گرجستان در یک نگاه
مقدمه
گرجستان (گرجی: საქართველო، تلفظ: ساکارتْوِلو) کشوری در قفقاز است که پایتخت آن شهر تفلیس است، از دیرباز جزء مناطقی بوده که با تاریخ و فرهنگ ایران در ارتباط مستمر قرار داشته است. این کشور در منطقه اوراسیا قرار دارد که مرز میان اروپا و آسیا است. گرجستان در میانه و غرب قفقاز جنوبی (ماورای قفقاز) واقع شده است و از شمال با فدراسیون روسیه، از شرق با جمهوری آذربایجان، از جنوب با ارمنستان، و از جنوب غربی با ترکیه هم مرز است و در غرب هم با دریای سیاه همسایه است.
گرجستان تاریخ و فرهنگ پربار و کهنی دارد و از نخستین کشورهایی است که مسیحیت را به عنوان دین رسمی کشور برگزید (در سدههای چهارم و پنجم میلادی). تاریخ و فرهنگ گرجستان با ایران مشترکات بسیاری دارد از جمله در دوره صفویه، مادر بیشتر شاهان، گرجی بودند و گرجیها در بسیاری از مناصب کشوری و لشکری حضور داشتند. در سال ۱۱۹۲ هجری خورشیدی (۱۸۱۲ میلادی/۱۲۲۸ قمری) طبق پیماننامه گلستان، گرجستان رسماً از ایران جدا شد و به خاک روسیه تزاری پیوست. گرجستان در دی ۱۳۷۰ (دسامبر ۱۹۹۱) از شوروی استقلال یافت و به کشوری مستقل تبدیل شد.
نام بینالمللی گرجستان، جرجیا (Georgia) میباشد که در بیشتر جهان به این نام خوانده میشود. این کشور دارای دو جمهوری خودمختار آبخازیا و اوستیای جنوبی (به گرجی: منطقهٔ تسخینوالی) است که در شمال کشور و در همسایگی روسیه هستند و اکنون این دو منطقه با پشتیبانی روسیه اعلام استقلال کردهاند.
حکومت گرجستان، جمهوری دموکراتیک و سکولار است. رئیس جمهور کنونی کشور میخائیل ساکاشویلی است که رابطه نزدیکی با غرب دارد و خواهان عضویت گرجستان در ناتو و اتحادیه اروپا میباشد و با روسیه برسر دو جمهوری خودمختار آبخازیا و اوستیای جنوبی - به ویژه پس از جنگ سال ۱۳۸۷ - اختلافات فراوانی دارد.
مردم گرجی کشورشان را ساکارتْوِلو (საქართველო) میخوانند و خودشان را کارتوِلِبی (ქართველები) و زبانشان را کارتولی (ქართული) مینامند. البته در کشورهای شرقی با همان نام فارسی "گرجستان" به معنی سرزمین "گرگها" خوانده میشود. همچنین گرجستان به زبان روسی گروزیا (Грузия) نامیده میشود.
گرجستان سرزمینی است که به جهت ویژگیهای جغرافیایی و سوقالجیشی خاص، محل آمد و شدهای اقوام و ملل گوناگون و ملتقای فرهنگها و مدنیتهای متفاوت و گاه متضاد بوده است. از جمله این ویژگی های را می توان از قرار داشتن در میان تمدنها بزرگ تاریخ یعنی ایران باستان و روم باستان، ایران جدید، عثمانی و روسیه تزار نام برد که نقش ایران به خصوص در بخش شرقی گرجستان بیش از سایر تمدنها ست و ملت گرجی از دستاوردهای مادی و معنوی همه این اقوام بهره گرفته و در یک فرآیند ترکیبی میراثی ماندگار و افتخار آمیز از فرهنگ و تمدن ملی و قومی خود به گنجینه تمدن بشری بیفزاید. این ویژگی گرجستان در عصر حاضر نیز همچنان ادامه داشته و در این مجموعه سعی گشته است تا وجههای گوناگون این مردم و جامعه تا در صورت امکان به مخاطبان ارجمند ارائه گردد تا از این جستار بتوانیم فرهنگ و تاریخ غنی این مرز و بوم را شناخته و از بهره بجوییم.