرفی روستاهای فرهنگی کشور به جهانیان؛

تقویت و توسعه شورای ملی هنرهای سیرالئون؛

گسترش رسانه‌های عمومی؛

حفظ بناهای تاریخی و مرمت آثار باستانی به‌عنوان نمادی از فرهنگ و تمدن دیرینه کشور؛

حمایت از مؤسسات فرهنگی خصوصی؛

تقویت موسیقی‌های محلی؛

توسعه صنعت چاپ و انتشارات؛

توسعه فرآیند بومی‌سازی کشور از طریق توجه بیشتر به زبان‌های محل قبایل؛

تقویت ساختار اداری مرکز اسناد ملی کشور؛

توسعه صنعت گردشگری و جذب گردشگران خارجی؛

تقویت ساختار تئاترهای محلی در شهرها و روستاهای کشور؛

تقویت ادبیات بومی کشور و تشویق نویسندگان به نگارش آثار ادبی به زبان‌های بومی؛

مطرح کردن معدود چهره‌های ادبی کشور در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی؛

احترام به پیروان ادیان و مذاهب گوناگون؛

حفظ داروها و پزشکان سنتی این کشور به‌عنوان بخشی از فرهنگ کهن سیرالئون؛

توجه ویژه به ورزش و توسعه امکانات ورزشی؛

احترام به عقاید، باورها و سنت‌های گروه‌های قومی مختلف کشور؛

ترویج لباس‌های سنتی؛

توسعه صنعت فیلم‌سازی و ساخت فیلم‌های مستند با هدف معرفی چهره واقعی کشور به جهانیان؛

رشد فرهنگ کتابخوانی؛

بهبود وضعیت کتابخانه‌های کشور؛

بهبود وضعیت کمی و کیفی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی؛

حفظ محیط‌زیست و جنگل‌های کشور به‌عنوان ذخایر ارزشمند طبیعی؛

امضاء موافقت‌نامه‌های فرهنگی با دیگر کشورها در راستای بهره‌گیری از امکانات آنان در توسعه فرهنگ عمومی کشور.

درخت کتان
دروازه موسوم به دروازه شاهان
محوطه دانشگاه قدیمی فورابی
روستاهای موسوم به «دهکده‌های کریول»
ساختمان کلیسای سنت جان مارون فریتاون
کلیسای جامع سنت جرج
کلیسای سنت چارلز
برج قدیمی مارتلّو
توپ‌های قدیمی متعلق به بخش قدیمی فریتاون
موزه ملی راه‌آهن و جزیره بونس

نیز نگاه کنید به

منبع اصلی

عرب احمدی، امیر بهرام(1390). جامعه و فرهنگ سیرالئون. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)

نویسنده مقاله

امیربهرام عرب احمدی