سیرالئون در یک نگاه
سیرالئون با طبیعتی بسیار زیبا و دلانگیز و برخوردار از ارزشمندترین مواهب طبیعی یکی از کشورهای زیبای دنیا محسوب میشود. از نظر دارا بودن الماس، روتایل، تیتانیوم، طلا در زمره کشورهای غنی آفریقا است و معادن الماس این کشور که بخش قابل توجهی از ذخایر جهانی الماس را در خود جای داده اهمیت فوقالعادهای دارد.
موقعیت جعرافیایی
سیرالئون واقع در غرب آفریقا؛ از شمال و شمال شرقی با گینه کوناکری؛ از شرق و جنوب شرقی با لیبریا؛ از غرب و جنوب با اقیانوس اطلس.
مساحت کشور
71740 کیلومتر مربع.
جغرافیای طبیعی سیرالئون
جمهوری سیرالئون با مساحت 71740 کیلومتر مربع در غرب آفریقا واقع شده و از شمال و شمال شرقی با گینه کوناکری، از شرق و جنوب شرقی با لیبریا و از غرب و جنوب با اقیانوس اطلس همجوار است.
آب و هوای سیرالئون
آب و هوای سیرالئون حارهای و پرباران و درجه حرارت آن بین 18 تا 35درجه سانتیگراد است. دارای دو فصل بارانی و خشک است و میزان بارندگی در نقاط مختلف این کشور بین ۱۸۳ تا ۶۷۸ میلیمتر متغیر است.
رودهای سیرالئون
مهمترین رودهای سیرالئون عبارتاند از: منو(mano)، لیبریا، موآ(Moa)، پام پانا(Pam pana) و ماوولوکو(Mawoloko) که اغلب آن ها به اقیانوس اطلس میریزند.
جغرافیای انسانی سیرالئون
سیرالئون کشوری با جمعیتی جوان و پویاست. این کشور از تنوع قومی و زبانی بالایی برخوردار است و نرخ رشد جمعیتی سریع دارد. با وجود چالشهای اقتصادی و بهداشتی، سیرالئون در مسیر توسعه پایدار قرار گرفته است.
جمعیت
حدود ۸.۶ میلیون(سال ۲۰۲۴).نرخ رشد جمعیت حدود ۲.۸ درصد. سیرالئون جمعیتی بسیار جوان دارد، ۴۰ درصد از جمعیت زیر ۱۵ سال و تنها ۳ درصد از جمعیت بالای ۶۵ سال هستند. اکثر جمعیت در گروه سنی ۰ تا ۱۴ سال قرار دارند و از نظر جنسیت نسبت مردان به زنان تقریباً برابر است.
گروهای قومی
سیرالئون تنوع قومی بالایی دارد، قوم "تمنی" و "منده" بیشترین سهم را از جمعیت دارند.
زبان رسمی
زبان رسمی کشور انگلیسی است، اما کریو بهعنوان زبان محلی در بسیاری از مناطق استفاده میشود.
میزان مهاجرت
مهاجرت داخلی از مناطق روستایی به شهری افزایشیافته است.و جنگ داخلی سیرالئون باعث مهاجرت بسیاری از مردم به کشورهای همسایه شد. پدیده مهاجرت به غرب در آرزوی زندگی و درآمد بهتر یکی از مشکلات عظیم قاره آفریقا است که هر سال تعداد قابل از جوانان و تحصیل کردگان کشورهای مختلف آفریقایی را روانه کشورهایی همچون انگلستان، آلمان، فرانسه، ایتالیا، کانادا و ایالات متحده آمریکا میسازد و تعداد زیادی از جوانان این کشور در رده سنی بین 20 تا 40 سال با اخذ اقامت رهسپار غرب شده اند.
میزان سواد
نرخ سوادحدود ۶۶ درصد است(سال ۲۰۲۴). نسبت به نرخ ۵۱ درصد(سال ۲۰۱۴) افزایش چشمگیری داشته است.
متوسط امید به زندگی
۵۶ سال.
میزان ازدواج و طلاق
ازدواج در سنین پایین همچنان رایج است و نرخ طلاق نسبتاً پایین است. این الگوها به فرهنگ و ساختار اجتماعی کشور بازمیگردد.
میزان زاد و ولد
۳۷ تولد در هر ۱۰۰۰ نفر
میزان مرگ و میر
نرخ مرگومیر کاهش پیدا کرده است.
تاریخ سیرالئون
تاریخ سیرالئون را می توان به (4دوره) تاریخ دوره باستان سیرالئون؛ تاریخ دوران میانی سیرالئون؛ تاریخ معاصر سیرالئون؛ تاریخ دوره استعمار سیرالئون دسته بندی کرد. نخستین ساکنان سیرالئون را اقوام «شربرو»(sherbro)، تمنه، «لیمبا» و بعدها «مندهها» تشکیل میدادند که این سرزمین را «رومارونگ»(Romarong) مینامیدند. قبیله «کونو» نیز بعدها در شرق سیرالئون استقرار یافت. سیرالئون برخلاف دیگر کشورهای منطقه غرب آفریقا فاقد حکومتها و پادشاهیهای محلی بوده است و در آن قبایل مستقل و خودمختار وجود داشت که هر یک بر بخشی از این سرزمین به عنوان قلمرو موروثی خویش حکومت میکردند.
جامعه و نظام اجتماعی سیرالئون
اکثریت نسبی جمعیت سیرالئون را روستائیانی تشکیل میدهند که در مزارع کوچک خود و با ابزارهایی ساده به کشت محصولات مختلف اشتغال دارند و از این طریق امرار معاش میکنند. مهمترین گروهها و نهادهای مؤثر اجتماعی فعلی این کشور نیز برخی سازمانهای خصوصی دست اندرکار در امور خیریه و رفاهی میباشند که با کمک موسسات بینالمللی درصدد رفع مشکلات فرهنگی اجتماعی ناشی از جنگ داخلی در مناطق مختلف کشور میباشند.
گروه های مرجع سیرالئون
مهمترین گروههای مرجع در کشور سیرالئون را احزاب مختلف این کشور و چند اتحادیه كارگری تشکیل میدهند.
گروه های قومی سیرالئون
در این کشور بیش از هجده قبیله کوچک و بزرگ وجود دارند که مهمترین آنها عبارتند از: منده(یک سوم جمعیت کشور در این قبیله)، تمنه(30 درصد از جمعیت کشور )، لیمبا، کونو و کریول و باقی قبایل شامل ماندینگو، سوسو، فولانیها، لوکو، کیسی، کریم، کورانکو.
جامعه مدنی و حقوق شهروندی در سیرالئون
براساس اصل 109 قانون اساسی سیرالئون کلیه شهروندان این کشور از آزادی در بیان عقاید و نظریات خود برخوردار بوده و دولت موظف به رعایت حقوق کلیه شهروندان و فراهم آوردن آزادیهای فردی و اجتماعی میباشد.
جریان ها و روابط اجتماعی در سیرالئون
اصل حاکم بر روابط اجتماعی در این کشور پیوستگی عمیق هر فرد به قبیله خود و تلاش برای حفظ این پیوندها بهشمار میرود.
آداب و رسوم در سیرالئون
آداب و رسوم این سرزمین به عنوان مجموعهای درهم تنیده از سنتهای کهن قومی قبیلگی همچنان جایگاه خود را در بین مردم حفظ کرده است.جامعه سیرالئون در مجموع جامعهی سنتی است که مردم بر اساس فرهنگ شفاهی بر جای مانده از پدران خویش؛ آداب و رسوم و سنتهای دیرین خود را پایدار نگاه داشته و سعی در حفظ این بخش از میراث کهن خود دارند. آداب و رسوم و سنتهای مردمان سیرالئون به دو بخش سنت های عمومی و سنت های اسلامیتقسیم میشوند.
سنت های عمومی شامل جایگاه قبایل و مناسبات قبیلگی، جادو و جادوگری، اعتقاد به ارواح، برگزاری گردهماییهای سنتی(پورو و سندی)، احترام به کهنسالان جامعه، مهمان نوازی، ختنه زنان، نامگذاری کودکان.
سنت های اسلامی شامل برپایی نمازهای جماعت و جمعه، جشن میلاد النبی(ص)، مراسم ماه مبارک رمضان، مراسم احیاء شب قدر،سلسله جشنهای عید فطر، سلیمفو(عیدی) روز عید فطر، نامهای اسلامی مسلمانان.
قوانین و مقررات اجتماعی سیرالئون
دو بخش کلی دارد: قوانین و مقررات جدید، قوانین و مقررات عرفی و سنتی.
طبقات و قشرهای اجتماعی سیرالئون
دو بخش کلی دارد:طبقات شهری، طبقات روستایی
هویت ملی در سیرالئون
هویت ملی کشور سیرالئون بر سه اصل اتحاد، آزادی و عدالت استوار است.
نهاد خانواده سیرالئون
خانواده در کشور سیرالئون نهادی مقدس به شمار میرود که علاوه بر زن و شوهر و فرزندان، پدر و مادر طرفین را نیز در بر میگیرد. جامعه سیرالئون جامعهای مردسالارانه است و معمولاً مردان رئیس خانواده بوده و زنان کمتر در مقابل آنها عرض اندام میکنند.
ازدواج در سیرالئون
برای تمام مردم سیرالئون اعم از قبایل مختلف ازدواج نشانهای از ورود به سن بلوغ کامل عقلی و جسمی و نوعی کسب وجهه و حیثیت برای عروس و داماد به شمار میرود. همپنین چندهمسری و ازدواج با زنان متعدد نیز در خانوادههای سیرالئون و به ویژه در مناطق روستایی رواج دارد و همچون داشتن فرزندان زیاد، نوعی وجهه و اعتبار برای مردان به حساب میآید.
زنان در سیرالئون
وضعیت زنان در سیرالئون به دو دوره وضعیت عمومی زنان در گذشتههای دور، وضعیت زنان در دوره معاصر تقسیم می شود.
جامعه سیرالئون جامعهای مردم سالار است و بر اساس باورها و سنتهای قومی قبیلگی کهن، زنان معمولاً در رده دوم اجتماع جای میگیرند. این وضعیت اگرچه طی چند دهه گذشته و با ورود اندیشههای جدید مبنی بر تساوی حقوق زن و مرد و تشکیل سازمانهای خصوصی دفاع از حقوق زنان (به ویژه طی یک دهه گذشته) تا حدودی کمرنگ شده است ولی تفکر سنتی حاکمیت مرد بر خانواده و فرودست انگاشته شدن زنان هنوز در شهرها و روستاهای سیرالئون به قوت خود باقی است که البته این طرز فکر در شهرها به نسبت روستاها از شدت کمتری برخوردار است. به هر صورت برمبنای فرهنگ و آداب و رسوم کشور سیرالئون زنان همواره در موقعیتی پایینتر از مردان قرار داشته و همواره باید مطیع و گوش به فرمان مرد خانواده اعم از پدر یا برادر بزرگتر (تا پیش از ازدواج) و شوهر خود باشند.
آسیب شناسی اجتماعی در سیرالئون
کشور سیرالئون با وجود دارا بودن ثروتهای سرشار خداوندی و مردم ساده و صمیمی آن از مشکلات اجتماعی گوناگونی رنج میبرد که بخش عمده این مشکلات و معضلات اجتماعی به دوره حاکمیت استعماری انگلستان، دخالت کشورهای غربی در این کشور و جنگ داخلی سهمگین سیرالئون باز میگردد. آسیب شناسی اجتماعی در سیرالئون شامل جنگ داخلی سیرالئون، فساد اداری، فساد اخلاقی، قتل،بزهكاری كودكان و نوجوانان، قاچاق الماس، مواد مخدر، معلولان است.
وضعیت اقتصادی و معیشتی در سیرالئون
کشور سیرالئون از نظر دارا بودن ذخائر و معادن عظیم طبیعی شامل الماس، تیتانیوم، روتیل، بوکسیت، سنگ آهن، طلا و کرومیت یکی از کشورهای ثروتمند قاره آفریقا و جهان به شمار میرود. علاوه بر آن سیرالئون صاحب سومین بندر طبیعی جهان است و کشتیها از سرتاسر جهان در بندرگاه معروف «ملکه الیزابت» فریتاون لنگر میاندازند. این کشور همچنین به دلیل دارا بودن سواحل دلپذیر محل مناسبی برای صید و صدور انوع ماهیهای مرغوب به اقصی نقاط جهان به شمار میرود. با وجود این ثروتهای بیشمار طبیعی و پتانسیل موجود در زمینه کشاورزی، سیرالئون همچنان یکی از کشورهای فقیر دنیا بهشمار میرود.
نظام اقتصادی سیرالئون
مبتنی بر کشاورزی و معادن.
واحد پول سیرالئون
«لیون» نام دارد که خود به یکصد سنت تقسیم میشود.
صادرات و واردات سیرالئون
صادرات عمده کشور سیرالئون عمدتاً شامل الماس، کاکائو، قهوه و ماهی است که به کشورهای اتحادیه بنلوکس، اسپانیا، آمریکا و انگلستان صادر میگردد.
فقر در سیرالئون
فقر و مسکنت عمومی در کشور سیرالئون بسیار عمیقتر از دیگر کشورهای آفریقایی است و دلیل اصلی آن نیز سوءمدیریت رؤسای جمهور و مدیران عالیرتبه کشور در به هدر دادن ثروتهای ملی این کشور کوچک (و در عین حال ثروتمند از نقطه نظر ذخایر طبیعی) از یک سوی و فراز و نشیبهای سیاسی سیرالئون طی دو دهه اخیر است.
ورزش در سیرالئون
ورزش معمولاً درکشورهایی رونق دارد که مردم آن سرزمین از تمکن نسبی برخوردارند. از این روی با توجه به فقر و مسکنت عمومی کشور سیرالئون و دست و پنجه نرم کردن اکثر مردم این کشور با مشکلات معیشتی، ورزشهای گوناگون از جایگاه چندانی در بین مردم این کشور برخوردار نمیباشند.در حال حاضر ورزشهایی همچون فوتبال، بیسبال، بسکتبال، بوکس، کریکت، شنا و برخی ورزشهای رزمی همچون «توا» در این کشور رواج دارند که در این بین میتوان گفت تنها ورزش فوتبال بهصورت حرفهای و سازماندهی شده دنبال میشود.
بهداشت و سلامت سیرالئون
كشور سیرالئون از نظر بهداشتی و سلامت در رده كشورهای عقب مانده جهان بهشمار میرود و یكی از عوامل اصلی مرگ و میر در این كشور طی چند دهه اخیر امكانات نامناسب بهداشتی و شیوع بیماریهای فراگیر در مناطق مختلف بوده است.
پناهندگی مردم سیرالئون
یکی از مشکلات اجتماعی فعلی سیرالئون که مستقیماً از جنگ داخلی کشور نشأت میگیرد پناهندگی هزاران نفر از مردم این کشور به کشورهای همسایه از جمله گینه کوناکری و ساحل عاج در دهه 1990 و براثر شدت حملات شورشیان جبهه متحد انقلابی به شهرها و روستاهای مختلف کشور بود. بر اساس پیش بینی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در حدود 200 هزار نفر از مردم این کشور در کشورهای همسایه نظیر لیبریا، ساحل عاج، گینه کوناکری و نیجریه زندگی میکنند.
سیاست و حکومت سیرالئون
نوع حکومت سیرالئون جمهوری است و هرچند دولتهای وقت نظام این کشور را نظامی مردم سالار میدانستند ولی در خوش بینانهترین حال میتوان گفت نوع حکومت سیرالئون نیمه استبدادی، انحصار گرایانه و شبه دموکراتیک است.
پایتخت سیرالئون
پایتخت این کشور شهر فریتاون با جمعیتی بالغ بر یک میلیون نفر است که در شبه جزیرهای در کنار اقیانوس اطلس واقع شده است.
سیستم حکومت
کشور سیرالئون تا اواخر دهه 1980 میلادی کشوری با نظام تک حزبی بود. بر اساس قانون اساسی مصوب سال 1991 مبتنی بر سیستم تفکیک قوا و چند حزبی شد که اختیارات گستردهای را به رئیسجمهور واگذار نموده است.
نام روسای جمهور دو دهه اخیر
تیجان کاباه و ارنست بای کروما
قانون اساسی
قانون اساسی سیرالئون در سال 1961 و همزمان با استقلال سیرالئون تدوین شده است و متشکل از برخی از قوانین سنتی سیرالئون و اصول حقوقی کشور انگلستان است.
نظام و نهاد قانون گذاری سیرالئون
پارلمان ملی سیرالئون هم اکنون دارای 124 نماینده است و هر یک از نمایندگان برای یک دوره پنج ساله انتخاب میگردند.
تقسیمات اداری و سیاسی سیرالئون
سیرالئون به چهار استان شرقی، جنوبی، شمالی و غربی (دربرگیرنده 12 ناحیه) تقسیم میشود.
پرچم ملی
پرچم سیرالئون متشکل از سهرنگ سبز(نماد کشاورزی کوهستانها و منابع طبیعی)، سفید(نماد وحدت و عدالت) و آبی(نماد دریا و بندرگاه طبیعی فریتاون) است .
شعار ملی
شعار ملی این کشور اتحاد، آزادی و عدالت است.
سرود ملی
سرود ملی این کشور دربرگیرنده اشعاری در ارتباط با آزادی و استقلال مردم این کشور است.
روابط خارجی سیرالئون
کشور سیرالئون از بدو استقلال دارای روابط دوستانهای با کشورهای غربی بهویژه ایالات متحده آمریکا و انگلستان بوده است.کشور سیرالئون در حال حاضر علاوه بر سازمان ملل متحد، عضو رسمی سازمانهای منطقهای و بینالمللی ذیل است: اتحادیه آفریقا (AU)، بانک توسعه آفریقا (ADB)، کمیسیون اقتصادی آفریقا(ECA)، سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد(FAO)، گروه 77 (G-77)، آژانس بینالمللی انرژی اتمی(IAEA)، بانک بینالمللی ترمیم و توسعه وابسته به بانک جهانی(IBRD)، سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری (ICAO)، کنفدراسیون بینالمللی اتحادیههای کارگری آزاد(ICFTU)، جامعه بینالمللی توسعه(IDA)، صندوق بینالمللی توسعه کشاورزی(IFAD)، بانک توسعه اسلامی(IDB)،بنگاه مالی بینالمللی(IFC)، سازمان بینالمللی کار(ILO)، صندوق بینالمللی پول(IMF)، سازمان بینالمللی دریانوردی(IMO)، سازمان بینالمللی پلیس جنایی(INTERPOL)، جنبش عدم تعهد(NAM)، سازمان کنفرانس اسلامی(OIC)، سازمان منع سلاحهای شیمیایی(OPCW)، کمیسیون سازمان ملل برای تجارت و توسعه(UNCTAD)، سازمان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ملل متحد(UNESCO)، سازمان توسعه صنعتی ملل متحد(UNIDO)، فدراسیون جهانی اتحادیه کارگری(WFTU)، سازمانبهداشتجهانی(WHO)، و سازمانجهانیمالکیتمعنوی(WIPO).
نیروهای مسلح سیرالئون
ارتش سیرالئون در سال 1961 شکل گرفت و در سال 1971 و تبدیل نظام سیرالئون به جمهوری به نیروهای مسلح جمهوری سیرالئون تغییرنام داد.نیروهای مسلح جمهوری سیرالئون(RSLAF) وظیفه حفاظت از امنیت ملی، مرزها و منافع ملی کشور را برعهده دارند.
نظام فرهنگی سیرالئون
با وجود زیرساختهای ضعیف اقتصادی، بی سوادی بیش از نیمی از مردم و فقر گستره حاکم بر کشور سیرالئون؛ این کشور از بنیان فرهنگی مستحکمی برخوردار بوده و آداب و رسوم کهن قومی و قبیلگی موجود حکایت از ریشهدار بودن فرهنگ سنتی سیرالئون دارد.
مهمترین اولویتهای کنونی فرهنگی این کشور که از سال 2003 در دستور کار دولتهای وقت قرار گرفته عبارتند از:حفظ سنتهای قدیمی برجای مانده از گذشتگان، تلاش برای مقابله تدریجی و گام به گام با امواج توفنده فرهنگ غربی، تحکیم نظام خانوادگی و خویشاوندی، تلاش برای بازسازی فرهنگ ملی خدشهدار شده از جنگ داخلی، مبارزه با پوچی و بیهویتی جوانان، توجه جدی به هنرهای اصیل و صنایع دستی بومی و معرفی این جلوههای عمیق فرهنگی تمدنی به جهانیان، تلاش برای ایجاد وحدت و انسجام ملی بین قبایل و اقوام مختلف، تلاش برای ریشهکنسازی و یا حداقل تخفیف بیسوادی در ردههای سنی بهویژه بزرگسالان، تشویق جوانان به ادامه تحصیل در مقاطع آموزش عالی، برگزاری جشنها و مناسبتهای محلی و ملی در مناطق مختلف کشور، معرفی روستاهای فرهنگی کشور به جهانیان، تقویت و توسعه شورای ملی هنرهای سیرالئون، گسترش رسانههای عمومی، حفظ بناهای تاریخی و مرمت آثار باستانی بهعنوان نمادی از فرهنگ و تمدن دیرینه کشور، حمایت از مؤسسات فرهنگی خصوصی، تقویت موسیقیهای محلی، توسعه صنعت چاپ و انتشارات، توسعه فرآیند بومیسازی کشور از طریق توجه بیشتر به زبانهای محل قبایل، تقویت ساختار اداری مرکز اسناد ملی کشور، توسعه صنعت گردشگری و جذب گردشگران خارجی، تقویت ساختار تئاترهای محلی در شهرها و روستاهای کشور، تقویت ادبیات بومی کشور و تشویق نویسندگان به نگارش آثار ادبی به زبانهای بومی، مطرح کردن معدود چهرههای ادبی کشور در سطح منطقهای و بینالمللی، احترام به پیروان ادیان و مذاهب گوناگون، توجه ویژه به ورزش و توسعه امکانات ورزشی، احترام به عقاید، باورها و سنتهای گروههای قومی مختلف کشور، ترویج لباسهای سنتی، توسعه صنعت فیلمسازی و ساخت فیلمهای مستند با هدف معرفی چهره واقعی کشور به جهانیان، رشد فرهنگ کتابخوانی، بهبود وضعیت کتابخانههای کشور، بهبود وضعیت کمی و کیفی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، حفظ محیطزیست و جنگلهای کشور بهعنوان ذخایر ارزشمند طبیعی، امضاء موافقتنامههای فرهنگی با دیگر کشورها در راستای بهرهگیری از امکانات آنان در توسعه فرهنگ عمومی کشور
تقویم فرهنگی سیرالئون
قیام روسای قبایل مختلف این کشور علیه حاکمیت انگلستان در اوایل سده نوزدهم، تلاشهای استقلال طلبانه مبارزان و سلسله حوادث کشور در طی جنگ داخلی سیرالئون.
نمادها و سمبل های فرهنگی سیرالئون
سالروز استقلال سیرالئون، مقاومت مردمان شهری و روستایی در مقابل حملات سبعانه شورشیان جبهه متحد انقلابی طی ده سال جنگ داخلی، ایستادگی مردم فریتاون در برابر اشغال پایتخت در سال 1999 میلادی و بازگشایی مجلس ملی سیرالئون در سال 2002 .
صنعت گردشگری در سیرالئون
پیشینه صنعت گردشگری در کشور سیرالئون به دهه 1950 میلادی و دوره استعمار این کشور باز میگردد.پس از استقلال سیرالئون توسعه صنعت گردشگری در دستور کار دولت قرار گرفت. صنعت گردشگری سیرالئون در دهههای 1970، و 1980 در وضعیت نسبتاً خوبی قرار داشت و با آغاز جنگ داخلی از تعداد گردشگران خارجی کاسته شد طی سالهای 1995 و 1996 به بعد درآمد حاصل از صنعت گردشگری کاهش یافت. پس از پایان جنگ داخلی، دولت وقت توجه ویژهای را به بازسازی و سازماندهی مجدد صنعت توریسم مبذول داشت با این حال بهدلیل زیر ساختهای نامناسب اقتصادی کشور و امکانات ضعیف بنادر و تنها فرودگاه بینالمللی این کشور (فرودگاه فریتاون) بهنظر نمیرسد صنعت گردشگری سیرالئون در آینده نزدیک بتواند به جایگاه مناسبی دست یابد.
مراکز مهم گردشگری سیرالئون
- درخت کتان؛
- دروازه موسوم به دروازه شاهان؛
- محوطه دانشگاه قدیمی فورابی؛
- روستاهای موسوم به «دهکدههای کریول»؛
- ساختمان کلیسای سنت جان مارون فریتاون؛
- کلیسای جامع سنت جرج؛
- کلیسای سنت چارلز؛
- برج قدیمی مارتلّو؛
- توپهای قدیمی متعلق به بخش قدیمی فریتاون؛
- موزه ملی راهآهن و جزیره بونس.
جذب گردشگران خارجی
اکثر گردشگران را جهانگردان کشورهای ایالات متحده آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان، چین و ژاپن تشکیل میدهند.
میزان درآمد صنعت گردشگری سیرالئون
در سال 2010، مبلغ 1.2 میلیون دلار از طریق ورود گردشگران خارجی وارد خزانه ملی کشور سیرالئون شده است.
سفر اتباع كشور به خارج
با توجه به فقر شدید حاکم بر کشور سیرالئون هر سال تعداد بسیار اندکی از مردم این کشور به دیگر کشورهای جهان سفر میکنند.چین، امارات متحده عربی و ساحل عاج سه مقصد اصلی مسافران سیرالئونی بهشمار میروند.
تعداد عناوین کتاب های منتشره در سیرالئون
سالانه کمتر از هفتاد عنوان منتشر می شود. مهم ترین ای کتاب ها شامل کتاب «آفریقا» و کتاب «خاطرات یک کودک سرباز».
میزان واردات و صادرات کتاب و مجلات
کشور سیرالئون طی چند دهه اخیر در زمینه تجارت فرهنگی تنها وارد کننده فراوردههای فرهنگی مختلف از جمله کتاب، مجله، موسیقی، هنرهای تصویری، فیلمهای سینمایی و... بوده است.
اسلام
تاریخ ورود اسلام به کشور سیرالئون به قرن پانزدهم میلادی بازمیگردد. اسلام دین حاکم بر جامعه سیرالئون بوده و مسلمانان اکثریت جامعه را تشکیل میدهند.در واقع بر خلاف برخی از کشورهای جهان که دین اسلام از طریق دولتمردان و نفوذ آنان گسترش یافت ورود تدریجی اسلام به سیرالئون از طریق دستجات کوچک عالم و بازرگان علاقمند به اسلام صورت گرفت. بر اساس شواهد موجود نخستین مسلمانانی که برای اولین بار وارد سیرالئون شدند علما و بازرگانانی از کشورهای موریتانی، مالی، سنگال و گینه بودند. عمدهترین افرادی که در معرفی دین اسلام به بومیان این سرزمین پیشگام به شمار میروند مسلمانان اهل گینه بودند که برای اولین بار در تاریخ سیرالئون مردم قبایل گوناگون کشور را با اسلام و اصول و مبانی کلی آن آشنا ساختند.
مسیحیت
توسعه مسیحیت در غرب آفریقا در کل و کشور سیرالئون، بهطور خاص، به ورود گروهی از بردگان آزادشده مسیحی از ایالات متحده به سیرالئون امروزین در اواخر قرن هجدهم باز میگردد. مسیحیت دومین دین در کشور سیرالئون بهشمار میرود و پیروان این دین ابراهیمی که در حدود 10 تا 15 درصد از جمعیت کشور سیرالئون را تشکیل میدهند بیشتر در مناطقی از جنوب و غرب سیرالئون زندگی میکنند. مسیحیان کشور سیرالئون دربرگیرنده فرقههای مختلفی هستند ولی بیشتر آنان از مذهب رومن کاتولیک تبعیت مینمایند. هرچند دین مسیحیت در مقایسه با دین اسلام از پیشینه چندانی برخوردار نیست. جدای از یازده سال ریاست جمهوری دکتر احمد تیجان کاباه مسلمان این کشور بهمدت 39 سال تحت حاکمیت کامل مسیحیان بودهاست و در طول 5 دهه گذشته میتوان گفت مسیحیان تسلط کاملی بر دولتها داشته و همواره پستهای کلیدی کشوری و لشکری را به خود اختصاص دادهاند. فرقههای مختلف مسیحی در راستای راهبرد عملیاتی درازمدت و کوتاهمدت خود از زمان ورود به سیرالئون اقدامات زیادی را برای گسترش دین مسیحیت در مناطق مختلف این کشور انجام دادهاند که با هزینههای زیادی نیز توأم بودهاست. آنها برای جلب نظر و جذب بومیان به دین مسیحیت مدارس و مراکز آموزشی متعددی در مناطق مختلف کشور اعم از کوهستان و جنگلهای سیرالئون تأسیس و آنان را به ثبتنام فرزندان خود در این مراکز آموزشی جدید تشویق کردند.
فرقههای مسیحی سیرالئون شامل فرقه رومن کاتولیک، فرقه باپتیست، فرقه پنتاکوستال، فرقه متدیست، فرقه راودون استریت متدیست، کلیسا آلادورا، فرقه انگلیکان، کلیسای رفورمیست سیرالئون.
آئینهای بومی در سیرالئون
شاخصه اصلی آئینهای بومی و سنتی در کشور سیرالئون همچون دیگر کشورهای قاره آفریقا مبتنی بر دو اصل آنیمیسم و فیتیشیزم است و این به اصطلاح ادیان سنتی براساس نوع تفکر پیروان آنها در پرستش ارواح درگذشتگان و اعتقاد به نیروهای ماوراءالطبیعه در قالب اشیائی نظیر سنگ، درخت، استخوان، شاخ حیوانات و... به چند آئین مجزا از یکدیگر تقسیم میشوند.
دین رسمی
با توجه به اینکه در قانون اساسی سیرالئون این کشور سکولار خوانده شده هیچ دینی بهعنوان دین رسمی کشور معرفی نشده است. با این حال دولت موظف به احترام به پیروان ادیان اسلام و مسیحیت و آئینهای بومی سیرالئون شده است.
غذاهای سنتی
غذای اصلی مردم این کشور اعم از شهری و روستایی برنج است و ضربالمثلی در این کشور وجود دارد مبنی بر آن که «اگر فردی در طول روز برنج نخورد میتوان گفت وی در آن روز غذا نخوردهاست!». علاوه بر برنج؛ غذاهای دریایی نظیر صدف، خرچنگ، میگو، انواع مختلف ماهی و سوپهای محلی بخش دیگری از غذاهای مردمان سیرالئون بهویژه ساکنان مناطق ساحلی را تشکیل میدهند.
لباس سنتی
مردم این کشور علاقه خاصی به لباسهای سنتی خود دارند. البسه سنتی زنان و مردان روستایی از نظر تنوع سبک، مدل و رنگ دارای تنوع خاصی است و روستائیان در هنگام جشنها و مناسبتهای ملی و دینی خود بهترین و زیباترین البسه خود را برتن میکنند.
لباس های مردان البسهای بلند و یکسره است که از گردن تا مچ پای آنها را دربر میگیرد و مردان معمولاً شلواری سنتی نیز پوشیده و کلاهی سفیدرنگ مشابه عرقچین مسلمانان کشورهای عربی بر سر میکنند و زنان نیز دارای چند لباس سنتی میباشند که برطبق تعلق آنها به قبایل منده، تمنه و کریول متفاوت است. این البسه به سه بخش لباسهای بلند، البسه شنل مانند و لباسی کوتاه تقسیم میشوند و زنان معمولاً روسریها و کلاههای زیبا و رنگارنگی نیز برسر میکنند.
جشنها و سرودها
در این جشنها معمولاً رقصها و موسیقیهای متنوع قبیلگی جایگاه خاصی داشته و از شرکت کنندگان به صرف انواع غذاهای سنتی پذیرایی شایانی بهعمل میآید. در جشنهای سنتی و دینی سیرالئون برخی آوازخوآنان و خوانندگان محلی اشعار زیبایی را قرائت میکنند که فضای این جشنها را توام با شادی مضاعفی میسازد.
تقویم سالیانه سیرالئون
سال مورد استفاده در سیرالئون سال میلادی است و مبنای سال نو همچون کشورهای غربی عید کریسمس و روز اول ژانویه است.
تعطیلات رسمی سیرالئون
- روز ملی
- مناسبتهای اسلامی: عید قربان، میلاد پیامبر اکرم(ص)، عید فطر
مناسبتهای مسیحی: میلاد حضرت مسیح، عید پاک و جمعه پیش از آن (که به زعم مسیحیان ان حضرت در آن روز بر صلیب کشیده شد)
كتابخانه های عمومی در سیرالئون
مهمترین کتابخانههای عمومی سیرالئون عبارتند از: هیأت امنای كتابخانههای سیرالئون، كتابخانه عمومی فریتاون، كتابخانههای دانشگاهی، كتابخانههای تخصصی، كتابخانهمرکز فرهنگی بریتانیا.
ادبیات در سیرالئون
باوجود فقر نسبی فرهنگی سیرالئون و بیسوادی بیش از نیمی از مردم این کشور، سیرالئون از ادبیات غنی و پرمحتوایی برخوردار است و پیشینه ادبیات مکتوب آن به اواسط قرن نوزدهم باز میگردد. با آغاز قرن بیستم میلادی خلق آثار ادبی هنری در این کشور شتاب بیشتری گرفت و ادبیات معاصر شکل گرفت. ادبیات سیرالئون بیشتر دربرگیرنده رمانهای ادبی و داستانهای کوتاه است و برخی از شعرای این کشور نیز مجموعههای شعری به زبانهای انگلیسی، کریو و تمنه خلق کردهاند. نویسندگان صاحب نامی مانند خانم گلادیس کسلی هایفورد و کریستین جرج در زمینه نوشتن کتب و شعر، توماس دکر در زمینه چگونگی بهرهگیری از زبان کریو در مباحث ادبی و دله چارلی، ریموند دوسوزا جرج، استر تایلور پیرس و لورنس کوهکو وود در زمینه نمایشنامهنویسی، آبیوسه نیکول، ریموند شریف ایسمون، ویلیام کنته، الدرد جونز، مختار مصطفی، ویلفرد تایلور، دلفین کینگ و سیل کنی کوکر آثار ادبی حوزه ادبیات خصوصاً رمانهای ادبی.
جنگ داخلی سیرالئون در دهه 1990 ضربه سختی بر ادبیات و هنر داستاننویسی این کشور وارد کرد و این دهه بسیاری از نویسندگان این کشور به دیگر کشورها فرار کرده و به سبب مشکلات حاد سیاسی اقتصادی کشور آثار ادبی ارزشمندی بهوجود نیامد با این حال ادبیات کودکان در این دهه به پیشرفتهایی رسید و آثاری در زمینه کودک و نوجوان توسط نویسندگانی همچون تالابی آیسی لوکان، ملویل استوارت، مریلین آوونور رنر، وینستون فورد، کلیفورد فیف، پیتر کارفا اسمارت و بریما راجرز آثار ارزشمندی در حوزه ادبیات کودکان بهوجود آمد.
هنرهای سنتی سیرالئون
موسیقی، ماسک، مجسمههای چوبی و سنگی، بافت پارچههای سنتی توام با نقش و نگار، سفالگری و ساخت اشیاء زیبای سفالی، تئاتر و نمایشهای محلی بخش عمده هنرهای سنتی این کشور را تشکیل میدهند.
موسیقی در سیرالئون
یکی از شاخصههای مهم هنری سیرالئون که سبب معروفیت نسبی آن در سطح قاره آفریقا شده است موسیقی سنتی است که قدمت موسیقی محلی در سیرالئون به چند هزار سال پیش و ورود نخستین گروههای قومی به این سرزمین باز میگردد و به صورت نسل به نسل انتقال یافته و از طریق سازها و نواهای آلات موسیقی سنتی قسمتی از داستانها و اساطیر قبیلگی و تجربیات نسل قدیم به جدید منتقل میگردد. آلات و ادوات موسیقیهای سنتی سیرالئون را ابزاری ساده نظیر چوب، نی، حصیر، قطعات کوچک فلزی و کوزههای سفالی تشکیل میدهند. موسیقی سنتی سیرالئون در زمره ارکان اصلی گردهماییهای بومی اعم از جشنها و مجالس عزاداری مسلمانان و مسیحیان و مناسبتهای خاص پیروان آئینهای سنتی همچون احضار روح، جنگیری، ارتباط با ارواح اجداد و پیشینیان و... به شمار میروند.
مهمترین موسیقی سنتی این کشور «مارینگا(Maringa)» نام دارد که با ابزاری چوبی نواخته میشود و مارینگا معمولاً در هنگام نواخته شدن با رقصها و حرکات موزون نمایشی همراه است و نوازندگان آن گاه اشعاری را نیز سرایش میدهند.
تئاتر و هنرهای نمایشی سیرالئون
کشور سیرالئون در حال حاضر بهعنوان یکی از فقیرترین کشورهای جهان در نظر گرفته شده اما هنرهای نمایشی بهویژه تئاتر از دیرباز جایگاه مهمی در فرهنگ بومی سیرالئون داشته است و مردم سیرالئون به هنرهای نمایشی که تئاتر شکل جدید آن بهشمار میرود علاقه فراوانی داشته و آن را یکی از اصیلترین و مردمیترین بخش از فرهنگ و آداب و رسوم خود میدانند. هنر تئاتر در دهه 1980 با اقبال عمومی بیشتری از سوی مردم کشورهای مختلف آفریقایی مواجه شد و بسیاری از نمایشهای تئاترگونه در شهرها و روستاهای کشورهای شرق، غرب و جنوب آفریقا و از جمله سیرالئون برگزار گردید و هنر تئاتر در دهه 1990 و همزمان با آغاز جنگ داخلی سیرالئون با افول چشمگیری مواجه شد و با اوج گیری حملات مداوم شورشیان به شهرها و روستاهای کشور اکثر سالنهای تئاتر در فریتاون و دیگر شهرهای کشور تعطیل و یا به حالت نیمه تعطیل درآمدند. با آغاز روند کند بازسازی کشور از سال 2001 به بعد فعالیتهای نمایشی کلاسیک بهتدریج راه پیشرفت نسبی را در پیش گرفت و سالنها و آمفی تئاترهای ویران شده با کمک کشورهای اسلامی و سازمانهای بینالمللی ترمیم و با انجام تبلیغاتی گسترده فعالیت خود را مجدداً آغاز کردند.
تماشاگران هنرهای نمایشی
اکثرا طبقه روشنفکر و تحصیلکردگان کشور تشکیل میدهند.
صنعت سینما و فیلمسازی
با توجه به قطع مکرر برق در کشور سیرالئون در طول شبانه روز و عدم امکان استفاده از تلویزیون برای بسیاری از مردم شهری و روستایی این کشور عدم استطاعت مالی مردم در خرید گیرندههای تلویزیون، سینما به نوعی جایگزین تلویزیون در این کشور شده است. کشور سیرالئون در حال حاضر از چند سالن سینمایی بزرگ و کوچک در فریتاون و دیگر شهرهای کشور بهره میگیرد. صنعت فیلمسازی در این کشور بهدلیل ضعف شدید امکانات فنی، فقدان نیروهای متخصص و عدم تخصیص بودجه از طرف دولتهای وقت هیچگاه نتوانست رشد کند و تنها چند تن از فیلمسازان سیرالئونی در دهه 1980 موفق به تهیه چند فیلم مستند کوتاه شدند که از کیفیت پایینی برخوردار بود. سینمای سیرالئون در دهه 1990 متحمل ضربات سهمگینی از ناحیه جنگ داخلی شد و شورشیان در مدت نسبتاً کوتاه حاکمیت بر فریتاون خسارت سهمگینی بر چند سالن سینمای این کشور وارد آوردند. سینمای سیرالئون در زمره ضعیفترین سینماهای جهان بوده و این کشور بهدلیل مشکلات انبوه اقتصادی و اجتماعی هنوز نتوانسته است اقدامی در خصوص تأسیس سینمای ملی و تولید فیلمهای سینمایی انجام دهد. معدود فیلمهای مستند و سینمایی تولید کارگردانان داخلی نیز به هیچ عنوان در جایگاهی نبوده اند که بتوانند حتی در جشنوارههای آفریقایی به نمایش درآیند.
واردات فیلم
فیلمهای سینمایی که در سالنهای سینمایی سیرالئون نمایش داده میشوند محصول کشورهای آمریکا، هند، چین و فرانسه است.
وضعیت و انواع صنایع دستی
- مجسمه سازی: هنر مجسمه سازی در سیرالئون و دیگر کشورهای قاره آفریقا با سبک مجسمه سازی در کشورهای غربی کاملا متفاوت بوده و بیشتر بهعنوان بخشی از آداب و رسوم کهن این کشور درنظر گرفته میشود. مجسمههای ساخت این کشور عمدتاً چوبی بوده و نمادی از آداب و رسوم عمیق قومی قبیلگی کشور سیرالئون بوده و دربرگیرنده مفاهیمی همچون عشق و محبت، خشم خدایان، اتحاد، نیایش به درگاه خداوند بزرگ و... میباشند. مجسمههای سیرالئون امروزه یکی از اقلام صادراتی این کشور را تشکیل میدهند و گردشگران خارجی چند قطعه از این مجسمهها را به کشورهای خود انتقال داده و زینتبخش منازل خود میسازند بدون اینکه توجهی به زوایای پنهان نهفته در عمق این اشیاء زیبای هنری داشته باشند.
- ماسک و صورتک: کاربرد ماسکها و صورتکها امروزه بیشتر محدود به ساخت و فروش این اشیاء هنری به گردشگران خارجی شده است با این حال ماسکها در گذشتههایی نه چندان دور صرفاً برای اجرا در مراسم و مناسبتهایی خاص استفاده می شد افرادی که این ماسکها را بر چهره میزنند عمدتاً مردان قبیله هستند و ماسکها و صورتکها صرفاً چهره فرد را میپوشاند و برخی از صورتکها تمام بدن انسان را در بر میگیرد. این ماسکها از نظر هنری بسیار زیبا بوده و سازندگان آنها تلاش زیادی بهخرج میدهند تا آثار هنری جالبی را در معرض نمایش گذارند.
- نقاشی بر روی بوم و نقاشی دیواری: هنر نقاشی در این کشور از قدمت زیادی برخوردار است و پیشینه آن به هزاران سال قبل بازمی گردد و این نقاشی ها از پوست حیوانات ترسیم شده و معمولاً به صحنههایی از طبیعت زیبای این کشور، حیوانات وحشی و زندگی روزمره مردم اختصاص دارد.
- بافت پارچههای سنتی: بافت پارچههای سنتی بسیار زیبا منقش به اشکال و تصاویر گوناگون، ساخت سبدهای کوچک و بزرگ و موکتهای حصیری(از علفهای بلند خودرو)، ساخت ظروف سفالی و سرامیک و صنایع دستی مختلف ساخته شده از سنگ و چوب درختان جنگلی همچون نیزه، تیروکمان، ظروف تجملی.
معماری در سیرالئون
معماری در این کشور به دو سبک انجام می شود:
- نوع اول معماری کاملا سنتی است که بیشتر در مناطق روستایی بهکار گرفته میشود و شامل کلبههای مخروطی مدوری است که مصالح اصلی ساختمانی این نوع معماری را آجر، چوب و حصیرهای بلند خورو تشکیل میدهند.
- نوع دوم معماری که عمدتاً در شهرها مورد استفاده قرار میگیرد تقلیدی از معماری سبک غربی است که به دو بخش تقسیم میشود. نوع اول آن خانههای بزرگ ویلایی دربرگیرنده چند اطاق و محوطهای بزرگ بهعنوان فضای سبز است که تنها مورد استفاده گروه اندکی از متمولین و خارجیهای مقیم این کشور اعم از دیپلماتها و تجار قرارمی گیرد.
نیز نگاه کنید به
چین در یک نگاه؛ روسیه در یک نگاه؛ کانادا در یک نگاه؛ کوبا در یک نگاه؛ تونس در یک نگاه؛ مصر در یک نگاه؛ لبنان در یک نگاه؛ ژاپن در یک نگاه؛ سنگال در یک نگاه؛ تایلند در یک نگاه؛ آرژانتین در یک نگاه؛ فرانسه در یک نگاه؛ اسپانیا در یک نگاه؛ مالی در یک نگاه؛ ساحل عاج در یک نگاه، سودان در یک نگاه؛ اردن در یک نگاه؛ قطر در یک نگاه؛ اتیوپی در یک نگاه؛ سوریه در یک نگاه؛ اوکراین در یک نگاه.
منبع اصلی
عرب احمدی، امیر بهرام(1390). جامعه و فرهنگ سیرالئون. تهران: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی( در دست انتشار)
نویسنده مقاله
امیربهرام عرب احمدی